Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "silesian dialect" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 25
Tytuł:
Barwy polszczyzny w powieści Anny Cieplak "Rozpływaj się"
The colors of Polish in the novel by Anna Cieplak "Rozpływaj się"
Autorzy:
Moch, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11543525.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
odmiany polszczyzny
gwara śląska
język milenialsów
hybrydyczność opisu literackiego
varieties of Polish
Silesian dialect
Millennial language
hybrid characterof the literary description
Opis:
The aim of the article is to show the lexical and stylistic diversity of the Polish language used in Upper Silesia, presented by Anna Cieplak, and to indicate the linguistic and cultural processes which the language of younger and older generations living in this region undergoes. The most important of them include the disappearance of the Silesian dialect in the speech of the thirty-year-old heroes and the intensification of vulgarization of the language as a result of the lack of professional and personal prospects in their lives. The lexical layer of the novel is dominated by the colloquial version of the Polish language along with youth slang, with a large number of Anglicisms, and a smaller number – Germanisms, mainly from the sphere of the Internet and stimulants. One can speak of the lexical-stylistic hybridity of the description of the world as a tool for expressing its diversity and complex identity of Silesians.
Celem artykułu jest ukazanie różnorodności leksykalnej i stylistycznej polszczyzny używanej na Górnym Śląsku, przedstawionej przez Annę Cieplak, oraz wskazanie na procesy językowo-kulturowe, jakim ulega język młodszych i starszych pokoleń zamieszkujących ten region. Do najważniejszych z nich należy zanikanie gwary śląskiej w mowie trzydziestoletnich bohaterów i nasilenie wulgaryzacji języka jako skutek braku w ich życiu perspektyw zawodowych i osobistych. W warstwie leksykalnej powieści dominuje odmiana potoczna polszczyzny wraz z młodzieżowym slangiem, z dużą liczbą anglicyzmów, mniejszą – germanizmów, głównie ze sfery internetu i używek. Można tu mówić o leksykalno-stylistycznej hybrydyczności opisu świata jako narzędzia wyrażania jego różnorodności i złożonej tożsamości Ślązaków.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2022, 2 A (26); 75-86
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasowniki onomatopeiczne w gwarach Śląska na tle słowiańskim. I. Leksemy opisujące głosy i zachowania ptaków
Onomatopoeic verbs in the Silesian dialect compared to Slavic languages. I. Lexemes describing bird sounds and behaviours
Autorzy:
Muszyńska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594261.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
słowotwórstwo czasownika
onomatopeja
gwary Śląska
języki słowiańskie
polszczyzna historyczna
verb formation,
onomatopoeia,
Silesian dialect,
Slavic languages,
historical Polish language
Opis:
Artykuł stanowi opracowanie z zakresu czasowników onomatopeicznych w gwarach Śląska, a konkretnie dotyczy leksemów opisujących głosy i zachowania ptaków. Zagadnienie zostało zaprezentowane na tle słowiańskim i w kontekście polszczyzny ogólnej, z uwzględnieniem polszczyzny historycznej (zwłaszcza doby staro- i średniopolskiej). Przytoczone przykłady opowiadają się za tezą o więzi między budową głoskową wyrazu a jego znaczeniem. Zwraca się uwagę na istotną w wypadku onomatopei opozycję u–i (samogłoskom tylnym: u, o, a odpowiada wyobrażenie dużych przedmiotów, a samogłoskom przednim: i, y, e – wyobrażenie małych obiektów). Ważny wydaje się sam fakt odnotowania interesującego zbioru „ptasich” onomatopei, gdyż w polskiej literaturze omawianej tematyce poświęca się stosunkowo niewiele miejsca (przeważają publikacje obcojęzyczne).
This paper is a study dedicated to onomatopoeic verbs in the Silesian dialect, and specifically, lexemes describing bird sounds and behaviours. The subject has been discussed compared to Slavic languages and in the context of the common Polish language, as well as taking into consideration historical Polish (in particular that in the Old- and Middle Polish era). The provided examples support the thesis that there exists a link between the word’s sound formation and its meaning. There is emphasized the opposition between ‘u’ and ‘i’ which is essential in the case of onomatopoeia (back vowels ‘u’, ‘o’ and ‘a’ are used with reference to large objects, while front vowels ‘i’, ‘y’ and ‘e’ – small objects). Noticing an interesting set of ‘bird-type’ onomatopoeia also seems important, since there is relatively little mention of this phenomena in the Polish literature (foreign studies prevail).
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 165-187
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasowniki współczesnego śląskiego języka literackiego (płaszczyzna semantyczna, etymologiczna i morfologiczna)
Verbs in Contemporary Silesian Literary Language (Semantics, Etymology and Morphology)
Autorzy:
Jaroszewicz, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044231.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish language
Silesian dialect
Silesian literary language
Opis:
The article provides the characteristics and classification of the most frequentative verbs and verb phrases used in contemporary Silesian literature. It has been established that the largest number of the studied forms is related to the different ways people physically influence the reality that surrounds them and mental processes (i.e. cognitive, evaluative and descriptive ones). The lexical diversity between Polish standard lexis and Silesian literary usage amounts to fifty-eight percent. What influences this diversity is the presence of words of German and Czech origin which amount to almost a tenth of the Silesian lexicon. Slightly less than half of the verbs are derived forms, in the vast majority formed through prefixation, aspect suffixation and postfixation. The semantic and morphological structure of the studied verb forms demonstrates a farreaching intellectualisation and formal complexity of the Silesian lexicon.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 2; 53-64
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das Deutsche in der Krakauer Stadtkanzlei im 15. Jahrhundert im Spiegel der Sprachanalyse ausgewählter Willküren
The German language in the town council of Cracow in 15th century in the mirror of the language analysis of the chosen charters
Autorzy:
Owsiński, Piotr A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679665.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Silesian dialect
East Central German
Cracow
town council
charter
Opis:
The article hereunder presents the language analysis of the chosen German charters from 15th century, which come from the Antiquum Registrum Privilegiorum Et Statutorum Civitatis Cracoviensis published by Stanisław Ambroży Estreicher in 1936 in Cracow. The texts of the unknown scriveners were written in the Silesian dialect, what can be proved on the basis of the way of the notation in the law.The author introduces the results of his analysis showing the Silesian characteristic features with the appropriate examples.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2018, 14; 43-55
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das Schöffenbuch von Markowa – ein Denkmal des frühneuhochdeutschen schlesischen Dialekts aus Polen im Vergleich mit Krzemienica und Bielitz
Autorzy:
Chromik, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/700266.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Germanistów Polskich
Tematy:
Silesian Dialect, language island, court book, Waldhufendorf, Early New High German
Opis:
The article presents a comparison of the court book of the former German speaking community of Markowa (Carpathian Voivodship) from the 16 century with other old German written rural court book of Eastern Poland (Krościenko Wyżne) and Silesian German language of this time because of the Silesian origin of the inhabitants of Markowa. There were many similiarities found.
Źródło:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten; 2013, 2, 1
2353-656X
2353-4893
Pojawia się w:
Zeitschrift des Verbandes Polnischer Germanisten
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das verwässerte Idiom oder über den „deutsch-polnischen Sprachmischmasch“ bei Victor Kaluza
Dilute idiom – or on the Polish-German language mishmash in Victor Kaluza’s work
Autorzy:
Biskup, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364844.pdf
Data publikacji:
2016-09-20
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Upper Silesia
Upper Silesian language/dialect
Victor Kaluza
etnolekt
język/dialekt górnośląski
Wasserpolnisch
Viktor Kaluza
Opis:
The discussion on the nature of Upper Silesian idiom (is it a dialect or a language?) has lasted for many years. The aim of this paper is to shed light on the Upper Silesian idiom (Wasserpolnisch) in the works of Victor Kaluza. Thea subject of analysis were fragments of Kaluza’s roguish novel „Das Buch vom Kumpel Janek” (Breslau 1935) and a hitherto unpublished study on Wasserpolnisch.
Rozwodniony idiom lub o polsko-niemieckim miszmaszu językowym w twórczości Victora Kaluzy Dyskusja wokół charakteru idiomu górnośląskiego (dialekt czy może jednak język?) toczy się od wielu lat. Niniejszy artykuł ma na celu naświetlenie idiomu górnośląskiego (Wasserpolnisch) w twórczości Victora Kaluzy. Analizie poddane zostały zarówno fragmenty szelmowskiej powieści Kaluzy „Das Buch vom Kumpel Janek” (Breslau 1935), jak i niepublikowany dotąd szkic poświęcony Wasserpolnisch.
Źródło:
Studia Germanica Gedanensia; 2016, 35; 89-99
1230-6045
Pojawia się w:
Studia Germanica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der Einfluss der deutschen Entlehnungen aus dem Bereich der Mode auf den oberschlesischen Dialekt
The influence of German borrowings from the field of fashion on the Upper Silesian dialect
Autorzy:
Tomecka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16481077.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
German loanwords
the Upper Silesian dialect
fashion vocabulary
adaptation of borrowings
Opis:
The entire Upper Silesian dialect is based on the Polish language system, and all elements from German are treated as borrowings. The main aim of the research was to focus on the issue of German loanwords in the field of clothing vocabulary that appear in the Upper Silesian dialect and which are listed in the “Dictionary of Silesian dialect” by Barbara and Adam Podgórski. The question of the assimilation of these borrowings was analysed on three levels: morphological, graphic and semantic.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2022, 16; 81-90
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy dziedzictwa niematerialnego na ubraniach i gadżetach – pomysłowa forma promocji czy zagrożenie?
Intangible heritage elements on clothes and gadgets – an ingenious form of promotion or a threat?
Autorzy:
Orzeł, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597193.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Etnodizajn
niematerialne dziedzictwo kulturowe‑promocja‑ochrona
gwara śląska
śląskie dziedzictwo kulturowe
Ethno‑design
intangible cultural heritage‑promotion‑protection
Silesian dialect
silesian cultural heritage
Opis:
Tekst dotyczy zagadnienia coraz częstszego wykorzystywania re gionalnych elementów dziedzictwa niematerialnego w przemyśle. W ostatnich latach można zaobserwować rozwój firm, które swoje produkty ozdabiają motywami ludowymi czy opierają się na słowach i zwrotach zaczerpniętych z gwar. Równocześnie motywy te pojawia ją się nie tylko na odzieży. Autorka rozważa, czy tego rodzaju wyko rzystywanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego może zostać uznane za promocję lokalnego dziedzictwa czy też jest dla niego za grożeniem. Podstawą analizy są etno‑produkty dostępne na Górnym Śląsku, odnoszące się do śląskiego dziedzictwa i etosu. Przyglądając się markom, które oficjalnie deklarują chęć promocji śląskiej kultury i tradycji, autorka próbuje rozstrzygnąć, czy etnodizajn jest bezpiecz ny dla dziedzictwa kulturowego.
The text concerns the rising use of intangible regional heritage ele ments by industry. In recent years, the development of companies that decorate their products with folk motifs or rely on words and phrases taken from regional dialects could have been seen. At the same time, these motifs appear not only on clothing. The author considers wheth er this kind of use of intangible cultural heritage can be recognized as promotion of the local heritage or is a threat to it. The basis for the analysis are “ethnoproducts” available in Upper Silesia, referring to the Silesian heritage and ethos. Focusing on brands that officially de clare their willingness to promote Silesian culture and tradition, the author tries to determine whether ethno‑design is safe for the culture.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2018, 20, 1; 39-62
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Es war einmal die stadt im schönen schlesierland – Paul Petras’ liebeserklärung an Grünberg
Było sobie miasto na pięknym Śląsku – Paula Petrasa wyznanie miłosne wobec miasta Grünberg
There was a town in beautiful Silesia – Paul Petras’ love confession towards Grünberg
Autorzy:
Taraszczuk, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879734.pdf
Data publikacji:
2021-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
bard (Minnesänger)
cultural identity
cultural perception
culture of remembrance
editor
Grünberg in Schlesien
harvesting of wine grapes (vintage)
Heimatdichter
publisher
regional poetry
Silesia
Silesian dialect
Silesian literature
song
wine of Grünberg
dialekt śląski
kultura pamięci
literatura śląska
percepcja kulturowa
pieśń
poezja regionalna
redaktor
Śląsk
tożsamość kulturowa
winobranie
wydawca
zielonogórskie wino
Barde (Minnesänger) – schlesische Mundart – Grünberg in Schlesien – Heimatdichter
– Erinnerungskultur – schlesische Literatur – kulturelle Rezeption – Lied – Regionaldichtung
– Verleger – Schlesien – kulturelle Identität – Weinlesefest – Grünberger Wein
Opis:
Der vorliegende Beitrag ist dem Schaffen des Lyrikers und Verlegers Paul Petras gewidmet. Er wurde 1860 im damaligen Grünberg in Schlesien (heute: Zielona Góra) geboren und ist ein Beispiel für einen schlesischen Mundartdichter. Paul Petras gehört zu den bekannten Persönlichkeiten des alten Grünbergs und wird heute im gleichen Atemzug neben den Namen wie Georg Beuchelt, Otto Julius Bierbaum und Wilhelm Levysohn erwähnt. Die Verfasserin des Beitrags präsentiert in ihrem Text die Biographie des schlesischen Schriftstellers, analysiert dessen ausgewählte Werke (Kurzgeschichten und Gedichte) und versucht, der Frage nach der zeitgenössischen Rezeption von Petras’ literarischem Erbe in Zielona Góra und Deutschland nachzugehen. An dieser Stelle gilt es, die Worte des [polnischen] Regionalhistorikers Prof. Hieronim Szczegóła anzuführen: „für die Bewohner von Zielona Góra und Nordschlesien ist dieses Schaffen ein Element der Geschichte, Tradition und ein selten anzutreffendes Beispiel für die Liebe der [dem Dichter(Herzen) so nah stehenden] Heimat
Artykuł poświęcony jest twórczości poety i wydawcy Paula Petrasa. Autor przyszedł na świat w 1860 roku w ówczesnym Grünberg in Schlesien (Zielona Góra) i jest przykładem pisarza tworzącego w dialekcie śląskim. Petras wpisuje się w poczet osobistości z dawnego Grünbergu i wymieniany jest dzisiaj jednym tchem obok takich nazwisk, jak Georg Beuchelt, Otto Julius Bierbaum oraz Wilhelm Levysohn. Autorka przedstawiła w tekście biografię pisarza, dokonała analizy wybranych utworów (opowiadania i wiersze) oraz sformułowała próbę odpowiedzi na pytanie o współczesną percepcję literackiego dorobku Petrasa w Zielonej Górze i w Niemczech. Warto w tym miejscu przytoczyć słowa historyka regionalisty, prof. Hieronima Szczegóły: „dla zielonogórzan i mieszkańców północnego Śląska jest ta twórczość elementem historii, tradycji i rzadko spotykanym przykładem umiłowania najbliższej ojczyzny”.
This article is devoted to the work of the poet and publisher Paul Petras. The author was born in 1860 in then Grünberg in Schlesien (Zielona Góra) and is an example of a writer publishing in the Silesian dialect. Petras is one of the personalities of the former Grünberg and is mentioned today in one breath alongside such names as Georg Beuchelt, Otto Julius Bierbaum and Wilhelm Levysohn. The article presents Petra’s biography, analyses his selected works (stories and poems), and aims to investigate the contemporary perception of Petras’ literary output in Zielona Góra and Germany. It is worth quoting here the words of a regionalist historian, prof. Hieronim Szczegóła: “for the inhabitants of Zielona Góra and northern Silesia, this work is an element of history, tradition and a rare example of love for the closest homeland”.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2021, 7; 381-398
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwara śląska jako tworzywo językowe „tłumaczeń” literatury światowej
Silesian dialect as the linguistic material of “translations” of world literature
Autorzy:
Momot, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475497.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
dialekt
Górny Śląsk
gwara śląska
przekład
stylizacja
Silesian dialect
translation
linguistic stylization
Upper Silesia
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie sposobu, w jaki gwara śląska funkcjonuje w przekładzie. Zjawisko jest istotne przede wszystkim ze względu na coraz większą popularność tego typu prób literackich. Ważne są także cele przyświecające „tłumaczom”, którzy chcą udowodnić, że gwara śląska może być tworzywem dzieła literackiego, także przekładu. Ogromne znaczenie ma to dla badań lingwistycznych także dlatego, że gwara jest mówioną odmianą języka, nieskodyfikowaną, a jednak podejmowane są próby jej zapisu. Analiza kilku tekstów powstałych w ciągu ostatnich kilkunastu lat pokazuje, że nie sposób mówić w ich przypadku o „tłumaczeniach”, a jedynie o „stylizacji”. Użycie codziennej mowy Ślązaków jako języka przekładów bawi i narusza zasadę stosowności.
The aim of this article is to show how Silesian dialect lives in translation. This is especially important because these literary experiments are becoming more and more popular. Also the aims of the “translators” are important, because they want to prove that Silesian dialect may be linguistic material of literature, including translations. It is of great importance for linguistic researches also because to the fact that the dialect is spoken variety of language, uncodified, but there are attempts to save it. Analysis of some texts created in the last several years shows that it is impossible to call them “translations”, but only “stylization”. Using Silesians’ everyday speech as the language of translations is amusing and violates the principle of appropriateness.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2016, 30; 61-72
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwara śląska w zbiorach pieśni Adolfa Dygacza
Silesian Regional Dialect in the Adolf Dygacz’s Collection of Songs
Autorzy:
Synowiec, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078090.pdf
Data publikacji:
2021-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
Adolf Dygacz
folk songs
Silesian dialect
dialect features
pieśni ludowe
gwara śląska
cechy gwarowe
Opis:
The idea of the following paper is to show that Adolf Dygacz’s song collections coming from different parts of Silesia provide precious data for dialectological studies. The characteristic features of the dialect that could be traced in the lyrics are discussed here. Special attention was paid to differences concerning phonetics in particular that appear in the lyrics and influence the dialect. Furthermore, the study also presents how the specific culture of the region as well as its past are described by means of the special vocabulary. It is postulated that the song collections were used in the school and academic education. It is also suggested that numerous lyrics of the songs that have not been published yet were prepared for publication. Scholars specializing not only in folklore studies and ethnology but also in dialectology should participate in the whole process.
W artykule wykazano, że zbiory pieśni Adolfa Dygacza z różnych subregionów Śląska stanowią cenny materiał dla badań dialektologicznych. Omówiono właściwości gwarowe występujące w tekstach pieśni. Zwrócono uwagę na zróżnicowanie dialektu śląskiego (zwłaszcza w warstwie fonetycznej), które się w nich ujawnia. Pokazano, jak w gwarowych słownictwie odzwierciedla się swoistość kulturowa regionu i jego przeszłość. Postulowano, by zbiory pieśni wykorzystywać w edukacji szkolnej i akademickiej. Sugerowano także, by przygotować do druku liczne teksty pieśni, które do tej pory nie zostały opublikowane. W przygotowaniu redakcyjnym pieśni powinni uczestniczyć nie tylko folkloryści i etnolodzy, ale też dialektolodzy.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2021, 9, 9; 9-18
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwara w twórczości nowej fali prozaików śląskich
Dialect in the literary works of the new wave of Silesian prose writers
Autorzy:
Wyderka, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615528.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Wojciech Kuczok
Szczepan Twardoch
Silesian linguistic image
Silesian dialect
stylization
Opis:
Wojciech Kuczok and Szczepan Twardoch are prominent writers of Silesian origins. Their opuses, in particular Kuczok’s Gnój and Twardoch’s Drach occupy prized place in modern Polish literature. Both authors apply native dialect in their literary works. Regarding the subject of their works and the use of linguistic material it is impossible to separate the conclusions from the analysis from the perennial discussions about the culture and Silesian language. The literary output of both authors inscribe in the above mentioned discourse. Thus the linguacultural picture, presented as a part of world depicted in their works, is very important. For many readers from outside Silesia, Kuczok and Twardoch’s works are a source of information about the region: its character and problems. The article discusses how the image of Silesia in the level of narration is depicted, what is the role of the dialect in its creation, or more specifically the application of the methods of linguistic stylization. The analysis of the methods of stylization shows profound dissimilarity between the two authors, however, the created image of Silesia is close. Kuczok’s stylization can be described as selective, while Twardoch’s stylization is holistic. Moreover, it is realistic and contains distinct Silesian orthography. In the linguistic picture of Silesia both authors pay attention to the identity dichotomization of Silesian populace, multilingualism, the presence of mixed forms (wasserpolnisch), variability of nomenclature, linguistic relics and innovations created in the background of the cultural differences of the region. The novelists present the “linguistic Silesia” by the similar content, although their styles and the application of the dialect are different. In the literary works of Kuczok, mainly in Gnój, the iconic quotations suggest images and subtle stylization for Silesian dialect. In Twardoch’s Drach, on the other hand, the “linguistic Silesia” is visible in every level of text organization. Drach is a novel about Silesians and their language, written in their mother tongue. Thereupon a question emerges – whether Silesian language in the novel does not overwhelm the readers. Some of the critics claim that reading Drach is difficult. Another emerging matter is whether in Drach the stylization is still dialectic or whether is already a bilingual material. Omnipresence of the Silesian language, however, indicates the latter interpretation.  
Źródło:
Stylistyka; 2016, 25; 409-427
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gwarowa frazeologia sub specie etnografii: zdrowy jak pieniądz
Autorzy:
Rak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670886.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
dialectal phraseology
ethnography
highlander dialects
Silesian dialect
Slavdom
symbolism of water
symbolism of silver
frazeologia gwarowa
etnografia
gwary góralskie
dialekt śląski
Słowiańszczyzna
symbolika wody
symbolika srebra
Opis:
The article deals with the motivation of the comparison zdrowy jak pieniądz ‘healthy as money’, present in the Silesian dialect and in the dialects of Polish highlanders. This study alludes and refers to Nikita Tolstoy’s article Slavyanskaya frazeologiya sub specie etnografii. The comparison in question comes from the ritual formula that accompanies ablution in which money is dipped into water. The motivation for the comparison zdrowy jak pieniądz comes from the symbolism of water and silver.
Artykuł dotyczy motywacji porównania zdrowy jak pieniądz, które jest znane w dialekcie śląskim i w gwarach góralskich. Zarówno pod względem tytułu, jak i sposobu analizy mamy tu nawiązanie do artykułu Nikity I. Tołstoja Slavjanskaja frazeologija sub specie ètnografii. Okazuje się, że omawiane porównanie pochodzi z rytualnej formuły, towarzyszącej ablucji, podczas której w wodzie zanurza się pieniądze. Na motywację porównania zdrowy jak pieniądz składają się symbolika wody i symbolika srebra.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 59-70
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Języki regionalne: zagrożenie czy umocnienie polskiej wspólnoty językowej?
Regional Languages: A Threat or a Chance for Strengthening the Polish Language Community?
Autorzy:
Hentschel, Gerd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2095974.pdf
Data publikacji:
2022-06-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
dialekt
regiolekt
śląski
kaszubski
prawo językowe
emancypacja językowa
dialect
regiolect
Silesian
Kashubian
linguistic legislation
linguistic emancipation
Opis:
Przedstawiony esej dotyczy pojęcia wspólnoty językowej. Pokazuje, że w niektórych dyskusjach politycznych, ale także naukowych, przyjmuje się je bez refleksji i naukowego namysłu. W takim rozumieniu jest wówczas podświadomie lub świadomie utożsamiane z pojęciem wspólnoty narodowej. Przywołane podejście wpisuje się w tradycję Leo Weisgerbera z jego koncepcjami, które dziś wydają się mgliste, takimi jak duch języka i światopogląd języka, które stanowią ideologiczne ramy dla odróżnienia jednych od drugich społeczności językowych i narodowych. W Europie XIX i XX wieku nie należy postrzegać tych koncepcji w zdecydowanie negatywnym świetle, wystarczy choć porównać różnorodność dzisiejszego europejskiego krajobrazu państwowego np. z sytuacją po Kongresie Wiedeńskim. Z drugiej strony, tego typu koncepcje mogą być również postrzegane jako przeszkoda w emancypacji językowej w odniesieniu do języków narodowych. Dialekty są początkowo jedynie konstruktami językowymi, którym przypisuje się dialektalność zgodnie z pewnymi cechami strukturalnymi. Czasami jednak użytkownicy różnych dialektów widzą siebie, swoją grupę jako coś większego, tj. jako wspólnotę językową lub etniczną, której podstawą są zwykle specyficzne wydarzenia o charakterze historycznym, społecznym i kulturowym. Na tym tle esej jest próbą konstruowania niewyłączającej koncepcji wspólnoty językowej, czyli takiej, w której duża wspólnota językowa akceptuje różne mniejsze i w której jednostki mogą należeć do więcej niż jednej, bez konfliktu lojalności.
Gerd Hentschel’s essay concerns the concept of the linguistic community. Hentschel shows that in both political and scholarly discussions, this concept is used unreflectively and its meaning lacks scientific clarity. When this happens, this concept is treated, subconsciously or consciously, as synonymous with that of the national community. This approach belongs to Leo Weisgerber’s tradition and its concepts – which today seem vague – such as the spirit of language and the worldview of language, which provide an ideological framework for distinguishing one linguistic and national community from another. In the Europe of the nineteenth and twentieth centuries, these concepts should not be seen in a decidedly negative light. Thus, it is enough to compare the diversity of today’s European geopolitical landscape with the situation after the Congress of Vienna. On the other hand, such concepts can also be seen as an obstacle to the linguistic emancipation of national languages. Dialects are initially only linguistic constructs, which are accorded the dialect status on account of them having certain structural features. Sometimes, however, speakers of different dialects see themselves and their group as something larger, namely, as a linguistic or ethnic community, which is usually based on specific historical, social and cultural events and circumstances. Against this background, Hentschel’s essay is an attempt to construct a non-exclusive concept of linguistic community, i.e., one in which a large linguistic community accepts various smaller ones and in which individuals can belong to more than one without a conflict of loyalty.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 29, 1; 1-13
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komercyjna waloryzacja gwary śląskiej w reklamowej narracji
Commercial valorization of the silesian dialect in the narration of advertisements
Autorzy:
Łuc, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117231.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
silesian dialect
narration of advertisements
valorization
Opis:
Taking into account that a dialect is a certain type of stylistic-communicative, semantic-cultural and functional category the aims of this article constitute: 1) an attempt to settle the matter of commercial valorization of dialect and its meaning towards the culture, language and communication, and 2) an illustration of the selected advertisement mechanisms connected with the ways of introducing a code, specific to the dialect and emphasizing the value of the product. The advertisements in which the textual valorization of dialect indicators is revealed, supported by structural indicators (dialogues, the presence of the narrator/narrators, the composition of utterances which include expressively marked text operators – modulants and lexical collocations subjected to the persuasive procedures) were described by the exploitation of pragmalinguistic and cognitive (theory of meaning fields) research conceptions with their methodological solutions.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2018, 18; 139-161
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 25

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies