Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "sacrum and profanum" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Holistyczny charakter duchowości chrześcijańskiej
    Holistic Character of Christian spirituality
    Autorzy:
    Zyzak, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571373.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    duchowość holistyczna
    sacrum i profanum
    natura i łaska
    holistic spirituality
    sacred and profane
    nature and grace
    Opis:
    The author of the article discusses the impact of spirituality on the human health from a holistic point of view. For this purpose he introduces the holistic idea of spirituality, which is based on integral anthropology, understanding a human being as spiritual-corporal unity. The text underlines the connection between nature and grace, sacred and profane, individual and community.
    Autor artykułu omawia wpływ duchowości na zdrowie człowieka w ujęciu holistycznym. W tym celu rozwija holistyczne pojęcie duchowości, które bazuje na integralnej antropologii, ujmującej człowieka jako jedność duchowo-cielesną. Tekst podkreśla związek natury i łaski, wymiaru profanum i sacrum, a także indywiduum i wspólnoty.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2019, 23, 1(55); 147-167
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum – przenikanie czy podział? Przyczynek do dyskusji na podstawie badań cmentarzyska ludności grupy gustowskiej w Kunowie, woj. Zachodniopomorskie
    Sacrum and profanum – diffusion or division? A contribution to the discussion based on excavations on the Gustow group population burial ground in Kunowo, West Pomeranian Voivodeship
    Autorzy:
    Żychliński, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440810.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Muzeum Narodowe w Szczecinie
    Tematy:
    antropologia kulturowa
    sacrum i profanum
    cmentarzysko i osada grupy Gustowskiej
    okres wpływów rzymskich
    Pomorze Zachodnie
    cultural anthropology
    sacrum and profanum
    burial ground and settlement of the Gustow group
    the Roman period
    West Pomerania
    Opis:
    Abstract: The goal of this contribution is to discuss the question of separation or connection of the sacred and the secular spheres in the prehistory. The basis for these considerations were the results of excavations carried out in Kunowo, Stargard district, site 4, where a biritual burial ground and a related settlement of the Gustow group population dated to the early Roman influence period was unearthed.
    Źródło:
    Materiały Zachodniopomorskie; 2016, 12; 161-185
    0076-5236
    Pojawia się w:
    Materiały Zachodniopomorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między sacrum a profanum – Lamentnice Stanisława Grochowiaka
    Between sacrum and profanum – The Wailing Women by Stanisław Grochowiak
    Autorzy:
    Tomaszewski, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627085.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    sacrum i profanum w "Lamentnicach" S. Grochowiaka
    interpretacja dwóch opowiadań S. Grochowiaka
    a sacrum and profanum in "The Wailing Woman" by S. Grochowaiak
    an interpretation of two stories of S. Grochowiak
    Opis:
    The Wailing Women by Stanisław Grochowiak is a unique collection of stories. Critics have accused the author of not avoiding blasphemy, even of falling into heresy. Taking into consideration two stories (The Wailing Women and The Commandant’s Wife), an attempt is made to prove that such understanding of Grochowiak is unjust to the author. The Wailing Women is not – as it would be said by Jan Lenart – an anti-Christian story. Pędziński’s opinion is more accurate because he sees in Grochowiak a seeking Christian. If characters in Grochowiak’s stories sin, their sins are ignorance and curiosity. They seek answers to questions regarding sacrum sphere from the profanum standpoint. Even if they are given answers, they are unable to comprehend them. Nonetheless they remain and still seek. The characters are not spared by fate and the author often leaves them at the crossroads, just before the soon-to-come disaster. There are numerous concealments, hidden symbols, pre-Christian deities, conversations with God, the Devil and Christ in Grochowiak’s stories. Yet, the stories are not blasphemous. They try to get some answers to questions such as ‘Where do we live?’ or ‘Why does our life look like this and not differently?’They are an attempt to understand God from the standpoint of man.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 443-451
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrzędy, zwyczaje i śpiewy wielkanocne w życiu i pobożności ludowej mieszkańców Podkarpacia
    Easter Rituals, Customs, and Singing in Life and Piety of the People of the Podkarpacie Region
    Autorzy:
    Strycharz-Bogacz, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036982.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wielkanocne obrzędy i zwyczaje
    wielkanocne śpiewy
    ludowa symbolika
    praktyki łączące sacrum i profanum
    Easter rituals and customs
    Easter singing
    folk symbols
    customs combining religious and secular content
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie zwyczajów, obrzędów i śpiewów wielkanocnych w życiu i pobożności ludowej mieszkańców Podkarpacia. O istocie Świąt Zmartwychwstania, przeżywanych w okresie wiosennym, stanowią dwa nierozerwalne elementy: odrodzenie się życia człowieka dzięki ofierze Jezusa oraz odrodzenie się przyrody po zimowym śnie. Ich kulturotwórcze znaczenie znajduje praktyczny wymiar w bogatej wielkanocnej obrzędowości i związanych z nią śpiewach. Msza Rezurekcyjna poprzez śpiew pieśni wielkanocnych jest manifestacją wiary w zbawienie dusz. Stanowi też okazję do wiwatów poprzez wystrzały, grę na bębnie, grę orkiestry oraz głośny dźwięk dzwonów, co oznacza tryumf Chrystusa nad szatanem. Pieśni wielkanocne towarzyszą wielkanocnemu obchodzeniu domów z wiosennym gaikiem i życzeniami. Świecki zwyczaj Śmigusa-Dyngusa wykazuje wyraźne odniesienia do sacrum, gdyż przez symbolikę wody wspomagającej odradzające się na wiosnę życie, nawiązuje do sakramentu Chrztu św. Jego warstwa tekstowa opiera się na pasyjnych treściach ewangelicznych, a warstwa muzyczna wykorzystuje motywy pieśni wielkanocnych. Innym wielkanocnym zwyczajom na Podkarpaciu (Krzyżaki, Meus) czy praktykom podczas Dni Krzyżowych także towarzyszą śpiewy wielkanocne, ich kontrafaktury, pieśni o krzyżu i pieśni przygodne.
    The aim of the article is to present Easter rituals, customs and singing in life and piety of the people of the Podkarpacie region. The essence of Easter being experienced in spring are two inseparable elements: the revival of human life through the sacrifice of Christ and the rebirth of nature after the winter sleep. Their culture-creative meaning has a practical dimension in the rich Easter rituals and associated singing. The Resurrection Mass through performing various Easter songs is a manifestation of faith in salvation of our souls. It also provides opportunity for cheers through fireworks, drum plays, orchestra plays, and loud bells, which signify the triumph of Christ over Satan. Easter songs accompany the Easter custom of visiting homes with spring Gaik and greetings. The Śmigus-Dyngus secular custom shows a reference to sacrum because by the symbols of water that helps in rebirth of life in spring, it refers to the Sacrament of Baptism. The custom’s text layer is based on the passion bible content and the music layer uses the themes of Easter songs. Other Easter customs in the Podkarpacie region (Krzyżaki, Meus) and religious activities during Dni Krzyżowe are also accompanied by Easter songs, their contrafacta, songs about the cross and songs for the ordinary time.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 13; 97-116
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciało Lenina (nie tylko polityczne)
    Lenins body (not only politically)
    Тело Ленина (не только политическое)
    Autorzy:
    Pogonowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311933.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    Мавзолей Ленина в Москве
    Мумия и мумификация
    Естественное тело и политическое тело
    Смертный и бессмертный правитель
    Сакрум–профанум
    Труп
    Религиозный коммунизм
    Mauzoleum Lenina w Moskwie
    mumia i mumifikacja
    ciało naturalne i ciało polityczne
    śmiertelny i nieśmiertelny władca
    sacrum i profanum
    trup
    religia komunizmu
    Lenin’s mausoleum in Moscow
    mummy and mummification
    the natural body and the political body
    sacred and profane
    the corpse
    the religion of communism
    mortal and immortal ruler
    Opis:
    The article deals with the perception of Lenin's mummy and the Moscow mausoleum in non-fiction narratives, mainly in travel reportage, after the collapse of the USSR (considering the broader cultural background). Concerning Ernst Kantorovich's concept of the "two bodies of the king," the issue of Lenin's "two bodies" was addressed. Both the phenomenon of the immortality of the "bogolenin" and the nature of the mummified body of the leader of the Bolshevik Revolution exposed to public view were described. Particularly emphasized is the issue of the Russians' peculiar attitude toward power and the ruler.
    В статье представлена трактовка восприятия мумии Ленина и московского мавзолея в нефикциональных нарративах, прежде всего в трэвел-журналистике, после распада СССР (с учетом более широкого культурного фона). Ссылаясь на концепцию Эрнста Канторовича о «двух телах» короля, ставится вопрос о «двух телах» Ленина, как о феномене бессмертия «боголенина», а также о природе мумифицированного тела руководителя большевистской революции, выставленного на всеобщее обозрение. Особое внимание уделяется вопросу специфики отношения россиян к власти и правителям.
    Artykuł traktuje o postrzeganiu mumii Lenina i moskiewskiego mauzoleum w narracjach niefikcjonalnych, głównie w reportażu podróżniczym, po upadku ZSRR (z uwzględnieniem szerszego tła kulturowego). W nawiązaniu do koncepcji „dwóch ciał króla” Ernsta Kantorowicza podjęto zagadnienie „dwóch ciał” Lenina. Opisano zarówno fenomen nieśmiertelności „bogolenina”, jak i naturę wystawionego na ogląd publiczny zmumifikowanego ciała wodza rewolucji bolszewickiej. Szczególnie podkreślono zagadnienie specyficznego stosunku Rosjan do władzy i władcy.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2023, 4 (184); 10-41
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Духовное измерение романа Людмилы Улицкой "Казус Кукоцкого"
    Spiritual Dimension in L. Ulitskaya’s Novel "The Kukotsky Enigma"
    Autorzy:
    Kuca, Zoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031455.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Ulitskaya
    "The Kukotsky Enigma"
    family
    sacrum
    profanum
    locus
    bordercrossing
    characters
    spiritual and moral values
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 2; 261-272
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapomniany język. Symbolizm archaiczny i współczesny w świetle filozofii symbolu i psychoanalizy
    Forgotten Language. Archaic and Contemporary Symbolism in the Perspective of Philosophy of Symbol and Psychoanalysis
    Autorzy:
    Kalinowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27802646.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    mit
    język symboliczny
    nieświadomość
    świadomość
    sacrum i profanum
    psychonanaliza
    fenomenologia
    hermeneutyka
    myth
    symbolic language
    unconsciousness
    consciousness
    sacred and profane
    psychoanalysis
    phenomenology
    hermeneutics
    Opis:
    Praca niniejsza ma przede wszystkim charakter syntetyczny i filozoficzny. Jej zadaniem jest zogniskowanie rozproszonego w wielu dyscyplinach humanistycznych stanowiska, wybrzmiałego szczególnie w pierwszej i drugiej połowie XX wieku, dotyczącego rewaloryzacji mitu i symbolu, na jego znaczeniu dla trwającego kryzysu kultury Zachodniej w kwestii samorozumienia człowieka. Syntezą zostają objęte badania poczynione przez filozofię symbolu Paula Ricoeura, filozofię form symbolicznych Ernsta Cassirera, religioznawstwo Mircei Eliadego oraz psychoanalizę i filozofię kultury Ericha Fromma (a częściowo też Carla G. Junga). Z uwagi na poruszane kwestie filozoficzne, wymagające wysiłku ponawianych kolejnych odczytań i reinterpretacji (o czym świadczą najnowsze wydania i przekłady wspomnianych tu dzieł, pochodzących nawet z 2020 r.), a także na długotrwały i – co do tendencji – niezmienny kryzys kultury Zachodniej, ograniczam się zasadniczo do tekstów źródłowych, gdzieniegdzie sięgając tylko do literatury XXI w. i opracowań. W pracy tej podejmuję „zapomniany język”, będący językiem symbolicznym, który wyraża istotne i – wg autora – współcześnie mało rozumiane aspekty egzystencji ludzkiej, związane z samopoznaniem i samoświadomością. Zostaje tu objaśnione pojęcie „symbolu uniwersalnego” Fromma i Ricoeura, obecnego i poświadczonego przez religioznawstwo już na pierwotnych etapach kultury. W związku z tym zostaje podjęte pytanie: czy taki znak jest strukturą semantyczną zdolną do wyrażania doświadczeń współczesnego człowieka? Zostaje udzielona pozytywna odpowiedź, bowiem u podłoża zachowań i myślenia współczesnego człowieka leżą podstawowe treści emocjonalne i złożone znaczenia egzystencjalne, które – przez wzgląd na ich inherentną ambiwalencję, a także szczególne momenty rozwoju osobowego jednostki – wymagają szczególnych form ekspresji o charakterze metaforycznym i symbolotwórczym. Dokonuję także krytyki interpretacji „mitu”, odłączonego od oryginalnego kontekstu symboliczno-religijnego i jego instrumentalnego wykorzystywania, będącego groźnym zjawiskiem społecznym, zagrażającym współczesnej kulturze.
    This article has primarily synthetic and philosophical character. It aims to focus the standpoint concerned with the revalorisation of symbol and myth, which is dispersed  among numerous humane disciplines, that echoed in the first and second half of 20th century, on the crisis of Western culture and the issue of self-understanding. This synthesis includes philosophy of symbol of Paul Ricoeur, philosophy of symbolic forms of Ernst Cassirer, religious studies of Mircea Eliade and psychoanalysis and philosophy of culture of Erich Fromm (and to some extent Carl G. Jung). Due to the philosophical subject-matter, which requires continuous effort of re-reading and successive reinterpretations (evidence of which are publishing dates of latest editions and translations reaching year 2020), and due to long-lasting and – in its tendency – unchanged character of the crisis of Western culture, I limit this research mainly to source literature and in some exceptions to literature of 21st century. In this work I describe the symbolic language, which is presented as the so called “forgotten language” (Fromm), that expresses significant and – in author's mind – not well understood Today aspects of human existence related to self-understanding and self-consciousness. I explain the notion of a “universal symbol” of Fromm and Ricoeur and place the question on the capability of such sign to express and explain experiences of modern man. The positive answer is proposed, due to the emotional and existential values underlying modern behaviours and thinking, which requires specific signs of metaphorical and synthetic character, that are able to express emotional ambivalence as well as critical yet dynamic moments of life of the individual. Also the criticism is put forward to the naive interpretation of „myth” that is derived from its original symbolic and religious context and its instrumental use, which becomes dangerous social phenomenon, that is threatening the existence of modern culture today.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2022, 7, 2; 140-156
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metodologické východiská vo výskume spirituality a metaempirickej dimenzie literárnej skutočnosti
    Methodological Starting Points in the Research of Spirituality and the Meta-empirical Dimension of Literary Reality
    Metodologiczne podstawy w badaniu duchowości i metaempirycznego [metafizycznego, ponaddoświadczalnego] wymiaru rzeczywistości literackiej
    Autorzy:
    Hajdučeková, Ivica
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441078.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    slovenská literatúra
    metodológia
    spiritualita a religiozita
    t/Transcendencia
    spiritualéma
    homo religiosus
    homo spiritualis
    homo spiritus
    sakrálno – profánno
    Slovak Literature
    methodological
    spirituality and religiosity
    t/Transcendency
    spiritualeme
    sacral and profane
    sacred and profane
    Literatura słowacka
    metodologia
    duchowość i religijność
    transcendencja / Transcendencja
    duchowe (spirutualne, mistyczne)
    sacrum – profanum
    Opis:
    Autorka v štúdii predstavuje metodologické východiská výskumu duchovnosti v umeleckom texte. Základným východiskom sú možnosti interdisciplinarity (filozofia, experimentálna psychológia, teológia, religionistika, lingvistika, literárna veda aj semiotika), ktorá smeruje k transdisciplinárnemu prieniku do stvárnenia metaempirickej dimenzie skutočnosti v semiotickej štruktúre. Bázové podnety autorka čerpá z výskumu Z. Plašienkovej, J. Komorovského, M. Stríženca, ale aj P. Libu, M. Milčáka a J. Sabola. Metodologicky zostavený súbor pojmov: duchovnosť – t/Transcendencia – religiozita a spiritualita – spiritualéma – „homo religiosus“ – sakrálno a profánno dopĺňa príkladmi analýzy a interpretácie konkrétnych básnických či prozaických textov predstaviteľov slovenskej literatúry 19. a 20. storočia (napr. Hviezdoslava [P. Országha], M. Kukučína, J. G. Tajovského, S. Cambela – Š. Kosorkina, E. B. Lukáča, I. Kraska, F. Švantnera aj M. Rúfusa). Obohatením, ktoré štúdia prináša, je návrh ďalšieho rozšírenia modality fenoménu duchovnej zrelosti v skúmaní lyrického či epického subjektu v umeleckej poézii a próze o pojmy „homo spiritualis“ a „homo spiritus / homo Spiritus“. Tie umožňujú, popri pojme J. Komorovského „homo religiosus“, diferencovane vystihnúť mieru umeleckého stvárnenia duchovnej zrelosti, podmienenej sebapresahovaním, t.j. autotranscendenciou. Roztvárajú sa tak možnosti sledovať umelecké stvárnenie procesu spiritualizácie, a to v teocentrickom, kristocentrickom či až mystickom ukotvení života v jednote s Duchom svätým. Jej výsledkom je nielen vyšší stupeň integrity postavy ako duchovnej bytosti, ale aj estetické rozvinutie metaempirickej dimenzie literárnej skutočnosti ako umelecky stvárnenej numinozity v obraze života. V rámci semiotickej štruktúry umeleckého textu tak duchovný rozmer preniká v osobitej podobe tzv. diafánie aj do kategórie času (chronos – kairos) a priestoru (tzv. genius loci). Prínosom štúdie je pojmový aparát, ktorý do metodológie výskumu umeleckého textu prináša možnosť diferencovane skúmať mieru spiritualizácie v tvarovaní epického či lyrického subjektu a literárnej skutočnosti. Autorka predstavuje metodologické východiská výskumu duchovnosti v umeleckom texte. Základným východiskom sú možnosti interdisciplinarity, ktorá smeruje k transdisciplinárnemu prieniku do stvárnenia metaempirickej dimenzie v semiotickej štruktúre. Obohatením je návrh ďalšieho rozšírenia modality fenoménu duchovnej zrelosti pri skúmaní lyrického či epického subjektu v umeleckej poézii a próze.
    The author presents methodological starting points of the research on spirituality in the literary text. The basic one is the potential of an interdisciplinary approach (philosophy, experimental psychology, theology, religious studies, linguistics, literary scholarship, and semiotics) heading towards the transdisciplinary penetration into the depiction of meta-empirical dimension in the semiotic structure. Basic impulses are drawn from the research of Z. Plašienková, J. Komorovský, M. Stríženec, and also P. Liba, M. Milčák and J. Sabol. The author methodologically forms a set of concepts: transcendence / Transcendence – religiosity and spirituality – spiritualeme – „homo religiousus“ – sacral and profane nature, adding examples of an analysis and interpretation of particular poetic or prosaic texts of the Slovak literature of 19th and 20th century (Hviezdoslav [P. Országh], M. Kukučín, J. G. Tajovský, S. Cambel – Š. Kosorkin, E. B. Lukáč, I. Krasko, F. Švantner and M. Rúfus). The study proposes to further extend the modality of the phenomenon of the spiritual maturity in the research of the lyrical or epic subject in poetry and prose by means of introducing the concepts „homo spiritualis“ and „homo „spiritus / homo Spiritus“. Along with J. Komorovský’s concept “homo religiosus“, they make it possible to estimate the degree of the artistic depiction of spiritual maturity determined by autotranscendence. This gives us new possibilities to observe the artistic depiction of the process of spiritualisation, that is in theocentric, Christocentric or even mystical anchoring of the life in 78 unity with the Holy Spirit. Its outcome is not only the higher degree of the integrity of the character as a spiritual being, but also the aesthetic development of the meta-empirical dimension of literary reality as an artistically rendered numinosity in the picture of life. Thus, within the semiotic structure of an artistic text, the spiritual dimension penetrates the category of time (chronos vs. kairos) and space (genius loci) in a special form of diaphany. The main contribution of the study is the introduction of such conceptual apparatus into the methodology of the study of an artistic text that makes it possible to explore differently the degree of spiritualisation in modelling the epic or lyrical subject and literary reality. The author presents methodological starting points of the research of spirituality in literary texts. The basic one is the potential of interdisciplinary approach heading towards transdisciplinary penetration into the rendering of meta-empirical dimension in the semiotic structure. She proposes to further extend the modality of phenomenon of the spiritual maturity in the research into the lyrical or epic subject in poetry and prose.
    Autorka w studium przedstawia metodologiczne podstawy badań nad duchowością w tekście artystycznym (literackim). Punktem wyjścia jest możliwość interdyscyplinarności [ujęcia interdyscyplinarnego] (filozofia, psychologia eksperymentalna, teologia, religioznawstwo, językoznawstwo, literaturoznawstwo oraz semiotyka), która ukierunkowuje do transdyscyplinarnego (ponaddziedzinowego) wniknięcia [penetrowania] w tworzenie (proces stwarzania) metaempirycznego (metafizycznego, ponad-doświadczalnego) wymiaru rzeczywistości w strukturze semiotycznej. Bazowe inspiracje [impulsy] autorka czerpie z badań Z. Plašienkovej, J. Komorovskiego, M. Stríženca, ale także P. Liby, M. Milčáka i J. Sabola. Metodologicznie skompilowany [ukształtowany] zestaw [wybór] pojęć (terminów, kategorii): ‘duchowność‘ – ‘transcendencja‘ / ‘Transcendencja‘ – ‘religijność‘ i ‘spirytualność‘ (‘duchowość‘, ‘mistyczność‘) – ‘spirytualne‘ (‘duchowe‘, ‘mistyczne‘) – „homo religiosus“ – sacrum i profanum dopełnia przykładami analizy oraz interpretacji konkretnych, poetyckich lub prozatorskich tekstów przedstawicieli literatury słowackiej 19. i 20. stulecia (na przykład: Hviezdoslava [P. Országha], M. Kukučína, J. G. Tajovskiego, S. Cambela – Š. Kosorkina, E. B. Lukáča, I. Kraska, F. Švantnera oraz M. Rúfusa). Dodatkową wartością, którą to studium wnosi, jest propozycja dalszego rozszerzenia modalności (modelu) zjawiska (fenomenu) duchowej dojrzałości w zrozumieniu (badaniu) podmiotu lirycznego lub epickiego w artystycznej [artystowskiej, wysokoliterackiej, wysokoartystycznej] poezji i prozie o ujęcie (koncepcję) „homo spiritualis“ i „homo spiritualis / homo Spiritus“. Pozwalają one [kategorie], poprzez ujęcie J. Komorovskiego „homo religiosus“, w sposób zróżniowany oceniać (przybliżać, prezentować) stopień [miarę] artystycznego wcielenia [tworzenia / stwarzania / urzeczywistniania / odmalowania / przedstawienia, artystycznej realizacji / ekspresji] duchowej dojrzałości, uwarunkowanej przez przekraczanie samego siebie, t.j. przez autotranscendencję. Otwierają się więc nowe możliwości śledzenia [obserwowania] artystycznego wcielania [tworzenia / stwarzania / urzeczywistniania / odmalowania / przedstawienia, realizowania / wyrażania] procesu spirytualizacji [procesu uduchowienia (artystów i ich dzieł)], zarówno w teocentrycznym, chrystocentrycznym, jak i 79 nawet w mistycznym zakotwiczeniu [zaczepieniu, zakorzenieniu] życia w jedności z Duchem Świętym. Jej efektem jest nie tylko wyższy stopieň integralności postawy [charakteru, osobowości] jako istoty duchowej [jestestwa duchowego], ale także estetyczne rozwinięcie metaempirycznego [metafizycznego, ponad-doświadczalnego] wymiaru rzeczywistości literackiej jako artystycznie stworzonego [wypowiedzianego, zinterpretowanego, przetłumaczonego, przełożonego, okazanego] numinosum w obrazie życia. Przeto, w ramach semiotycznej struktury tekstu artystycznego (literackiego) ów duchowy wymiar przenika [prześwituje] w osobistej podobiźnie [specjalnej formie] tzw. diafanii, także do kategorii czasu [liniowego, historycznego, profanicznego oraz kolistego, cyklicznego, sakralnego, świętego] (chronos – kairos) oraz przestrzeni (tzw. genius loci). Wkładem, jaki wnosi to studium, jest wprowadzenie aparatu kategorialnego [aparatu pojęciowego, koncepcyjnego], który do metodologii badań tekstu artystycznego [literackiego] wnosi możliwość zróżnicowanego zrozumienia [badania, eksplorowania] stopnia [miary] spirytualizacji [uduchowienia] w modelowaniu [formowaniu, kształtowaniu, tworzeniu, stwarzaniu] podmiotu [przedmiotu, tematu] lirycznego lub epickiego oraz rzeczywistości literackiej. [polski przekład: Marek Mariusz Tytko]
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 59-82
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wymiary czasu, dźwięku i ciszy. Krzysztof Penderecki i sacrum
    Dimensions of Time, Sound and Silence. Krzysztof Penderecki and the Holy
    Autorzy:
    Cyran, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146627.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    muzyka nowa
    muzyka religijna
    przestrzeń metafizyczna
    sacrum profanum
    wymiar sakralny człowieka
    wymiary czasu i ciszy
    Penderecki "Credo"
    Penderecki "Pasja wg św. Łukasza"
    muzyka XX wieku
    dimensions of time and silence
    20th cent music
    metaphysical space
    new music
    religious music
    spiritual dimension human being
    Penderecki "St. Luke Passion"
    Opis:
    Artykuł omawia wybrane aspekty duchowego wymiaru muzyki Krzysztofa Pendereckiego w perspektywie metafizycznej, nakreślonej przez samego kompozytora w wypowiedziach kluczowych dla jego autorefleksji. „Odbudowanie przestrzeni metafizycznej, strzaskanej przez kataklizmy XX wieku” zakłada przemyślenie podstaw dotychczasowej kultury oraz poszukiwanie nowych środków wyrazu. Autor, odnosząc się do ponad sześciu dekad działalności twórcy Polskiego Requiem, skupia się na kilku kluczowych wątkach, takich jak: liczba i parametr, czas i przestrzeń, metafizyka dźwięku, ethos dzieła i sacrum obecne w samej muzyce. Owa interpretacja stara się wydobyć mniej opisywane cechy muzyki Pendereckiego, stanowiące jednak w rozumieniu autora stały i ważny komponent we wszystkich okresach jego twórczości.
    The article discusses certain aspects of a spiritual dimension in the music of Krzysztof Penderecki, seen from a perspective by himself, inspired by his crucial statements about his own art. “Restoring of the metaphysical space, crushed by the 20th century disasters” requires rethinking the principles of our culture as well as seeking new artistic means of expression. The author, referring to six decades of Polish Requiem creator’s career, focuses on a few key ideas such as: number and parameter, time and space, metaphysics of sound, ethos of a work of art and holiness present in the music itself. This interpretation aims to throw light on less exposed features of Penderecki’s music. However, in the author’s opinion, these features form its constant and important component through all periods of his artistic biography.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2021, 19; 75-92
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzeka i jej przestrzeń – percepcja sfer profanum i sacrum
    River and its surroundings – perception of the spheres of the profane and the sacred
    Autorzy:
    Angiel, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88146.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    percepcja rzeki
    sacrum i profanum
    niematerialne wartości rzeki
    edukacja geograficzna
    perception of a river
    sacred and profane
    non-material values of river
    geographic education
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań percepcji sfery sacrum oraz profanum w przestrzeni rzek. Przestrzeni – rozumianej zarówno w ujęciu przyrodniczym, jak i społecznym (kulturowym). Badania przeprowadzono w 2012 roku wśród pracowników naukowych, nauczycieli oraz studentów różnych uczelni. Zastosowano w nich metodę sondażu diagnostycznego (pytania otwarte). Zapisu skojarzeń (obrazów percepcyjnych) dokonano m.in. techniką mindmappingu. Przedstawiono problemy form i metod związanych z tego rodzaju badaniami. Zaprezentowano różne obrazy percepcyjne przywołane przez respondentów i określenia odnoszące się do sfery sacrum oraz sfery profanum doświadczanej nad rzekami. Dokonano ich podziału na różne kategorie i wskazano dominujące. Wyniki badań posłużyły do sformułowania wniosków dotyczących przyszłych zajęć terenowych nad rzeką – doświadczania (rejestrowania) sfer sacrum i profanum. Określono ujęcia i formy prowadzenia zajęć ze studentami oraz nauczycielami w szkole wyższej. Zarysowano uwarunkowania potrzebne do przeprowadzenia podobnych zajęć ze studentami.
    The article presents the results of a study on the sacred and the profane spheres of rivers understood from both scientific and social (cultural) perspectives. The research was done in 2012 among academic workers, teachers and students at different universities with the use of diagnostic survey method (open questions). The technique of mind mapping, among other things, was applied to record the connotations (perceptive images). The problems of forms and methods connected with this type of research were described. Various perceptive images and expressions used by the respondents to describe the spheres of the sacred and the profane experienced at the rivers were presented and divided into different categories. The most dominant ones were indicated. The results of the research were used to formulate conclusions concerning future fieldworks on rivers – experiencing (recording) the spheres of the sacred and the profane. Perspectives and forms of didactic courses for students and teachers on academic level were determined. Conditions required for similar classes were outlined.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 17; 109-121
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies