Temat: semantic aspect - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Analyse contrastive français-polonais des verbes supports de la classe d’objet "attaques"
A Contrastive French-Polish Analysis of Support Verbs in the "attack" Class
Autorzy:: Pozierak-Trybisz, Izabela
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31341227.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: Contrastive semantic-syntactic analysis
nominal constructions
support verbs
object class
aspect
translation
Opis:: Ce texte présente une analyse sémantico-syntaxique contrastive français-polonais des constructions nominales à verbes supports avec comme application une base de données bilingue. Notre recherche s’inspire directement du livre de Gaston Gross Description systématique des verbes supports (à paraître). Nous avons étudié les verbes supports de la classe d’objet <attaques> pour trouver leurs équivalents polonais. Une telle analyse dévoile deux difficultés majeures : parfois manque de construction équivalente nominale en polonais et souvent le nombre moins élévé de verbes supports en polonais par rapport au français, le polonais étant une langue moins ‘riche’ lexicalement, plus généralisante sémantiquement. La recherche des verbes supports adéquats en polonais exige une analyse sémantique approfondie pour saisir les différences de sens et d’emplois .Pour le faire nous appliquons la méthodologie de la grammaire basée sur la combinatoire sémantique, complétée une étude des sens aspectuels et de la phraséologie liés aux verbes supports dans les deux langues.
This paper presents a contrastive French-Polish semantic and syntactic analysis of nominal constructions with support verbs. The research is directly inspired by Gaston Gross’s book Systematic description of support verbs (forthcoming). What has been studied in particular is the French support verbs of the object class <attack> in order to find their Polish equivalents. Such an analysis reveals two major difficulties: at times, the lack of equivalent nominal construction in Polish, and often, the lower number of support verbs in Polish compared to French, which renders Polish as being a less “rich” language, that is, more semantically generalizing one. The search for adequate support verbs in Polish requires an in-depth semantic analysis to grasp the differences in meaning and usage. To do this, the methodology of grammar based on combinatorial semantics has been applied aided by a study of aspectual senses and phraseology linked to support verbs in both the languages.
Źródło:: Neophilologica; 2022, 34; 1-19
0208-5550
2353-088X
Pojawia się w:: Neophilologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Асацыятыўна-сэнсавае поле аповесцi Янкi Брыля “Муштук i папка”
The associative-semantic field of the story “Mushtuk I Papka” by Yanka Bryl
Autorzy:: Tarasawa, Tamara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2131008.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: associative-semantic field
associative text deployment
associative words
communicative aspect
Opis:: The article deals with text associations on the example of the story “Mushtuk I Papka” by Y. Bryl. The study of the mechanism of associative links contributes to an in-depth understanding of ideological and thematic content of the story, its artistic imagery, the writer’s thesaurus, the peculiarities of the author’s style and worldview. The associative and semantic field of the story “Mushtuk I Papka” by Y. Bryl includes vocabulary, intertext, the author’s reminiscences, lyrical tone, plot-compositional structure of the text, and the author’s conceptual sphere. The fundamental role of associativity is to provide comprehensive perception and understanding of the story.
Źródło:: Białorutenistyka Białostocka; 2021; 51-62
2081-2515
Pojawia się w:: Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Typy semantyczne trójek aspektowych. Wstępne rozpoznanie
Semantic types of aspectual triplets. An introduction
Autorzy:: Osior-Szot, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/594182.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: aspekt słowiański
trójki aspektowe
aktionsart
analiza prefiksalna
typy semantyczne
Slavic aspect
aspectual triplets
Aktionsart
prefix analysis
semantic types
Opis:: Jednym z istotnych etapów rozwoju aspektu słowiańskiego było wyodrębnienie się trójek aspektowych w następującym układzie chronologicznym: czasownik niedokonany (simplicjum) – perfektiwum prefiksalne (pozwalające na skonkretyzowanie rodzaju akcji) – wtórne imperfektiwum sufiksalne, tak jak w przykładzie robić – zrobić – *zrabiać. Następny krok rozwojowy to zanik wtórnego czasownika niedokonanego (*zrabiać), jednak nie w każdej trójce ten człon zanikł. W artykule postawiono pytania o to, dlaczego wtórne imperfektiwum nie uległo całkowitej redukcji i jaką funkcję pełni obecnie, a także czy pod względem znaczeniowym trójki wykazują podobieństwa (a jeśli tak, to jakie). Aby to zbadać, zanalizowano zbiór 664 trójek aspektowych, których trzecie człony (wtórne imperfektiwa) podzielono według prefiksów i określono na tej podstawie typy semantyczne trójek. Wskazano także na możliwe dalsze kroki badawcze.
In the evolution of the Slavic aspect one of the significant stages was the separation of aspectual triplets in the following chronological order: simplex imperfective – prefixed Natural Perfective (which allows clarification of a type of action) – secondary imperfective derived via suffixation (e.g. robić – zrobić – *zrabiać). The next step of Slavic aspect’ development was the disappearance of the secondary imperfective verb (*zrabiać), but not in every triplet. This paper poses a question about the secondary imperfective verb: why it didn’t become completely obsolete, what is a function of this type of structure now and are there any semantic similarities between aspectual triplets (and if so, what are the types of similarities). To explore this, the base of 664 aspectual triplets was analysed. The secondary imperfectives were divided by prefixes and on this basis the semantic types of triplets were defined. Further research possibilities were also indicated in the paper.
Źródło:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 239-249
0076-0390
Pojawia się w:: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Multilingualism and Dictionaries
Autorzy:: Sosnowski, Wojciech Paweł
Koseska-Toszewa, Violetta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677069.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: theoretical contrastive linguistics
contrastive non-lexical and lexical semantics
semantic categorisers
syntactic categorisers
state
event
net model of tense and aspect
transitive/intransitive
trilingual parallel corpus
forms of address
Opis:: Multilingualism and DictionariesThe Russian-Bulgarian-Polish dictionary that we (Wojciech Sosnowski, Violetta Koseska-Toszewa and Anna Kisiel) are currently developing has no precedent as far as its theoretical foundations and its structure are concerned. The dictionary offers a unique combination of three Slavic languages that belong to three different groups: a West Slavic language (Polish), a South Slavic language (Bulgarian) and an East Slavic language (Russian). The dictionary describes semantic and syntactic equivalents of words between the languages. When completed, the dictionary will contain around 30,000 entries. The principle we build the dictionary on is that every language should be given equal status. Many of our data come from the Parallel Polish-Bulgarian-Russian corpus developed by us as part of the CLARIN-PL initiative. In the print version, the entries come in the order of the Cyrillic alphabet and they are not numbered (except for homonyms, which are disambiguated with Roman numbers). We selected the lemmas for the dictionary on the basis of their frequency in the corpus. Our dictionary is the first dictionary to include forms of address and most recent neologisms in the three languages. Faithful to the recent developments in contrastive linguistics, we begin with a form from the dictionary’s primary language and we define it in Polish. Subsequently, based on this definition, we try to find an equivalent in the second and the third language. Therefore, the meaning comes first and only then we look for the form (i.e. the equivalent) that corresponds to this meaning. This principle, outlined in Gramatyka konfrontatywna języków polskiego i bułgarskiego (GKBP), allows us to treat data from multiple languages as equal. In the dictionary, we draw attention to the correct choice of equivalents in translation; we also provide categorisers that indicate the meaning of verbal tenses and aspects. The definitions of states, events and their different configurations follow those outlined in the net model of verbal tense and aspect. The transitive vs. intransitive categorisers are vital for the languages in question, since they belong to two different types: synthetic (Bulgarian) and analytic (Polish and Russian). We predict that the equal status of every language in the dictionary will facilitate easier and faster development of an electronic version in the future.
Źródło:: Cognitive Studies; 2015, 15
2392-2397
Pojawia się w:: Cognitive Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Категориальная оппозиция предельность/ непредельность в русском и польском языках
The categorial opposition of telicity/ atelicity in the Russian and Polish languages
Autorzy:: Dyusekeneva, Indira
Kilevaya, Ludmila
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/482446.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:: Aspectuality
telicity
semantic category
category of aspect
mentality
Opis:: The article investigates grammatical means with the help of which the categorical opposition of telicity/ atelicity is expressed in the Russian and Polish languages with the projection on the mental characteristics of their speakers. Grammatical category of aspect is put in the center of the investigation, with the help of which the internal time as qualitative characteristics of action performance is expressed, as against to the external time which is expressed by grammatical meanings of the category of verb tense. It is asserted that the prevalence of telic verbs in speech practice of the Russian and Polish languages proves the importance of the quality of an action, bringing an action to possible endpoint for the Slavic people.
Źródło:: Acta Polono-Ruthenica; 2015, 1, XX; 181-185
1427-549X
Pojawia się w:: Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: About Certain Semantic Annotation in Parallel Corpora
Autorzy:: Koseska-Toszewa, Violetta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677255.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: direct approach to semantics
semantic annotation
perfective aspect
inperfective aspect
event
state
Petri nets
parallel corpora
contrastive linguistics
Opis:: About Certain Semantic Annotation in Parallel CorporaThe semantic notation analyzed in this works is contained in the second stream of semantic theories presented here – in the direct approach semantics. We used this stream in our work on the Bulgarian-Polish Contrastive Grammar. Our semantic notation distinguishes quantificational meanings of names and predicates, and indicates aspectual and temporal meanings of verbs. It relies on logical scope-based quantification and on the contemporary theory of processes, known as “Petri nets”. Thanks to it, we can distinguish precisely between a language form and its contents, e.g. a perfective verb form has two meanings: an event or a sequence of events and states, finally ended with an event. An imperfective verb form also has two meanings: a state or a sequence of states and events, finally ended with a state. In turn, names are quantified universally or existentially when they are “undefined”, and uniquely (using the iota operator) when they are “defined”. A fact worth emphasizing is the possibility of quantifying not only names, but also the predicate, and then quantification concerns time and aspect. This is a novum in elaborating sentence-level semantics in parallel corpora. For this reason, our semantic notation is manual. We are hoping that it will raise the interest of computer scientists working on automatic methods for processing the given natural languages. Semantic annotation defined like in this work will facilitate contrastive studies of natural languages, and this in turn will verify the results of those studies, and will certainly facilitate human and machine translations.
Źródło:: Cognitive Studies; 2013, 13
2392-2397
Pojawia się w:: Cognitive Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Blogging as an Extensive Tool for English Phraseology Acquisition: Teaching the Semantic Aspect of Idioms with Blogs
Blogging jako wielostronne narządzie w akwizycji angielskiej frazeologii. Nauczanie semantycznych aspektów idiomów za pomocą blogów
Autorzy:: Łuszcz, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1900803.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: angielska frazeologia
blog
nauka języków wspomagana komputerem
semantyczne aspekty frazeologii
idiomy
nauczanie idiomów
English phraseology
blogging
the blog project
computer-assisted language acquisition
learner autonomy
tools for education
semantic aspect of phraseology
idioms
and teaching idioms
Opis:: Artykuł omawia zastosowanie nowych metod w nauczaniu pewnych aspektów frazeologii (ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki idiomów), bazując na nowoczesnych aplikacjach i urządzeniach. Główną metodą jest nauczanie idiomów za pomocą Internetu. Właściwym jest podejście, które pozwala rozwinąć zdolności oraz autonomię studenta. Korzystając z nowoczesnych rozwiązań technologicznych, nauczanie zyskuje nowy, bardziej interesujący, przystępny wymiar. Staje się dynamiczne, angażuje uwagę studenta, który nawet nie zauważa, że skomplikowane struktury frazeologiczne, wyrażenia idiomatyczne, są nabywane naturalnie, w trakcie wykonywanych ćwiczeń. Interaktywny wymiar zadań sprzyja rozwinięciu kompetencji lingwistycznych, komunikacji, zwiększa poziom krytycznej kreatywności. Teleinformatyczne narzędzia dynamizują strukturę poznawczą. Student otrzymuje możliwe podpowiedzi dzięki programom komputerowym. Daną frazę, w szczególności idiom, uczy się sytuować w odpowiednim kontekście, a efektywność prawidłowego wykonywania zadań wzrasta z 60% do 90%. Student prowadzi własny blog, udziela się na blogach innych studentów, aby stosować frazeologię języka angielskiego w życiu codziennym. Projekt związany z prowadzeniem blogów przez studentów aktywizuje ich słownik, dzięki czemu aktywnie używają zwrotów frazeologicznych, idiomów. Blogi zachęcają do poznawania języka, rozumienia semantyki, osadzają frazy w szerszym kontekście. Po zakończeniu nauki większość studentów nadal prowadzi swoje blogi, co zresztą jest zrozumiałe, skoro blog jest współczesną, powszechną formą komunikacji.
Blogs can reinforce students’ learning and can be viewed as a cognitive, communication tool. This technological device used as a didactic tool can turn ordinary learning exercises into more interesting and engaging activities. Moreover, blogs can enrich students’ vocabulary and increase confidence in their learning abilities. The aim of this article is to investigate the use of blogs in learning and teaching to enhance English phraseology acquisition. Thus, empirical research consisting of students’ observations and a test among third form high school learners in Poland was carried out to assess the development of language related to the degree of phraseology acquisition.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 47-66
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Dialog between a Lexicographer and a Translator
Autorzy:: Kit, Mark
Koseska-Toszewa, Violetta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677253.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: reversibility of dictionaries
lexical structures
multilingual dictionaries
perfective aspect
semantic tags
parallel corpora
corpus linguistics
computational linguistics
contrastive linguistics
Opis:: Dialog between a Lexicographer and a TranslatorThe discussion between the authors of the paper concerns the most pressing issues encountered in natural language semantics, as well as in corpus linguistics and computational linguistics. A broad range of knowledge, allowing linguists and information scientists to work together, is required in these areas. The paper describes some primary problems of human and machine translation caused by gaps between different fields of knowledge. The authors suggest that interdisciplinary approach is required when it comes to contrastive studies in linguistics.
Źródło:: Cognitive Studies; 2013, 13
2392-2397
Pojawia się w:: Cognitive Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Polish-Bulgarian-Russian, Bulgarian-Polish-Russian or Russian-Bulgarian-Polish dictionary?
Autorzy:: Koseska-Toszewa, Violetta
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Duszkin, Maksim
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677314.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: trilingual dictionary
form
meaning
semantic classifiers
state
event
classic classifiers
intransitive
transitive
temporal-aspect relation
Opis:: Polish-Bulgarian-Russian, Bulgarian-Polish-Russian or Russian-Bulgarian-Polish dictionary?The trilingual dictionary (M. Duszkin, V. Koseska, J. Satoła and A. Tzoneva) is being elaborated based on a working Polish-Bulgarian-Russian electronic parallel corpus authored by Maksim Duszkin, Violetta Koseska-Toszewa and Joanna Satoła-Staśkowiak, and works by A. Tzoneva. It is the first corpus comparing languages belonging to three different Slavic language groups: western, southern and eastern. Works on the dictionary are based on Gramatyka konfrontatywna bułgarsko-polska (Bulgarian-Polish confrontative grammar ) and the proposed there semantic-oriented interlanguage. Two types of classifiers have been introduced into the dictionary: classic and semantic. The trilingual dictionary will present a consistent and homogeneous set of facts of grammar and semantics. The Authors point out that in a traditional dictionary it is not clear for example whether aspect should be understood as imperfective / perfective form of a verb or as its meaning. Therefore in the dictionary forms and meaning are separated in a regular way. Imperfective verb form has two meanings: state and configuration of states and events culminating in state. Also perfective verb form has two meanings: event and configuration of states and events culminating in event. These meanings are described by the semantic classifiers, respectively, state and event, state1 and event1. The way of describing language units, mentioned in the article, gives a possibility to present language material (Polish, Bulgarian, Russian) in any required order, hence the article’s title.
Źródło:: Cognitive Studies; 2012, 12
2392-2397
Pojawia się w:: Cognitive Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Verb aspect, alternations and quantification
Autorzy:: Koeva, Svetla
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677021.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: Slavic verb aspect
semantic and syntactic alternations
natural language quantification
Opis:: Verb aspect, alternations and quantificationIn this paper we are briefly discuss the nature of Bulgarian verb aspect and argue that the verb aspect pairs are different lexical units with different (although related) meaning, different argument structure (reflecting categories, explicitness and referential status of arguments) and different sets of semantic and syntactic alternations. The verb prefixes resulting in perfective verbs derivation in some cases can be interpreted as lexical quantifiers as well. Thus the Bulgarian verb aspect is related (in different way) both with the potential for the generation of alternations and with the prefixal lexical quantification. It is shown that the scope of the lexical quantification by means of verbal prefixes is the quantified verb phrase and the scope remains constant in all derived alternations. The paper concerns the basic issues of these complex problems, while the detailed description of the conditions satisfying particular alternation or particular lexical quantification are subject of a more detailed study.
Źródło:: Cognitive Studies; 2011, 11
2392-2397
Pojawia się w:: Cognitive Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Form, its meaning, and dictionary entries
Autorzy:: Koseska-Toszewa, Violetta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/677134.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: language form
meaning of a form aspect and tense
semantic category of definiteness/indefiniteness
contrastive studies
semantic interlanguage
terminological dictionary
contrastive description leading from meaning to form
Opis:: Form, its meaning, and dictionary entriesAs we know, a language form is a unit which plays a specific form in the language, e.g. a semantic or syntactical one. We establish the function of a form based on its use (occurrence), i.e. its relation with the meanings of other forms in speech or in a text. The meaning of a form is the value of its function. In the traditional grammar, form is opposed to its meaning. However, various grammar schools have big problems with distinguishingbetween a form and its function. For example, the present tense form has a number of basic temporal meanings in Bulgarian as well as in Polish and Russian, and in none of those languages this is only the present time, (see past, future and habituality expressed using the present tense form). It is a big mistake not to distinguish between the meanings of article in article languages. For example, in Bulgarian the same form of article canexpress both uniqueness and universality (or, respectively: definiteness and indefiniteness). In the quoted book (Koseska-Toszewa 1982), I put forward a hypothesis on the development of the meaning of Bulgarian article. In my opinion, initially the article expressed uniqueness of an element (object), and then started to express also uniqueness of a set, which later, due to equalling two completely different semantically-logical structures, i.e. structures with universal and unique quantification, lead to a homonymy and to the article expressing also universality, i.e. indefiniteness. Similarly in English, French, Rumanian or Albanian, where the same form of article can express either uniqueness or universality. This proves that the above homonymy is of a general rather than typological (e.g. Balkan) character. Naturally, in the above languages the definite article form can also express uniqueness of an object or a set, so it also expresses definiteness. Ambiguity of the definite article form is a phenomenon exceeding the area of Balkan languages, and the only Balkanism is the position of the article - speaking more precisely,its postpositiveness (postpositive position). However, that position gives us no right to treat it differently than the English or French article. In Bulgarian, Rumanian and Albanian the postpositive article is written together with the name its concerns, but it is neither a unit belonging to the root of the word nor the ending of the word.The above observations, based first of all on the semantically-logical aspects of the definiteness category, have been confirmed by the language material from the Suprasl Code, where Bulgarian article does not occur in universally quantified nominal structures, but in uniquely quantified nominal expressions, denoting satisfaction of the predicate either by one element of the sentence or by the whole set treated as the only one.It is worth stressing that distinguishing between the form and its meaning in comparing the material 6 languages belonging to three different groups of Slavic languages (as is the case in the MONDILEX Project) will allow us to avoid numeorus substantiva mistakes and erroneous conclusions. Hence dictionary entries should be verified and made uniform in that respect before they are “digitalized”... Distinction between the form and its meaning in a dictionary entry is fully possible, as shown by works of Z. Saloni (2002) and A.Przepiórkowski (2008).
Źródło:: Cognitive Studies; 2010, 10
2392-2397
Pojawia się w:: Cognitive Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Teoria przekazu kartograficznego jako podstawa badań efektywności map animowanych prezentujących dynamikę zjawisk
Theory of cartographic communication as the basis for the research on the effectiveness of temporal animated maps
Autorzy:: Opach, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/204214.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:: mapa animowana
teoria przekazu kartograficznego
efektywność map
aspekt semantyczny
aspekt pragmatyczny
animated map
theories of cartographic communication
map efficiency
semantic aspect
pragmatic aspect
Opis:: Jednym ze sposobów zbadania problemu efektywności animacji kartograficznych jest jego analiza w kontekście orientacji problemowych kartografii teoretycznej. Ze względu na duże zróżnicowanie animacji kartograficznych, ważne jest zawężenie przedmiotu zainteresowań do opracowań najbliższych kartografom, czyli do map animowanych, a w szczególności do map prezentujących dynamikę zjawisk. Mapy animowane prezentujące dynamikę zjawisk to wyświetlane z odpowiednią częstotliwością sekwencje logicznie powiązanych map statycznych, przedstawiające zmienność zjawisk w czasie i dające wrażenie ruchomego obrazu. Wraz ze stopniowym rozwiązywaniem problemów technicznych związanych z opracowaniem map animowanych, kartografowie coraz częściej zastanawiali się nad celowością wykorzystania animacji w kartografii. W tym kontekście coraz częściej używany był termin "efektywność". Efektywność map animowanych powinna być zawsze rozpatrywana z punktu widzenia ich przeznaczenia i z uwzględnieniem konkretnego odbiorcy. Problem efektywności animacji kartograficznych, aczkolwiek podejmowany przez różnych autorów, nie doczekał się jednoznacznej charakterystyki. W celu sprecyzowania tego problemu należy zastanowić się, która z orientacji problemowych kartografii teoretycznej mogłaby stanowić podstawę badań. Zdaniem autora artykułu, najlepszym rozwiązaniem jest oparcie się na teorii przekazu kartograficznego Mapy animowane są traktowane jako środek przekazu informacji, a ich efektywność może być rozumiana jako sprawność przekazu informacji. Kartograf prezentując określoną część informacji wybraną w czasie poznania otaczającego świata, dąży do osiągnięcia celu, którego stopień realizacji nazywamy sprawnością w aspekcie semantycznym. Do osiągnięcia określonego celu dąży również użytkownik mapy, który poprzez jej analizę kształtuje swoje wyobrażenie o otaczającym świecie. Stopień realizacji celu przez użytkownika można określić jako sprawność w aspekcie pragmatycznym. W aspekcie semantycznym mapę animowaną prezentującą dynamikę zjawisk można uznać za efektywną, wtedy gdy jest na niej pokazany przebieg zmienności zjawiska (przy zachowaniu izomorfizmu zmienności). Opracowanie mapy animowanej nie jest w pełni uzasadnione jeśli zadaniem kartografa jest odzwierciedlenie stanów czasowych w celu ich porównania, określenia bilansu, wskazania ogólnych tendencji itp., gdyż te same charakterystyki można pokazać za pomocą mapy statycznej. Sprawność w aspekcie semantycznym można wówczas kwestionować, a mapę uznać za nieefektywną. W aspekcie pragmatycznym mapę animowaną można uznać za efektywną wówczas, gdy jest ona czytelna. Ma to miejsce wtedy, gdy cechuje się ona relatywnie małą złożonością (w tym małą złożonością zmienności), umożliwiającą szybkie ogarnięcie całej treści mapy. Straty informacji w czasie percepcji są wtedy niewielkie, a przekaz możemy uznać za sprawny. Z pragmatycznego punktu widzenia mapę animowaną można uznać również za efektywną wówczas, gdy w czasie interpretacji pojawia się zysk informacji. Może tak być wtedy, gdy łącząc kilka metod prezentacji kartograficznej na jednej mapie przedstawiamy jednocześnie kilka cech, na podstawie których możliwe jest wnioskowanie o dynamice zjawisk. Jeżeli odbiorca mapy animowanej prezentującej dynamikę zjawisk jest nieokreślony, albo jest nim użytkownik o niskich kwalifikacjach merytorycznych, wówczas nacisk należy położyć na ograniczenie strat informacji. Trzeba wówczas opracować mapę uproszczoną, stosując najlepiej tylko jedną metodę kartograficzną do prezentacji tylko jednej cechy. Jeżeli odbiorcą mapy animowanej jest osoba o wysokich kwalifikacjach, można opracować mapę łączącą kilka metod prezentacji, o dużym ładunku informacyjnym, co pozwoli uzyskać duży zysk informacji. Ze względu na rosnącą popularność szeroko pojętych animacji kartograficznych, w tym map animowanych prezentujących dynamikę zjawisk, badania ich efektywności są niezbędne. Dla uzasadnienia wykorzystania animacji w kartografii potrzebne są wielokierunkowe badania, w których stosować można zarówno przedstawione w niniejszym artykule podejście komunikacyjne, jak również podejście "poznawcze" i "wizualizacyjne".
One of the methods of evaluating the effectiveness of cartographic animations is the analysis in the context of research orientations of theoretical cartography. Because of a wide variety of cartographic animations it is important to limit the subject of interest to the one closest to cartographers, i.e. animated maps, and temporal animated maps in particular. Temporal animated maps are sequences of logically connected static maps showing variation of phenomena in time, displayed in a frequency which gives an illusion of a moving picture. As technical difficulties are gradually being overcome, cartographers start to analyze how effective such animations actually are. Effectiveness of animated maps should always be seen from the point of view of their purpose and particular map user. Although many authors mentioned the effectiveness of animated maps, the issue has not been properly defined yet. In order to do it one has to consider which of the research orientations of theoretical cartography would be the most appropriate basis for research. According to the author the theory of cartographic communication best serves the purpose. Animated maps are treated as a medium of information, and their effectiveness can be understood in the terms of the efficiency of cartographic communication. A cartographer who presents information selected in the process of observation of the world has a certain aim. The extent, to which he manages to achieve this aim we call the efficiency in semantic aspect. Also the reader has a certain aim - the map shapes his/her vision of the world around. The extent, to which the reader achieves his aim we call the efficiency in pragmatic aspect. In semantic aspect a temporal animated map is effective if it shows the progress of change of a phenomenon (preserving isomorphism of changeability). Preparation of an animated map can not be fully justified if it aims to present various stages of the process for comparison, to show balance, visualize trends etc. - the same can be shown on static maps. In such cases the efficiency in semantic aspect can be questioned, and maps considered ineffective. In pragmatic aspect an animated map is effective if it is readable. This is the case if it has low complexity (complexity of changeability included) which makes it possible to quickly overview all its contents. Loss of information during perception is insignificant, and the communication can be considered efficient. From the pragmatic point of view an animated map is effective also if there is an information gain during interpretation. It may be the case when on one map we use several cartographic presentation methods to simultaneously show a number of features, which form a basis for conclusion about the dynamics of phenomena. If the reader of a temporal animated map is undefined, or unqualified, it is important to limit the loss of information. A simplified map should be prepared, ideally using one cartographic method to present a single feature. If the reader is highly qualified, then several methods can be used to present a lot of information, which results in a significant information gain. Growing popularity of cartographic animations, including temporal animated maps, makes it necessary to evaluate their effectiveness. To justify the use of animations in cartography a multi-directional research is needed. Such research can apply communicative approach presented in the article as well as cognitive and visualization approaches.
Źródło:: Polski Przegląd Kartograficzny; 2007, T. 39, nr 1, 1; 5-18
0324-8321
Pojawia się w:: Polski Przegląd Kartograficzny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "semantic aspect" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język