Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "semantic category" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-24 z 24
    Tytuł:
    O podstawach teoretycznych semantycznej kategorii ablatywności w językach słowiańskich
    On theoretical rudiments of semantic category of ablativeness in Slavonic languages
    Autorzy:
    Lachur, Czesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/481865.pdf
    Data publikacji:
    2008-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    semantic category
    ablativeness
    Slavonic languages
    Opis:
    The basis for designation of the category of ablativeness is apresence in a language of a physical idea of translocation of an object with respect to a localizer as well as specific linguistic means which reflect the said idea. Ablativeness is a specific type of movement indicating translocation from the localizer (or its part). Such understanding of ablativeness reflects a mode of perception of specific phenomenon in reality by language users. Therefore this article discusses the very essence of semantic category of ablativeness.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 437-446
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formanty kategorialne – ich miejsce w (semantycznej i formalnej) strukturze języka
    Autorzy:
    Topolińska, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677865.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    predicate
    semantic category
    categorical formants
    Opis:
    Category formants – their place in (semantic and formal) language structure The author argues that the so-called category some of the grammaticalized segments of the corresponding semantic fields that are especially important for successful linguistic communication. She presents semantic categorical paradigms in Polish and in Macedonian, along with their formal correlates, i.e., categorical markers. She states that in the course of time, the old postpositional bound markers, suffixes and infixes are often eliminated, while the prepositional markers (prefixes, prepositions, verbal particles…) multiply. The Macedonian situation demonstrates that this type of evolution is accelerated in multilingual environment. Formanty kategorialne – ich miejsce w (semantycznej i formalnej) strukturze języka Autorka dowodzi, że tzw. formanty kategorialne należą do tych gramatycznych segmentów pól semantycznych, które są szczególnie ważne dla pomyślnej komunikacji językowej. Przedstawia semantyczne paradygmaty kategorii w języku polskim i macedońskim oraz ich formalne, tj. kategorialne, wskaźniki. Stwierdza, że z biegiem czasu stare, postpozycyjne, związane wskaźniki, sufiksy, infiksy, partykuły werbalne są często eliminowane, a wskaźniki przyimkowe (przedrostki, przyimki, cząstki słowne…) multiplikowane. Sytuacja w Macedonii świadczy o tym, że ten rodzaj ewolucji ulega przyspieszeniu w środowisku wielojęzycznym.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2018, 18
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Категориальная оппозиция предельность/ непредельность в русском и польском языках
    The categorial opposition of telicity/ atelicity in the Russian and Polish languages
    Autorzy:
    Dyusekeneva, Indira
    Kilevaya, Ludmila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482446.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Aspectuality
    telicity
    semantic category
    category of aspect
    mentality
    Opis:
    The article investigates grammatical means with the help of which the categorical opposition of telicity/ atelicity is expressed in the Russian and Polish languages with the projection on the mental characteristics of their speakers. Grammatical category of aspect is put in the center of the investigation, with the help of which the internal time as qualitative characteristics of action performance is expressed, as against to the external time which is expressed by grammatical meanings of the category of verb tense. It is asserted that the prevalence of telic verbs in speech practice of the Russian and Polish languages proves the importance of the quality of an action, bringing an action to possible endpoint for the Slavic people.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2015, 1, XX; 181-185
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wbudowane pozycje argumentowe a intensjonalna zupełność propozycji
    Autorzy:
    Banasiak, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677693.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    semantic category
    predicate
    argument
    proposition
    definiteness / indefiniteness
    Opis:
    Built in argument positions and the propositions intensional completenessThe paper discusses issues concerning the potential influence of built in argument positions on the propositions intensional completeness. According to the chosen scientific approach the distribution of determiners is a reflex of the propositions completeness, there seem to exist however such structures in which one of the argument positions is blocked due to being built into the predicate. The intensional value of such positions may vary and theoretically reflect the propositions definiteness / indefiniteness (intensional completeness). Predicates such as: търся implicate a locative argument position, which is inherently indefinite, but does not seem to reflect the distribution of determiners.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2010, 10
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Вербализация каритивной семантики в русском и польском экономическом дискурсе
    The verbalization o f karitive semantic in Russian and English economic discurse
    Autorzy:
    Bahanova, Aigul
    Kilevaya, Lyudmila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/481401.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Karitive semantics
    lackness
    discourse
    semantic category
    the possessive
    Opis:
    The paper analyzes the linguistic means incarnation karitive semantics in Russian and Polish economic discourse. The material o f the study uses data Kazakh Russian-language newspapers and Polish newspapers. Karitive semantics interpreted as the nuclear part o f the category o f lackness. In Russian and Polish speech activity on economics, used identical language units. This is due to a common origin o f language systems, dating back to the pre-Slavic language, and with respect to the interpretation o f the general problems o f the economy in Kazakhstan and Poland.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2016, 1, XXI; 7-15
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vocabulary in autism spectrum disorders. Part 2: Qualitative description – the category of things and events
    Słownictwo w zaburzeniach należących do spektrum autyzmu. Część 2: Charakterystyka jakościowa – kategoria rzeczy i zdarzeń
    Autorzy:
    Hrycyna, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24202273.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    autyzm
    kategoria semantyczna
    rzeczownik
    czasownik
    autism
    semantic category
    noun
    verb
    Opis:
    This article is the second part of a study concerned with vocabulary in autism spectrum disorders. It presents a qualitative description of vocabulary in people with autism, and more precisely – its content aspect. After a short presentation of theoretical and methodological assumptions, the author proceeds to characterize the categories of things and events and their lexical exponents: nouns and verbs. The analysis of the research material, appropriately selected literature, shows that in the language of people with autism, as in the language of people with typical linguistic development, the categories of things and events are clearly represented. There are analogies, similarities, but also differences within specific semantic subcategories and lexical exponents. The research results are highly varied, and the author tries to explain the reasons for this variation. She also determines how the analysis carried out paves the way for further studies on vocabulary in autism.
    Artykuł jest drugą częścią studium poświęconego słownictwu w zaburzeniach należących do spektrum autyzmu i obejmuje charakterystykę jakościową słownictwa, a dokładnie jego aspektu treściowego. Autorka po krótkim przedstawieniu założeń teoretycznych i metodologicznych przechodzi do scharakteryzowania kategorii rzeczy i zdarzeń oraz odpowiadających im wykładników leksykalnych: rzeczowników i czasowników. Z analizy materiału badawczego, czyli odpowiednio wybranej literatury przedmiotu, wyłania się wniosek, że w języku osób z autyzmem, tak jak w języku osób o typowym rozwoju językowym, kategorie rzeczy i zdarzeń są wyraźnie reprezentowane. Występują analogie, podobieństwa, ale także różnice w obrębie określonych podkategorii semantycznych i wykładników leksykalnych. Wyniki badań są wysoce zróżnicowane, a przyczyny tego zróżnicowania autorka stara się wyjaśnić. Określa, także w jaki sposób przeprowadzona analiza wytycza drogę do dalszych studiów nad słownikiem w autyzmie.
    Źródło:
    Logopedia Silesiana; 2022, 11, 1; pp. 1-17: English language version; pp. 18-34: Polish language version
    2300-5246
    2391-4297
    Pojawia się w:
    Logopedia Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O istotnym i nieistotnym występowaniu jakiegoś wyrażenia w innym wyrażeniu
    On Essential and Inessential Occurrence of Expressions in Another Expressions
    Autorzy:
    Brożek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909843.pdf
    Data publikacji:
    2005-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    denotation & connotation
    essential occurrence
    inessential occurrence
    logical value
    semantic category
    Opis:
    Let us assume that the expression A is a segment of the expression B. Now, let us assume that we try to transform the expression B into the expression B', removing A from B or replacing A with another expression, say A'. When shall we say that A is irremovable or occurs in B essentially? We shall do it, if we can neither remove A from B nor replace A with A', not influencing upon important properties of B. On the other hand, when shall we say that the occurrence A in B is essential? We shall do it, if we can transform B into B' changing no <> properties of B. Let us say it more precisely. Let us assume - as concerns expressions x, y, x' and y' - that: (a) x occurs in y; (b) the only structural difference between y and y' is that x does not occur in y', or x' occurs in y instead of x. Then: x occurs in y inessentially-with-respect-to-w of y, iff y' is the same as y with respect to p. Correspondingly: x occurs in y essentially-with-respect-to-w of y, iff y' is different as y with respect to p. The occurrence x in y may be essential or inessential with respect to syntactic, semantic or pragmatic properties of y. In my paper, I discuss a variety of detailed concepts of the (in)essential occurrence of expressions in another expressions with respect to semantic properties of these expressions, i.e. with respect to semantic category, logical value, denotation and connotation. I also discuss some philosophical and methodological implications of presented solutions of the problem.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2005, 13, 2; 5-25
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Значение умолчания как функционально-семантическая категория
    Functional-semantic category of aposiopesis
    Autorzy:
    Ivanyan, Elena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968277.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    functional and semantic category of default
    функциональная и смысловая категория умолчания
    Opis:
    The meaning of default is shown in the article in the historical background aspect of its linguistics studying and, in particular, in Russian philology; as independent functional and semantic category of Russian. Modern features of this category’s existing in Russian discourse of the XXI century second decade are described in the article. The research theoretical points are followed by the linguistic analysis of semantics default’s functioning illustrative material (on A. S. Pushkin’s and F. M. Dostoyevsky’s creativity material and usage examples from modern Russian discourse).
    Значение умолчания показано в статье в аспекте истории вопроса его изучения в лингвистике и, в частности, в русистике; как самостоятельная функционально-семантическая категория русского языка. В статье описаны современные черты бытования этой категории в русском дискурсе второго десятилетия ХХI в. Теоретические положения исследования сопровождаются лингвистическим анализом иллюстративного материала функционирования семантики умолчания (на материале творчества А. С. Пушкина, Ф. М. Достоевского и примеров употребления из современного русского дискурса).
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2015, 11; 49-56
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Понятия абсолютный/относительный признак в контексте языковой параметризации (на материале русского и болгарского языков)
    The concepts of absolute/relative characteristic features in the context of linguistic parametrization (in Russian and Bulgarian languages)
    Autorzy:
    Петкова-Калева, Стефка Янчева
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665385.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    семантическая категория
    категория размерности
    языковая параметтризация
    абсолютный признак
    относительный признак
    semantic category
    size
    norm
    Opis:
    The paper dwells on the semantic category ‘size-dimension’. It focuses on the specifics of the absolute and relatively linguistic size. The linguistic structures interpret the size of the objects from four different kinds of norms: the norm of kind (the average standard in the representation of the size feature), the situational norm, the norm of proportionality and the norm of expectation. Each one of these kinds has its own linguistic representation. The object of description and analysis in the present paper are the exhibit structures reflecting the size with respect to the situational norm in Russian and Bulgarian languages.
    В статье рассматриваются проблемы языковой интерпретации категории размера. В фокус внимания ставятся понятия абсолютный/относительный признак. В качестве форм абсолютной параметризации рассматриваются языковые и речевые единицы, порождающие в индивидуальном сознании одно и то же (и именно в этом смысле абсолютное) представление об объективных физических параметрах предмета (процесса). В рамках относительной параметризации выделяются нормативный и ненормативный аспекты. Нормативный аспект параметризации связывается с соотнесением размерного признака с четырьмя разновидностями норм: нормой вида (среднестатистического стандарта), нормой ожидания, ситуативной (модальной) нормой и нормой пропорций. К формам выражения относительного определения размера, выходящего за рамки нормативной оценки относятся языковые дескрипции, интерпретирующие размер с точки зрения соотношения в представлении признака у различных носителей и с точки зрения его динамики во времени. Более подробно, на материале русского и болгарского языков, рассматриваются экспонентные структуры, связанные с обозначением ситуативной (модальной) нормы.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 69-82
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Semantic Annotation in Clarin-PL Parallel Corpora
    Autorzy:
    Koseska-Toszewa, Violetta
    Roszko, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677121.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    manual semantic annotation
    semantic definiteness/indefiniteness category
    logical quantification
    uniqueness
    existentiality
    universality
    elements of the semantic category of time
    event
    state
    sequence of events and states finally ended with an event
    Opis:
    On Semantic Annotation in Clarin-PL Parallel CorporaIn the article, the authors present a proposal for semantic annotation in Clarin-PL parallel corpora: Polish-Bulgarian-Russian and Polish-Lithuanian ones. Semantic annotation of quantification is a novum in developing sentence level semantics in multilingual parallel corpora. This is why our semantic annotation is manual. The authors hope it will be interesting to IT specialists working on automatic processing of the given natural languages. Semantic annotation defined the way it is defined here will make contrastive studies of natural languages more efficient, which in turn will help verify the results of those studies, and will certainly improve human and machine translations.
    Źródło:
    Cognitive Studies; 2015, 15
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Verbal fluency in categories of common and proper names in the phase of mild cognitive impairment in the course of Parkinson’s disease
    Autorzy:
    Gliwa, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941262.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    nomina propria
    nomina appellativa
    semantic category
    verbal fluency test
    mild cognitive impairment in Parkinson’s disease
    Opis:
    The article is devoted to consideration of verbal fluency in MCI-PD. The VF test allows for the detection of dysfunctions within linguistic processes, semantic memory and dysfunctions of executive functions already in the early stages of Parkinson’s disease. The article compares the results of verbal fluency tests in selected categories of proper names and common names, and assesses the effect of the MCIPD stage on the test result. The comparison of the test group results with various degrees of MCI indicates a progressive decrease in verbal fluency. The experiment showed different profiles of the verbal task in terms of common and proper names.
    Źródło:
    Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej; 2019, 27; 249-272
    2300-391X
    Pojawia się w:
    Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Differences in the formalization of the semantic category of definiteness / indefiniteness
    Autorzy:
    Roszko, Danuta
    Roszko, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677031.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    contrastive studies
    interlanguage
    semantic category of definiteness/indefiniteness
    Lithuanian
    Polish
    Lithuanian local dialect of Puńsk in Poland
    Opis:
    Differences in the formalization of the semantic category of definiteness / indefinitenessBasing on theoretical contrastive studies guidelines, the article defines the semantic category of definiteness/indefiniteness where two basic opposition meanings are being ascribed to. It also distinguishes crucial sub-meanings for this category. The category established like this constitutes a characteristic interlanguage typical of theoretical contrastive studies, which is here used as tertium comparationis for demonstrating the formal differences between Polish, Lithuanian and dialectal exponents to express particular sub/meanings. The differences demonstrated in the article are to confirm a different degree of the formalization of the category in each of the natural codes compared here. The idea of taking the local dialect of Puńsk into consideration results from a clearly visible influence of Polish and Lithuanian on the traditional dialectal system. In consequence, the dialectal system of exponents to express the meanings within the semantic category of definiteness/indefiniteness keeps a high degree of the traditional exponents specialization on one hand, but on the other hand, a low degree of specialization is being ascribed to some forms borrowed from Lithuanian (as a consequence of the Polish language influence), which results from the bilingualism of the Lithuanians living in Poland.
    Źródło:
    Cognitive Studies; 2011, 11
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantic Structure of the Sentence and Its Realisations (Bulgarian “аха” and Its Polish Equivalents)
    Struktura semantyczna zdania i jej realizacje (bułg. аха i polskie ekwiwalenty)
    Autorzy:
    Korytkowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33307869.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    semantics
    semantic condensation
    semantic category of degree
    semantic confrontation
    Bulgarian language
    Polish language
    translation
    semantyka
    kondensacja semantyczna
    semantyczna kategoria stopnia
    konfrontacja semantyczna
    język bułgarski
    język polski
    Opis:
    The aim of the paper is to establish the relevant semantic features of the Bulgarian particle аха in the predicative function. It is thought that its semantic structure includes a potential and a temporal component. Hence, the function of the analysed particle is a specific result of semantic condensation. Possibilities to form Polish semantic equivalents of Bulgarian sentences with аха are indicated. Polish language does not have any synonymous lexical unit with the Bulgarian аха, so equivalent sentences have the form of an analytical paraphrase. According to the model of semantic syntax, the categories of modality (M) and temporality (T) are not parts of the Dictum (D), which dominates the predicate (P) and its arguments (in the model of the elementary sentence structure). Therefore, the same semantic structures are realized as different formal structures in both languages.  
    Celem artykułu jest ustalenie relewantnych cech semantycznych partykuły bułgarskiej аха о funkcji orzeczenia. Przyjęto, że struktura semantyczna zawiera element potencjalności oraz decydujący o znaczeniu leksemu element temporalny. Funkcja badanej partykuły jest więc specyficznym efektem kondensacji semantycznej. Wskazano możliwości tworzenia semantycznych ekwiwalentów zdań bułgarskich w języku polskim. W polskim brak tożsamego odpowiednika leksykalnego, więc struktura synonimicznych zdań ma cechy parafrazy analitycznej. W semantycznym modelu struktury zdań elementarnych komponenty M (modalność) i L (lokalizacja) nie należą do Dictum, które dominuje nad P – predykatem i jego argumentami. Tak więc w obu językach strukturze semantycznej omawianych jednostek odpowiadają odmienne realizacje formalne.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2023, 23
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fluencja słowna w wybranej kategorii nazw własnych w otępieniu lekkim w przebiegu choroby Parkinsona
    Verbal Fluency in a Selected Category of Proper Nouns in Mild Dementia in Parkinson’s disease
    Autorzy:
    Gliwa-Patyńska, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954930.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-09
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Logopedyczne
    Tematy:
    fluencja słowna
    test fluencji słownej
    nomina propria
    kategoria semantyczna
    choroba Parkinsona
    verbal fluency
    verbal fluency test
    semantic category
    Parkinson’s disease
    Opis:
    W artykule podjęto próbę oceny fluencji słownej u osób ze zdiagnozowanym otępieniem w stopniu lekkim w przebiegu choroby Parkinsona, w zakresie wybranej kategorii toponimów – nazw miast. Do osiągnięcia celu badawczego wykorzystano metodę eksperymentu klinicznego. Wyniki uzyskanych badań poddano analizie jakościowej oraz ilościowej. Ocena ilościowa obejmowała wynik tzw. produkcji słownej oraz wskazanie wybranych parametrów czasowych. Ocena jakościowa miała na celu: analizę popełnianych błędów; charakterystykę zjawisk, które sugerują obecność dysfunkcji słownika semantycznego; opis strategii generowania klastrów. Wyniki połączono z prawdopodobnymi przyczynami ubożenia fluencji słownej, wskazano specyfikę tego procesu. Niniejszy artykuł jest wstępem do szerszych badań porównawczych, dotyczących fluencji semantycznej w zakresie nazw pospolitych i nazw własnych w przebiegu choroby Parkinsona.
    The article described verbal fluency in people diagnosed with mild dementia in the Parkinson’s disease. The possibility of generating city names was investigated. The method of clinical experiment was used to achieve the research goal. The results of the obtained research were subjected to qualitative and quantitative analysis. The quantitative assessment included the result of the so-called word production. Assessment of time parameters. The qualitative assessment was aimed at: analyzing the mistakes; characteristics of phenomena that suggest dysfunctions of semantic dictionary; description of the cluster generation strategy. The results were combined with the probable causes of the impaired verbal fluency. The specificity of this process was indicated. This article is an introduction to a broader comparative study of semantic fluency in terms of common names and proper names in Parkinson’s disease.
    Źródło:
    Logopedia; 2021, 50, 2; 53-68
    0459-6935
    Pojawia się w:
    Logopedia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vocabulary in autism spectrum disorders. Part 3: Qualitative description – the category of relations
    Słownictwo w zaburzeniach należących do spektrum autyzmu. Część 3: Charakterystyka jakościowa – kategoria relacji
    Autorzy:
    Hrycyna, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24201242.pdf
    Data publikacji:
    2023-01-20
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    autyzm
    kategoria semantyczna
    relacja
    przymiotnik
    przysłówek
    liczebnik
    zaimek
    przyimek
    spójnik
    partykuła
    autism
    semantic category
    relation
    adjective
    adverb
    numeral
    pronoun
    preposition
    conjunction
    particle
    Opis:
    The article is the third part of a study concerned with vocabulary in autism spectrum disorders. The subject of interest in this article is the category of relations and its lexical exponents. The author presents various types of linguistically expressed relations. She discusses how they are represented in the language of people with autism spectrum disorders and devotes a separate fragment to parts of speech. The acquisition of relational concepts and their lexical exponents is a significant development challenge; especially difficult for people with autism. In the category of relations the differences between the vocabularies of typically developing people and people with autistic disorders are the most pronounced. Other conclusions from the analysis carried out are in line with those in the second part of the study concerning the category of things and events.
    Artykuł jest trzecią częścią studium poświęconego słownictwu w zaburzeniach ze spektrum autyzmu. Przedmiotem zainteresowań w artykule jest kategoria relacji i jej leksykalnych wykładników. Autorka przedstawia różne typy wyrażanych językowo relacji. Omawia, w jaki sposób są one reprezentowane w języku osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, poświęcając osobny fragment częściom mowy. Przyswajanie pojęć relacyjnych i właściwych im wykładników leksykalnych stanowi istotne wyzwanie rozwojowe; szczególnie trudne dla osób z autyzmem. Właśnie w obszarze tej kategorii różnice między słownikami osób typowo się rozwijających i osób z zaburzeniami autystycznymi są najwyraźniejsze. Pozostałe wnioski z przeprowadzonej analizy pokrywają się z tymi z drugiej części studium, dotyczącej kategorii rzeczy i zdarzeń.
    Źródło:
    Logopedia Silesiana; 2022, 11, 2; pp. 1-16: English language version; pp. 17-32: Polish language version
    2300-5246
    2391-4297
    Pojawia się w:
    Logopedia Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Linguistic Parallels Between the Lexemes of the Polish “Kilkanaście” and the Lithuanian “Keliolika” on the Basis of Data from Multilingual Parallel Corpora
    Paralele językowe leksemów polskiego kilkanaście i litewskiego keliolika w świetle danych wielojęzycznych korpusów równoległych
    Autorzy:
    Roszko, Danuta
    Roszko, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33308500.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    kilkanaście
    keliolika
    semantic category of quantity
    Polish
    Lithuanian
    corpus-driven approach
    : kilkanaście
    semantyczna kategoria ilości
    język polski
    badania sterowane korpusowe
    język litewski
    Opis:
    The exponents of quantitative indefiniteness: Polish kilkanaście and Lithuanian keliolika form a lexical linguistic parallel. The meaning of both lexemes, indicating an approximate value in the range from 11 to 19 inclusive, is sporadically noted in natural languages. All examples of the use of these forms extracted from known multilingual parallel corpora or Polish–Lithuanian language pair were subjected to a contrastive analysis. The aim was to determine whether the convergence of the dictionary meanings of the two lexemes is reflected in the use of these forms in mutually corresponding Polish and Lithuanian sentences/segments.
    Wykładniki nieokreśloności ilościowej: polskie kilkanaście i litewskie keliolika tworzą leksykalną paralelę językową. Znaczenie obu leksemów, wskazujące na przybliżoną wartość z zakresu od 11 do 19 włącznie, jest sporadycznie notowane w językach naturalnych. Analizie kontrastywnej poddano wszystkie wyekscerpowane ze znanych wielojęzycznych korpusów równoległych przykłady użycia tych form. Celem jest rozstrzygnięcie, czy zbieżność znaczeń słownikowych obu leksemów znajduje odbicie w jednoczesnym użyciu tych form we wzajemnie sobie odpowiadających segmentach polskich i litewskich.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2023, 23
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Form, its meaning, and dictionary entries
    Autorzy:
    Koseska-Toszewa, Violetta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677134.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    language form
    meaning of a form aspect and tense
    semantic category of definiteness/indefiniteness
    contrastive studies
    semantic interlanguage
    terminological dictionary
    contrastive description leading from meaning to form
    Opis:
    Form, its meaning, and dictionary entriesAs we know, a language form is a unit which plays a specific form in the language, e.g. a semantic or syntactical one. We establish the function of a form based on its use (occurrence), i.e. its relation with the meanings of other forms in speech or in a text. The meaning of a form is the value of its function. In the traditional grammar, form is opposed to its meaning. However, various grammar schools have big problems with distinguishingbetween a form and its function. For example, the present tense form has a number of basic temporal meanings in Bulgarian as well as in Polish and Russian, and in none of those languages this is only the present time, (see past, future and habituality expressed using the present tense form). It is a big mistake not to distinguish between the meanings of article in article languages. For example, in Bulgarian the same form of article canexpress both uniqueness and universality (or, respectively: definiteness and indefiniteness). In the quoted book (Koseska-Toszewa 1982), I put forward a hypothesis on the development of the meaning of Bulgarian article. In my opinion, initially the article expressed uniqueness of an element (object), and then started to express also uniqueness of a set, which later, due to equalling two completely different semantically-logical structures, i.e. structures with universal and unique quantification, lead to a homonymy and to the article expressing also universality, i.e. indefiniteness. Similarly in English, French, Rumanian or Albanian, where the same form of article can express either uniqueness or universality. This proves that the above homonymy is of a general rather than typological (e.g. Balkan) character. Naturally, in the above languages the definite article form can also express uniqueness of an object or a set, so it also expresses definiteness. Ambiguity of the definite article form is a phenomenon exceeding the area of Balkan languages, and the only Balkanism is the position of the article - speaking more precisely,its postpositiveness (postpositive position). However, that position gives us no right to treat it differently than the English or French article. In Bulgarian, Rumanian and Albanian the postpositive article is written together with the name its concerns, but it is neither a unit belonging to the root of the word nor the ending of the word.The above observations, based first of all on the semantically-logical aspects of the definiteness category, have been confirmed by the language material from the Suprasl Code, where Bulgarian article does not occur in universally quantified nominal structures, but in uniquely quantified nominal expressions, denoting satisfaction of the predicate either by one element of the sentence or by the whole set treated as the only one.It is worth stressing that distinguishing between the form and its meaning in comparing the material 6 languages belonging to three different groups of Slavic languages (as is the case in the MONDILEX Project) will allow us to avoid numeorus substantiva mistakes and erroneous conclusions. Hence dictionary entries should be verified and made uniform in that respect before they are “digitalized”... Distinction between the form and its meaning in a dictionary entry is fully possible, as shown by works of Z. Saloni (2002) and A.Przepiórkowski (2008).
    Źródło:
    Cognitive Studies; 2010, 10
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Семантика невыразимого в современных гуманитарных изысканиях
    Semantics of inexpressible in modern humanitarian researches
    Autorzy:
    Михайлова, Марина
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665413.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    функционально-семантическая категория
    семантика невыразимого
    апофатизм
    апофатика
    негация
    не-слова
    категория отрицания
    экфрасис
    лингвопоэтика
    functional and semantic category
    semantics of inexpressible
    apophatism
    apophatika
    negation
    non-words
    category of denial
    ecphrasis
    linguopoetics
    Opis:
    The article contains a short review of semantics of inexpressible representation in modern research, the philosophical and methodological bases of studying inexpressible are designated. In the article the grammatical core of semantics of inexpressible is defined as a category of denial (negation). Semantics of inexpressible is compared with other adjacent concepts (apophatism, phenomenon of inexpressible in an ecphrasis, poetics and methodology of romanticism). The main directions of studying inexpressible in literary criticism are defined and characterized. The linguistic paradigms in which the semantics of inexpressible is studied are mentioned: linguopoetic, cognitological, ethnolinguistic, structural-semantic in Russian linguistics (V. V. Babaytseva school). Asymmetry in hierarchy of functional and semantic category of inexpressible and active transmission media of the called semantics are shown in fiction.
    Статья содержит краткий обзор представленности семантики невыразимого в современных гуманитарных исследованиях. В ней обозначены философско-методологические основания изучения невыразимого, а также определен грамматический стержень семантики невыразимого – это категория отрицания (негации). Семантика невыразимого сопоставлена с другими активно востребованными в современных гуманитарных изысканиях смежными понятиями (апофатизмом, феноменом невыразимого в экфрасисе, поэтикой и методологией романтизма). Определены и охарактеризованы основные направления изучения невыразимого в литературоведении. Исчерпывающим образом названы исследовательские парадигмы лингвистики, в которых статьями или попутными рассуждениями и замечаниями изучается семантика невыразимого: лингвопоэтика, когнитология, этнолингвистика, структурно-семантическое направление в российской лингвистике (научной школы В. В. Бабайцевой), смежные, междисциплинарные исследования. Показана асимметрия в иерархии функционально-семантической категории невыразимого и активных средств передачи названной семантики в художественном тексте.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 13; 57-65
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Специфика семантики невыразимого в публицистике ХIХ в.
    Specificity of the semantics of inexpressible in the publicism of the XIX century
    Autorzy:
    Михайлова, Марина
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665514.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    публицистика ХIХ в.
    апофатизм
    апофатика
    функционально-семантическая категория
    семантика невыразимого
    publicism of the ХIХ century
    apophatism
    apophatic teology
    functional-semantic category
    semantics of inexpressible
    Opis:
    The article is devoted to the characterization of expression of the functional-semantic category of inexpressible in the publicism of the ХIХ century on the works of M.P.Pogodin. A brief characteristic of inexpressible is given; this meaning is compared with the conjugate functional-semantic categories of the incomprehensible, invisible, and also categories of uncertainty. It is shown that the organization of the expression the conjugate categories in Pogodin’s works is based on the apophatism. The publicistic work of a historian-publicist is characterized by both single-word constituents of the inexpressible, and in the composition of utterance. The most frequent is an inconceivable adjective and its derivatives (incomprehensible, incomprehensibly, the incomprehensible). The adjectives inexplicable and incomprehensible and their derivatives are frequent in Pogodin’s works depending on the syntagmatic environment and the text assignment, these units actualize the meaning of inexpressible or incomprehensible. The adjective unknown is 10% of the total amount of means of expression of inexpresible.
    Статья посвящена характеристике средств передачи функционально-семантической категории невыразимого в публицистике ХIХ в. на материале произведений М. П. Погодина. Дана краткая характеристика значения невыразимого; это значение сопоставлено с сопряженными функционально-семантическими категориями непостижимого, незримого, а также категориями неопределенности и неизвестности. Показано, что организация средств передачи сопряженных категорий в публицистике Погодина базируется на приеме апофатизма. Публицистическому творчеству историка-публициста свойственны как однословные конституенты невыразимого, так и в составе речения. Наиболее частотным является адъектив непостижимый и его дериваты (непостижимое, непостижимо, непостижимость). Частотны в публицистике Погодина адъективы неизъяснимый и необъяснимый и их дериваты; в зависимости от синтагматического окружения и текстового задания эти единицы актуализируют значение невыразимого или непостижимого. Адъектив неведомый составляет 10% от общего количества средств передачи невыразимого.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 53-61
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lexicon of grammatical-semantic features: discontinuity
    Autorzy:
    Vondráček, Miloslav
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2193781.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-24
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    grammatical category
    grammeme
    grammatical-semantic property
    grammatical-semantic feature
    gramm
    compatibility
    Opis:
    The contribution represents a fragment of an intended Lexicon of grammatical-semantic features. It presents only very general properties as components of grammatical categories and the results of their presence or non-presence for category value interpretation and for (in)compatibility of language means. Grammatical features of a lexical unit can be described with the help of the tagset, i.e., analytical morphological label. Similarly, it is possible to describe a complete grammeme on the principle of fractals, including inner structure of each grammatical category and their values with the help of sets of grammatical-semantic properties. Grammatical-semantic properties bound on lexical forms are not isolated from lexical-semantic features: the first can be considered as a result of grammaticalization of the latter. From the chosen point of view, the construction of grammar from a semantic basis seems to be as a multi-level phenomenon to such a level in which grammatical-semantic properties are based on similarity and contrast in the area of lexical-semantic properties.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2023, 1; 3-18
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozumowanie przez analogie semantyczne w kategorii przyczyna - skutek w grupie uczniów niewidomych
    Autorzy:
    Kucharczyk, Izabella
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/606523.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    analogy, reasoning by semantic analogies, semantic analogies in the category “the cause – the effect”, blind students
    analogie, rozumowanie przez analogie semantyczne, analogie semantyczne w kategorii przyczyna – skutek, uczniowie niewidomi
    Opis:
    Reasoning by analogies plays a huge role in the lives of blind people. Since sighted people use the vocabulary and phrases that capture the relationship between all the senses – the blind must in the best possible way for them to know these phrases. This precisely enables them the analogy. Reasoning by analogies develops and expands vocabulary (active and passive), enables learning about specific relationships between objects, concepts, phenomena, allowing to create more relevant vision of reality. 63 blind students and 63 sighted pupils aged 10–14 years were evaluated. There were used Tests to Examine the Reasoning by Semantic and Numerical Analogies by B. Pietrulewicz. With age, reasoning by semantic analogies of blind students is excelling, which is also due to the transition from concrete thinking to formal stage of thinking. It occurs activation of various mental operations, including the increasingly precise use of analogies.
    Rozumowanie przez analogie odgrywa ogromną rolę w życiu osób niewidomych. Ponieważ osoby widzące posługują się słownictwem i wyrażeniami obejmującymi relacje pomiędzy wszystkimi zmysłami, niewidomi muszą w jak najlepszy dla siebie sposób poznać te wyrażenia. Umożliwia im to właśnie analogia. Rozumowanie przez analogie rozwija i poszerza zakres słownictwa (czynnego i biernego), umożliwia poznawanie określonych relacji pomiędzy przedmiotami, pojęciami i zjawiskami, dzięki czemu tworzona wizja rzeczywistości jest bardziej adekwatna. Przebadanych zostało 63 uczniów niewidomych i 63 uczniów widzących w wieku 10–14 lat. Zastosowano Testy do badania rozumowania przez analogie semantyczne B. Pietrulewicza. Wraz z wiekiem rozumowanie przez analogie semantyczne uczniów niewidomych doskonali się, co jest między innymi skutkiem przechodzenia z etapu myślenia konkretnego na etap myślenia formalnego. Następuje wtedy uaktywnienie różnorakich operacji myślowych, w tym coraz precyzyjniejsze wykorzystywanie analogii.
    Źródło:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2018, 37, 3
    0137-6136
    Pojawia się w:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce słowotwórstwa w gramatyce pisanej według formuły „treść > forma”
    Autorzy:
    Topolińska, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568068.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    word-formation category
    semantic derivation
    formal
    kategoria słowotwórcza, derywacja semantyczna, derywacja formalna
    Opis:
    The author understands word-formation as a system of formal means for lexicalization, i.e. for creation of new lexemes and enriching the inventories of the lexical semantic categories. She suggests that in a grammar written after the formula "meaning > form" the thematic block 'word-formation' should be correlated with the semantic classification of predicates and conceived as an analysis of the lexical semantic categories with word-formational exponents.
    Autorka traktuje słowotwórstwo jako system formalnych środków służących leksykalizacji, to znaczy, tworzenia nowych leksemów i wzbogacania inwentarzy leksykalnych kategorii semantycznych. Sugeruje, że w gramatyce pisanej według formuły „treść > forma” blok tematyczny ‘słowotwórstwo’ powinien być skorelowany z semantyczną klasyfikacją predykatów oraz określony w celu analizy leksykalnych kategorii semantycznych z wykładnikami słowotwórczymi.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2018, 15
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intencjolalnyj stil
    Intentional style
    Autorzy:
    Duskaeva, Liliâ R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615190.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    intentional style
    semantic dominants of the style
    communication scripts
    intentional stylistic category
    Opis:
    This article shows how mental activity is reflected in the intentional style and specific communication scripts. This analysis shows the cognitive mechanisms and possibilities of the language. Tools of different language levels of several semantic groups help to convey communicative action. These tools reflect perception, speech and thought, performing (dance) actions. Time means reflect the dynamics of what is happening.
    Źródło:
    Stylistyka; 2015, 24; 41-53
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Coalescing stochastic processes in retrival from semantic memory
    Autorzy:
    Queau, Pierre-Yves
    Woyczyński, Wojbor A.
    Lerner, Alan J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/747962.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Matematyczne
    Tematy:
    Coalescent stochastic process
    Kingman coalescent
    Category Fluency Test
    semantic memory
    cognitive impairment
    Alzheimer's disease
    Levy process
    fractional Poisson process
    koalescencyjne procesy stochastyczne
    koalescencja Kingmana
    Test Biegłości Kategorycznej
    pamięć semantyczna
    zaburzenia poznawcze
    choroba Alzheimera
    proces L\'evy'ego
    ułamkowy proces Poissona
    Opis:
    Praca proponuje model procesów koalescencyjnych w celu wyjaśnienia mechnizmów odsku pojęć i nazw z pamięci semantycznej. Model jest pretestowany używając dobrze znanego eksperymentalnego Testu Biegłości Kategorycznej, który jest standartowym narzędziem neurologów badających pacjentów z objawami demencji. Możliwości modelowania opartego na procesach L´evy’ego i ułamkowych procesach Poissona są rownież zbadane.
    Semantic memory retrieval is one of the most fundamental cognitive functions in humans. It is not fully understood and researchers from various fields of science struggle to find a model that would correlate well with experimental results and help understanding the complex background processes involved. To study such a phenomenon we need a relevant experimental protocol which can isolate the basic cognitive functions of interest from other perturbations. A variety of existing medical tests can provide such information, and the one we analyze  is the Category Fluency Test (CFT).  It was originally designed to measure frontal brain lobe  damages in  injured patients, and it tests directly the semantic memory retrieval, which is affected in cases of injury but can be also influenced  by dementia, Alzheimer syndrome, or just aging. This paper introduces a new paradigm in analysis of  the temporal structure of  CFT responses  by utilizing  coalescent  stochastic process model. We believe that this particular  model is relevant  to how  this cognitive function  operates and can lead to a better understanding of the background processes. The method turns out to be better  at separating the two cognitively different  groups studied here than the Weibull model from our previous paper Meyer et al.(2012), and could potentially be used for early diagnostics of dementia or Alzheimer's disease. Two other models, one based on the concept of Levy processes,  and one related to  the fractional Poisson model,  are also explored.
    Źródło:
    Mathematica Applicanda; 2015, 43, 2
    1730-2668
    2299-4009
    Pojawia się w:
    Mathematica Applicanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-24 z 24

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies