Temat: rytual - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: The Manggarai Region on the Flores, Island Indonesia. Historical and Cultural Circumstances
Region Manggarai na wyspie Flores, Indonezja. Uwarunkowania historyczne i kulturowe
Autorzy:: Adi Gunawan, Vinsensius
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2034937.pdf
Data publikacji:: 2021-11-05
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Manggarai
kultura
adat
zwyczaje
rytuał
culture
custom
ritual
Opis:: Manggarai, as a region with its own cultural system, appears, likely thousands other regions in the archipelago, not just as a separate field of scientific research, but as a set of value systems that over time formed (and is still forming) the character of individuals to be able to live in a such diverse country, Indonesia. This “being Manggarai/Manggaraian”, which expresses the whole (person, character, customs, beliefs), can be considered as one of the factors of the development of the region (at the micro scale) and the country (at the macro scale) and as a strategy in the dealing with crises in both levels (micro and macro) as well. This article describes the background and cultural characteristics of a region which, in such a diverse and rapidly developing country, continues to keep the cultural remains of its ancestors in a reasonable way.
Manggarai, jako region z własnym systemem kulturowym, jawi się nie tyle jako odrębna dziedzina badań naukowych, ile jako zbiór systemów wartości, które z czasem tworzyły i nadal tworzą charakter jednostek, którym dane jest żyć w tak różnorodnym kraju, jakim jest Indonezja. Więcej, ta „manggarajskość”, która jest przymiotnikiem wyrażającym całość (osobę, charakter, zwyczaje, wierzenia) dla jednostek wywodzących się z tego regionu, można uznać za jeden z czynników rozwoju regionu (w skali mikro) i kraju (w skali makro). Jest to również czynnik radzenia sobie z kryzysami w obu skalach (tj. mikro i makro). W niniejszym artykule podjęto próbę przedstawienia tła i charakterystyki kulturowej regionu, który w tak zróżnicowanym i szybko rozwijającym się kraju nadal w rozsądny sposób pielęgnuje kulturowe pozostałości swoich przodków.
Źródło:: Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 9; 151-168
2353-7272
Pojawia się w:: Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Rytuał cerkiewny jako intertekstualne kryterium badawcze na przykładzie poematu Rosyjscy bogowie Daniiła Andriejewa
Orthodox Church Rite as an Intertextual Research Criteria Based an the Example of Daniil Andreyev’s Poem of 'Russian Gods'
Autorzy:: Banasiak, Daniel
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1807345.pdf
Data publikacji:: 2020-01-02
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: metoda intertekstualna
intertekst
poemat
rytuał cerkiewny
D.L. Andriejew
intertextual research
intertext
poem
Orthodox ritual
D.L. Andreyev
Opis:: W artykule została zaprezentowana intertekstualna metoda badawcza, pojmowana jako analiza konstruktów świata poetyckiego, zawierających kody kultury związane z rytuałem cerkiewnym. Jako materiał badawczy posłużył utwór Rosyjscy bogowie D.L. Andriejewa. Przyjęcie ukazanego kryterium badawczego prowadzi do odkrycia światopoglądu poety i stanowi intensywny system interpretujący. Utwór zawiera obfite odniesienia do szeroko rozumianego kultu religii prawosławnej: nazwy świątyń, przestrzeń wewnątrz świątyni, elementy liturgii, szaty i naczynia liturgiczne, nazwy nabożeństw i modlitw, imiona świętych. Inklinacje Andriejewa do rytuału cerkiewnego związane są z kreacją poetyckiego mitu i autobiografizmem dzieła. Tekst amplifikowany kodami kultury cerkiewnej zespala się również z problematyką eschatologiczną i tradycją rosyjskiej filozofii twórczości, szczególnie N.A. Bierdiajewa i W.S. Sołowjowa.
The article presents an intertextual research method conceived as an analysis of constructs of the poetic world. These constructs contain cultural codes associated with an Orthodox church ritual. As a research material author used D.L. Andreyev’s Russian Gods. Adoption of this research criterion leads to conclusions about the poet’s worldview and makes up an intensive interpretative system. The poem contains references to the worship of the Orthodox religion in the broad sense: names of the temples, the space inside the temple, elements of the liturgy, liturgical vestments and vessels, names of devotions and prayers, names of saints. Andreyev’s inclination to the Orthodox ritual is related to the creation of his personal poetic myth and the presence of autobiographical elements in his literary works. The text, amplified with the Orthodox culture’s elements, recalls also eschatological issues and traditions of Russian philosophy of creativity, especially theories of N.A Berdyaev and W.S. Soloviev.
Źródło:: Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 1; 73-88
2082-8578
Pojawia się w:: Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Błogosławieństwo organów – wczoraj i dziś
Autorzy:: Baran, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/668865.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: blessing
organ
ritual
dedication
conciliar reform
liturgy
błogosławieństwo
organy
rytuał
poświęcenie
reforma soborowa
liturgia
Opis:: The article presents the practice of blessing an organ pipe in the roman rite of thecatholic church. The author enlightens the blessings of the instrument in the liturgical lifeof the church, so that he can move on examine the various forms of blessing the organ,contained in the rituals. The history of the emergence of the ritual in the context of thelatest Vatican Council is also shown. Ending, the author presents a new form of the blessing,which is used in the archdiocese of Kraków in the last few years.
Artykuł prezentuje praktykę błogosławieństwa organów w rycie rzymskim Kościoła katolickiego. Autor przybliża początki obecności organów w życiu liturgicznym Kościoła, by przejść następnie do analizy poszczególnych wersji błogosławieństwa organów obecnych w rytuałach. Przedstawiona jest również historia powstania tego obrzędu w kontekście ostatniej reformy soborowej. Na końcu autor prezentuje zupełnie nową formę błogosławienia organów, która od kilku lat jest używana na terenie archidiecezji krakowskiej.
Źródło:: Pro Musica Sacra; 2019, 17
2083-4039
Pojawia się w:: Pro Musica Sacra
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Szafarz sakramentu bierzmowania w świetle Pontyfikału i Rytuału rzymskiego oraz Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r.
Minister of the sacrament of confirmation in light of “The Pontifical”, “Roman Ritual” and “Code of Canon Law” of 1983
Autorzy:: Bartocha, Waldemar
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/503201.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:: sakrament bierzmowania
szafarz
biskup
prezbiter
Pontifikał Rzymski
Rytuał Rzymski
the sacrament of confirmation
minister
bishop
presbyter
Roman Pontifical
Ritual Roman
Opis:: The purpose of the article is to share the reflection about the minister of the sacrament of confirmation in light of two binding liturgical books: the Pontifical “Ordo Confirmationis”, the Ritual “Ordo initiationis christianae adultorum” and the Code of Canon Law of 1983. The sacrament of confirmation is usually administered by the bishop, however he isn’t the only minister of this sacrament, since a presbyter may be authorised by the bishop to administer this sacrament as well. Although the Constitution “Lumen gentium”, no 26 defines bishops as appropriate ministers of confirmation (ministri originarii confirmationis) by introducing this new term to terminology, the legislator of the Code calls the bishop an ordinary minister (minister ordinarius), applying the term used in the Church since the church council in Florence. Most canonists share the opinion that the term “ordinary minister”, which is traditionally and historically justified, seems to be more capacious and comprises the church council term “minister originarius”. Here in turn the meaning of the latter one is emphasized by theologians, according to whom the church council by using this new term brings out the truth that the intervention of the bishop in the sacrament of confirmation is the extension of the event of Paschal Pentecost. In this perspective the person of bishop who administers the sacrament of confirmation becomes a connection with Pentecostal Church, a guarantee of Church unity. Due to his presence and service confirmands have stronger feeling of connection with their own diocese and with the universal Church. According to the binding doctrine and the law of universal Church, the sacrament of confirmation is administered legally by presbyters. In Roman Pontifical and in the Code of Canon Law of 1983 an extension of presbyters’ rights can be noticed in terms of administering the sacrament of confirmation in light of the rules which were previously binding.
Źródło:: Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 1; 189-208
1231-1634
Pojawia się w:: Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Posthuman Practices of Care beyond the Entropocene: How the FARN. collective Designs Ways of Thinking-With in «The Shape of Trouble to Come»
Posthumanistyczne praktyki troski poza entropocenem: Jak kolektyw FARN projektuje sposoby współ-myślenia w «The Shape of Trouble to Come»
Autorzy:: Biberstein, Sandra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/47017833.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: sztuki uważności
praktyki troski
kolektyw FARN
relacyjność
postludzki rytuał
arts of noticing
practices of care
FARN. collective
relationality
posthuman ritual
Opis:: In The Shape of Trouble to Come: A Posthuman Ritual (2021) the FARN. collective responds to the actual condition marked by indeterminacy and environmental destruction. In the ruins of capitalism (Anna Tsing), represented on stage with electronic waste of computer technology, the German theatre collective presents in an experimental trial various speculative stories that allow the spectators to see themselves as part of a larger ecological context and attune the perspective to polyphonic assemblages with multispecies worlds. These world-conceptions presented in various scenes are based on texts and ideas of Donna Haraway, Ursula K. Le Guin, and Paul B. Preciado. In reference to Anna Tsings attempt to focus on the “arts of noticing,” author focuses in this article on practices of care which lead to a thinking in relationalities, especially to a thinking-with (Haraway). This thinking-with is a way of living-with, being aware of troubling relations and significant otherness that transforms those involved in the relation and the worlds we live in. Analyzing different polyphonic assemblages which the FARN. collective created author shows how posthuman practices of care create trouble in established epistemologies and leads to an experience of becoming and of being vulnerable to others.
W The Shape of Trouble to Come: A Posthuman Ritual (2021) kolektyw FARN reaguje na aktualną sytuację naznaczoną niestałością i degradacją środowiska. W ruinach kapitalizmu (Anna Tsing), reprezentowanych na scenie przez elektroniczne odpady technologii komputerowej, niemiecki kolektyw teatralny eksperymentuje z różnymi spekulatywnymi historiami, które pozwalają widzom zobaczyć siebie jako część szerszego ekologicznego kontekstu i dostroić swoją perspektywę do polifonicznych asamblaży z wielogatunkowymi światami. Przedstawiane w kolejnych scenach koncepcje świata oparte są na tekstach i ideach Donny Haraway, Ursuli K. Le Guin i Paula B. Preciado. Nawiązując do „sztuki uważności” Anny Tsing, autorka w artykule skupia się na praktykach troski, które prowadzą do myślenia w relacjach, a zwłaszcza do współ-myślenia (Haraway). To współ-myślenie jest sposobem współ-bycia, świadomości kłopotliwych relacji i znaczącej inności, które przekształcają uczestników relacji i światy, w których żyjemy. Analizując różne polifoniczne asamblaże, które stworzył kolektyw FARN, autorka pokazuje, jak posthumanistyczne praktyki troski stwarzają kłopoty w zastałych epistemologiach i prowadzą do doświadczenia stawania się i wrażliwości na innych.
Źródło:: Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 3; 19-44
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:: Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Rytuały rodzinne jako czynnik stałości i trwałości systemu rodzinnego w dynamicznie zmieniającym się świecie
Family rituals as a factor determining stability and permanence of the family system in the dynamically changing world
Autorzy:: Błasiak, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1196735.pdf
Data publikacji:: 2019-12-30
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: tradycja
rytuał
rytuał rodzinny
rodzina
tradition
ritual
family
family ritual
Opis:: CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska fenomenu rytuału rodzinnego w perspektywie jego funkcji oraz znaczenia dla życia rodziny i jej trwałości. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Prezentowany problem badawczy odnosi się do odpowiedzi na pytania: Czym są rytuały rodzinne? Jakie jest ich znaczenie dla życia rodzinnego i jego jakości w perspektywie stałości i trwałości? Zastosowano metodę analityczno‑syntetyczną literatury przedmiotu. PROCES WYWODU: Odwołując się do interdyscyplinarnych opracowań naukowych, dokonano analizy rytuału i rytuału rodzinnego z uwzględnieniem szerszej kategorii pojęciowej – tradycji. Wskazano też na fundamentalne funkcje celebrowania rytuału w rodzinie i korzyści, jakie można czerpać z tych wydarzeń w wymiarze jednostkowym i rodzinnym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Pielęgnowanie rytuałów rodzinnych (bez deformacji bogactwa i wymowy rytuału) przyczynia się do harmonijności i zintegrowania systemu rodzinnego, kształtowania podmiotowych relacji i bliskich więzi małżeńsko‑rodzinnych, występowania elementów stałości, wierności i konsekwencji oraz reguł porządkujących funkcjonowanie rodziny. Rytuały rodzinne mogą zatem odgrywać rolę specyficznych niezmienników w zmiennym świecie oraz czynników więziotwórczych i integracyjnych rodziny. WNIOSKI, INNOWACJE REKOMENDACJE: Cechą konstytutywną współczesności jest dynamiczna zmiana, która wpływa na życie człowieka, wywołując nowe zagrożenia i szanse. Wskazuje się na wzrastający rozpad rodziny oraz osłabienie relacji rodzinnych. W dobie wszechobecnej konsumpcji i cyfrowo‑informacyjnej rewolucji rytuały rodzinne mogą stanowić swoiste remedium na zachowanie bliskich więzi w rodzinie, a przez to jej stałości i trwałości. Potrzebna jest w tym zakresie edukacja wszystkich pokoleń oraz promocja rytuałów rodzinnych i ich wartościowego celebrowania (działalność profilaktyczna), a także naukowa eksploracja tego pola problemowego.
Research objective: The aim of the article is to present the phenomenon of a family ritual from the perspective of its function and significance for the quality of the life of a family and its permanence. The research problem and methods: The research problem focuses on finding answers to the following questions: What are family rituals? What is their significance for family life and its quality from the perspective of its stability and permanence? The study is conducted using the analytical and synthetic method of the analysis of subject literature. The process of argumentation: Referring to interdisciplinary scientific studies, the article presents the analysis of the ritual and family ritual, taking into account a broader conceptual category - tradition. It also indicates fundamental functions of celebrating rituals in the family and the benefits that can be derived from these events in both individual and family dimensions. Research results: Adhering to family rituals contributes to the harmony and integration of the family system. Family rituals may therefore play the role of specific constants in the changing world and serve as factors which bond and integrate the family. Conclusions, innovations, and recommendations: The constitutive feature of the modern world is a dynamic change that affects human life, causing new threats and offering opportunities. Family breakdown and the weakening of family relations are frequent phenomena. In the era of ubiquitous consumption and the digital-information revolution, family rituals may be seen as a kind of remedy helping to preserve close ties in the family, and thus its stability and permanence. What is needed in this respect is education of all generations and promotion of family rituals and their valuable celebration (preventive measures) as well as scientific exploration of this problem area.
Źródło:: Horyzonty Wychowania; 2019, 18, 48; 43-51
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:: Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Trans jako kulminacja działań performatywnych
Trance as the Culmination of Performance Actions
Autorzy:: Bohuszewicz, Jakub
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/640882.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: ramy rytualne
performatyka
refleksywność rytuału
trans posesywny
szamanizm
rytuał w społeczeństwach tradycyjnych
religia z perspektywy ewolucyjnej
ritual frames
performance studies
reflexivity of ritual
possessive trance
shamanism
ritual in primitive societies
evolutionary approach to religion
Opis:: The aim of the text is to examine the performance theories of ritual from the point of view of their usefulness in analysing the ceremonial life of Shaman hunter-gatherer communities. The main thesis of the article states that whereas the performance concept of ritual shines an accurate light on selected aspects of the ritual life of hunter-gatherers, the methods used by such luminaries of performance studies as Richard Schechner and Erving Goffman are not sufficient to grasp the crux of the ceremonial life of a community whose religion is concentrated around the figure of the shaman. Using selected examples, the author attempts to explain the cause of this state of affairs, pointing to trance as above all a characteristic defining the model shaman ritual. The culminating moment of the trance is the end of the opposition analysed by proponents of performance studies between the individual and the stage. This fact forces us to revise some of the key premises postulated by the representatives of this paradigm.
Źródło:: Studia Religiologica; 2011, 44; 161-184
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:: Studia Religiologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Alokucja jako element rytuału bitewnego. Szesnastowieczny kontekst kronikarski (Królestwo Polskie)
The allocution as the element of the battle ritual. The sixteenth-century chronicle context
Autorzy:: Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/46186799.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: historia wojskowości przełomu średniowiecza i nowożytności
alokucja
rytuał wojskowy
Królestwo Polskie
kroniki
late medieval / early modern history of warfare
allocution
rite of war
Kingdom of Poland
chronicles
Opis:: Jeden z elementów rytuału bitewnego (zwłaszcza w ujęciu źródeł o charakterze narracyjnym) stanowiła mowa wodza. Jej zadaniem było podbudowanie morale wojska w obliczu zagrożenia nieuniknionym starciem. Dowodziła ona męstwa i determinacji w realizacji celu militarnego dowódcy oraz zawierała elementy, które podnosiły mające nastąpić wydarzenie (bitwę) do rangi sporu sił wyższych. W tym ujęciu nieprzyjaciela przedstawiano jako emanację sił zła, tym samym budując prostą, binarną opozycję między swoimi/dobrymi a obcymi/innymi/złymi. Taka praktyka była typowym zabiegiem polegającym na odarciu przeciwnika z cech, które uznawano za przymioty godności i prawości. Analiza została oparta na szesnastowiecznych relacjach kronikarskich, m.in. autorstwa Marcina Bielskiego i Macieja Stryjkowskiego oraz dodatkowych tekstach związanych z konkretnymi starciami. Jej wyniki zaprezentowano na szerokim chronologicznie tle porównawczym. Ustalono, że de facto obowiązywały dwa odrębne porządki. Pierwszym z nich był porządek rzeczywisty, w którym do alokucji dochodziło rzadko, a wówczas miała ona lakoniczny charakter. Drugi porządek stanowił kreację literacką na temat bitwy. Im dłuższy był odstęp czasowy między zdarzeniem opisywanym w kronice, a rzeczywistymi wypadkami, tym alokucja stawała się bardziej rozbudowa. Dlatego w artykule uznano ją za element wykreowanego rytuału bitewnego. Stanowiła zatem specyficzne spiętrzenie dramatyczne opowieści, nawet wtedy, gdy nie miała miejsca w rzeczywistości. Dzięki temu narracja kronikarska budowała schematyczny obraz przeszłości, mający odpowiadać zapotrzebowaniu na wykreowanie pewnego rodzaju tożsamości dynastii i państwa. W starciu Królestwa Polskiego z wrogami zawsze bowiem eksponowano element różnić wyznaniowych między chrześcijańskimi wojskami polskimi oraz armiami prawosławnymi lub muzułmańskimi.
One of the battle ritual’s elements (especially from the narrative sources point of view) was the war chief ’s speech. Its aim was to build up the army’s morale in the face of the inevitable confrontation danger. The speech was proving the commander’s brave and determination in the realisation of military aim and contained the elements, which were elevating the future happening (the battle) to the importance of the forces majeure’s conflict. In this spin the enemy was featured as the forces of darkness’s emanation, what served creation simple binary opposition between ours/the good ones and the aliens/ the bad ones. These practise was the typical measure founded on the tearing the enemy of the qualities treated as the dignity and integrity attributes off. The analyse is based on the sixteenth-century chronicle accounts, including those written by Marcin Bielski and Maciej Stryjkowski and the additional texts concerning particular clash. Its results are presented against the chronologically wide background. It has been determined that de facto two separate types of the allocution applied equally. The first of them was the real type, very rare, short and laconic. The second one was the literary creation in description of the battle. The longer was the lag between the happening described in the chronicle and the moment of description, the more elaborate began the allocution. That is why in the article the allocution is acknowledged as a part of created battle ritual. By extension, it made up specific accumulation of the dramatic points in the tale, even if it was not real. Due to it, the chronicle narration created schematic picture of the past, responding to the requirement of building some kind of the country’s and dynasty’s identity. In connection with this purpose, religious differences between Christian army of Poland and the Russian Orthodox or Muslim military were emphasized in the question of conflict between the Kingdom of Poland and its enemies.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 29-44
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Sherlock Holmes, maglownica i bezsensowny rytuał. Demoniczność (i) powtórzenia w popkulturze
Autorzy:: Brzostek, Dariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/962174.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:: demoniczność, kultura popularna, powtórzenie, rytuał, horror, niesamowite
the demonic, popular culture, repetition, ritual, horror, the uncanny
Opis:: The article focuses on the mechanism of repeating a formula in texts of popular culture and its relations to evoking the experience of the uncanny (uncheimlich) in the process of reception of popular narratives, both those alluding to the aesthetics of horror and those following other conventions (crime fiction, comedies, etc.). The essence of this experience is the audience’s discovery of (un-)expected repetitions of the same in something seemingly different, that is, an identical formula in a new, yet unknown, text. The methodological context for this analysis consists of J.G. Cawelti’s concept of formula, Freud’s theory of “the uncanny”, Harold Bloom’s concept of the anxiety of influence, and Frits Staal’s notion of “the meaningless ritual”. The texts analyzed herein are short stories by Stephen King, Arthur Conan Doyle, and Clive Barker as well as TV series Friends and Big Bang Theory.
Tematem artykułu jest mechanizm powtórzenia schematu w tekstach kultury popularnej oraz jego związki z wytwarzaniem przeżycia niesamowitego (uncheimlich, uncanny) w procesie odbioru popularnych narracji – zarówno tych odwołujących się do estetyki grozy, jak i tych realizujących inne konwencje (kryminalne, komediowe etc.). Istotą tego przeżycia staje się odkrycie przez odbiorcę (nie)oczekiwanych powtórzeń tego samego w pozornie innym – identycznego schematu w nowym, nieznanym jeszcze tekście. Kontekstem metodologicznym dla prowadzonej analizy są: koncepcja schematu J. G. Caweltiego, Freudowska teoria „niesamowitego”, pojęcie „lęku przed wpływem” Harolda Blooma oraz koncepcja „bezsensownego rytuału” Fritsa Staala. Analizowanymi przykładami stały się nowele Stephena Kinga, Arthura Conan Doyle’a, Clive’a Barkera oraz seriale telewizyjne Friends i Big Bang Theory.
Źródło:: Literatura Ludowa; 2017, 4-5
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:: Literatura Ludowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Sakralizacja i desakralizacja przestrzeni miejskich na przykładzie Krakowa i Lwowa
Sacralisation and desacralisation of urban spaces as seen in Kraków and Lviv
Autorzy:: Bylina, Leszek
Cherkes, Bohdan
Uruszczak, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/24200664.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:: sakralizacja
desakralizacja
krajobraz sakralny
sacrum
profanum
znak
desygnat
rytuał
Kraków
Lwów
sacralization
desacralisation
sacred landscape
sacred
profane
sign
designatum
ritual
Cracow
Lviv
Opis:: Celem artykułu jest ukazanie problematyki związanej z sakralizacją i desakralizacją przestrzeni w miastach, na przykładzie Krakowa i Lwowa. Przez setki lat były to miasta położone w obrębie Polski, doświadczone rozbiorami, a rozdzielone – w zakresie przynależności państwowej – po II wojnie światowej. Lwów włączono do ZSRR, zaś Kraków pozostał w Polsce. Po roku 1990 Lwów stał się jednym z ważniejszych miast niepodległego państwa ukraińskiego. Kilkadziesiąt lat socjalizmu w wydaniu radzieckim (Lwów) i w wydaniu PRL (Kraków) wpłynęło mocno na oblicze "uświęconych" przestrzeni, w tym powstawania nowych i dewastacji już istniejących. Analiza historii przestrzeni miejskich Krakowa i Lwowa wykazała, że zachodzi ciągły proces sakralizacji, desakralizacji i resakralizacji niektórych obszarów, w zależności od aktualnie obowiązującej ideologii bądź doktryny społeczno-politycznej czy religijnej. Jednocześnie, na przykład w Krakowie, istnieją na niejako miejsca "święte", których nie naruszyły burzliwe zawieruchy dziejowe. Aby pokazać czym jest sacrum przestrzeni miejskich, autorzy podjęli próbę wypracowania naukowej metodyki wskazywania takich miejsc.
The paper's objective is to shed light on the issue of sacralisation and desacralisation of space in cities with Kraków and Lviv as examples. The cities had been part of Poland for hundreds of years. They jointly suffered from the Partitions of Poland and were separated politically after the Second World War. Lviv joined the USSR and Kraków remained a Polish city. After 1990, Lviv became a major city of independent Ukraine. Several decades of Soviet (Lviv) socialism and Polish communist (Kraków) socialism have left a profound impression on their "sacred" spaces, including the creation of new and the devastation of existing ones. The historical analysis of Kraków's and Lviv's urban spaces exhibited a continuous process of sacralisation, desacralisation, and sacralisation of some areas according to the current prevailing ideology or sociopolitical or religious doctrine. At the same time, a city, Kraków for example, can have certain "holy" places that have remained unaffected by times of turmoil. To demonstrate what an urban sacred space is, the authors attempted to propose a scientific methodology for identifying such places.
Źródło:: Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 29--44
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:: Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Rytuały Świętowania w Ujęciu Pierre’a Bourdieu
Pierre Bourdieu’s View of Ritual Celebrations
Autorzy:: Choińska, Agnieszka K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/973862.pdf
Data publikacji:: 2012-12-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: ritual symbolism / symbolika rytualna
sacrum-profanum
holiday / święto
holiday ritual / rytuał świąteczny
ritual practice / praktyka rytualna
mythical-ritual space / przestrzeń mityczno-rytualna
rite of passage / rytuał przejścia
institutional ritual / rytuał instytucjonalny
Opis:: In Pierre Bourdieu’s theory, a holiday is a ritual understood as a particular social structure. It has elements such as time and ritual space, objects and interactions, as well as a body and a language. Describing and analysing the dynamic of social celebratory rituals allows the role they play in social life and culture to be revealed. It emerges that on the one hand, the integrating nature of rituals strengthens the social structure and maintains cultural values and norms, while on the other it influences the shaping of the habitus and its transformation. Bourdieu takes into account traditional and contemporary aspects of celebration - (1) religious and magic, etc., rites of passage in the society of Kabylia in Algeria, and (2) French culture, which is familiar to him. Celebratory rituals are subject to institutionalisation, differentiation and individualisation. A change in the meaning of the idea of the sacrum in celebrating entails new traits that are characteristic of lay rituals. Ritual - ‘the structuring structure’ and the ‘structured structure’ - reflects social transformation, as is captured in Bourdieu’s analysis of different cultures’ experience of celebrating, in different times and locations.
Źródło:: Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 4; 25-43
2300-195X
Pojawia się w:: Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: The Quasi-Linguistic Structure of Iyengar Yoga Āsana Practice. An Analysis from the Perspective of Cognitive Grammar
Autorzy:: Ciołkosz, Matylda
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/641047.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: Iyengar, nowoczesna joga posturalna, asana, enaktywizm, gramatyka kognitywna, rytuał
Opis:: The objective of the paper is to draw attention to the possible relevance of the categories of cognitive linguistics for the structural analysis of ritual. Taking the Iyengar Yoga āsana practice as an example, the author proposes to treat it as a quasi-linguistic phenomenon and analyses the symbolic structure of its elements (single āsanāni). The tools applied in this pursuit are the basic categories of Langacker’s cognitive grammar. By pointing to the key tenets of cognitive linguistics, including the claim concerning the symbolic (and, thus, semantic) nature of grammar, the author attempts to rephrase Staal’s thesis concerning the meaninglessness of ritual to accommodate it to the cognitive (or, more precisely, enactive) paradigm. She suggests a possible relationship between the schematic symbolic nature of ritual and the specific symbolic nature of doctrine. After some of the most salient linguistic phenomena within Iyengar Yoga āsana practice are described, their coherence with certain doctrinal interpretations is briefly discussed.
Źródło:: Studia Religiologica; 2014, 47, 4
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:: Studia Religiologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Petrażycki w sprawie Bejlisa
Petrażycki in the Beilis Case
Autorzy:: Cywiński, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1046340.pdf
Data publikacji:: 2020-09-23
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: aksjologia prawa
antysemityzm
mordy rytualne
naukowa polityka prawa
normy społeczne
Petrażycki
rytuał
socjologia prawa
wielokulturowość
Żydzi
anti-Semitism
axiology of law
blood libel
Jews
legal policy science
multiculturalism
Petrazycki
ritual
Russian law
sacred law
social norms
sociology of law
Opis:: Opracowanie poświęcone zostało artykułowi Leona Petrażyckiego, opublikowanemu w 1913 roku i odnoszącego się do procesu Menahema Bejlisa, oskarżonego o mord rytualny. Na wstępie przedstawiono sprawę Bejlisa na tle towarzyszących jej napięć społecznych, kryzysu komunikacji społecznej w ówczesnej Rosji i budowania pierwocin społeczeństwa obywatelskiego. W tym kontekście rozważono przyczyny zaangażowania się Petrażyckiego w sprawę Bejlisa, będącą przejawem konfliktów dzielących mieszkańców wielonarodowego i wielokulturowego Imperium Rosyjskiego. Podkreślono znaczenie poglądów etycznych Petrażyckiego, leżących u podstaw naukowej polityki prawa. Wskazano także inne uwarunkowania sprzeciwu wobec antysemityzmu, jako dolegliwej formy dyskryminacji kulturowej, przypisywanej społeczeństwom Europy Środkowej i Wschodniej. Wśród nich wyróżniono zaangażowanie uczonego na rzecz reform, przeprowadzanych w duchu poszanowania wartości wolności i równości. Główna część opracowania to próba odtworzenia i uporządkowaniu naukowych wątków, zawartych w artykule, który jakkolwiek naznaczona publicystyką, stanowi wartościowy przykład publicystyki naukowej, zakorzenionej w teorii Petrażyckiego i ukazującej możliwości aplikacji psychologicznej teoria prawa (w szczególności – w empirycznej analizie i krytyce normatywności społecznej). Zasadniczą intencją opracowania jest wykazanie, że Petrażycki, jakkolwiek krytyczny wobec znanej sobie socjologii i tylko marginalnie wzmiankujący o możliwości empirycznego badania prawa, w istocie rzeczy nie tylko dopuszczał takie metody badania zjawisk normatywnych, ale sam je stosował. W tym sensie artykuł przedstawia Petrażyckiego jako socjologa prawa.
The subject of this paper is to introduce a lesser-known article that Leon Petrażycki published in 1913 into a broader context. Said article was written in response to the then-famous trial of Menahem Beilis, a Kievan Jew accused of ritual murder. The introduction of the paper briefly covers the context of the Beilis case, referring both to the trial itself as well as the social tensions surrounding it that illustrate the state of social communication in contemporary Russia and civil society institutions in statu nascendi. Special attention was paid to the reasons for which Petrażycki involved himself in the issues that divided the citizens of a multinational and multicultural Russian Empire. Primary importance was assigned to Petrażycki’s ethics, which he openly declared and which were expressed both in his civic work and in his legal theory. They are expressed, for example, in the belief that values law is based on have fundamental meaning for legal policy science – the science of planned social change, which has as a goal approaching the ideal of universal love, realised by impressing on the legal emotions of individuals. Furthermore, the article points out possible motivations that come from the same basis but are tied to Petrażycki’s social and political engagements. The fundamental issue was opposing antisemitism as a particularly severe form of cultural discrimination. Fighting antisemitism, which societies and Eastern and Central Europe were often accused of, was obvious to anyone involved in supporting reforms introduced in the occidental spirit of freedom and equality. Furthermore, other possible sources were indicated, especially the effort to weaken the accusations of antisemitism levied upon Poles under the Russian rule. The article points out that although Petrażycki’s work has elements of an opinion piece, and does not even shy from ad personam arguments, its worth is proven not by its social engagement, but also the scientific content, couched in journalistic style but entrenched in Petrażycki’s theory, which shows the possibilities created by psychological legal theory. In particular, the text focuses on the possibilities of using said theory in empirical analysis and critique of social normativity. Petrażycki’s reflections upon the nature of social norms, especially those that can be placed in a broad understanding of law and those that show possibilities of empirical study of their social influence, are worth bringing to attention. The fundamental intent of this article is proving that Petrażycki, although very critical of the sociology he knew and who only marginally brought up the possibility of empirical study of law, in fact was open to methods of studying law that could be called socio-legal, and that there is no conflict between an introspection-based theory of legal experiences and a possibility for an empirical study of legal behaviour, both of groups and individuals. In this sense, the paper shows Petrażycki as a sociologist of law.
Źródło:: Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 81-98
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Wesele Stanisława Wyspiańskiego – między tym, co osobiste i zbiorowe
The Wedding by Stanisław Wyspiański – between the personal and the collective
Autorzy:: Czabanowska-Wróbel, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28763119.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Stanisław Wyspiański
The Wedding
literature of Young Poland
wedding ritual
rite of passage
female characters
symbolism of wind
Wesele
obrzęd weselny
rytuał przejścia
postacie kobiece
symbolika wiatru
Opis:: Artykuł stanowi zachętę do odczytywania na nowo Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Zawarte w tym szkicu propozycje interpretacyjne akcentują zwłaszcza znaczenie obrzędu wesela jako rytuału przejścia w dramacie, nie dość docenianą rolę postaci kobiecych wpisanych w rytmy życia, śmierci i odradzającego się życia w utworze Wyspiańskiego oraz istotną w dramacie symbolikę powietrza i wiatru. Autorka przywołuje też osobiste i rodzinne wspomnienia związane z odbiorem dzieła Wyspiańskiego w teatrze.
This article aims to encourage new interpretative readings of Stanisław Wyspiański’s play The Wedding. Special emphasis is put on accentuating the role of the wedding ritual as a rite of passage, highlighting the often underappreciated role of female characters inscribed into the cycle of life, death, and rebirth, and underscores the symbolism of the element of air and wind in the play. Finally, the article evokes personal and familial reminiscences of the reception of the play on the theatre stage.
Źródło:: Polonistyka. Innowacje; 2022, 16; 103-114
2450-6435
Pojawia się w:: Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Obchody Dnia Sandżaku a konstruowanie współczesnego boszniackiego dyskursu pamięci
A case study of the Sandžak day celebration and constructions of the modern Bosniak memory discourse
Autorzy:: Czachowska-Aleksić, Nadia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2043565.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Sandjak
Bosniaks
double periphery
memory
narratives
discourse
ritual
past
Sandżak
Boszniacy
podwójna peryferia
pamięć
narracje
dyskurs
rytuał
przeszłość
Opis:: Artykuł jest krytyczną analizą przebiegu obchodów Dnia Sandżaku w Serbii. Poddane namysłowi zostały czynności rytualne mające miejsce podczas uroczystych ceremonii, jak i narracja historyczna, którą prezentuje boszniacka elita. Za pomocą takich kategorii badawczych jak pamięć kulturowa, tradycja wynaleziona, rytuał oraz mit historiograficzny, scharakteryzowane zostały elementy, które są częścią składową sandżacko-boszniackiej tożsamości. Ich analiza pozwoliła na zdefiniowanie mechanizmów konstrukcji współczesnego boszniackiego dyskursu pamięci na terenie Sandżaku oraz umożliwiła określenie widocznych tendencji tej narracji.
The paper is a critical analysis of the Sandžak Day celebrations in Serbia. The ritual activities taking place during grand ceremonies as well as the historical narrative presented by the Bosnian elite are subject to reflection in this doubly peripheral area. Using such research categories as ritual, invented tradition, site of memory and historical myth, the elements that constitute the Sandžak-Bosnian identity have been characterized. Their analysis made it possible to define the mechanisms of the construction of the contemporary Bosnian discourse of memory in Sandžak and to identify the visible tendencies of this narrative.
Źródło:: Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 2; 161-178
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:: Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "rytual" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język