Temat: sacrum – profanum - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Chrześcijańskie sacrum?
The Christian sacrum?
Autorzy:: Adamczyk, Dariusz
Bębas, Sylwester
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2037270.pdf
Data publikacji:: 2019-02-22
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: sacrum
profanum
świętość Boga
Bóg uświęcający
sens życia
człowiek uświęcający się
God’s holiness
God sanctifying
the meaning of life
a man who sanctifies himself
Opis:: In this paper the authors characterise the Christian notion of the sacred.They emphasise that the sacred is a term referring to an unspecified Mystery,that reference to the sacred sphere is associated with religion, andthat the concept of the sacred is the central religious category. This givesultimate meaning to human existence. All players get their sacredness fromGod. To the realm of the sacred belong also holy places. The article endswith a summary in which the authors point out that the Christian conceptof the sanctity is very rich in contents.
Źródło:: Collectanea Theologica; 2018, 88, 3; 99-114
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:: Collectanea Theologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Rzeka i jej przestrzeń – percepcja sfer profanum i sacrum
River and its surroundings – perception of the spheres of the profane and the sacred
Autorzy:: Angiel, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/88146.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:: percepcja rzeki
sacrum i profanum
niematerialne wartości rzeki
edukacja geograficzna
perception of a river
sacred and profane
non-material values of river
geographic education
Opis:: W artykule przedstawiono wyniki badań percepcji sfery sacrum oraz profanum w przestrzeni rzek. Przestrzeni – rozumianej zarówno w ujęciu przyrodniczym, jak i społecznym (kulturowym). Badania przeprowadzono w 2012 roku wśród pracowników naukowych, nauczycieli oraz studentów różnych uczelni. Zastosowano w nich metodę sondażu diagnostycznego (pytania otwarte). Zapisu skojarzeń (obrazów percepcyjnych) dokonano m.in. techniką mindmappingu. Przedstawiono problemy form i metod związanych z tego rodzaju badaniami. Zaprezentowano różne obrazy percepcyjne przywołane przez respondentów i określenia odnoszące się do sfery sacrum oraz sfery profanum doświadczanej nad rzekami. Dokonano ich podziału na różne kategorie i wskazano dominujące. Wyniki badań posłużyły do sformułowania wniosków dotyczących przyszłych zajęć terenowych nad rzeką – doświadczania (rejestrowania) sfer sacrum i profanum. Określono ujęcia i formy prowadzenia zajęć ze studentami oraz nauczycielami w szkole wyższej. Zarysowano uwarunkowania potrzebne do przeprowadzenia podobnych zajęć ze studentami.
The article presents the results of a study on the sacred and the profane spheres of rivers understood from both scientific and social (cultural) perspectives. The research was done in 2012 among academic workers, teachers and students at different universities with the use of diagnostic survey method (open questions). The technique of mind mapping, among other things, was applied to record the connotations (perceptive images). The problems of forms and methods connected with this type of research were described. Various perceptive images and expressions used by the respondents to describe the spheres of the sacred and the profane experienced at the rivers were presented and divided into different categories. The most dominant ones were indicated. The results of the research were used to formulate conclusions concerning future fieldworks on rivers – experiencing (recording) the spheres of the sacred and the profane. Perspectives and forms of didactic courses for students and teachers on academic level were determined. Conditions required for similar classes were outlined.
Źródło:: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 17; 109-121
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Sacrum i profanum rodziny w dobie współczesnych przemian i sekularyzacji
Sacrum and profanum of the family in the times of present transformations and secularization
Autorzy:: Bienasz, Tadeusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1312197.pdf
Data publikacji:: 2014-07-01
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: sacrum
profanum
antropologia
rodzina
odpoczynek
świętowanie
anthropology
family
rest
celebration
Opis:: Rodzina była, jest i pozostanie w centrum troski Kościoła ze względu na swój podwójny wymiar sacrum i profanum. Artykuł omawia te dwa wymiary głównie na podstawie nauczania Jana Pawła II. Praca nie jest tylko działalnością i trudzeniem się na zewnątrz w wymiarze profanum; praca jest również ciągłym trudzeniem się i czuwaniem w całości sfery duchowej, a więc jest też procesem w wymiarze sacrum. Podobnie odpoczynek i świętowanie. Człowiek pozbawiony możliwości odpoczynku i świętowania może zatracić sens swej godności i odpowiedzialności.
Family has always been and will always remain in the centre of pastoral care of the Church because of its double dimension: sacrum and profanum. the article discusses those two dimensions mainly on the basis of teachings by John Paul II. Work is not only activity and toil on the outside; work is also constant toiling and watching in the whole of the spiritual sphere, thus being a process in the sacrum dimension. Similarly, rest and celebrating. a person deprived of the possibility of rest and celebrating may lose the sense of his/her dignity and responsibility.
Źródło:: Studia nad Rodziną; 2014, 18, 1(34); 231-242
1429-2416
Pojawia się w:: Studia nad Rodziną
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Religijność we współczesnych reportażach
Religiosity in contemporary features
Autorzy:: Bogołębska, Barbara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/502194.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:: reportaż
religijność
profanum
sacrum
feature
religiosity
Opis:: The author analyses the presence of a religious factor in selected religious and social features. The analysis objects are texts by Jacek Tacik, Piotr Nestorowicz, Renzo and Robert Allegri, Włodzimierz Kalicki, Krzysztof Kąkolewski, Marcin Wójcika, Wojciech Bojanowski, Magdalena Grochowska, Beata Pawlak, Łukasz Wojtusik and WojciechTochman. In her research the author presents the clash between sacrum and profanum in the Church and overlapping investigative, political, medical, historical and travelling aspects. This text is an attempt to complement feature genres which are commonly used in scientific world by a feature with religious (confessional) subject.
Źródło:: Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 1; 37-47
1231-1634
Pojawia się w:: Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Dziewiętnastowieczny Kijów oczami polskich mieszkańców i podróżników: kwestie poetyki miasta w literaturze pamiętnikarskiej
Київ XIX століття очима польських жителів та мандрівників: питання міської поетики у мемуаристичній літературі
Autorzy:: Bracka, Mariya
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015688.pdf
Data publikacji:: 2021-12-14
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: урбаністичний простір
Київ
антиномія
вертикаль – горизонталь
сакральне – профанне
urban space
Kyiv
antinomy
vertical – horizontal
sacred – profane
przestrzeń urbanistyczna
Kijów
antynomia
pion – poziom
sacrum – profanum
Opis:: W artykule przeanalizowano literackie wizje przestrzeni urbanistycznej Kijowa XIX wieku, stworzone przez marginalizowanych pisarzy pogranicza polsko-ukraińskiego, między innymi Aleksandra Grozę, Antoniego Marcinkowskiego i Michała Czajkowskiego. Uwypuklono antynomiczność przestrzeni miejskiej, nakreślono jej perspektywę dźwiękową, kolorystyczną, jak również strukturą pionową i poziomą.
У статті проаналізовано літературні уявлення про міський простір Києва в XIX столітті, створені маргіналізованими письменниками польсько-українського пограниччя, зокрема Олександром Грозою, Антонієм Марцінковським і Міхалом Чайковським. Підкреслено антиномічний характер міського простору, окреслено його звукову та кольорову перспективу, а також вертикальну та горизонтальну структуру.
The article analyzes literary visions of the urban space of Kiev in the 19th century, created by marginalized writers of the Polish-Ukrainian borderland, including Aleksander Groza, Antoni Marcinkowski and Michał Czajkowski. The antinomian character of the urban space was emphasized, its sound and color perspective as well as its vertical and horizontal structure were outlined.
Źródło:: TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 19-29
1733-2249
Pojawia się w:: TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Sakralizacja i desakralizacja przestrzeni miejskich na przykładzie Krakowa i Lwowa
Sacralisation and desacralisation of urban spaces as seen in Kraków and Lviv
Autorzy:: Bylina, Leszek
Cherkes, Bohdan
Uruszczak, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/24200664.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:: sakralizacja
desakralizacja
krajobraz sakralny
sacrum
profanum
znak
desygnat
rytuał
Kraków
Lwów
sacralization
desacralisation
sacred landscape
sacred
profane
sign
designatum
ritual
Cracow
Lviv
Opis:: Celem artykułu jest ukazanie problematyki związanej z sakralizacją i desakralizacją przestrzeni w miastach, na przykładzie Krakowa i Lwowa. Przez setki lat były to miasta położone w obrębie Polski, doświadczone rozbiorami, a rozdzielone – w zakresie przynależności państwowej – po II wojnie światowej. Lwów włączono do ZSRR, zaś Kraków pozostał w Polsce. Po roku 1990 Lwów stał się jednym z ważniejszych miast niepodległego państwa ukraińskiego. Kilkadziesiąt lat socjalizmu w wydaniu radzieckim (Lwów) i w wydaniu PRL (Kraków) wpłynęło mocno na oblicze "uświęconych" przestrzeni, w tym powstawania nowych i dewastacji już istniejących. Analiza historii przestrzeni miejskich Krakowa i Lwowa wykazała, że zachodzi ciągły proces sakralizacji, desakralizacji i resakralizacji niektórych obszarów, w zależności od aktualnie obowiązującej ideologii bądź doktryny społeczno-politycznej czy religijnej. Jednocześnie, na przykład w Krakowie, istnieją na niejako miejsca "święte", których nie naruszyły burzliwe zawieruchy dziejowe. Aby pokazać czym jest sacrum przestrzeni miejskich, autorzy podjęli próbę wypracowania naukowej metodyki wskazywania takich miejsc.
The paper's objective is to shed light on the issue of sacralisation and desacralisation of space in cities with Kraków and Lviv as examples. The cities had been part of Poland for hundreds of years. They jointly suffered from the Partitions of Poland and were separated politically after the Second World War. Lviv joined the USSR and Kraków remained a Polish city. After 1990, Lviv became a major city of independent Ukraine. Several decades of Soviet (Lviv) socialism and Polish communist (Kraków) socialism have left a profound impression on their "sacred" spaces, including the creation of new and the devastation of existing ones. The historical analysis of Kraków's and Lviv's urban spaces exhibited a continuous process of sacralisation, desacralisation, and sacralisation of some areas according to the current prevailing ideology or sociopolitical or religious doctrine. At the same time, a city, Kraków for example, can have certain "holy" places that have remained unaffected by times of turmoil. To demonstrate what an urban sacred space is, the authors attempted to propose a scientific methodology for identifying such places.
Źródło:: Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 29--44
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:: Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Zanikanie świętości. Natura i źródła procesu desakralizacji w kulturze Zachodu
Autorzy:: Chmiel, Bogumił
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/669143.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: sacrum
profanum
desacralisation
perennial philosophy
desakralizacja
filozofia wieczysta
Opis:: The aim of this article was to indicate the essential elements of the process of desacralization of Western culture. In the first part, I individuated fundamental elements characterizing the “traditional” concept of culture, whose main feature was the lack of a sharp distinction between the realm of the sacred and the profane grounded in the idea of cosmic order. The second part concerns the genesis of desacralization, which – in the case Western culture – is associated with the idea of the sophists’ concepts and ideas of the Renaissance. In both cases, desacralization is associated with anthropocentrism. The essence of anthropocentrism is the perception of reality, in which man perceives himself not as an integral part of the divine order, which he should recognize and accomplish in the right way, but as an autonomous creator, directing the world according to his own laws. The question whether these human laws are in harmony with the divine order or remain in contradiction with it appears to be secondary – essential is genesis and nature of order in the human world.
Celem niniejszego artykułu było wskazanie zasadniczych elementów składających się na proces desakralizacji kultury Zachodu. W pierwszej części przedstawiono zasadnicze elementy charakteryzujące „tradycyjne” pojmowanie kultury, którego wyróżnikiem był brak ostrego rozróżnienia na sferę sacrum i profanum ugruntowany w idei kosmicznego ładu. Druga część dotyczy genezy desakralizacji, którą – w przypadku kultury zachodniej – należy wiązać najpierw z myślą sofistów, a następnie z ideami renesansu. W obu przypadkach desakralizacja wiąże się z antropocentryzmem. Istotą antropocentryzmu jest takie postrzeganie rzeczywistości, w którym człowiek pojmuje samego siebie nie jako integralną część boskiego ładu, który winien rozpoznać i realizować we właściwy sobie sposób, ale jako autonomicznego twórcę kreującego „swój” świat wedle własnych praw. Kwestia, czy owe ludzkie prawa są zgodne z boskim porządkiem, czy pozostają z nim w sprzeczności jawi się tym samym jako drugorzędna – tym, co zasadnicze, jest geneza i natura ładu panującego w świecie człowieka.
Źródło:: Tarnowskie Studia Teologiczne; 2017, 36, 1
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:: Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Rytuały Świętowania w Ujęciu Pierre’a Bourdieu
Pierre Bourdieu’s View of Ritual Celebrations
Autorzy:: Choińska, Agnieszka K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/973862.pdf
Data publikacji:: 2012-12-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: ritual symbolism / symbolika rytualna
sacrum-profanum
holiday / święto
holiday ritual / rytuał świąteczny
ritual practice / praktyka rytualna
mythical-ritual space / przestrzeń mityczno-rytualna
rite of passage / rytuał przejścia
institutional ritual / rytuał instytucjonalny
Opis:: In Pierre Bourdieu’s theory, a holiday is a ritual understood as a particular social structure. It has elements such as time and ritual space, objects and interactions, as well as a body and a language. Describing and analysing the dynamic of social celebratory rituals allows the role they play in social life and culture to be revealed. It emerges that on the one hand, the integrating nature of rituals strengthens the social structure and maintains cultural values and norms, while on the other it influences the shaping of the habitus and its transformation. Bourdieu takes into account traditional and contemporary aspects of celebration - (1) religious and magic, etc., rites of passage in the society of Kabylia in Algeria, and (2) French culture, which is familiar to him. Celebratory rituals are subject to institutionalisation, differentiation and individualisation. A change in the meaning of the idea of the sacrum in celebrating entails new traits that are characteristic of lay rituals. Ritual - ‘the structuring structure’ and the ‘structured structure’ - reflects social transformation, as is captured in Bourdieu’s analysis of different cultures’ experience of celebrating, in different times and locations.
Źródło:: Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 4; 25-43
2300-195X
Pojawia się w:: Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Wymiary czasu, dźwięku i ciszy. Krzysztof Penderecki i sacrum
Dimensions of Time, Sound and Silence. Krzysztof Penderecki and the Holy
Autorzy:: Cyran, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30146627.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: muzyka nowa
muzyka religijna
przestrzeń metafizyczna
sacrum profanum
wymiar sakralny człowieka
wymiary czasu i ciszy
Penderecki "Credo"
Penderecki "Pasja wg św. Łukasza"
muzyka XX wieku
dimensions of time and silence
20th cent music
metaphysical space
new music
religious music
spiritual dimension human being
Penderecki "St. Luke Passion"
Opis:: Artykuł omawia wybrane aspekty duchowego wymiaru muzyki Krzysztofa Pendereckiego w perspektywie metafizycznej, nakreślonej przez samego kompozytora w wypowiedziach kluczowych dla jego autorefleksji. „Odbudowanie przestrzeni metafizycznej, strzaskanej przez kataklizmy XX wieku” zakłada przemyślenie podstaw dotychczasowej kultury oraz poszukiwanie nowych środków wyrazu. Autor, odnosząc się do ponad sześciu dekad działalności twórcy Polskiego Requiem, skupia się na kilku kluczowych wątkach, takich jak: liczba i parametr, czas i przestrzeń, metafizyka dźwięku, ethos dzieła i sacrum obecne w samej muzyce. Owa interpretacja stara się wydobyć mniej opisywane cechy muzyki Pendereckiego, stanowiące jednak w rozumieniu autora stały i ważny komponent we wszystkich okresach jego twórczości.
The article discusses certain aspects of a spiritual dimension in the music of Krzysztof Penderecki, seen from a perspective by himself, inspired by his crucial statements about his own art. “Restoring of the metaphysical space, crushed by the 20th century disasters” requires rethinking the principles of our culture as well as seeking new artistic means of expression. The author, referring to six decades of Polish Requiem creator’s career, focuses on a few key ideas such as: number and parameter, time and space, metaphysics of sound, ethos of a work of art and holiness present in the music itself. This interpretation aims to throw light on less exposed features of Penderecki’s music. However, in the author’s opinion, these features form its constant and important component through all periods of his artistic biography.
Źródło:: Pro Musica Sacra; 2021, 19; 75-92
2083-4039
Pojawia się w:: Pro Musica Sacra
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Rytuały religijne w życiu młodzieży
Religious rituals in youth lives
Autorzy:: Farnicka, Marzanna
Sałatka, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/516441.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:: rytuał
młodzież
sakramenty
sacrum
profanum
ritual
youth
sacraments
Opis:: Doświadczenia Kościoła w obszarze pracy duszpasterskiej z młodzieżą wskazują na duży poziom rezygnacji młodego pokolenia z różnego rodzaju praktyk religijnych: począwszy od modlitwy indywidualnej a skończywszy na życiu sakramentalnym. Autorzy artykułu postawili pytanie o miejsce i rolę praktyk kościelnych w życiu młodzieży ze szczególnym uwzględnieniem sakramentów. Materiał badawczy stanowiła ankieta skierowana do 109 studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego. Po przeanalizowaniu danych można postawić tezę, że młodzież potrzebuje przestrzeni rytualnej, aby poprawnie funkcjonować w społeczeństwie, szuka tej przestrzeni na różne sposoby i w różnych miejscach. Funkcje rytuałów religijnych ze sfery sacrum przejmuje wiele wydarzeń o charakterze rytualnym pochodzących z przestrzeni profanum. Autorzy artykułu postulują, by przywrócić rytuałom religijnym ich pierwotne znaczenie, które często zostało utracone w procesie przejmowania przez nie znaczeń pozareligijnych.
The experience of the Church gained during its pastoral work with youth presents that young people very often abandon different religious practices, starting with individual prayer and ending with their sacramental life. The authors of the essay enquired about the place and role of religious practice in lives of young people. They emphasized the sacraments. The research material was a questionnaire addressed to 109 students at University of Zielona Góra. After analyzing the data it can be assumed that young people need some kind of ritual space to exist in a proper way in the society, but they look for the space in different ways and in different places. The SACRUM aspect of religious meetings is often taken by some ritual events with PROFANUM provenience. The authors suggest that the religious rituals should be restored with their original meaning, which often has been lost in the acquisition process of its non-religious meanings.
Źródło:: Studia Paradyskie; 2013, 23; 43-57
0860-8539
Pojawia się w:: Studia Paradyskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Sacrum et profanum dans Yonec de Marie de France (XIIe siècle)
Sacrum and Profanum in Yonec of Marie de France (12th century)
Autorzy:: Gęsicka, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/483514.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
Tematy:: sacrum
profanum
Marie de France
Yonec
Opis:: In the Breton lais, we encounter a brilliant marriage of the Celtic and Christian « marvel » (merveilleux), which is revealed on various semiotic levels. The zones of sacrum and profanum interpenetrate and provoke the reader’s afterthoughts with abundant and profound imagery. In Yonec by Marie de France, at the moment when the coming from Autre Monde protagonist is receiving the Eucharist, he con-stitutes one body with his beloved. In this paper, I attempt to uncover a spiritual meaning/message underlying the text, characters-symbols. The clue to this analysis is the idea of transition: from one status to another, from one figure to another, or from one meaning to another.
In the Breton lais, we encounter a brilliant marriage of the Celtic and Christian « marvel » (merveilleux), which is revealed on various semiotic levels. The zones of sacrum and profanum interpenetrate and provoke the reader’s afterthoughts with abundant and profound imagery. In Yonec by Marie de France, at the moment when the coming from Autre Monde protagonist is receiving the Eucharist, he con-stitutes one body with his beloved. In this paper, I attempt to uncover a spiritual meaning/message underlying the text, characters-symbols. The clue to this analysis is the idea of transition: from one status to another, from one figure to another, or from one meaning to another.
Źródło:: Quêtes littéraires; 2013, 3; 9-15
2084-8099
2657-487X
Pojawia się w:: Quêtes littéraires
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Metodologické východiská vo výskume spirituality a metaempirickej dimenzie literárnej skutočnosti
Methodological Starting Points in the Research of Spirituality and the Meta-empirical Dimension of Literary Reality
Metodologiczne podstawy w badaniu duchowości i metaempirycznego [metafizycznego, ponaddoświadczalnego] wymiaru rzeczywistości literackiej
Autorzy:: Hajdučeková, Ivica
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/441078.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:: slovenská literatúra
metodológia
spiritualita a religiozita
t/Transcendencia
spiritualéma
homo religiosus
homo spiritualis
homo spiritus
sakrálno – profánno
Slovak Literature
methodological
spirituality and religiosity
t/Transcendency
spiritualeme
sacral and profane
sacred and profane
Literatura słowacka
metodologia
duchowość i religijność
transcendencja / Transcendencja
duchowe (spirutualne, mistyczne)
sacrum – profanum
Opis:: Autorka v štúdii predstavuje metodologické východiská výskumu duchovnosti v umeleckom texte. Základným východiskom sú možnosti interdisciplinarity (filozofia, experimentálna psychológia, teológia, religionistika, lingvistika, literárna veda aj semiotika), ktorá smeruje k transdisciplinárnemu prieniku do stvárnenia metaempirickej dimenzie skutočnosti v semiotickej štruktúre. Bázové podnety autorka čerpá z výskumu Z. Plašienkovej, J. Komorovského, M. Stríženca, ale aj P. Libu, M. Milčáka a J. Sabola. Metodologicky zostavený súbor pojmov: duchovnosť – t/Transcendencia – religiozita a spiritualita – spiritualéma – „homo religiosus“ – sakrálno a profánno dopĺňa príkladmi analýzy a interpretácie konkrétnych básnických či prozaických textov predstaviteľov slovenskej literatúry 19. a 20. storočia (napr. Hviezdoslava [P. Országha], M. Kukučína, J. G. Tajovského, S. Cambela – Š. Kosorkina, E. B. Lukáča, I. Kraska, F. Švantnera aj M. Rúfusa). Obohatením, ktoré štúdia prináša, je návrh ďalšieho rozšírenia modality fenoménu duchovnej zrelosti v skúmaní lyrického či epického subjektu v umeleckej poézii a próze o pojmy „homo spiritualis“ a „homo spiritus / homo Spiritus“. Tie umožňujú, popri pojme J. Komorovského „homo religiosus“, diferencovane vystihnúť mieru umeleckého stvárnenia duchovnej zrelosti, podmienenej sebapresahovaním, t.j. autotranscendenciou. Roztvárajú sa tak možnosti sledovať umelecké stvárnenie procesu spiritualizácie, a to v teocentrickom, kristocentrickom či až mystickom ukotvení života v jednote s Duchom svätým. Jej výsledkom je nielen vyšší stupeň integrity postavy ako duchovnej bytosti, ale aj estetické rozvinutie metaempirickej dimenzie literárnej skutočnosti ako umelecky stvárnenej numinozity v obraze života. V rámci semiotickej štruktúry umeleckého textu tak duchovný rozmer preniká v osobitej podobe tzv. diafánie aj do kategórie času (chronos – kairos) a priestoru (tzv. genius loci). Prínosom štúdie je pojmový aparát, ktorý do metodológie výskumu umeleckého textu prináša možnosť diferencovane skúmať mieru spiritualizácie v tvarovaní epického či lyrického subjektu a literárnej skutočnosti. Autorka predstavuje metodologické východiská výskumu duchovnosti v umeleckom texte. Základným východiskom sú možnosti interdisciplinarity, ktorá smeruje k transdisciplinárnemu prieniku do stvárnenia metaempirickej dimenzie v semiotickej štruktúre. Obohatením je návrh ďalšieho rozšírenia modality fenoménu duchovnej zrelosti pri skúmaní lyrického či epického subjektu v umeleckej poézii a próze.
The author presents methodological starting points of the research on spirituality in the literary text. The basic one is the potential of an interdisciplinary approach (philosophy, experimental psychology, theology, religious studies, linguistics, literary scholarship, and semiotics) heading towards the transdisciplinary penetration into the depiction of meta-empirical dimension in the semiotic structure. Basic impulses are drawn from the research of Z. Plašienková, J. Komorovský, M. Stríženec, and also P. Liba, M. Milčák and J. Sabol. The author methodologically forms a set of concepts: transcendence / Transcendence – religiosity and spirituality – spiritualeme – „homo religiousus“ – sacral and profane nature, adding examples of an analysis and interpretation of particular poetic or prosaic texts of the Slovak literature of 19th and 20th century (Hviezdoslav [P. Országh], M. Kukučín, J. G. Tajovský, S. Cambel – Š. Kosorkin, E. B. Lukáč, I. Krasko, F. Švantner and M. Rúfus). The study proposes to further extend the modality of the phenomenon of the spiritual maturity in the research of the lyrical or epic subject in poetry and prose by means of introducing the concepts „homo spiritualis“ and „homo „spiritus / homo Spiritus“. Along with J. Komorovský’s concept “homo religiosus“, they make it possible to estimate the degree of the artistic depiction of spiritual maturity determined by autotranscendence. This gives us new possibilities to observe the artistic depiction of the process of spiritualisation, that is in theocentric, Christocentric or even mystical anchoring of the life in 78 unity with the Holy Spirit. Its outcome is not only the higher degree of the integrity of the character as a spiritual being, but also the aesthetic development of the meta-empirical dimension of literary reality as an artistically rendered numinosity in the picture of life. Thus, within the semiotic structure of an artistic text, the spiritual dimension penetrates the category of time (chronos vs. kairos) and space (genius loci) in a special form of diaphany. The main contribution of the study is the introduction of such conceptual apparatus into the methodology of the study of an artistic text that makes it possible to explore differently the degree of spiritualisation in modelling the epic or lyrical subject and literary reality. The author presents methodological starting points of the research of spirituality in literary texts. The basic one is the potential of interdisciplinary approach heading towards transdisciplinary penetration into the rendering of meta-empirical dimension in the semiotic structure. She proposes to further extend the modality of phenomenon of the spiritual maturity in the research into the lyrical or epic subject in poetry and prose.
Autorka w studium przedstawia metodologiczne podstawy badań nad duchowością w tekście artystycznym (literackim). Punktem wyjścia jest możliwość interdyscyplinarności [ujęcia interdyscyplinarnego] (filozofia, psychologia eksperymentalna, teologia, religioznawstwo, językoznawstwo, literaturoznawstwo oraz semiotyka), która ukierunkowuje do transdyscyplinarnego (ponaddziedzinowego) wniknięcia [penetrowania] w tworzenie (proces stwarzania) metaempirycznego (metafizycznego, ponad-doświadczalnego) wymiaru rzeczywistości w strukturze semiotycznej. Bazowe inspiracje [impulsy] autorka czerpie z badań Z. Plašienkovej, J. Komorovskiego, M. Stríženca, ale także P. Liby, M. Milčáka i J. Sabola. Metodologicznie skompilowany [ukształtowany] zestaw [wybór] pojęć (terminów, kategorii): ‘duchowność‘ – ‘transcendencja‘ / ‘Transcendencja‘ – ‘religijność‘ i ‘spirytualność‘ (‘duchowość‘, ‘mistyczność‘) – ‘spirytualne‘ (‘duchowe‘, ‘mistyczne‘) – „homo religiosus“ – sacrum i profanum dopełnia przykładami analizy oraz interpretacji konkretnych, poetyckich lub prozatorskich tekstów przedstawicieli literatury słowackiej 19. i 20. stulecia (na przykład: Hviezdoslava [P. Országha], M. Kukučína, J. G. Tajovskiego, S. Cambela – Š. Kosorkina, E. B. Lukáča, I. Kraska, F. Švantnera oraz M. Rúfusa). Dodatkową wartością, którą to studium wnosi, jest propozycja dalszego rozszerzenia modalności (modelu) zjawiska (fenomenu) duchowej dojrzałości w zrozumieniu (badaniu) podmiotu lirycznego lub epickiego w artystycznej [artystowskiej, wysokoliterackiej, wysokoartystycznej] poezji i prozie o ujęcie (koncepcję) „homo spiritualis“ i „homo spiritualis / homo Spiritus“. Pozwalają one [kategorie], poprzez ujęcie J. Komorovskiego „homo religiosus“, w sposób zróżniowany oceniać (przybliżać, prezentować) stopień [miarę] artystycznego wcielenia [tworzenia / stwarzania / urzeczywistniania / odmalowania / przedstawienia, artystycznej realizacji / ekspresji] duchowej dojrzałości, uwarunkowanej przez przekraczanie samego siebie, t.j. przez autotranscendencję. Otwierają się więc nowe możliwości śledzenia [obserwowania] artystycznego wcielania [tworzenia / stwarzania / urzeczywistniania / odmalowania / przedstawienia, realizowania / wyrażania] procesu spirytualizacji [procesu uduchowienia (artystów i ich dzieł)], zarówno w teocentrycznym, chrystocentrycznym, jak i 79 nawet w mistycznym zakotwiczeniu [zaczepieniu, zakorzenieniu] życia w jedności z Duchem Świętym. Jej efektem jest nie tylko wyższy stopieň integralności postawy [charakteru, osobowości] jako istoty duchowej [jestestwa duchowego], ale także estetyczne rozwinięcie metaempirycznego [metafizycznego, ponad-doświadczalnego] wymiaru rzeczywistości literackiej jako artystycznie stworzonego [wypowiedzianego, zinterpretowanego, przetłumaczonego, przełożonego, okazanego] numinosum w obrazie życia. Przeto, w ramach semiotycznej struktury tekstu artystycznego (literackiego) ów duchowy wymiar przenika [prześwituje] w osobistej podobiźnie [specjalnej formie] tzw. diafanii, także do kategorii czasu [liniowego, historycznego, profanicznego oraz kolistego, cyklicznego, sakralnego, świętego] (chronos – kairos) oraz przestrzeni (tzw. genius loci). Wkładem, jaki wnosi to studium, jest wprowadzenie aparatu kategorialnego [aparatu pojęciowego, koncepcyjnego], który do metodologii badań tekstu artystycznego [literackiego] wnosi możliwość zróżnicowanego zrozumienia [badania, eksplorowania] stopnia [miary] spirytualizacji [uduchowienia] w modelowaniu [formowaniu, kształtowaniu, tworzeniu, stwarzaniu] podmiotu [przedmiotu, tematu] lirycznego lub epickiego oraz rzeczywistości literackiej. [polski przekład: Marek Mariusz Tytko]
Źródło:: Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 59-82
2299-9922
Pojawia się w:: Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Zapomniany język. Symbolizm archaiczny i współczesny w świetle filozofii symbolu i psychoanalizy
Forgotten Language. Archaic and Contemporary Symbolism in the Perspective of Philosophy of Symbol and Psychoanalysis
Autorzy:: Kalinowski, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27802646.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:: mit
język symboliczny
nieświadomość
świadomość
sacrum i profanum
psychonanaliza
fenomenologia
hermeneutyka
myth
symbolic language
unconsciousness
consciousness
sacred and profane
psychoanalysis
phenomenology
hermeneutics
Opis:: Praca niniejsza ma przede wszystkim charakter syntetyczny i filozoficzny. Jej zadaniem jest zogniskowanie rozproszonego w wielu dyscyplinach humanistycznych stanowiska, wybrzmiałego szczególnie w pierwszej i drugiej połowie XX wieku, dotyczącego rewaloryzacji mitu i symbolu, na jego znaczeniu dla trwającego kryzysu kultury Zachodniej w kwestii samorozumienia człowieka. Syntezą zostają objęte badania poczynione przez filozofię symbolu Paula Ricoeura, filozofię form symbolicznych Ernsta Cassirera, religioznawstwo Mircei Eliadego oraz psychoanalizę i filozofię kultury Ericha Fromma (a częściowo też Carla G. Junga). Z uwagi na poruszane kwestie filozoficzne, wymagające wysiłku ponawianych kolejnych odczytań i reinterpretacji (o czym świadczą najnowsze wydania i przekłady wspomnianych tu dzieł, pochodzących nawet z 2020 r.), a także na długotrwały i – co do tendencji – niezmienny kryzys kultury Zachodniej, ograniczam się zasadniczo do tekstów źródłowych, gdzieniegdzie sięgając tylko do literatury XXI w. i opracowań. W pracy tej podejmuję „zapomniany język”, będący językiem symbolicznym, który wyraża istotne i – wg autora – współcześnie mało rozumiane aspekty egzystencji ludzkiej, związane z samopoznaniem i samoświadomością. Zostaje tu objaśnione pojęcie „symbolu uniwersalnego” Fromma i Ricoeura, obecnego i poświadczonego przez religioznawstwo już na pierwotnych etapach kultury. W związku z tym zostaje podjęte pytanie: czy taki znak jest strukturą semantyczną zdolną do wyrażania doświadczeń współczesnego człowieka? Zostaje udzielona pozytywna odpowiedź, bowiem u podłoża zachowań i myślenia współczesnego człowieka leżą podstawowe treści emocjonalne i złożone znaczenia egzystencjalne, które – przez wzgląd na ich inherentną ambiwalencję, a także szczególne momenty rozwoju osobowego jednostki – wymagają szczególnych form ekspresji o charakterze metaforycznym i symbolotwórczym. Dokonuję także krytyki interpretacji „mitu”, odłączonego od oryginalnego kontekstu symboliczno-religijnego i jego instrumentalnego wykorzystywania, będącego groźnym zjawiskiem społecznym, zagrażającym współczesnej kulturze.
This article has primarily synthetic and philosophical character. It aims to focus the standpoint concerned with the revalorisation of symbol and myth, which is dispersed among numerous humane disciplines, that echoed in the first and second half of 20th century, on the crisis of Western culture and the issue of self-understanding. This synthesis includes philosophy of symbol of Paul Ricoeur, philosophy of symbolic forms of Ernst Cassirer, religious studies of Mircea Eliade and psychoanalysis and philosophy of culture of Erich Fromm (and to some extent Carl G. Jung). Due to the philosophical subject-matter, which requires continuous effort of re-reading and successive reinterpretations (evidence of which are publishing dates of latest editions and translations reaching year 2020), and due to long-lasting and – in its tendency – unchanged character of the crisis of Western culture, I limit this research mainly to source literature and in some exceptions to literature of 21st century. In this work I describe the symbolic language, which is presented as the so called “forgotten language” (Fromm), that expresses significant and – in author's mind – not well understood Today aspects of human existence related to self-understanding and self-consciousness. I explain the notion of a “universal symbol” of Fromm and Ricoeur and place the question on the capability of such sign to express and explain experiences of modern man. The positive answer is proposed, due to the emotional and existential values underlying modern behaviours and thinking, which requires specific signs of metaphorical and synthetic character, that are able to express emotional ambivalence as well as critical yet dynamic moments of life of the individual. Also the criticism is put forward to the naive interpretation of „myth” that is derived from its original symbolic and religious context and its instrumental use, which becomes dangerous social phenomenon, that is threatening the existence of modern culture today.
Źródło:: Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2022, 7, 2; 140-156
2543-7844
Pojawia się w:: Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Między sacrum a profanum – carillon kościoła św. Katarzyny w Gdańsku jako główny element multimedialnej ekspozycji „Wodowanie Sztuk” z udziałem Fontanny Heweliusza
Autorzy:: Kaźmierczak, Monika
Misiaszek, Antoni
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/chapters/1047522.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Tematy:: multimedialna ekspozycja
sacrum i profanum
carillon kościoła św. Katarzyny
"Wodowanie Sztuk"
Fontanna Heweliusza
Opis:: For centuries bells have been considered a symbol of Christianity. Through more than 500 years of its existence, carillon was also mostly associated with sacral music. In 2016 in Gdańsk, which is the only city in Poland with carillons, the new initiative appeared: combining three seemingly distant ideas, such as carillon music, electronic music and water fountain, all synchronized. This article describes the idea of the project, composition contest and practice.
Źródło:: TOŻSAMOŚĆ MUZYKI SAKRALNEJ W DIALOGU Z KULTURĄ WSPÓŁCZESNĄ; 308-326
9788364615276
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: From the Profane to the Sacred: Prison-Space Transformations in G.G. Byron’s “The Prisoner of Chillon” and O. Wilde’s “The Ballad of Reading Gaol”
Autorzy:: Kędra-Kardela, Anna
Kędzierska, Aleksandra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1804527.pdf
Data publikacji:: 2019-10-24
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: G.G. Byron; „Więzień Czyllonu”; O. Wilde; „Ballada o więzieniu w Reading”; przestrzeń więzienna; sacrum; profanum
G.G. Byron; O. Wilde; “The Prisoner of Chillon”; “The Ballad of Reading Gaol”; prison space; the sacred; the profane
Opis:: Od profanum do sacrum. Transformacje przestrzeni więziennej w „Więźniu Czyllonu” G.G. Byrona i „Balladzie o więzieniu w Reading” O. Wilde’a Artykuł poświęcony jest dwóm utworom o tematyce doświadczenia więziennego: „Więźniowi Czylonu” George’a Gordona Byrona i „Balladzie o więzieniu w Reading” Oskara Wilde’a. Wykorzystując pojęcie „przestrzeni fabuły” (story space) Marie-Laure Ryan, artykuł omawia utwory pod kątem ewolucji postrzegania więzienia, do jakiej dochodzi pod wpływem doświadczeń skazańców. Bohater Byrona, po wielu latach cierpień, zaczyna traktować loch jak swój drugi dom, uświęcony obecnością w nim grobów pochowanych tam braci. U Wilde’a także ma miejsce zmiana percepcji więzienia, będąca wynikiem duchowej przemiany, jaką przechodzą skazańcy. Cela—świat koszmaru, opresji więziennego życia—staje się miejscem modlitwy, umocnienia wiary. W obydwu utworach, można wnioskować, dochodzi do przemiany sfery profanum w sferę sacrum.
This study focuses on two prison poems: “The Prisoner of Chillon” by G.G. Byron and “The Ballad of Reading Gaol” by O. Wilde. It highlights the ordeal of the inmates with the emphasis on the change in their perception of the prison space. Based on M.-L. Ryan’s definition of story space, it is argued that the changing perception of space in the poems reflects the spiritual transformation the protagonists undergo. The experience of confinement leads, in the case of Byron’s protagonist, to the acceptance of prison life to the point of the dungeon becoming “a second home,” sacred to him as a site of his brothers’ burial. In Wilde’s poem incarceration has a transformative function, culminating in spiritual awakening and in the development of faith in Christ’s redemption. As a result of the change in both poems, prison becomes a space of prayer, turning thereby from the profane into the sacred.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 11; 149-164
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "sacrum – profanum" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język