Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rozum instrumentalny" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Moralne dylematy kultury współczesnej
Moral Dilemmas of Contemporary Culture
Autorzy:
Sztalt, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521682.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
kryzys kultury
relatywizm
etyka
indywidualizm
rozum instrumentalny
technopol
etyka perfekcjonistyczna
Opis:
Przedmiotem artykułu jest namysł nad kulturą współczesną postrzeganą z perspektywy etycznej, a punktem wyjścia przekonanie o kryzysie kultury europejskiej, którego źródłem miałaby być „śmierć Boga” (Nietzsche) czy też klęska „projektu oświeceniowego” (Gray). Istotą kryzysu kultury jest załamanie się dotychczas obowiązujących systemów wartości, co rodzi szereg dylematów moralnych. Typowy dla kultury współczesnej indywidualizm zaoowocował relatywizmem aksjologicznym, doprowadził do atomizmu społecznego oraz, paradoksalnie, zrodził nowe formy zniewolenia. Inną cechą współczesności jest dominacja rozumu instrumentalnego, który głównym kryterium oceny działań czyni efektywność. Konsekwencją tych przemian dokonujących się w kulturze jest z jednej strony zagubienie etyczne, z drugiej zagrożenie wolności i podmiotowości. Czy istnieje jakieś dobre wyjście z tej sytuacji? Być może lekarstwem na moralne dylematy współczesności byłby powrót do aksjologicznych źródeł. Próbę taką podjął Henryk Elzenberg w swojej etyce perfekcjonistycznej.
The subject of the article is a reflection on contemporary culture perceived from the ethical perspective. The starting point is the belief about the crisis of European culture, which source would be “the death of God” (Nietzsche) or the defeat of “the Enlightenment project” (Gray). The essence of the crisis of culture is the collapse of previously existing systems of values, which raises a number of moral dilemmas. One of the main features of contemporary culture is the development of individualism, which takes place in the name of freedom, but which has resulted in axiological relativism, led to social atomism and, paradoxically, raises new forms of enslavement. Another important feature of contemporary culture is the dominance of instrumental reason. The consequence of these changes of culture is, on the one hand, ethical confusion, on the other, the threat of human freedom and subjectivity. Is there any good way out of this situation? Perhaps a cure for the moral dilemmas of modernity would be a return to axiological sources. Such an attempt was made by H. Elzenberg in his perfectionist ethics.
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2017, 23; 273-288
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wióry… – szkic (krypto)terapeutyczny o edukacji wobec zmian współczesnych
Autorzy:
Maliszewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139128.pdf
Data publikacji:
2018-10-25
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
zmiana
adaptacyjna funkcja edukacji
upełnomocnienie
rozum instrumentalny
media elektroniczne
niemądrość
Opis:
W tekście szukam pozycji, z której można krytycznie rozważyć edukacyjne nastawienie wobec zmian cywilizacyjnych. Inspiracją stały się dla mnie szekspirowskie analizy Tadeusza Sławka, teoria relacji kultura - edukacja Sergiusza Hessena oraz teksty innych autorów, dla których egzystencjalny komponent edukacji jest niepomijalny. Zmiany, których zasięg jest powszechny i które prawdopodobnie najbardziej dziś wpływają na życie w świecie zachodnim, to: 1. dominacja rozumu instrumentalnego; 2. szybkość komunikacyjna (a w konsekwencji: zmiana nawyków umysłowych i wirtualizacja kontaktów społecznych). W jaki sposób na te potężne tendencje transformacyjne reaguje edukacja? Reaguje niemądrością - ulega wpływom politycznym i gospodarczym, gorliwie się przystosowuje. Redukacja życia ludzkiego traktowana jest dziś w wychowaniu jak cnota, dlatego humanistyczna terapia nie może liczyć na popularność i musi działać na "obrzeżach" i "wyspach", często z ukrycia.
Źródło:
Forum Oświatowe; 2018, 30, 1(59); 89-102
0867-0323
2450-3452
Pojawia się w:
Forum Oświatowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek i natura – alienacja czy integracja?
Autorzy:
Francuz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15053857.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
natura ludzka
biosfera
cywilizacja
rozum instrumentalny
alienacja
podmiot nowożytny
Kartezjusz
antropologia uboga
samotność epistemologiczna
nekrofilia
narcyzm
reintegracja
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 69-81
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria krytyczna a filozofia edukacji Henry’ego Giroux: pojęcie „kultury pozytywizmu”
Critical Theory and Henry Giroux’ Education Philosophy: the Concept of “Positivism Culture”
Autorzy:
Kruszelnicki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2141566.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
Giroux
Szkoła Frankfurcka
pedagogika krytyczna
pozytywizm
pragmatyzm
rozum instrumentalny
Frankfurt School
critical pedagogy
positivism
pragmatism
instrumental reason
Opis:
Celem eseju jest rekonstrukcja krytyki pozytywizmu, jaką przeprowadza H. Giroux, odwołując się do koncepcji Szkoły Frankfurckiej. Służy mu ona następnie jako jeden z fundamentów jego własnej krytycznej filozofii edukacji. Racjonalność, jaka współcześnie dominuje w podejściu do edukacji i programów nauczania, jest zakotwiczona w wąsko pojmowanej idei efektywności, instrumentalności wiedzy, celach behawioralnych i w świadomości scjentystycznej. Obserwacja ta zajmuje centralne miejsce w krytycznej teorii edukacji H. Giroux, ale czerpie ona intensywnie z krytycznych teorii społeczeństwa i kultury, z jakimi wystąpili przedstawiciele Szkoły Frankfurckiej (M. Horkheimer, Th. Adorno, J. Habermas, H. Marcuse). Ich wpływ prowadzi badacza we wszystkich jego analizach racjonalności pozytywistycznej w edukacji, jednocześnie pozwalając mu przenieść uwagę na pozytywizm jako formę hegemonii kulturowej, odpowiedzialnej za współczesny kryzys kultury i rozumu. By dokładniej wyjaśnić wpływ Szkoły Frankfurckiej na formowanie się dyskursu pedagogiki krytycznej, proponuję za Horkheimerem i Habermasem skromną refleksją historyczną, dotyczącą zjawisk kulturowych oraz głównych idei filozoficznych, które przygotowały fundament pod obecny atak rozumu instrumentalnego na myślenie praktyczno-etyczne, polityczno-publiczne oraz krytyczne.
The aim of this essay is to reconstruct Henry Giroux’s critique of positivism and to show that it represents one of the leading themes of his critical educational thought. I want to argue that Giroux’s contention that rationality which dominates the contemporary view of schooling and curriculum – as rooted in the narrow concerns for effectiveness, instrumentality of knowledge, behavioral objectives, and scientism – relies heavily on those critical theories of society and culture that emerged from the members of the Frankfurt School (M. Horkheimer, Th. Adorno, J. Habermas, H. Marcuse). This major influence guides Giroux in his analyses of positivist rationality in education, yet it also allows him to shift attention from positivism as a specific philosophical movement to positivism as a form of cultural hegemony culminating in the current crisis of culture and reason. In order to further illuminate the decisive influence of the Frankfurt School on the discourse of critical pedagogy, I offer a modest historical reflection on cultural phenomena and some major philosophical systems that laid fundaments for the ongoing assault of the instrumental reason on practical and ethical, political and public, and critical thinking.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2017, 20, 2(78); 7-27
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O szkole poza kulturową oczywistością. Wprowadzenie do rozmowy
On School beyond Cultural Obviousness: Introduction to a Discussion
Autorzy:
Kwaśnica, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2141169.pdf
Data publikacji:
2015-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
rozum instrumentalny
edukacja bankowa
szkoła holistyczna
program kształcenia
rozwój
podmiotowość
instrumental reasoning
bank education
holistic school
learning curriculum
development
subjectivity
Opis:
Artykuł prezentuje autorską koncepcję nowej organizacji edukacji i odmienną od obowiązującej wizję szkoły. Punktem wyjścia projektu jest krytyka racjonalności naukowo-technicznej, na której zbudowana została nowoczesność rozumu instrumentalnego, leżącego u podstaw edukacji szkolnej. Proponowana przez Autora zmiana ma charakter systemowy. Jej kluczowym elementem jest wizja szkoły holistycznej, wspomagającej ucznia w rozwoju, respektująca jego autonomię i podmiotowość. W końcowej części tekstu omówione zostały założenia programowe edukacji holistycznej, zasady organizacji i sposób funkcjonowania, dobór treści kształcenia itp.
The article presents the author’s concept of the new organisation of education and a vision of school which is different from the currently binding one. The starting point for the project is the critique of the scientific and technical rationality on which the modernity of the instrumental reasoning, which is elementary in school education, was constructed. The change suggested by the writer is systemic. Its key element is the vision of a holistic school that supports pupils in their development respecting their autonomy and subjectivity. In the final part of the text the curriculum assumptions of the holistic education have been discussed as well as the organisational rules, the way of functioning and the choice of the learning contents, etc.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2015, 18, 3(71); 7-37
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie teorii krytycznej dla uczenia się i nauczania dorosłych
Relevance of the critical theory to adult learning and teaching
Autorzy:
Kruszelnicki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/464019.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
Tematy:
edukacja ustawiczna dorosłych
teoria krytyczna
Max Horkheimer
Szkoła Frankfurcka
rozum instrumentalny
cele kształcenia
emancypacja
adult learning
critical theory
Frankfurt School
instrumental reason
educational goals
emancipation
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób można odnosić diagnozy i troski teorii krytycznej do uczenia się i nauczania dorosłych, a w szczególności jak teorie uczenia się dorosłych można rozbudowywać w świetle kierunkowych idei Szkoły Frankfurckiej. Naczelna diagnoza powtarzana w artykule mówi, iż pedago- giczna idea całożyciowego uczenia się podziela dziś los każdego innego podsyste- mu edukacji: jest w coraz większej mierze zagarniana przez neoliberalną ideologię fundamentalizmu rynkowego, traktującego uczenie się jako źródło ekonomicznego postępu oraz klucz do konsumpcyjnego uczestnictwa w napędzaniu gospodarki, i dlatego całkowicie pozbawiającego je jego publicznego, etycznego i emancypacyj- nego znaczenia. Warunkiem wstępnym owego uczestnictwa jest, całkiem po prostu, akceptacja – zdolność jednostki do przystosowania się do istniejącego stanu rze- czy. Teoria krytyczna ukazana tu jest jako narzędzie pozwalające głębiej zrozumieć współczesny fenomen hegemonii rozumu instrumentalnego. Spożytkowana pedago- gicznie daje możliwość uwrażliwiania uczących się dorosłych na desubiektywizujące oddziaływania władzy i ideologii oraz zachęca ich do rozwijania emancypacyjnej podmiotowości zorientowanej na budowanie autonomicznej biografii, a także obronę świata życia i przestrzenie społeczeństwa obywatelskiego przed intruzją etyki rynku oraz biurokratycznej racjonalności.
The paper aims to illuminate the ways we can connect the concerns of critical theory to adult learning and teaching and how, in particular, adult learning theory can be reframed in the light of critical theory. The diagnosis reiterated here is that the pedagogical idea of lifelong learning is currently partaking the lamentable fate of all the other sub-systems of education: it is increasingly being subsumed under the neoliberal ideology of market fundamentalism which sees learning as a vehicle to economic progress and to consumptionist participation in the economy and thus strips learning of its public, ethical and emancipatory significance. The main precondition of this participation is, simply, acceptance – the individual’s ability to c o n f o r m to the existing state of things. This essay is an attempt to show how critical theory can help us understand the present domination of the instrumental reason, guide adult learners in unmasking the workings of power and ideology, and instigate them to develop an emancipatory subjectivity, capable of resisting the prevalent spirit of market fundamentalism and oriented towards building an autonomous biography, at the same time defending the human life-world and civil society against the intrusion of capitalist ethics, market forces, and bureaucratic rationality.
Źródło:
Edukacja Dorosłych; 2015, 2
1230-929X
Pojawia się w:
Edukacja Dorosłych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pedagogika w poszukiwaniu Innego rozumu. Ku krytyce pojęcia rozumu instrumentalnego
Pedagogy in Searching for Other Reason. Towards the Critique of Instrumental Reason
Autorzy:
Archacka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2183525.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
rozum instrumentalny
Inne rozumu
teoria krytyczna
mit społeczny
władza i panowanie
Oświecenie
racjonalność
instrumental reason
Other reason
critical theory
social myth
power and rule
Enlightenment
rationality
Opis:
Celem artykułu jest poszukiwanie genezy pojęcia rozumu instrumentalnego w pedagogice. Przyjmując radykalną krytykę rozumu prowadzoną przez Szkołę Frankfurcką za intelektualny paradygmat drugiej połowy XX wieku, rekonstruuję i analizuję przejęte przez pedagogikę filozoficzne pojęcia „rozumu instrumentalnego” i Innego rozumu, poruszając się tropem wyznaczonym najpierw przez T. Adorno i M. Horkheimera, a następnie drugiego pokolenia frankfurtczyków: J. Habermasa i H. Schnädelbacha. Moim rozważaniom towarzyszy także myśl polskiego filozofa M.J. Siemka. Podejmuję rozważania nad konstrukcją współczesnych mitów społecznych i ukazuję, w jaki sposób analizowane pojęcia stają się narratywistycznymi środkami budowania mitycznej opowieści, najpierw w filozofii, a później w pedagogice. Podkreślam konieczność podjęcia pedagogicznego sporu, który pozwoli na przeciwstawienie się kontroświeceniowym tendencjom widocznym we współczesnej praktyce edukacyjnej.
The aim of the article is to seek the genesis of the concept of instrumental reason in pedagogy. Considering a radical critique of the reason conducted by the Frankfurt School an intellectual paradigm of the second half of the 20th century, I reconstruct and analyse philosophical concepts of the “instrumental reason” and Other reason, following the footprints first of T. Adorno and M. Horhheim and then of the second generation of Frankfurters: J. Habermas and H. Schnädelbach. My considerations are accompanied by also by the thought of the Polish philosopher M.J. Siemek. I ponder on the construction of modern social myths and show the way in which the analysed concepts become narrativistic means of building a mythological story, first in philosophy and then in pedagogy. I emphasise the necessity of opening a pedagogical dispute, which will allow to oppose the counter-enlightment tendencies visible in contemporary educational practice.
Źródło:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2018, 21, 4(84); 7-28
1505-8808
2450-3428
Pojawia się w:
Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O krytyce nauki
On the Criticism of Science
Autorzy:
Czarnocka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343633.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
krytyka nauki
ideał nauki
praktyka nauki
Szkoła Frankfurcka
postmodernizm
rozum instrumentalny
społeczna funkcja nauki
critics of science
ideal of science
praxis of science
The Frankfurt School
postmodernism
instrumental reason
social role of science
Opis:
Analizuję obecne negatywne nastawienie do nauki – dosyć powszechne w filozofii i poza nią, w pewnych środowiskach intelektualnych – i dowodzę, opierając się na dystynkcji ideał–praktyka nauki, że zarzuty wysuwane przeciw nauce w filozofii są wątpliwe, dotyczą głównie jej praktyki, a nie jej ideału. Dowodzę, że jednostronne i deformujące obraz nauki są dwa główne argumenty krytyki nauki: o instrumentalizacji rozumu poprzez naukę oraz o opresyjnej roli nauki we współczesnym świecie. Twierdzę, że obecnie powiększająca się przepaść pomiędzy ideałem nauki (tj. jej istotą wyłonioną już w starożytności, ufundowaną antropicznie) a jej dzisiejszą praktyką jest istotnym problemem i obecnej nauki i ludzkiego świata.
I analyse the contemporary negative attitude toward science—common both in philosophy and beyond it, in intellectual milieus—and demonstrate, by basing on the distinction ideal–praxis of science, that the objections against science in philosophy are doubtful and one-sided. Especially doubtful, deforming the image of science are two main arguments: on instrumentalising reason by science and on the oppressive role of science in the today human world. I claim that the today increasing gap between the ideal of science and its today praxis is an essential problem of the contemporary science and the human world.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2017, 5; 197-215
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies