Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rynek lokalny" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-37 z 37
Tytuł:
Inkubatory przedsiębiorczości, lokalne katalizatory
Incubators, local catalysts
Autorzy:
Stempnakowski, Z.
Nikończuk, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/316376.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
przedsiębiorczość
zarządzanie
rynek lokalny
management
local market
entrepreneurship
Opis:
W artykule zaprezentowano przeglądowe opis istniejących trzech różnych podmiotów działających na tym samym rynku, oferujących jednocześnie podobne wsparcie. Podmioty te mają różną strukturę, specyfikę własności oraz docelowych klientów, w różny sposób komunikują swój przekaz marketingowy. Zostały wybrane jako przykłady charakteryzujące lokalny rynek, przedstawiając jednocześnie jego różnorodność.
The article presents a description of the review of the existing three different operators in the same market, while offering similar support. These actors have a different structure, properties and specificity of target customers in a variety of ways to communicate your marketing message. Were selected as examples of characterizing the local market, while presenting its diversity.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2017, 18, 6; 1770-1774, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalny rynek nieruchomości oraz wybrane czynniki kształtujące ceny nieruchomości rolnych i działek budowlanych na przykładzie miasta Niepołomice
Local real market and selected factors riding prices of real estates and buildings plots for example of Niepolomice
Autorzy:
Gawronski, K.
Prus, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62500.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
rynek nieruchomosci
rynek lokalny
nieruchomosci rolne
dzialki budowlane
ceny
czynniki cenotworcze
Opis:
Praca zawiera analizę lokalnego rynku nieruchomości wraz z oceną dynamiki zmian cen nieruchomości rolnych i działek budowlanych w latach 2000–2003 na przykładzie miasta Niepołomice w województwie małopolskim. W pracy przedstawiono także wpływ wybranych czynników fizjograficznych i ekonomicznych na ceny nieruchomości gruntów rolnych i budowlanych na badanym terenie.
Real estate market in Poland is now being developed and therefore there is a need to create a database of real estate prices and trends of change of prices of different kinds of real estates. The aim of this work is the analysis and estimation of dynamics of purchase and sale transactions of real estates and building plots in 2000–2003 and evaluation of the effect of selected natural and economic factors on real estates prices. The research base was the real estate market of Niepołomice near Kraków. The analysis of 617 notarial deeds concerning purchase and sale of real estates and building plots in 2000 – 2003. Carried out research let form some conclusions. Firstly, analysis of transactions with reference to real estates and building plots from 2000 to 2003 showed that the number collapsed in 2001 and 2002 and increased in 2003. That was probably caused by the slump in Poland that time. Secondly, the trial of description of the effect of selected natural and economic conditions on the prices showed that hipsometric conditions, real estate shape and distance from the centre of delivery and sale. The same analysis of building plots showed that the prices of real estates essentially depend on the height (n.p.m. above the sea) and on the distance from the main road. Carried out research may be the cause of explanation of the effect of natural and economic conditions on the market prices of real estates which proper evaluation determines proper use of estate resources.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2005, 4
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany popytu na sortymenty wielkowymiarowe sosny na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasow Panstwowych w Zielonej Gorze w latach 1995-2005
An assessing quantitative changes in demand for large-sized pine assortments in the area administered by the Regional Directorate of State Forests Zielona Gora, between 1995-2005
Autorzy:
Adamowicz, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46208.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
lesnictwo
RDLP Zielona Gora
rynek drzewny
rynek lokalny
drewno sosnowe
drewno wielkowymiarowe
popyt
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2009, 70, 4; 407-410
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozbudowa układu komunikacyjnego i jej wpływ na poziom cen i aktywność lokalnego rynku nieruchomości, na przykładzie obiektu Świniarsko w powiecie nowosądeckim
Development of the transportation system and its impact on the level of prices and activity of the local real property market based on the example of Swiniarsko in Nowy Sacz district
Autorzy:
Siejka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59775.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
okolice Nowego Sacza
inwestycje
uklad komunikacyjny
rozbudowa
nieruchomosci
ceny transakcyjne
rynek lokalny
rynek nieruchomosci
Opis:
Każda inwestycja niezależnie od rodzaju i wielkości wywołuje zmiany w otoczeniu. Niektóre z nich mogą być postrzegane jako zmiany negatywne, jak na przykład lokalizacja zakładu przemysłowego w sąsiedztwie obszarów mieszkaniowych, inne natomiast mają ogromne pozytywne oddziaływanie na otoczenie i sąsiedztwo, co w konsekwencji przekłada się na poziom cen i aktywność lokalnego rynku nieruchomości. Wiadomym jest, iż budowa i rozwój układu komunikacyjnego decyduje o poziomie gospodarczym danego regionu, a także kraju. W niniejszej pracy przeprowadzono badania mające na celu sprawdzenie powyższych tez. Jako obszar badań wybrano miejscowość Świniarsko w gminie Chełmiec. W lipcu 2008r. zakończono tam budowę obwodnicy miasta Stary Sącz i mostu na rzece Dunajec. Ta zmiana układu komunikacyjnego spowodowała, że miejscowości leżące na lewym brzegu rzeki zyskały nowe rozwiązanie komunikacyjne. Świniarsko jest najbliższą miejscowością sąsiadującą ze Starym i Nowym Sączem, oraz miejscowością przez którą przebiega droga będąca przedłużeniem obwodnicy. W wyniku badań przeprowadzonych na zbiorze danych zawierających ceny transakcyjne niezabudowanych nieruchomości gruntowych przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz zagrodową, stwierdzono, iż budowa nowych rozwiązań komunikacyjnych przyniosła krótkotrwały wzrost cen w okresie trwania inwestycji oraz trwałe ożywienie lokalnego rynku nieruchomości.
Each investment, regardless of the size and kind, causes changes in its environment. Some of them are perceived as negative changes, e.g. location of an industrial plant in the vicinity of residential estates, while others have an immense positive influence on the surroundings, which affects price levels and the activity of the local real property market in consequence. It is known that the construction and development of the transportation network is decisive for the economic development of a given region or even country. This paper involved research leading to the verification of the above theses. The village of Świniarsko in the municipality of Chełmiec was chosen as an area for research. In July 2008, the construction of the ring road in Stary Sącz and the bridge on the Dunajec river were completed. This change in the transportation system gave new transport links to the villages and towns lying on the left bank of the river. Świniarsko is the nearest village to Stary Sącz and Nowy Sącz and the road being an extension of the ring road goes through this village. As a result of research conducted on the data collection containing transaction prices of undeveloped land properties intended for singlefamily residential buildings and homestead developments, it was stated that the construction of new transportation solutions brought a short-term increase in prices during the investment period and the permanent revival of the local property market.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 2/II
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalny charakter działalności banków spółdzielczych
Local Character of Operation of Cooperative Banks
Autorzy:
Nowacka, Anna
Szewczyk-Jarocka, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/590784.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Banki spółdzielcze
Klienci
Rynek lokalny
Terytorialność
Clients
Cooperative banks
Local market
Operation territory
Opis:
Banki spółdzielcze funkcjonujące w warunkach gospodarki rynkowej są przede wszystkim nastawione na lokalne lub regionalne rynki z szeroko zdefiniowaną misją czy wiązką priorytetów. Podkreśla się ich rolę w walce z wykluczeniem finansowym czy promowaniu zrównoważonego rozwoju. Pomimo kryzysu finansowego instytucje te zachowały zdrowy model biznesowy oparty na decentralizacji i zrozumieniu potrzeb lokalnej społeczności. Lokalny charakter działalności banków spółdzielczych wynika z ograniczonego obszaru działania, zakresu oferty produktowej, troski o lokalną społeczność, więzi między klientami a bankiem oraz misji.
Cooperative banks which operate under the market economy conditions gear first of all towards local or regional markets with broadly defined mission or a bundle of priorities. Their role in the fight against the financial exclusion or in promotion of sustainable development is constantly underlined. In spite of financial crisis these financial institutions have maintained their sound business model based on decentralization and understanding of the needs of the local community. The local character of operation of cooperative banks result from their limited area of operation, the range of their financial products offer, the care about the local community, social bonds between the bank’s clients and the very bank and its mission.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2015, 250; 182-195
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ otwierania gospodarki na lokalny rynek zasobów
Autorzy:
Filus, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582711.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
destylacja zasobów
hipoteza Balassy–Samuelsona
lokalny rynek pracy
Opis:
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jaki wpływ na lokalny rynek zasobów może mieć otwarcie gospodarki na konkurencję międzynarodową. Pierwsza część poświęcona jest szukaniu analogii między swobodnym przepływem zasobów a znanym z nauk przyrodniczych modelem destylacji Rayleigha. Analiza obu procesów i występujących między nimi analogii pokazuje, że przepływy finansowe oraz migracja, czyli zachowania ekonomiczne zarówno jednostek, jak i całych społeczności są bardzo zbliżone do mechanizmów występujących w przyrodzie podczas procesu parowania. Następnie na podstawie hipotezy Balassy–Samuelsona podjęto próbę opisania długookresowych konsekwencji otwarcia gospodarki kraju na konkurencję międzynarodową dla społeczności lokalnej. Szczególną uwagę zwrócono na wpływ, jaki na lokalny rynek pracy i finansów mają procesy migracji zarobkowej oraz zmiany struktury przemysłowej kraju.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 477; 85-93
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiotowość chłopstwa staropolskiego
Subjectivity of the Old Polish Peasantry
Autorzy:
Wyżga, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28765356.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
podmiotowość
chłopstwo
szlachta
gospodarka
rynek lokalny
poddaństwo
pańszczyzna
sąd
subjectivity
peasantry
nobility
economy
local market
serfdom
serfdom duties
court
Opis:
Wciąż powszechna jest opinia o chłopstwie jako o ubezwłasnowolnionym i traktowanym przedmiotowo elemencie systemu folwarczno-pańszczyźnianego, a zarazem brutalnie wykorzystywanej ofierze tego systemu. Celem artykułu jest propozycja analizy położenia chłopstwa wychodząca z założenia o istnieniu podmiotowości tej najliczniejszej grupy społecznej. Podmiotowość ta mogła wynikać m.in. z zapotrzebowania rynku pracy na siłę roboczą, co wymagało od dworów pewnej elastyczności, ale też z chłopskiej aktywności na lokalnym rynku handlowym. Ta aktywność współgrała z przedsiębiorczością i zamożnością niektórych chłopów. W ten też sposób można rozumieć ich występowanie w sądach grodzkich, a także pewną sprawczość i decyzyjność w relacjach z innymi stanami społecznymi Rzeczypospolitej przedrozbiorowej.
There is still a widespread belief that the peasantry was an incapacitated and objectively treated element of the manorial-serf system and, simultaneously, a brutally exploited victim of this system. The article proposes an analysis of the peasantry’s position based on the assumption of the existence of the subjectivity of this most numerous social group. This subjectivity resulted, among other factors, from the labour market’s demand for labour, which required a certain flexibility on the part of the manors, but also from peasant activity in local markets. This activity interacted with the entrepreneurship and wealth of some peasants. This activity made peasant entrepreneurship possible, and even enabled some to become wealthy. In this way, it is also possible to understand their appearance in the municipal courts and their particular prominence and capacity to manage their own affairs in relation with other social estates in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 4; 771-792
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalne rynki pracy w górnośląskim obszarze metropolitalnym na przykładzie małych miast
Local Labour Markets in the Upper Silesia Metropolitan Area on the Example of Small Cities
Autorzy:
Sitek, Sławomir
Zuzańska-Żyśko, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/588042.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Lokalny rynek pracy
Obszar metropolitalny
Rynek pracy
Labour market
Local labour market
Metropolitan area
Opis:
The article takes up an issue of the potential of the local job markets in small towns within the metropolitan areas. The basis of the assessment of the job markets is the amount of the employed as well as directions the people commute from. The research showed the weakness of these towns' influence as job markets what results from the difference in the human and economic potential between the studied centres and the leading cities being the core of GOM. It reflects on a small economic potential translating into a weak economic base and city-creating functions.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2013, 144; 189-202
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cenowa elastyczność popytu na drewno na pierwotnym lokalnym rynku drzewnym w Polsce
Price elasticity of demand for timber on primary local wood market in Poland
Autorzy:
Adamowicz, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009216.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
ekonomika i organizacja
drewno
drewno sosnowe
drewno wielkowymiarowe
popyt
ceny
elastycznosc popytu
rynek drzewny
rynek lokalny
Polska
economics of forestry
forest management
timber trade
timber market
Opis:
The paper presents an analysis of price elasticity of large−sized timber on the primary local wood market. It was found that both price and volume of harvested assortments were changing. In the analysed period price elasticity of demand for individual assortments was periodically elastic and non−elastic.
Źródło:
Sylwan; 2010, 154, 02; 130-138
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Методы классификации объектов административного назначения
Methods of office premises classification
Autorzy:
Nielipowicz, M.
Gurinowicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399080.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
nieruchomości komercyjne
rynek nieruchomości
rynek lokalny
klasyfikacja
wycena
zarządzanie nieruchomościami
centrum biznesu
budynek biurowy
commercial real estate
real estate market
local market
classification
valuation
property management
business centre
office building
Opis:
The classification system for Belarusian office buildings (business centres) is presented in the article. This classification system takes into consideration lots of factors estimating the quality of a specific building. It is based on the comparison of building class assessment approaches which are applied by different companies in the Republic of Belarus and in the surrounding countries. The approach to business centre classification, presented in the article, appears to be the most reasonable one for the Belarusian developing market of commercial real estate.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2011, 3, 2; 95-104
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynniki warunkujące rozwój przedsiębiorczości na lokalnym rynku
Factors infuencing operations of medium and smal enterprises on the local market
Autorzy:
Mioduszewski, Jarosław
Mietlewski, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164610.pdf
Data publikacji:
2010-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
przedsiębiorczość
małe i średnie przedsiębiorstwa
lokalny rynek
enterprise
medium and small enterprises
local trade
Opis:
Czynniki wpływające na funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstw na szczeblu lokalnym prezentują wyniki badań przeprowadzonych wśród 82 osób prowadzących działalność gospodarczą na terenie miasta i gminy Elbląg. W podejmowaniu decyzji o uruchomieniu działalności gospodarczej respondenci kierowali się głównie motywem ekonomicznym, chęcią samorealizacji i spełnienia życiowych pragnień. O rozwoju działalności gospodarczej decydują cechy osobowościowe przedsiębiorców związane z pracowitością, kompetencjami zawodowymi oraz wytrwałością i konsekwencją w działaniu. Do głównych źródeł finansowania rozwoju działalności gospodarczej respondenci zaliczyli głównie środki własne, kredyty oraz środki z funduszy Unii Europejskiej. Przedsiębiorstwa w relatywnie małych miastach mają trudniejszy dostęp do informacji gospodarczej, która jest niezbędna do podejmowania decyzji ekonomicznych, oceny własnych możliwości i racjonalnego planowania rozwoju. Od lokalnych władz samorządowych drobni przedsiębiorcy oczekują przede wszystkim podejmowania działań integrujących środowisko, dobrej informacji, a także obniżenia lokalnych podatków.
Factors, which affect the functioning and development of enterprises on a local level are shown by results of researches carried out with 82 people who run their own business on the premises of Elbląg city and commune. When making decisions about starting business, respondents mostly went by economic motive, wish of self-realization and fulfilment of their life desires. The development of business is determined by personal features of entrepreneur combined with diligence, professional references and persistence and consistency in action. As the main sources of funding development of business respondents classified mostly self means, credits, and means from fund of European Union. Enterprises in relatively small cities face more difficulties to get the economic information, which is essential for the development. From local authorities they expect first of all taking up actions interfering in environment, reliable information and reduction of local taxes.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2010, Zeszyt, XXIV; 85-98
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OCENA SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY Z WYKORZYSTANIEM METOD WIELOWYMIAROWEJ ANALIZY PORÓWNAWCZEJ
LOCAL LABOUR MARKET EVALUATION USING MULTIDIMENSIONAL COMPARATIVE ANALYSIS METHODS
Autorzy:
Adamczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/453678.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Katedra Ekonometrii i Statystyki
Tematy:
lokalny rynek pracy
zmienna syntetyczna
stopa bezrobocia
ranking
local labour market
synthetic indicator
unemployment rate
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki analizy porównawczej stanu rynku pracy w powiatach województwa mazowieckiego z wykorzystaniem zmiennej syntetycznej. Na podstawie wartości zmiennej syntetycznej sporządzono ranking powiatów, a następnie wyodrębniono grupy typologiczne składające się z jednostek o podobnej sytuacji na rynku pracy. Stwierdzono, że zmienna syntetyczna pozwala rzetelniej niż stopa bezrobocia porównać rzeczywistą sytuację na lokalnych rynkach pracy.
The paper presents the results of comparative analysis of labour market in districts of Mazowieckie voivodship using synthetic indicator. The districts were listed from the best to the worst on the basis of synthetic indicator level and next groups of districts with a similar situation on local labour market were created. It was stated that synthetic indicator provides more reliable comparison of local labour markets than the unemployment rate.
Źródło:
Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych; 2015, 16, 3; 7-17
2082-792X
Pojawia się w:
Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane problemy współczesnych rynków pracy na przykładzie województwa śląskiego
Selected Problems of the Modern Labour Markets, on the Example of the Silesian Voivodeship
Autorzy:
Jadamus-Hacura, Maria
Melich-Iwanek, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/591126.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Bezrobocie
Lokalny rynek pracy
Regionalny rynek pracy
Rynek pracy
Zatrudnienie
Employment
Labour market
Local labour market
Regional labour market
Unemployment
Opis:
The main purpose of this study is to describe selected aspects of the modern labour market of the Silesian voivodeship and to show these factors, of which meaning will grow in the future. Particularly, demographic conditionality of labor market in future was an object of the interest. A so-called the jobless growth was another considered problem. In order to de-scribe the relation between the economic growth rate and the employment growth rate in the Silesian voivodeship a segmented regression model was applied. The last part of the paper was devoted to problems of the innovation of the economy. The analysis of the relationship between the gross expenses on the research and development (domestic and provincial) and the value GDP was conducted.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2014, 193; 48-66
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie rynku pracy województwa zachodniopomorskiego
Regional Adjustment of rural labour markets in West-Pommerania voivodship
Autorzy:
Radlińska, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547834.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
stopa bezrobocia
gminy peryferyjne,
lokalny rynek pracy
the local labour market
the unemployment rate
peripheral municipalities
Opis:
Rynek pracy w województwie zachodniopomorskim jest pod wieloma względami specyficz-ny, a o specyfice tego regionu decyduje układ lokalny województwa. Brak aglomeracji, dużych miast spowodował problem braku ośrodków wzrostu w województwie. Przeważająca większość gmin w województwie zachodniopomorskim to gminy wiejskie, o popegeerowskim charakterze. Dodatkowo transformacja ustrojowa lat 90. XX w. spowodowała na tych obszarach szybki wzrost bezrobocia i spadek poziomu aktywności zawodowej ludności. Przeprowadzona analiza wskazuje jednak, że proces zróżnicowania jest trwały, lecz nie nieodwracalny, a w badaniu pojawiły się gminy, które odwróciły tę tendencję.
The subject of the analyses was changes in employment and unemployment in Szczecin as well as chosen rural and urban gminas of West Pomerania voivodship in 2001–2011. The labour market in West Pomerania voivoship is unique in many respects. Rural areas of former state-owned farms have an impact on this situation among other factors. Economic transformations after 1989 caused a rapid unemployment increase in these areas and professional activity decrease. The analysis conducted shows that after 2001 rural communes were characterized by the greatest dy-namics of employment growth and the distinct fall in the jobless total.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2013, 33; 270-280
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dochodowe efekty mnożnikowe generowane przez zatrudnienie na uczelniach wyższych (na przykładzie opolskiego ośrodka akademickiego)
Income multiplier effect on employment at tertiary institution in opole
Autorzy:
Rokita-Poskart, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586774.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Efekty mnożnikowe
Lokalny rynek pracy
Uczelnie wyższe
Zatrudnienie
Employment
Local labour market
Multipliers effect
Tertiary education
Opis:
Lokalizacja kilku szkół wyższych w opolskim ośrodku akademickim generuje liczne konsekwencje dla ich otoczenia. Jedną z nich jest zatrudnienie na uczelniach publicznych kilku tysięcy osób, które poprzez uzyskiwanie dochodów z tytułu świadczenia pracy i tym samym zwiększenie siły nabywczej swoich gospodarstw domowych generują dodatkowy popyt na dobra i usługi, umożliwiając tym samym egzystencję i rozwój przedsiębiorstw zaspokajających potrzeby konsumpcyjne i inwestycje na lokalnym rynku. Z kolei rozwój tych przedsiębiorstw wpływa na utrzymanie dotychczasowych i powstanie nowych miejsc pracy oraz prowadzi do tzw. dochodowych efektów mnożnikowych. W artykule przedstawiono szacunki dochodowych efektów mnożnikowych, które powstają dzięki zatrudnieniu pracowników na publicznych uczelniach wyższych zlokalizowanych w Opolu. Szacunków tych dokonano m.in. na podstawie danych pochodzących ze sprawozdań opolskich uczelni oraz danych Głównego Urzędu Statystycznego.
The location of several universities in Opole generates a number of consequences for their surroundings. One of them is to employment at these universities of several thousand people who through obtaining income, increase the purchasing power of their households generate additional demand for goods and services. That can allow to exist and develop of enterprises that meet consumer needs and invest in the local market. In turn, the development of these enterprises involved in existing and creation of new jobs and leads to income multiplier effects. In this article there are presented estimates of the income multiplier effects which arise due to the employment at public universities located in Opole. These estimates were based on financial statements of universities and on the data from the Central Statistical Office.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 258; 52-64
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Absolwent Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej jako menedżer na rynku pracy – opinie lokalnych pracodawców
Graduate of Economic Science Department Koszalin University of Technology as the manager on labour market – opinions of local entrepreneurs
Autorzy:
Granosik, Beata
Nadolna, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548146.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
profil absolwenta
lokalny rynek pracy
opinie pracodawców
profile of graduate
the local labour market
the employers’ opinions
Opis:
Celem pracy jest prezentacja opinii pracodawców regionu koszalińskiego na temat wizerunku absolwentów Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej zatrudnionych na stano-wiskach menedżerskich. W artykule omówione zostały ogólne zagadnienia dotyczące współcze-snego menedżera oraz dokonana została prezentacja sylwetki absolwenta WNE. Na podstawie przeprowadzonego sondażu diagnostycznego przy użyciu kwestionariusza an-kiety i wywiadu bezpośredniego dokonano analizy wizerunku absolwentów WNE w opinii lokal-nych pracodawców.
The aim is to present the views of employers Koszalin region on the image of graduates of the Faculty of Economics of Technical University, working on fixed-nowiskach management. This article discusses general issues of the modern manager and the presentation was made WNE graduate profile. On the basis of a diagnostic survey using a questionnaire and ankiety direc
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2013, 33; 98-108
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ sytuacji na lokalnych rynkach pracy na preferencje młodzieży dotyczące miejsca edukacji, zatrudnienia i zamieszkania na przykładzie wybranych ośrodków województwa dolnośląskiego
The Influence of the Situation in Local Labor Markets on an Educational and Definitive Youth Drainage Based on the Case of Selected Centres in the Region of Lower Silesia
Autorzy:
Jończy, Romuald
Nahajowska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586704.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Edukacja
Lokalny rynek pracy
Młodzież
Płace
Zatrudnienie absolwentów
Education
Employment of graduates
Local labour market
Wages
Young people
Opis:
In the article based on results of the empirical studies, which attempted to describe the impact of the situation on the local labor markets on preferences for the future place of education, work and live for young people from selected regions in Lower Silesia. For this purpose has been made an analysis of 2 districs in Lower Silesia, where the first district has been characterized by the lowest unemployment rates and the second one had the highest unemployment level. The analysis has revealed, how strong a diverse situation on the labor market can influence the educational and definitive drainage of the young people in Lower Silesia.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2013, 160; 22-32
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja osób młodych na lokalnym rynku pracy w percepcji studentów
The situation of young people on the local labour market as perceived by students
Autorzy:
Widelska, Urszula
Sosnowska, Marta Marzena
Ostrowska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069752.pdf
Data publikacji:
2021-01-31
Wydawca:
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
Tematy:
lokalny rynek pracy
sytuacja osób młodych
analiza treści
local labour market
the situation of young people
content analysis
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie percepcji lokalnego rynku pracy z perspektywy osób młodych oraz przedstawienie aktualnej sytuacji na lokalnym rynku pracy w powiecie łomżyńskim. W procesie wnioskowania posłużono się wynikami badań jakościowych przeprowadzonych wśród studentów z powiatu łomżyńskiego, a jako technikę badawczą wybrano analizę treści. Jak pokazują wyniki badań, konotacje osób młodych związane z postrzeganiem lokalnego rynku pracy sprowadzają się do opisu czynników subiektywnych oraz obiektywnych wpływających na przyczyny, skalę i zasięg badanego zjawiska.
The main goal of this study is to show the perception of the local labor market from the perspective of young people and to present the current situation on the local labor market in the Łomża district. In the inference process, the results of qualitative research conducted among students from the Łomża poviat were used, and content analysis was chosen as the research technique. As the research results show, the connotations of young people related to the perception of the local labor market boil down to the description of subjective and objective factors influencing the causes, scale and scope of the phenomenon.
Źródło:
Marketing i Rynek; 2021, 1; 11-21
1231-7853
Pojawia się w:
Marketing i Rynek
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza korzyści dla środowiska z otwarcia lokalnego rynku ciepła
Analysis of environment benefits in case of opening local heat market
Autorzy:
Węglarz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/95647.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
Tematy:
analiza kosztów
analiza korzyści
teoria gier
lokalny rynek ciepła
cost analysis
benefit analysis
game theory
local heat market
Opis:
W artykule został zaproponowany sposób oszacowania korzyści dla mieszkańców z tytułu wybudowania nowego bloku ciepłowniczego, produkującego ciepło oparte o OZE, dla którego oczekuje się zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i pyłów. Ocena korzyści wiąże się z różnymi aspektami, pierwszy z nich dotyczy cen ciepła dla odbiorcy końcowego po wejściu nowego producenta, drugi dotyczy ochrony środowiska, a dokładnie wysokości emisji gazów cieplarnianych i pyłów z obu źródeł ciepła, trzeci dotyczy problemu wyczerpywania zasobów naturalnych i zwiększenia dywersyfikacji dostaw paliw pierwotnych, czwarty dotyczy zwiększania produkcji ciepła ze źródeł odnawialnych. W dalszej części został przedstawiony pierwszy z wyżej wymienionych aspektów.
In the article the new method of estimation the consumers’ benefits on building the heating block producing heat with renewable energy resources (RES). The study applies to the situation when the new ecological heating company wants to enter to monopolized market. The analysis was based on game theory. The results of four games were compared in the article. There are two utility functions introduced: maximization of producers’ profits and minimization of consumers’ costs. For each utility function there two cases analyzed: when monopolist has to share the part of the market with new players following the market principles and when the heat produced on the basis of RES has the priority over conventional heat production.
Źródło:
Ekonomia i Środowisko; 2016, 1; 54-63
0867-8898
Pojawia się w:
Ekonomia i Środowisko
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poznań primary housing market: changes and sustainable development
Autorzy:
Strączkowski, Łukasz
Bartkowiak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27313628.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
sustainable development
local housing market
housing supply
housing prices
zrównoważony rozwój
lokalny rynek mieszkaniowy
podaż mieszkań
ceny mieszkań
Opis:
Introduction/background: Pursuing sustainable urban and community development should be a key objective for local governments. The needs of the current generation should be accommodated in a way that respects the environment and accounts for the needs of the generations yet to come. It also calls for the need to plan for and maintain a sustainable market for residential properties - a specific real estate market segment that is characterised by its localness and uniqueness and which serves to accommodate the needs of households, both the fundamental ones (those relating to physiology, safety and belonging) and those at a higher level (such as recognition and self-fulfilment). Aim of the paper: This study is meant as a contribution to further research and its purpose is to present certain developments in the local primary housing market over 2016-2020 and identify potential problems that could have an adverse impact on a sustainable development of both the city concerned and its population. Materials and methods: Our discussion here is based on real estate market data, including those found in publications from Statistics Poland (GUS) and the National Bank of Poland (NBP), and on research conducted by the Poznań University of Economics and Business, Department of Investment and Real Estate. Results and conclusions: Our research shows that the local primary market for residential real estate in Poznań is on a dynamic growth path, driving up supply, demand and, consequently, prices. While this is welcome news for many market stakeholders, it also gives rise to legitimate concern about the proper and sustainable development of local communities going forward.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2022, 156; 471--483
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalny rynek pracy i zmiany regulacji prawnych a pozyskiwanie pracowników – przykład Zakładu Linii Kolejowych w Wałbrzychu
Local labour market and revisions of labour market vs. acquisition of employees – as the example of department of railway lines in Wałbrzych
Autorzy:
Gajewicz, Kornel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582083.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
PKP Polskie Linie Kolejowe SA
rekrutacja
lokalny rynek pracy
zmiany legislacyjne
PKP Polish Railways JSC
recruitment
local labour market
legislative changes
Opis:
Funkcjonowanie przedsiębiorstwa jest procesem złożonym, polegającym na wykorzystaniu wszystkich dostępnych zasobów w dążeniu do osiągnięcia zamierzonych celów. Do najcenniejszych zasobów zalicza się pracowników. Kapitał ludzki będący w dyspozycji przedsiębiorstwa jako zasób nie jest stały i wymaga ciągłej uwagi. Proces pozyskiwania nowych pracowników w dużym stopniu jest determinowany uwarunkowaniami prawnymi, dostępnością kapitału ludzkiego na rynku pracy. Polityka kadrowa przedsiębiorstwa to specyficzna gra społeczno-ekonomiczna, z jednej strony bowiem przedsiębiorstwo w ramach prowadzonej rekrutacji stara się zaspokoić oczekiwania kandydatów do pracy, a z drugiej utrzymać reżim poziomu zatrudnienia, gwarantujący utrzymanie rynkowej przewagi przedsiębiorstwa. Celem artykułu jest przedstawienie powiązań pomiędzy aktualną sytuacją na lokalnym rynku pracy, zmianami prawnymi w zakresie wymogów formalnych stawianych kandydatom a możliwościami pozyskania pracowników.
Enterprise operation is a complex process based on the use of all available resources to achieve the intended goals. The most valuable are employees. Human capital at the company’s disposal as a resource is not constant and requires constant attention. The process of acquiring new employees depends to a large extent on legal conditions (determination of boundary conditions), availability of human capital on local labor markets. Personnel policy is a specific socio-economic game in which, on the one hand, a company tries to meet the expectations of candidates for a vacancy, and on the other, tries to maintain a regime of employment and wages that guarantee maintaining its competitive advantage. The aim of the article is to present the links between the current situation on the local labour market and legal changes in the scope of formal requirements for candidates for positions directly related to the train operating on the example of PKP PLK SA Koleje in Wałbrzych.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2019, 544; 28-36
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes in dwelling size preferences in the Poznań housing market
Autorzy:
Bartkowiak, Piotr
Strączkowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27313308.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
housing preferences
changes in housing preferences
local housing market
housing demand
preferencje mieszkaniowe
zmiany preferencji mieszkaniowych
lokalny rynek mieszkaniowy
popyt mieszkaniowy
Opis:
Introduction: Local governments should see striving for a sustainable development of their towns, cities, municipalities and communes as a key policy objective. Achieving that objective requires that the needs and preferences of local communities are properly identified and recognised in various areas, including the housing market – a specific segment of the real estate market that is characterised by its locality and uniqueness, and which serves to accommodate the needs of households, both the basic ones (such as physiological needs, security or belonging) and those higher up the hierarchy (such as esteem or self-actualisation). Aim of the paper: This paper presents data on dwelling size preferences in the local housing market in Poznań, showing that such preferences remained unchanged over 2010-2021. The paper identifies housing affordability as a potential limiting influence on such changes and a factor that may negatively affect the sustainable development of both the city and its population. Materials and methods: The paper uses relevant aggregate data on the real estate market, including those found in publications from Statistics Poland (GUS) and the National Bank of Poland (NBP), and the results of research conducted by the Poznań University of Economics and Business, Department of Investment and Real Estate. Results and conclusions: The results show that the local housing market saw no changes in dwelling size preferences over 2010-2021.On average, dwelling units bought are not big – they have two or three rooms and an area of around 50 sqm. This is caused by relatively low housing affordability in Poznań (too low incomes in relation to dwelling prices), giving rise to concerns regarding proper and sustainable development of local communities going forward.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2023, 168; 25--41
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadużywanie pozycji dominującej przez przedsiębiorstwa ciepłownicze na lokalnych rynkach ciepła
Abuse of a dominant position by local district heating companies on local markets
Autorzy:
Szwedziak-Bork, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508641.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
lokalny rynek ciepła
konkurencja
przedsiębiorstwo ciepłownicze
rynek właściwy
nadużywanie pozycji dominującej
local district heating market competition
district heating company
relevant market
abusing of dominant position
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest analiza sektora ciepłowniczego pod kątem jednostronnych praktyk antykonkurencyjnych stosowanych przez przedsiębiorstwa działające na lokalnych rynkach ciepła. Brak wprowadzenia zasady unbundlingu w sektorze ciepłowniczym oraz problematyczna kwestia realizacji dostępu strony trzeciej do sieci powoduje, że przedsiębiorstwa ciepłownicze stosunkowo chętnie dopuszczają się nadużywania pozycji dominującej zajmowanej na lokalnym rynku ciepła. Dla przedstawienia jednostronnych praktyk antykonkurencyjnych poza wskazaniem charakterystycznych cech sektora w niniejszym artykule wykorzystano także praktykę decyzyjną Prezesa UOKiK.
The aim of this article is to analyse the district heating sector in the context of unilateral anti-competitive behaviours of companies acting on local district heating markets. The lack of an ‘unbundling’ rule in the district heating sector, and the problematic issue of ‘third party access’ results in companies being relatively more willing to abuse their dominant positions held in local markets. The decision-making practice of the President of UOKiK, the Polish NCA, has been presented in order to better illustrate such unilateral behaviours alongside a description of the characteristic features of the district heating sector.
Źródło:
internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny; 2016, 5, 4; 35-46
2299-5749
Pojawia się w:
internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza sytuacji na lokalnym rynku pracy z wykorzystaniem zmiennej syntetycznej
Local Labour Market Situation Analysis with the Use of Synthetic Variable
Autorzy:
Sojka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/590061.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Analiza porównawcza
Analiza regionalna
Badania empiryczne
Lokalny rynek pracy
Powiat
Ranking
Comparative analysis
County
Empirical researches
Local labour market
Regional analysis
Opis:
The paper is an attempt to perform a comparative analysis of the situation on labour market of districts of Slaskie voivodeship in 2006 and in 2010 through providing its statistical image. In the first stage of the study a synthetic variable (Hellwig measurement) was constructed. It allowed for linear ordering of the districts from "the best" to "the worst" with respect to the situation on labour market and for the assessment of the change of image of labour market in Slaskie voivodeship in 2010 in comparison with 2006. In this way the thesis that measurement of condition of the labour market with the use of synthetic variable provides more reliable results than the measurement with the use of only the unemployment rate was to be verified.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2013, 160; 33-43
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identification of Reasons of the Outflow from Unemployment at the Local Labour Market
Identyfikacja przyczyn wyrejestrowań z bezrobocia na lokalnym rynku pracy
Autorzy:
Malarska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/905085.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
local labour market
unemployment
stream analysis
logistic regression
multifactoral variance analysis
lokalny rynek pracy
bezrobocie
analiza strumieniowa
regresja logistyczna
wieloczynnikowa analiza wariancji
Opis:
The article is set in the realistic background of the local labor market. The topic taken up herein concerns the stream analysis of unemployment. The drain of the unemployed from the stock is analyzed from the causality viewpoint. Based on individual data regarding the unemployed from the area of the District Job Center in Pabianice those ontogenetic characteristics of the unemployed are identified that in a statistically significant manner influence the deregistering process. Thanks to using methods of logistic regression and multifactoral variance analysis that are further supported by professional statistic software (SPSS v. 14.0) the reader will learn how and under the influence of which demo-social factors chances and dangers of deregistering develop on the local labour market.
Artykuł osadzony jest w konkretnych realiach lokalnego rynku pracy. Podjęta jest w nim tematyka analizy strumieniowej bezrobocia. Pod katem przyczynowości badany jest strumień odpływu bezrobotnych z zasobu. Na podstawie indywidualnych danych o bezrobotnych z obszaru Powiatowego Urzędu Pracy w Pabianicach identyfikowane są te z osobniczych właściwości bezrobotnych. które statystycznie istotnie oddziałują na proces wyrejestrowań. Dzięki zastosowaniu metod regresji logistycznej i wieloczynnikowej analizy wariancji wspomaganych profesjonalnym oprogramowaniem statystycznym (SPSS v,14.0) Czytelnik dowie się. jak i pod wpływem jakich demograficzno-społecznych czynników kształtują się szanse i zagrożenia wyrejestrowań na lokalnym rynku pracy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2008, 224
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezrobocie na obszarach chronionych w województwie świętokrzyskim
The unemployment in the protected areas―the case of Świętokrzyskie Province
Autorzy:
Popławski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/414910.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
obszary chronione
lokalny rynek pracy
bezrobocie na wsi
bezrobocie
materiały konferencyjne
protected area
local labour market
unemployment in rural area
unemployment
conference materials
Opis:
Ograniczenia działalności gospodarczej na terenach przyrodniczo cennych stwarzają specyficzny lokalny rynek pracy. Artykuł przedstawia skalę bezrobocia na obszarach chronionych województwa świętokrzyskiego, które posiada najwięcej terenów objętych prawną ochroną w Polsce.
The area covered by protected areas in Poland sums up to 33.1% and amount of it varies as far as single regions are concerned; the region with the highest percentage of areas covered by them is in Świętokrzyskie Province - 62%. The researches were carried out in the Świętokrzyskie Province. The paper shows the scale and structure of unemployment in the communes of Świętokrzyskie Province on protected areas in year 2003. The market economy introduction exposes imperfection of the labour market and the structure of employment in Poland. Process of shifting unemployment from urban to rural areas. Over 38 percent of total Polish population live in the country but share of unemployment in the rural areas exceeds 50 percent - taking into consideration both open and hidden unemployment. On the ground of a simple analysis you can draw a conclusion that unemployment in protected areas vary in particular parishes of the Świętokrzyskie province (the highest in the parishes of the Starachowicki district, the lowest in the Kazimierski district) and it depends on local conditions. Moreover, it is necessary to carry out detailed research in order to check, what kind of influence the protected areas have on the development of enterprise and unemployment rate. Presumably this process is likely to continue at least till 2010.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 2005, 8; 109-122
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Local Labour Market Outcomes of Educational Migration
Konsekwencje migracji edukacyjnych dla lokalnego rynku pracy
Autorzy:
Rokita-Poskart, Diana
Adamska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11236451.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Ekonomii i Zarządzania
Tematy:
university cities
educational migration
local labour market
labor supply
labour demand
miasta uniwersyteckie
migracja edukacyjna
lokalny rynek pracy
podaż pracy
popyt na pracę
Opis:
Thus far, the majority of studies have focused on international student migration. Less attention has been paid to internal migration for tertiary education and even less to local effects caused by this category of migration. To redress this limitation, the paper determines the most important consequences of internal migration for university enrolment in the local labour market of a university city. This is shown through the example of the Polish university city with one of the highest student-to-population ratios – Opole. The study is based on the literature review and the result of qualitative and quantitative research conducted in Opole. The first was conducted among students and the second among owners and employees of local enterprises. Findings of the research suggest that the inflow of students to the university city can lead to short-run and long-run effects on the local economy. Findings of the research suggest that in the short run the inflow of students to the university city leads to structurally important changes in the labour supply and creates new jobs. In the long run, it leads to permanent changes in labour resources, attracts investors to the city and causes permanent changes in the labour demand. The analysed outcomes of migration for tertiary education are only a small but vital part of the consequences of education migration. The global spread of the coronavirus has also stressed the importance of educational migrants in university cities. The impact of pandemic COVID-19 on university cities should be the subject of future research.
Do tej pory większość badań koncentrowała się na międzynarodowej migracji studentów. Mniej uwagi poświęcono migracjom wewnętrznym związanym z podejmowaniem studiów wyższych, a jeszcze mniej – lokalnym skutkom tej kategorii migracji. W związku z tym w artykule określono najważniejsze konsekwencje migracji wewnętrznych związanych z podejmowaniem studiów wyższych dla lokalnego rynku pracy w mieście akademickim. Ukazano to na przykładzie Opola – jedno z miast o najwyższym wskaźniku studentyfikacji mierzonego liczbą studentów do liczby mieszkańców. Opracowanie opiera się na przeglądzie literatury oraz wynikach badań jakościowych i ilościowych przeprowadzonych w Opolu. Pierwsze z nich przeprowadzono wśród studentów, a drugie wśród właścicieli i pracowników lokalnych przedsiębiorstw. Wyniki badań sugerują, że napływ studentów do miasta uniwersyteckiego powoduje krótko- i długookresowe konsekwencje dla lokalnej gospodarki. W krótkim okresie napływ studentów do miast uniwersyteckich prowadzi do strukturalnie istotnych zmian w podaży pracy, a także do powstania nowych miejsc pracy. W długim okresie napływ studentów prowadzi do trwałych zmian w zasobach pracy, przyciąga inwestorów do miasta i powoduje trwałe zmiany w popycie na pracę. Analizowane w artykule skutki migracji stanowią niewielką, ale istotną część zidentyfikowanych w trakcie badań konsekwencji migracji edukacyjnych. Wagę tego zagadnienia ukazała także pandemia COVID-19, która ograniczyła mobilność za wykształceniem i dostępność w miastach akademickich studentów stanowiących ważną część lokalnych zasobów pracy.
Źródło:
Management; 2022, 26, 2; 63--85
1429-9321
2299-193X
Pojawia się w:
Management
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrumenty aktywizacji zawodowej na lokalnym rynku pracy
Instruments of vocational activation on a local labour market
Autorzy:
Uchwat, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/415347.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
lokalny rynek pracy
aktywizacja rynku pracy
aktywizacja bezrobotnych
pośrednictwo pracy
urzędy pracy
materiały konferencyjne
local labour market
labour market activation
unemployed activation
employment agency
labour offices
conference materials
Opis:
W referacie autorka prezentuje najważniejsze instrumenty lokalnego rynku pracy, wykorzystywane w celu aktywizacji zawodowej ludności przez Powiatowy Urząd Pracy w Tarnowie. Do podstawowych instrumentów należą: szkolenia, staże, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, refundacje i dotacje oraz prace interwencyjne i roboty publiczne. Drugą równie istotną grupę instrumentów stanowią: pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe i pobudzanie przedsiębiorczości.
Vocational activation instruments implemented by the county labor office in Tarnów on the basis of new law on employment promotion and labour market institutions were presented on an example of local labour market in the Tarnów region. These basic instruments include: trainings, work placements, on-site professional training, subsidised employment and also intervention works and public works. The other and equally important tools of employment policy and counteracting unemployment involve, employment agencies, inspiring entrepreneurship, job fairs, etc. All these activities focus on an overall objective, which is achieving the best possible efficiency of employment creation in the Tarnów Region.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 2005, 8; 63-67
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Absolwent na lokalnym rynku pracy - szanse i zagrożenia
A graduate on the local labour market – chances and threats
Autorzy:
Borowicz, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/415694.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
lokalny rynek pracy
bezrobocie ludzi młodych
skutki bezrobocia
psychologia pracy
przeciwdziałanie bezrobociu
aktywizacja bezrobotnych
materiały konferencyjne
local labour market
youth unemployment
industrial psychology
combat unemployment
unemployed activation
conference materials
Opis:
Autorka omówiła psychologiczne konsekwencje pozostawania bez pracy oraz zanalizowała bezrobocie wśród młodzieży w latach 1993-1997 w województwie tarnowskim. Przedstawiła inicjatywy przeciwdziałania bezrobociu prowadzone przez Rejonowy Urząd Pracy w Tarnowie wspólnie z Tarnowskim Ośrodkiem Pomocy Psychologicznej.
Paper made by an employment adviser of the Regional Employment Office in Tarnów, a psychologist by profession, shows common attitudes of unemployed graduates. Despair, hopelessness and idleness are main barriers to take up a job. These are psychological consequences of being unemployed, because a job constitutes certain value in itself for everybody. The authoress emphasizes the need of being active and getting to know yourself, your strengths and rules of effective job-hunting, which guarantee achieving professional success by everyone, and especially by a graduate. For young people, their own activity, ability to use professional information and various forms of help offered by the local Employment Office, become a great chance for them on a local labour market. Passiveness, torpidity and lying the responsibility for being unemployed with institutions or with situation of socio-economic transfer occurring in the country become their threat. Thus, only self-involvement in job-hunting becomes a "key" to professional success. This paper also includes statistical data on a condition and structure of unemployment recorded in a REO in Tarnów. Detailed analysis of an unemployment phenomena occurring among young people shows an importance of the problem and necessity to take up appropriate actions.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 1999, 1; 45-57
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane teorie rozwoju regionalnego oraz lokalnego a rynek pracy
Selected theories according to regional and local development in context of labour market
Autorzy:
Zajdel, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596633.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
rozwój regionalny
rozwój lokalny
rynek pracy
regional development
local development
labour market
Opis:
In contemporary world there are numerous socio-economic events. It becomes to count them among intensive transformations in regional development. This article is a trial to seize the most important conceptions according to regional (and local) development (in the context of labour market). It was told more over (among others) processes of polarization and networking. In the end of the article it was also paid attention to another important phenomenons playing meaningful role in regional development (for example clusters), also Polish situation was taken into some consideration.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2011, LXXXIII (83); 397-421
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalne uwarunkowania rynku pracy na przykładzie subregionu tarnowskiego
Local conditions of labour market on an example of the Tarnów Subregion
Autorzy:
Siekierski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957549.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
lokalny rynek pracy
analiza rynku pracy
bezrobocie
struktura bezrobocia
aktywność zawodowa ludności
materiały konferencyjne
local labour market
labour market analysis
unemployment
structure of unemployment
activity rate of population
conference materials
Opis:
Autor analizuje uwarunkowania demograficzne, przestrzenne i ekonomiczne rynku pracy w odniesieniu do miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego. Przedstawiona w artykule sytuacja lokalnego rynku pracy wskazuje na stan znacznego bezrobocia. Mając na uwadze negatywne skutki bezrobocia, do najważniejszych zadań polityki rynku pracy należy ich łagodzenie, następnie aktywne zwalczanie, a przede wszystkim działania zapewniające racjonalne zatrudnienie.
Due to Poland's accession to the European Union it is necessary to intensify activities aimed at rational employment, limiting unemployment and its negative consequences in the society, particularly among young people. Such possibilities are provided by socio-economic policy and its legal regulations adjusted to the ED standards. (Law on promoting employment and labour market institutions, and Labor Code). Local conditions of labour market point to a need of developing specific methods, programmes and forms of counteracting unemployment and rationalization of employment. Creating new jobs remains a priority as well as more flexible activities on local labour markets and stimulating self-government initiatives is this field.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 2005, 8; 45-62
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekonomiczno-organizacyjne sposoby niwelowania napięć na rynku pracy na przykładzie rynku pracy w rejonie tarnowskim
Economic and organisational ways of alleviation tensions appearing on a labour market – the case of Tarnów
Autorzy:
Kozioł, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/415399.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
labour market
local labour market
labour market activation
unemployed activation
unemployment
unemployment reduction
combat unemployment
professional skills
conference materials
rynek pracy
lokalny rynek pracy
aktywizacja rynku pracy
aktywizacja bezrobotnych
bezrobocie
zwalczanie bezrobocia
przeciwdziałanie bezrobociu
kwalifikacje zawodowe
materiały konferencyjne
Opis:
Reaching for already numerous and outstanding volumes of professional literature - this paper shows directions and ways of stimulating endeavour of those who are unemployed. An importance and value of small companies in relieving tensions on the labour market has also been discussed here. Means and devices used to encounter unemployment on that market have been characterised and evaluated in this paper, while paying particular attention to so called active forms, which include the development of endeavour by creating small companies.
Artykuł zawiera omówienie wybranych sposób zmniejszania bezrobocia oraz innych napięć na rynku pracy. Szczególną uwagę zwraca autor na te z nich, których praktyczna realizacja mogłaby przyczynić się do poprawy sytuacji na tarnowskim rynku pracy. Prezentuje aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, wskazuje na znaczenie wykształcenia i doskonalenie kwalifikacji w zdobywaniu pracy, przedsiębiorczość zatrudnionych i bezrobotnych, sposoby popierania przedsiębiorczości przez władze lokalne czy upowszechnianie tzw. nietypowych form zatrudnienia.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 1999, 1; 33-44
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania rozwoju rynku nieruchomości jako istotnego czynnika rozwoju lokalnego
Conditioning of the development of the real estate market as an important factor of local development
Autorzy:
Zaremba, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44537.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
rozwoj lokalny
rynek nieruchomosci
rozwoj rynku
uwarunkowania rozwoju
czynniki demograficzne
czynniki ekonomiczne
czynniki instrumentalne
Opis:
Ogólnie wiadomo, iż rynek nieruchomości pełni istotną funkcję w gospodarce, pozostaje pod wpływem jej rozwoju, a także sam wpływa na gospodarkę poprzez udział w: PKB, Zasobie, tworzeniu nowych miejsc pracy, podatkach lokalnych itp. Celem artykułu jest wskazanie na różnorodne uwarunkowania rozwoju rynku nieruchomości jako istotnego czynnika rozwoju gospodarczego.
It is generally recognized that the real estate market plays an important role in the economy, remains under the influence of its development, but also affects the economy through its participation in the GDP, share of the Stock, creation of new jobs, share of local taxes etc. The aim of this paper is to indicate different conditions of development of the property market as an important factor for economic development.
Źródło:
Journal of Agribusiness and Rural Development; 2011, 19, 1
1899-5241
Pojawia się w:
Journal of Agribusiness and Rural Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Needs vs opportunities to revitalize local agrifood markets, including the development of on-farm processing ®
Potrzeby a możliwości ożywienia lokalnych rynków rolno-żywnościowych, w tym poprzez rozwój przetwórstwa w gospodarstwach rolnych®
Autorzy:
Gruchelski, Marek
Niemczyk, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2179772.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
Tematy:
agri-food processing
local agri-food market
direct sales of agri-food products
agricultural retail trade
management
przetwórstwo rolno-żywnościowe
lokalny rynek rolno-żywnościowy
sprzedaż bezpośrednia produktów rolno-żywnościowych
rolniczy handel detaliczny
zarządzanie
Opis:
After Poland’s accession to the EU, there have been many unfavorable changes in production and the agri-food market, especially for the local market. Agricultural production is, so to speak, frozen in a large percentage of farms. In order to develop and support forms of direct sales of agricultural products - produced and processed on farms, liberalization of administrative and veterinary regulations and procedures would be required, especially with regard to regulations on the marketing of agricultural products at markets. In addition, to elaborate, the development of local agri-food markets will be conditioned by the necessary measures to increase the interest of large retail chains in commodity supplies from Polish agriculture and the repolonization of the agri-food industry operating in Poland in order to link it more closely to the domestic raw material base.
Po akcesji Polski do UE nastąpiło wiele niekorzystnych zmian w zakresie produkcji i rynku rolno-żywnościowego, zwłaszcza lokalnego. Produkcja rolna jest niejako zamrożona w dużym odsetku gospodarstw rolnych. W celu rozwinięcia i wsparcia form sprzedaży bezpośredniej produktów rolnych wytworzonych oraz przetworzonych w gospodarstwach rolnych wymagana byłaby liberalizacja przepisów i procedur administracyjno-weterynaryjnych, zwłaszcza w odniesieniu do przepisów dotyczących obrotu produktami rolnymi na targowiskach. Ponadto, w dłuższym okresie, rozwój lokalnych rynków rolno-żywnościowych uwarunkowany będzie niezbędnymi działaniami w zakresie zwiększenia zainteresowania wielkich sieci handlowych dostawami towarowymi z polskiego rolnictwa oraz repolonizacji funkcjonującego w Polsce przemysłu rolno-spożywczego w celu jego większego powiązania z krajową bazą surowcową.
Źródło:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2022, 2; 214--217
0867-793X
2719-3691
Pojawia się w:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rynek pracy w Polsce w okresie transformacji - szanse i zagrożenia
Job market in Poland in the transformation period – opportunities & threats
Autorzy:
Krzętowska, Agnieszka
Jagodziński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/446791.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
rynek pracy w okresie transformacji
lokalny rynek pracy
cechy rynku pracy
praca na czarno
nisko płatna praca
praca na pełny etat
labour market transformations
local job market
job market characteristics
illegal/black market work
low-paid work
full-time job
Opis:
Procesy transformacji, globalizacji czy informatyzacji są na przełomie ostatnich kilkunastu lat jedną z najważniejszych przyczyn zmian zachodzących na rynkach pracy. Skłania to również środowiska akademickie do podejmowania badań w tym zakresie, aby móc w ten sposób reagować na negatywne sygnały płynące z regionalnych i lokalnych polskich rynków pracy. W niniejszym artykule autorzy stawiają tezę, iż polski rynek pracy w okresie transformacji, bez względu na jego rodzaj, posiada jedną wspólną cechę, a mianowicie: „...rzadko oferuje dobrą, interesującą i dającą satysfakcję pracę” Przedstawiony w zarysie krótki komunikat z badań przeprowadzonych w roku 2001 i 2010 wskazuje na ich aktualność i jest inspiracją do ich podejmowania. Porównując dwa etapy badań, Autorzy poszukiwali odpowiedzi na następujące problemy badawcze: 1. Jakim osobom jest łatwiej, a jakim trudniej znaleźć pracę? 2. Jakiego rodzaju pracę jest łatwiej znaleźć, a jakiego trudniej?
Transformation, globalization or IT processes have been one of the most significant factors changing the job markets for several years. These processes also make the academic institutions take up research in this area, to be able to react to negative signals coming from the Polish regional and local job markets. In the article the authors formulate a thesis that during the transformation period the Polish job market, regardless of its type, has one common feature, i.e.: “....it hardly offers a good, interesting and satisfaction-bringing job” The short outline of research conducted in 2001 and 2010 indicates its validity and, thus, is the inspiration to take up such research. Comparing two stages of the research the authors look for the answers to the following research problems: 1. Who finds it easier or more difficult to find a job? 2. What kind of work is easier to find and what kind more difficult?
Źródło:
Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne; 2016, 1(23); 9 - 18
1644-888X
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany lokalnych rynków pracy na przykładzie województwa tarnowskiego
Transformation of local labour markets ─ the case of Tarnów
Autorzy:
Siekierski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/414813.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Tematy:
systemic transformation
labour market
local labour market
labour market analysis
employment policy
activity rate of population
unemployment
combat unemployment
conference materials
przekształcenia ustrojowo-systemowe
rynek pracy
lokalny rynek pracy
analiza rynku pracy
polityka zatrudnienia
aktywność zawodowa ludności
bezrobocie
przeciwdziałanie bezrobociu
materiały konferencyjne
Opis:
This paper provides analysis of local labour market of Tarnów during the period of economic transformation in 1990-1996. Domestic market has been taken as a point of reference and comparisons. This survey analyses the degrees of economic stimulation of the population; it shows changes applied to a group of people employed on the basis of a contract of employment in the branches of national economy. Besides, it shows the movement of full-time employees (hiring and firing), and the level of registered unemployment. While assessing the latter phenomenon, change tendencies (Beveridge's curve), and dividing of unemployed according to their job seniority, the duration of being unemployed, age and education have been taken into consideration. Surveys, which have been carried out, point to two evident stages of situation being formed on a labour market: in 1990-1993 - negative tendency (employment decrease and unemployment increase) and in 1994-1996 - positive tendency (employment increase and unemployment decrease). In the final part of the paper, some issues of active employment policy have been discussed, the same as prevention and combating of unemployment.
W artykule przedstawiono wybrane kwestie przemian lokalnych rynków pracy w okresie transformacji gospodarki w latach 1990-1996 na przykładzie województwa (regionu) tarnowskiego na tle rynku pracy w Polsce. W analizie rynku pracy uwzględniono m.in.: stan aktywności ekonomicznej ludności, zasoby pracy, poziom zatrudnienia i bezrobocia, skutki bezrobocia, przeciwdziałanie i sposoby jego zwalczania, racjonalizację zatrudnienia i stwarzanie warunków do powstania nowych miejsc pracy.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie; 1999, 1; 13-32
1506-2635
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich
Conditions of mountain areas in Poland development through tourism
Autorzy:
Chudy-Hyski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61990.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Polska
tereny gorskie
obszary wiejskie
rozwoj regionalny
rozwoj lokalny
kierunki rozwoju
rozwoj wielofunkcyjny
turystyka
rynek turystyczny
turystyka wiejska
rozwoj turystyki
uwarunkowania wewnetrzne
scenariusze rozwoju
Opis:
Obszary górskie Polski stanowią specyficzne terytorium pod względem fizyczno-geograficznym, gospodarczym i społecznym. Posiadają one szczególne uwarunkowania przyrodnicze, ekonomiczne i kulturowe, z których wynikają zarówno ograniczenia, jak i szanse rozwoju tych obszarów. Z uwarunkowaniami przyrodniczymi wiążą się zwiększone koszty gospodarowania, głównie w rolnictwie, a także takich dziedzinach, jak budownictwo, czy komunikacja. Wiążą się z nimi także cechy stanowiące walory turystyczne, umożliwiające właśnie poprzez rozwój turystyki rekompensowanie przynajmniej części ograniczonych możliwości pozyskiwania dochodów przez ludność miejscową. Obszary górskie definiuje się jako obszary, gdzie produkcja rolna jest utrudniona ze względu na niekorzystne warunki klimatyczne i ukształtowanie terenu. Podstawowym kryterium wyodrębniania obszarów górskich stosowanym w Polsce jest wzniesienie nad poziom morza. Do obszarów górskich zaliczono więc gminy i obręby geodezyjne, w których ponad połowa powierzchni użytków rolnych znajduje się na wysokości powyżej 500 m n.p.m. Przestrzennie badaniami objęto górskie obszary wiejskie Polski, przy czym za najmniejszą jednostkę badawczą przyjęto obszar gminy. Obiektem badań są wszystkie gminy stanowiące w Polsce górskie obszary wiejskie o niekorzystnych warunkach gospodarowania (określane jako ONW górskie). Badaniami objęto łącznie 50 gmin (w czterech województwach: dolnośląskim, małopolskim, podkarpackim oraz śląskim), z których 43 to gminy wiejskie, natomiast 7 to gminy miejsko-wiejskie. Z uwagi na fakt, że przedmiot badań stanowią wyłącznie obszary wiejskie, analizą objęto gminy wiejskie w całości oraz części wiejskie gmin miejsko-wiejskich. Gminy te wybrano na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Załącznik 2 rozporządzenia wskazuje enumeratywnie gminy stanowiące w Polsce obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania, w tym obszary górskie. Aby dana gmina mogła wykorzystać turystykę jako siłę napędową lokalnego rozwoju społeczno-gospodarczego, muszą po pierwsze istnieć sprzyjające warunki uprawiania różnych form turystyki (muszą być podstawy dla powstania i zwiększania intensywności ruchu turystycznego), a po drugie – muszą być podstawy powstawania różnych form działalności gospodarczej w zakresie turystyki oraz związanej z obsługą ruchu turystycznego i zwiększonych potrzeb mieszkańców. Uwarunkowania (czynniki), decydujące o predyspozycjach gmin górskich do podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju (rozwoju przez turystykę), mogą mieć charakter zewnętrzny oraz wewnętrzny. W pracy szczegółowej analizie poddano wyłącznie uwarunkowania wewnętrzne. Przyjęto, że zbiorczą kategorią grupującą wszystkie te czynniki są uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju obszaru (U). Uwarunkowania te poddano analizie, uwzględniając ich różnorodny charakter, co znalazło wyraz w postaci wyodrębnienia uwarunkowań cząstkowych, tj. uwarunkowań infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska (przyrodniczego i antropogenicznego) oraz społecznych, charakteryzowanych przez poszczególne cechy diagnostyczne. W pracy wykorzystano różne metody badawcze. W odniesieniu do celu poznawczego pracy instrumentem była w szczególności analiza opisowo-jakościowa, która pozwoliła na zidentyfikowanie problemów oraz uwarunkowań rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski. Cel metodyczny pracy zrealizowano, wykorzystując dorobek nauk ekonomicznych, bazując przy tym na wybranych metodach statystycznej analizy wielowymiarowej, a w szczególności na metodach taksonomicznych. Cel aplikacyjny osiągnięto, wykorzystując wyniki przeprowadzonych badań ilościowych oraz opracowując różne scenariusze rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski ze wskazaniem możliwości uwzględnienia właściwego ich wariantu. Źródłowe materiały dotyczące badanych cech zostały uzyskane drogą ankietową z urzędów gmin objętych analizą. Ponadto wykorzystano dane Głównego Urzędu Statystycznego, w tym dane Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego 2002. Dane, zarówno z badań ankietowych, jak i statystyczne GUS, zgromadzono dla celów porównawczych z dwóch lat – 2005 i 2007. Korzystając z procedur taksonometrycznych, określono syntetyczny wskaźnik poziomu uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Na podstawie jego wartości obliczonych dla każdej z badanych gmin i dla każdego z uwarunkowań cząstkowych stwierdzono znaczące zróżnicowanie poziomu uwarunkowań rozwoju analizowanych gmin, zarówno pod względem poziomu ogółem, jak i z uwzględnieniem uwarunkowań cząstkowych (infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska i społecznych) analizowanej struktury. Szczególnie dużym zróżnicowaniem badane gminy charakteryzowały się pod względem uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), w odniesieniu do których zakres zmienności okazał się największy. Najmniejszą zmiennością w 2007 r. charakteryzował się poziom uwarunkowań społecznych (US). Przeważająca liczba badanych gmin charakteryzowała się w 2007 r. niskim oraz bardzo niskim poziomem uwarunkowań gospodarczych (UG) oraz społecznych (US), a tylko w nielicznych gminach poziomy te były wysokie. Analizując uporządkowanie gmin według wartości zmiennej syntetycznej opisującej poziom uwarunkowań ogółem, można zauważyć, że do grupy gmin o najkorzystniejszym poziomie uwarunkowań należą gminy, które już mają „tradycje” turystyczne, tj. realizują strategie rozwoju, w których turystyka odgrywa istotną rolę jako czynnik rozwoju lokalnego. Na podstawie uporządkowania gmin pod względem wartości miary syntetycznej wyznaczonej w zakresie warstw analizowanej struktury uwarunkowań, tj. uwarunkowań: UI, UG, UŚ oraz US, można zauważyć znaczną zmienność uporządkowania badanych gmin. Stwierdzono wyraźną zależność w uporządkowaniu badanych gmin pod względem poziomu uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i gospodarczych (UG). Natomiast pomiędzy uporządkowaniami pod względem poziomu uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i środowiska (UŚ) oraz gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) stwierdzono średnią zależność korelacyjną. Korelacja okazała się nieistotna w odniesieniu do następujących par uwarunkowań: infrastrukturalnych (UI) i społecznych (US), gospodarczych (UG) i społecznych (US), jak również środowiska (UŚ) i społecznych (US). Poszczególne uwarunkowania turystycznego kierunku rozwoju posłużyły jako odrębne kryteria klasyfikacji gmin górskich pod względem poziomu tych uwarunkowań. W wyniku klasyfikacji gmin pod względem poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski wyodrębniono cztery grupy gmin. Przyjęta metoda klasyfikacji (metoda trzech średnich) pozwala na uzyskanie jako wynikowej stałej liczby grup (cztery grupy) charakteryzujących się jednoznaczną ich interpretacją, tzn. kolejne grupy obejmują gminy o coraz niższym poziomie uwarunkowań, przy czym dwie pierwsze grupy odznaczają się poziomem powyżej średniej wyznaczonej dla wszystkich gmin (poziom „bardzo korzystny” oraz „korzystny”), a dwie następne – poziomem poniżej średniej (poziom „niekorzystny” oraz „wyjątkowo niekorzystny”). Najmniej liczną okazała się pierwsza grupa gmin. W jej skład weszły cztery gminy górskie o „bardzo korzystnym” poziomie uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, ustalonym na podstawie wszystkich cech diagnostycznych łącznie. Wszystkie gminy z pierwszej grupy typologicznej znajdują się w granicach administracyjnych województwa małopolskiego, przy czym trzy z nich tworzą zwarty przestrzennie układ, a czwarta znajduje się w otoczeniu obszarów o „korzystnym” poziomie uwarunkowań (gminy z grupy drugiej). Typologiczna grupa druga obejmuje 14 gmin górskich o „korzystnym” poziomie uwarunkowań (a więc o poziomie uwarunkowań powyżej wartości średniej ustalonej dla wszystkich badanych gmin łącznie). Gminy tej grupy występują we wszystkich czterech województwach, tworząc w przeważającej mierze większe obszary charakteryzujące się zbliżonym poziomem uwarunkowań. Gminy trzeciej grupy typologicznej, a więc charakteryzowane przez „niekorzystny” poziom uwarunkowań, zlokalizowane są również we wszystkich badanych województwach. W każdym z województw (z wyjątkiem śląskiego) są to gminy sąsiadujące z sobą i tworzące w ten sposób większe obszary charakteryzowane przez zbliżony pod względem wartości poziom uwarunkowań. Spośród 12 gmin z czwartej grupy żadna nie należała do gmin województwa podkarpackiego. Ich lokalizacja (zwłaszcza w województwie małopolskim) sugeruje wniosek, że górskie obszary wiejskie charakteryzowane przez „wyjątkowo niekorzystny” poziom uwarunkowań rozwoju zlokalizowane są na obrzeżach obszarów górskich. Analiza zmian czasowych poddanej badaniom struktury uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski pozwoliła na odnotowanie w roku 2007 w porównaniu z rokiem 2005 ogólnej poprawy poziomu uwarunkowań (U), przy czym uwarunkowania cząstkowe złożyły się na ten stan rzeczy w zróżnicowanym stopniu, tj. jedne z nich wpłynęły na ten poziom stymulująco, inne wpłynęły na niego hamująco. Maksymalny przyrost wartości poziomu uwarunkowań (U) odnotowano w gminie Jordanów, natomiast maksymalny spadek odnotowano w gminie Szaflary. Rozkład przestrzenny zmiany poziomu uwarunkowań wskazuje, że w większości gmin odnotowano przyrost wartości miary syntetycznej, a w mniejszej ich liczbie – obniżenie poziomu uwarunkowań. W pracy przeprowadzono także klasyfikację gmin górskich Polski pod względem struktury uwarunkowań wewnętrznych turystycznego kierunku rozwoju, co pozwoliło na wyodrębnienie ośmiu typów górskich obszarów wiejskich. Typ I górskich obszarów wiejskich obejmuje 33 gminy charakteryzowane przez wartość średnią poziomu uwarunkowań (U) poniżej wartości średniej wyznaczonej dla wszystkich gmin górskich. Istniejący poziom uwarunkowań świadczy o słabszej pozycji konkurencyjnej gmin objętych typem pierwszym. Gminy te cechują się znacznym zróżnicowaniem poziomu uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, tzn. występują gminy o wyraźnie niekorzystnym ich poziomie, jak również gminy o wyraźnej przewadze konkurencyjnej względem większości gmin górskich. Większość gmin pierwszego typu cechuje się niskimi wartościami miary syntetycznej poziomu uwarunkowań (U). Żadne z uwarunkowań cząstkowych (UI, UG, UŚ, US) nie osiągnęło poziomu równego średniej dla wszystkich gmin górskich. Poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), gospodarczych (UG) oraz środowiska (UŚ) można określić jako przeciętny, natomiast poziom uwarunkowań społecznych (US) – jako niski. Obszary górskie typu pierwszego występują we wszystkich czterech badanych województwach. Tworzą one kilka względnie zwartych przestrzennie skupisk, z których największe znajduje się na pograniczu województw śląskiego i małopolskiego. Typ II górskich obszarów wiejskich tworzony jest przez siedem gmin górskich. Wartość średnia poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju wyniosła nieco powyżej średniej dla wszystkich badanych gmin. Gminy typu drugiego są bardziej zróżnicowane pod względem ogólnego poziomu uwarunkowań niż miało to miejsce w wyróżnionym typie pierwszym, ale też żadna z nich nie osiągnęła tak niskiego, jak w typie pierwszym poziomu uwarunkowań. W gminach typu drugiego uwarunkowania społeczne (US) osiągnęły bardzo wysoki poziom. Jako przeciętny można uznać poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) oraz środowiska (UŚ), natomiast uwarunkowania gospodarcze (UG), średnio rzecz biorąc osiągnęły niski poziom. Gminy drugiej grupy typologicznej występują w województwie małopolskim i tworzą zwarty przestrzennie obszar z wyjątkiem gminy Muszyna. Typ III górskich obszarów wiejskich obejmuje zaledwie trzy gminy, dla których wartość średnia poziomu uwarunkowań (U) plasuje tę grupę gmin na korzystnej pozycji konkurencyjnej względem większości gmin górskich. Trzecią grupę typologiczną charakteryzuje względnie niewielka zmienność, przy czym nawet gmina o najmniej korzystnych uwarunkowaniach w tej grupie osiągnęła poziom wyraźnie przewyższający średni poziom dla badanych gmin ogółem. Strukturę uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju gmin stanowiących typ trzeci górskich obszarów wiejskich cechuje przeciętny poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), wysoki poziom uwarunkowań gospodarczych (UG), bardzo wysoki poziom uwarunkowań środowiska (UŚ) oraz niski poziom uwarunkowań społecznych (US). Gminy trzeciej grupy typologicznej występują po jednej w województwach: śląskim, małopolskim oraz podkarpackim. Typ IV górskich obszarów wiejskich tworzony jest również przez trzy gminy – jedna z województwa dolnośląskiego i dwie z małopolskiego. Ten typ obszarów górskich cechuje niski poziom uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym jest on wyraźnie niższy niż to miało miejsce w pierwszej grupie typologicznej. W gminach górskich tego typu poziom uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) można określić jako przeciętny, poziom uwarunkowań gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) – jako niski, natomiast poziom uwarunkowań społecznych (US) – jako wysoki. Typ V górskich obszarów wiejskich opisany jest przez poziom uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju tylko nieznacznie przewyższający średni poziom ustalony dla wszystkich gmin górskich. W tym względzie typ piąty obszarów można porównać do typu drugiego, jednakże charakteryzuje się on wyraźnie korzystniejszym poziomem uwarunkowań gospodarczych oraz infrastrukturalnych. Ten typ reprezentuje tylko jedna gmina górska, tj. gmina Poronin (województwo małopolskie). Uwarunkowania infrastrukturalne (UI) oraz środowiska (UŚ) osiągnęły w niej poziom przeciętny, uwarunkowania gospodarcze (UG) – poziom wysoki, natomiast uwarunkowania społeczne (US) – bardzo wysoki. Typ VI górskich obszarów wiejskich, do którego zaklasyfikowano też jedną tylko gminę – Krynicę-Zdrój (województwo małopolskie), charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym poszczególne jego składowe cechuje również bardzo wysoki poziom z wyjątkiem uwarunkowań środowiska (UŚ), których poziom można określić jako przeciętny. Typ VII górskich obszarów wiejskich cechuje gminę Uście Gorlickie (województwo małopolskie). Typ ten opisany został przez bardzo wysokie wartości miary poziomu uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju. Poziom poszczególnych uwarunkowań stanowiących warstwy analizowanej struktury można ocenić jako bardzo wysoki – w odniesieniu do uwarunkowań infrastrukturalnych (UI) i gospodarczych (UG), jako wysoki – w odniesieniu do uwarunkowań środowiska (UŚ) oraz przeciętny – w stosunku do uwarunkowań społecznych (US). Typ VIII górskich obszarów wiejskich charakteryzuje się bardzo niskim poziomem uwarunkowań (U) turystycznego kierunku rozwoju, przy czym w odniesieniu do uwarunkowań infrastrukturalnych (UI), gospodarczych (UG) i środowiska (UŚ) również okazał się on bardzo niski, a w wypadku uwarunkowań społecznych (US) – wysoki. Jedynie gmina Czarny Bór (województwo dolnośląskie) została zaklasyfikowana do ósmego typu górskich obszarów wiejskich. Na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników klasyfikacji pod względem poziomu oraz struktury uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju opracowano scenariusze turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski. Scenariusz pierwszy kierowany jest do gmin górskich charakteryzujących się bardzo wysokim poziomem uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju, co stanowi bez wątpienia o dużych możliwościach rozwoju turystyki na ich obszarze. Poprzez systematyczną dbałość o istniejące uwarunkowania celem zwiększenia ich atrakcyjności (turystycznej i inwestycyjnej) oraz zachowania ich dla przyszłych pokoleń gminy te predestynują do wzrostu pozycji konkurencyjnej względem gmin o podobnym poziomie uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Gminy górskie, wybierając i rozwijając turystykę jako wiodącą działalność gospodarczą, stają się beneficjentami pozytywnych efektów (efektów mnożnikowych) wielofunkcyjnego rozwoju obszaru. Scenariusz drugi przeznaczony jest dla gmin górskich zamierzających wykorzystywać powstające efekty mnożnikowe turystyki w stymulowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego. Obszary predestynowane do realizacji drugiego scenariusza rozwoju charakteryzują się ponadprzeciętnym (ale nie najwyższym) poziomem uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Obszary te stanowią więc atrakcyjną przestrzeń dla podmiotów rynku turystycznego zainteresowanych turystyką (po stronie popytowej oraz podażowej). W celu poprawy swojej pozycji konkurencyjnej gminy górskie, dla których realizacja tego scenariusza jest właściwa, wymagają rozwiązania pewnych istotnych kwestii wynikających z przynależności danej gminy do jednego z wyodrębnionych typów górskich obszarów wiejskich, a więc związanych ze strukturą uwarunkowań. Scenariusz trzeci uwzględnia możliwość podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich, przy czym taka alternatywa nie może stanowić głównego czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego, a wyłącznie dodatkowy (uzupełniający) przyczyniający się do zwiększenia stopnia wielofunkcyjności danego obszaru. Trzeci scenariusz rozwoju przewidziany został dla 303 gmin górskich charakteryzujących się znaczącymi ograniczeniami w zakresie podjęcia i realizacji turystycznego kierunku rozwoju. Gminy te mogą realizować go w ograniczonym zakresie, przyjmując jako niezbędne rozwiązanie licznych istotnych kwestii (również wynikających z faktu zaklasyfikowania ich do danego typu górskich obszarów wiejskich) w celu wykorzystania dodatnich (pozytywnych) efektów zewnętrznych generowanych przez turystykę w zakresie rozwoju społeczno- gospodarczego. Szansą dla tych gmin może być wykreowanie regionalnego (lokalnego) produktu turystycznego, gwarantującego wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej, przejawiający się możliwością konkurowania o turystów i inwestorów z innymi gminami górskimi, nawet tymi o wyższym poziomie uwarunkowań tego rozwoju. Scenariusz czwarty zakłada „ostrożne” podejście do kwestii stymulowania rozwoju lokalnego dzięki korzyściom (gospodarczym, społecznym oraz przyrodniczym) generowanym przez turystykę. Scenariusz ten został przewidziany dla takich górskich obszarów wiejskich, które charakteryzowane są przez bardzo niski poziom uwarunkowań turystycznego kierunku rozwoju. Gminy górskie, dla których przewidziany został czwarty scenariusz rozwoju, cechują się istotnymi ograniczeniami realizacji turystycznego kierunku rozwoju, co wskazuje na niewielkie szanse skutecznej jego realizacji. Niemniej jednak bardziej szczegółowa analiza zapóźnień w sferze uwarunkowań rozwoju (uwarunkowań cząstkowych) umożliwia zróżnicowanie gospodarki lokalnej przez podejmowanie przez podmioty działalności turystycznej. Każdy z czterech opracowanych scenariuszy turystycznego kierunku rozwoju górskich obszarów wiejskich Polski uwzględnia w swoich założeniach poziom uwarunkowań tego rozwoju właściwy dla kolejnych przebadanych gmin górskich. O sposobie realizacji przez daną gminę górską określonego scenariusza nie może jednak przesądzać sam tylko specyficzny dla niej poziom uwarunkowań. Należy także uwzględnić strukturę tych uwarunkowań, którą tworzą uwarunkowania cząstkowe w postaci uwarunkowań infrastrukturalnych, gospodarczych, środowiska oraz społecznych. Scenariusze te stanowią narzędzie podejmowania decyzji na szczeblu lokalnym, czyli tam, gdzie ważą się decyzje o podjęciu i realizacji turystycznego kierunku rozwoju obszaru, bądź też tam, gdzie taki kierunek rozwoju obszaru jest już realizowany, a władze gminy jedynie potwierdzając trafność swoich dotychczasowych decyzji, podejmują działania zmierzające do jego kontynuowania podjętą ścieżką rozwoju.
Mountain areas in Poland constitute a special territory with respect to physico-geographical, economic and social aspects. There are specific environmental, economic and cultural conditions, which on one hand restrain and on the other provide chances of these areas development. Environmental conditions involve higher economic costs mainly in agriculture but also in other fields, such as construction or transportation. Other characteristics of these areas include landscape values which just through development of tourism can at least partially recompense the local communities the limited opportunities of gaining incomes. Mountain areas are defined as the areas where agricultural production is made difficult by the unfavourable climatic conditions and land configuration. The basic criterion used for identification of mountain areas in Poland is their elevation above the sea level. Therefore the mountain areas comprise communes and land surveying districts, where over a half of the arable land area is situated above 500 m a.s.l. Considering the investigated space, the research comprised mountain rural areas in Poland, whereas the area of a single commune was assumed as the smallest researched unit. The object of studies were all communes which in Poland constitute mountain less favoured areas (mountain LFA). The investigations comprised a total of 50 communes (in four provinces: dolnośląskie, małopolskie, podkarpackie and śląskie), of which 43 are rural communes, whereas 7 are urbanrural communes. Due to the fact that rural areas have been the object of research, analysed were wholly rural communes and rural parts of urban-rural communes. The communes were selected on the basis of the Regulation of the Council of Ministers dated 14 April 2004 stating detailed terms and procedures of providing financial assistance for supporting agricultural activity in less favoured areas included in the rural development plan. Appendix 2 to the above mentioned regulation enumerates the communes in Poland which constitute less favoured areas, including also mountain areas. In order that an individual commune may use tourism as a driving force for local social-economic development, in the first place there must be conditions favourable for practising various forms of tourism (bases for starting and then intensifying the tourist movement are necessary prerequisites), secondly opportunities must be opened up for creating various enterprises connected with tourism and providing services for tourists, and capable of meeting increased needs of local communities. Conditions (factors) determining mountain communes predisposition for undertaking and realisation of development through tourism may be either of external or internal character. A detailed analysis was conducted in the thesis only on the internal conditions. It was assumed that a collective category grouping all these factors are the conditions of the area development through tourism (U). These conditions were analysed considering their diversified character, which was presented as identification of partial conditions, i.e. infrastructural, economic, environmental (natural and anthropogenic) and social conditions characterised by individual diagnostic features. Various research methods were applied in the thesis. Regarding the cognitive objective of the thesis, descriptive-qualitative analysis was the tool which allowed to identify the problems and conditions of the development of mountain rural areas in Poland. The methodological aim of the thesis was realised by using the output of economic sciences, at the same time basing on selected methods of multivariate statistical analysis, particularly taxonomic methods. The applicational aim was reached using the results of conducted quantitative analysis and developing various scenarios for the development of mountain rural areas in Poland, pointing to a potential of considering their proper variant. The source materials concerning the analysed features were obtained by means of surveys conducted by communes offices of the analysed communes. Moreover, the Author used the data provided by the Central Statistical Office, including the data from Population and Housing Census and Agricultural Census 2002. For the purpose of comparison, the data both from the survey studies and statistical CSO data were gathered for two years 2005 and 2007. Taxonometric procedures were used to determine the synthetic indicator of the level of development conditions through tourism. On the basis of its values computed for each of the analysed communes and for the partial conditions, a considerable diversification of the level of development conditions through tourism was found for the analysed communes, both with respect to the general level and considering partial conditions (infrastructural, economic, environmental and social) of the analysed structure. The analysed communes revealed especially great diversification with respect to infrastructural conditions (UI), for which variability range proved the widest. The level of social conditions (US) was characterised by the smallest variability in 2007. Also in 2007 the prevailing number of the analysed communes was characterised by low or very low level of economic (UG) and social (US) conditions and only in few communes these levels were high. The analysis of commune ordering according to the values of synthetic variable describing the general conditions level, reveals that the group of communes with the most advantageous level conditions includes those, which already have some tourist “traditions”, i.e. have been implementing a development strategy, in which tourism plays a crucial role as a local development factor. On the basis of arranging communes according to the value of synthetic measure determined within the range of the analysed condition structure layers, i.e. UI, UG, UŚ and US conditions, a considerable variability of the analysed communes ordering may be seen. An apparent dependence was observed for the analysed communes ordering in respect of the level of infrastructural (UI) and economic (UG) conditions. On the other hand a medium correlational dependence was found for the ordering according to the level of infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions, and economic (UG) and environmental (UŚ) conditions. The correlation proved nonsignificant for the following pairs of conditions: infrastructural (UG) and social, economic (UG) and social (US), and also for environmental (UŚ) and social (US). Individual conditions of development through tourism served as separate criteria for classification of mountain communes according to the level of these conditions. Four groups of communes were identified in result of commune classification with respect to the level of conditions (U) of mountain areas in Poland development through tourism. Applied method of classification (triple averages method) allows to obtain as a result a constant number of groups (four groups) characterised by an unanimous interpretation, i.e. the subsequent groups comprise communes with decreasing level of conditions, however the two first groups reveal the level above the average determined for all communes (“very advantageous” and “advantageous” level), whereas the two next reveal the level beneath the average (“disadvantageous” and “exceptionally disadvantageous”. The first group of communes proved the least numerous. It comprised four mountain communes with a “very advantageous” level of conditions of development through tourism, determined on the basis of all diagnostic features. All communes from the first typological group are situated within the administrative boundaries of the małopolskie province, where three of them constitute a compact spatial configuration, whereas the fourth one is surrounded by the areas with “advantageous” level of conditions (communes from the second group). The second typological group comprises 14 mountain communes with an “advantageous” level of conditions (i.e. the level of conditions above the average value determined jointly for all analysed communes). The communes in this group are situated in all provinces, in majority forming larger areas characterised by an approximate level of conditions. The communes in the third typological group, i.e. characterised by “disadvantageous” level of conditions are also localised in all investigated provinces. In each of the provinces (except śląskie) these are neighbouring communes together forming larger areas characterised by an approximate value of conditions level. None of the 12 communes from the fourth group is situated in the podkarpackie province. Their localisation (particularly in the małopolskie province) suggest a conclusion that mountain rural areas characterised by “exceptionally disadvantageous” level of conditions for development are situated on the border of mountain terrains. The analysis of time changes of investigated structure of conditions for mountain rural areas in Poland development through tourism allowed to register a general improvement of the conditions (U) level in 2007 in comparison with 2005, however the partial conditions differently contributed to this situation, i.e. some stimulated the level, whereas the others had a negative effect. The maximum increase in the value of condition (U) level was noted in Jordanów commune, whereas a maximum decrease was registered in Szaflary commune. Spatial distribution of the change in the level of conditions shows that in a majority of communes an increase in the synthetic measure value was noted, whereas the level of conditions decreased in the least number of the communes. The thesis presents also the classification of mountain communes in Poland conducted with respect to the structure of internal conditions for the development through tourism, which allowed to identify eight types of mountain rural areas. Type 1 of mountain rural areas comprises 33 communes characterised by a medium value of conditions level (U), below the mean value determined for all mountain communes. The existing level of conditions evidences a weaker competitive position of the communes within the first type. These communes reveal a considerable diversification of the level of development conditions through tourism, i.e. there are communes where this level is apparently disadvantageous, but also those showing obvious competitive advantage over most mountain communes. A majority of the first type communes is characterised by low values of synthetic measure of the level of conditions (U). None of the partial conditions (UI, UG, UŚ or US) reached the level equal to the average for all mountain communes. The level of infrastructural (UI), economic (UG) and environmental (UŚ) conditions may be determined as average, whereas the level of social conditions (US) as low. The mountain areas of the first type are situated in all four analysed provinces. They constitute several relatively compact spatial clusters, of which the largest is located on the border of the śląskie and małopolskie provinces. Type 2 of the mountain rural areas consists of seven mountain communes. The mean level value of conditions (U) for development through tourism was lightly above the mean value computed for all analysed communes. The communes of the second type are more diversified with respect to general level of conditions than those of the first type, but none has reached such low level of conditions as registered in type 1. In the communes of the second type social conditions (US) reached very high level. The levels of infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions may be considered average, whereas economic (UG) conditions on average reached a low level. The communes from the second typological group are situated in the małopolskie province and form a spatially compact configuration, except for the Muszyna commune. Type 3 of mountain rural areas comprise only three communes which the mean value of condition level (U) places in a disadvantageous competitive position in relation to most mountain communes. The third typological group is characterised by a relatively small variability, however even the commune with the least advantageous conditions in this group reached the level apparently higher than the average level for a total of the analysed group. The structure of conditions for development through tourism in communes constituting the third type of mountain rural areas reveals an average level of infrastructural (UI) conditions, high level of economic conditions (UG), very high level of environmental conditions (UŚ) but a low level of social conditions (US). One of the communes from the third typological group is situated in śląskie, małopolskie and podkarpackie province, each. Type 4 of the mountain rural areas is also formed of three communes – one in the dolnośląskie and two from the małopolskie province. This type of mountain areas is characterised by a low level of conditions (U) for development through tourism which is apparently lower than registered in the first typological group. In this typological group the level of infrastructural (UI) conditions may be assessed as average, the level of economic (UG) and environmental (UŚ) conditions as low, whereas the level of social (US) conditions as high. Type 5 of mountain rural areas is described by the level of conditions for development through tourism as only slightly exceeding the average level determined for all mountain areas. In this respect the fifth type of the areas may be compared with the second type, however it is characterised by an apparently more advantageous level of economic and infrastructural conditions. This type is represented by only one mountain commune, i.e. Poronin commune (małopolskie province). Infrastructural (UI) and environmental (UŚ) conditions reached the average level, economic conditions (UG) – high level, whereas social conditions (US) – very high level. Type 6 of mountain rural areas to which also only one commune (Krynica Zdrój in the małopolskie province) was classified is characterised by a very high level of conditions (U) for development through tourism, however the individual components also represent a high level, except for the environmental (UŚ) conditions, whose level may be described as average. Type 7 of mountain rural areas characterises Uście Gorlickie commune (małopolskie province). This type was described by very high values of the measure of condition (U) level of development through tourism. The levels of individual conditions constituting the layers of the analysed structure may be assessed as very high – considering the infrastructural (UI) and economic (UG) conditions, but average with respect to social conditions (US). Type 8 of mountain rural areas is characterised by a very low level of conditions (U) for development though tourism, and the level proved also very low concerning the infrastructural (UI), economic (UG) and environmental (UŚ) conditions, but high for social conditions (US). Only Czarny Bór commune (dolnośląskie province) was classified to the eighth type of mountain rural areas. On the basis of conducted research and obtained results of classification concerning the level and structure of conditions for development through tourism, scenarios of mountain rural areas in Poland development through tourism were developed. The first scenario targets mountain communes characterised by very high level of conditions for development through tourism, which undoubtedly determined considerable potential of tourism development in these areas. Owing to systematic care about the existing conditions and to improve their attractiveness (for tourists and investors), and maintaining them for future generations, these communes are predetermined to improve their competitive position over the communes with a similar level of conditions for development through tourism. By choosing and developing tourism as the leading economic activity, the mountain communes become beneficiaries of positive effects (multiplier effect) of multifunctional area development. The second scenario is meant for mountain communes which intend to use generated multiplier effects of tourism for stimulating their socio-economic development. The areas where the second development scenario should be implemented are characterised by over the average (but not the highest) level of conditions for development through tourism. Therefore, these areas constitute an attractive space for tourist market subjects interested in tourism (considering sales and demand). In order to improve their competitive position, the mountain communes for which realisation of this scenario seems proper, must solve some important problems resulting from their affiliation to one of the identified types of mountain rural areas, i.e. connected with the structure of conditions. The third scenario considers a possible undertaking and realisation of mountain rural areas development through tourism, however this alternative cannot be the main factor of socio-economic development, but only an additional (supplementary) one contributing to an improvement of this area multifunctionality. The third scenario of development has been developed for the mountain communes characterised by considerable constraints involved in the undertaking and realization of development through tourism. These communes may realize it in a limited scope, considering as crucial solving numerous important problems (resulting also from their classification to an individual type of mountain rural areas) in order to utilise positive external effects generated by tourism in the field of socio- economic development. A chance for these communes is provided by creating a regional (local) tourist product, ensuring their improved attractiveness for tourists and investors, apparent as possible competing for tourists and investors with the other mountain communes, even these with a higher level of conditions for development. The fourth scenario assumes “careful” approach to stimulating local development owing to the benefits (economic, social and environmental) generated by tourism. This scenario was intended for the mountain rural areas characterised by very high level of conditions for development through tourism. Mountain com munes for which the fourth development scenario was developed are characterised by considerable constraints in the realisation of development through tourism, which points to small chances of its effective implementation. However, more detailed analysis of delays in the sphere of conditions for development (partial conditions) enables diversification of the local economy through undertaking tourist activities by economic subjects. Each of the four scenarios developed for mountain rural areas in Poland development through tourism includes in its assumptions the level of conditions of development proper for the subsequent analysed mountain communes. However, the way in which individual scenario would be realised by individual communes cannot be determined only by its specific level of conditions. One should also consider the structure of these conditions, formed by partial, i.e. infrastructural, economic, environmental and social conditions. These scenarios are a tool for decision making on a local level, i.e. in places where decisions are made about undertaking and realisation of the area development through tourism, or in the localities where this particular direction of development has been already pursued, and the commune authorities need only to confirm their former right decisions and continue the initiated development.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 01
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-37 z 37

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies