Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "semantic opposition" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Funkcje par wyrazów ze zbiorów opozycji semantycznych wieloczłonowych w zdaniach z tekstów Narodowego Korpusu Języka Polskiego
    Functions of Pairs of Words from Sets of Non-Binary Semantic Oppositions in Sentences from the Texts of the National Corpus of Polish
    Autorzy:
    Mikołajczak-Matyja, Nawoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38705375.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    semantic relation
    binary semantic opposition
    non-binary semantic opposition
    corpus linguistics
    Opis:
    The article attempts to investigate whether pairs of words from sets of non-binary semantic oppositions perform the same functions in sentences as strong semantic binary oppositions. Six noun pairs were selected for analysis: summer/winter, arm/leg, cat/dog, coffee/tea, trousers/skirt and telephone/letter. A total of 1,200 sentences in which members of one of these six pairs co-occur were analysed; they were selected from the balanced sub-corpus of the National Corpus of Polish. A set of nine basic functions is presented, which has been applied in works on various languages in recent decades. The functions are identified by determining the mutual relationship between the members of the pair, based on the semantic-syntactic analysis of the immediate context and the meaning of the whole sentence. The present study confirms the usefulness of almost all the functions from the set for describing the way the analysed pairs are used in the sentences from the corpus. Apart from this, it was found that the same two functions are the strongest in the present study as in this type of analysis concerning strong binary oppositions.
    W artykule podjęto próbę sprawdzenia, czy pary wyrazów ze zbiorów opozycji semantycznych wieloczłonowych pełnią w zdaniach takie same funkcje, jak pary stanowiące silne opozycje semantyczne dwuczłonowe. Do analizy wybrano sześć par rzeczownikowych: lato/zima, ręka/noga, kot/pies, kawa/herbata, spodnie/spódnica i telefon/list. Ze zrównoważonego podkorpusu Narodowego Korpusu Języka Polskiego wyselekcjonowano 1200 zdań, w których współwystępują człony jednej z tych sześciu par. Przedstawiono zestaw dziewięciu podstawowych funkcji, wykorzystywany w ostatnich dziesięcioleciach w pracach dotyczących różnych języków. Funkcje wyodrębniane są poprzez określenie wzajemnej relacji między członami pary na podstawie analizy semantyczno-składniowej kontekstu bezpośredniego i ustalenia znaczenia całego zdania. Niniejsze badanie potwierdziło użyteczność prawie wszystkich funkcji z zestawu do opisu sposobu użycia badanych par w zdaniach z korpusu. Ponadto stwierdzono, że w obecnym badaniu najsilniejsze są te same dwie funkcje co w analizach tego typu dotyczących silnych opozycji binarnych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kohiponimia jako relacja z pogranicza kategorii opozycji semantycznej. Perspektywa użytkownika języka polskiego: badanie psycholingwistyczne
    Co-hyponymy as a borderline relation of the category of semantic opposition. The perspective of Polish language users: psycholinguistic experiment
    Autorzy:
    Mikołajczak-Matyja, Nawoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044700.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    lexical semantics
    psycholinguistics
    semantic relations
    semantic opposition
    verbal association
    co-hyponymy
    Opis:
    The paper considers the relation of semantic opposition in terms of the prototype theory of concepts. Its purpose is to provide information on peripheral or border areas of the category of semantic opposition. Data from linguistic analyzes, as well as the results of contemporary corpus studies, indicate that pairs of co-hyponyms from multi-element sets are potentially relevant material in peripheral areas of the category of semantic opposition. A psycholinguistic study was conducted to verify the psychological reality of the data. 720 Polish language users were instructed to provide semantic oppositions to the list of 24 stimuli words (test of directed associations). The research material was Polish nouns belonging to 3 lexical fields: animals, plants and artifacts, with no obvious semantic oppositions (as bee, cabbage, vase). It turned out that, according to the hypothesis, proportions of reactions classified as co-hyponyms of stimuli are high: for 21 stimuli it was 52–94% of the response corpora and for 22 stimuli the dominant reaction was co-hyponym of the stimulus word (as cabbage-lettuce, bee-wasp, vase-flowerpot). The characteristics that determine the choice of a given co-hyponym as the semantic opposite of the stimulus were identified. The remainder of the response corpus was analyzed in order to reveal other ways and mechanisms for seeking the semantic opposition by respondents. The data obtained in the presented study confirm the necessity to incorporate the problem of co-hyponymic pairs from multi-element sets into reflections on the category of the semantic opposition.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 111-137
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    'Względnie', 'relatywnie', 'stosunkowo' – metapredykaty znaczeniowo różne
    'Względnie', 'relatywnie', 'stosunkowo' – metapredicates semantically distinct
    Autorzy:
    Danielewiczowa, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431834.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    semantyka
    przysłówek
    metapredykat
    opozycja znaczeniowa
    semantics
    adverb
    meta-predicate
    semantic opposition
    Opis:
    Artykuł sytuuje się w jednym z nurtów semantyki strukturalistycznej, a dotyczy trzech polskich pojęć ukrywających się za formami względnie, stosunkowo i relatywnie. Kształty względnie i relatywnie reprezentują różne jednostki leksykalne, należące do różnych poziomów języka, formie stosunkowo odpowiada jedno znaczenie. Choć leksemy stanowiące przedmiot analizy mają zakończenie -e / -o, tzn. takie, jak typowe przysłówki, nie należą one do języka przedmiotowego, pełnią funkcje metapredykatywne, charakterystyczne dla pewnych klas tzw. wyrazów funkcyjnych. Ma to bezpośredni związek m.in. z własnościami przymiotników względny, stosunkowy i relatywny, z którymi pozostają w wyraźnych zależnościach formalnych i semantycznych. Mimo podobieństw znaczeniowych metapredykaty względnie, stosunkowo i relatywnie nie są, wbrew niektórym opisom leksykograficznym, synonimami. W artykule podjęta została próba wykazania różnic między nimi i, co za tym idzie, przybliżenia ich znaczeń.
    This article situates itself within a trend of structuralist semantics and discusses the Polish notions associated with the forms względnie, stosunkowo, and relatywnie. The expressions względnie and relatywnie represent various lexical units; however the form stosunkowo corresponds to only one concept. Although these units have endings typical of adverbs (-e /-o), they do not belong to the object level of the language, but instead they perform meta predicative or metatextual functions, characteristic of some so-called function words. This is directly related to the properties of the adjectives względny, stosunkowy, and relatywny, with which they remain in clear formal and semantic relations. Despite some similarities in meaning, the meta-predicates względnie, stosunkowo, and relatywnie are not synonyms, contrary to their lexicographic descriptions. This article aims to show the differences between them, and thus, elucidate their meanings.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2023, 20; 115-138
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Семантична опозиція „верх / низ” у діалектній картині світу українців
    Semantic Opposition “top / bottom” in the Ukrainian Dialectal Worldview
    Autorzy:
    Ястремська, Тетяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030988.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dialects of the Ukrainian language
    dialectal worldview
    semantic opposition
    semantics
    derivation
    adjective
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2021, LXX, 1; 187-211
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Рэалізацыя сэнсавых апазіцый у паэтычным дыскурсе Eўдакіі Лось
    Implementation of Semantic Oppositions in the Poetic Discourse of Jeŭdakija Loś
    Autorzy:
    Старасценка, Таццяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22858174.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    сэнсавая апазіцыя
    паралелізм
    супастаўленне
    супрацьпастаўленне
    лексіка-граматычныя рэпрэзентанты
    semantic opposition
    parallelism
    comparison
    juxtaposition
    lexico-grammatical representatives
    Opis:
    Мэтай дадзенага даследавання з’яўляецца аналіз лексіка-граматычных сродкаў сэнсавых апазіцый паэзіі Еўдакіі Лось як асновы паралелізму з адносінамі супастаўлення і супрацьпастаўлення. У артыкуле разглядаецца моўная рэпрэзентацыя сэнсавых апазіцый жыццё – смерць, святло – цемра, цяпло – холад як базавых універсальных катэгорый у дыскурсе беларускай паэткі Еўдакіі Лось. Пры характарыстыцы фактычнага матэрыялу ўлічваліся навуковыя падыходы Рамана Якабсона і Юрыя Лотмана, якія разглядалі ролю розных граматычных катэгорый у фарміраванні сэнсу. Актуальнасць даследавання заключаецца ў паглыбленні разумення камунікатыўнага аспекту паэтычнага тэксту як дыялогу паміж аўтарам і чытачом. У артыкуле паказана асаблівасць дэкадавання сэнсу на аснове не толькі лексічных, але і граматычных рэпрэзентантаў. Гэта дазваляе пашырыць магчымасць аналізу паэзіі як арыгінальнай моўнай сістэмы, у якой словы, узаемадзейнічаючы адзін з адным, праяўляюць камбінаторныя прырашчэнні сэнсу. У выніку такога падыходу становіцца відавочнай роля чытача ў сутворчасці з паэтам. Выкарыстаныя ў даследаванні функцыянальна-стылістычны і структурна-апісальны метады аналізу дазваляюць ахарактарызаваць ролю моўных сродкаў у мадэляванні стылю паэта. Вывады артыкула пацвярджаюць эксплікацыю чытацкага сэнсу праз філасофскія апазіцыі і іх моўнае выражэнне. Вынікі праведзенага даследавання сведчаць аб важнасці далейшага вывучэння камунікатыўнай стылістыкі ў стварэнні дыялогу паміж паэтам і чытачом.
    The purpose of this study is to analyse the lexical and grammatical means employed in the semantic oppositions of Jeŭdakija Loś’s poetry as the basis of parallelism with relations of comparison and opposition. The article deals with the linguistic representation of the semantic oppositions life – death, light – darkness, heat – cold as basic universal categories in the discourse of the Belarusian poetess Jeŭdakija Loś. When exploring the research material, the scientific approaches of Roman Yakobson and Yuri Lotman were taken into account, who studied the role of various grammatical categories in the formation of meaning. The relevance of the study lies in deepening the understanding of the communicative aspect of the poetic text as a dialogue between the author and the reader. The article shows the feature of decoding of meaning on the basis of not only lexical but also grammatical representatives. This makes it possible to expand the possibility of analysing poetry as an original language system in which words, interacting with each other, show combinatorial increments of meaning. As a result of this approach, the reader’s role in co-creation along with the poet becomes evident. The functional-stylistic and structural-descriptive methods of analysis used in the study make it possible to characterize the role of linguistic means in modelling the poet’s style. The conclusions of the article confirm the explication of the reader’s meaning through philosophical oppositions and their linguistic expression. The results of the study show the importance of further study of communicative style in creating a dialogue between the poet and the reader.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2022, 21; 121-129
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Концепт низ: семантика базових слів
    The concept of bottom: the semantics of the base words
    Autorzy:
    Ястремська, Тетяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1854225.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialects of the Ukrainian language
    dialectal worldview
    semantic opposition top / bottom
    semantics
    semantic field
    concept
    діалекти української мови
    діалектна картина світу
    семантична опозиція верх / низ
    семантика
    семантичне поле
    концепт
    Opis:
    Верх / низ – просторова опозиція, яка не тільки демонструє орієнтацією об’єктів у просторі, уточнює просторову кваліфікацію частини об’єкта, а й окреслює і формує систему координат мовної (resp. діалектної) картини світу. У статті проаналізовано лексико-семантичні особливості одного із полюсів цієї опозиції – концепту низ, який у говорах української мови репрезентують базові слова низ, діл, під (спід). Семантику базових слів досліджено в межах семантичних полів («Рельєф», «Будівля», «Тіло», «Одяг і взуття», «Сінозаготівля», «Соціум» та ін.), а також відповідно до семантичних субкомплексів (‘частина об’єкта’, ‘край, межа’, ‘поверхня’). У дослідженні застосовано ономасіологічну модель опису – від значення до слова. Корпус джерел сформували діалектні й етнографічні тексти, словники, регіональні атласи та записи діалектного мовлення носіїв говорів української мови, а також історичні словники, які документують семантичні зміни в часі.
    The top / bottom is a binary opposition. It describes the orientation of objects in the space; it also identifies the spatial qualification of an object, and models the coordinate system of the linguistic (dialectal) worldview.This article deals with the issue of the lexical-semantic interpretation of one of the extremes of this opposition, the concept of bottom. It is represented by base words низ, діл, під (спід) in the dialects of the Ukrainian language. The author scrutinizes the semantics of the base words. The semantic features of the basic words are analysed within the semantic fields (“Relief”, “Building”, “Body”, “Clothing & Shoes”, “Haying”, “Society”, etc.), as well as in accordance with the semantic sub-complexes (‘the part of the object’, ‘limit’, ‘surface’). The meanings of these words represent different aspects of the Ukrainian life. This study applied the traditional onomasiological model of description, shifting the stress from the meaning to the word. The sources include historical and regional dictionaries and texts, as well as linguistic atlases. As based on an analysis of historical sources and manuscripts of the Ukrainian language, semantic changes were recorded at different historical stages.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2021, 14; 113-137
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Механизмы формирования оценочной семантики (на материале анализа перцептивных оппозиций)
    Autorzy:
    Григорьева, Татьяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023164.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    opposition
    semantic
    metaphorical meaning
    evaluative
    Opis:
    This article discusses three models of the assessment value – functional, polyspherical and experiential. Drawing on the data within Russian explanatory dictionaries and texts containing language units of the opposition, represented in Russian National Corpus, the author describes the features of the presentation of these models, each of which has different contents value and different factors influencing the development of the evaluative semantics.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2019, 44, 2; 255-260
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Once more on the position of dative (and genetive) in the semantic paradigme of the category of case
    Raz jeszcze o pozycji datiwu (i genetiwu) w paradygmacie semantycznym kategorii przypadka
    Autorzy:
    Topolińska, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084612.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    anthropocentrism
    opposition [+/– hum] vs. [–/+ hum]
    semantic case
    semantic paradigm
    Opis:
    The author presents the thesis that the referent of the dative noun phrase is ‘a second human participant’ of the event ‒ referent of the proposition in question. The same applies to the referent of the genitive noun phrase. The two constructions differ only in their syntactic distribution ‒ dative is an adverbal case, while genetive is adnominal, which is the result of their semantic roles ‒ ‘recipient’ for dative and ‘possessor’ for genetive.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2019, 68; 159-165
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Опозиція «свій / чужий» у семантичній структурі польських паремій
    The Opposition Us–Them in the Semantic Structure of Polish Paroemias
    Opozycja swój/obcy w strukturze semantycznej polskich paremii
    Autorzy:
    Мороз, Тетяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38699495.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    proverbs
    opposition us–them
    antonymic components
    linguistic worldview
    linguistic consciousness
    semantic structure
    Opis:
    This article presents the results of a study of the opposition us–them in the composition of Polish proverbs and sayings. This opposition is one of the dominant elements of paroemias and it is an integral part of the linguistic worldview. The article focuses on the description and analysis of the value content of the opposition under scrutiny as an element of Polish paroemias. It also presents peculiarities of its perception in the language consciousness of the Polish people and the reflection of these peculiarities in the context of paroemic units.
    Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badań nad opozycją swój/obcy w strukturze polskich przysłów i powiedzeń. Omawiana opozycja jest jednym z dominujących elementów paremii, jak również integralną częścią językowego obrazu świata. Artykuł skupia się na opisie i analizie treści wartościującej badanej opozycji jako elementu polskich paremii. Przedstawia również osobliwości jej postrzegania w świadomości językowej Polaków oraz ich odzwierciedlenie w kontekście jednostek paremicznych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    К истокам лирического конфликта поздней Цветаевой: антиномизм быта и бытия
    The sources of lyrical conflict in Tsvetaeva’s later works: life and being antinomianism
    Autorzy:
    Павлова, Татьяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22592841.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    antinomic installation
    artistic perception of the world
    ontological opposition
    «specific» semantic value of the conflict
    Opis:
    This article concerns the antinomic installation of everyday life and life in the later works by Marina Tsvetaeva. The author, referring to Tsvetaeva’s works, highlights the importance of conflict of everyday life and being and shows its «specific» semantic value in Tsvetaeva's poetry. Antinomy of life and existence is modeled through the multiple ontological oppositions of «down – up», «earth – sky», «body – spirit» and others. The author proves that Tsvetaeva’s conflict between everyday life and existence can be solved. Firstly, the romantic mismatch of the world of the earth, associated with a lie, to the world of heaven, which is essentially the ultimate truth, lies in this conflict. Secondly, an important component of this conflict is the love line, which turns out to be a sort of psychological key to conflict of everyday life and existence.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2012, 5; 89-99
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies