Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rytual" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Семантические и фольклорные корреляты концепта гость в типологическом освещении
Semantic and Folklore Correlates of the Concept „Guest” in a Typological Perspective
Semantyczne i folklorystyczne korelacje pojęcia „gość”
Autorzy:
Tishchenko, Oleg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934009.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
concept Gość
rekonstrukcja
kulturowa motywacja
rytuał
wymiana
dar
droga
symbolika zewnętrznej i wewnętrznej przestrzeni
paremia
tekst folklorystyczny
wróżba
concept of GUEST
reconstruction
cultural motivation
ritual
exchange
gift
way
symbolism of external and internal space
paremiological unit
folklore text
sign
Opis:
Na podstawie analizy prac etnograficznych i leksykograficznych (dialektalnych) zareprezentowano semantyczne dziedziny występowania pojęcia GOŚĆ w słownikach i tekstach folkloru, uwzlędniono jego podstawę onowazjologiczną przez związki słowotwórcze i frazeologiczne (wraz z przysłowiami i porzekadłami) w językach rosyjskim, polskim, ukraińskim, białoruskim. Uniwersalnymi środkami konceptualizacji wymienionych jednostek w akcie nominacji są kategoria przestrzeni (DOM, jego części, sakralne i profaniczne miejsca i inne obrazy kosmogoniczne itp.) oraz pojęcia społeczno-kulturowe o pochodzeniu indoeuropejskim (WYMIANA, DAR), SWOI-OBCE.
The article deals with possible ways of cultural and semantic reconstruction of the mythological, religious, naïve, etiquette and ritual profiles of the conceptual domain of hospitality and treating in the Slav and partly Germanic cultural and language continua. The possibilities of the conceptual and semiotic modeling of the lexeme guest and the derivatives through their phraseological connections and semantic filling within the relevant subframes, ritual scenarios in their nucleus and partly periphery zones of the phraseological-semantic field are being considered.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 135-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108271.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
święte jezioro
rytuał
krajobraz kulturowy
mitologiczny obraz świata
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
sacred lake
ritual
cultural landscape
mythological picture of the world
Opis:
W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016; 373-389
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944903.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
sacred lake
ritual
cultural landscape
mythological picture of the world
pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
święte jezioro
rytuał
krajobraz kulturowy
mitologiczny obraz
świata
Opis:
W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 373-389
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109159.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
rytuał
krajobraz kulturowy
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
ritual
cultural landscape
Opis:
Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 295-311
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944352.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
rytuał
krajobraz kulturowy
belarusian-russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred
geography
ritual
cultural landscape
Opis:
Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 295-311
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie słowa w magicznych rytuałach wicca
The meaning of the word in wicca magic rituals
Autorzy:
Kurek, Jagoda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787969.pdf
Data publikacji:
2021-05-30
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
wicca
magia
magia słowa
magia współczesna
rytuał wicca
magiczny rytuał
język magiczny
magic
ritual
the magical word
magical language
Wicca
Wiccan magic
Wiccan ritual
Opis:
Artykuł ma na celu analizę języka magicznego wykorzystywanego podczas rytuału przez współczesnych wiccan. Autorka stawia tezę, że dzięki nowoczesnym ruchom społeczno-religijnym praktykującym magię możliwe jest funkcjonowanie światopoglądu mitycznego w postindustrialnym społeczeństwie. Stwarza to możliwość rozważań nad istotą magii słowa w całkiem nowym wymiarze – badania żywego zjawiska, obecnego w polskiej kulturze od ponad dwudziestu lat. Teoretyczną podstawę tekstu stanowią najważniejsze koncepcje antropologiczne dotyczące magii słowa (np. B. Malinowskiego, M. Buchowskiego czy A. Engelking) zaś interpretacja zaklęć, modlitw i inwokacji możliwa jest dzięki badaniom terenowym poczynionym przez autorkę. Obserwacje, wywiady i analiza źródeł zastanych pozwalają również na zaprezentowanie charakterystyki szerokiego zjawiska kulturowego, jakim jest wicca. Spis przeprowadzonych wywiadów znajduje się na końcu tekstu.
The article aims to analyse the language of magic used during the Modern Wiccan ritual. The author claims that the contemporary practitioners of magic within social and religious movements prove that functioning of the mythical worldview in the post-industrial society is possible. It opens the opportunity for considering the essence of the word’s magic in a completely new dimension: it is about the exploration of the living phenomenon present in Polish culture for over twenty years. The theoretical context of this study relies on the most important anthropological concepts regarding the magical word (for example Malinowski, Buchowski, Engelking). The interpretation of the spells, prayers and invocations is possible thanks to the author’s field studies. Moreover, observations, interviews and analyses of the existing sources enables presenting the characteristics of the wide cultural phenomenon such as Wicca. The list of the interviews can be found at the end of the article.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2020, 64, 3; 27-40
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie rytuału w paschalnej liturgii rodzinnej w świetle księgi „Sefer habrachot”
Autorzy:
Rucki, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950206.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Teologiczne
Tematy:
judaizm
Pascha
rodzina
rytuał
Opis:
Artykuł zawiera analizę typowych tekstów liturgii paschalnej pod kątem znaczenia jej rytuałów dla osób uczestniczących w celebracji. Omówione zostały poszczególne czynności i wypowiadane słowa, w kolejności ich występowania, zaczynając od poszukiwania i zniszczenia zakwasu w przeddzień Paschy i kończąc na odliczaniu omeru po jej zakończeniu. Wszystkie błogosławieństwa i narracje wypowiadane w kontekście wykonywanych czynności zawierają czynniki, które sprzyjają umocnieniu więzi rodzinnych. Odprawiana liturgia uobecnia dawne wydarzenia i podkreśla wspólnotowe doświadczenie Boga na przestrzeni pokoleń oraz zależność rodziny i całego narodu żydowskiego od działania Boga.
Źródło:
Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2019, 72, 1
2391-8497
0209-0872
Pojawia się w:
Ruch Biblijny i Liturgiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie i sposób postrzegania duszy w kulturze podhalańskiej
The meaning and perception of soul in the culture of the Podhale region
Autorzy:
Gotówka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968984.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish highlander culture
Rev. Józef Tischner
soul
religiousness
funerary rites
kultura góralska
dusza
religijność
rytuał pogrzebowy
ks. Józef Tischner
Opis:
The paper discusses issues related to funerary rites in the culture of the Podhale region and the concept of soul, as laid out in the highlander dialect by Rev. Józef Tischner, a concept which is closely connected with Podhale culturemes, e.g. music, as well as with mythological themes. The highlanders’ belief about their own uniqueness is reflected in their perception of soul travel, in which soul is endowed with typically highlander properties and heads towards God through the mountains and valleys of Podhale.
W referacie podjęte zostały zagadnienia związane z rytuałem pogrzebowym w kulturze podhalańskiej oraz koncepcją duszy wyłożoną gwarą góralską przez księdza Józefa Tischnera, która ściśle łączy się z podhalańskimi kulturemami, takimi jak muzyka, i motywami mitologicznymi. Przekonanie górali o ich wyjątkowości znajduje odzwierciedlenie w pojmowaniu przez nich wędrówki duszy, która – odznaczając się typowo góralskimi przymiotami – zmierza do Boga ścieżkami wiodącymi przez góry i podhalańskie doliny.
Źródło:
Adeptus; 2016, 7; 121-128
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdrowie i choroba w dyskursie religijnym w świetle analizy rytuału uzdrawiania modlitwą na mszy św. z charyzmatyczną modlitwą o uzdrowienie w Kościele rzymskokatolickim w Polsce
Health and sickness in the religious discourse, in the light of an analysis of the healing through prayer ritual observed during a Holy Mass including a charismatic prayer for healing of the Roman-Catholic Church in Poland
Autorzy:
Pietrzyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459842.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
uzdrowienie duchowe
rytuał
sensualizm
sacrum
numinosum
modus memorandi
decorum
spirituals healing
rytual
Opis:
W niniejszym artykule autorka analizuje wybrane, współczesne rytuały zdrowotne praktykowane w obrębie tradycji kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, opierając się na badaniach własnych. W dobie rozkwitu biomedycyny, zastanawia fakt niezwykłej popularności postawy wierzeniowej, której żywotność przejawia się nie tylko w tradycyjnych praktykach religijnych, lecz także w nowych tekstach zachowań religijno – zdrowotnych propagowanych w obrębie grup Katolickiej Odnowy w Duchu Świętym. Przyczyną tego może być fakt, że w dyskursie religijnym uzdrowienie jest czymś więcej, niż ma do zaoferowania nowoczesna medycyna. Jest doświadczeniem religijnym, doświadczeniem sacrum, przeżywanym w sposób indywidualny i zarazem kolektywny (analizowane, zapamiętywane i publicznie odtwarzane za pomocą istniejących we wspólnocie wzorców narracji o uzdrowieniu).
Based on her own research, the author analyses some modern health rituals observed in the Roman-Catholic Church in Poland. In the times of thriving biomedicine, it is surprising how extremely popular the religious attitude is, manifested not only through traditional religious practices, but also presented in new texts about religious and pro-health behaviour, propagated by the Catholic Charismatic Renewal groups. It may result from the fact that in the religious discourse, healing is something more than modern medicine has to offer. It is a religious experience, an experience of the sacrum, lived through individually and collectively at the same time (analysed, remembered and publicly recreated through stories about healing, spread in the community).
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 161-170
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarządzanie cyfrowym wykluczeniem jako zasób strategiczny
Managing digital exclusion as a strategic resource
Autorzy:
Gurtowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811255.pdf
Data publikacji:
2020-03-31
Wydawca:
Instytut Dyskursu i Dialogu
Tematy:
cyfrowe uzależnienie
dyskurs
kapitalizm
nadzoru
kryzys
media społecznościowe
rytuał kozła ofiarnego
technologie
uzależniające
test Turinga
wykluczenie cyfrowe
addictive technologies
crisis
discourse
digital addictions
scapegoating ritual
security
social media
surveillance capitalism
Turing test
digital exclusion
Opis:
Obecny kryzys cywilizacji Zachodu generuje potrzebę rytuału reintegrującego spo łeczeństwo. Przez wieki rolę tę pełnił rytuał kozła ofiarnego. Nowoczesne technologie cyfrowe dobrze nadają się do odegrania roli współczesnego kozła ofiarnego, który zo stanie zmuszony do przyznania się do winy za nasze grzechy. Nowoczesne technologie cyfrowe coraz częściej stają się obiektem różnorakich oskarżeń. Ale rytuał kozła ofiar nego kieruje się swoją własną logiką, która ostatecznie prowadzi do przebóstwienia ofiary. Jeśli chcemy odzyskać kontrolę nad postępującym procesem cyfryzacji rzeczy wistości, musimy zastanowić się nad potrzebą zarządzania cyfrowym wykluczeniem. Najczęściej myśli się o nim jako o problemie społecznym. Tymczasem my proponujemy, by zacząć o nim myśleć, jak o zasobie strategicznym.
Current crisis of western civilization create a demand for reintegration ritual. For decades a scapegoat ritual played such a role. Modern digital technologies are consi dered a good candidate for a new scapegoat, who will be forced to plead guilty for our sins. Digital technologies are accused of many negatives. But scapegoating ritual has its own logic, which after all eventually turn former scapegoat into godlike being. In order to recover some control over the pervading process of digitalization we need a kind of digital exclusion management. It is commonly said that digital exclusion is a social problem. We present an argument that it is rather a strategic asset.
Źródło:
Dyskurs & Dialog; 2020, II, 1 (3); 9-26
2658-2368
2658-2406
Pojawia się w:
Dyskurs & Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizualna filozofia. Doświadczenie liminalne w „Szalonym Piotrusiu” Godarda
Visual Philosophy. The Liminal Experience in Godard’s „Pierrot the Madman”
Autorzy:
Radomski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540644.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
Pierrot the madman
Jean- Luc Godard
limitation
Victor Turner
French New Wave
rite of passage
anthropology
Szalony Piotruś
Jean-Luc Godard
liminalność
Francuska Nowa Fala
rytuał przejścia
antropologia
Opis:
„Szalonemu Piotrusiowi” Jeana-Luca Godarda warto się przyjrzeć, odwołując się do terminu liminalności, stosowanego przez Victora Turnera. Film zrealizowany został w 1965 roku, a zatem wpisuje się w nurt Francuskiej Nowej Fali. Najistotniejsza w konstrukcji dzieł kina francuskiego tego okresu była nowatorska forma. Charakteryzuje ją odmienny styl kadrowania, sposób montażu, używanie trzęsącej się kamery „z ręki” czy rezygnacja ze sztucznego oświetlenia na rzecz naturalnego. Artykuł analizuje film Godarda odwołując się do antropologicznych teorii rytuałów przejścia w kulturze.
„Pierrot the madman” Jeana-Luca Godarda is worth looking at referring to the limitation term used by Victor Turner. „Pierrot the madman” was made in 1965 and therefore belongs to the trend of the French New Wave. The most important issue of French cinema was the innovative form - different style of framing (not focusing on the beauty of the place but on its real appearance), the way of assembly (breaking the continuity on the axis of movement), using a shaking camera from the hand or abandoning artificial lighting to the natural. The article analyzes Godard’s film by referring to the rite of passage in culture.
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2017, 6; 99-107
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu paradygmatu antropologii religii
In the Search of a Paradigm of the Anthropology of Religion
Autorzy:
Szafrański, Adam A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1857222.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropolog
antropologia religii
etnografia „przejrzysta”
kultura jako „sieć znaczeń”
religia
rytuał
„żywa” etnografia
anthropologist
anthropology of religion
„transparent” ethnography
culture as a „network of meanings
” religion
ritual
„living” ethnography
Opis:
In our anthropological considerations today we refer to the conclusions given by C. Geertz. They may seem to have only a historical character. The paper sought to show symptoms which prove that Geertz's thought has not so much been revitalized as its success has never been on the wane. Similarly as in the case of British anthropology, which is in principal pursued in the functional-structural spirit, bringing to mind the „immortal” figure of Malinowski, so Geertz's works were read in the United States in the 1960s. At the moment, they are also read in Indonesia, in such countries as, for instance, China, Germany, Russia, Holland, or Portugal.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2003, 31, 1; 119-137
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trans jako kulminacja działań performatywnych
Trance as the Culmination of Performance Actions
Autorzy:
Bohuszewicz, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640882.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
ramy rytualne
performatyka
refleksywność rytuału
trans posesywny
szamanizm
rytuał w społeczeństwach tradycyjnych
religia z perspektywy ewolucyjnej
ritual frames
performance studies
reflexivity of ritual
possessive trance
shamanism
ritual in primitive societies
evolutionary approach to religion
Opis:
The aim of the text is to examine the performance theories of ritual from the point of view of their usefulness in analysing the ceremonial life of Shaman hunter-gatherer communities. The main thesis of the article states that whereas the performance concept of ritual shines an accurate light on selected aspects of the ritual life of hunter-gatherers, the methods used by such luminaries of performance studies as Richard Schechner and Erving Goffman are not sufficient to grasp the crux of the ceremonial life of a community whose religion is concentrated around the figure of the shaman. Using selected examples, the author attempts to explain the cause of this state of affairs, pointing to trance as above all a characteristic defining the model shaman ritual. The culminating moment of the trance is the end of the opposition analysed by proponents of performance studies between the individual and the stage. This fact forces us to revise some of the key premises postulated by the representatives of this paradigm.
Źródło:
Studia Religiologica; 2011, 44; 161-184
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Topografia mityzacji i rytuały lektury
Autorzy:
Dutka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828651.pdf
Data publikacji:
2020-07-14
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
mit
strategia mityzacji
rytuał
proza polska
poszukiwania
topografia
Opis:
Dorota Siwor, bez zbędnego kluczenia czy retorycznych popisów, już w pierwszych zdaniach swojej monografii zatytułowanej Tropy mitu i rytuału. O polskiej prozie współczesnej nie tylko najnowszej pisze o zagadnieniach, które są dla niej najistotniejsze: Literatura jest opowieścią. Najdawniejszą formą opowieści był mit. Związki pomiędzy tekstem literackim a mitem i związanym z nim ściśle rytuałem nie podlegają dyskusji. Pytanie jednak, czy dziś pozostają nadal żywe? Czy we współczesnej prozie można jeszcze odnajdywać mityczne tropy? W jaki sposób wykorzystują je twórcy? I czy z udzielonych odpowiedzi wynika coś istotnego dla interpretacji, dla czytelnika?1 Zdania te od razu wprowadzają w rzeczowy, logiczny wywód badaczki z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ale widzę w nich coś znacznie wykraczającego poza ramy konwencjonalnego wprowadzenia, w którym zarysowuje się obszar badań i formułuje cele pracy. Uderzająca jest dla mnie dobitność już pierwszego sformułowania: „Literatura jest opowieścią”. Tak, to prawda, ale… Od razu rodzi się pokusa, by dodawać wyjaśnienia i zastrzeżenia, rozwijać i problematyzować tę myśl, opatrzyć ją przypisami z licznych prac chociażby z zakresu antropologii literatury/literackiej. Dorota Siwor natomiast dodaje jedynie kolejne zdanie, równie dobitne jak to pierwsze: „Najdawniejszą formą opowieści był mit”. Znów trudno pozbyć się myśli, że w tym miejscu można by od razu spodziewać się, jeżeli nie długiego, erudycyjnego wywodu, w którym pojawiłyby się uwagi na temat problemów związanych z definiowaniem mitu, z nadmiarem znaczeń, to choć krótkiej uwagi o różnych ujęciach badawczych, szkołach, o odejściach od mitu i „błaganiach o mit” w kulturze. Badaczka podejmuje taką refleksję, ale we właściwym miejscu – w pierwszym szkicu, zatytułowanym Wokół mityzacji w polskiej prozie współczesnej – konteksty i strategie. Rekonesans. We wstępie zamiast tego pojawia się, będąca logiczną konsekwencją poprzednich zdań, konstatacja o związkach pomiędzy literaturą a mitem. Skłania ona do postawienia pytań o aktualność i współczesne aspekty tych powiązań. Zatrzymuję się już na Uwagach wstępnych, gdyż pozwalają one od razu poznać autorkę tej pracy jako osobę zdecydowaną, która dobrze wie, czego chce, w jakim kierunku zmierza w swoich analizach i interpretacjach, która nie komplikuje i nie udziwnia wywodu, lecz prezentuje go w sposób ścisły, konkretny i konsekwentny. Żeby tak móc pisać, potrzeba wielu doświadczeń lekturowych, interpretacyjnych, redaktorskich, a przede wszystkim niezbędne jest wypracowanie własnego stanowiska na temat tego, czym jest literatura i czego się w niej szuka.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 34, 1; 411-420
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
To Be or Not to Be in a Ritual: Essay about the Mitigated Presence
Autorzy:
Piette, Albert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041264.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Festival
Karnaval
Ritual
Detail
Spiel
Negation
Gegenwart
Verlobung
Bateson
festival
carnival
ritual
detail
play
negation
presence
engagement
festiwal
karnawał
rytuał
szczegół
zabawa
negacja
obecność
zaręczyny
Opis:
Prezentowany artykuł jest zachętą do podjęcia refleksji nad festiwalami, widzianymi nie jako okazje do celebrowania czegoś lub formy transgresji, lecz raczej jako „gry” znaczeń i komunikacja. Folklor jest dla autora prawdziwym laboratorium, w którym obserwować można codzienne życie. Dla zilustrowania swoich analiz przytacza przykłady karnawału w Binche (Belgia) i Święto Pracy (1-Maja), interpretując je zgodnie z koncepcją „gry” amerykańskiego antropologa Gregory’ego Batesona, który stosował ją do opisu gry zwierząt podczas walki. Prowadzi to autora do silnego podkreślenia drobnych detali zachowań, które zawsze mają znamię pewnej negacji, charakterystycznej dla kontekstów rytualnych.
 This paper invites not to reflect on festivals as a celebration or a transgression but to observe them as «a play with» meaning and communication. The author considers the folklore as a genuine laboratory of observation of everyday life. He illustrates his analysis with the examples of the Binche Carnival (Belgium) and of Labour Day (1st of May) and gives an interpretation with G. Bateson’s concept of «play», as the English anthropologist had used to describe the play of animals at fighting.  This leads the author to strongly insist on the small details of behaviours always imprinted with a “not” characteristic of ritual contexts.
Der Artikel lädt zu einer Reflexion über das Phänomen des Festivals ein. Dies wird nicht betrachtet als eine Gelegenheit zum Feiern bzw. eine Form der Transgression, sondern als ein "Spiel" von Bedeutungen und Kommunikation. Die Folklore ist für den Autor ein wahres Laboratorium, in dem man das alltägliche Leben beobachten kann. Um Seine Analysen zu illustrieren, zieht der Autor Beispiele des Karnevals in Binche (Belgien) sowie das Feiern des Arbeitsfestes (1. Mai) heran, indem er die gemäß dem Konzept des "Spiels" des amerikanischen Anthropologen Gregory Bateson interpretiert. Bateson verwendete dieses Konzept zur Beschreibung des Spiels der Tiere während des Kampfes. Dies führt den Autor dazu, einige Details des Verhaltens zu unterstreichen, welche immer einen Hauch der Negation aufweisen, charakteristisch für die rituellen Kontexte.   
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2014, 9; 231-246
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies