Temat: sejmiki (dietines) - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Uczestnicy sejmików kowieńskich w czasach Augusta III i Stanisława Augusta Poniatowskiego – teoria i praktyka
Autorzy:: Jusupović, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/690050.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: sejmiki
Kowno
szlachta
urzędnicy
marszałek
sejmiki (dietines)
nobility
officials
marshal
Opis:: W artykule podjęta zostaje próba określenia orientacyjnej liczby uczestników sejmików, na podstawie źródeł narracyjnych oraz podpisów pod aktami sejmikowymi. Zajęto się ponadto kwestią udziału w sejmikach poszczególnych stanów, a mianowicie szlachty, senatorów, dygnitarzy oraz duchowieństwa. Szczególną uwagę zwrócono na obecność urzędników kowieńskich, a w rzadszych wypadkach również z innych powiatów. Omówiono także osoby przewodzące obradom oraz mające na nie faktyczny wpływ. The article is an attempt at evaluating the approximate number of participants in sejmiki (dietines), based on narrative sources and signatures in the sejmik records. Furthermore, the question of participation of the different social classes (i.e. nobility, senators, dignitaries, clergy) in sejmiki is raised. Special attention is paid to the presence of officials from Kowno (Kaunas) district, less to those from other districts. Mentioned are also persons leading the sittings and those who had actual impact on the sessions.
Źródło:: Rocznik Lituanistyczny; 2016, 2
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:: Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Akta sejmikowe jako źródło do dziejów miast i mieszczaństwa
Autorzy:: Bulińska, Kamila
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2185012.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:: nobility
cities
bourgeoisie
Greater Poland
dietines (sejmiki)
Opis:: The paper discussed using dietine (sejmik) files in research on history of cities and bourgeoisie. Based on dietine files of Greater Poland provinces, the potential of utilizing this type of material during the exploration of the history of municipal centers in all regions of Poland were outlined. Additionally, the author created classification of the municipal issues debated on dietine sessions, encompassing seven principal categories.
Źródło:: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2022, 77, 2; 85-116
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Funkcjonowanie kowieńskich sejmików gospodarskich po reformach Sejmu Niemego
The Functioning of the Economic Sejmiki of the District of Kowno after the Reforms of the Silent Sejm
Autorzy:: Jusupović, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2129560.pdf
Data publikacji:: 2020-12-19
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: sejmiki
samorząd
Litwa
szlachta
dietines (sejmiki)
self-government
Lithuania
nobility.
Opis:: Sejmiki gospodarskie wykształciły się w związku z przejmowaniem przez szlachtę spraw związanych z lokalnymi podatkami i obronnością. Reformy uchwalone przez Sejm Niemy poważnie ograniczyły ich kompetencje, a tym samym znaczenie. Niemniej nadal okazjonalnie uchwalano na nich podatki na potrzeby powiatowe, wybierano lokalnych funkcjonariuszy i posłów do króla i innych dostojników. Zajmowano się też sprawami gospodarczymi powiatu. Sytuacja zmieniła się podczas Sejmu Wielkiego, który zreformował administrację lokalną, powołując nowe organy samorządowe, a sejmikom gospodarskim nadając uprawnienia wyborcze i doradcze.
Economic dietines (sejmiki) developed as the nobility took over matters related to the local taxes and defence. The reforms passed by the Silent Sejm severely limited their competences, and thus their importance. Nevertheless, at their sessions local taxes were occasionally enacted for the needs of the district, local officials, envoys to the king, and other dignitaries were elected, and economic matters were dealt with. The situation changed during the Great Sejm, which reformed the local administration by establishing new self-government bodies and giving electoral and advisory capacities to economic sejmiki.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2020, 127, 4; 855-881
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Edycje akt sejmikowych z terenu prowincji wielkopolskiej
Editions of Sejmik Records From the Territory of the Province of Greater Poland
Autorzy:: Zwierzykowski, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27300634.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Polish-Lithuanian Commonwealth
Greater Poland province
sejmiki (dietines)
editing of historical sources
Rzeczypospolita Obojga Narodów
prowincja wielkopolska
sejmiki
edytorstwo źródeł historycznych
Opis:: Wydawanie źródeł pozostałych po działalności dawnych sejmików, stanowiących jednocześnie element systemu parlamentarnego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i instytucję samorządu terytorialnego, ma już długą tradycję. Historycy polscy zwrócili na nie uwagę w II poł. XIX w. Na I Zjeździe Historyków Polskich w Krakowie, w 1880 r., wybitni luminarze historii i historii prawa wysunęli solidne argumenty, a od 1886 r. rozpoczęli, ze zmiennym szczęściem i zaangażowaniem, ich publikowanie. Do dziś jednak większość sejmików czeka na swoich badaczy i wydawców. Edytorstwo akt sejmikowych przechodziło kilka ważnych przemian, stopniowo rozszerzając ramy klasyfikacji materiałów uwzględnianych przez historyków. Niniejszy artykuł stanowi próbę krótkiego podsumowania dorobku edytorstwa materiałów sejmikowych z terenu prowincji wielkopolskiej, funkcjonującej w ramach systemu parlamentarnego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, na który składały się sejm, sejmiki generalne oraz sejmiki. Skupiono się na genezie wydawania źródeł do dziejów sejmików (nazywanych od 1932 r. umownie „aktami” sejmikowymi), ich klasyfikacji i stopniowym rozszerzaniu katalogu branych pod uwagę tekstów, a także na wskazaniu poszczególnych etapów działań wydawniczych. Po krótkim przedstawieniu „geografii” sejmikowej prowincji wielkopolskiej, w tekście zebrano nie tylko informacje o powstałych już edycjach, dotyczących kilku sejmików, ale wskazano kierunki prowadzonych obecnie dla prowincji prac zespołów badawczo-edytorskich, a także perspektywy na przyszłość. Od początku XXI w. szczególnie istotną rolę w intensyfikacji prac nad wydawaniem tych źródeł oraz budowaniem zespołów wydawców odegrał Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, w tekście wykazano szczegółowo zakres tego wsparcia w postaci grantów, a także plany ich pozyskiwania na najbliższe lata.
The publication of sources left over from the activities of the former sejmiks, which were both part of the parliamentary system of the Polish-Lithuanian Commonwealth and an institution of local self-government, has a long tradition. Polish historians turned their attention to them in the second half of the 19th century. At the First Congress of Polish Historians in Krakow, in 1880, prominent luminaries of history and legal history put forward solid arguments, and from 1886 began, with varying fortunes and commitment, to publish them. To this day, however, most of the sejmiks await their researchers and editors. The editing of sejmik records has undergone several important transformations, gradually expanding the framework for classifying materials considered by historians. This article is an attempt to briefly summarize the achievements of editing sejmik materials from the province of Greater Poland, which functioned within the framework of the parliamentary system of the Polish-Lithuanian Commonwealth, which consisted of the sejm, general sejmiks and sejmiks. The focus is on the origins of publishing sources for the history of the sejmiks (conventionally called sejmik “acts” since 1932), their classification and the gradual expansion of the catalog of texts considered, as well as an indication of the various stages of publishing activities. After briefly outlining the sejmik “geography” of the Greater Poland province, the text collects not only information about the editions that have already been published concerning several sejmiks, but also indicates the directions of the research and editing teams’ work currently underway for the province, as well as the prospects for the future. Since the beginning of the 21st century, the National Program for the Development of the Humanities has played a particularly important role in intensifying work on the publication of these sources and building teams of publishers; the text shows in detail the extent of this support in the form of grants, as well as plans for their acquisition in the coming years.
Źródło:: Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 1; 379-403
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:: Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Sejmiki ekspedycyjne Zgromadzenia szlacheckie w czasie wypraw pospolitego ruszenia (na przykładzie 1672 roku)
The expeditionary dietines (sejmiks) Noblemen’s assemblies during the mass levy expeditions (based on an example of the year 1672)
Autorzy:: Wierzbicki, Leszek A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/666207.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: sejmiki
ekspedycje
szlachta
pospolite ruszenie
popisy
dietines
expeditionary dietines
noble mass levy
nobility
Opis:: Noblemen’s assemblies that took place during the expeditions of the noble mass levy (Polish pospolite ruszenie) should in fact fall under the category of dietine (sejmik), and not congress or rally. Included in that group ought to be only those dietines that proceeded during the mass levy excursions. As opposed to other dietines, whose participants traditionally gathered in churches, castles, or town halls, the expeditionary dietines took place “in the field,” that is, under the open sky. The expeditionary dietines were carried out at each stage of mass levy expeditions and the noblemen gathered in a camp to partake in them. Especially important for this kind of dietines was the year 1672, when the Crown’s final mass levy expedition of the 17th century was undertaken. From the moment of popisy(a show of levies’ military force), which mostly took place in August, up until the return from themain military camp near Lublin during the first half of November 1672, the noblemen many a timeassembled in expeditionary dietines. Subsequent expeditionary dietines were called over the periodof interregnum of the years 1696-1697, when electoral mass levy gathered.
Zgromadzenia szlacheckie, które odbywały się w trakcie wypraw pospolitego ruszenia, powinno określać się jako sejmiki, nie zaś jako zjazdy. W odróżnieniu od innych sejmików, które zbierały się tradycyjnie w kościele, na zamku czy też w ratuszu, sejmiki ekspedycyjne miały miejsce „w polu”, czyli pod gołym niebem. Odbywały się one na wszystkich etapach wypraw pospolitego ruszenia, gromadziła się na nich szlachta zebrana w obozie. W przypadku tego rodzaju sejmików szczególnie ważną datą jest rok 1672, kiedy miała miejsce ostatnia w XVII wieku wyprawa pospolitego ruszenia koronnego. W późniejszym czasie sejmiki ekspedycyjne zwoływano dopiero podczas bezkrólewia z lat 1696-1697, kiedy to zebrało się pospolite ruszenie elekcyjne.
Źródło:: Wieki Stare i Nowe; 2019, 14, 19; 88-97
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:: Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Radom jako miejsce obrad sejmików i lokalnych zjazdów szlacheckich w drugiej połowie XVIII wieku
Radom as a place of debates of sejmiks and local gentry congresses in the second half of the 18th century
Autorzy:: Kozdrach, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/689103.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Radom
powiat radomski
sejmiki
samorząd lokalny
szlachta
Radom District
dietines
local self-governance
nobility
Opis:: Radom in the 18th century was a small town, but untill 1763 it was the seat of the Crown Treasury Tribunal, therefore it played an important role for the nobility. Stanisław August Poniatowski’s reign took away from Radom a “tribunal city” status, however in the local level it strenghtened the town’s role by establishing local dietines in it. Since the 16th century Sandomierz Voivodship, part of which was the Radom District, confered together in Opatów. Convocation Diet, establishing separate land court for the Chęciny, Opoczno and Radom Distriucts, pointed Radom as a place of the judicial officials’ elections. In 1768 an attempt to establish there deputy dietines was also taken. The 1791 reform intended in Radom envoy dietines and reducted the elective dietines constituency to the Radom District itsef. New law regulations were however in force for a few months only. In the examined period Radom was also a place of assemblies not expressed in the law, resulting from the events of the Confederacy of Bar (1769), Confederacy of Targowica (1792) and the Kościuszko Uprising (1794). In general, Radom was a place of six dietines’ sessions and three assemblies during the 1765–1794 period.
Osiemnastowieczny Radom, choć był miastem stosunkowo niewielkim, do 1763 r. był miejscem obrad Trybunału Skarbowego Koronnego, przez co odgrywał istotną rolę w życiu szlachty. Panowanie Stanisława Augusta odebrało Radomiowi status „miasta trybunalskiego”, na szczeblu lokalnym wzmocniło jednak jego rolę poprzez ustanowienie lokalnych sejmików. Od XVI w. województwo sandomierskie, którego częścią był powiat radomski, obradowało wspólnie w Opatowie, sejm konwokacyjny, wprowadzając odrębny sąd ziemski dla powiatów chęcińskiego, opoczyńskiego i radomskiego, miejscem elekcji jego urzędników naznaczył jednak Radom. W 1768 r. podjęto też próbę ustanowienia w Radomiu sejmików deputackich. Reforma z 1791 r. przewidywała z kolei w mieście obrady sejmików poselskich z jednoczesnym zmniejszeniem okręgu sejmików elekcyjnych do samego powiatu radomskiego. Nowe prawo obowiązywało jednak zaledwie kilka miesięcy. W analizowanym okresie w Radomiu odbywały się także zjazdy nieprzewidziane prawem, a związane z konfederacją barską (1769), konfederacją targowicką (1792) i insurekcją kościuszkowską (1794). Ogółem na przestrzeni lat 1765–1794 w Radomiu zebrało się sześć sejmików i trzy zjazdy.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2019, 18, 1; 75-97
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Sejmiki poselskie 1766 roku
Autorzy:: Kosińska, Rozalia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/953729.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: dietines
1766
King Stanisław August
the Czartoryskis
dissidents
sejmiki
1766 r.
Stanisław August
Czartoryscy
dysydenci
Opis:: The article focuses on the sessions of dietines (sejmiki, assemblies of the local nobility) convened in 1766. The author presents the preparations for the campaign of both the court and the opposition, and then – on the basis of instructions and letters describing the course of local gatherings – answers the question of which side was victorious at the dietines.
Przedmiotem badań w niniejszym artykule są sejmiki 1766 r. Autor opisuje przygotowania do kampanii zarówno dworu, jak i opozycji, a następnie na podstawie instrukcji oraz korespondencji relacjonującej przebieg lokalnych zgromadzeń odpowiada na pytanie, czyim sukcesem się okazały sejmiki.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 4
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Udział Potockich w obradach sejmowych w czasach Jana III Sobieskiego
Participation of the Potockis in Sejm proceedings during the reign of John III Sobieski
Autorzy:: Kołodziej, Robert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/666205.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: Potoccy
Jan III Sobieski
posłowie
senatorowie
sejmy
sejmiki
gens Potocki
John III Sobieski
MP
dietines
Opis:: Since the beginning of the 17th century the gens Potocki enjoyed their growing significance in the Polish‑Lithuanian Commonwealth. It translated into ever more frequent taking and holding by them state offices and functions, including the ones of MPs. What could now be estimated is that during thereign of John III Sobieski as many as ten Potockis held a seat in Sejm. The most experienced among them was Stefan Potocki, who served four terms. The remainder of the mentioned representatives include persons who served a few terms. Overall, the Potockis held the office of MP 27 times. However,their activity as MPs was not too impressive, which is corroborated by few and far between mentions about them in parliamentary minutes. More active seem to have been the senators originating from the gens Potocki, namely brothers Jędrzej and Feliks, yet the said activity might have stemmed fromthe King’s expectations. They partook in pre‑Sejm dietines and relatively frequently were present during Sejm sessions. Their senate advisory speeches (Polish wota senatorskie) did not consist of hot‑air rhetoric, but included helpful comments on state of the commonwealth. It may seem, however, that both for MPs and for senators coming from the family Potocki the military service was paramount, and the political activity merely complemented it.
Celem artykułu jest prześledzenie działalności politycznej członków rodu Potockich w czasie panowania Jana III Sobieskiego. Analiza dotyczy aktywności parlamentarnej Potockich, którzy pełnili w tym okresie funkcje posłów oraz senatorów. W przypadku posłów obejmuje rozpoznanie sejmików, z których wybierani byli na funkcje poselskie, oraz przejawy ich aktywności na forum sejmu. W przypadku senatorów dotyczy ich odpowiedzi na deliberatoria przedsejmowe, wygłoszone wota senatorskie, udział w obradach sejmików przedsejmowych i frekwencję na sejmach. Dzięki analizie można spróbować odpowiedzieć na pytanie, na ile aktywność sejmowa przekładała się na awanse i kariery polityczne.
Źródło:: Wieki Stare i Nowe; 2019, 14, 19; 98-108
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:: Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Postulaty polityczne szlachty województwa mazowieckiego na sejmikach poselskich przed konwokacją 1733 roku
Political postulates of the Mazovian Voivodeship noblemen during pre‑convocation dietines in the year 1733
Autorzy:: Lisek, Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/666234.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: Stanisław Leszczyński
Województwo Mazowieckie
sejmiki przedkonwokacyjne
bezkrólewie w 1733 roku
Mazovian Voivodeship
pre‑convocation dietines
interregnum period
Opis:: As a result of Augustus II’s sudden death, the Polish‑Lithuanian Commonwealth went through the country’s penultimate interregnum period, which instigated the fight for the Polish throne. What served as this competition’s primary arena were the Mazovian pre‑convocation dietines in the year 1733. Animosity and competition occurred therein between the national camp supporting the candidacy of Stanisław Leszczyński and the backers of Saxon succession. During the said crisis prompted by the interregnum period, the demands of state reform also appeared in dietines, for instance, regarding the enlargement of armed forces. Eventually, 5 of the dietines supported Leszczyński (“the Piast”), 3 did not expressed their stance, and in case of 2 of them it is hard to estimate what was their decision regarding the exclusion of the foreigner. All in all, the nobility supported the andidacy of the Pole during the provincial dietine of Mazovia.
Artykuł poświęcono sejmikom przedsejmowym w województwie mazowieckim w okresie przedostatniego bezkrólewia w Rzeczypospolitej. Szczególną uwagę skupiono na przedstawieniu głównych postulatów i hasłeł zawartych w instrukcjach poselskich.
Źródło:: Wieki Stare i Nowe; 2019, 14, 19; 143-161
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:: Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: O różnych koncepcjach i praktykach edytorskich na przykładzie akt sejmiku kowieńskiego z lat 1733–1795
On Various Editorial Concepts and Practices Based on the Records of the Kaunas Sejmik from 1733 to 1795
Autorzy:: Glabisz, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28763561.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Rzeczpospolita Obojga Narodów
szlachta
sejmiki
parlamentaryzm
Wielkie Księstwo Litewskie
powiat kowieński
Polish-Lithuanian Commonwealth
nobility
sejmiks (dietines)
parliamentarism
Grand Duchy of Lithuania
Kaunas District
Opis:: Wydanie akt sejmikowych kowieńskich z lat 1733–1795 należy uznać za ważne wydarzenie w historii polskiego edytorstwa, gdyż jest to pierwsza nowoczesna edycja części akt sejmikowych z jednego okręgu (powiatu kowieńskiego) dotycząca Wielkiego Księstwa Litewskiego. Celem artykuł jest prezentacja tego zbioru dokumentów, jak również przyjętych w nim rozwiązań edytorskich (zasady gromadzenia materiału, selekcji, porządkowania oraz kwestie redakcyjne) na tle dotychczasowej dyskusji nad wydawaniem tego typu bardzo ważnych źródeł do dziejów dawnej Rzeczypospolitej.
The publication of the Kaunas sejmik (dietine) records from 1733 to 1795 should be regarded as an important event in the history of Polish source editing. Many sejmik records have been published for the kingdom of Poland, but this is the first modern edition of part of the sejmik records from a district of the Grand Duchy of Lithuania. The article presents this collection of sources together with the editorial methods applied (the principles of collecting, selecting, and arranging material and editorial issues). The subject is set in the context of the discussion on publishing this type of source, which is of great significance for the history of the former Commonwealth.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 4; 875-892
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "sejmiki (dietines)" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język