Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

The issue of tourist accommodation in the Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism

Autorzy:

Ambrozik, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/627587.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

tourist accommodation
tourism
Scandinavia

Opis:

The aim of the study is to analyze the contents of the articles published in the Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism with special attention paid to texts describing tourist accommodation in its broadest sense. The list of references was collected in a survey of Taylor & Francis Online1 which includes online editions of the journal.

Źródło:

Turyzm; 2016, 26, 2; 65-71
0867-5856
2080-6922

Pojawia się w:

Turyzm

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Geophysical methods in research of permafrost in the Tatra Mountains and northern Scandinavia

Autorzy:

Dobiński, W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/294889.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich

Tematy:

permafrost
geophysics
Tatra Mts.
northern Scandinavia

Opis:

A set of geophysical methods were implemented in the research conducted on permafrost of the Tatra Mountains and the Abisko area, Northern Sweden. Results of geophysical surveys show evidence of permafrost in both areas. Comparative studies on the occurrence of permafrost in the Tatras and in the Abisko area indicate that contemporary active as well as fossil permafrost might occur in both locations. Results of the electric resistivity, electromagnetic, shallow refraction seismic, and ground penetrating radar methods reveal similar results and might be successfully used in indirect research on permafrost in the mountainous regions.

Źródło:

Landform Analysis; 2009, 10; 26-32
1429-799X

Pojawia się w:

Landform Analysis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Skandynawia pod lupą
Scandinavia Under the Magnifying Glass

Autorzy:

Kempna-Pieniążek, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31341386.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Skandynawia
adaptacja
literatura
Scandinavia
adaptation
literature

Opis:

Książka Od Ibsena do Aho (red. T. Szczepański, L. Sokół; 2015) stanowi jedno z najbardziej ambitnych, a zarazem najtrudniejszych przedsięwzięć zrealizowanych w ramach międzywydawniczej serii Literatura na ekranie. Autorzy tomu prezentują szerokie spektrum interpretacji zarówno utworów literackich, jak i ich filmowych wersji. Przez pryzmat poszczególnych ekranizacji oglądają rozmaite problemy skandynawskich kultur, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii takich jak: rodzina patriarchalna, tożsamość narodowa, relacje człowieka z Absolutem, natura i uchwycony na jej tle dramat ludzkiej egzystencji. Uwagę zwracają artykuły w wyrazisty sposób odbiegające od wzorca, który można nazwać standardem pisania o adaptacji filmowej. Jedną z zalet tomu jest jego interdyscyplinarność, jednak stosowana przez wielu autorów metoda porównawcza, polegająca na wypunktowywaniu różnic między oryginałem literackim a filmem, nie zawsze przynosi spodziewanie owoce.
The book Od Ibsena do Aho [From Ibsen to Aho] (ed. T. Szczepański, L. Sokół; 2015) is one of the most ambitious, but also the most difficult undertakings realized within the framework of the interdisciplinary series Literatura na ekranie [Literature on the Screen]. The authors of the volume present a wide spectrum of interpretations of both literary works and their film versions. Through the prism of individual screen adaptations, they see the various problems of Scandinavian cultures, with particular emphasis on issues such as the patriarchal family, national identity, human relations with the Absolute, nature and the drama of human existence. Articles, which in their vivid style, deviate from the usually standard of writing on film adaptation are worthy of interest. One of the advantages of the volume is its interdisciplinarity, but the comparative method used by many authors, based on listing the differences between the literary original and the screen adaptation, does not always bring the expected results.

Źródło:

Kwartalnik Filmowy; 2017, 97-98; 326-331
0452-9502
2719-2725

Pojawia się w:

Kwartalnik Filmowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Book Review : The Nordic Dimension of Energy Security

Autorzy:

Aktan, Özgenur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2085640.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Instytut Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza

Tematy:

energy security
Scandinavia
Multi-dimensional threats

Opis:

The Nordic Dimension of Energy Security aims to problematize the narrow conceptualization, contextualization and fossil fuel-based practices of energy security in the context of climate security. Energy has a key role in political, economic, social, cultural, environmental, ontological and climate security issues. The connection between energy and security contains various concepts, contexts and affects the civilizational development of human societies. The author demonstrates that the Nordic states pursue sustainable energy security policies and energy cooperation strategies with the Baltic states and European Union member states, while actively engaged in peace building activities. In this regard, the Nordic states have been evaluated as reference role models to remedy the narrow and traditional energy security approaches and to internalize renewable energy sources.

Źródło:

Energy Policy Studies; 2021, No. 2 (8); 33-42
2545-0859

Pojawia się w:

Energy Policy Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Spatial relationship in interaction between glacier and permafrost in different mountainous environments of high and mid latitudes, based on GPR research

Autorzy:

Dobinski, W.
Grabiec, M.
Gądek, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2058744.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy

Tematy:

Scandinavia
Spitsbergen
Tatra Mts.
glacier - permafrost relationship

Opis:

Ground penetrating radar (GPR) surveys were conducted on both the glaciers and their forefields in the Tatra Mountains, Northern Scandinavia and on Spitsbergen – between the 49 degrees and 77 degrees latitudes. The results show that the glacial and periglacial environments interpenetrate. Permafrost is present in the glacier, and glacial ice may occur in the periglacial environment. What is common for both the environments is the perennial melting point surface, with the temperature close to 0°C. In the glacier it is the boundary of the cold-temperate transition surface and on the forefield – permafrost base.

Źródło:

Geological Quarterly; 2011, 55, 4; 375-388
1641-7291

Pojawia się w:

Geological Quarterly

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Probable two-layered permafrost formation, as a result of climatic evolution in mountainous environment of Storglaciären forefield, Tarfala, Northern Scandinavia

Autorzy:

Dobiński, Wojciech
Glazer, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2042116.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Scandinavia
permafrost evolution
two-layered permafrost
ERT

Źródło:

Polish Polar Research; 2018, 39, 2; 177-209
0138-0338
2081-8262

Pojawia się w:

Polish Polar Research

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Somewhere between Malmö and Copenhagen: Inter-spaces in Marius Ivaškevičius’ play Close City

Autorzy:

Räthel, Clemens

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27314579.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

theatre
intertextuality
thirdspace
(re-)imagining Scandinavia
Lithuanian literature

Opis:

In the drama Close City, first published in 2005, Lithuanian playwright Marius Ivaškevičius focuses on the (im)possible connections between Malmö and Copenhagen. The initially realistic setting of a failing marriage in the spirit of August Strindberg and Ingmar Bergman evolves gradually into an absurd spectacle that explores spatial and intertextual interstices. This article investigates how the drama, as a scenic kaleidoscope, elaborates on the influence of imagined geographies in the Baltic Sea region, discusses (gendered) power relations, and questions Scandinavian exceptionalism.

Źródło:

Folia Scandinavica Posnaniensia; 2023, 34; 108-120
1230-4786
2299-6885

Pojawia się w:

Folia Scandinavica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

W kwestii kontaktów słowiańsko-skandynawskich we wczesnym średniowieczu. Wolińskie osełki z metalowymi zawieszkami
SLAVIC AND SCANDINAVIAN CONTACTS IN THE EARLY MIDDLE AGES. WHETSTONES WITH FERRULES FROM WOLIN ISLAND – LIST OF FIGURES

Autorzy:

Janowski, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1037972.pdf

Data publikacji:

2020-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Scandinavia
Slavic domain
Wolin island
whetstones with ferrules

Opis:

The article presents the origin and function of phyllite whetstones with ferrules. Some researchers trace them back to the inhabitants of Scandinavia. However, in the light of the available data and new findings, the whetstones should be attributed to Slavic craftsmen who may have operated in Wolin island. These whetstones were status symbols rather than daily use objects.

Źródło:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2019, 60; 259-276
0080-9993

Pojawia się w:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Background Characters? The Nordic Region and European Colonialism

Autorzy:

Grzechnik, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/970320.pdf

Data publikacji:

2017-12-17

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny

Tematy:

colonialism
post-colonialism
colonial complicity
Scandinavia
Nordic Region

Opis:

This article presents an overview of the literature regarding colonialism in the Nordic countries. Although the Nordic region is not commonly associated with colonialism, a critical look at its direct and indirect involvement in the process of European expansion has recently been developed in scholarship on the region. Direct involvement refers to the control of overseas territories (e.g. in India, modern day Ghana, and the Caribbean) and active participation in the networks of trade (including slave trade), shipping, missionary activity, etc. Indirect involvement, or colonial complicity, refers to the idea that Nordic societies produced and reproduced systems of knowledge that underpinned the colonial system and the global racial hierarchies.

Źródło:

Studia Scandinavica; 2017, 1, 21; 128-137
2657-6740

Pojawia się w:

Studia Scandinavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

A sword scabbard chape with a depiction of a bird of prey from the surroundings of Kostrzyn

Autorzy:

Michalak, Arkadiusz
Socha, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1038178.pdf

Data publikacji:

2018-06-20

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Kostrzyn
chape
Early Middle Ages
Scandinavia
Rus
Byzantium

Opis:

In 2016, an Early Medieval sword scabbard chape was handed over to the Museum of Kostrzyn Fortress. According to the person submitting it, it was found about 5-6 years earlier in the northern part of Kostrzyn nad Odrą. The main decorative motif of the openwork field is a heraldically arranged bird. The closest analogies to the chape in question are dated to the second half of the 10th and 11th century. Artefacts of this type could have been produced in Scandinavia, but also in the Rus and Baltic areas. Unfortunately, we are not able to say what raw material was used to cast the artefact in question. An analysis of the metal composition of the find carried out on the surface of the artefact demonstrated that a very heterogeneous lead alloy was used, which could have also been a result of lead-bleaching. The same technology was also observed on the chapes from Ruthenia. Scholars have explained the presence of an ornithomorphic motif on the surface of the artefact in various ways

Źródło:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2017, 58; 159-174
0080-9993

Pojawia się w:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Transnational Contract Work and the Remaking of Class among Polish Workers in Construction and Shipyards: Between Collective Subjugation and Stratified Empowerment

Autorzy:

Matyska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1372911.pdf

Data publikacji:

2018-12-28

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

transnational subcontracting
Polish labour mobility
class
late capitalism
Scandinavia

Opis:

In late capitalism, class is increasingly made on the move, not in static locations, as different forms of mobility resonate with the making of class in different ways. Poles are the leading European nation who move abroad. However, what the transnationalization of class means for the Polish workforce in the context of diversified employment and mobility regimes has remained underexplored to date. In this article transnational mobility is seen as enacted under the employment umbrella of transnational subcontractors and staffing agencies for short-term contracts abroad. The author focuses on Poles who work in the construction industry and shipyards and explores how transnational contract work conditions workers’class relations and experiences, with the aim of grasping the collective and individual experience of working and living “on a contract” and how this affects their situation in Poland. The article shows that what in most research appears as a working-class mobility populated by low-skilled and vulnerable Polish migrants emerges on the ground as far more heterogeneous and dynamic, marked by a common transnational subjugation as well as inner class hierarchies and antagonism. The argumentation draws on a multi-sited fieldwork conducted in Finland, Denmark, Norway and Poland in 2014–2017.

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2018, 62, 4; 133-152
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

‘Warrior-women’ in Viking Age Scandinavia? A preliminary archaeological study
Wojownicze kobiety w wikińskiej Skandynawii? Wstępne studium archeologiczne

Autorzy:

Gardeła, Leszek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/498076.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie

Tematy:

Viking Age
Scandinavia
women
weapons
funerary practices
atypical burials

Opis:

This paper seeks to provide a new contribution to the debates on Viking Age women by focusing on a rather controversial notion of ‘female warriors’. The core of the article comprises a preliminary survey of archaeological evidence for female graves with weapons (axes, spears,swords and arrowheads) from Viking Age Scandinavia. Attention is focused not only on the types of weapons deposited with the deceased, but first and foremost on the meanings which similar practices may have had for the past societies. The author discusses why, where and how the weapons were placed in female graves and attempts to trace some patterns in this unusual funerary behaviour. In addition to exploring the funerary evidence, the iconographic representations of what could be regarded as ‘female warriors’ are also briefly considered. Lastly, a few remarks are also made on the notion of armed women in the textual sources

Źródło:

Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2013, 8; 273-340
2084-4409

Pojawia się w:

Analecta Archaeologica Ressoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Most Oresund w systemie transportowym krajów nadbałtyckich
Oresund bridge in European transport system

Autorzy:

Wołek, M.
Czermański, E.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/250937.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Instytut Naukowo-Wydawniczy TTS

Tematy:

most Oresund
Skandynawia
system transportowy
Oresund bridge
Scandinavia
transport system

Opis:

Most nad Sundem przebiega nad cieśniną o tej samej nazwie i łączy stolicę Danii Kopenhagę z Malmo w Szwecji. Pierwsze pomysły utworzenia stałego połączenia między Danią a Półwyspem Skandynawskim sięgają XIX w., jednak prace studialne prowadzono w drugiej połowie XX w. Rozważana była alternatywa w stosunku do istniejącego mostu w postaci połączenia między Helsingor - Helsingborg. W 1991 r. podpisano rządowe porozumienie o budowie stałego połączenia między Malmo a Kopenhagą, ratyfikowane przez parlamenty Danii i Szwecji. Budowę mostu rozpoczęto w 1995 r. i ukończono 5 lat później.

Źródło:

TTS Technika Transportu Szynowego; 2011, 12; 10-13
1232-3829
2543-5728

Pojawia się w:

TTS Technika Transportu Szynowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Wzdłuż marginesów. Marginal Modernity Leonarda F. Lisiego
Along the Margins. Leonard F. Lisi’s Marginal Modernity

Autorzy:

Jauksz, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1363553.pdf

Data publikacji:

2015-12-02

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

modernism
originality
influence
Scandinavia
Ibsenism
modernizm
wpływ
oryginalność
Skandynawia
ibsenizm

Opis:

Przedmiot recenzji, książka Leonarda F. Lisiego Marginal Modernity. The Aesthetics of Dependency from Kierkegaard to Joyce, jest ambitną próbą rekonstrukcji kartograficznych praktyk badaczy modernizmu europejskiego. Wskazując na północne peryferia kontynentu, Lisi stara się ukazać, w jaki sposób sformułowana w obrębie filozofii Sørena Kierkegaarda estetyka zależności (the aesthetics of dependency), gównie za sprawą recepcji dramatów Henrika Ibsena, rozprzestrzeniła się w literaturze Zachodu, wpływając na sposób pojmowania sztuki, człowieka i jego miejsca w świecie w dziełach twórców takich jak Henry James, Hugo von Hofmannsthal czy Reiner Maria Rilke.
The topic of this review, Leonard F. Lisi’s book Marginal Modernity. The Aesthetics of Dependency from Kierkegaard to Joyce, is an ambitious attempt to reconstruct the cartography practiced by scholars of European modernism. Examining the northern periphery of the continent, Lisi tries to show how an aesthetics of dependency, formulated within the philosophy of Søren Kierkegaard, was disseminated in Western literature, chiefly through the reception of Henrik Ibsen’s plays, influencing the perception of art, humanity, and our place in the world in the works of such artists as Henry James, Hugo von Hofmannsthal, and Rainer Maria Rilke.

Źródło:

Forum Poetyki; 2015, 2; 120-129
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Herder, Grundtvig, Dahl - twórcy idei narodowego romantyzmu w architekturze i sztuce skandynawskiej
Herder, Grundtvig, Dahl - creators of the national romantic style in scandinavian architecture and art

Autorzy:

Kopacz, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/952754.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie

Tematy:

folklor
historyzm
Narodowy Romantyzm
Skandynawia
folklore
historicism
National Romanticism
Scandinavia

Opis:

Treść artykułu dotyczy wpływu działaczy nauki i sztuki XIX wieku takich jak: Johann Gottfried Herder, Nicolai Frederik Severin Grundtvig oraz Johan Christian Dahl na twórczość architektów skandynawskich w okresie od wojen napoleońskich po wiek XX. W artykule tym poruszony jest ponadto temat takich wątków w architekturze jak historyzm w postaci neogotyku oraz charakterystycznych dla Narodowego Romantyzmu motywów folklorystycznych i mitologicznych w architekturze i sztuce tego okresu.
The article talks about the influence 19th-century scholars and artists, such as Johann Gottfried Herder, Nicolai Frederik Severin Grundtvig and Johan Christian Dahl, had on the works of Scandinavian architects in the period from the Napoleonic Wars until the 20th century. The article goes on to describe also such traits in architecture of the epoch as historicism in the form of the neo-gothic style as well as folk and mythological motives found in the National Romantic style.

Źródło:

Przestrzeń i Forma; 2014, 22/2; 139-150
1895-3247
2391-7725

Pojawia się w:

Przestrzeń i Forma

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Państwa skandynawskie wobec kryzysu migracyjnego w Unii Europejskiej
The Scandinavian States Facing the Migration Crisis in the European Union

Autorzy:

Gruszczak, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/558085.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Centrum Europejskie

Tematy:

Scandinavia
Denmark
Sweden
Norway
Security
Migration
Refugees
Populism
Nationalism
Europeanization

Opis:

The migration crisis in the European Union brought about serious repercussions for immigration policies of the Scandinavian countries. Their governments, under pressure from nationalist, populist and anti-immigration political parties and movements, allowed for renationalisation of security mechanisms as a method of risk management in the face of the external migratory pressure. Referring to the concepts of Beck and Fode, this author puts forward a thesis that security renationalisation has been the result of ineffectiveness of compensatory mechanisms introduced to the internal policies of the Scandinavian countries as a result of Europeanisation of their security policies as well as a cosmopolitan approach to global migration governance. The arguments refer to the evolution of the party systems, anti-immigration changes in domestic laws of these countries and cultural tensions.

Źródło:

Studia Europejskie - Studies in European Affairs; 2018, 3; 75-96
1428-149X
2719-3780

Pojawia się w:

Studia Europejskie - Studies in European Affairs

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

På veje og afveje i Norden. Teodor Tripplin og hans rejser i de skandinaviske lande

Autorzy:

Schab, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1177299.pdf

Data publikacji:

2011-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Teodor Tripplin
Polish travel literature from the 19th century
Scandinavia/Norden
travels in Scandinavia/Norden
polsk rejselitteratur fra 1800-tallet
Norden
rejser i Norden

Źródło:

Folia Scandinavica Posnaniensia; 2011, 12; 277-287
1230-4786
2299-6885

Pojawia się w:

Folia Scandinavica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

BOOK REVIEWS Philologists: Scholars or Politicians? David L. Hoyt and Karen Oslund, (eds.), The Study of Language and the Politics of Community in Global Context

Autorzy:

Kamusella, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1929655.pdf

Data publikacji:

2010-10-06

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Socjologiczne

Tematy:

Africa
China
France
Germany
history of philology
Japan
language politics
Scandinavia

Źródło:

Polish Sociological Review; 2010, 171, 3; 327-333
1231-1413
2657-4276

Pojawia się w:

Polish Sociological Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

“Let’s have a cup of tea” – Scandinavian crime fiction through Hungarian eyes. Zoltán Kőhalmi’s practical guide to crime writers

Autorzy:

Soós, Anita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27314580.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Scandinavian crime fiction
perceptions of Scandinavia
crime parody
stereotypes
Zoltán Kőhalmi

Opis:

In recent decades, a wide range of Scandinavian crime novels have conquered Hungarian readers, providing a more sophisticated perspective on the existing image of Scandinavian cultures and societies, with their intriguing social content and appealing landscapes. This wave of crime fiction has not only contributed to a better understanding of Scandinavia, but also drawn attention to the genre itself, which culminated in a parody written by a Hungarian stand-up comedian, Zoltán Kőhalmi. In his incorporation of all the obligatory ingredients of Scandinavian crime novels, the comedian not only reuses the self-image that Scandinavian crime narratives convey, he pillories the genre requirements by exaggerating the use of the most well-known characteristics. The analysis of Kőhalmi’s satirical use of Scandinavian crime narratives serves as a case study for a closer understanding of conceptions of Scandinavia in contemporary Hungary.

Źródło:

Folia Scandinavica Posnaniensia; 2023, 34; 45-55
1230-4786
2299-6885

Pojawia się w:

Folia Scandinavica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

From Prosperity to Oblivion: The Slavic Settlement at Gaarz in Ostholstein

Autorzy:

Hölscher, David F.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/960023.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie

Tematy:

West Slavs
Oldenburger Graben
metal detecting
central place
Scandinavia
Early Middle Ages

Opis:

On several occasions during the 20th c. archaeological finds were brought to light at Gaarz. A great part of the finds from this site in Ostholstein (Germany) hints at a Slavic settlement there. During surveys with the metal detector from the year 2012 onwards, a steadily growing mass of metal finds was uncovered. Some of these are of high quality and attest to wealth which exceeds the scope of merely rural settlements. In this paper some of the archaeological material is presented and the function of this “new” site in the vicinity of the central place of Starigard/Oldenburg is discussed.

Źródło:

Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2018, 13; 215-242
2084-4409

Pojawia się w:

Analecta Archaeologica Ressoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Prostytucja w Skandynawskiej perspektywie
Prostitution - Scandinavian perspective

Autorzy:

Prieur, Annick
Giertsen, Hedda
Jasiński, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699204.pdf

Data publikacji:

1985

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN

Tematy:

prostytucja
Skandynawia
perspektywa
kryminalistyka
społeczeństwo
pieniądze
prostitution
Scandinavia
perspective
criminology
society
money

Źródło:

Archiwum Kryminologii; 1985, XII; 139-156
0066-6890
2719-4280

Pojawia się w:

Archiwum Kryminologii

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Szwedzki model edukacji
Swedish education model

Autorzy:

Broś, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/460325.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

Szwecja, edukacja, model nauczania, utylitaryzm, Skandynawia
Sweden, education, education model, utilitarianism, Scandinavia

Opis:

Aim. The aim of the study was to verify the importance of education in the Swedish state and society concept, what are its objectives and how its foundation are implemented at each stage of education. Method. The object of the study was the Swedish educational system. It has been examined as part of the institutional approach, analyzing the Swedish educational institutions (their concepts, features, impact on social phenomena). This article contains the characteristics of the Swedish model of education and outlines the most important attributes which are influencing the attractiveness and effectiveness of the Swedish curriculum, presents levels of education, describes the mechanisms built into the system of education, educational reforms. Results. The analysis showed that education is strongly correlated with the Swedish social model, based on his assumptions, norms, it uses solutions developed by its. The Swedish education system is one of the key areas of sate interest, whose actions are focused on equalization of educational opportunities for all citizens, and the various levels of education allow for multi-dimensional and free use of its potential. Conclusions. Education was incorporated and became the foundation of building an egalitarian society which based on the principles of human equality in terms of social, political and economic conditions, what should be understood as equal opportunities. These ideas, combined with the dynamic economic development of Sweden, were elements forming the basis for the ideological and functional education system. Adapting to the changing social or economic situation has become a permanent feature of the education system, which by means of the reform is to support the functioning of the state through the development of knowledge and social competence.
Cel badań: Celem badania było sprawdzenie jakie znaczenie przypisywane jest edukacji w szwedzkiej koncepcji funkcjonowania państwa i jego społeczeństwa, jakie są jej cele i w jaki sposób realizowane są jej założenia na każdym z etapów kształcenia. Metodologia. Przedmiotem badania był system kształcenia w Szwecji. Został on przedstawiony w ramach podejścia instytucjonalnego, analizującego szwedzkie instytucje edukacyjne (ich założenia, funkcje, wpływ na zjawiska społeczne). Niniejszy artykuł zawiera charakterystykę szwedzkiego modelu edukacji oraz zarysowuje jego najważniejsze atrybuty wpływające na atrakcyjność oraz efektywność szwedzkiego nauczania. Prezentuje poziomy edukacji, opisuje mechanizmy wbudowane w system kształcenia, przeprowadzone reformy oświatowe, a także określa cele prowadzenia edukacji w wydaniu szwedzkim i jego cechy charakterystyczne. Wyniki. Analiza wykazała, iż edukacja jest silnie skorelowana ze szwedzkim modelem społecznym, bazuje na jego założeniach, normach, korzysta z wypracowanych przez niego rozwiązań. Szwedzki system kształcenia jest jednym z kluczowych obszarów zainteresowania państwa, którego działania zmierzają do wyrównywania szans edukacyjnych wszystkich obywateli, a poszczególne szczeble edukacji pozwalają na wielowymiarowe i swobodne korzystanie z jego potencjału. Wnioski. Edukacja została włączona w system państwowy i stała się fundamentem budowania egalitarnego społeczeństwa opartego na zasadach równości między ludźmi pod względem społecznym, politycznym i ekonomicznym, rozumianej jako równość szans. Idee te połączone z dynamicznym rozwojem gospodarczym Szwecji były elementami kreującymi podstawy ideologiczne i funkcjonalne systemu nauczania. Dostosowywanie się do zmieniającej się sytuacji społecznej czy gospodarczej stało się immamentną cechą systemu edukacji, który za pomocą reform ma wzmacniać funkcjonowanie państwa poprzez rozwój wiedzy i kompetencji społeczeństwa.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2017, 7; 338-349
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Coming to terms with the North. Scandinavia in Polish culture at the turn of the 21st century

Autorzy:

Czapliński, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27314582.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Scandinavia
The North
stereotype
imagined geography
equality
trust
self-correcting modernity
performative

Opis:

The article deals with representations of Scandinavia in Polish literature from the 1980s to the second decade of the 21st century. The basic claim of the article is that a shift in the Polish imagination from the West to the North has occurred through literature and growing public interest. This shift began with efforts to transform the initial stereotype of Scandinavia as a land of prosperity. In subsequent stages, the imaginary was expanded by literature to include the themes of equality, social trust and self-correcting modernity. Complicating the image of Scandinavia made it into a viable alternative to Western modernity.

Źródło:

Folia Scandinavica Posnaniensia; 2023, 34; 16-30
1230-4786
2299-6885

Pojawia się w:

Folia Scandinavica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Das Instytut Polsko-Skandynawski in Kopenhagen (IPS). Ein Überblick
The Polish-Scandinavian Institute in Copenhagen (IPS)

Autorzy:

Ekdahl, Sven

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1194232.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Tematy:

emigration
exile
the Polish University in Exile
cultural transfer
scientific transfer
Polska
Scandinavia

Opis:

The article presents the history and achievements of the Polish-Scandinavian Institute in Copenhaguen. Its history is connected with the history of the Polish emigration during WWII and afterwards. As early as 1939 the historian Oskar Halecki set up the Polish University in Exile. In 1952 this university received full academic rights. In connection with the significant number of postwar Polish emigrants in Scandinavian countries, particularly after 1956 and 1968, there appeared an idea to establish a scientific institute there. Eventually, the decision to set up such an institute in Copenhaguen was made. In 1971 the Scientific-Research Laboratory was set up, which two years later was connected with the Polish University in Exile. The day of 3 October 1985 is the official date of the establishment of the Polish-Scandinavian Institute. At present, it consists of fifteen ordinary members and ten correspondence members. It deals with the research on the historical and cultural connections between Poland and Scandinavia. The Institute gives awards and medals for the research conducted in this field; it organizes conferences and prepares publications.

Źródło:

Zapiski Historyczne; 2017, 82, 2; 193-199
0044-1791
2449-8637

Pojawia się w:

Zapiski Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Modele chrystianizacji ludów basenu Morza Bałtyckiego – podobieństwa i różnice
Christianization models of the Baltic Sea peoples- similarities and differences

Autorzy:

Wejman, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/516578.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny

Tematy:

misje
biskupi
Skandynawia
Słowianie
zakony
książęta
missions
bishops
Scandinavia
the Slavs
convents
princes

Opis:

Misje to ewangelizacyjna działalność Kościoła wśród niechrześcijan (ad gentes), wynikająca z woli i polecenia Jezusa Chrystusa, wyrażona w nakazie misyjnym. Najpierw objęły one Europę. Chrystianizacja ludów Morza Bałtyckiego trwała ok. 600 lat. Rozpoczęła się na początku IX, a zakończyła się na początku XV w. Objęła ona plemiona germańskie – głównie Danię i Szwecję; plemiona i narody słowiańskie – Polskę, a głównie Pomorze oraz plemiona połabskie, a głównie Obodrzyców i Wieletów oraz narody bałtyckie – Prusów, Łotyszy, Estończyków, Finów oraz Litwinów i Żmudzinów. Misjonarze szli na te ziemie z orężem miecza, ale przede wszystkim Słowa Bożego; szli duchowni – zakonni i diecezjalni, kapłani oraz biskupi, a także ludzie świeccy: książęta oraz królowie. Wspólny cel, mimo różnych metod, niestety nieraz kontrowersyjnych, spowodował, że teren Morza Bałtyckiego, ostatni basen pogaństwa, szczęśliwie został przyjęty w orbitę wiary chrześcijańskiej. Chrystianizacja ludów Morza Bałtyckiego, miała różne oblicza; zarówno pełnej ewangelicznej gorliwości, jak i politycznego podboju. Oczekiwany sukces nastąpił, niemniej szkoda, że nieraz pozostawił po sobie ból i rozgoryczenie.
This mission of the Church's evangelizing activity among non-Christians (ad gentes), resulting from the will and command of Jesus Christ, expressed in the warrant missionary. First, they covered Europe. Christianization the Baltic Sea peoples lasted approx. 600 years. Began in early 9th , and ended in the early 15th century. It covered the Germanic tribes - mainly Denmark and Sweden; Slavic tribes and nations - Poland, mainly Western and Polabian tribes, mainly Obodrites and Veleti and Baltic nations - Prussians, Latvians, Estonians, Finns and Lithuanians and Samogitians. The missionaries went to the land with the sword, but most of all with the Word of God; clergy , religious and diocesan priests and bishops, lay people, princes and kings – everyone took part in the mission. Common goal, despite the different methods, but sometimes controversial, meant that the area of the Baltic Sea, the last pool of paganism, happily, was adopted into the orbit of the Christian faith. Christianization the Baltic Sea peoples, have different faces; both full of evangelical zeal and political conquest. The expected success came, but a shame that sometimes left behind the pain and bitterness.

Źródło:

Studia Paradyskie; 2014, 24; 247-260
0860-8539

Pojawia się w:

Studia Paradyskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Stan ochrony tożsamości kulturowej ludów pierwotnych w polityce Unii Europejskiej na przykładzie północnej Skandynawii

Autorzy:

Kaczmarek, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2032682.pdf

Data publikacji:

2013-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Sami
indigenous peoples of Europe
northern Scandinavia
reindeer
Red Book of Endangered Languages

Opis:

Saami are the only indigenous people in Europe. Today they live in tundra, taiga and coastal zones in the far north of Europe. Their reach cultural identity is endangered. The Saami are the inhabitants of four countries: Norway, Sweden, Finland and Russian Federation (Kola Peninsula). Preserving the Saami culture and languages is a part of European Union policy. The Saami culture is closely related to the nature so the policy of environment protection is also a part of preserving endangered Saami cultural identity. In the article the author gives examples of regulations and realized projects financed by EU funds that aim for improving living conditions of the Saami living in traditional way.

Źródło:

Krakowskie Studia Małopolskie; 2013, 18; 92-104
1643-6911

Pojawia się w:

Krakowskie Studia Małopolskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Idee i wzorce muzyczne luteranizmu w zderzeniu z kulturą ludową
Musical Ideas and Models of Lutheranism in Collision with Folk Culture

Autorzy:

Nawrocka-Wysocka, Arleta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/521904.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku

Tematy:

Lutheranism
chorale
old way singing
congregational singing
oral tradition
acculturation
ethnohymnology
Scandinavia
Masuria

Opis:

The clash of Lutheranism with traditional culture is the subject of research by contemporary Scandinavian hymnologists, who propose a creation of a separate research discipline: ethnohymnology. The use of traditional historical methods and those borrowed from anthropology and ethnomusicology allows for observation of normative and unchanging ideas (i.e. contained within sources of ideas and patterns) on one hand, and dynamic elements transmitted by oral tradition on the other. According to Martin Luther’s presumptions, an excellent and widespread model of music should be a monophonic religious hymn inspired by Gregorian chant, pre-Reformation church hymns, and German folk songs. A huge role in the dissemination of such a repertoire among the common people was played by songbooks used during individual and family prayers. For local communities, they were almost relics that were not parted with both in everyday life and during holidays. Most often, the songbooks contained no musical notation, so people were learning the melodies of the songs by ear during church services, or at home from their parents and grandparents. In 19th-century sources, the predominant level in the liturgy of the Lutheran rural churches was evaluated as appalling, and congregation singing was described as chaotic and devoid of any artistic rules. According to contemporary scholars, calls to unify and improve the artistic merit appeared in Scandinavian churches with the wave of a widespread movement of renewal, which emerged in the German Lutheran Church in the early 19th century. These relations also confi rm the presence of a characteristic style of Lutheran singing called “the old way of singing” in Scandinavia and the Baltic countries. Originally, the term used to describe a singing style that existed during several centuries in the parish churches of England (from the 15th to the 18th century), and it was later adopted, by analogy, from English musicology. As the main determinants of the old practice, the following factors are mentioned: isolated communities, diffi cult access to churches, replacing church services with family prayer, lack of organs in churches, and lack of codifi ed collections of hymn tunes. Characteristic features of the style are: slow tempo, very loud singing, a melismatic richness and heterophony resulting from superimposing variants of the melodies. After the reform, this style was eliminated from the liturgy and survived only fragmentarily within situations outside the church (during individual prayer, work, folk customs), or was cultivated by pietistic religious communities. This is confi rmed by fi eld recordings conducted in the 20th century in the Scandinavian countries, the Baltic countries, as well as Masuria.

Źródło:

Aspekty Muzyki; 2011, 1; 141-155
2082-6044

Pojawia się w:

Aspekty Muzyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Marian Biskup i „Zapiski Historyczne”. Wokół początków umiędzynarodowienia czasopisma
Marian Biskup and “Zapiski Historyczne”. Around the Origins of Internationalising the Journal

Autorzy:

Dybaś, Bogusław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2197793.pdf

Data publikacji:

2022-12-31

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe w Toruniu

Tematy:

historical journals
“Zapiski Historyczne”
Marian Biskup
the Baltic Sea
Pomerania
Baltic countries
Scandinavia

Opis:

“Zapiski Historyczne” is one of the most important historical journals in Poland, and its distinguishing feature is the focus on the history of the Baltic Region, as well as an insight into the achievements of international historiography with respect to this area. The internationalisation of the journal through the publication of articles by foreign authors is associated with the period when Marian Biskup (1922–2012) was the journal’s editor-in-chief (1958 to 2003). The first articles by foreign authors were published in 1962–1963, and in 1968 “Zapiski Historyczne” became officially a journal of international acclaim. This phenomenon has been present in the existing literature on the subject, notably in articles published in connection with successive anniversaries of the journal. On the one hand, the article presents a compilation of articles by foreign authors during M. Biskup’s tenure in the journal, complete with the analysis of these articles in each period, and on the other hand, based on the scientific enquiries in archival materials (written by M. Biskup, the files of Toruń Society of Arts and Sciences), an attempt was made to capture the main aspects of the internationalisation of the journal: the extent to which it was a conscious and consistently implemented concept, the mechanisms of obtaining texts (based on M. Biskup’s international contacts), as well as editorial, organizational and communication problems that were encountered in the translation and processing of texts by foreign authors.

Źródło:

Zapiski Historyczne; 2022, 87, 4; 5-37
0044-1791
2449-8637

Pojawia się w:

Zapiski Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Z dziejów Kościoła Katolickiego w Finlandii do 1935 roku
Aus der Geschichte der katholischen Kirche in Finnland bis 1935

Autorzy:

Szymański, Józef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039559.pdf

Data publikacji:

2009-12-18

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

die katholische Kirche
Geschichte
Skandinavien
kościół katolicki
historia
Skandynawia
Catholic Church
history
Scandinavia

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2009, 92; 235-246
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

“If Sweden is a province, what are we?” Map-making and man-making in Marius Ivaškevičius’s essay series My Scandinavia

Autorzy:

Körber, Lill-Ann
Steponavičiūtė-Aleksiejūnienė, Ieva

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27314583.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

post-Cold War Scandinavia
Baltic Sea region
Lithuanian literature
Marius Ivaškevičius
literary cartography

Opis:

This co-written article approaches the influential Lithuanian writer and playwright Marius Ivaškevičius’s essay series My Scandinavia (2004) from two different vantage points reflecting either side of the former ‘Iron Curtain’. Published in the year when Lithuania joined the European Union, the essay series describes the narrator’s travels and symbolic and ironic conquest of Northern Europe in the wake of the border openings following the collapse of the Soviet Union. First, employing the notions of “temporal” and “spatial nodes” (Ringgard & DuBois 2017), the article addresses how the crossings of the Baltic Sea and journeys through Northern Europe depicted in Ivaškevičius’s essays represent an awareness of significant shifts in the unfolding of European history and Europe’s spatial configuration. Second, the article reads My Scandinavia as an example of creative map-making in line with theories of critical cartography. Finally, the article puts the travelling subject in My Scandinavia centre stage, looking at the dialectic ways in which subject and place create each other. Just as Scandinavia has been actively moulding the narrating and, by implication, also the writing subject’s biography, so has he given Scandinavia shape through his discourse, while also idiosyncratically framing Europe’s shifting political and mental geography.

Źródło:

Folia Scandinavica Posnaniensia; 2023, 34; 88-107
1230-4786
2299-6885

Pojawia się w:

Folia Scandinavica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

A Runic Prayer

Autorzy:

Skrzypek, Dominika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1167308.pdf

Data publikacji:

2011-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Futhark
christianisation of Scandinavia
runic alphabet
runes
nscriptions
pismo runiczne
runy
inskrypcje
chrystianizacja Skandynawii

Opis:

Contrary to modern view of the runes as symbols and bearers of pagan traditions, the mediaeval runic inscriptions found in Scandinavia bear witness of making use of the indigenous alphabet to serve the new religion, Christianity. In this paper a number of inscriptions are analyzed with respect to the prayer formula that typically is a part of a text commemorating the dead. Different runic masters are found to have been more or less theologically educated in the tenets of the new religion. The prayer formulas show a changing society, reorienting from the pagan traditions towards the christian ones.

Źródło:

Folia Scandinavica Posnaniensia; 2011, 13; 79-88
1230-4786
2299-6885

Pojawia się w:

Folia Scandinavica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Ogniwa życia polonijnego w Islandii
The formation of Polish community in Iceland

Autorzy:

Raczyński, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/902054.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna

Tematy:

Polish community in Iceland
migration
Iceland
Scandinavia
diaspora polska w Islandii
Polonia
emigracja
Islandia
Skandynawia

Opis:

The article in a general way presents the shaping of the process of migration from Poland to Iceland and the determinants and contributing factors of this pro-cess. It is noted that Polish community in Iceland is the youngest Polish community in Scandinavia and one of the youngest Polish community in the world. Although the beginnings of Polish settlement on the island dates back to the interwar period, a more numerous Polish diaspora in Iceland was formed only in the 90s of the twentieth century, and its current face is mostly the result of the influx of Polish immigrants to this country, which took place after 2006, as a effect of the opening of the Icelandic labor market for Polish workers. It is estimated that currently in Iceland lives around nine thousand Poles.

Źródło:

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2014, 11; 197-206
1731-8440

Pojawia się w:

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Kształtowanie się zbiorowości polonijnej w Islandii
The formation of Polish community in Iceland

Autorzy:

Raczyński, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/901910.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna

Tematy:

Polish community in Iceland
migration
Iceland
Scandinavia
diaspora polska w Islandii
Polonia
emigracja
Islandia
Skandynawia

Opis:

The article in a general way presents the shaping of the process of migration from Poland to Iceland and the determinants and contributing factors of this pro-cess. It is noted that Polish community in Iceland is the youngest Polish community in Scandinavia and one of the youngest Polish community in the world. Although the beginnings of Polish settlement on the island dates back to the interwar period, a more numerous Polish diaspora in Iceland was formed only in the 90s of the twen-tieth century, and its current face is mostly the result of the influx of Polish immi-grants to this country, which took place after 2006, as a effect of the opening of the Icelandic labor market for Polish workers. It is estimated that currently in Iceland lives around nine thousand Poles.

Źródło:

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2014, 11; 339-351
1731-8440

Pojawia się w:

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

New interpretations of the Neolithization process in South Scandinavia during the late 5th and early 4th millennium BC – an identification of the scouting, pioneering and consolidation phase
Nowe interpretacje procesu neolityzacji w południowej Skandynawii pod koniec 5 i na początku 4 tysiąclecia BC – identyfikacja zwiadowców, pionierów oraz fazy stabilizacji

Autorzy:

Sørensen, Lasse

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/584868.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Południowa Skandynawia
Neolit Ertebølle
Funnel Beaker
South Scandinavia
neolithisation
Late Ertebølle
Early Funnel Beaker
agrarian evidences
network

Opis:

W artykule dyskutowana jest kwestia rozwoju rolnictwa w południowej w kontekście trzech faz: skautingu, pionierów oraz konsolidacji. Poszczególne fazy odbywały się w różnych okresach. Początek procesu określony jako skauting miał miejsce pod koniec piątego tysiąclecia. Faza pionierów rozpoczęła się około 4000 cal BC i trwała kilkaset lat kiedy około 3800/3700 cal BC przeszła w fazę konsolidacji.
In this paper it is argued, that the expansions of agrarian practices in southern Scandinavia were associated with three specific phases: a scouting, pioneering and consolidation phase. The scouting phase was initiated by neighbouring agrarian societies in Central Europe during the late 5th millennium BC in order to identify future settlement grounds in South Scandinavia. The scouts initiated social gift relations with indigenous hunter-gatherers, which resulted in novel changes within the material culture together with the earliest evidence of domesticated animals and plants. These scouts laid the foundations for a migration of pioneering farmers beginning around 4000 cal BC, which were related to the Michelsberg Culture. These incoming pioneering farmers can be associated with some fundamental changes, as they settled on easy arable soils, thus demonstrating the introduction of an agrarian subsistence together with a new material culture and symbolic behaviour in South Scandinavia. The migration of pioneering farmers swiftly changed the material culture within the indigenous populations, thus supporting the theory of integrationism between the early farmers and local hunter-gatherers. Contemporary evidence from 4000 to 3700 cal BC also indicate a variable degree of continuity within the material culture and subsistence strategies, thus suggesting a population duality consisting of farmers living on easy arable soils and indigenous hunter-gatherers experimenting with agrarian practices, who settled the coastal zone. The continuous engagement and social interaction between the farming societies living in the inland and the hunter-gatherers in the coastal zones resulted in a consolidation phase from 3800 cal BC onwards, which is characterized by a fully integrated and developed agrarian society, which were interconnected with a larger European network.

Źródło:

Acta Archaeologica Lodziensia; 2017, 63; 59-78
0065-0986
2451-0300

Pojawia się w:

Acta Archaeologica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Древнескандинавские и древнеруские паломничества в Святую Землю в XI–XII веках: сравнительный анализ

Autorzy:

Bak, Volodymyr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/686349.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

Pilgrimages
Christianity
Middle East
Jerusalem
Old Rus
Old Scandinavia
Паломничества
христианство
Ближний Восток
Иерусалим
Древняя Русь
Древняя Скандинавия

Opis:

The pilgrimages to the Holy Land in the Medieval Europe occupied a special position among other Christian devotional activities. In this article I would like to analyse the Old Scandinavian travels-pilgrimages – using the written sources – to the Middle East in the 11ᵗʰ–12ᵗʰ centuries. Their routes to Palestine (and sometimes the way back) led through the territory of Rus (the so-called Austrvegr “East Way”). I would also like to compare – to the extent possible – the routes of the Old Scandinavian pilgrimages to these performed at the same time by the Old Rus.
Паломничества в Святую землю в Средневековой Европе занимали особое место среди духовного самовыражения христиан. В рамках этой статьи, хотелось бы рассмотреть известные по письменным источникам древнескандинавские путешествия-паломничества на Ближний Восток в XI–XII вв., путь которых (в Палестину, а иногда и обратно) пролегал через территорию Руси (так называемый Austrvegr «Восточный путь»). И по возможности, сравнить пути этих путешествий с паломничествами древних русичей того же времени.

Źródło:

Orientalia Christiana Cracoviensia; 2012, 4
2450-2936
2081-1330

Pojawia się w:

Orientalia Christiana Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Losy studentów alumnatu papieskiego w Braniewie w XVI i XVII wieku
The Fate of the Students of the Papal Alumnate in Braniewo in the 16th and 17th Centuries

Autorzy:

Zielonka, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365964.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

Alumnat papieski w Braniewie
jezuici
Zygmunt III Waza
Skandynawia
Papal alumnate in Braniewo
Jesuits
Sigismund III Vasa
Scandinavia

Opis:

hanks to the Jesuits, Braniewo became an important and popular educational centre. The Jesuit gymnasium, diocesan seminary and from 1578 a papal seminary have also been praised in Warmia’s history. The role of the latter institution was to educate students in the spirit of the Catholic faith. The task of the graduates originating largely from the Nordic countries was to return to their homeland and promote their re-Catholicisation. However, many Finns, Norwegians and Swedes, due to the anti-Catholic legislation of these countries and the fluctuating political situation, could not cope, and those who tried were in danger of receiving the highest punishment. For is reason, the influx of Scandinavians into the papal seminary fell dramatically. Many graduates after their ordination took up work in, amongst other places, the diocese of Warmia, and some of them found their place in the circle of King Sigismund III Vasa.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 297, 3; 409-444
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

The Worship of Swedish Saints in Poland after the Council of Trent
Kult świętych szwedzkich w Polsce po Soborze Trydenckim

Autorzy:

Pałęcki, Waldemar

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/671889.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Teologiczne

Tematy:

The cult of saints
the Council of Trent
Proprium Poloniae et Sveciae
Scandinavia
Kult świętych
Sobór Trydencki
Skandynawia

Opis:

Po Soborze Trydenckim w wyniku unifikacji ksiąg liturgicznych pomięto w nich wspomnienia wielu świętych czczonych w kościołach lokalnych czy wspólnotach zakonnych. Chcąc zachować ich kult w poszczególnych prowincjach czy zakonach, przygotowywano odpowiednie dodatki do brewiarza i mszału. Nowa księga formularzy Officium Divinum świętych i błogosławionych czczonych na ziemiach Polski ukazała się w 1596 roku w Krakowie i przygotował ją kanonik krakowski Stanisław Sokołowski. W 1605 roku wydrukowano dodatek zawierający formularze mszalne opracowane przez Kaspera z Kleczowa. Na skutek wpływu reformacji w Skandynawii, walk religijnych, zwalczania kultu świętych oraz niszczenia ich relikwii, król Zygmunt III Waza zwrócił się do Stolicy Apostolskiej z prośbą o zezwolenie włączenia świętych szwedzkich do patronału polskiego. Po uzyskaniu zgody Kongregacji Obrzędów w 1616 roku poszczególne diecezje podejmowały decyzje o ich włączeniu do własnego kalendarza liturgicznego. W XVII w. formularze mszalne i brewiarzowe ukazywały się najpierw jako odrębne edycje, a później drukowano je razem z patronałem polskim. Dodatek ten, nie zmieniający się w ciągu wieków, zawierał wspomnienia wielkich świętych Skandynawii, m.in. Eryka, Henryka, Ansgara, Zygfryda, Eschila, Botwida, Olafa, Brygidy i jej córki Katarzyny Szwedzkiej. Pod koniec XIX wieku niektóre diecezje przestały zamieszczać patronów Szwecji (np. Warmia), a ostatnie wspólne wydanie patronału świętych polskich i szwedzkich ukazało się w 1901 roku. Święci stojący u początku chrześcijaństwa w Skandynawii są nadal aktualnymi orędownikami i mogą stać się patronami zjednoczonej Europy.
After the Council of Trent memorials of many saints worshipped in local churches or religious communities were omitted as a result of the unification of the liturgical books. In order to maintain their cult in particular provinces or convents, appropriate appendices to the breviary and the missal were prepared. A new book of forms entitled Officium Divinum of saints worshipped in the territory of Poland prepared by Stanisław Sokołowski, canon of Cracow, was issued in Cracow in 1596. In 1605 an appendix containing missal forms developed by Kacper of Kleczowo was printed. As a result of the influence of the Reformation in Scandinavia, religious battles, fighting the cult of saints and the destruction of their relics, King Sigismund III Vasa asked the Holy See to grant the permission to include the Swedish saints in the Polish appendix to the missal devoted to the saints (Proprium Poloniae). Having received the approval issued by the Congregation of Rites in 1616, individual dioceses made decisions to include these saints in their own liturgical calendar. In the seventeenth century missal and breviary forms were first issued as separate editions, and then they were printed together with the Proprium Poloniae. This appendix, which had not changed over the centuries, contained the memorials of the great saints of Scandinavia, inter alia Eric, Henry, Ansgar, Siegfried, Eschil, Botvid, Olaf, Bridget and her daughter Catherine of Sweden. Towards the end of the nineteenth century, some dioceses no longer posted Swedish patrons (e.g. Warmia) and the last common issue of Polish and Swedish saints was released in 1901. Saints from the period of the beginning of Christianity in Scandinavia are still present intercessors and may become patrons of the United Europe.

Źródło:

Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2013, 66, 4
2391-8497
0209-0872

Pojawia się w:

Ruch Biblijny i Liturgiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Atypowe zabytki szkutnictwa wczesnośredniowiecznego ze stanowiska 3 w Wolinie

Autorzy:

Krahel, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1038325.pdf

Data publikacji:

2018-01-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

cultural influences
early medieval shipbuilding
dismantled clinker-built ships
port infrastructure
Scandinavia
shores of the southern Baltic
Wolin

Opis:

Wolin in its early medieval history is inextricably linked to the using of water routes and shipbuilding tradition. Even as a town in the early stage of its development, has merged in itself influences of many cultural circles, which can be traced today by examining an archaeological artefacts. With a view to this phenomenon, the aim of this article is the presentation and analysing of construction of 10th century atypical hull fragments of the early medieval clinker-built boats from the archaeological site no. 3 in Wolin. Examined relics consists of four constructional groups – keel made of pine wood, upper strakes with oarports, planks of unusual cross-sectional shape and these with painted external side. They are a part of a set of 80 shipbuilding elements secondary used in the constructions of harbour quays, recorded during archaeological excavations conducted in 2012-2013. The whole observation is embedded on the wide comparative background enabling indication of similar objects – e.g. the finds discovered off the coast of the south Baltic zone and today’s Denmark, Norway and Sweden. Furthermore, the study aims to emphasize the high research value of the heterogeneous set of secondary used planks. On the basis of the observed technical aspects such as raw material, caulking, planks cross-sections, holes for the oars or treatment of the outer sides, there was noted many similarities to the wrecks characteristic for both the lands dominated by Slavs and Scandinavians. Thus, we are able to observe the specificity of the nautical craftsmanship created by two cultural elements. Visible technological diversity of relicts found in Wolin, undoubtedly legitimizes us to apply to this set the assertion about a ‘transregional’ idea existing in early medieval shipbuilding.

Źródło:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2015, 56; 231-255
0080-9993

Pojawia się w:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Umiędzynarodowienie szkolnictwa wyższego odpowiedzią na wyzwania globalizacji – doświadczenia Europy Północnej
Internationalization of Higher Education as an Answer to Challenges of Globalization:Northern European experience

Autorzy:

Musiał, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1194331.pdf

Data publikacji:

2014-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

internationalization of higher education
globalization strategies
Scandinavia
Nordic model
umiędzynarodowienie szkolnictwa wyższego
internacjonalizacja
strategie globalizacyjne
Skandynawia
model nordycki

Opis:

Na potrzeby stawienia czoła wyzwaniom globalizacji w krajach nordyckich uczyniono z tego zjawiska punkt węzłowy dyskursu modernizacji, co przełożyło się na debaty toczone w tych krajach w ramach tzw. strategii globalizacyjnych w latach 2002–2009. Dzięki zaangażowaniu wielu partnerów społecznych i aktywnemu dialogowi z udziałem przedstawicieli rządu, pracodawców i pracobiorców, jak też związków zawodowych i organizacji pozarządowych, globalizacja przestała być straszakiem w debacie publicznej, a zaczęto ją postrzegać jako wyzwanie i szansę dalszego rozwoju. Za główny sposób radzenia sobie z globalizacją uznano większe otwarcie i dostosowanie nordyckich gospodarek narodowych do globalnych trendów, wykorzystując przy okazji dyskurs strategicznego umiędzynarodowienia do stymulowania zmian społecznych, gospodarczych i politycznych. Artykuł traktuje o sektorze szkolnictwa wyższego, który został wprzężony w realizację strategii umiędzynarodowienia, a który jednocześnie przeszedł metamorfozę dostosowującą go do nowych realiów, podobną do innych sektorów realizujących politykę publiczną.
In order to face up to the challenges of globalization the Nordic countries made this problem the key issue in the modernization discourse, which led to debates within the framework of the so-called globalization strategies that took place in those countries in 2002-2009. Due to an active engagement of many social partners and to the participation of representatives of the government, employers and employees, as well as of the trade unions and non-government organizations, globalization stopped being seen as a bogey in public debate and began to be viewed as a challenge and a chance of further development. The main way of coping with globalization was seen in broader opening up and adaptation of the national Nordic economies to global trends, and the discourse on strategic internationalization came to be used to stimulate social, economic and political change. This paper concentrates on the sphere of higher education which was pressed into service in implementing the internationalization strategy and which at the same time underwent a metamorphosis and became adapted to the new reality, similar to that in the other sectors carrying out public policy.

Źródło:

Nauka i Szkolnictwo Wyższe; 2014, 1-2, 43-44; 117-132
1231-0298

Pojawia się w:

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Literature and Geography
Literatura i geografia

Autorzy:

Czapliński, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/913109.pdf

Data publikacji:

2020-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

borderland
map
geographical and cultural imagination
political and cultural imagination
Central Europe
Scandinavia
krańce
mapa
wyobraźnia polityczno-kulturowa
Europa Środkowa
Skandynawia

Opis:

This article proposes to treat literature as a template of the collective imagination. The basis for discussion is Polish prose from 1986–2016, with the main thesis being that Polish culture has reached the limits of geographical imagination. This is the result of Poland withdrawing from the larger structures to which it once belonged or to which it aspired (its diminishing presence in the European Union, the disappearance of Central Europe, delayed efforts to pursue the Scandinavian model of the state and civic culture, the destruction of relations with Lithuania, Belarus and Ukraine). Weakening or breaking ties with neighboring countries has led to isolation from all four sides. In order to get out of this impasse, it is necessary to develop new narratives that would link Poland with the neighboring cultures and would once again put our country back on the European map.  
Artykuł stanowi propozycję potraktowania literatury jako matrycy wyobraźni zbiorowej. Podstawą omówienia jest proza polska okresu 1986–2016, a teza główna mówi, że kultura polska dotarła do krańców wyobraźni geograficznej. Jest to rezultatem wyprowadzki z dotychczasowych większych całości, do których Polska należała bądź do których dążyła (osłabienie obecności w Unii Europejskiej, zniknięcie Europy Środkowej, zahamowanie procesu orientowania się na skandynawski model państwa i kultury obywatelskiej, kryzys w stosunkach z Litwą, Białorusią i Ukrainą). Osłabianie bądź zrywanie więzi z państwami sąsiedzkimi prowadzi do czterostronnej izolacji – czyli wspomnianych krańców wyobraźni geograficznej. Wyjście z impasu byłoby możliwe pod warunkiem wypracowania nowych narracji łączących Polskę z kulturami sąsiedzkimi i osadzających nasz kraj na europejskiej mapie.

Źródło:

Porównania; 2020, 27, 2; 143-166
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Reforma sektora publicznego w krajach nordyckich a powrót do elitarności szkół wyższych
A Return to Elitism in Higher Education as Seen in the Context of Public Sector Reform in Nordic Countries

Autorzy:

Musiał, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/413179.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

reformy szkolnictwa wyższego
elitarność w szkolnictwie wyższym
centra doskonałości
Skandynawia
kraje nordyckie
Higher Education reforms
elitist turn in Higher Education
centres of excellence
Scandinavia
Nordic countries

Opis:

Celem artykułu jest przeanalizowanie niektórych uwarunkowań systemowych Danii, Finlandii, Islandii, Norwegii i Szwecji, które przekładają się na rozwiązania zastosowane w polityce wobec szkolnictwa wyższego tych krajów. Artykuł nawiązuje do dyskusji o kulturze nowego kapitalizmu w kontekście zmian dokonujących się w sektorze publicznym, ze szczególnym uwzględnieniem dziedziny szkolnictwa wyższego. W tym kontekście jednym z podstawowych wątków jest dyskurs elitarności w szkolnictwie wyższym, który również w krajach nordyckich nie przeszedł bez echa. Jego analiza ujęta została w szerszą ramę zmiany społecznej, gdzie zmianie ulega dawny, zorientowany na kolektywizm kontrakt społeczny. Ta perspektywa umożliwia dostrzeżenie zmieniającej się roli szkolnictwa wyższego jako instrumentu polityki społecznej w państwie opiekuńczym. Nowe uwarunkowania społeczne, nastanie postindustrialnych stosunków pracy i produkcji oraz zmiana indywidualnych wartości na których zbudowano nordyckie państwa opiekuńcze powodują większą akceptację dla idei elitarności zindywidualnej i instytucjonalnej. Co prawda szkolnictwo wyższe w tych krajach jest jeszcze domeną w przeważającej większości zarządzaną i finansowaną przez państwo, jednocześnie jednak daje się zaobserwować narastanie zachowań imitujących działania rynkowe w sektorze prywatnym. Oznacza to, że analiza zmian zachodzących w sektorze szkolnictwa wyższego jest możliwa tylko wtedy gdy uwzględnieni sie zmieniający się charakter sektora publicznego, który w krajach nordyckich ma charakter typowy dla społeczeństw postindustrialnych.
This article aims at analyzing some elements of the social systems in Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden, which influence Higher Education policy in these countries. The argument is linked to the discussion about the culture of new capitalism that can be observed in the public sector reforms in general and in Higher Education policies in particular. The discourse of elitism in Higher Education is addressed in this context as it has also left its impression on the Nordic countries. The analysis of the discourse is placed within a broader framework of social change, within which the traditional social contract is being renegotiated. The traditional collectivist mindset of the welfare state policy logic of the past gives way to greater individualism and acceptance of elitism as the Nordic societies become more and more post-industrial. Although Higher Education in the Nordic countries is still mainly publicly funded and managed, an increasing emulation of the public sector and market-like behaviour can be witnessed. Therefore the analysis includes a theoretical discussion of the new contractual relationship of the whole public sector, which enables the capture of the changing nature of the social relations in post-industrial societies.

Źródło:

Przegląd Socjologiczny; 2009, 58, 3; 143-172
0033-2356

Pojawia się w:

Przegląd Socjologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Wpływy północne (skandynawskie) i zachodnie w państwie pierwszych Piastów

Autorzy:

Dębski, Artur
Kóčka-Krenz, Hanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1897173.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Wielkopolska
Kujawy
Skandynawia
import
kontakty kulturowe
wczesne średniowiecze
Europa Zachodnia
architektura przedromańska
Wielkopolska/Greater Poland
Kujawy/Cuiavia
Scandinavia
imports
cultural
contacts
early Middle Ages
western Europe
pre-Romanesque architecture

Opis:

The article deals with the issues concerning an extent and nature of cultural contacts between the early Piasts’ populations and Scandinavia, as reflected by archaeological evidence. The contacts with Carolingian and Ottonian cultures were recorded in sociotopography of leading fortified settlements and also in reception of secular and sacral forms of pre-Romanesque architecture.

Źródło:

Historia Slavorum Occidentis; 2020, 2 (25); 130-150
2084-1213

Pojawia się w:

Historia Slavorum Occidentis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Charakterystyka nordyckich modeli bezpieczeństwa socjalnego
Characteristics of Nordic models of social security

Autorzy:

Okulicz-Kozaryn, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/472954.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Collegium Witelona Uczelnia Państwowa

Tematy:

Skandynawia, państwo dobrobytu,
welfare state
, bezpieczeństwo
socjalne, polityka społeczna, Norwegia, Szwecja, Dania, Finlandia, państwa nordyckie
Scandinavia, welfare state, social security, social policy, Norway, Sweden,
Denmark, Finland, nordic countries

Opis:

Bezpieczeństwo socjalne jest jednym z kluczowych elementów budowy stabilności państwa. W sposób szczególny to zadanie wypełniają państwa dobrobytu ( welfare state ), wśród których wyróżniają się kraje nordyckie. Chociaż wszystkie zasadzają się na wspólnych fundamentach, każde z nich zostało zbudowane wokół innej strategii długofalowego rozwoju. Artykuł stanowi ich analizę i przedstawia główne założenia budowy bezpieczeństwa socjalnego w państwach nordyckich.
Social security is one of the key elements of building stability of the state. In particular, this task is fulfilled by the welfare states, among which stand out the Nordic countries. While all are based upon a common foundation, each of which has been being built around another long-term development strategy. The article is their analysis and presents the main points of the construction of social security in the Nordic countries.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2014, 3, 12
1896-8333

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Groby o domniemanych skandynawskich atrybucjach etno-kulturowych z obszaru państwa pierwszych Piastów w kontekście archeologicznych paradygmatów badawczych
Graves with presumed Scandinavian ethno-cultural attributions from the state of the first Piasts in the context of archaeological research paradigms

Autorzy:

Kara, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407582.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Scandinavia
Kievan Rus’
Piast state
middle and younger Viking period
graves
funerary culture
ethno-cultural attribution vs. research paradigms in archaeology
molecular (aDNA) and isotopic studies of human bones

Opis:

In spite of the differences in the interpretation of early medieval graves of the discussed Norman or Ruthenian attribution, derivatives of different theoretical and cognitive paradigms, successive generations of researchers are united in their conviction of the exceptional nature of these graves in the Oder-Vistula interfluve. Archaeologists are also unanimous in treating them as burials from the 2nd half of the 10th to the 1st half of the 11th century which present a set of specific burial practices, distinguishingone of the groups of the secular elite of the first Piast state. However, researchers have different views on ethno-cultural valorisation of the discovered objects. In this case, the author maintains his earlier opinion that the burial practices of the individuals buried there are ‘rooted’ in the Scandinavian model of funerary culture of the Viking period. However, in the research process, it cannot be a sufficient premise for prejudging the ethnos. In order to give credibility to the conclusions, in line with the modern model of integrated multidisciplinary research, the hypotheses formulated by archaeology require verification by the results of molecular and isotopic studies of human bones. Limiting the ethnic study of archaeology’s necropolis sources to the indications of bio- and geochemistry is cognitively inadequate, as aDNA analyses only establish biological affinities. Isotopic studies determine the relationship of a deceased person to a specific geographical region, in both cases providing no insight into important aspects of early medieval human life like the mentality-determining membership of a socially and politically organised religious and mythic-ethnic-cultural community.

Źródło:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2023, 64; 133-167
0080-9993

Pojawia się w:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Lords of the Rings: Some Considerations About the Classification of Gold Scandinavian Snake Rings from the Late Roman Period and its Interpretational Implications
Władcy pierścieni: uwagi o klasyfikacji skandynawskich złotych ozdób obręczowych z późnego okresu rzymskiego i ich implikacje interpretacyjne

Autorzy:

Przybyła, Marzena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2048947.pdf

Data publikacji:

2021-12-20

Wydawca:

Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

Tematy:

Late Roman Period
Scandinavia
Zealand
Gotland
Öland
Scandinavian snake rings
“centre-periphery” model
gift-giving
późny okres wpływów rzymskich
Skandynawia
Zelandia
Gotlandia
Olandia
skandynawskie obręcze wężowate
model „centrum-peryferia”
wymiana darów

Opis:

The article discusses the differentiation of Scandinavian gold ring ornaments with serpentine endings from the 3rd and 4th centuries CE. The results of the phylogenetic and CAPCA analysis were used here to re-examine the previous interpretation of political ties between the various regions of Scandinavia, within the “center-periphery” and gift-giving models. The special position of the power center in Zealand was also discussed. All the large ornaments of this type in the graves of the Zealand elites are characteristic of the western part of the Central Baltic zone. Therefore, a hypothesis was put forward that the Zealand elite belonged to the network of connections created by the elites from Gotland, Öland, and the eastern part of mainland Sweden. In this context, the subject of the causes of the crystallization of the Zealand power center was once again taken up.
Jednym z przedmiotów kultury materialnej najczęściej przywoływanych w sięgającej 2. połowy I tysiąclecia n.e. skandynawskiej tradycji literackiej są złote ozdoby obręczowe. Miarą tej popularności może być fakt, że w samych tylko tekstach „Eddy Poetyckiej” złote pierścienie i bransolety wymieniane są aż 45 razy, zawsze jako istotny element fabuły. Pojawiają się one tutaj w kontekście opisu osoby władcy – hojnego rozdawcy i łamacza złotych obręczy – jako wyraz jego zamożności, prestiżu oraz szczodrości wobec poddanych. Związek złotych obręczy z zachowaniem gift-giving w tych tekstach, a także wyrażane w nich raz po raz ogromne znaczenie samego takiego zachowania w budowaniu relacji społecznych i politycznych również nie budzi wątpliwości. Przekazom źródeł pisanych odnośnie do znaczenia złotych ozdób obręczowych odpowiada również ewidencja źródeł ikonograficznych i archeologicznych tej epoki oraz okresu wikińskiego, których jednym z ciekawszych przykładów są przedstawienia na kamieniu z Tängelgårda na Gotlandii (Ryc. 1). Niniejszy artykuł poświęcony jest jednej grupie skandynawskich złotych ozdób obręczowych z późnego okresu wpływów rzymskich, które najczęściej określane są jako bransolety, naszyjniki czy też pierścienie wężowate (ormhuvudringar). Nie jest to bynajmniej temat nowy i poświęcona jest mu dość obszerna literatura, która reprezentuje dwa poziomy analizy. Pierwszy z nich obejmuje studia klasyfikacyjne i chronologiczne, drugi – studia poświęcone interpretacji znaczenia tych ozdób. Opierając się o wyniki analiz klasyfikacyjnych, obejmujących także studia nad występowaniem omawianych obręczy, wyłonione zostały dwie dominujące obecnie hipotezy o ich pochodzeniu. Pierwsza z nich wiąże tego typu ozdoby z warsztatami działającymi na Zelandii. Druga wskazuje, że są one wytworem różnych warsztatów, bądź to z terenów dzisiejszej Danii, bądź obszarów dzisiejszej wschodniej Szwecji kontynentalnej, Gotlandii i Olandii. Drugą grupą prac dotyczących złotych wężowatych ozdób obręczowych są studia poświęcone interpretacji znaczenia tych pierścieni, a także ich miejsca w rekonstrukcji procesów geopolitycznych. Przede wszystkim wymienić należy tutaj pracę Joachima Wernera (przyp. 17), który jako pierwszy zwrócił uwagę na symboliczne znaczenie niektórych wężowatych ozdób obręczowych, wiążąc większe egzemplarze ze strojem męskim, uznając je za znak przynależności do grupy osób wpierających władcę (Gefolgschaft) i wskazując na sposób dystrybucji tych obręczy przez władcę (dar oznaczający związek z władcą). Wątek zależności pomiędzy osobami noszącymi wspomniane dwie grupy ozdób obręczowych został rozwinięty w studiach Ulli Lund Hansen (przyp. 19). Wyniki analizy rozprzestrzenienia tych przedmiotów i kontekstu ich występowania wraz z szeroką analizą rozprzestrzenienia importów rzymskich zostały przez nią wykorzystane jako przesłanki do identyfikacji centrum władzy w regionie Stevns na Zelandii. Przyjmując hipotezę Wernera, że złote wężowate ozdoby obręczowe mają stanowić wyznacznik przynależności noszących je osób do stronnictwa władcy (identyfikowanego przez inną kategorię masywnych ozdób obręczowych, jakimi są złote bransolety kolbowate) autorka ta zarysowała sieć aliansów politycznych zawieranych przez przedstawicieli zelandzkiego centrum władzy. Rekonstrukcja ta oparta została też o założenie pochodzenia większości złotych wężowatych ozdób obręczowych w typie skandynawskim właśnie z Zelandii. Schemat rekonstrukcji powiązań przedstawicieli zelandzkiego centrum władzy z regionu Stevns z późnego okresu wpływów rzymskich zaproponowane przez Ulla Lund Hansen zostały przyjęte i rozwinięte przez Pera Ethelberga (przyp. 21). Autor ten wprowadza jednak rozróżnienie między zelandzkimi wężowatymi ozdobami obręczowymi, które w jego ujęciu mają odpowiadać pierścieniom B.39 oraz bransoletom typu Hildebrand B, a bransoletami typu Hildebranda C, jego zdaniem pochodzącymi ze wschodniej Szwecji. Zwrócił on uwagę na pochodzenie ze wschodniej Szwecji obręczy z grobu A z Varpelev na Zelandii, ale nie zaproponował żadnej interpretacji tego faktu w świetle przyjętych przezeń założeń o sposobie dystrybucji tych ozdób. W podobnym kierunku idą także rozważania zawarte w pracy Helge J. Kudahl (przyp. 26). Wymienieni autorzy – Ulla Lund Hansen, Per Ethelberg i Helge J. Kudahl – starają się wyeksponować specjalną pozycję Zelandii w późnym okresie wpływów rzymskich jako silnego, dominującego centrum władzy w Europie Północnej, kreującego rozkład sił politycznych poprzez zawierane z przedstawicielami elit innych regionów. Jako środek budowania tych sojuszy wymieniana jest redystrybucja przedmiotów prestiżowych, z położeniem nacisku na uzależnienie obdarowanego od osoby obdarowującej, a także wymiana darów i egzogamia. Ozdoby obręczowe jako przedmioty, które zostały darowane przez władcę osobom należącym do popierającego go stronnictwa stanowią w tym ujęciu „marker” podległych mu przedstawicieli elit. Konfrontując jednak przytoczony tutaj pogląd z bezpośrednio ze źródłami trudno pominąć fakt, że pewna część efektownych ozdób obręczowych odkrytych w pochówkach zelandzkich elit jest obcego, a nie lokalnego pochodzenia. Powoduje on, że jeśli chcielibyśmy przyjąć założenia poczynione przez cytowanych wyżej autorów odnośnie mechanizmów redystrybucji przedmiotów symbolizujących status społeczny oraz dóbr luksusowych, to musielibyśmy to rozumieć jako ślad politycznego uzależnienia Zelandii od innego centrum władzy. Innymi słowy można postawić pytanie, czy złote obręcze wężowate typowe dla kontynentalnej Szwecji, Olandii i Gotlandii, często należące do kategorii ozdób najbardziej masywnych, nie powinny być raczej uznawane za świadectwo sieci aliansów kreowanych przez elity wymienionych obszarów – elity zelandzkie byłyby wprawdzie elementem tych sojuszy, ale nie ich głównym motorem. Zgłębienie tej kwestii jest celem prezentowanego tutaj studium. Niezbędne staje się zatem ponowne przeanalizowanie tych ozdób. Wprawdzie formalnie wpisują się one w jeden ogólny wzorzec, jednak pod względem szczegółów wykonania są mocno zindywidualizowane. Badając stopień ich podobieństwa na poziomie poszczególnych egzemplarzy, nie zaś ogólnych typów, można spróbować rekonstruować ich hipotetyczną „genealogię” i tym samym – na podstawie „zasady daru” – próbować rekonstruować czas, kierunki i intensywność przypuszczalnych powiązań politycznych pomiędzy poszczególnymi regionami z nieco większą dokładnością, niż było to możliwe na podstawie uproszczonych klasyfikacji. To „genealogiczne” podejście jest też o tyle istotne, że znacząca liczba tych obręczy nie występuje w kontekście pozwalającym na określenie ich dokładniejszego datowania. Jak już wspomniałam wyżej, raz jeszcze powrócić muszę do kwestii klasyfikacji złotych wężowatych ozdób obręczowych, ich chronologii i wzorców rozprzestrzenieni. Ponieważ pierścienie B.40 są właściwie zminiaturyzowaną wersją niektórych bransolet i naszyjników typu Hildebrand B i C, a niektóre pierścienie B.39 wydają się być wyraźnie spokrewnione z niektórymi egzemplarzami bransolet typu Hildebranda B, to wszystkie te przedmioty zostały tutaj przeanalizowane łącznie. Ogółem uwzględniono tutaj 129 ozdób obręczowych należących do wymienionych typów. Ponieważ pewne cechy pierścieni typu B.39 spotykane są również na niektórych egzemplarzach pierścieni typu B.18, również i te zabytki zostały włączone do analizy (21 egzemplarzy) (Ryc. 2). Złote obręcze wężowate są przedmiotami reprezentującymi wysoki poziom wytwórczości jubilerskiej, produkowanymi prawdopodobnie na zamówienie i w związku z tym unikatowymi. Nie ma w zasadzie dwóch identycznych ozdób należących do tej grupy, nawet jeśli niektóre z nich wykonane zostały jako para. Z tej przyczyny każda klasyfikacja operująca arbitralnymi jednostkami (typami) musi uwypuklić tylko jedną lub kilka cech tych przedmiotów, całkowicie pomijając inne cechy, być może równie istotne z punktu widzenia rozważań na temat ich ewentualnego pochodzenia z jednego warsztatu oraz ich potencjalnej bliskości chronologicznej. Analizowana tutaj grupa zabytków, jakkolwiek ściśle ze sobą powiązana, stanowi niewątpliwie zbiór politetyczny, gdzie poszczególne egzemplarze dzielą ze sobą jedynie pewną grupę cech mogących występować w różnych kombinacjach, i gdzie trudno jest postawić ostre granice pomiędzy poszczególnymi typami. Próba klasyfikacji uwzględniającej politetyczny charakter źródeł wymusza wykorzystanie wieloczynnikowych narzędzi analitycznych. Wybrana została tutaj analiza Neighbor-Joining (z zastosowaniem usuwania parami w wypadku brakujących danych) wykonana w programie MEGA 4 (K. Tamura et alii 2007). Jest to metoda pozwalająca obliczyć statystyczną odległość pomiędzy najbliższymi sobie obiektami (liczba zmian na liczbę cech w sekwencji), których bliskość określana jest metodą minimalnej zmiany. Wynikiem zastosowania tej metody jest tylko jedno drzewo filogenetyczne, które zgodnie z algorytmem uznane jest za najbardziej prawdopodobne. W matrycy uwzględniono zróżnicowanie 58 cech obejmujących takie elementy, jak liczba taśm, ukształtowanie i detale wykonania zakończenia, umiejscowienie dekoracji, a także typy zastosowanych stempli oraz dekorację filigranem i granulacją. Zróżnicowanie tych cech przedstawione zostało na Ryc. 4. Analiza pozwoliła uzyskać drzewo filogenetyczne, które rozdziela badane zabytki na dwie odrębne „tradycje”. Jest to drzewo ze statystycznie wygenerowanym korzeniem, zaproponowanym przez program. Drzewo to zostało skonfrontowane z datowaniem względnym zespołów grobowych i depozytów (Ryc. 5) zawierających obręcze omawianych typów. Zakres chronologiczny ich wstępowania w świetle tych datowań obejmuje fazy C1b–C3b. Najwcześniej datowane zespoły grobowe, które można odnosić do fazy C1b znalazły się w początkowych partiach obu głównych rozgałęzień. W wypadku jednej z nich są to inwentarze z Kirkebakkegård (Zelandia, DK), Komorowa (północna Polska), Valløby (Zelandia, DK) i z Pilipek (wschodnia Polska), w wypadku drugiej – inwentarze z grobu 73 z Ryd (Olandia, S), i z grobu 1 z Gunnerupgård (Zelandia, DK). Ponieważ zabytki z czterech pierwszych zespołów wydzielają się na wykresie w odrębną gałąź i przeważają ilościowo, dlatego drzewo zostało ukorzenione właśnie w miejscu wyodrębnienia się tej gałęzi (Ryc. 6). W efekcie ukorzenienia uzyskano trzy główne gałęzie (grupy). Poszczególne grupy rozdzielają się na dalsze gałęzie. Dla uproszczenia opisu zostały one wydzielone mechanicznie jako jednostki dalszej analizy (podgrupy), oznaczone literami alfabetu. Posłużyły one jako moduły w uproszczonym schemacie ukorzenionego drzewa (Ryc. 7). Zarówno na rysunku drzewa jak i wykonanym na jego podstawie schemacie ewolucji omawianych obręczy zaznaczono miejsca wyodrębniania się ich kolejnych „generacji”. Należy jednak podkreślić, że tempo pojawiania się modyfikacji w poszczególnych gałęziach z pewnością nie było jednakowe, mogło też być różne na poszczególnych etapach rozwoju gałęzi. Niemniej, zestawiając informacje odnośnie datowania względnego zespołów z ozdobami omawianego typu z chronologią względną obręczy wynikającą z rozwoju drzewa można zauważyć, że obie sekwencje są ze sobą w ogólnym zarysie zgodne, czyli innymi słowy – zespoły z fazy C1b występują w początkowych etapach rozwoju poszczególnych gałęzi (w dolnej partii drzewa filogenetycznego), zaś zespoły z fazy C3 znajdują się w końcowych ich etapach. Sekwencje te jednak – o czym należy pamiętać – reprezentują dwie różne kategorie. Ta zobrazowana przez drzewo filogenetyczne odnosi się do momentu powstania poszczególnych egzemplarzy, natomiast sekwencja oparta o relatywne datowanie poszczególnych inwentarzy grobowych – do momentu wyłączenia tych obręczy z obiegu kulturowego. Przeniesienie powyższej interpretacji wyników analizy filogenetycznej na mapę pokazuje zróżnicowanie regionalne omawianych obręczy, na które w ogólnym zarysie wskazywały już prace wcześniejszych badaczy. Prezentowane tutaj cztery mapy (Ryc. 28–31) uwypuklają jednak kilka dodatkowych aspektów. Ilustrują one przyjętą tutaj interpretację diagramu filogenetycznego, tj. podział analizowanego zespołu zabytków na trzy grupy i w ich ramach – na podgrupy. W wypadku grup 2 i 3 dokonano też pewnej generalizacji opartej o sekwencję pojawiania się i zanikania niektórych bardziej dystynktywnych cech. Jednocześnie też liniami zaznaczone zostały wynikające z tego diagramu najbliższe odległości statystyczne pomiędzy poszczególnymi egzemplarzami. Wielkość punktów oddaje też zróżnicowanie rozmiarów analizowanych obręczy (duża sygnatura – bransoleta/naszyjnik, mała – pierścień). Obręcze należące do grupy 1 są nieliczne i występują w dużym rozproszeniu (Ryc. 28). Odległość statystyczna pomiędzy najbliższymi sobie egzemplarzami jest tutaj też stosunkowo duża, zwłaszcza jeśli porównać ją z podobnymi danymi odnoszącymi się do obręczy grup 2 i 3. Najmniejsze odległości w grupie 1 oscylują w granicach 0,07–0,08, pozostałe zaś w granicach 0,10–0,17. Obręcze podgrupy 1A, obejmujące pierścienie mające wiele cech występujących na nieco wcześniejszych i charakterystycznych zwłaszcza dla Jutlandii pierścieniach B.41, znane są z północno-wschodniej Zelandii oraz z Olandii. Obręcze podgrupy 1B, obejmujące zarówno większe obręcze jak i pierścienie, spotykane są na Zelandii, Gotlandii oraz na południe od Bałtyku, tj. na Rugii, Powiślu oraz Podlasiu. Obręcze podgrupy 1C, obejmującej tylko bransolety i naszyjniki, znane są z Olandii i południowo-zachodniej Finlandii. Okres występowania obręczy grupy 1 w zespołach grobowych obejmuje fazę C1b. Egzemplarze odkryte w depozytach można datować jedynie w szerszych ramach faz C1b–C2. W wypadku obręczy grupy 2 pod pomarańczową sygnaturą zgeneralizowane zostało występowanie obręczy podgrup 2A–2C i pod czerwoną – obręczy 2G–2J. W pierwszym wypadku chodzi o obręcze rozwijające się od 2 do 8 generacji, w drugim – o obręcze, których rozwój obejmuje generacje 9–14 (Ryc. 29). Obręcze podgrup 2A–2C występują w fazach C1b i C2. Precyzyjniej datowane zespoły grobowe z obręczami podgrup 2G–2J każą umieszczać je w fazie C2, chociaż szersze datowanie niektórych zespołów w obrębie faz C1b–C2 nie pozwala wykluczyć ich występowania także w fazie C1b. Zielona sygnatura obejmuje obręcze podgrup 2D–2F, a więc obręcze z zaznaczonymi zoomorficznymi zakończeniami, których rozwój zaczyna się w 10 generacji i kończy najpóźniej w 13 generacji. Ich występowanie odnosić można do faz C1b–C2, ewentualnie także do fazy C3. Żółta sygnatura łączy zaś obręcze podgrup 2K–2M, których rozwój daje się prześledzić od 15 po 21 generację. Okres występowania obręczy tych podgrup zamyka się w fazach C2–C3. Odległości pomiędzy najbliższymi sobie egzemplarzami w podgrupach 2A–2C i 2G–2J są stosunkowo niewielkie i wynoszą przeciętnie 0,01–0,05, rzadziej – 0,06–0,08; jedynie sporadycznie wartości te osiągają 0,12–0,13. Obręcze tych podgrup występują najliczniej na Gotlandii, Olandii i wybrzeżu sąsiedniej Smalandii oraz w Upplandii. Pozostałe egzemplarze występują pojedynczo w południowo-zachodniej Finlandii, na Bornholmie, w południowo-zachodniej Skanii, na wschodniej Zelandii, w regionach Bohuslän, Buskerud, Aust-Agder, na północnej i środkowej Jutlandii, północno-wschodniej Fionii, w środkowych Niemczech i na Podlasiu. W wypadku obręczy podgrup 2D–2F odległości pomiędzy najbliższymi sobie egzemplarzami są znacznie większe niż w wypadku podgrup 2A–2C i 2G–2J. Oscylują one w granicach 0,09–0,14; wyjątek stanowią egzemplarze z bagna w Thorsberg, gdzie odległość ta wynosi 0,01. Obręcze te znane są z regionów Uppland, Närke i Bohuslän, Gotlandii, Olandii, wschodniej Zelandii, południowo-wschodniej Fionii i ze stanowiska bagiennego Thorsberg. Odległości pomiędzy najbliższymi sobie egzemplarzami w podgrupach 2K–2M wynoszą przeciętnie 0,05–0,07 choć skrajne wartości wynoszą odpowiednio 0,02 oraz 0,09–0,11. Obręcze te występują stosunkowo licznie na Gotlandii i Olandii. Znane są też z Västmanlandu, południowo-zachodniej Finlandii, wschodniej Skanii, wschodniej Zelandii, Rogalandu i Dolnych Łużyc. Występowanie obręczy grupy 3 przedstawione zostało (Ryc. 30, 31) za pomocą pięciu odrębnych sygnatur, obejmujących odpowiednio podgrupy 3A–3B, 3C–3D, 3E–3K, 3L oraz 3M. Obręcze grupy 3 to głównie pierścienie. Jedynie w podgrupie 3B znalazły się większe egzemplarze w postaci pary bransolet z grobu 2/1949 z Himlingøje na Zelandii. Odległości pomiędzy obręczami podgrup 3A–3B są bardzo małe i wynoszą zazwyczaj 0,00–0,02, rzadziej 0,04–0,07. Obręcze te występują licznie na środkowej i południowo-wschodniej Zelandii, pojedynczo zaś występują na północnej Jutlandii, południowej Fionii, w regionach Västmanland i Hordaland, na stanowisku bagiennym w Thorsberg oraz w Niemczech Środkowych. Ich rozwój obejmuje generacje 3–11. Występują one w kontekście zespołów grobowych z fazy C1b, a zwłaszcza – C2. Prawdopodobnie w podobnych ramach można datować obręcze podgrup 3C–3D, choć przypuszczenie to opiera się tylko na sekwencji filogentetycznej umieszczającej ich rozwój w generacjach 4–6. Odległości pomiędzy najbliższymi sobie egzemplarzami podgrup 3C–3D są znacznie większe niż w wypadku podgrup 3A–3B. Najmniejsze wynoszą 0,06–0,07, największe – 0,11–0,13. Większość tych obręczy pochodzi ze stanowisk wschodniozelandzkich, z Półwyspu Stevns nad zatoką Køge. Tylko jedna znana jest z norweskiego regionu Sogn og Fjordane. W wypadku obręczy podgrup 3E–3K odległości pomiędzy najbliższymi sobie egzemplarzami są bardzo małe i mieszczą się najczęściej w granicach 0,00–0,03, wyjątkowo wartości te wynoszą 0,06 lub 0,13. Obręcze tych podgrup znane są ze wschodniej Zelandii, Bornholmu i północnej Jutlandii. Licznej są też w Västergötlandii i Smalandii. pojedynczo występują również w regionach Madelpad, Buskerund i Rogaland. Rozwijają się one w generacjach 6–17, występując w inwentarzach z faz C2 i C3. Odległości pomiędzy trzema pierścieniami wydzielonymi w podgrupę 3L wynoszą 0,03–0,05 (Ryc. 31). Egzemplarze te pochodzą ze środkowej Zelandii, Aust-Agder oraz z Opplandii. Pojawiają się one w 6 generacji i występują w zespołach z fazy C2. Najbliższe odległości pomiędzy egzemplarzami podgrupy 3M oscylują pomiędzy 0 a 0,03. W pojedynczych wypadkach wartości te są większe wynosząc 0,05 i 0,11. Pierścienie podgrupy 3M znane są liczniej z Jutlandii oraz z regionów Rogaland i Hordaland. Ich znaleziska są rozproszone na wschodniej i południowej Zelandii, w Opplandii, Nord-Trøndelagu, Bohuslänie i Hallandii, na Christiansø i Gotlandii, Hälsingland i w Dolnej Saksonii. Pierścienie te występują często w inwentarzach datowanych stosunkowo szeroko, mieszczących się w ramach faz C1b–C2. Są jednak też i inwentarze datowane węziej, na fazę C2, a w jednym wypadku – na fazy C2b–C3a. Niewykluczone zatem, że chronologię tych pierścieni należy raczej zamknąć w fazie C2, a prawdopodobnie także w fazie C3a. Nie można przedstawić jednoznacznej interpretacji najbliższych związków pomiędzy poszczególnymi obręczami. Analiza filogenetyczna stosowana w naukach biologicznych zakłada istnienie wspólnego „przodka”. W pewnym zakresie założenie jest również adaptowalne do świata idei przekładających się na wyroby kultury materialnej, przy czym bardzo prawdopodobne jest zapożyczenie tej samej idea przez różnych ludzi i wyrażenie jej w przedmiotach wykonanych przez różnych wytwórców, reprezentujących odmienne środowiska kulturowe. W wypadku analizowanego tutaj drzewa może znajdować odzwierciedlenie w takich sytuacjach, w których w obrębie grup i podgrup różnice pomiędzy najbliższymi egzemplarzami są dość duże, co dotyczy obręczy grupy 1 i podgrup 2D–2F. Wówczas jednak należy uwzględnić również i inną interpretację – wykonanie poszczególnych egzemplarzy tych podgrup doraźnie przez tego samego rzemieślnika, ale w większych interwałach czasowych. Stosunkowo duże zróżnicowanie obręczy grupy 1 można by tłumaczyć również ich związkiem z inicjalną fazą występowania określonej idei, która nie uzyskała jeszcze bardziej sformalizowanego, zestandaryzowanego wyrazu. Duże podobieństwo statystyczne pomiędzy porównywanymi obręczami pozwala sądzić, że zostały one wykonane w krótkim czasie (seryjnie?) przez jednego rzemieślnika. Warto przy tym zaznaczyć, że na wynik statystyczny analizy filogenetycznej w obrębie poszczególnych grup, pomimo dużego ogólnego podobieństwa poszczególnych egzemplarzy, mogło mieć wpływ wystąpienie dodatkowych elementów zdobniczych co w konsekwencji plasuje konkretne obręcze w nieco większej odległości od innych, na pierwszy rzut oka bardzo podobnych. Większość obręczy zaliczonych do grupy 1 znana jest ze Skandynawii a tylko trzy egzemplarze pochodzą z obszarów położonych na południe od Bałtyku, gdzie występując w różnych środowiskach kulturowych (krąg nadłabski, kultura wielbarska). Prawdopodobnie zatem genezy tych obręczy należy poszukiwać w południowej Skandynawii, zapewne na dużych wyspach strefy środkowobałtyckiej, tj. na Olandii i Gotlandii. Na rzecz takiego przypuszczenia mogłaby przemawiać centralna pozycja tych wysp w sieci kontaktów jaka rysuje się w wyniku analizy najbliższych powiązań w obrębie grupy 1. Powiązania pomiędzy najbliższymi sobie egzemplarzami w obrębie niektórych podgrup grupy 2 i 3 są wyjątkowo wyraźne. W wypadku podgrup 2A–2C, 2G–2J, 3A–3B, 3E–3K, 3L i 3M, gdzie wartości te oscylują w granicach 0,00–0,05 można z pewnym prawdopodobieństwem przypuszczać, że obręcze te powstały w warsztacie jednego rzemieślnika, w stosunkowo niedługim czasie. Wydaje się prawdopodobne, że obręcze, które dzieli odległość rzędu 0,06–0,08 należy interpretować jako przedmioty zrobione przez tych samych rzemieślników, po dłuższym czasie od wykonania starszych, podobnych obręczy, albo też być dziełem rąk rzemieślnika kolejnej generacji, mającego styczność z wyrobami poprzednika (np. przekazanie know how na drodze relacji mistrz-uczeń?). Oczywiście czas wytworzenia przedmiotu, sugerowany przez następstwo rozgałęzień drzewa filogenetycznego, niekoniecznie musi być tożsamy z czasem wykorzystania tych obręczy w procesie dystrybucji darów i budowania aliansów politycznych. Wpływ na to ma po pierwsze czas włączenia konkretnej obręczy w taki obieg kulturowy oraz długość jego pozostawania w użytkowaniu (czas życia jednostki; przekazanie spadkobiercy). Czas zdeponowania wspomnianych obręczy w ziemi, czy to jako elementów inwentarza grobowego, czy też jako depozytów w środowisku suchym lub wodnym, rzadko jest tożsamy z czasem ich wytworzenia i zapewne także rzadko zbliżony do czasu wprowadzenia ich w obieg. W wypadku omawianych obręczy występujących w kontekście inwentarzy grobowych, które jest nam stosunkowo najłatwiej datować, należałoby zatem brać pod uwagę wiek, w jakim dana osoba otrzymała taką obręcz oraz długość jej życia od tego czasu. Te dane są jednak niemożliwe do precyzyjnego skalkulowania. Wszelkie próby rekonstrukcji tego rodzaju powiązań z natury zatem mają bardzo hipotetyczny charakter a przy tym są zniekształcone wskutek nieuniknionego „spłaszczania” chronologii badanych wydarzeń. Wyniki przedstawionej tutaj analizy skandynawskich złotych obręczy wężowatych stwarzają okazję, aby jeszcze raz powrócić do dyskusji nad koncepcją zreferowaną pokrótce we wstępie. Według tej koncepcji w późnym okresie wpływów rzymskich Zelandia miała stanowić dominujący w południowej Skandynawii ośrodek polityczny, w jakimś stopniu nadrzędny także wobec terenów położonych na południowych wybrzeżach Bałtyku, a nawet – według niektórych autorów – wobec odległych obszarów dzisiejszej zachodniej Ukrainy czy wschodniej Rumunii. Dla opisu tej relacji stosowany jest, podobnie jak dla opisu relacji Cesarstwo Rzymskie-Zelandia – ogólnie zarysowany model „centrum-peryferie”. Jednym z przejawów tej dominacji miałaby być dystrybucja dóbr prestiżowych, wśród których wymieniane są importy prowincjonalnorzymskie i okazałe ozdoby, w tym też złote ozdoby wężowate, którym przypisuje się funkcję wyznacznika rangi społecznej, czy wręcz rangi politycznej w tak rozumianym systemie osobistej zależności. Jako przykład zastosowania takiej interpretacji wspomnianych przedmiotów można przytoczyć zaproponowaną przez Ullę Lund Hansen klasyfikację statusu przedstawicieli najwyższych elit zelandzkich w późnym okresie wpływów rzymskich opartą o analizę materiałów grobowych z tej wyspy. Według tej propozycji osoby o najwyższym statusie cechowałaby obecność w inwentarzu grobowym złotej bransolety kolbowatej (do tej pory na terenie Zelandii stwierdzono je jedynie w pojedynczych inwentarzach męskich). Nieco niższy, podległy status reprezentowałyby pochówki ze złotymi bransoletami wężowatymi i współwystępującymi z nimi często złotymi pierścieniami wężowatymi. Jeszcze niższą rangę wśród elit miałby zaś osoby, których inwentarze grobowe cechuje obecność złotego pierścienia wężowatego i pięć importów rzymskich. Wspomniane złote ozdoby obręczowe występują również poza Zelandią. W takich wypadkach są one postrzegane jako dar dla przedstawicieli elit z innych obszarów i interpretowane jako ślad budowania przez elity zelandzkie aliansów politycznych. Przedstawiona tutaj analiza filogenetyczna tych przedmiotów wskazuje jednak, że wszystkie pięć dużych złotych ozdób obręczowych znalezionych na Półwyspie Stevns najliczniejsze analogie znajduje wśród ozdób obręczowych z Gotlandii, Olandii i południowo-wschodniej części Półwyspu Skandynawskiego. Należy przy tym podkreślić, że na 66 wszystkich znanych egzemplarzy bransolet wężowatych typu skandynawskiego aż 41 pochodzi z tych właśnie obszarów. W kartograficznej metodzie analizy występowania zabytków archeologicznych przyjmuje się, że koncentracja artefaktów badanego typu na jakimś obszarze wskazuje z dużym prawdopodobieństwem na ich pochodzenie z tegoż regionu. Taką interpretację można by zatem przyjąć również i w wypadku wspomnianych bransolet wężowatych, uznając je tym samym za typowe dla Gotlandii, Olandii i południowo-wschodniej części Półwyspu Skandynawskiego. Odnosząc tę obserwację do przedstawionego wyżej modelu interpretacji stosunków społeczno-politycznych bransolety te należałoby zatem postrzegać nie jako materialny ślad inicjatywy politycznej elit zelandzkich, lecz jako przejaw aktywności wyższych warstw społeczeństw zachodniej części strefy środkowobałtyckiej. Z tych obszarów znane są również podobne ozdoby obręczowe wykonane ze stopów miedzi, co tym bardziej przemawia na rzecz ich lokalności w strefie środkowobałtyckiej. I tak, złota bransoleta z datowanego na fazę C1b grobu podkurhanowego z Valløby – najbogatszego późnorzymskiego grobu męskiego na Zelandii – najlepsze analogie znajduje wśród obręczy z Olandii i Gotlandii oraz innych, nawiązujących do egzemplarzy z tych wysp. Podobnie pierścień z grobu męskiego 1/1894 z Himlingøje z faz C1b–C2a nie ma analogii na Zelandii, ale kilka w centralnej Szwecji. Do tej gałęzi drzewa, którą wiązać można z zachodnią częścią strefy środkowobałtyckiej należą również pierścień z grobu 1 z Gunnerupgård, bransoleta z grobu 3/1977 z Himlingøje oraz naszyjnik z grobu męskiego A z Varpelev, z Zelandii, datowanych odpowiednio na fazy C1b, C2, i C3a. Podobnie najbliższą analogię na Olandii ma pierścień z bogatego grobu męskiego z fazy C1b z Kirkebakkegård z północno-wschodniej Zelandii. Wszystkie duże złote obręcze z wężowatymi zakończeniami znane z grobów wschodniozelandzkich i trzy wymienione pierścienie wydają się być zatem wyrobami obcymi. Ich obecność na Zelandii obejmuje zatem cały okres od fazy C1b do fazy C3b. Jedynymi złotymi ozdobami obręczowymi, które wytwarzane były na Zelandii, są pierścienie wężowate typu Beckmann 39a–c (tutaj podgrupy 3A–3K), bowiem tylko ich znaleziska tworzą na Zelandii wyraźną koncentrację. Pod względem formalnym ich najwcześniejsze egzemplarze (podgrupy 3A i 3B) wykazują ścisły związek z dwoma złotymi bransoletami wężowatymi pochodzącego z najbogaciej wyposażonego grobu kobiecego z późnego okresu wpływów rzymskich na Zelandii, tj. z datowanego na fazę C2a grobu 2/1949 z Himlingøje. Te zaś posiadają znajdują bliskie analogie stylistyczne w bransoletach z depozytów w Tuna w Upplandii i Vestringe na Gotlandii, należących do grupy 2 (Ryc. 39). Wydaje się zatem, że również lokalny, zelandzki symbol statusu ma korzenie w ozdobach obręczowych z zachodniej części strefy środkowobałtyckiej. Należy zatem jeszcze raz podkreślić, że jeśli założymy, iż pierścienie podgrup 3A–3K stanowią wyrób zelandzki, i że były one oznaką władzy politycznej, a także że ich obraz archeologiczny jest wynikiem budowania przez elity zelandzkie systemu zależności społecznych, wówczas opierając się na tym samym modelu musimy przyjąć, że duże obręcze znalezione w grobach elit zelandzkich z późnego okresu wpływów rzymskich stanowią ślad zależności od elit zachodniej części strefy środkowobałtyckiej. Istotne znaczenie dla dotychczasowej argumentacji wskazującej na wiodącą rolę zelandzkich elit z regionu Stevns w Europie Północnej mają także złote bransolety kolbowate, interpretowane jako interregionalny znak najwyższej pozycji społecznej w społecznościach germańskich z późnego okresu wpływów rzymskich i okresu wędrówek ludów. Pod koniec okresu przedrzymskiego i we wczesnym okresie wpływów rzymskich występują one – jako wyznacznik statusu – w grobach sarmackich strefy północnopontyjskiej. Jako najwcześniejszy przykład takiej bransolety poza wspomnianym środowiskiem nomadzkim uważana była obręcz ze wspomnianego grobu męskiego 1/1894 z Himlingøje, datowanego na fazy C1b–C2a (zawierającego również typowy dla zachodniej części strefy środkowobałtyckiej pierścień podgrupy 2F). W efekcie przyjęto, że właśnie wschodnia Zelandia stanowiła pierwszy w Europie Północnej i Środkowej obszar przyswojenia tego symbolu z kręgu kultur sarmackich. Jednak depozyt z Bolarve na Gotlandii sprawia, że należałoby rozważyć tutaj inną możliwość. Zawierał on, oprócz złotej bransolety kolbowatej, także złotą bransoletę wężowatą typu pomorskiego typową dla faz B2b–C1a (typ Wójcik III). Taka kompozycja tego depozytu sprawia, że za najwcześniejszy obszar recepcji złotych bransolet kolbowatych w północnoeuropejskim Barbaricum należałoby uznać nie Zelandię, a raczej Gotlandię. W tym kontekście bardzo interesująca jest mapa występowania innych złotych bransolet typu pomorskiego, których znaczenie jako symbolu statusu może być z dużym prawdopodobieństwem postrzegane podobnie jak w wypadku późniejszych złotych wężowatych ozdób obręczowych. Na dziewięć znanych egzemplarzy żaden nie pochodzi jednak z Zelandii, natomiast wzorzec ich rozprzestrzenienia eksponuje duże znaczenie obszarów dzisiejszej Szwecji w ponadregionalnym powiązań elit już w samych początkach późnego okresu wpływów rzymskich. Podkreślić również należy, że oprócz złotych wężowatych ozdób obręczowych grupy 2 w strefie środkowobałtyckiej stosunkowo licznie występują złote naszyjniki o tordowanej obręczy i gruszkowatym zapięciu – innego, datowanego na fazy C1b i C2 przedmiotu interpretowanego jako symbolu statusu. Podobnie jak w odniesieniu do wcześniejszych złotych bransolet wężowatych typu pomorskiego, również i w tym wypadku widać wyraźne związki pomiędzy terenami dzisiejszej Szwecji (choć z inaczej rozłożonymi skupiskami ich znalezisk) a północną częścią kultury wielbarskiej fazy cecelskiej; również te przedmioty te nie występują na Zelandii. Specjalna pozycja Gotlandii, Olandii i wschodniej części kontynentalnej Szwecji widoczna jest także w ilości złota w późnym okresie wpływów rzymskich, a także w sposobie jego dystrybucji w tych regionach. Największa ilość złota, które dzięki formalnej analizie wykonanych z niego przedmiotów można wiązać z tym okresem, znana jest z Gotlandii i Olandii, następnie zaś ze wschodniej części kontynentalnej Szwecji oraz z Zelandii i Fionii (Ryc. 44A). W wypadku Fionii należy jednak podkreślić, że dużą część dystynktywnych chronologicznie form znanych z tej wyspy należy datować nie wcześniej niż na fazę C3. Co więcej, można zaobserwować różnice pomiędzy obszarami dzisiejszej Danii a zachodnią częścią strefy środkowobałtyckiej w zakresie wzorca dystrybucji złota w obrębie tych regionów jak i sposobów jego deponowania. O ile ilość złota znana z Zelandii jest porównywalna np. z tą znaną z Olandii, o tyle wyroby ze złota to zazwyczaj małe przedmioty, podczas gdy te znane z Olandii, Gotlandii i wschodniej części kontynentalnej Szwecji – duże (Ryc. 44:B.C). Na Zelandii znacznie częściej są to pierścienie, i występujące nawet w ubożej wyposażonych grobach, podczas gdy w zachodniej części strefy środkowobałtyckiej są to zazwyczaj bransolety i naszyjniki, spotykane w depozytach lub rejestrowane jako znaleziska luźne, a tylko wyjątkowo w inwentarzach grobowych (Ryc. 41). Innymi słowy – fragmentacja i rozprzestrzenienie złota na Zelandii są znacznie większe niż w zachodniej części strefy środkowobałtyckiej. Opierając się na modelu dystrybucji dóbr prestiżowych można przypuszczać, że elity zelandzkie mocno inwestowały w utrzymanie silnego, spójnego lokalnego systemu zależności poprzez rozdział darów daleko w dół drabiny społecznej na samej wyspie. Dystrybucja takich dóbr w zachodniej części strefy środkowobałtyckiej wskazywałaby zatem na ich znacznie większą kumulację w rękach najwyższych elit, aktywnych w budowaniu rozległej sieci aliansów ponadregionalnych. Niemniej jednak Zelandia nadal pozostaje tym obszarem, który na tle innych regionów Skandynawii wyróżnia się w fazach C1b–C2 bardzo dużą liczbą importów prowincjonalnorzymskich (Ryc. 44:D). Odgrywały one tutaj ogromną rolę w wyrażeniu prestiżu w obrządku pogrzebowym. W najbogatszych grobach na Zelandii w tym okresie występuje przeciętnie sześć do dziewięciu naczyń prowincjonalnorzymskich, zaś dla porównania – na Jutlandii jest to przeciętnie jedno naczynie, zaś w sąsiedniej Skanii współczynnik ten wynosi 0,3–1 (Ryc. 37). Warto też zaznaczyć, że na Zelandii importowane naczynia występują też w jednym lub dwóch egzemplarzach w grobach o niskim standardzie wyposażenia, co wskazuje na relatywną „taniość” tych przedmiotów na tej wyspie. Zgodnie z koncepcją Ulli Lund Hansen importy rzymskie miały by być redystrybuowane z ośrodka władzy na Półwyspie Stevns nie tylko w dół drabiny społecznej na Zelandii, ale też i wśród elit innych obszarów. Wyjątkowość Zelandii wyrażona w dostępności prestiżowych zasobów wyraża się wyraźnie również w rodzaju metali używanych do wykonywania nie tylko dużych, ozdobnych zapinek, ale także i ich małych, powszechniej występujących form. Ciekawe jest, że elementy konstrukcyjne zelandzkich fibul rozetkowych z faz C1b–C2 wykonane są ze srebra, co odróżnia je m.in. od typowych dla Jutlandii odmian, gdzie zarówno kabłąk jak i tarczki wykonane są z tańszego materiału, czyli ze stopów miedzi. To samo dotyczy wczesnych, datowanych na fazę C2 fibul swastykowych, których tarczki podstawowe i inne elementy konstrukcyjne zrobiono ze srebra. „Taniość” srebra na Zelandii w fazach C1b i C2 widoczna jest także w wypadku analizy surowca, z jakiego robiono „zwykłe” zapinki występujące powszechnie na tej wyspie. Dominujące tutaj w tym okresie fibule MP.II–III aż w 54% przypadków wykonane są ze srebra, pozostałe zaś ze stopów miedzi (Ryc. 45:A). Jeśli zaś spojrzeć na charakterystyczne w fazie C1b i C2a fibule MP.IIA, to aż 83% egzemplarzy wykonanych zostało ze srebra, reszta – ze stopów miedzi (Ryc. 45:B). Dla kontrastu można przywołać tutaj podobne obliczenia odnoszące się do fibul srebrnych MP.II–III z Jutlandii, gdzie w całym zbiorze stanowią one 21% (Ryc. 45:C). Wielkość ta jest taka sama w odniesieniu do najbardziej typowych dla Jutlandii fibul z faz C1b–C2, a mianowicie zapinek MP.IIIB (Ryc. 45:D). Jakkolwiek nowsze studia nad metalowymi elementami bogatego stroju kobiecego w Skandynawii wskazują, że wiele jego elementów łączonych dotychczas z Zelandią w istocie wiązać należy z innymi regionami, to i tak wydaje się, że ozdobne elementy tego stroju, takie jak fibule rozetkowe, mogły stanowić inspirację dla pojawienia się podobnych zapinek w innych regionach Skandynawii (zwłaszcza na Jutlandii i na Bornholmie). Nadal wskazywałoby to na duże znaczenie elit zelandzkich, znajdujące wyraz w adaptacji sposobu ich autoprezentacji przez elity sąsiednich regionów Europy Północnej. Jako dość prawdopodobna jawi się zatem hipoteza, iż naśladownictwo to stymulowane było przez prestiż, jakim cieszyli się członkowie wyższych warstw społecznych Zelandii. W kontekście elementów bogatego stroju kobiecego z faz C1b i C2 ciekawe jest też, że większość fibul z napisami runicznymi z tego okresu znaleziono na Zelandii. Jeśli występują one poza tą wyspą, to są to najczęściej fibule typowe dla Zelandii. Interpretacja funkcji tych napisów jest przedmiotem dyskusji, niemniej sam fakt pojawienia się pisma w połączeniu z elementami przynależnymi do świata kobiecego jest bardzo interesujący, zważywszy, że większość przykładów pisma związana jest jednak ze światem męskim. Jeśli założymy, że złote bransolety, naszyjniki i pierścienie stanowią oś rekonstrukcji sieci powiązań politycznych w Europie Północnej, to siłą rzeczy trudno nie zastanawiać się, dlaczego właśnie Zelandia wydaje się mieć najsilniejsze powiązania z Cesarstwem Rzymskim, a nie np. Gotlandia czy też Olandia? Najprostszym wyjaśnieniem mogłaby tu być odległość. W takim wypadku łatwo jednak wskazać i innych kandydatów do takiej pozycji, ciągle zresztą pozostawałoby pytanie o przyczyny wyboru. Dwa dalsze wyjaśnienia, jakie spotykamy w literaturze przedmiotu, to handel z prowincjami rzymskimi i kontakty dyplomatyczne. Pierwsze z nich zakłada, że mieszkańcy Zelandii mieli coś atrakcyjnego do zaoferowania w wymianie ze stroną rzymską. Wskazuje się tutaj na bursztyn, futra, miód, tusze zwierzęce, czy też zboże. Trudno jednak znaleźć silną argumentację dla tych propozycji, ponieważ bursztyn nie występuje obficie na Zelandii, a inne wymienione dobra były dostępne dla Rzymian w bliższych lokalizacjach. Alternatywne wyjaśnienie zwraca uwagę na możliwość, że obfitość importów rzymskich na Zelandii jest rezultatem jej klientelnej zależności od Cesarstwa Rzymskiego. Można tutaj odnieść się do przykładów podobnego rodzaju relacji wiążących elity plemion barbarzyńskich żyjących poza limesem z administracją rzymską. Pojawia się jednak pytanie, jaki rodzaj korzyści przynosiłby Rzymianom sojusz z tak odległym i słabym partnerem? Wszakże Rzym nie wybrał najsilniejszego partnera w regionie. Niewykluczone zresztą, że dopiero silniejsze powiązania z Cesarstwem wykreowały znaczenie Zelandii, która - na tle innych części Europy Północnej - we wczesnym okresie wpływów rzymskich stanowiła raczej marginalny obszar napływu importów prowincjonalnorzymskich. Szukając odpowiedzi na to pytanie można by hipotetycznie przypuścić zmianę w rzymskiej percepcji sytuacji politycznej w Barbaricum po wojnach markomańskich – to znaczy mniej więcej w czasie, kiedy wykrystalizowało się wschodniozelandzkie centrum władzy. Ponieważ wiemy, że Rzymianie dociekali, jakie były przyczyny tego konfliktu militarnego (ówcześni historycy uznali, że była to migracja Longobardów i Obiów na południe), to możemy przypuszczać, że mogli też podejmować próby kontroli równowagi sił pomiędzy plemionami Europy Północnej, tak aby w przyszłości uniknąć eskalacji lokalnych wojen. Należy wspomnieć, że także wiele danych archeologicznych wskazuje, iż wojny markomańskie stanowiły część szerszych, czasami prawdopodobnie gwałtownych procesów gospodarczych, społecznych i politycznych prowadzących do migracji grup ludzkich, które zaczęły się gdzieś w zachodniej i centralnej części Basenu Morza Bałtyckiego oraz Półwyspu Jutlandzkiego. Jednym z takich przykładów mogą być zmiany zasięgu kultury wielbarskiej, najpierw w kierunkach zachodnim i południowym, później zaś – w na tereny dzisiejszej wschodniej Polski i zachodniej Ukrainy. Należy też przypuszczać, że w procesie tych zmian jakiś udział mieli także mieszkańcy Västergötlandii, Östergötlandii, Upplandii, wschodniej Skanii i Gotlandii, co sugerują spotykane tam pojedynczo wspominane już bransolety wężowate typu pomorskiego, w tym także złote, znane również ze stanowisk położonych w pobliżu limesu środkowodunajskiego. W wypadku południowo-wschodniego kierunku powiązań zachodniej części strefy środkowobałtyckiej zastanowić się należy nad znaczeniem elit tego właśnie obszaru w przemianach osadniczych o charakterze migracyjnym związanych z kulturą wielbarską. Związki zachodniej części strefy środkowobałtyckiej ze środowiskiem kultury wielbarskiej, ale także i z innymi obszarami kulturowymi, są widoczne także w fazach C1b i C2 w obrazie rozprzestrzenienia niektórych typów złotych ozdób obręczowych. W odniesieniu do kultury wielbarskiej wskazać można raz jeszcze na obecność pojedynczych pochówków ze złotymi bransoletami lub pierścieniami wężowatymi mieszczącymi się w grupie 2, czy też złotymi naszyjnikami o gruszkowatym zapięciu i tordowanej obręczy. Znaleziska te znane są z obszaru położonego na wschód od dolnego biegu Wisły, z Pojezierza Chełmińskiego, Pojezierza Iławskiego, Podlasia i Ziemi Lubuskiej. Trudno jest jednoznacznie stwierdzić, czy stanowią one ślad fizycznej obecności na tych terenach przedstawicieli elit pochodzących z Gotlandii, Olandii lub południowo-wschodniej części Półwyspu Skandynawskiego, czy też są raczej wyrazem wymiany darów prestiżowych lub też ich rozdawnictwa. Biorąc pod uwagę migracyjny charakter przemian zachodzących w kulturze wielbarskiej na przełomie wczesnego i późnego okresu wpływów rzymskich oraz w późnym okresie wpływów rzymskich, można rozważać tę pierwszą ewentualność. Zwracając uwagę na obecność w środowisku kultury wielbarskiej złotych ozdób obręczowych typowych dla zachodniej części strefy środkowobałtyckiej podkreślić należy jednocześnie brak takich ozdób, które wiążą się z Zelandią (pierścienie B.39) czy też ze strefą jutlandzko-norweską (pierścienie B.18). Zwrócić trzeba uwagę, że są one rzadkie również w strefie środkowobałtyckiej. Należy zatem przypuszczać, pomimo iż Zelandia w połowie II wieku n.e. nie stanowiła najsilniejszej siły politycznej w Basenie Morza Bałtyckiego, że elity tej wyspy mogły stanowić właściwy cel rzymskiej polityki. Idąc tym torem myślenia powinniśmy przyjąć, że to Cesarstwo Rzymskie było źródłem specjalnej pozycji Zelandii, i że w wykreowało ją jako przeciwwagę dla dotychczasowych silnych graczy lokalnej, wokół bałtyckiej polityki. Występowanie niektórych, wspominanych wyżej złotych ozdób zdaje się sugerować, że były nimi m.in. populacje zamieszkujące Olandię, Gotlandię i wschodnią część Półwyspu Skandynawskiego. Co więcej, występowanie złotych obręczy grupy 1 i 2 w inwentarzach grobowych wschodniozelandzkiego ośrodka władzy w późnym okresie wpływów rzymskich wskazuje na drugi, zachodni kierunek oddziaływań elit zachodniej strefy środkowobałtyckiej. Są one widoczne również dalej na zachód, na Półwyspie Jutlandzkim. W wypadku północnej Jutlandii ich śladem jest złota bransoleta wężowata grupy 2 znaleziona w wyposażeniu jednego z grobów z obszaru Vendsysselu; pojedyncze pierścienie tej grupy znane są także z Himmerlandu i Søhøjlandet. Niewykluczone, że pojawienie się tutaj takich obręczy może być świadectwem zainteresowania elit zachodniej części strefy środkowobałtyckiej kontaktami dyplomatycznymi z elitami tego obszaru. Przyczyną ich nawiązania mogło być (epizodyczne?) dążenie do uzyskania okazjonalnego bądź trwalszego dostępu do prowadzącej na zachód arterii komunikacyjnej Limfjordu. Wydaje się prawdopodobne, że z wcześniejszym odcinkiem tego szlaku komunikacyjnego łączą się pojedyncze znaleziska dalszych ozdób obręczowych typowych dla zachodniej części środkowobałtyckiej, znane z południowo-wschodniej i południowo-zachodniej Skanii, z Bornholmu i północno-wschodniej Fionii (Ryc. 46). Związane z zachodnią częścią strefy środkowobałtyckiej złote bransolety wężowate grupy 2, a także złote naszyjniki z gruszkowatym zapięciem i tordowaną obręczą, występują pojedynczo również w depozytach uzbrojenia i oporządzenia jeździeckiego ze wschodniej części Półwyspu Jutlandzkiego (Thorsberg, Illerup A, Proskjær). Ich obecność w tychże depozytach mogłaby świadczyć (choć nie musi – na temat innej możliwości por. niżej), że zainteresowanie elit zachodniej części strefy środkowobałtyckiej obszarem Półwyspu Jutlandzkiego miało nie tylko pokojowy aspekt. Występujące na tych stanowiskach elementy stroju wskazują, że armie najeźdźców, których wyposażenie tutaj złożono, nie wywodziły się z jednego, określonego regionu Barbaricum, a raczej stanowiły złączone aliansami kontyngenty wojowników o różnym, w tym również jutlandzkim pochodzeniu. Stąd też wspomniane bransolety i naszyjniki z jutlandzkich stanowisk bagiennych mogą poświadczać jedynie współudział przedstawicieli elit zachodniej części strefy środkowobałtyckiej w owych zakończonych niepowodzeniem przedsięwzięciach wojennych, nie dowodzą jednak, że były one inspiratorami tych działań. Jutlandia nie musiała być zresztą docelowym terenem tych działań, a jedynie strefą przemieszczania się takich mieszanych kontyngentów. Wspomniane zdarzenia należałoby zatem postrzegać jako część szerszego zjawiska, którego owocem mogła być m.in. poświadczona w antycznych źródłach pisanych konsolidacja w III wieku n.e. dużych związków plemiennych i ich niszczycielskie najazdy na prowincje rzymskie. Z drugiej jednak strony równie dobrym wytłumaczeniem dla obecności w tych depozytach elementów wymienionych depozytach przedmiotów pochodzących z różnych części Skandynawii jest lokalny, jutlandzki konflikt o władzę w regionie, angażujący także sojuszników z sąsiednich regionów. Teza ta mogłaby wyjaśniać obecność w niektórych z tych depozytów bogato zdobionych elementów uzbrojenia i związanego z nimi oporządzenia osobistego wojowników, pod względem dekoracji znajdujących dobre odpowiedniki w zdobieniu zapinek z jutlandzkich grobów kobiecych, czy też pasów z bogato wyposażonych grobów odkrytych w sąsiedztwie Zatoki Kilońskiej, w Neudorf-Bornstein. Ostatnio wymienione cmentarzysko, datowane na fazy C1b–C3, jest istotne dla omówienia powiązań zachodniej części strefy środkowobałtyckiej w tej części Europy Północnej. Znajduje się ono na obszarze (Angeln oraz tereny przyległe doń od zachodu i południa), na którym wyróżniana jest grupa kulturowa o cechach północnonadłabskich, charakteryzująca się pewnymi elementami wskazującymi na kontakty z Fionią i południową Jutlandią. W inwentarzach dwóch grobów z tej nekropoli wystąpiły złote naszyjniki obręczowe, które interpretować można jako wyznaczniki wysokiej pozycji społecznej. Jeden z nich, pochodzący z datowanego na fazę C2 grobu 7, należy do typu z gruszkowatym zapięciem i tordowaną obręczą, który jest charakterystyczny dla centrów władzy zachodniej części strefy środkowobałtyckiej. Przypuszczalnie naszyjnik ten trafił tutaj właśnie z tamtego regionu, w ramach dystrybucji lub wymiany przedmiotów prestiżowych, na przykład jako dar dla przedstawiciela miejscowej arystokracji. Niewykluczone, że teren ten leżał na innym szlaku komunikacyjnego, mającym znaczenie dla realizacji interesów przedstawicieli elit zachodniej części strefy środkowobałtyckiej. Hipotezę tę wspierają inne znaleziska ozdób obręczowych związanych z centrami władzy strefy środkowobałtyckiej, rozlokowanymi wzdłuż tego domniemanego szlaku – na Bornholmie, na Zelandii w regionie Stevns, na Lollandii i na południowo-wschodniej Fionii. Domniemaną trasę tego szlaku można rekonstruować także na podstawie późniejszych, średniowiecznych informacji o przebiegu dróg morskich w zachodniej strefie Basenu Morza Bałtyckiego. Południowo-zachodni kierunek zainteresowań elit zachodniej części strefy środkowobałtyckiej poświadczają pojedyncze egzemplarze złotych bransolet wężowatych grupy 2 z Saksonii-Anhaltu, Turyngii i Dolnych Łużyc (Ryc. 46). Zachodni i południowo-zachodni kierunek powiązań zachodniej części strefy środkowobałtyckiej oczywiście musi prowadzić do pytania, co było powodem (lub powodami) szukania tak dalekosiężnych kontaktów? Częściową odpowiedzią na to pytanie mogłaby być przyciągająca siła głównego centrum kulturowego i gospodarczego w ówczesnej Europie, czyli Cesarstwa Rzymskiego. Istotne mogą być tutaj informacje dostarczane przez antyczne źródła pisane, które mówią o zwiększeniu się w III i IV wieku częstotliwości łupieżczych najazdów grup barbarzyńskich na prowincje Cesarstwa Rzymskiego. Ze źródeł tych wyłania się obraz mówiący o konsolidacji dużych „związków plemiennych” takich jak Alamanowie, Frankowie czy Sasi. Są one zazwyczaj postrzegane w literaturze przedmiotu jako amalgamat ludów, wymienianych wcześniej przez pisarzy antycznych na terenach uformowania się tychże „związków plemiennych”. Interpretację tę wspierają dostarczane przez archeologię dane odnośnie do charakteru kulturowego i stabilności lub destabilizacji struktur osadniczych na tych obszarach. W świetle danych archeologicznych nie można wykluczyć, że jakąś rolę we wspomnianych procesach konsolidacji owych „związków plemiennych” odegrali również przybysze z Północy. Interesującym świadectwem tych procesów jest zwłaszcza bogato wyposażony grób męski z fazy C2 z Emersleben (gr. 2), w Niemczech Środkowych, w którego inwentarzu obok typowej dla zachodniej części strefy środkowobałtyckiej bransolety grupy 2 wystąpił także aureus Postumusa, jednego z cesarzy galijskich. Pochówek ten należy zatem do grupy środkowoniemieckich bogato wyposażonych grobów z monetami władców krótkotrwałego Cesarstwa galijskiego (260–273). Przypomnieć warto, że groby te łączy się często z informacją zachowaną w żywocie Wiktorinusa (SHA, Tyranni triginta 6,3) o auxilia Germanorum: zaciężnych oddziałach germańskich, które miały być wykorzystane przez tego cesarza w walce przeciw legalnemu cesarzowi Galienowi. Inwentarz z Emersleben łączy zatem w sobie wątek skandynawski z wątkiem działań militarnych bliżej nieokreślonych zaciężnych oddziałów germańskich operujących w granicach Cesarstwa. Jednocześnie może on posłużyć jako ilustracja drugiej interpretacji odosobnionego występowania złotych ozdób obręczowych. Ponieważ są one najczęściej uznawane za przedmioty będące elementem systemu wymiany i redystrybucji darów, to mężczyznę pochowanego w grobie 2 z Emersleben należałoby traktować albo jako przedstawiciela wyższych warstw społecznych regionu, gdzie ozdoba ta powstała, albo też ich sojusznika lub klienta otrzymującego kosztowny dar. Na tę drugą możliwość wskazuje orientacja jamy grobowej na osi W-E, co odbiega od normy obowiązującej w tym czasie zarówno w dzisiejszych Niemczech Środkowych jak i w zachodniej części strefy środkowobałtyckiej. Najbliższy obszar, gdzie taka orientacja jamy grobowej na osi W-E jest typowa, to Jutlandia, gdzie również – jak wspomniano wyżej – pojawiają się złoty obręczowe typowe dla zachodniej części strefy środkowobałtyckiej. Ten kierunek powiązań strefy środkowoniemieckiej widoczny jest także w obecności pojedynczych, typowych dla Jutlandii elementów bogatego stroju kobiecego, które mogą być śladem powiązań egzogamicznych pomiędzy przedstawicielami elit obu tych szeroko zakreślonych regionów. Bardziej szczegółowa interpretacja kontekstu występowania złotych ozdób obręczowych typowych dla zachodniej części strefy środkowobałtyckiej na oddalonych od niej obszarach nie zmniejsza jednak wrażenia rozległości i wielokierunkowości powiązań elit tej strefy. Analizując statystycznie najbliższe powiązania pomiędzy obręczami charakterystycznymi dla zachodniej części strefy środkowobałtyckiej przedstawione na mapie 29 można podejmować próby uszczegóławiania wniosków odnośnie do związków pomiędzy poszczególnymi regionami. Patrząc jednak na bardziej generalny obraz trzeba stwierdzić, że wyraźnie rysują się tu dwa kierunki – jeden bardzo wczesny, sięgający przynajmniej początku późnego okresu wpływów rzymskich, południowo-wschodni, prowadzący w stronę obszarów kultury wielbarskiej, drugi zaś, zachodni i południowo-zachodni, związany ze szlakami prowadzącymi przez ważne arterie komunikacyjne na Półwyspie Jutlandzkim. Odziaływania Zelandii rekonstruowane na podstawie podobnego typu złotych ozdób obręczowych wydają się być natomiast ukierunkowane raczej na sąsiednie obszary Skandynawii, co można traktować jako pośrednią przesłankę na rzecz hipotezy widzącej w elitach tej wyspy wykreowaną przez Rzymian siłę mającą wiązać inne polityczne ugrupowania Europy Północnej, z punktu widzenia rzymskiej dyplomacji nieprzyjazne.

Źródło:

Wiadomości Archeologiczne; 2021, LXXII, 72; 3-91
0043-5082

Pojawia się w:

Wiadomości Archeologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Exotic trilobites from the uppermost Cambrian Series 3 and lower Furongian of Sweden

Autorzy:

Żylińska, A.
Weidner, T.
Ahlgren, J.
Ahlberg, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/139294.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Trilobita
Cambrian Series 3
Furongian
Alum Shale
glacial erratic boulders
Sweden
Denmark
Scandinavia
Exotic trilobites
Trylobity
trzeci oddział kambru
Furong
łupek ałunowy
polodowcowe głazy narzutowe
Szwecja
Dania
Skandynawia
egzotyczne trylobity

Opis:

Seventeen taxa of exotic trilobites representing eight families are described from the olenid- and agnostoid-dominated strata of the uppermost Cambrian Series 3 and lower Furongian alum shale facies of Sweden and from glacial erratic boulders of Denmark. Only five taxa are assigned to species level, i.e., Maladioidella abdita (Salter, 1866), Olentella rara (Westergård, 1922), Pedinocephalus peregrinus (Henningsmoen, 1957), Ptychoparia pusilla (Westergård, 1922), and Westergaardella olenorum (Westergård, 1922), whereas the others are left under open nomenclature or remain unrecognized. Most are described for the first time from the Cambrian of Scandinavia. Their affinities point to a strong connection with East Gondwana, Laurentia, Kazakhstania and Siberia. Exotic trilobites appear in the succession directly after periods of very low oxygen concentration in the Alum Shale Sea; their occurrences correspond to the ranges of agnostoid arthropods in the succession and seem to be linked to global transgressive events causing an influx of cool and/or oxygen-depleted waters onto the shelf of the Baltica palaeocontinent.

Źródło:

Acta Geologica Polonica; 2015, 65, 1; 21-67
0001-5709

Pojawia się w:

Acta Geologica Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Wymiar sprawiedliwości wobec nieletnich w krajach skandynawskich
Juvenile justice in Scandinavia

Autorzy:

Mierzwińska-Lorencka, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2030455.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN

Tematy:

nieletni
sądy dla nieletnich
instytucje pomocnicze
historia wymiaru sprawiedliwości w krajach skandynawskich
orzekanie środków wobec nieletnich
juveniles
juvenile courts
supporting institutions
adjudication process
diagnostic teams
juvenile justice history in Scandinavia

Opis:

Artykuł stanowi przegląd rozwoju skandynawskiego wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich w Finlandii, Danii, Norwegii i Szwecji i ich cech charakterystycznych. Po przedstawieniu historii narodzin modelu nordyckiego pod koniec XIX w., dokonano przeglądu głównych etapów jego ewolucji na przestrzeni XIX i XX w. aż po ostatnie reformy z początku obecnego tysiąclecia. Następnie zbadano sankcje karne i praktyki ich stosowania. Na przykładzie Finlandii i Szwecji przedstawiono szczegółowo rolę interwencji w zakresie opieki nad dziećmi. Artykuł kończy podsu- mowanie i wnioski z przeprowadzonej analizy.
The article gives an overview of the development and distinct features of Scandinavian youth justice in Finland, Denmark, Norway and Sweden. The author presents a short case study of the birth of the Nordic model. This is followed by an overview of the major phases in the evolution of Nordic youth justice from the beginning of the last century until the most recent reform period around the turn of the millennium. In the next two sections the author gives a summary of the contents of the present criminal sanctions and their implementation practices. Ten the role of child welfare interventions is discussed in more detail, using Finland and Sweden as examples. The author’s conclusions follow in the final section.

Źródło:

Archiwum Kryminologii; 2021, XLIII/2; 347-374
0066-6890
2719-4280

Pojawia się w:

Archiwum Kryminologii

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Z problematyki współpracy i konkurencji w polsko-skandynawskich relacjach gospodarczych w okresie międzywojennym XX wieku
On the Cooperation and Competition in the Economic Relations Between Scandinavia and Poland in the Interwar Period of the 20th Century (1918-1939)

Autorzy:

Hajduk, Bolesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1601869.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

economic relations between Scandinavia and Poland
competition and cooperation in the mutual relations
the interwar period of the 20th century
relacje gospodarcze polsko-skandynawskie
konkurencja i współpraca we wzajemnych kontaktach
dwudziestolecie międzywojenne

Opis:

Możliwości i warunki do podjęcia współpracy oraz wystąpienia konkurencji we wzajemnych stosunkach gospodarczych pomiędzy odrodzonym w listopadzie 1918 r. państwem polskim a krajami nordyckimi zaistniały w rezultacie jego uznania de iure oraz zawarcia z nimi określonych porozumień natury ekonomicznej. Pierwsze inicjatywy zmierzające do nawiązania współpracy w dziedzinie gospodarczej podjęto jeszcze przed powstaniem niepodległego państwa polskiego. Wyraźny rozwój współpracy gospodarczej w różnych dziedzinach pomiędzy Polską i krajami nordyckimi nastąpił po ostatecznym ustaleniu granic państwowych, podpisaniu z nimi traktatów handlowych i nawigacyjnych, stabilizacji warunków gospodarczych, zwłaszcza finansowych, oraz ogólnego rozwoju gospodarki polskiej. W dziedzinie handlowej obszarami współpracy i zarazem konkurencji był eksport do państw skandynawskich polskich towarów, takich jak: węgiel i inne paliwa, wyroby hutnicze, drewno, artykuły włókiennicze i produkty rolne. Podobne przykłady współpracy i rywalizacji zaobserwować można w imporcie z krajów skandynawskich do Polski, m.in. tłuszczów jadalnych, smarowych, ryb i przetworów, nawozów sztucznych oraz maszyn i urządzeń. Płaszczyzny współpracy znajdowały się również w obszarze inwestycji kapitałowych w różnych gałęziach polskiego przemysłu elektrotechnicznego, drzewnego, włókienniczego, metalowego, spożywczego i zapałczanego. Jednakże inwestycje i działalność szwedzkiego koncernu Ivara Kreugera w Polsce wywarły, w rezultacie jego konkurencji, negatywny wpływ na polski przemysł zapałczany. Przykładem korzystnej współpracy polsko-skandynawskiej w dziedzinie portowej może być działalność spółki duńskiej Højgaard & Schultz AS. Wymieniona firma zbudowała w porcie handlowym Gdynia wszystkie falochrony i nabrzeża oraz przygotowała plany techniczne budowy poszczególnych obiektów. Ponadto wykonała wiele prac w strefie portowej i poza nią, m.in. w portach rybackich w Helu, Wielkiej Wsi (Władysławowie), obiekty hydrotechniczne w Oksywiu oraz zakład energetyczny w Czarnej Wodzie. Jednakże rozbudowa i wzrost obrotów w portach polskiego obszaru celnego wywołał działania konkurencyjne ze strony portów skandynawskich w zakresie obsługi ruchu towarowego, tranzytowego i osobowego. Dziedziną gospodarki, w której zaistniała współpraca polsko-skandynawska, był również przemysł stoczniowy. Jej przejawy to zakupy statków handlowych, jednostek rybackich i silników w stoczniach skandynawskich, usługi remontowe dla armatorów nordyckich wykonywane przez przedsiębiorstwa stoczniowe położone w polskim obszarze gospodarczym oraz kooperacja w postaci sprzedaży na rynki skandynawskie maszyn, urządzeń i elementów wyposażenia. Ponadto prowadzono stałą wymianę polskich studentów oraz inżynierów, zwłaszcza w duńskich zakładach przemysłu okrętowego. Konkretna współpraca polsko-skandynawska wystąpiła w dziedzinie żeglugi i obejmowała tworzenie mieszanych spółek armatorskich oraz wspólną obsługę niektórych szlaków żeglugowych i portów docelowych. Jednocześnie w obszarze aktywności żeglugowej zaobserwować można silną konkurencję pomiędzy armatorami polskimi oraz nordyckimi w przewozach towarów i osób. Ważną dziedziną współpracy, ale i konkurencji w kontaktach szczególnie z Danią, trwającej już od 1903 r., było rolnictwo. Polskie organizacje rolnicze i właściciele dużych gospodarstw korzystali z osiągnięć duńskiego rolnictwa w zakresie hodowli zwierząt i uprawy roślin oraz utrzymywali stały kontakt z stojącymi na wysokim poziomie organizacyjnym i produkcyjnym duńskimi ośrodkami produkcji rolnej, m.in. wysyłając na praktyki do Danii uczniów szkół rolniczych, studentów i inżynierów. Jednakże rozwój polskiego rolnictwa i podniesienie jakości produkcji rolnej prowadziły do konkurencji w zakresie eksportu na rynki trzecie, np. bekonów do Anglii. Współpraca oraz rywalizacja zaistniała także w polsko-skandynawskich kontaktach dotyczących rybołówstwa. Wykorzystanie skandynawskich, głównie duńskich, jednostek łowczych, sprzętu połowowego i instruktorów przyczyniło się w sposób zasadniczy do zapoczątkowania oraz rozwoju polskiego rybactwa na otwartym Bałtyku, wodach Kattegatu i Skagerraku i na Morzu Północnym. Na odnotowanie zasługuje współpraca, a także rozbieżności, ujawniające się pomiędzy polskimi i skandynawskimi delegatami na forum Międzynarodowej Rady Badań Morza z siedzibą w Kopenhadze, do której Polska przystąpiła w 1922 r.
Undertaking cooperation (and appearing competition resulting from this cooperation) in the mutual economic relations between the Polish state, revived in November 1918, and the Nordic countries was possible after recognition de iure of Poland as a state by those countries and after signing economic agreements. The first attempts to establish economic cooperation took place even before the Polish state came into being. But a real economic cooperation between Poland and the Nordic countries did not flourish before the state’s frontiers had been finally fixed, the economic and navigational agreements had been signed, the economic relations had been stabilised, especially the financial ones, and the whole Polish economy had got started. In the field of economy Poland might cooperate (and compete) with the Nordic countries exporting there such goods as: coal, other fuels, smelting products, wood, textile products, and agricultural produce. On the other hand, the Scandinavian countries exported to Poland the following goods: edible fats, lubricants, fish and fish preserves, fertilisers, machines and technical equipment. The two regions cooperated also in the sphere of capital investments; the Nordic countries invested in the following Polish industries: electro-technical, wood, textile, metal, food, and match. The investments of the Swedish concern of Ivar Kreuger in Poland had a negative impact on the Polish match industry. A positive example of the cooperation between Poland and Scandinavia may be the activity of the Danish Company Højgaard & Schultz AS, which in the commercial port of Gdynia built all the breakwaters and quays, and prepared the technical documentation of many facilities. In addition the Company carried out some other works within and outside the port of Gdynia, among other things in the fishing port in Hel, Wielka Wieś (Władysławowo), and hydrotechnical facilities in Oksywie and the energetic company in Czarna Woda. Yet, a rise in the turnover in the ports of the Polish customs space caused some reactions on part of the Scandinavian ports in the sphere of freight, transit and passenger traffic. The shipbuilding industry was also an area of cooperation between Poland and Scandinavia. Poland purchased merchant ships, fishing vessels and engines in the Scandinavian shipyards and sold machines and equipment on the Nordic markets; in addition, Poland carried out repair works in its own shipyards for Nordic shipowners. Throughout this period an exchanges of students and engineers took place, especially with the Danish shipyards. Poland and Scandinavian countries cooperated also in the sphere of sea transport; mixed shipowner companies were created, some sea routes and some destination ports were operated by mixed companies. At the same time, it was visible that the competition between Polish and Nordic shipowners was growing in the passenger and freight traffic. An important field of cooperation (and competition) – especially with Denmark, which dated back to 1903 – was agriculture. Polish agricultural organisations and owners of big farms benefited from the achievements of Danish agriculture and were in constant contact with Danish centres of agricultural production, which represented a very high level. Poland sent to Denmark pupils and students of agricultural schools and agricultural specialists. Yet, the two countries competed on other markets, e.g. on the English market of bacon. Cooperation and competition in the relations between Poland and the Scandinavian countries were present also in the commercial fishing sector. The use of the Scandinavian, mainly Danish, fishing vessels, fishing equipment and instructors significantly contributed to the development of the Polish fishing sector within the Baltic Sea, Kattegat, Skagerrak and the North Sea. It is worth mentioning here the divergence and concurrence of opinions of the Polish and Scandinavian delegates revealed at the meetings of the International Council for the Exploration of the Sea headquartered in Copenhagen (ICES); Poland joined the ICES in 1922.

Źródło:

Studia Maritima; 2015, 28; 89-124
0137-3587
2353-303X

Pojawia się w:

Studia Maritima

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Klimatyczne uwarunkowania przyrostu na grubość świerka (Picea abies (L.) H. Karst.) z regionu Parku Narodowego Ormtjernkampen w Norwegii
Effect of climatic conditions on the width increment in Norway spruce (Picea abies (L.) H. Karst.) from the Ormtjernkampen National Park in Norway

Autorzy:

Muter, E.
Bednarz, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1026401.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Leśne

Tematy:

czynniki klimatyczne
przyrost na grubosc
Norwegia
sloje przyrostu rocznego
park Narodowy Ormtjernkampen
grubosc
Picea abies
lesnictwo
dendroklimatologia
swierk pospolity
drzewa lesne
picea abies
tree−ring analysis
radial increment
dendroclimatology
ormtjernkampen national park
norway
scandinavia

Opis:

A local tree ring chronology for Norway spruce from the Ormtjernkampen National Park in Norway has been developed for the years 1808−1996. The widths of annual tree rings are shown as absolute [mm] and standardised values. The dendroclimatic analyses have demonstrated that high June−July air temperatures and atmospheric precipitation in January have a stimulatory effect on ring formation. The high air temperatures of April in the current year and of June and September in the year prior to ring formation have a limiting effect on radial increment.

Źródło:

Sylwan; 2003, 147, 03; 47-56
0039-7660

Pojawia się w:

Sylwan

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze
Studies on the elite cult ure of the population of the so -called central strongholds at the beginning of the Piast dynasty : another look at an early -medieval comb from Stroszki near Giecz . A comparative approach

Autorzy:

Kara, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1037899.pdf

Data publikacji:

2020-03-20

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Stroszki
Giecz
Wielkopolska
Scandinavia
Frisia
the first Piast's dominion
Viking period
combs made from antlers
fish in net motif
water
combing hair
Scandinavian mythology
magic
pagan and Christian religions
strongholds
emporia
mentality
elite culture

Opis:

The article presents results of a repeated analysis of an ornamental comb made from an antler, discovered in an early-medieval open settlement in Stroszki (site 1, Nekla county, Wielkopolska province) from the late 9th century or the beginning of the second half of the 10th century. The settlement was a part of the backup facilities of the stronghold in Giecz, one of several the so-called central settlements in the Piasts’ oldest state. The comb stands out for its ornaments in the form of a large fish in a net immersed in water, made by engraving the side lining which serves as the comb’s grip. It has been established that it is an exclusive piece of work of Scandinavian craftsmanship, a single specimen or one from a short series that comes from the 9th/10th centuries or the first half of the 10th century. It represents type IB-VIII-1a according to E. Cnotliwy (1973), identical with type B1:2 according to K. Ambrosiani (1981). The ornaments bear a close resemblance to the ornaments on what is considered Frisian combs from the 9th century or, possibly, the early 10th c. An iconographic analysis of the comb has led to a hypothesis that the hygienic activities that it was used for (combing dirt and insects from hair) had a concealed symbolic sense. In this case, the comb together with similar specimens ornamented by slanting checks or filled diamonds reminiscent of a fishnet, performed the function of an anti-demon instrument. The analysed comb has been attributed to the culture of the oldest state of the Piasts where it ended up most probably as a part of ceremonial exchange between the local elites and the elites of the Baltic communities, including Scandinavian ones. It is regarded that the object’s diffusion was facilitated by mental concurrence, combining the then peoples of “barbarian” Europe.

Źródło:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2019, 60; 107-191
0080-9993

Pojawia się w:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce