Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "silnik lotniczy" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-37 z 37
Tytuł:
Instalacje przeciwoblodzeniowe i odladzające statków powietrznych
Autorzy:
Chachurski, R.
Waślicki, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/212923.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
statek powietrzny
silnik lotniczy
oblodzenie
Opis:
Oblodzenie statku powietrznego stanowi poważne zagrożenie dla bezpiecznego wykonywania zadań lotniczych. Ze względu na konieczność prowadzenia lotów w różnych warunkach, większość statków powietrznych wyposażonych jest w instalacje zapobiegajgce powstawaniu oblodzenia lub/ i odladzające. W artykule przedstawiono typowe sposoby zabezpieczania przed oblodzeniem elementów konstrukcyjnych płatowca, łopat wirników nośnych śmigłowców i śmigieł silnikowych wlotów powietrza, oszklenia kabiny i czujników zewnętrznych za pomocą różnego rodzaju systemów termogazowych lub termoelektrycznych. Opisano typowe instalacje przeciwoblodzeniowe statków powietrznych.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2011, 4 (213); 92-100
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metody zaliczania cykli pracy lotniczych silników turbinowych
Autorzy:
Chachurski, R.
Głowacki, P.
Szczeciński, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/212915.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
silnik lotniczy
silnik turbinowy
zmęczenie niskocyklowe
liczba cykli
Opis:
Zagadnienie zmęczenia niskocyklowego jest bardzo istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa eksploatacji lotniczych silników turbinowych. W artykule przedstawiono sposoby wyznaczania granicznej liczby cykli stosowane w lotnictwie USA, a także metody zliczania cykli pracy silnika turbinowego w celu określenia pozostałości czasu jego bezpiecznej eksploatacji (resursu) wyrażonego w cyklach. Opisano metody wykorzystywane podczas użytkowania zarówno silników starszych typów, jak i współczesnych.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2011, 4 (213); 120-128
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pracownia Zawieszeń Magnetycznych Laboratorium Badań Napędów Lotniczych WAT
Magnetic Suspension Workroom of Aircraft Engine Laboratory in Military University of Technology
Autorzy:
Olejnik, A.
Falkowski, K.
Henzel, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/276598.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
Tematy:
zawieszenia magnetyczne
silnik lotniczy
magnetic suspension
aircraft engine
Opis:
W artykule opisane zostały efekty realizacji projektu POIG.02.02.00-14-022/09 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, którego głównym celem było utworzenie w Wojskowej Akademii Technicznej Laboratorium Badań Lotniczych. W Laboratorium powstała m.in. Pracowania Zawieszeń Magnetycznych, która będzie prowadzić unikalne w skali Kraju i Unii Europejskiej numeryczne oraz doświadczalne badania nad opracowywaniem pasywnych i aktywnych zawieszeń magnetycznych, ich optymalizacją, sterowaniem, zasilaniem itp. Działalność Laboratorium będzie nakierowana na rozwiązywanie problemów napędów lotniczych i w istotny sposób przyczyni się do rozwiązywania problemów eksploatacyjnych, umożliwi modernizację testowanych konstrukcji, jak również projektowanie nowych.
In the paper are presented results of realization in Military University of Technology of The Innovative Economy Programme. The main goal of the project is organization of the Aircraft Engines Research Laboratory. There are the Magnetic Suspension Workroom. There are realized the unique in Poland and European Union research investigations under passive and active magnetic suspensions, their optimization, control, supplying, etc. The Engine Laboratory will find solutions of operation problems, reliability of constructions. It makes possible modernization of investigated constructions and designing practical of new applications.
Źródło:
Pomiary Automatyka Robotyka; 2013, 17, 2; 245-249
1427-9126
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Robotyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estimation of turboprop engine parameters for various fuels
Autorzy:
Jakubowski, R.
Ciechanowicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/245965.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
aircraft engine
fuel
turboprop engine
silnik lotniczy
paliwo
silnik turbośmigłowy
Opis:
The analysis of work parameters of a turboprop engine fuelled by various fuels was done in the article. The turboprop engine model was presented in the beginning. The main feature of this model is description of the flow in the engine as semi-perfect gas model. By this way, the change of fumes chemical composition influence the gas properties as heat constant and isentropic index are determined. Next energy balance of a compressor and turbine was analysed and turbine pressure drop was evaluated. Finally, engine output power was determined. It was done for selected fuels, which could be applied in the aero engines. The results of analyse were presented in the tables and charts and discussed. Summary of the test results with the results for contemporary applied fuel allows drawing the conclusions about the turboprop engine performance change by various fuel application. Main of them refers to the point that higher combustion heat value of fuel and higher heat constant of fumes cause better engine work conditions By this way the hydrogen seems to be perspective fuel of future, because its combustion heat value is three times JET A-1 and by this way it is possible the engine fuel consumption will be lower.
Źródło:
Journal of KONES; 2017, 24, 1; 203-210
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania symulacyjne tłokowego silnika lotniczego ASz-62IR w warunkach ustalonych
Simulation studies of aircraft engine ASz-62IR in steady-state conditions
Autorzy:
Karpiński, P.
Grabowski, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/213596.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
silnik lotniczy
zapłon
model zerowymiarowy
aircraft engine
ignition
zero-dimensional model
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań modelowych tłokowego silnika lotniczego. Jednym ze sposobów umożliwiających analizę pracy silnika jest opracowanie jego modelu i wykonanie obliczeń symulacyjnych. Zerowymiarowy model lotniczego tłokowego silnika ASz-62IR opracowano w programie AVL BOOST. Parametry modelu spalania uzyskano przy pomocy modułu Burn. Porównano wartości pewnych parametrów otrzymane drogą obliczeniową i doświadczalną. Wykonano szereg symulacji, w wyniku których otrzymano wartości wybranych parametrów pracy silnika. Wartości te porównano z wynikami uzyskanymi doświadczalnie w celu weryfikacji opracowanego modelu. Następnie przeprowadzono obliczenia symulacyjne w celu otrzymania szeregu charakterystyk regulacyjnych kąta wyprzedzenia zapłonu, ktore przedstawiają zależność uzyskiwanej mocy dla różnych zakresów wysokości w funkcji kąta wyprzedzenia zapłonu. Przedstawiono wnioski wynikające z wykonanych symulacji oraz zwrócono uwagę na inne możliwości wykorzystania opracowanego modelu silnika.
The paper presents the results of research aircraft piston engine model. One of the methods used to analyze engine work is creating the model and performing simulation. Zero-dimensional model of aircraft piston engine ASz-62IR was created in the AVL BOOST program. Combustion parameters were obtained with help of the Burn module. A series of simulations were performed, which resulted in the values of selected parameters of the engine. These values were compared with the results obtained experimentally to verify the created model. Then, simulations were performed to obtain regulatory characteristics of the ignition timing. At the end of the paper, conclusions conclusions drawn from the performed simulations and other ways of using the created model engine were presented.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2016, 3 (244); 305-317
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of the impact of oil presence in the aviation fuel on particle size distribution
Autorzy:
Jasiński, R.
Pielecha, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/198385.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
aviation engine
particles
fuel additives
silnik lotniczy
cząstki
dodatki do paliw
Opis:
Emissions from aircraft engines represent a highly complex and important issue, which is related to the risk to human health. Particles emitted in urban areas and in the vicinity of airports affect air quality and have a particularly negative impact on airport workers. The development of measurement techniques and the methodology for evaluating exhaust emissions have allowed for the elaboration of appropriate procedures for the certification of aircraft and the enhancement of existing standards. Particulate matter emissions depend, among other things, on the composition of the fuel used and its additives. Some aircraft engine designs require a fuel additive in the form of oil, which ensures the proper operation of the fuel supply system. This article presents the results of studies conducted on jet engines powered by clean aviation fuel and fuel with the addition of oil. The aim of the study was to evaluate the effect of the addition of oil on the size distribution and concentration of emitted particles. It was found that, for small values of thrust, oil additive increases the concentration of particles. With an increase in the thrust force, the reduction of particles concentration was recorded in the case of the engine powered by fuel with oil additive. There was no significant effect of oil additive on the size distribution of emitted particles.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska; 2017, 94; 57-64
0209-3324
2450-1549
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realizacja ograniczeń dopuszczalnych parametrów pracy w strukturze układu automatycznego sterowania lotniczego silnika turbinowego
Autorzy:
Balicki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/213142.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
zespół napędowy
lotniczy silnik turbinowy
Opis:
W artykule opisano ograniczenia, którym muszą podlegać niektóre parametry pracy lotniczych silników turbinowych (m.in. prędkości obrotowe wirników, temperatura spalin) ze względu na wytrzymałość szczególnie wysilonych podzespołów: wirników i komór spalania. Przedstawiono przykłady realizacji tych ograniczeń przez układy automatycznego sterowania silników.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2011, 4 (213); 212-223
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigations of the temperature distribution in the exhaust system of an aircraft piston engine
Autorzy:
Czarnigowski, Jacek
Skiba, Krzysztof
Dubieński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/134051.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
aircraft engine
exhaust system
temperature distribution
silnik lotniczy
układ wydechowy
rozkład temperatury
Opis:
Ultralight aviation is based on piston engines requiring both performance and reliability. An important aspect is also the requirements for the installation of such an engine on an airframe, especially its heat emission. This is firstly because of the need to ensure proper engine cooling and secondly because composite elements of the airframe skin are not exposed to excessive overheating. For this purpose, bench tests of the temperature distribution of the exhaust system of ROTAX 912 engine were carried out. Measurements were taken at 6 points of the exhaust system, where the temperature of the exhaust gases and exhaust pipes were measured. The tests covered a wide range of engine operation. The paper presents the temperature distribution at selected points in relation to the engine speed and load.
Źródło:
Combustion Engines; 2019, 58, 2; 12-18
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza różnic konstrukcji silników spalinowych samochodowych i do samolotów ultralekkich
Analysis of combustion engine design differences between vehicle and ultralight aircraft engines
Autorzy:
Świątek, P.
Fuć, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/133434.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
silnik lotniczy tłokowy
ultralekkie statki powietrzne
piston internal combustion engine
ultralight aircraft
Opis:
Samoloty bardzo lekkie i ultralekkie są jednymi ze środków transportu, które mogą zapewnić w przyszłości szybki transport między aglomeracjami miejskimi. Źródłem napędu dla takich samolotów są tłokowe silniki spalinowe. W artykule dokonano analizy różnic konstrukcyjnych między nimi i silnikami samochodowymi. Przedstawiono wybrane silniki dostępne na rynku. Przeanalizowano budowę korpusu i głowicy; układy rozrządu; układy dolotowe, wylotowe oraz zasilania; układy napędowe i mocowanie silnika a także bezpieczeństwo i wymogi prawne. Wykazano istotne różnice między obydwiema konstrukcjami, wynikające z odmiennych wymagań i warunków pracy.
Very light and ultra-light aircraft are among the means of transport that can deliver high-speed transport between urban centers in the future. Propulsion systems for such aircraft use piston internal combustion engines. The article analyzes the structural differences between them and automotive engines. Selected engines that are available on the market have been presented. The construction of the body and head; the timing systems; intake systems, exhaust and power supply; powertrains and engine mounts as well as safety and regulatory requirements were analyzed. There were significant differences between the two structures, resulting from the different requirements and operating conditions.
Źródło:
Combustion Engines; 2015, 54, 3; 703-707
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identyfikacja stanu dynamicznego turbinowych silników lotniczych
Identification of dynamic state of the airplane turbine jet engine
Autorzy:
Żółtowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/327912.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej PAN
Tematy:
diagnostyka techniczna
identyfikacja
silnik lotniczy
eksploatacja
airplane engine
technical diagnostics
identification
exploitation
Opis:
W pracy tej przedstawiono zasady modelowania w identyfikacji stanu dynamicznego maszyn. Wskazano na możliwe sposoby modelowania stanu dla potrzeb diagnostyki technicznej. Jako przykład omówiono badania wstępne silników turbinowych, które pozwalają na ocenę i prognozowanie ich stanu technicznego oraz ustalenie polityki eksploatacyjnej silników, co jest bardzo istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa i rachunku ekonomicznego.
In this work one represented rules of fashioning identification state of dynamic machines. One showed on possible manners of fashioning of state for needs of technical diagnostics. As example one talk overed investigations initial reliabilities of turbine - engines, which permit on estimation and prognoses their of technical state and settlement of policy exploitation of engines, what is very essential from point of view safety and of economic bill.
Źródło:
Diagnostyka; 2001, 24; 23-30
1641-6414
2449-5220
Pojawia się w:
Diagnostyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Turbocharging the aircraft two-stroke diesel engine
Autorzy:
Karpiński, Paweł
Pietrykowski, Konrad
Grabowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/133547.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
aircraft engine
two-stroke engine
diesel engine
turbocharger
supercharger
silnik lotniczy
silnik dwusuwowy
silnik wysokoprężny
turbosprężarka
supersprężarka
Opis:
The power and efficiency of a two-stroke engine strongly depends on the efficiency of the scavenging process which consists in removing the rest of the exhaust gases from the cylinder and filling it with a fresh charge. The quality of the charge exchange process is significantly influenced by the construction of the intake system. The paper presents a zero-dimensional model of the aircraft two-stroke opposed-piston diesel engine with two variants of the intake system: with a mechanical compressor and a turbocharger connected in series with a mechanical compressor. Simulation studies of the developed cases were carried out in the AVL BOOST software. For the defined engine operating points, its performance was compared for different designs of the intake system. It was confirmed that the use of a turbocharger with a mechanical compressor extends the range of operating at high altitudes.
Źródło:
Combustion Engines; 2019, 58, 3; 112-116
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of the dual control system operation during failure conditions
Analiza działania dublowanego systemu sterowania w stanach awaryjnych
Autorzy:
Jakliński, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366184.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne PAN
Tematy:
silnik lotniczy
certyfikacja
badania stanowiskowe
CS-E
aircraft engine
certification process
bench testing
Opis:
The paper presents an analysis of the ASz-62IR-16E aircraft engine dual control system during failure conditions. The studies which are part of the certification tests in accordance with CS-E are described. The engine was equipped with a prototype electronic fuel injection control system. The experiments were conducted on the ASz-62IR-series piston aircraft engine test stand located in WSK "PZL-Kalisz" S.A. Robustness of the electronic control system has been studied for a single sensor failures and the effects of these failures have been evaluated. The tests included simulated failures of engine speed, manifold air pressure and engine temperature sensors. The results of these tests were described and presented on the time-domain charts. The paper concludes with an analysis and a summary.
W artykule przedstawiono analizę działania dublowanego systemu sterowania silnika lotniczego ASz-62IR-16E w stanach awaryjnych. Opisano badania stanowiące fragment próby dowodowej zgodnej z normą CS-E. Silnik wyposażony był w prototypowy, elektroniczny układ sterowania wtryskiem paliwa. Próby wykonano na stoisku hamownianym silników lotniczych tłokowych ASz-62IR w WSK "PZL-Kalisz" S.A. Badano odporność układu na pojedyncze awarie czujników oraz oceniano skutki tych awarii. Wykonano próby, w których symulowano awarie czujników prędkości obrotowej, ciśnienia powietrza w kolektorze dolotowym i temperatury silnika. Wyniki tych prób opisano i przedstawiono na wykresach przebiegów czasowych oraz przeprowadzono ich analizę. Artykuł zakończono podsumowaniem.
Źródło:
Eksploatacja i Niezawodność; 2013, 15, 3; 266-272
1507-2711
Pojawia się w:
Eksploatacja i Niezawodność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania osiągów i emisji spalin silnika lotniczego Franklin-4A zasilanego paliwem Avgas i E85
Autorzy:
Boguszewicz, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/213150.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
badania osiągów silnika lotniczego
badanie emisji spalin silnika lotniczego
silnik lotniczy Franklin-4A
Opis:
W niniejszej pracy zostały przedstawione wyniki prób naziemnych czterocylindrowego silnika lotniczego Franklin 4A obciążonego hamulcem wiroprądowym. Praca miała na celu porównanie osiągów i emisji spalin badanego silnika zasilanego "klasyczną" benzyną lotniczą Avgas 100LL i biopaliwem E-85 (mieszanina benzyny i etanolu) za pośrednictwem gaźnika, a następnie niskociśnieniowego układu wtryskowego. Opisano zakres zmian układu zasilania wykonanych w celu przystosowania silnika i stoiska do zasilania paliwem E-85. Wyniki prób potwierdzają możliwość zastąpienia stosowanych w lotnictwie benzyn zawierających tetraetyloołów biopaliwem E-85.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2011, 4 (213); 189-203
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tests of a prototype spark-ignited, direct-injection engine powered by JET-A1 fuel
Autorzy:
Świątek, Piotr
Fuć, Paweł
Ziółkowski, Andrzej
Świątek, Lech
Melwiński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/133682.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
alternative fuel
test engine
piston aircraft engine
jet-a1
paliwo alternatywne
silnik testowy
tłokowy silnik lotniczy
Opis:
The article presents a part of the work done in a research and development project being made by SWIATEK Lech Swiatek company. It describes the comparison of different fuels used in piston engines with JET-A1 turbine engine fuel. Next, the proposed combustion process of JET-A1 fuel and a prototype one-cylinder engine are described. In details, a special cylinder head and direct injection programmable computer are presented. In the next part, a designed and built test stand is described. Finally, the results and conclusions are presented. The designed test stand enabled to perform assumed tests. The innovative JET-A1 combustion process was possible to perform and the power and torque were higher in 1900-3000 rpm range than with the gasoline fuel. The designed GDI programmable injection computer enabled to fully control the injection and ignition parameters.
Źródło:
Combustion Engines; 2019, 58, 3; 117-120
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The influence of the ignition control on the performance of an aircraft radial piston engine
Autorzy:
Czarnigowski, Jacek
Jakliński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/132922.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
aircraft engine
ignition system
power
toxic emission
silnik lotniczy
układ zapłonowy
moc
emisja związków toksycznych
Opis:
Aircraft piston engines are built with compromise on performance and safety. The desire to achieve the highest power-to-weight ratio leads to the search for solutions that optimize the combustion process. On the other hand, the need for maximum reliability leads to the simplification of the design at the costs of performance. An example of such a compromise is the ignition system of the ASz-62IR engine. In this engine there is a double magneto ignition system with a fixed ignition advance angle. As part of the modernisation of this engine, an electronically controlled dual ignition system was developed, which allows for optimum control of the ignition advance angle in terms of power. This article discusses the results of bench tests of the ASZ-62IR-16X engine with fixed ignition timing and variable timing control. Functional parameters and toxicity of exhaust gases were analyzed.
Źródło:
Combustion Engines; 2019, 58, 2; 60-65
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optimization of process parameters of edge robotic deburring with force control
Autorzy:
Burghardt, A.
Szybicki, D.
Kurc, K.
Muszyńska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/264412.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
skanowanie 3D
robot
silnik lotniczy
3D scanning
robots station
force control
edge robotic deburring
Opis:
The issues addressed in the paper present a part of the scientific research conducted within the framework of the automation of the aircraft engine part manufacturing processes. The results of the research presented in the article provided information in which tolerances while using a robotic control station with the option of force control we can make edge deburring.
Źródło:
International Journal of Applied Mechanics and Engineering; 2016, 21, 4; 987-995
1734-4492
2353-9003
Pojawia się w:
International Journal of Applied Mechanics and Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studying a construction of pistons for the aircraft CI engine
Autorzy:
Siadkowska, K.
Majczak, A.
Barański, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973134.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
aircraft engine
piston
CI engine
opposed-piston engine
designing pistons
silnik z przeciwbieżnym układem tłoków
projektowanie tłoków
silnik lotniczy
tłok
silnik o zapłonie samoczynnym
Opis:
This paper examines the selected constructions of piston for aircraft CI engines and discusses tendencies in a development of piston designs. The paper addresses the question of using new materials and coatings to improve quality of pistons and the study of heat transfer and methods to absorb heat from a piston by means of cooling ducts. The selected materials were examined in terms of their advantages and drawbacks. The paper discusses different shapes of piston heads and their impact on combustion as well as indicates other factors behind parameters of combustion and toxic emission like injector shape types, lubrication types and clearances in the combustion chamber.
Źródło:
Combustion Engines; 2017, 56, 1; 161-167
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Professor Jan Oderfeld (1908-2010). A tribute on the occasion of unveiling the commemorative plaque at Warsaw University of Technology
Profesor Jan Oderfeld (1908-2010). Wspomnienie z okazji odsłonięcia tablicy pamiątkowej na Politechnice Warszawskiej
Autorzy:
Kędzior, K.
Rzymkowski, C.
Śliwa, L. K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/140326.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Oderfeld Jan
biography
technical sciences
mechanical engineering
aircraft engine
history
biografia
nauki techniczne
inżynieria mechaniczna
silnik lotniczy
historia
Opis:
Absolwent Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej (1930), współtwórca pierwszych w Polsce działających modeli silników odrzutowych: turbinowego (1931) oraz pulsacyjnego (1933). Od 1932 r. pracował w Wytwórni Silników Skoda – PZL, gdzie współuczestniczył w projektowaniu, budowie i badaniu nowoczesnego lotniczego silnika rzędowego. W latach 1937-1939 wykładał przedmiot Silniki Lotnicze w Warszawskiej Szkole Podchorążych Lotnictwa. Po wojnie początkowo wykładał w Wyższej Szkole Inżynierskiej im. H. Wawelberga i S. Rotwanda, a następnie od roku 1949 na Politechnice Warszawskiej, gdzie od roku 1955 do emerytury w 1978 r. był kierownikiem Katedry Teorii Maszyn i Mechanizmów a 19 lutego 2008 r., z okazji setnej rocznicy urodzin, został uhonorowany tytułem Doktora honoris causa. Był twórcą polskiej szkoły TMM i współzałożycielem (1969) Międzynarodowej Federacji Teorii Maszyn i Mechanizmów. W latach 1945-1951 pracował także w Polskim Komitecie Normalizacyjnym, gdzie był twórcą polskiego systemu norm i promotorem statystycznej kontroli jakości wyrobów w przemyśle – w tej dziedzinie doktoryzował się w 1951 r. W latach 1951-1974 działał też w PAN, gdzie prowadził grupę zastosowań matematyki. Był inicjatorem utworzenia w 1954 r. i współredaktorem kwartalnika Archiwum Budowy Maszyn (obecnie: Archive of Mechanical Engineering). Był aktywnym członkiem Naczelnej Organizacji Technicznej, w tym inicjatorem i aktywnym współorganizatorem Olimpiad Wiedzy Technicznej dla uzdolnionych technicznie licealistów.
Źródło:
Archive of Mechanical Engineering; 2015, LXII, 3; 307-314
0004-0738
Pojawia się w:
Archive of Mechanical Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Silnik lotniczy jako obiekt badań tribologicznych
Aero-engine as the object of tribological research
Autorzy:
Nidzgorska, Adrianna
Witoś, Mirosław
Perczyński, Jerzy
Kułaszka, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38933889.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
lotnictwo
tarcie
diagnostyka
badanie tribologiczne
silnik lotniczy
instalacja olejowa
aviation
friction
diagnostics
tribological testing
aero-engine
oil system
Opis:
Podczas pracy silników lotniczych (turbinowych i tłokowych) występują procesy zużycia w węzłach tribologicznych, które w znaczny sposób wpływają na niezawodność i bezpieczeństwo eksploatacji statków powietrznych. W artykule przedstawiono aspekty diagnostyki tribologicznej silników lotniczych bazującej na okresowych badaniach próbek środka smarnego w laboratoriach. Na początku przedstawiono obiekt badań z uwzględnieniem cech konstrukcyjnych, parametrów pracy i stosowanych środków smarnych oraz podstawy teoretyczne badań tribologicznych. Następnie opisano metody badań stosowane w diagnostyce tribologicznej silników lotniczych, uwzględniając procesy starzenia i zanieczyszczenia środków smarnych, normy, metodyki badawcze i doświadczenia eksploatacyjne opisane w literaturze, w tym krzywą podatności eksploatacyjnej. Możliwości metod badawczych zobrazowano wynikami z okresowych badań tribologicznych silników turbinowych, uzyskanymi w akredytowanym laboratorium diagnostyki systemów tribologicznych. W dalszej części wskazano rolę analizy trendu i kryteriów statystycznych w procesie diagnozowania i zarządzania ryzykiem eksploatacji silników lotniczych, eksploatowanych zarówno według stanu technicznego, jak i planowanych obsług technicznych (resursów). Zasygnalizowano możliwość poprawy wiarygodności diagnostyki tribologicznej silników lotniczych na bazie doświadczeń z przemysłu – monitorowania wybranych parametrów tribologicznych w czasie rzeczywistym. W podsumowaniu wskazano na wysoką efektywność i rolę diagnostyki tribologicznej w utrzymaniu bezpieczeństwa eksploatacji floty różnych typów statków powietrznych.
During the operation of aero-engines (turbine and piston engines), wear processes occur in tribological nodes, which significantly affect the reliability and safety of flight operations. This paper presents aspects of tribological diagnostics of aircraft engines based on periodic testing of lubricant samples in laboratories. Firstly, the object of research with its design features, operating parameters and used lubricants is presented, as well as the theoretical basis of tribological testing. This was followed by a description of the testing methods used in tribological diagnostics of aero-engines, taking into account lubricant degradation and contamination processes, standards, testing methodologies and operating experience described in the literature, including the machine failure curve. Next, the capabilities of the testing methods are illustrated with results from periodic tribological testing of turbine engines, obtained at an accredited tribological systems diagnostics laboratory. In the following section, the role of trend analysis and statistical criteria in the process of diagnosing and managing the risk of operation of aero-engines, exploited according to both their technical condition and planned maintenance, was indicated. Then, the possibility of improving the reliability of tribological diagnostics of aero-engines on the basis of experience from industry - real-time monitoring of selected tribological parameters - was signalled. In conclusion, the high efficiency and role of tribological diagnostics in maintaining the operational safety of a fleet of different aircraft types is indicated.
Źródło:
Journal of KONBiN; 2023, 53, 3; 87-128
1895-8281
2083-4608
Pojawia się w:
Journal of KONBiN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Self-similarity of Operating Modes of Aviation Engine with the Use of Wireless Data Transmission
Autorzy:
Tovkach, Serhii Serhiiovych
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/103125.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
aviation engine
multifractal wavelet models
wireless
self-similarity
traffic
silnik lotniczy
wielofrakcyjne modele falkowe
ruch uliczny
bezprzewodowa transmisja danych
Opis:
The implementation of wireless data transmission technology and, in turn, increasing the efficiency of the functioning of the automatic control systems of the aviation gas turbine engines by determining their self-similarity of operating modes will ensure the mobility of control and diagnostics by the nodes of the gas turbine engine (GTE), the definition of resources and their use, as well as the reduction of the cost of their maintenance. The paper deals with the issue of the appropriate location of the wireless module operation of the electronic control system within the fractal and multifractal wavelet models of the individual components of the telecommunication IEEE 802.15.4 traffic and the transmission of information through the switch node of the packet switching, which allows conducting the research with the methods involving choice of parameters of telecommunication networks under the conditions of precisely and approximate given input data. The studies on the influence of mono and multifractality of network traffic for the characteristics of queuing on an overloaded mobile communication system server were conducted and the recommendations for IEEE 802.15.4 communication channels electronic turbo propeller fan engine control system was proposed.
Źródło:
Advances in Science and Technology. Research Journal; 2019, 13, 2; 176-185
2299-8624
Pojawia się w:
Advances in Science and Technology. Research Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy degradacji oraz modyfikacji hafnem aluminidkowych powłok ochronnych na elementach turbin silników lotniczych
Degradation problems and hafnium modified aluminide coatings on aircraft engine parts
Autorzy:
Swadźba, L.
Hetmańczyk, M.
Mendala, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/256863.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
powłoka aluminidkowa
modyfikacja hafnem
degradacja powłok
silnik lotniczy
łopatka turbiny
aluminide coatings
hafnium modification
coating degradation
aircraft engine
turbine blades
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań nad strukturą powłok aluminidkowych na wybranych stopach żarowytrzymałych wytwarzanych metodą gazową (out of pack) oraz fizycznego osadzania PVD. Przedstawiono wpływ parametrów otrzymywania powłok na stopach Inconel 100 oraz Mar M 247. Wykazano zależność pomiędzy składem chemicznym stopów a strukturą oraz rozmieszczeniem pierwiastków w powłoce aluminidkowej. Wyniki badań odporności na cykliczne utlenianie powłok aluminidkowych na stopach wykazały, że najwyższą odpornością charakteryzuje się powłoka na stopie Mar M 247. Przedstawiono wyniki badań łopatek z powłokami powłok w testach silnikowych. Przeprowadzono analizę zmian na powierzchni łopatek kierujących oraz degradacji struktury w charakterystycznych przekrojach poprzecznych łopatek kierujących. Wykazano, że obszarem szczególnie narażonym na złuszczenia powłoki jest obszar wysokiego ciśnienia. Analiza degradacji struktury powłok po testach silnikowych wskazuje na lokalny charakter ataku korozyjnego. W produktach korozji stwierdzono podwyższoną zawartość siarki oraz cynku. Przedstawiono możliwość zwiększenia odporności na cykliczne utlenianie powłok aluminidkowych przez ich modyfikację hafnem. Wykazano możliwość wprowadzania hafnu do powłok aluminidkowych metodą Arc-PVD.
The article presents structure investigation results of aluminide coatings deposited on heat-resistant alloys using gas phase method (out of pack) and physical vapor deposition (PVD). It describes the influence of deposition process parameters on the coatings applied on Inconel 100 and Mar M 247 alloys. A dependence of alloys' chemical composition on the structure and elements distribution of the aluminide coatings has been revealed. Cyclic oxidation tests of aluminide coatings on these alloys proved that the coating on Mar M 247 alloy exhibits the highest durability. Engine test results of coated blades are presented. The conducted analysis concerned the changes occurring on the surface of the vanes as well as structure degradation in the cross sections. It has been revealed that the high pressure area is particularly prone to coating spallation. Degradation analysis of the coatings structure after engine tests indicates a local type of the corrosion attack. An increased amount of sulfur and zinc has been found in the corrosion products. A prospect of aluminide coatings cyclic oxidation resistance increase induced by hafnium modification is presented. Arc-PVD method has been proven to be useable in introducing hafnium to aluminide coatings.
Źródło:
Problemy Eksploatacji; 2011, 4; 53-64
1232-9312
Pojawia się w:
Problemy Eksploatacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vision-based damage detection of aircraft engine’s compressor blades
Wizyjna detekcja uszkodzeń łopatek sprężarki silnika lotniczego
Autorzy:
Holak, Krzysztof
Obrocki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1840858.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej PAN
Tematy:
aircraft engine
compressor blade
diagnostics
image processing
vision-based damage detection
silnik lotniczy
diagnostyka
łopatka sprężarki
przetwarzanie obrazów
wizyjna detekcja uszkodzeń
Opis:
In this paper, a new vision-based method for an evaluation of aircraft engine's compressor turbine blade damage is presented. The algorithm developed in the research uses image processing and analysis techniques for detection, localization and evaluation of the extent of compressor blades' damage. An introduction of local pixel intensity standard deviation image (SDI) computed for each image pixel made it possible to perform a correct image binarization and damage detection even for images taken in poor lighting conditions and corrupted by specular reflections, shadows and micro reflections from blade’s surface roughness. Fractal dimension (FD) analysis of the blade's edge has been applied for automatic localization of detected damage along the blade’s edge. An extraction of damage for computation of its geometrical dimensions was carried out with a help of binary image convex hull complement. The performance and accuracy of the developed method was compared with other image analysis methods. Hough transform for marker detection has been used as a method for scaling. The application of the developed measurement tool may be a useful aid in diagnostic inspections of aircraft engines using endoscopic cameras.
W artykule przedstawiono nową, wizyjną metodę oceny uszkodzeń łopatek turbiny sprężarki silnika lotniczego. Algorytm opracowany w badaniach wykorzystuje techniki przetwarzania i analizy obrazu do wykrywania, lokalizacji i oceny stopnia uszkodzenia łopatek. Wprowadzenie obrazu lokalnego odchylenia standardowego intensywności pikseli (SDI) o wartościach obliczonych dla każdego piksela obrazu wejściowego umożliwiło poprawną binaryzację obrazu i wykrycie uszkodzeń nawet w przypadku zdjęć wykonanych w złych warunkach oświetleniowych i zaburzonych przez refleksy świetlne, cienie i mikroodbicia od chropowatej powierzchni łopatki. Analiza wymiaru fraktalnego (FD) krawędzi łopatki sprężarki została zastosowana w celu automatycznej lokalizacji uszkodzeń na krawędzi łopatki. Wyodrębnienie uszkodzenia z obrazu do obliczenia jego wymiarów geometrycznych przeprowadzono za pomocą dopełnienia binarnego obrazu do powłoki wypukłej. Skuteczność i dokładność opracowanej metody porównano z innymi metodami analizy obrazu. Do wykrywania markerów skalujących zastosowano transformatę Hougha. Wprowadzenie opracowanego narzędzia pomiarowego może okazać się pomocne w badaniach diagnostycznych silników lotniczych z wykorzystaniem kamer endoskopowych.
Źródło:
Diagnostyka; 2021, 22, 3; 83-90
1641-6414
2449-5220
Pojawia się w:
Diagnostyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vision-based damage detection of aircraft engine’s compressor blades
Wizyjna detekcja uszkodzeń łopatek sprężarki silnika lotniczego
Autorzy:
Holak, Krzysztof
Obrocki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1840863.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej PAN
Tematy:
aircraft engine
compressor blade
diagnostics
image processing
vision-based damage detection
silnik lotniczy
diagnostyka
łopatka sprężarki
przetwarzanie obrazów
wizyjna detekcja uszkodzeń
Opis:
In this paper, a new vision-based method for an evaluation of aircraft engine's compressor turbine blade damage is presented. The algorithm developed in the research uses image processing and analysis techniques for detection, localization and evaluation of the extent of compressor blades' damage. An introduction of local pixel intensity standard deviation image (SDI) computed for each image pixel made it possible to perform a correct image binarization and damage detection even for images taken in poor lighting conditions and corrupted by specular reflections, shadows and micro reflections from blade’s surface roughness. Fractal dimension (FD) analysis of the blade's edge has been applied for automatic localization of detected damage along the blade’s edge. An extraction of damage for computation of its geometrical dimensions was carried out with a help of binary image convex hull complement. The performance and accuracy of the developed method was compared with other image analysis methods. Hough transform for marker detection has been used as a method for scaling. The application of the developed measurement tool may be a useful aid in diagnostic inspections of aircraft engines using endoscopic cameras.
W artykule przedstawiono nową, wizyjną metodę oceny uszkodzeń łopatek turbiny sprężarki silnika lotniczego. Algorytm opracowany w badaniach wykorzystuje techniki przetwarzania i analizy obrazu do wykrywania, lokalizacji i oceny stopnia uszkodzenia łopatek. Wprowadzenie obrazu lokalnego odchylenia standardowego intensywności pikseli (SDI) o wartościach obliczonych dla każdego piksela obrazu wejściowego umożliwiło poprawną binaryzację obrazu i wykrycie uszkodzeń nawet w przypadku zdjęć wykonanych w złych warunkach oświetleniowych i zaburzonych przez refleksy świetlne, cienie i mikroodbicia od chropowatej powierzchni łopatki. Analiza wymiaru fraktalnego (FD) krawędzi łopatki sprężarki została zastosowana w celu automatycznej lokalizacji uszkodzeń na krawędzi łopatki. Wyodrębnienie uszkodzenia z obrazu do obliczenia jego wymiarów geometrycznych przeprowadzono za pomocą dopełnienia binarnego obrazu do powłoki wypukłej. Skuteczność i dokładność opracowanej metody porównano z innymi metodami analizy obrazu. Do wykrywania markerów skalujących zastosowano transformatę Hougha. Wprowadzenie opracowanego narzędzia pomiarowego może okazać się pomocne w badaniach diagnostycznych silników lotniczych z wykorzystaniem kamer endoskopowych.
Źródło:
Diagnostyka; 2021, 22, 3; 83-90
1641-6414
2449-5220
Pojawia się w:
Diagnostyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A reliability evaluation study based on competing failures for aircraft engines
Badania dotyczące oceny niezawodności silników lotniczych w oparciu o uszkodzenia konkurujące
Autorzy:
Wang, H.
Gao, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300888.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne PAN
Tematy:
silnik lotniczy
ocena niezawodności
uszkodzenia konkurujące
bayesowskie uśrednianie modeli
fuzja danych
aircraft engine
reliability evaluation
competing failures
Bayesian model averaging
data fusion
Opis:
Aircraft engine is a complex and repairable system, and the diversity of its failure modes increases the difficulty of reliability evaluation. It is necessary to establish a dynamic relationship among data, failure mode and system reliability, to achieve the scientific reliability evaluation for aircraft engines. This paper has used data fusion method to establish reliability evaluation models respectively for performance degradation failures and sudden failures. Furthermore, these two models have been integrated on the basis of competing failures’ mechanism. Bayesian model averaging has been used to analyze the impacts of performance degradation failures and sudden failures on aircraft engines’ reliability. As a result of above, the goal of an accurate evaluation of the reliability for aircraft engines has been achieved. Example shows the effectiveness of the proposed model.
Silnik samolotu to złożony system naprawialny, w którym różnorodność przyczyn uszkodzeń zwiększa trudność oceny niezawodności. Dlatego też istnieje konieczność ustalenia dynamicznych związków pomiędzy danymi, przyczynami uszkodzenia i niezawodnością systemu, których znajomość pozwoliłaby przeprowadzać naukową ocenę niezawodności silników lotniczych. W prezentowanej pracy wykorzystano metodę fuzji danych do opracowania modeli oceny niezawodności w zakresie uszkodzeń wynikających z obniżenia charakterystyk oraz uszkodzeń nagłych. Ponadto, opracowane modele zintegrowano na podstawie mechanizmu uszkodzeń konkurujących. Do analizy wpływu dwóch omawianych typów uszkodzeń na niezawodność silników lotniczych wykorzystano procedurę bayesowskiego uśredniania modeli. Dzięki powyższym krokom, osiągnięto założony cel dokładnej oceny niezawodności silników samolotowych. Przykład pokazuje skuteczność proponowanego modelu.
Źródło:
Eksploatacja i Niezawodność; 2014, 16, 2; 171-178
1507-2711
Pojawia się w:
Eksploatacja i Niezawodność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyważanie wirników silników turbinowych
Autorzy:
Rowiński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/212306.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
lotniczy silnik turbinowy
wyważanie na wyważarce dynamicznej
stopień niewyważenia w warunkach pracy silnika
Opis:
Wartykule przedstawiono problematykę konieczności wyważania statycznego i dynamicznego wirników silników turbinowych. Przedstawiono metodykę osiągnięcia wymaganej dokładności wyważania na przykładach zrealizowanych w Instytucie Lotnictwa konstrukcji silników: jednoprzepływowych K-15 i K-16 oraz dwuprzepływowego D-18.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2009, 4 (199); 102-108
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przetwarzanie informacji zapisanych w rejestratorze eksploatacyjnym dla celów diagnozowania stanu lotniczego silnika turbinowego
Autorzy:
Balicki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/213136.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
zespół napędowy
lotniczy silnik turbinowy
system diagnozowania
rejestracja parametrów pracy
nieustalone stany pracy
Opis:
W artykule przedstawiono przykłady schematów algorytmów umożliwiających rozpoznawanie poszczególnych dynamicznych faz pracy silnika odrzutowego oraz ocenę ich przebiegu na podstawie wartości parametrów zapisanych w rejestratorze eksploatacyjnym.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2011, 4 (213); 235-244
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dystrybucja powietrza na potrzeby własne dwuprzepływowego silnika obrzutowego
Air system in a double spool engine
Autorzy:
Rowiński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/212480.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
lotniczy silnik turbinowy
uszczelnienia powietrzne
dystrybucja sprężonego powietrza w silniku
turbine engine
air seals
air distribution in a turbine engine
Opis:
W artykule przedstawiono problematykę dystrybucji sprężonego powietrza w silniku turbinowym. Sprężone powietrze pobierane jest z jednego lub więcej stopni sprężarki a i następnie rozprowadzane do komór powietrznych rozmieszczonych w różnych miejscach w silniku. Następnie jest wykorzystywane w celu kompensacji sił działających na wirnik, wymuszenia wymiany ciepła pomiędzy poszczególnymi z zespołami silnika w celu ochrony przed działaniem zbyt wysokiej temperatury na materiał konstrukcji oraz na sprężony i spieniony olej znajdujący się w instalacji. Ponadto umożliwia regulację luzów wierzchołkowego na łopatkach turbin poprzez kontrolowane chłodzenie elementów kadłuba i tym samym ich odkształcanie. System powietrzny zapewnia ogrzewanie elementów i zespołów silnika narażonych na obladzanie. Sprężone powietrze przepływa do komór powietrznych przez system kalibrowanych otworów. Ciśnienie i wydatek masowy przepływającego powietrza są kontrolowane poprzez uszczelnienia powietrzne umieszczone pomiędzy elementami wirnika a zespołami kadłuba. Przedstawiono metodykę obliczeń parametrów przepływów masowych powietrza w kanałach wewnętrznych silnika na przykładzie konstrukcji dwuprzepływowego silnika D-18 zaprojektowanego w Instytucie Lotnictwa.
The article presents the issue of compressed air distribution in a turbine engine. Compressed air flows from one or more stages of the compressor and then it its distributed to air chambers placed in many locations in the engine. Next, it is used to compensate the forces acting on the rotor and to impose the heat exchange in each assembly to protect the materials of which the assemblies are made as well as compressed oil and aerosol oil from high temperatures. Additionally, the air system regulates the top clearance of turbine blades by cooling the turbine case and protects the inlet case from icing. The compressed air is distributed to gas chambers by a system of calibrated holes. The pressure and mass flow of the air in the chambers is controlled by air seals. The methodology of the parameters of air mass flow in the engine internal ducts calculation is explained on the example of D-18 double-spool engine designed in the Institute of Aviation.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2016, 3 (244); 393-402
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Termo-mechaniczna analiza naprężeń i odkształceń zespołu cylindra silnika spalinowego jako próba wyjaśnienia niekontrolowanego zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej
Thermo-mechanical analysis of stress and deformation of engine cylinder block assembly as the attempt to explain an uncontrolled ignition of air-fuel mixture
Autorzy:
Michalski, J.
Woś, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/309904.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
połączenie skurczowo-rozprężne
zespół cylindra silnika
stan wytężenia tulei
stan wytężenia kadłuba cylindra
silnik lotniczy
zapłon samoczynny
szczelina
pełzanie materiału
model analityczny naprężeń
compression-expansion joint
engine cylinder device
cylinder stress pattern
aircraft engine
compression ignition
gap
creep
analytical stress model
Opis:
W pracy przeprowadzono analizę możliwej przyczyny występowania samoczynnego zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej lotniczego silnika spalinowego obciążonego mocą maksymalną podczas badań na hamowni silnikowej. Takie objawy niepoprawnej pracy silnika mogą występować także w locie samolotu i śmigłowca. W celu wyjaśnienia przyczyny niepoprawnej pracy silnika zastosowano nieliniową analizę metodą elementów skończonych. Określono dyskretny model uproszczonego układu zespołu cylindra silnika obejmujący kadłub i tuleję cylindrową. W analizie numerycznej uwzględniono zarówno siłę mechaniczną, wynikającą z obciążenia zaciskiem tulei cylindrowej w kadłubie jak i obciążenie ciśnieniem czynnika roboczego oraz obciążenie nierównomiernym polem temperatury. Przemieszczenia i naprężenia w tulei i kadłubie obliczono metodą elementów skończonych za pomocą systemu PATRAN oraz systemem ABAQUS. Wynikło to z konieczności uwzględnienia silnej anizotropii właściwości tulei cylindrowej z żeliwa szarego podczas rozciągania i ściskania. Geometrię części modelowano elementami płaskimi o topologii czterowęzłowej z elementami kontaktowymi dwuwymiarowymi sprzęgającymi. Analitycznie wyznaczono także naprężenia zginające w zespole cylindra wywołane obciążeniem bocznym tłoka silnika poprzez uwzględnienie ciśnienia czynnika roboczego, sił masowych i siły tarcia. Obciążenie ciśnieniem i temperaturą zespołu cylindra określono w wyniku badań stanowiskowych silnika. Charakterystyki materiałowe żeliwa szarego i żaroodpornego stopu aluminium wyznaczono doświadczalnie. Wyniki nieliniowej analizy statycznej naprężeń i odkształceń dla połączenia tuleja cylindrowa-kadłub wykazały, że w obszarze zwrotu zewnętrznego pierścieni tłokowych wystąpiły wysokie naprężenia i odkształcenie plastyczne tulei cylindrowej, wywołujące brak styku połączenia tych elementów. Zakłóca to przepływ ciepła z tulei cylindrowej do kadłuba i stwarza możliwość niekontrolowanego zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej. W silniku istnieje konieczność stosowania zacisku średnicowego tulei w cylindrze w granicach 0.21÷0.42 mm, co wynika z rozszerzalności cieplnej elementów w warunkach jego pracy z maksymalną prędkością obrotową i obciążenia maksymalną mocą. Połączenie skurczowo-rozprężne tulei z cylindrem dla największego zacisku powoduje odkształcenie plastyczne żeliwa szarego tulei cylindrowej. Wymagana jest zmiana gatunku lub rodzaju żeliwa o wytrzymałości doraźnej powyżej 400 MPa.
The paper analyzes the possible cause of self-ignition of air-fuel mixture in spark-ignition internal combustion engine loaded with maximum power during tests on the engine dynamometer stand. It leads to incorrect engine operation and may also occur during the flight of an aircraft or helicopter. In order to explain the cause of incorrect engine operation, a non-linear analysis using the finite element method was applied. A discreet model of a simplified engine cylinder assembly system comprising a cylinder body and the liner was determined. The numerical analysis includes both the mechanical force resulting from loading the cylinder liner clamp in the body as well as the pressure of the working medium pressure and the load on the non-uniform temperature field taken from engine test-bed measurements. The results of nonlinear static analysis of stresses and strains for the cylinder body-liner connection have shown that in the area of TDC where outer piston ring turns back, high stresses and plastic deformation of the cylinder liner occurr, causing a lack of contact between these elements. This disrupts the heat transfer from the cylinder liner to the cylinder body and creates the possibility of uncontrolled ignition of the fuel-air mixture.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2018, 19, 6; 609-618, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania silników bldc przeznaczonych do zastosowania w bezzałogowym aparacie latającym
Research of BLDC motors designed for aircraft hybrid drive
Autorzy:
Bogusz, P.
Korkosz, M.
Prokop, J.
Mazurkiewicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372777.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych Komel
Tematy:
silnik BLDC
silnik elektryczny
napęd hybrydowy
napęd lotniczy
bezzałogowy aparat latający
Opis:
The paper presents a comparison of research results of a few BLDC motors used for unmanned aerial vehicles (with engine - electric motor drive). Static characteristics like dependence on electromagnetic torque and cogging torque vs rotor position were determined. Efficiency and winding losses vs rotary speed were defined. Performance parameters of researched motors used in parallel configured aircraft hybrid drive were estimated. Finally some conclusions concerning the research results were enclosed.
Źródło:
Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe; 2010, 88; 25-30
0239-3646
2084-5618
Pojawia się w:
Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania silnika BLDC przeznaczonego do lotniczego napędu hybrydowego
Research of BLDC motor designed for aircraft hybrid drive
Autorzy:
Bogusz, P.
Korkosz, M.
Mazurkiewicz, A.
Prokop, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373134.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych Komel
Tematy:
silnik BLDC
maszyna elektryczna
napęd hybrydowy
napęd lotniczy
Opis:
The concept of aircraft hybrid drive (engine - electric motor) was discussed in the paper. Basic laboratory research results of BLDC motor like dependence on electromagnetic torque and cogging torque vs rotor position were also included in the paper. Parameters needed for the proper performance of the BLDC motor in the aircraft hybrid drive were assessed.
Źródło:
Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe; 2010, 86; 79-82
0239-3646
2084-5618
Pojawia się w:
Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drogi rozwoju napędów lotniczych
Autorzy:
Balicki, W.
Pągowski, Z.
Szczeciński, S.
Chachurski, R.
Kozakiewicz, A.
Głowacki, P.
Szczeciński, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/212273.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
napęd lotniczy
silnik odrzutowy
śmigłowentylator
emisja hałasu i toksyn
Opis:
W artykule starano się przedstawić w kolejności historycznej najważniejsze udoskonalenia napędów lotniczych mające na celu latanie „wyżej - dalej - szybciej”. W lotnictwie może być wykorzystywany wyłącznie napęd odrzutowy: od śmigła napędzanego silnikiem tłokowym czy turbinowym, bezpośrednio wytwarzanego ciągu przez turbinowe silniki odrzutowe jedno- i dwuprzepływowe do ... przeciwbieżnych śmigłowentylatorów (ciągnących lub pchających) napędzanych przez silniki turbinowe. W każdym przypadku rozwój osiągano przez ograniczanie masy i wymiarów silników a jednocześnie wzrost ich mocy lub ciągu, wzrost sprawności śmigieł, wentylatorów i śmigłowentylatorów, obniżenie zużycia paliwa. W ostatnich latach szczególnie uwidacznia się wzrost trwałości i niezawodności oraz zainteresowanie wielopaliwowością, paliwami odtwarzalnymi a także ograniczaniem emisji hałasu i składników toksycznych w spalinach.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2009, 4 (199); 7-16
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania symulacyjne silnika bldc przeznaczonego do napędu hybrydowego bezzałogowego aparatu latającego
Simulation research of BLDC motor used for hybrid unmanned aerial vehicle drive
Autorzy:
Bogusz, P.
Korkosz, M.
Mazurkiewicz, A.
Prokop, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372523.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych Komel
Tematy:
silnik BLDC
silnik bezszczotkowy prądu stałego
maszyna elektryczna
napęd hybrydowy
napęd lotniczy
bezzałogowy aparat latający
Opis:
The research results of BLDC motor used for drive of a hybrid unmanned aerial vehicle have been presented in the paper. The geometry of the designed electric motor and influence of form and magnesing manner on permanent magnet versus average torque have been described. Using the simulation model, the designed motor output characteristics were defined. The influence of battery voltage changes on specificity of the motor has also been defined.
Źródło:
Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe; 2011, 5, 93; 13-18
0239-3646
2084-5618
Pojawia się w:
Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The emissivity of the turbine engine powered by biofuel
Emisyjność turbinowego silnika zasilanego biopaliwem
Autorzy:
Pielecha, J.
Jasiński, R.
Markowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/195754.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
biofuel
jet engine
emission
air transport
biopaliwo
silnik odrzutowy
emisja
transport lotniczy
Opis:
Air transport is the youngest and most dynamically developing branch of transport. Growth in demand for air transport, both passenger and freight, is caused by the competitiveness of this branch primarily in terms of time and transport safety. An increase in the volume of air traffic is associated with increased emissions, which is particularly important in the case of aircraft operations in the areas of airports. The main reason for the development of aircraft engines is the reduction of fuel consumption and exhaust emissions. Emission standards for aircraft engines certification marginally treat the issue of particulate matter emissions, which is associated with deterioration of visibility appearing as smog and contributes to lung and heart diseases. One of the solutions for limiting the negative impact of the aircraft on the environment is the use of alternative fuels. Production of biofuels in accordance with the principles of sustainable development, is an attractive alternative, especially because of the lack of space constraints of their production allows the geographical diversification of supply. The article presents the measurements results of jet engine GTM-120 exhaust emissions. The test engine was powered with Jet A-1 fuel with 50-percent addition of bioester. During the test concentration of carbon monoxide, hydrocarbons and particulate matter was measured. On the basis of the measurements, the effect of the use of biofuel on emissions was presented.
Transport lotniczy jest najmłodszą i najbardziej dynamicznie rozwijająca się gałęzią transportu. Wzrost zapotrzebowania na przewozy drogą lotniczą, zarówno pasażerskie i towarowe wynika głównie z krótkiego czasu transportu oraz bezpieczeństwa. Wzrost wolumenu transportowego związany jest ze wzrostem emisji związków szkodliwych spalin, co jest szczególnie istotne w kontekście emisji na terenie lotnisk oraz obszarach do nich przyległych. Głównym celem rozwoju konstrukcji silników lotniczych jest zmniejszenie zużycia paliwa i redukcja emisji związków toksycznych. Procedury certyfikacyjne dla silników odrzutowych marginalnie traktują zagadnienie cząstek stałych, które są powodem pogorszenia widzialności oraz chorób płuc i serca. Jednym z rozwiązań ograniczających wpływ transportu lotniczego na środowisko jest stosowanie paliw alternatywnych. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów emisji związków szkodliwych silnia odrzutowego GTM-120. Badany silni zasilany był paliwem Jet A-1 oraz mieszanką nafty lotniczej z biopaliwem. Podczas badań zmierzono wartości stężenia tlenku węgla, węglowodorów oraz cząstek stałych. Na podstawie przeprowadzonych badań przedstawiono wpływ zastosowania biopaliwa na emisję związków szkodliwych.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika; 2017, z. 89 [295], 1; 85-98
0209-2689
2300-5211
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mathematical analysis of tubular linear motor
Analiza matematyczna tubowego liniowego silnika elektrycznego
Autorzy:
Falkowski, K.
Henzel, M.
Mazurek, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/276811.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
Tematy:
lotniczy układ wykonawczy
liniowy silnik elektryczny
more electric aircraft
actuator
linear electric motor
Opis:
W artykule przedstawiono analizę matematyczną liniowego silnika elektrycznego. Scharakteryzowano tutaj nowe trendy rozwoju lotniczych układów wykonawczych. Opisano również zasadę działania silnika liniowego. W artykule zaprezentowano równania ruchu silnika liniowego oraz wyprowadzenie macierzy indukcyjności własnych jego uzwojeń. W przypadku zasilania prądem trójfazowym indukcyjności wzajemne zależą od ruchu biegnika, dlatego przedstawiona analiza jest istotna.
The paper deals with mathematical analysis of linear electric motor. There are characterized modern trends in aviation, especially in aircraft actuator field. There are also described operation principles of linear motor and transformation from cylindrical rotary motor to tubular linear motor. There are presented motion equation of linear motor and formula derivation of mutual inductances matrix. In three phase power supply mutual inductances are depend on slider linear movement.
Źródło:
Pomiary Automatyka Robotyka; 2013, 17, 2; 508-512
1427-9126
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Robotyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prospects for the Implementation of New Materials and Technologies in the Aerospace Industry
Perspektywy wdrożenia nowych materiałów i technologii w przemysle lotniczym
Autorzy:
Yanko, Taras
Dmytrenko, Olexii
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36449326.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
engine
alloy
aerospace industry
powder
material
metal
silnik
stopy
przemysł lotniczy
proszek
materiał
Opis:
This article considers the main materials used to make aircraft, both fuselage and engines. First, the problems that force developers to introduce new materials in aircraft production are identified. We then present features of the introduction of heat-resistant titanium alloys, ways of improving the mechanical properties of parts made of titanium alloys, and methods of manufacturing complex details. Other promising materials for the aviation industry, such as high-entropy alloys, quasicrystals, carbon-carbon materials, and nickel foam, are also considered.
W artykule rozważono główne materiały stosowane w budowie samolotów, zarówno w kadłubach jak w silnikach. Najpierw uwagę zwrócono na problemy, które skłaniają konstruktorów do wprowadzania nowych materiałów do produkcji samolotów. Następnie przedstawiono charakterystykę wprowadzania żaroodpornych stopów tytanu, sposoby poprawy własności mechanicznych części wykonanych ze stopów tytanu oraz metody wytwarzania złożonych detali. Rozważono również inne materiały perspektywiczne dla przemysłu lotniczego, takie jak stopy o wysokiej entropii, kwazikryształy, materiały typu węgiel/węgiel oraz pianki niklowe.
Źródło:
Transactions on Aerospace Research; 2021, 4 (265); 1-10
0509-6669
2545-2835
Pojawia się w:
Transactions on Aerospace Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estimating emissions of harmful exhaust components by aircraft engines during the takeoff and landing cycle in airport space
Szacowanie emisji toksycznych składników spalin wytwarzanych przez samoloty w cyklu startu i lądowania w przestrzeni portu lotniczego
Autorzy:
Głowacki, Paweł
Kalina, Piotr
Kawalec, Michal
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36441042.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
ecology
aircraft turbine engine
engine exhaust
toxic exhaust gas components
nitrogen oxides
carbon monoxide
hydrocarbons
carbon dioxide
ekologia
lotniczy silnik turbinowy
spaliny silnika
toksyczne składniki spalin
tlenki azotu
tlenek węgla
węglowodory
dwutlenek węgla
Opis:
This articleexamines, based on the availableinformation and authors’ self-assessments, theenvironmental impact of turbine engine exhaust gases effect on the environment in the airport space during engines flight phases in the landing and takeoff cycle (LTO). The attention of aviation professionals is drawn to the fact that the amount of exhaust from the turbine engine is so significant that it may adversely change the ambient air at the airport. Consequently, increased emission level of carbon monoxide (CO), hydrocarbons (HC) during engine start-up and idle may pose a threat to the health of ramp staff. Also, high emission levels of nitrogen oxides (NOx) during takeoff, climb, cruise and descent is not without importance for the environment around the airport space. The paper gives CO2, HC, CO and NOx emission estimations based on ICAO Engine Emission Data Bank and the number of passenger operations at a medium-sized airport. It also provides calculation results of aircraft CO2, HC, CO and NOx emission using average times of aircraft maneuvers taken from aircraft Flight Data Recorder (FDR) in the LTO cycle various aircraft types at the airport. The latter, based on actual maneuvering times, lead to significantly reduced estimates of toxic exhaust gas emission volumes.
W artykule przeanalizowano, w oparciu o dostępne informacje oraz ocenę autorów, wpływ gazów spalinowych z silników turbinowych na środowisko w przestrzeni wokół portu lotniczego podczas cyklu lądowania i startu (LTO) samolotów. Autorzy zwracają uwagę na fakt, że ilość spalin produkowanych przez silniki turbinowe jest na tyle znacząca, iż może niekorzystnie zmienić powietrze otaczające lotniska. Zwiększony poziom emisji tlenku węgla (CO) i węglowodorów (HC) podczas rozruchu silnika i na biegu jałowym może więc stanowić zagrożenie dla zdrowia pracowników obsługi naziemnej. Wysoki poziom emisji tlenków azotu (NOx) podczas startu, wznoszenia, schodzenia i kołowania również nie jest obojętny dla środowiska wokół lotniska. W artykule najpierw przedstawiono szacunki emisji CO2, HC, CO i NOx w oparciu o normy ICAO oraz liczbę operacji pasażerskich na lotnisku średniej wielkości. Następnie obliczono szacunkowe emisje CO2, HC, CO i NOx na podstawie danych pobranych z rejestratora lotu (FDR) podczas cyklu LTO różnych typów statków powietrznych na lotnisku. Te drugie obliczenia, oparte na rzeczywistych czasach manewrowych, wskazują na znacznie niższe szacunkowe emisje toksycznych gazów w obrębie portu lotniczego.
Źródło:
Transactions on Aerospace Research; 2021, 2 (263); 63-70
0509-6669
2545-2835
Pojawia się w:
Transactions on Aerospace Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diesel engine for aircraft propulsion system
Autorzy:
Gęca, M.
Czyż, Z.
Sułek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/134252.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
diesel engine
aircraft propulsion system
power-to-weight ratio
specific fuel consumption
silnik spalinowy
lotniczy układ napędowy
jednostkowe zużycie paliwa
Opis:
Stricter requirements for power in engines and difficulties in fueling gasoline engines at the airport make aircraft engine manufacturers design new engines capable of combusting fuel derived from JET-A1. New materials used in compression-ignition engines enable weight reduction, whereas the technologies of a Common Rail system, supercharging and 2-stroke working cycle enable us to increase the power generated by an engine of a given displacement. The paper discusses the parameters of about 40 types of aircraft compression ignition engines. The parameters of these engines are compared to the spark-ignition Rotax 912 and the turboprop. The paper also shows trends in developing aircraft compression-ignition engines.
Źródło:
Combustion Engines; 2017, 56, 2; 7-13
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-37 z 37

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies