Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "sedymentologia" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Niektóre zjawiska geologiczne w stanowiskach archeologicznych na przykładzie stanowiska w Dzierżysławiu : komunikat
Some geological events of artefacts on archaeological sites example of Dzierżysław archaeological site
Autorzy:
Pawlikowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183932.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
sedymentologia
geoarcheologia
pogrązy
tonięcie
grzęźnięcie
sedimentology
geoarchaeology
sinking
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki badań terenowych i laboratoryjnych nad zjawiskami migracji archeologicznych zabytków krzemiennych po opuszczeniu stanowiska. Zjawiska te, zachodzące w większości stanowisk i obejmujące prawdopodobnie wszystkie rodzaje zabytków, są szczególnie dobrze widoczne w stanowiskach epoki kamienia ze względu na długi okres, który minął od ich opuszczenia przez człowieka. Umiejętność rozpoznania opisanych zjawisk w badanym stanowisku może decydować o poprawności rekonstrukcji faktów, które miały miejsce w przeszłości. W publikacji pokazano zjawiska migracji i grzęźnięcia zabytków krzemiennych na podstawie badań magdaleńskiego stanowiska w Dzierżysławiu i eksperymentalnych badań laboratoryjnych. Eksperymenty dotyczące zjawiska migracji zabytków potwierdziły różne tempo ich przemieszczania się. Zjawisko jest zależne od kształtu zabytków, ich ciężaru oraz środowiska, w jakim zabytki się znajdują. Małe i płaskie obiekty pogrążają się wolno, gdy tymczasem izometryczne i duże - szybciej. To wskazuje, że artefakty odkrywane w stanowiskach archeologicznych znajdują się w różnych stadiach migracji. Można także zauważyć, że migracja zabytków może być zróżnicowana nawet w obrębie jednego stanowiska archeologicznego.
This paper presents field and laboratory investigations concerning artefacts sinking in archaeological sites. These phenomena take place on most of archaeological sites. Most probably this process affect all categories of artefacts. Because of the time stone age sites are the best places to investigate sinking of artefacts. The correct interpretation of archaeological facts on the site could be based only on consciousness of the processes mentioned in this article. The particular example used here is Dzierżysław Magdalenian site and excavations on it as well as laboratory tests with "contemporaneous" flint flakes. Experiments concerning migration of artefacts confirmed various rate of their migration. Phenomenon is the result of shape of implements their weight as well as conditions at sediment. Small and flat objects migrated down slowly while isometric and heavy, faster. Was observed that during sinking tested objects did complicated motions. This suggest that artefacts discovered at archaeological sites are at various stages of migration. Moreover one can see that mentioned "activity" of objects is often various at various parts of one archaeological site.
Źródło:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2007, 33, 4; 463-471
0138-0974
Pojawia się w:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unusual development of sandur sedimentary succession, an example from the Pleistocene of S Poland
Autorzy:
Salamon, Tomasz
Zieliński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94593.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
outwash deposits
sedimentology
Pleistocene
Polska
osady sandrowe
sedymentologia
plejstocen
Polska
Opis:
An atypical lithological development of outwash deposits in the Carpathians Foreland (S Poland) shows lower and middle parts of the sedimentary succession that are characterized by sinuous palaeochannels. This channel facies consists of laterally accreted sands derived from side bars. The sedimentary environment was a proglacial system of anabranching channels, presumably of anastomosed type. The outwash channel pattern was most probably controlled by the raising base level of the fluvial system. Both proglacial and extraglacial waters were dammed by a sandur within a small upland valley. Aggradation and progradation of the glaciofluvial deposits resulted in progressive rising of the dammed lake level. The low hydraulic gradient of the outwash streams resulted in a sinuous planform as well as a lowenergy style of deposition. Afterwards, the rising lake water was drained off through a low watershed and the entire valley became filled with outwash sediments. The bedrock morphology thus became buried and a typical unconfined sandur with a braided channel network developed during the last phase of the glaciomarginal sedimentation (upper part of the sedimentary succession under study).
Źródło:
Geologos; 2010, 16, 2; 83-99
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Silurian stratigraphy of Central Iran - an update
Autorzy:
Hairapetian, V.
Ghobadi Pour, M.
Popov, L. E.
Männik, P.
Miller, C. G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/139183.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Iran
Silurian
biostratigraphy
lithostratigraphy
sedimentology
correlation
sylur
biostratygrafia
litostratygrafia
sedymentologia
korelacja
Opis:
The Silurian biostratigraphy, lithostratigraphy, and facies of Central Iran including the Kashmar (Boghu Mountains), Tabas (Derenjal Mountains, Ozbak-Kuh), Anarak (Pol-e Khavand) and Kerman regions is reviewed and updated. The current state of knowledge of the Silurian in the Zagros Basin, Alborz, Kopet-Dagh and Talysh regions, as well as in a few areas scattered across the Sabzevar Zone, and the Sanandaj-Sirjan terranes is also reviewed. Silurian volcanism in various parts of Iran is briefly discussed. The end of the Ordovician coincided with a widespread regression across Iran synchronous with the Hirnantian glaciation, and only in the Zagros Basin is there a continuous Ordovician–Silurian transition represented by graptolitic black shales of the Sarchahan Formation. In the Central-East Iranian Platform marine sedimentation re-commenced in the early to mid Aeronian. By the Sheinwoodian, carbonate platform depositional environments were established along its north-eastern margin. In other parts of Iran (e.g., Kopet-Dagh and the Sabzevar Zone), siliciclastic sedimentation continued probably into the late Silurian. The Silurian conodont and brachiopod biostratigraphy of Central Iran is significantly updated facilitating a precise correlation with the Standard Global Chronostratigraphic Scale, as well as with key Silurian sections in other parts of Iran. The Silurian lithostratigraphy is considerably revised and two new lithostratigraphical units, namely the Boghu and Dahaneh-Kalut formations, are introduced.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2017, 67, 2; 201-233
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stratigraphy and sedimentology of the Niger Delta
Autorzy:
Reijers, T. J. A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94623.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Niger Delta
biostratigraphy
sedimentology
(mega)sequences
cycles
Delta Nigru
biostratygrafia
sedymentologia
cykle
Opis:
During the Cenozoic, until the Middle Miocene, the Niger Delta grew through pulses of sedimentation over an oceanward-dipping continental basement into the Gulf of Guinea; thereafter progradation took place over a landward-dipping oceanic basement. A 12,000 m thick succession of overall regressive, of flapping sediments resulted that is composed of three diachronous siliciclastic units: the deep-marine pro-delta Akata Group, the shallow-marine delta-front Agbada Group and the continental, delta-top Benin Group. Regionally, sediment dispersal was controlled by marine transgressive/regressive cycles related to eustatic sea-level changes with varying duration. Differential subsidence locally influenced sediment accumulation. Collectively, these controls resulted in eleven chronostratigraphically confined delta-wide megasequences with considerable internal lithological variation. The various sea-level cycles were in or out of phase with each other and with local subsidence, and interfered with each other and thus influenced the depositional processes. At the high inflection points of the long-term eustatic sea-level curve, floodings took place that resulted in delta-wide shale markers. At the low inflection points, erosional channels were formed that are often associated, downdip, with turbidites in low-stand sediments (LSTs). The megasequences contain regional transgressive claystone units (TST) followed by a range of heterogeneous fine-to-coarse progradational or aggradational siliciclastic (para)sequence sets formed during sea-level high-stand (HST). An updated biostratigraphic scheme for the Niger Delta is presented. It also updates a sedimentation model that takes into consideration local and delta-wide effects of sea-level cyclicity and delta tectonics. Megasequences were formed over time intervals of ~5 Ma within individual accurate megastructures that laterally linked into depobelts. The megasequences form the time-stratigraphic frame of the delta and are the backbone for the new delta-wide lithostratigraphy proposed here. Such a new lithostratigraphy is badly needed, in particular because of the vigorous new activity in the offshore part of the Niger Delta (not covered in this contribution). There, as well as in the onshore part of the delta, the traditional lithostratigraphic subdivision of the Cenozoic Niger Delta section into three formations is insufficient for optimum stratigraphic application; moreover, the various informal subdivisions that have been proposed over time are inconsistent.
Źródło:
Geologos; 2011, 17, 3; 133-162
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania złóż soli kamiennej i potasowo-magnezowej prowadzone w Państwowym Instytucie Geologicznym
PGI research of rock salt and K-Mg deposits
Autorzy:
Czapowski, Grzegorz
Peryt, Tadeusz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074293.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
sole
złoża
baden
cechsztyn
sedymentologia
geochemia
salts
deposits
Baden
Zechstein
sedimentology
geochemistry
Opis:
Middle Miocene Badenian salt, occurring in the frontal zone of the Carpathian Overthrust (southern Poland), and the Upper Permian (Zechstein) bedded and diapir salt deposits, have been the subject of the research by PGI scientists. Many salt deposits were discovered by the PGI, but in particular, the greatest achievement related to the origin of salt deposits is the reconstruction of sedimentary environments and conditions based on detailed sedimentological and geochemical analyses.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2019, 67, 7; 594--598
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The interpretative significance of ripple-derived sedimentary structures within an upper Neogene fluvial succession of central Poland
Autorzy:
Maciaszek, Piotr
Chomiak, Lilianna
Wachocki, Robert
Widera, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94255.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sedimentology
depositional structures
ripples
anastomosing river
sedymentologia
struktury deponujące
riplemarki
rzeki anastomozujące
Opis:
Sedimentary structures discussed in the present study are genetically linked to ripples that consist of pure sand or alternating sand and mud layers. All types of ripple-related structures, such as climbing-ripple cross-lamination and heterolithic bedding, i.e., flaser, wavy and lenticular (nodular), have been identified for the first time in fluvial strata that have been characterised previously as commonly massive. These small-scale bedforms, produced by migrating ripples, have been documented in a fluvial channel of late Neogene age in central Poland. The abundance and co-occurrence of the structures discussed and their spatial distribution provide evidence of their formation under very low-energy conditions, when flow velocity changed markedly, but was often significantly less than 0.5 m/s. Therefore, these ripple-derived sedimentary structures are here recognised as typical of channel fills of an anastomosing river.
Źródło:
Geologos; 2019, 25, 1; 1-13
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Small-scale cyclic deposition in the Frasnian (Upper Devonian) of the Holy Cross Mountains, Poland
Autorzy:
Vierek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94648.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sedimentology
carbonate platform
limestones
shallowing-upward cycles
event beds
sedymentologia
platforma węglanowa
wapienie
Opis:
In sections exposing Frasnian limestones at five outcrops in the Holy Cross Mountains, five lithofacies (L1 to L5) that represent upper slope to basinal environments are identified. These lithofacies are characterised by dark-coloured micritic limestones–marly shale couplets with many light-coloured intercalations of fine- to coarse-grained limestones (= event beds). This lithofacies pattern characterises mostly low-energy domains punctuated by storm episodes. In addition, these upper-slope to basinal lithofacies are arranged into small-scale, coarsening-upward beds and cycles. The cycles are locally composed of fining/thinning-upward beds. The small-scale cycles have a calculated duration of 19 to 42 kyr. The differential thickness of beds and cycles within and between sections was probably caused by differential subsidence and local tectonics. Possible evidence of tectonic activity is also related to a difference in number of cycles recorded in the time-equivalent sections. The recognised cyclicity shows sea-level fluctuations and a few deepening episodes. Some of them are correlated with the Timan global eustatic events. However, local tectonics and episodic subsidence may have played a significant role in recording brief deepening pulses. Thus, low-amplitude sea-level changes were major factors in platform generation and evolution in the Frasnian of the Holy Cross Mountains modified by local, block-related subsidence.
Źródło:
Geologos; 2014, 20, 4; 239-258
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kame or moraine? A sedimentological study of a glaciomarginal landform at Niedźwiedziny (Great Polish Lowland)
Autorzy:
Ewert-Krzemieniewska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94579.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sedimentology
glaciomarginal zone
kame
Weichselian
Middle Poland
sedymentologia
strefa glacimarginalna
kem
Środkowa Polska
Opis:
A sedimentary succession in a gravel pit at Niedźwiedziny was investigated in order to determine its origin: kame or moraine. The gravel pit is located in an isolated hill of approx. 600 m long and 250–400 m wide. The succession is built of glaciofluvial deposits: a sandy/gravelly unit in the lower and middle parts, overlain by diamicton. Five lithofacies have been distinguished, which represent two facies associations: (1) a fluvial association evolving from a high-energy to a transitional to a shallow braided river on an alluvial fan, and (2) an association of cohesive deposits representing a glacigenic mass flow. The interpretation is based mainly on palaeocurrent data and differs from conclusions by earlier investigators. The ice-marginal zone is characterised by a large variety of glaciomarginal forms. Their sedimentology, morphology and palaeogeography are determined by successive phases of deglaciation. The results of the present study show that the character of the deglaciation in the study area changed with time from frontal to areal deglaciation.
Źródło:
Geologos; 2014, 20, 3; 167-181
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sedymentologiczny i paleobotaniczny zapis zmian klimatu w plioceńskich osadach rzecznych południowo-wschodniej części Niziny Śląskiej
Sedimentological and palaeobotanical records of climatic changes within Pliocene fluvial sediments in the southeastern Silesian Lowland
Autorzy:
Badura, J.
Przybylski, B.
Salamon, T.
Winter, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063344.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
sedymentologia
biostratygrafia
formacja Gozdnicy
pliocen
Nizina Śląska
sedimentology
biostratigraphy
Gozdnica Formation
Pliocene
Silesian Lowland
Opis:
W południowo-wschodniej części Niziny Śląskiej w międzyrzeczu Nysy Kłodzkiej i Odry występuje zwarty kompleks neogeńskich osadów rzecznych formacji Gozdnicy. Badania osadów tej formacji prowadzono na stanowisku Tułowice na Równinie Niemodlińskiej. Analiza minerałów ciężkich wykazała, że osady dolnej części profilu, o całkowitej miąższości 18 m, najprawdopodobniej są związane z Nysą Kłodzką, natomiast górnej — z Odrą. Szczegółowym badaniom sedymentologicznym poddano odsłaniające się w wyrobisku osady górnej części profilu. Wyróżniono cztery kompleksy osadów. Na podstawie analizy litofacjalnej stwierdzono, że trzy pierwsze kompleksy powstawały głównie w systemie rzeki meandrującej. Osady kompleksu 4 reprezentują natomiast rzekę o układzie anastomozującym. Próbki z mułowo-ilastych warstw kompleksu 1 i 2 poddano analizie paleobotanicznej. Wynikająca z niej zmienność szaty roślinnej wykazała tendencję do zmian krótkookresowych oscylacji średnich temperatur i wilgotności. Na podstawie badań spektrów pyłkowych stwierdzono plioceński wiek osadów. Transformacja układu koryta, wynikająca z analizy sukcesji osadowej, mogła mieć związek z coraz większymi zmianami klimatycznymi późnego pliocenu, bezpośrednio poprzedzającymi ochłodzenie z początku plejstocenu.
Neogene fluvial deposits of the Gozdnica Formation constitute a continuous cover in the southeastern part of the Silesian Lowland, in the Nysa Kłodzka and Odra interfluve. The 18 m thick succession of these deposits was studied in the Tułowice site on the Niemodlin Plain. Heavy mineral analysis indicates that deposits of the lower part of the succession were probably accumulated by the Nysa Kłodzka River, and those of the upper part — by the Odra River. Detailed sedimentological research was conducted in an excavation where the latter deposits are exposed. Four lithologic complexes were distinguished. It was found that three older complexes were formed mostly ha a meandering river system. The deposits of complex 4 represent alluvium of an anastomozing river system. Palaeobotanical analyses were made for silty-clayey deposits of complexes 1 and 2, and revealed plant cover variability indicating a climatic tendency for short-term oscillations of mean temperatures and humidity. Pollen spectra evidenced Pliocene age of the deposits under study. Both sedimentological and paleobotanical data indicate that the change of fluvial environment could have been associated with a progressive climatic change during the Late Pliocene, directly preceding the Early Pleistocene cooling.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2006, 421; 1--14
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Secular and catastrophic processes reflected in sediments of the Suchedniów water reservoir, Holy Cross Mountains (Poland)
Autorzy:
Przepióra, Paweł
Kalicki, Tomasz
Aksamit, Michał
Biesaga, Piotr
Frączek, Marcin
Grzeszczyk, Paulina
Malęga, Emanuela
Chrabąszcz, Mariusz
Kłusakiewicz, Edyta
Kusztal, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94610.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sedimentology
lacustrine sediments
fan delta
megaripples
anthropogenic pond
sedymentologia
osady jeziorne
delta
staw antropogeniczny
Opis:
The Suchedniów water reservoir is located in the central section of the River Kamionka in the northern part of the Holy Cross Mountains of central Poland. This area once belonged to the Old Polish Industrial District that, during the Middle Ages, was very intensively developed by iron metallurgy. Many forges and mills along the rivers used water power, which led to the construction of an anthropogenic, small-scale water retention system. At the beginning of the twentieth century many of these reservoirs were drained after the collapse of metallurgical activities. The present-day reservoir was built in 1974 and drained in 2017. Research into the drained basin has documented various forms and sediments, some of which record present-day depositional processes (fire proof clay layer, inland fan delta), while others represent the historical period (lacustrine sediments of older reservoirs). Traces of catastrophic events have been preserved as well; an assemblage of megaripples marks the sudden drainage caused by a dam break in 1974.
Źródło:
Geologos; 2019, 25, 2; 139-152
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tectonic-climatic interactions during changes of depositional environments in the Carpathian foreland: An example from the Neogene of central Poland
Autorzy:
Widera, Marek
Zieliński, Tomasz
Chomiak, Lilianna
Maciaszek, Piotr
Wachocki, Robert
Bechtel, Achim
Słodkowska, Barbara
Worobiec, Elżbieta
Worobiec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2024070.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
river type
lignite seam
sedimentology
tectonics
climate
miocene
pokłady węgla brunatnego
sedymentologia
tektonika
klimat
miocen
Opis:
Many geological problems have not been convincingly explained so far and are debatable, for instance the origin and changes of the Neogene depositional environments in central Poland. Therefore, these changes have been reconstructed in terms of global to local tectonic and climatic fluctuations. The examined Neogene deposits are divided into a sub-lignite unit (Koźmin Formation), a lignite-bearing unit (Grey Clays Member), and a supra-lignite unit (Wielkopolska Member). The two lithostratigraphic members constitute the Poznań Formation. The results of facies analysis show that the Koźmin Formation was deposited by relatively high-gradient and well-drained braided rivers. Most likely, they encompassed widespread alluvial plains. In the case of the Grey Clays Member, the type of river in close proximity to which the mid-Miocene low-lying mires existed and then were transformed into the first Mid-Miocene Lignite Seam (MPLS-1), has not been resolved. The obtained results confirm the formation of the Wielkopolska Member by low-gradient, but mostly well-drained anastomosing or anastomosing-to-meandering rivers. The depositional evolution of the examined successions depended on tectonic and climatic changes that may be closely related to the mid-Miocene great tectonic remodelling of the Alpine-Carpathian orogen. This resulted in palaeogeographic changes in its foreland in the form of limiting the flow of wet air and water masses from the south and vertical tectonic movements.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2021, 71, 4; 519--542
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profil sedymentologiczny przedkelowejskich (jurajskich) utworów silikoklastycznych w otworze badawczym Cianowice 2 (okolice Krakowa)
Sedimentological profile of the pre-Callovian (Jurassic) siliciclastic deposits in the Cianowice 2 borehole (near Kraków, Poland)
Autorzy:
Pieńkowski, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061920.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
utwory silikoklastyczne
sedymentologia
wczesna jura
okolice Krakowa
siliciclastic deposits
sedimentology
Early Jurassic
vicinity of Kraków
Opis:
W otworze Cianowice 2 (okolice Krakowa), bezpośrednio na niezgodności erozyjnej ze zmetamorfizowanymi łupkami neoproterozoiku (ediakaru), a pod węglanowymi utworami jury środkowej (keloweju), występuje ponad 20-metrowy kompleks utworów silikoklastycznych (brekcje, zlepieńce, piaskowce, mułowce z podrzędnymi wkładkami węgli, syderytów i margli). Wykonane w czterech próbkach analizy palinologiczne pozwoliły uzyskać stosunkowo ubogi zespół miosporowy o szerokim zasięgu stratygraficznym, niedający rozstrzygających rezultatów, potwierdzający bardzo ogólnie jedynie jurajski wiek utworów (Jadwiga Ziaja, inf. ustna). Pozycja stratygraficzna tych utworów nie jest jasna – mogą one należeć zarówno do wczesnej jury, do środkowej jury, jak i obu tych epok, a najniższe warstwy grubookruchowe mogą być jeszcze starsze i reprezentować późny trias. Cały nawiercony kompleks silikoklastyczny został podzielony na pięć wyraźnych sukcesji. W poszczególnych sukcesjach dominują podrzędne cykle proste o ziarnie (i energii przepływu) malejący ku górze. Sukcesja 1 składa się z brekcji i zlepieńców o nieuporządkowanej strukturze, co wskazuje na spływy mułowe (soliflukcyjne), przechodzące być może w spływy wodne w środowisku stożków aluwialnych. Sukcesja 2 składa się z pięciu cykli prostych piaszczysto-mułowcowych, ze śladami wegetacji roślinnej, utworzonych na równi rzecznej. Sukcesja 3 składa się w całości z mułowców o genezie jeziorno-bagiennej, z licznymi śladami wegetacji roślinnej i węglami w stropie. Sukcesje 4 i 5 to ponownie sukcesje złożone z cykli prostych o genezie rzecznej. Cały profil badanych utworów silikoklastycznych wykazuje peneplenizację żywej początkowo rzeźby obszarów źródłowych i ciągły spadek energii procesów depozycyjnych ku górze aż do stropu sukcesji 3 z węglami, a następnie ponowny nawrót równi rzecznej. Poszczególne sukcesje są oddzielone powierzchniami nieciągłości (przeważnie erozyjnymi, jedynie spąg sukcesji 3 ma charakter odpowiednika powierzchni mogącej być korelatywną powierzchnią transgresji), które mogą stanowić regionalne powierzchnie korelacyjne (zwłaszcza dolne granice sukcesji 1, 3 i 5). Sukcesje o dolnych granicach erozyjnych mogą odpowiadać sekwencjom depozycyjnym. Porównania regionalne otworu wiertniczego Cianowice 2 z otworem Parkoszowice 58 BN położonym ok. 40 km na północny zachód skłaniają do uznania tych utworów wstępnie za jurę dolną (najprawdopodobniej pliensbach–toark), grubookruchowe utwory sukcesji 1 w spągu otworu mogą reprezentować także wiek późnotriasowy. Do czasu uzyskania bardziej precyzyjnych danych biostratygraficznych lub chemostratygraficznych nie można potwierdzić tego z całą pewnością ponad stwierdzenie, że są to utwory jurajskie starsze od keloweju.
In the Cianowice 2 borehole (located in the vicinity of Kraków), straight on the erosional unconformity on the top of metamorphosed Neo-Proterozoic (Ediacaran) shales and below carbonate deposits of Callovian, 20 meters thick interval of siliciclastic rocks has been encountered. The siliciclastic rocks are composed of conglomerates, sandstones, mudstones and subordinate intercalations of coal, siderite and marls. Stratigraphical position of this interval can be inferred based on poorly-preserved miospore assemblage, spanning relatively long geological time (Jadwiga Ziaja, pers. comm.) – it can represent either Early or Middle Jurassic, or both of those epochs, while the lowermost coarse-grained package can be even of an older, i.e. Triassic age. The interval was subdivided into 5 well-distinguished sedimentary successions, separated by bounding surfaces, mostly of erosional character – only succession 3 starts with sharp lithological contrast between sandy deposits and overlying mudstones, which reflects flooding and rapid retrogradation (either lacustrine or lagoonal). All these bounding surfaces (particularly bottoms of successions 1, 3 and 5) are of regional correlative significance-erosional bounding surfaces can represent sequence boundaries, while bottom of the succession 3 can represent correlative surface of a transgression. In each succession, except for the lowermost one, subordinate fining-upward cycles are dominating. They represent diminishing-upward energy of transport. The succession 1 is composed of breccia and conglomerates with chaotic structure, indicative of mudflow – dominated fans, possibly passing into alluvial fans and back to the mudflow fan again in the top. There is a marked lithological contrast (possibly connected also with considerable hiatus) between the coarse-grained deposits of succession 1 and following successions built of fine-grained sandstones, siltstones, mudstones and claystones. The succession 2 is composed of five fining-upward cycles, indicative of fluvial environment (fluvial plain), with traces of plant vegetation. The succession 3 is entirely composed of mudstones of lacustrine origin, with numerous traces of plant vegetation, siderite concretions and bands and coals at the top. Successions 4 i 5 again contain typical fining-upward fluvial cycles with traces of plant vegetation. The overall profile shows peneplanation of a landscape and continuous diminishing of energy of sedimentary processes up to the top of succession 3 marked with coals. Then, fluvial sedimentation returned. Regional comparison of the Cianowice 2 borehole with borehole Parkoszowice 58 BN, located some 40 km to NW tends to suggest the Early Jurassic (most probably Pliensbachian–Toarcian) age of the profile (the lowermost coarse-grained part can be of a Triassic age), but until more reliable biostratigraphical or chemostratigraphical evidences are obtained, these more detailed interpretations of stratigraphical division remain tentative.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2014, 459; 147--156
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sedymentacja osadów węglonośnej sukcesji Górnośląskiego Zagłębia Węglowego : kierunki badań i aktualny stan wiedzy
Sedimentation of the coal-bearing succession in the Upper Silesia Coal Basin: research trends and the current state of knowledge
Autorzy:
Gradziński, R.
Doktor, M.
Kędzior, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074364.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
sedymentologia
węglonośna sukcesja
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
sedimentation
coal-bearing succession
Pennsylvanian
Upper Silesian Coal Basin
Polska
Opis:
The coal-bearing succession in the Upper Silesia Coal Basin consists of molasse deposits filling a flexural foredeep basin. Analysis of lithofacies in cores from deep boreholes revealed the presence of depositional environments typical of alluvial plains and coastal (in a broad sense) environments. Accumulation compensated regional subsidence, so that general depositional surface remained nearly flat. The higher part of the csuccession was laid in fluvial systems, while the lower part mostly in fluvial systems and subordinately in complex coastal systems. Reconstruction of depositional architecture has shown lateral variation in thickness and extent of individual lithosomes, and also pointed to the role of peat-compaction control in shaping their 3D geometry. Sedimentation was controlled by both autigenic and allogenic factors.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 9; 734-741
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lacustrine deltas and subaqueous fans: almost the same, but different – a review
Autorzy:
Gruszka, Beata
Zieliński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1841622.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
fan delta
Gilbert-type delta
ice-contact subaqueous fan
depositional mechanisms
sedimentology
delta
mechanizmy depozycji
sedymentologia
Opis:
Although deltas and subaqueous fans are both formed in the same near-shore zones of basins, the hydraulic conditions for their formation, development and sedimentary records are different. The present review discusses the results of previously published studies of fan deltas (Gilbert-type deltas) and subaqueous fans of lacustrine and glaciolacustrine environments. The depositional mechanisms of deltas and subaqueous fans, textural and structural features of the lithofacies associations and their typical lithofacies are presented. The characteristics of subaqueous fans, which are still relatively poorly understood and are often overlooked in sedimentological interpretations of lacustrine sedimentary successions, receive particular attention. The palaeoenvironmental and lithological differences between deltas and subaqueous fans are highlighted.
Źródło:
Geologos; 2021, 27, 1; 43-55
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Factors controlling sedimentation in the Toruń-Eberswalde ice-marginal valley during the Pomeranian phase of the Weichselian glaciation: an overview
Autorzy:
Pisarska-Jamroży, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94659.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
sedimentology
depositional mechanisms
palaeohydraulics
heavy minerals
sandur
Pleistocene
Polska
sedymentologia
mechanizmy depozycyjne
paleohydraulika
minerały ciężkie
sandr
plejstocen
Polska
Opis:
During the Pleistocene the Scandinavian ice sheet drained huge quantities of sediment-laden meltwaters. These meltwaters supplied ice-marginal valleys that formed parallel to the front of the ice sheet. Not without significance was the supply of ice-marginal valleys from extraglacial rivers in the south. Moreover, periglacial conditions during and after sedimentation in ice-marginal valleys, the morphology of valley bedrocks, and erosion of older sediments played important roles in the depositional scenarios, and in the mineralogical composition of the sediments. The mechanisms that controlled the supply and deposition in ice-marginal valleys were analysed on the basis of a Pleistocene ice-marginal valley that was supplied by northern and southern source areas in the immediate vicinity. Investigations were conducted in one of the largest ice-marginal valleys of the Polish-German lowlands, i.e., the Toruń-Eberswalde ice-marginal valley, in sandurs (Drawa and Gwda) supplied sediments and waters from the north into this valley, and on extraglacial river terraces (pre-Noteć and pre-Warta rivers), formed simultaneously with the sandurs and ice-marginal valley (Pomeranian phase of Weichselian glaciation) supplied sediments and waters from the south into this valley. A much debated question is how similar, or different, depositional processes and sediments were that contributed to the formation of the Toruń-Eberswalde ice-marginal valley, and whether or not it is possible to differentiate mostly rapidly aggraded sandur sediments from ice-marginal valley sediments. Another question addresses the contribution of extraglacial feeding of the Toruń-Eberswalde ice-marginal valley. These matters were addressed by a wide range of analyses: sediment texture and structure, architectural elements of sediments, frequency of sedimentary successions, heavy-mineral analysis (both transparent and opaque heavy minerals), analysis of rounding and frosting of quartz grains, and palaeohydrological calculations. Additionally, a statistical analysis was used. The specific depositional conditions of distribution of sediments in ice-marginal valley allow to distinguish new environment of ice-marginal valley braided river. The spectrum of depositional conditions in the Toruń-Eberswalde ice-marginal valley and their specific palaeohydraulic parameters allow to distinguish three coexisting zones in the ice-marginal valley braided-river system: (1) deep gravel-bed braided channel zone with extensive scours, (2) deep sand-bed braided channel zone with transverse bars, and (3) marginal sand-bed and gravel-bed braided channel zone with diamicton and breccia deposition, which were characterised in detail. Some of the results have been published previously, which is why they are discussed in the present paper within the context of new data.
Źródło:
Geologos; 2015, 21, 1; 1-29
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeźba i osady równiny aluwialnej dolnego biegu Przemszy (Wyżyna Śląska) jako wskaźnik zmian środowiska przyrodniczego
Relief and alluvial plain sediments of the lower Przemsza River valley as indicators of environmental changes (Oświęcim Basin, South Poland)
Autorzy:
Panek, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074587.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
paleogeografia
sedymentologia
dolny bieg Przemszy
Kotlina Oświęcimska
Polska Południowa
paleogeography
sedimentology
lower Przemsza River valley
Oświęcim Basin
South Poland
Opis:
Paleogeography of the lower Przemsza River valley was studied in detail. By means of sedimentological methods, C.exp.14 dating and analysis of archival cartographic sources, the chronology of environmental events has been established, along with the types of the sedimentological processes and indirectly the role of neotectonics in the shaping of the valley. The lower Przemsza River section turned out to be the area where the fluvial processes of the Vistula and Przemsza Rivers took place, which can be seen in the formation of two different lithological types of the overbank facies. These types are of key importance in distinguishing between climatic and anthropogenic phases in the upper Vistula River valley.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2008, 56, 2; 124-130
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miocene burrows of the Ghost Crab Ocypode and their environmental significance (Mykolaiv Sands, Fore-Carpathian Basin, Ukraine)
Autorzy:
Radwański, A.
Wysocka, A.
Górka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138926.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
baden
krab
miocen środkowy
nora
Ocypode
paleośrodowisk
Paratetydy
sedymentologia
Ukraina
Badenian
burrows
Ghost Crab Ocypode
Middle Miocene
palaeoenvironment
Paratethys
sedimentology
Ukraine
Opis:
The huge lithosome of the Middle Miocene (Early Badenian) Mykolaiv Sands, developed at the external margin of the Fore-Carpathian Basin in western Ukraine, is recognized to represent a shallowing-up sequence. Special attention is paid to burrows of the Ghost Crab Ocypode which are pantropical in present-day littoral habitats. In the Stratyn section, burrows of this type become a crucial tool in the interpretation of basin bathymetry, which starts from distal offshore depths, through the foreshore, to the backshore where the Ocypode burrows record a temporary break in sedimentation. Lithification of the sand layers and the Ocypode burrows subsequently progressed in beachrock mode. The Stratyn section demonstrates that the development of submerged shoals and/or emergent parts, throughout the huge mass of the Mykolaiv Sands, is probably responsible for their great variation in thickness in western Ukraine, which has long proved difficult to explain.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2012, 62, 2; 217-229
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyanobacterial origin of microcrystalline cements from Pleistocene rhodoliths and coralline algal crusts of Okierabu-jima, Japan
Cyjanobakteryjna geneza mikrytowych cementow z plejstocenskich rodolitow i naskorupien krasnorostowych Okierabu-shimy, Japonia
Autorzy:
Kazmierczak, J
Iryu, Y
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22549.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
naskorupienia krasnorostowe
zielenice
cement mikrytowy
skamienialosci
sinice
krasnorosty
Mastophora pacifica
Gomontia
rodolity
Neogoniolithon fosliei
sedymentologia weglanowa
Ostreobium
paleontologia
rafy koralowe
geneza
Opis:
Microcrystalline (micritic) Mg-calcite cements generated by in vivo calcified coccoid cyanobacteria have been identified in rhodoliths and coralline algal crusts from the Pleistocene Ryukyu Group of Okierabu-jima (Ryukyu Islands, Japan). The cements occur as: (i) fringes and festoons on ventral surfaces of Neogoniolithon fosliei, (ii) coatings on dorsal and ventral surfaces of Mastophora pacifica, and (iii) encrustations on tubular thalli of epiphytic and/or chasmolithic green algae. The calcification of the cyanobacteria colonizing spaces within the coralline algal framework was presumably enhanced by a local increase in calcium carbonate saturation due to CO₂ uptake by the living red and green algae strengthened by increased alkalinity resulting from decay processes in the framework. Many microcrystalline (micritic) cements described from other modern and ancient reefal limestones may, by analogy, be products of similar in vivo calcified cyanobacteria.
Geneza mikrytowych (synonimy: mikrokrystalicznych, kryptokrystalicznych, pelitowych, drobnoziarnistych) cementów w dzisiejszych i kopalnych strukturach rafowych jest jednym z bardziej kontrowersyjnych zagadnień współczesnej sedymentologii węglanowej. Sporna jest zarówno kwestia organicznego czy nieorganicznego pochodzenie takich cementów, jak i problem syngenetycznego bądź wczesnodiagenetycznego charakteru ich genezy. Praca przedstawia wyniki badań nad mikrytowymi cementami wypełniającymi w różnym stopniu pory w rodolitach i naskorupieniach krasnorostowych z powierzchniowych odsłonięć plejstoceńskich utworów rafowych na wyspie Okierabu-shima (Wyspy Riukiu, Japonia). Zespół krasnorostów i towarzyszących im organizmów szkieletowych występujący w tych utworach wskazuje, że powstały one w głębszej strefie skłonu rafy, na głębokości 50-150 m. Analiza cementów wykazała, że zostały one utworzone w wyniku wytrącenia bardzo drobnych, bo liczących zaledwie 2-3 µm średnicy, ziaren magnezowego kalcytu przez maty kokkoidalnych cyjanobakterii (sinic) rosnących w porach i kawernach rodolitów i naskorupień krasnorostowych. Cementy te występują w postaci guzowatych narośli na brzusznych powierzchniach Neogoniolithon fosliei oraz jako powłoki na brzusznych i grzbietowych powierzchniach Mastophora pacifica i nitkowatych plechach epifitycznych i chasmolitycznych zielenic (Ostreobium, Gomontia). In situ - i najprawdopodobniej in vivo - kalcyfikacja mat cyjanobakteryjnych zasiedlających przestrzenie wewnątrz rafowych struktur krasnorostowych była przypuszczalnie wywołana lokalnie podwyższonym, w porównaniu ze średnią wodą morską, poziomem przesycenia środowiska węglanem wapnia w stosunku do teoretycznego iloczynu rozpuszczalności kalcytu. Spowodowane było to intensywnym pobieraniem z wody CO₂, zarówno przez same cyjanobakterie, jak i fotoasymilujące krasnorosty i zielenice, a także podwyższonym poziomem alkaliczności związanym z procesami rozkładu wewnątrz rafowych struktur krasnorostowych. Uzyskane wyniki dają podstawę do przypuszczeń, że wiele mikrytowych cementów opisanych z innych dzisiejszych i kopalnych struktur rafowych jest również wytworem mat kokkoidalnych cyjanobakterii.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1999, 44, 2; 117-130
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowa i wiek wyższej terasy Kamionki na odcinku Suchedniów–Rejów
Sediments and age of Kamionka River higher terrace between Suchedniów and Rejów)
Autorzy:
Kalicki, Tomasz
Przepióra, Paweł
Podrzycki, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578441.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Góry Świętokrzyskie
terasa Kamionki
stadiał warty
sedymentologia
datowania TL
Holy Cross Mountains
terrace of Kamionka River
Wartanian stadial
sedimentology
TL datings
Opis:
Przedstawiono strukturę, teksturę i wiek osadów budujących terasę wyższą (5–12 m) Kamionki pomiędzy Suchedniowem i Rejowem. Te piaszczysto-żwirowe aluwia korytowe, poziomo, przekątnie i rynnowo warstwowane, były składane przez rzekę roztokową w okresie kataglacjalnym stadiału warty (datowania TL: 127–119 ka). Ich uziarnienie i struktura są różne w rozszerzeniach i zwężeniach doliny, co uwarunkowane było zmienną energią przepływów i zróżnicowaniem subśrodowisk sedymentacji fluwialnej. W przełomowym odcinku doliny aluwia zostały przykryte przez bardzo gruboklastyczne osady proluwialne. W vistulianie (czynnik klimatyczny) i w ostatnich stuleciach (czynnik antropogeniczny) powierzchnia tej terasy uległa zwydmieniu.
The structure, texture and age of the sediments of the higher (5–12 m) terrace of the Kamionka river between Suchedniów and Rejów are presented. These horizontal and cross-bedded sandy-gravel channel alluvia were accumulated by a braided river during the end of the Wartanian stadial (TL datings: 127–119 ka). Their grain size and structure differ in the wide and narrow sections of the valley, which was caused by changes of flow energy and differentiation of sedimentological fluvial subenvironments. Alluvia were covered by very coarse colluvia in the gap section. Dunes formed on top of the terrace in the Vistulian (climatic factor) and the last centuries (anthropogenic factor).
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2017, 106; 53-64
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evolution of Early Pleistocene fluvial systems in central Poland prior to the first ice sheet advance – a case study from the Bełchatów lignite mine
Autorzy:
Goździk, J.
Zieliński, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94398.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Quaternary
preglacial
fluvial-aeolian interaction
heavy minerals
quartz grain morphology
sedimentology
palaeoclimate
Czwartorzęd
preglacjał
minerały ciężkie
morfologia ziarna kwarcu
sedymentologia
paleoklimat
Opis:
Deposits formed between the Neogene/Pleistocene transition and into the Early Pleistocene have been studied, mainly on the basis of drillings and at rare, small outcrops in the lowland part of Polish territory. At the Bełchatów lignite mine (Kleszczów Graben, central Poland), one of the largest opencast pits in Europe, strata of this age have long been exposed in extensive outcrops. The present paper is based on our field studies and laboratory analyses, as well as on research data presented by other authors. For that reason, it can be seen as an overview of current knowledge of lowermost Pleistocene deposits at Bełchatów, where exploitation of the Quaternary overburden has just been completed. The results of cartographic work, sedimentological, mineralogical and palynological analyses as well as assessment of sand grain morphology have been considered. All of these studies have allowed the distinction of three Lower Pleistocene series, i.e., the Łękińsko, Faustynów and Krzaki series. These were laid down in fluvial environments between the end of the Pliocene up to the advance of the first Scandinavian ice sheet on central Poland. The following environmental features have been interpreted: phases of river incision and aggradation, changes of river channel patterns, source sediments for alluvia, rates of aeolian supply to rivers and roles of fluvial systems in morphological and geological development of the area. The two older series studied, i.e., Łękińsko and Faustynów, share common characteristics. They were formed by sinuous rivers in boreal forest and open forest environments. The Neogene substratum was the source of the alluvium. The younger series (Krzaki) formed mainly in a braided river setting, under conditions of progressive climatic cooling. Over time, a gradual increase of aeolian supply to the fluvial system can be noted; initially, silt and sand were laid down, followed by sand only during cold desert conditions. These fluvio-periglacial conditions are identified in the foreground of the advance of the oldest ice sheet into this part of central Poland. The series studied have been compared with other fluvial successions which accumulated in the Kleszczów Graben during subsequent glaciations so as to document general changes in fluvial systems as reactions to climatic evolution. Thus, a palaeoenvironmental scenario has emerged which could be considered to be characteristic of central Poland during the Early Pleistocene.
Źródło:
Geologos; 2017, 23, 2; 89-107
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Macroscopic lithotype characterisation of the 1st Middle-Polish (1st Lusatian) Lignite Seam in the Miocene of central Poland
Autorzy:
Widera, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94313.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
lignite lithotypes
sedimentology
First Middle-Polish Lignite Seam
Miocene
central Poland
litotypy węgla brunatnego
sedymentologia
pierwszy środkowopolski pokład węgla brunatnego
miocen
Polska Centralna
Opis:
The 1st Middle-Polish (1st Lusatian) Lignite Seam is exploited in open-cast mines in central Poland. A large number of lignite lithotypes, grouped in four lithotype associations, are distinguished: xylitic, detritic, xylo-detritic and detro-xylitic lithotype associations, which show various structures. Each lithotype association was produced under specific peat-forming environmental conditions. In the case of the lignite seams under study they represent all the main environments that are known from Neogene mires, i.e.: fen or open water, bush moor, wet forest swamp and dry forest swamp. For a simple and practical description in the field of both the lignite sections and borehole cores, a new codification for lignite lithotypes is proposed. It is based on the codification of clastic deposits (lithofacies). The practical value of the new lignite lithotype codification is examined in three vertical sections of the 1st Middle-Polish Lignite Seam.
Źródło:
Geologos; 2012, 18, 1; 1-11
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
River response to climate and sea level changes during the Late Saalian/Early Eemian in northern Poland – a case study of meandering river deposits in the Chłapowo cliff section
Autorzy:
Moskalewicz, D.
Sokołowski, R. J.
Fedorowicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94416.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
point-bar succession
meandering fluvial system
Quaternary geology
fluvial sedimentology
Eemian Sea
następstwo odsypu meandrowego
meandrujący system rzeczny
geologia czwartorzędu
sedymentologia rzeczna
morze eemskie
Opis:
Fluvial sediments in the Chłapowo cliff section were studied in order to reconstruct their palaeoflow conditions and stratigraphical position. Lithofacies, textural and palaeohydraulic analyses as well as luminescence dating were performed so as to achieve the aim of study. Sedimentary successions were identified as a record of point bar cycles. The fluvial environment probably functioned during the latest Saalian, shortly after the retreat of the Scandinavian Ice Sheet. Discharge outflow was directed to the northwest. The river used the older fluvioglacial valley and probably was directly connected to the Eem Sea. Good preservation and strong aggradation of point-bar cycles were related to a rapid relative base level rise. The meandering river sediments recognised showed responses to climate and sea level changes as illustrated by stratigraphical, morphological and sedimentological features of the strata described. The present study also revealed several insights into proper interpretation of meandering fluvial successions, in which the most important were: specific lithofacies assemblage of GSt (St, Sp) → Sl → SFrc → Fm (SFr) and related architectural elements: channel/sandy bedforms CH/SB → lateral accretion deposits LA → floodplain fines with crevasse splays FF (CS); upward-fining grain size and decreasing content of denser heavy minerals; estimated low-energy flow regime with a mean depth of 1.6–3.3 m, a Froude number of 0.2–0.4 and a sinuosity of 1.5.
Źródło:
Geologos; 2016, 22, 1; 1-14
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Composition and provenance of clastic material in the Vendian–lowermost Cambrian from northern Poland: geotectonic implications.
Autorzy:
Jaworowski, K.
Sikorska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1187395.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
materiał okruchowy
interpretacja geotektoniczna
petrologia
geochemia
sedymentologia
formacja żarnowiecka
wend
najniższy kambr
północna Polska
clastic material
geotectonic interpretation
petrology
geochemistry
sedimentology
Żarnowiec Formation
Vendian
earliest Cambrian
northern Poland
Opis:
Wendyjsko-dolnokambryjskie osady północnej Polski należą do formacji żarnowieckiej. Dane dotyczące tej formacji uzyskano z głębokich otworów wiertniczych. Formacja żarnowiecka leży bezpośrednio na podłożu krystalicznym kratonu wschodnioeuropejskiego i jest wykształcona niemal wyłącznie jako kontynentalne piaskowce i zlepieńce. Są one barwy szaroróżowej i wiśniowej. W formacji żarnowieckiej nie znaleziono skamieniałości. W stropie przechodzi ona stopniowo w morskie piaskowce i heterolity piaszczysto-mułowcowe wieku dolnokambryjskiego. Uważa się, że formacja żarnowiecka reprezentuje wend i najniższy kambr. Skład mineralny formacji żarnowieckiej wykazuje bliskie podobieństwo do składu podłoża krystalicznego kratonu wschodnioeuropejskiego. Na diagramach Dickinsona (1985) skład mineralny formacji wskazuje wewnętrzne obszary kratonu jako źródła materiału okruchowego. W zachodniej części badanego obszaru materiał okruchowy był dostarczany z wyniesionego bloku podłoża. Analizy chemiczne świadczą, że głównym źródłem materiału okruchowego był pasywny brzeg kontynentu. W obrębie formacji żarnowieckiej wyróżniono trzy systemy depozycyjne: proksymalną część stożków napływowych, dystalną część stożków napływowych oraz równię roztokową i zalewowo-warstwową. Materiał okruchowy formacji żarnowieckiej był transportowany głównie w dwóch przeciwnych kierunkach: W-E i E-W. Część klastyków była transportowana w kierunku N-S. Źródła materiału okruchowego były położone: (1) na zachód od strefy Teisseyre'a-Tornquista, tj. poza dzisiejszym kratonem wschodnioeuropejskim; (2) w brzeżnej części kratonu wschodnioeuropejskiego; (3) na kratonie wschodnioeuropejskim w miejscu dzisiejszej tarczy bałtyckiej. Na podstawie niniejszej pracy, rozpad prekambryjskiego superkontynentu Rodinii i formowanie południowo-zachodniej krawędzi Baltiki (kratonu wschodnioeuropejskiego) mogą być interpretowane w kategoriach asymetrycznego modelu rozciągania litosfery.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2003, 8; 5-59
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sedimentology of the Early Jurassic terrestrial Steierdorf Formation in Anina, Colonia Cehă Quarry, South Carpathians, Romania
Autorzy:
Kędzior, A.
Popa, M. E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138766.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
sedimentology
Hettangian – Sinemurian
alluvial and fluvial systems
fossil flora and fauna
Steierdorf Formation
South Carpathians
Romania
sedymentologia
synemur
hettang
systemy rzeczne i zalewowe
fauna kopalna
flora kopalna
Formacja Steierdorf
Karpaty
Rumunia
Opis:
Authorship issues are clarified, new photographic documentation is provided and emended systematic descriptions are presented for the oldest Cambrian trilobite taxa from the Holy Cross Mountains (Poland). Biostratigraphic analysis of the fauna allows correlation with the traditional Holmia kjerulfi-group Zone of Scandinavia, the Callavia Zone of Britain and Newfoundland, the lower and middle part of the Sectigena Zone of Morocco and the Marianian Stage of Spain. The trilobites display a strong biogeographic signal linked with West Gondwana and Avalonia and a suggestion is made that the TESZ margin of Baltica with the Malopolska Massif was liable to currents from those areas that distributed planktonic trilobite larvae.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2013, 63, 2; 175-199
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The evolution of late Ediacaran riverine-estuarine system in the Lublin-Podlasie slope of the East European Craton, southeastern Poland
Autorzy:
Pacześna, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182491.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
sedymentologia
stratygrafia sekwencji
równia aluwialna
estuarium
późny ediakar
wczesny dolny kambr
kraton wschodnioeuropejski
południowo-wschodnia Polska
sedimentology
sequence stratigraphy
alluvial plain
estuary
Late Ediacaran
early Lower Cambrian
East European Craton
south-eastern Poland
Opis:
Na podstawie zdefiniowania asocjacji facjalnych i systemów depozycyjnych oraz przedstawienia ram wydzieleń wysokorozdzielczej stratygrafii sekwencji sformułowano model rozwoju i destrukcji późnoediakarskiego systemu fluwialno-estuariowego, rozprzestrzenionego w obniżeniu podlaskim i lubelskim skłonie kratonu wschodnioeuropejskiego. Wyróżniono dwie grupy systemów depozycyjnych - aluwialne i estuariowe oraz system otwartego wybrzeża. System aluwialny był początkowo reprezentowany w północno-wschodnich i zachodnich depocentrach synryftowych przez stożki aluwialne. Dystalne części stożków były obszarami depozycji fluwialnej. Duże, piaskodenne rzeki roztokowe spływały poprzecznie do osi basenu sedymentacyjnego. W końcowych stadiach ewolucji basenu aluwialnego wyrównanie topografii ryftowej i wzrost tempa subsydencji w jego południowo-wschodniej części spowodowały rozwój rzek systemu anastomozującego. Spływały one wzdłuż osi basenu z północy na południe. Zmiana rodzaju przepływu rzek roztokowych z okresowego we wczesnych etapach rozwoju basenu aluwialnego na ciągły w późniejszych stadiach, rozwój równi zalewowych rzek systemu anastomozującego i zmiana koloru osadów akumulowanych przez rzeki świadczą o zmianie klimatu suchego, pustynnego na bardziej wilgotny, umiarkowany. Późnoediakarska sukcesja silikoklastyczna basenu lubelskiego jest zapisem transgresywnego etapu ewolucji estuarium. Jej przebieg odzwierciedla pięć kolejnych parasekwencji budujących transgresywny ciąg systemowy. W najwcześniejszych etapach rozwoju estuarium lubelskie miało charakter mieszany, falowo-pływowy. W fazie maksymalnego rozwoju, w miarę znaczącego wzrostu oddziaływania pływów, było to makropływowe, hypersynchroniczne estuarium o kominowej geometrii. Na przełomie ediakaru i kambru wraz z rozwojem ciągu systemowego wysokiego stanu względnego poziomu morza rozpoczął się regres i stopniowa likwidacja estuarium lubelskiego, które przekształciło się w estuarium o mieszanej energii falowo-pływowej i następnie w otwarte wybrzeże z udziałem falowania.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2010, 27; 1-96
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies