Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ropopochodne" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Studium przypadku remediacji środowiska gruntowo-wodnego w technologii in situ
Case study of soil and water environment remediation in situ technology
Autorzy:
Rybak, Wojciech
Grobelak, Anna
Piekutin, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/27316755.pdf
Data publikacji:
2023-07-19
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
remediacja gleby
zanieczyszczenia ropopochodne
surfaktanty
gleba
bioremediacja
soil remediation
oil pollution
surfactants
soil
bioremediation
Opis:
Współcześnie wpływ substancji ropopochodnych na środowisko naturalne, tj. gruntowo-wodne, jest niezwykle duży. Zanieczyszczenia węglowodorami ropopochodnymi w środowisku powodują ogromne skutki ekologiczne i są zwykle wprowadzane do ekosystemu antropogenicznie. W glebie węglowodory ropopochodne wpływają na jej właściwości fizyczne. Degradacja zależy od charakteru, składu, właściwości fizycznych i chemicznych. Degradacja obejmuje biotyczne i abiotyczne przemiany chemiczne. W pracy omówiono przebieg prac remediacyjnych na terenie zanieczyszczonym substancjami ropopochodnymi. Zastosowano technikę hybrydową remediacji gleby, która okazała się skuteczna. Początkowe zastosowanie utleniania chemicznego przyczyniło się do zmniejszenia frakcji ciężkiej zanieczyszczeń. Zastosowane kolejno autorskie traktowanie z wykorzystaniem czynników biologicznych, jak autochtoniczna mikroflora glebowa czy surfaktanty, pozwoliło na znaczące zmniejszenie zanieczyszczeń do poziomu nieprzekraczającego dopuszczalnej normy. Proponowana technika hybrydowa może być skutecznym narzędziem do remediacji gleb zanieczyszczonych substancjami ropopochodnymi.
The contemporary influence of petroleum substances on the natural environment, i.e. soil and water, is extremely large. Pollution of petroleum hydrocarbons in the environment causes enormous ecological effects and is usually introduced into the ecosystem anthropogenically. In soil, petroleum hydrocarbons affect the physical properties of the soil. The degradation depends on the nature, composition, physical and chemical properties. Degradation includes biotic and abiotic chemical transformations. The paper discusses the course of remediation works in the area contaminated with petroleum substances. The work uses the hybrid soil remediation technique, which turned out to be effective. The initial use of chemical oxidation reduced the heavy fraction of the pollutants. The successively applied proprietary treatment with the use of biological factors, such as autochthonous soil microflora or surfactants, allowed for a significant reduction of pollutants, not exceeding the permissible standard. The proposed hybrid technique may be an effective tool for the remediation of soils contaminated with oil derivatives.
Źródło:
Inżynieria środowiska i biotechnologia. Wyzwania i nowe technologie; 260-270
9788371939013
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie Lotus corniculatus w badaniach biodegradacji TPH i WWA wspomaganej fitoremediacją
The use of Lotus corniculatus in the study of biodegradation of TPH and PAHs assisted by phytoremediation
Autorzy:
Wojtowicz, Katarzyna
Steliga, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343887.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
biodegradacja
fitoremediacja
węglowodory ropopochodne
Lotus corniculatus
γ-PGA
biodegradation
phytoremediation
petroleum hydrocarbons
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienia związane z etapową bioremediacją gleby zanieczyszczonej substancjami ropopochodnymi. Badania procesu bioremediacji gleby G6 wykonywano w dwóch etapach. W etapie I przeprowadzono biodegradację zanieczyszczeń ropopochodnych na drodze inokulacji biopreparatem B1, opracowanym na bazie niepatogennych mikroorganizmów autochtonicznych. Badania prowadzono metodą pryzmowania ex situ przez okres 3 miesięcy w ściśle kontrolowanych warunkach temperaturowych. W II etapie badań wstępnie oczyszczoną glebę poddano procesowi biodegradacji (inokulacja biopreparatem B2) wspomaganej fitoremediacją w warunkach ex situ (metoda wazonowa) przez okres 6 miesięcy. W badaniach fitoremediacji wykorzystano komonicę zwyczajną (Lotus corniculatus), należącą do grupy naftofitów. Eksperymenty prowadzono w trzech układach: układ 1 – gleba G6-3 + komonica zwyczajna, układ 2 – gleba G6-3 + biopreparat B2 + komonica zwyczajna, układ 3 – gleba G6-3 + biopreparat B2 z dodatkiem γ-PGA (kwas γ-poliglutaminowy) + komonica zwyczajna. Oceny efektywności I i II etapu bioremediacji dokonano na podstawie przeprowadzonych analiz chromatograficznych i testów toksykologicznych. Zrealizowane badania wykazały, że efektywność I etapu bioremediacji gleby G6 wynosiła 41,67% dla TPH (całkowita zawartość węglowodorów) i 34,73% dla WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne). Największą efektywność II etapu bioremediacji odnotowano w układzie 3, natomiast najniższą – w układzie 1. W wyniku II etapu bioremediacji wspomaganego fitoremediacją za pomocą komonicy zwyczajnej po 6 miesiącach badań osiągnięto spadek stężenia TPH w badanych układach o: 13,32% (układ 1), 39,65% (układ 2) oraz 51,79% (układ 3), natomiast efektywność II etapu biodegradacji WWA wynosiła 8,00% w glebie G6-3(1), 37,10% w glebie G6-3(2) oraz 51,34% w glebie G6-3(3). Wykonane testy toksykologiczne z zastosowaniem Phytotoxkit™, Ostracodtoxkit F™ oraz Microtox®SPT wykazały spadek właściwości toksycznych gleby po przeprowadzeniu procesu oczyszczania. Uzyskane wyniki analiz chromatograficznych i toksykologicznych wykazały, że wykorzystanie fitoremediacji w II etapie remediacji pozwala na zwiększenie efektywności procesu biodegradacji TPH i WWA.
: The article presents issues related to the staged bioremediation of soil contaminated with petroleum substances. The study of the G6 soil bioremediation process was conducted in two stages. In stage I, the biodegradation of petroleum-derived pollutants was carried out by inoculation with biopreparation B1, developed on the basis of non-pathogenic autochthonous microorganisms. The tests were performed using the ex-situ piling method, for a period of 3 months, under strictly controlled temperature conditions. In the second stage of the research, the pre-cleaned soil was subjected to biodegradation (inoculation with biopreparation B2), assisted by phytoremediation, in ex-situ conditions (pot method), for a period of 6 months. In phytoremediation studies, bird's-foot trefoil (Lotus corniculatus) belonging to the group of naphthophytes was used. The experiments were carried out in three systems: system 1 – soil G6-3 + trefoil, system 2 – soil G6-3 + biopreparation B2 + trefoil, system 3 – soil G6-3 + biopreparation B2 with the addition of γ-PGA (γ-polyglutamic acid) + trefoil. The effectiveness of the first and second stages of bioremediation was assessed on the basis of chromatographic analyses and toxicological tests. The conducted research showed that the efficiency of the first stage of G6 soil bioremediation was 41.67% for TPH (total petroleum hydrocarbons) and 34.73% for PAHs (polycyclic aromatic hydrocarbons). The highest efficiency of the 2nd stage of bioremediation was noted in system 3, and the lowest in system 1. As a result of the 2nd stage of bioremediation, supported by phytoremediation with bird's-foot trefoil, after 6 months of research, the concentration of TPH in the tested systems decreased by: 13.32% (system 1), 39.65% (arrangement 2) and 51.79% (arrangement 3), while the efficiency of the second stage of PAH biodegradation was 8.00% in soil G6-3(1), 37.10% in soil G6-3(2) and 51.34% in G6-3(3) soil. The conducted toxicological tests applying PhytotoxkitTM Ostracodtoxkit FTM and Microtox®SPT showed a decrease in the toxic properties of soil after the cleaning process. The obtained results of chromatographic and toxicological analyses showed that the use of phytoremediation in the second stage of remediation allows us to increase the efficiency of the biodegradation of TPH and PAHs.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2023, 79, 7; 443-454
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania laboratoryjne wpływu dodatku γ-PGA na efektywność biodegradacji węglowodorów ropopochodnych
Laboratory studies of the influence of the γ-PGA additive on the efficiency of biodegradation of petroleum hydrocarbons
Autorzy:
Wojtowicz, Katarzyna
Steliga, Teresa
Skalski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348115.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
biodegradacja
węglowodory ropopochodne
biopreparat
γ-PGA
biodegradation
petroleum hydrocarbons
biopreparation
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienia związane z biodegradacją węglowodorów ropopochodnych (TPH – suma węglowodorów ropopochodnych, BTEX – węglowodory monoaromatyczne, WWA – wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne) w glebie na drodze inokulacji biopreparatem opracowanym na bazie autochtonicznych szczepów bakteryjnych oraz mieszaninami biopreparatu z roztworem γ-PGA. Badania biodegradacji prowadzono w warunkach laboratoryjnych z wykorzystaniem zestawu Oxi-Top. Materiał badawczy stanowiła gleba pobrana z terenu dołu urobkowego charakteryzująca się wysokim stężeniem węglowodorów ropopochodnych. W badaniach biodegradacji zastosowano cztery sposoby inokulacji: wariant A (biopreparat), wariant B (biopreparat i roztwór γ-PGA w stosunku objętościowym 2 : 1), wariant C (biopreparat i roztwór γ-PGA w stosunku objętościowym 1 : 1) oraz wariant D (biopreparat i roztwór γ-PGA w stosunku objętościowym 1 : 2). Efektywność biodegradacji oceniono na podstawie przeprowadzonych badań respirometrycznych oraz analiz chromatograficznych. Wartości aktywności mikrobiologicznej w próbkach gleby inokulowanych biopreparatem oraz roztworem γ-PGA po 60 dniach testu wynosiły 2040 mg O2/dm3 (wariant B), 3769 mg O2/dm3 (wariant C) i 5127 mg O2/dm3 (wariant D), natomiast w próbce inokulowanej samym biopreparatem (wariant A) oznaczono 1582 mg O2/dm3. Wykonane analizy chromatograficzne wykazały, że stopień biodegradacji TPH po zakończeniu testu wynosił 36,78%, podczas gdy dodanie γ-PGA do biopreparatu spowodowało obniżenie zawartości TPH o 39,73% (wariant B), 42,37% (wariant C) oraz 44,34% (wariant D). Stopień biodegradacji BTEX w glebach inokulowanych biopreparatem z dodatkiem γ-PGA wynosił od 47,11% do 51,00%, natomiast bez dodatku γ-PGA 44,53%. Z kolei inokulacja gleby biopreparatem z dodatkiem γ-PGA spowodowała obniżenie zawartości WWA w badanej glebie o 32,18% (wariant B), 37,40% (wariant C), 39,62% (wariant D), a samym biopreparatem – o 29,40% (wariant A). Przeprowadzone badania laboratoryjne wykazały, że γ-PGA wpływa korzystnie na efektywność procesu biodegradacji substancji ropopochodnych takich jak węglowodory alifatyczne, węglowodory monoaromatyczne oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne.
The article presents issues related to the biodegradation of petroleum hydrocarbons (TPH – total petroleum hydrocarbons, BTEX – monoaromatic hydrocarbons, PAH – polycyclic aromatic hydrocarbon) in soil by inoculation with a biopreparation based on autochthonous bacterial strains and mixtures of biopreparation with γ-PGA solution. The biodegradation tests were carried out in laboratory conditions with the use of the Oxi-Top kit. The test material was soil collected from the mining pit, characterized by high concentrations of petroleum hydrocarbons. In the biodegradation tests, four inoculation variants were applied: variant A (biopreparation), variant B (biopreparation and γ-PGA solution in a 2 : 1 volume ratio), variant C (biopreparation and γ-PGA solution in a 1 : 1 volume ratio) and variant D (biopreparation and γ-PGA solution in a 1 : 2 volume ratio). The biodegradation efficiency was assessed on the basis of respirometric tests and chromatographic analyzes. The values of microbial activity in soil samples inoculated with the biopreparation and the γ-PGA solution after 60 days of the test were 2,040 mg O2/dm3 (variant B), 3,769 mg O2/dm3 (variant C) and 5,127 mg O2/dm3 (variant D), while in the sample inoculated with the biopreparation alone 1,582 mg O2/dm3 variant A. The chromatographic analyzes carried out showed that the degree of TPH biodegradation after the end of the test was 36.78%, while the addition of γ-PGA to the biopreparation reduced the TPH content by 39.73% (variant B), 42.37% (variant C) and 44.34% (variant D). The degree of BTEX biodegradation in soils inoculated with the biopreparation with the addition of γ-PGA ranged from 47.11 to 51.00%, while in the variant without the addition of γ-PGA it was 44.53%. In turn, soil inoculation with the biopreparation with the addition of γ-PGA reduced the PAH content in the tested soil by 32.18% (variant B), 37.40% (variant C), 39.62% (variant D), and the biopreparation itself by 29.40% (variant A). Laboratory tests have shown that γ-PGA positively affects the efficiency of biodegradation process of petroleum substances such as aliphatic hydrocarbons, monoaromatic hydrocarbons and polycyclic aromatic hydrocarbons.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2022, 78, 9; 668-678
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie efektywności metod usuwania substancji ropopochodnych i osadów z wód w procesach ich oczyszczania
Research on the effectiveness of methods of removing petroleum substances and sediments from water in their purification processes
Autorzy:
Kluk, Dorota
Steliga, Teresa
Jakubowicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143355.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
oczyszczanie
wody złożowe
koagulacja
substancje balastujące
osady
substancje ropopochodne
cleaning
reservoir waters
coagulation
ballasting substances
ediments
petroleum substances
Opis:
W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z oczyszczaniem wód złożowych z substancji ropopochodnych i osadów. W prowadzonych badaniach szczególny nacisk położono na techniki koagulacji i flokulacji oraz stosowanie materiałów obciążeniowych w procesie oczyszczania wód. Materiałem badawczym były cztery rodzaje wód złożowych, które pobrano z separatorów odwiertów eksploatujących złoża gazu ziemnego. Wody te charakteryzowały się dużą rozpiętością zawartości substancji nierozpuszczonych (5–271 mg/dm3 ) i ropopochodnych (65,2–1368,5 mg/dm3 ), a także zróżnicowanym stopniem mineralizacji. Zawartość substancji rozpuszczonych oznaczono w granicach od 247 mg/dm3 do 119 839 mg/dm3 . Podczas laboratoryjnego procesu oczyszczania wód szczególną uwagę zwrócono na koagulację i flokulację zanieczyszczeń w nich zawartych. W tym celu spośród dostępnych na rynku koagulantów wytypowano i przetestowano koagulanty glinowe: Kemira PAX XL 10, Kemira PAX XL 19F oraz Flokor 1 ASW, natomiast flokulantem był Stabpol. Dla każdego koagulantu wykonano serię badań pozwalającą na ustalenie jego optymalnej dawki. Proces oczyszczania wód zawierających substancje ropopochodne i osady prowadzono również z zastosowaniem substancji balastującej, którą był preparat bentonitowy DuoBent 1. Oceny efektywności procesu oczyszczania wód dokonywano na podstawie porównania wyników pomiarów mętności, wskaźnika ChZT(Cr) oraz zawartości żelaza ogólnego w wodach zanieczyszczonych oraz po poszczególnych etapach ich oczyszczania. Przeprowadzone próby oczyszczania wód zawierających różnego rodzaju osady i substancje ropopochodne podsumowano wyborem optymalnych rodzajów i dawek koagulantów lub substancji balastującej. Ponadto w artykule wykazano, że usuwanie zawiesin z wód złożowych można przeprowadzić z zastosowaniem jedynie środka bentonitowego (DuoBent 1), bez wprowadzania dodatkowych chemikaliów. Preparat ten należy do grupy naturalnych minerałów ilastych. Jego wykorzystanie do oczyszczania wody jest obiecujące ze względu na powszechność występowania, niską cenę i możliwość adsorpcji wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, w tym metali ciężkich występujących w wodzie. Przedstawione w artykule wyniki prac laboratoryjnych sugerują korzystne efekty technologiczne związane z efektywnym usuwaniem substancji ropopochodnych i osadów z wód w kontekście przygotowania ich do nawadniania złóż (wtórne metody wydobycia ropy naftowej ze złóż węglowodorów) oraz możliwości wykorzystania jako wód użytkowych.
The article presents issues related to the purification of reservoir waters from petroleum substances and sediments. In the study, particular emphasis was placed on application of coagulation and flocculation and use of load materials in the purification of water. The research material consisted of four types of reservoir water, which were collected from the separators wells exploiting natural gas deposits. These waters were characterized by a large range of the content of undissolved substances (5–271 mg/dm3 ), petroleum substances (65.2–1368.5 mg/dm3 ) and a varied degree of mineralization. The content of dissolved substances was determined in the range from 247 to 119 839 mg/dm3 . In the process of water treatment by coagulation and flocculation, carried out in laboratory conditions, Kemira PAX XL 10, Kemira PAX XL 19F and Flokor 1 ASW were used as a coagulant, while Stabpol was used as a flocculant. For each coagulant, a series of tests was performed to determine its optimal dose. The process of water purification from petroleum substances and sediments was also carried out with the use of a ballast substance, which was the DuoBent 1 bentonite preparation. The effectiveness of the water treatment process was assessed by a comparison of the results of turbidity measurements, the COD (Cr) index and the total iron content in polluted water samples and after individual stages of their treatment. The effectiveness of the water treatment process was assessed by comparing the degree of turbidity of the solution above the sediment before and after adding a different amount of coagulant, flocculant and sedimentbalancing material. Research results presented in this paper show that the removal of suspended solids from formation waters can be carried out with the use of a properly prepared bentonite agent (DuoBent 1) with no addition of any other chemicals. This preparation belongs to the group of natural clay minerals, the use of which in water purification applications is promising due to the availability, low price and adsorption capacity of all kinds of organic and inorganic substances contamination, including heavy metals present in water. The results of laboratory work presented in the article suggest favourable technological effects related to the effective removal of petroleum substances and sediments from water in the context of their preparation for irrigation (methods for enhancing recovery of crude oil from hydrocarbon reservoirs) and the possibility of using them as utility waters.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2022, 78, 2; 128-140
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Research on diatomite from Polish deposits and the possibilities of its use
Autorzy:
Marczyk, J.
Pławecka, K.
Hebdowska-Krupa, M.
Nykiel, M.
Łach, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2201069.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Komputerowej Nauki o Materiałach i Inżynierii Powierzchni w Gliwicach
Tematy:
amorphous materials
diatomite
sorption
petroleum substances
water absorption
materiały amorficzne
diatomit
chłonność
substancje ropopochodne
absorpcja wody
Opis:
Purpose Diatomite from a deposit in Jawornik Ruski (Poland) has been selected as the material for study. The paper aimeds to show the possibility of using diatomite from the Carpathian Foothills as a sorbent of petroleum substances. Design/methodology/approach Diatomite in the delivery condition (DC) and diatomite after calcination were used for this study. The material was calcined at 600, 650, 750, 850 and 1000°C. The diatomaceous earth was then granulated. The morphology of diatomite was observed using SEM. Particle size distribution was determined by Laser Particle Analyzer, chemical composition was determined by XRF, and mineralogical composition by XRD. Specific surface area, pore volume and pore size were determined. Thermal analysis (TG, DTA) was carried out. Absorption capacity tests were performed and the effect of diatomite addition on water absorption of concrete samples was determined. Findings Within the framework of the study, it was shown that diatomite from the Jawornik deposit could be successfully used as a sorbent for petroleum substances. The absorption capacity of calcined at 1000°C diatomaceous earth was 77%. The obtained result exceeds the effectiveness of previously used absorbents, for which the sorption level is 60-70%. This allows commercial use of diatomite from deposits in Poland. In addition, water absorption tests have shown that diatomaceous earth can successfully replace cement used in concrete productione. The most favourablee effect on the reduction of water absorption is the addition of diatomite in the amount of 10%. Practical implications The properties of diatomaceous earth from the Jawornik Ruski deposit indicate its high potential for use in the synthesis of geopolymers, which is important not only from an economic but also from an ecological point of view. Originality/value The novelty of this work is the demonstration of the possibility of using diatomite as a sorbent of petroleum substances with high efficiency, exceeding the previously used sorbents.
Źródło:
Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering; 2022, 115, 1; 5--15
1734-8412
Pojawia się w:
Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skuteczność usuwania zanieczyszczeń ropopochodnych pochodzących z wód spływających z uszczelnionych powierzchni w oddzielaczu cieczy lekkich
Of removal of petroleum pollutants from water runoff from sealed surfaces in a light liquid separator
Autorzy:
Krukowski, Marcin
Siwicki, Piotr
Brandyk, Andrzej
Kubrak, Janusz
Kozioł, Adam
Kiczko, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2175573.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Tematy:
oddzielacz olejowy
pakiet lamelowy
węglowodory ropopochodne
efektywność usuwania ropopochodnych
oil-water separator
media coalescing (cartridge)
petroleum hydrocarbons
effectiveness of oil removal
Opis:
Przedmiotem przeprowadzonych badań technologicznych był zaprojektowany prototyp oddzielacza cieczy lekkich (własne rozwiązanie producenta krajowego) – urządzenia powszechnie stosowanego w inżynierii sanitarnej do usuwania (podczyszczania) ze ścieków węglowodorów ropopochodnych. Warunkiem dopuszczenia urządzenia do stosowania go w praktyce inżynierskiej w instalacjach kanalizacyjnych jest uzyskanie odpowiednich pozwoleń. W tym celu na potrzeby producenta zostały wykonane odpowiednie badania oddzielacza na przygotowanym stanowisku doświadczalnym, zgodnie z obowiązującymi wytycznymi (normą). Zasadniczym celem była ocena efektywności usuwania (podczyszczania) węglowodorów ropopochodnych przez prototyp oddzielacza, w którym zastosowany został system podczyszczania w postaci lamelowego pakietu zaprojektowanego na przepływ nominalny Q = 1,5 l/s, oraz zaprojektowanego przez producenta (własna koncepcja) zbiorczego układu odpływowego ścieków z urządzenia. Dodatkowo określono sprawność oddzielacza przy zmiennym przeciążaniu hydraulicznym oraz sprawdzono odporność urządzenia na wymywanie zgromadzonej objętości węglowodorów ropopochodnych przy przepływie maksymalnym (zaprojektowany na pięciokrotne zwiększenie przepływu nominalnego). Uzyskane wyniki z przeprowadzonych badań technologicznych pozwoliły wykazać, czy zaprojektowany prototyp (koncepcja producenta) oddzielacza został zaprojektowany prawidłowo, spełniając wymagania określone w obowiązujących przepisach oraz dodatkowo wybranych kryteriach technologicznych.
The subject of conducted technological research was the designed prototype of a light liquids separator (own solution devised by a domestic manufacturer). The device is commonly used in sanitary engineering to remove (pretreat) petroleum hydrocarbons from wastewater. Approval of the device for use in engineering practice in sewerage systems necessitates obtaining the relevant permits. For this purpose, appropriate tests of the separator were carried out on a prepared test bench for needs of the manufacturer, in accordance with the applicable guidelines (standard). The main objective was to evaluate the efficiency of removal (sub-treatment) of petroleum hydrocarbons by the prototype separator, in which the sub-treatment system was applied in the form of a lamella package, designed for a nominal flow of Q = 1.5 l/s and the original drainage system of the device. Additionally, the efficiency of the separator was determined at variable hydraulic overloading and the resistance of the device to washing out the accumulated volume of petroleum hydrocarbons at maximum flow (designed for five times the nominal flow) was controlled. The results obtained from the conducted technological tests allowed proving whether the designed prototype (producer’s concept) of the separator has been designed properly, in a way meeting the requirements specified in valid regulations and additionally selected technological criteria.
Źródło:
Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej; 2022, 81; 47--61
0239-5223
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skuteczność usuwania zanieczyszczeń ropopochodnych pochodzących z wód spływających z uszczelnionych powierzchni w oddzielaczu cieczy lekkich
Autorzy:
Krukowski, Marcin.
Powiązania:
Zeszyty Naukowe SGSP 2022, nr 81, s. 47-61
Współwytwórcy:
Siwicki, Piotr (inżynieria środowiska) Autor
Brandyk, Andrzej Autor
Kubrak, Janusz (1955- ) Autor
Kozioł, Adam Paweł Autor
Kiczko, Adam Autor
Data publikacji:
2022
Tematy:
Oczyszczanie ścieków
Separacja (technologia)
Separator tłuszczu
Sprawność (wielkość fizyczna)
Substancje i produkty ropopochodne
Ścieki
Technika sanitarna
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma naukowego
Opis:
W artykule opisano proces przeprowadzania badań technologicznych, których przedmiotem był zaprojektowany prototyp separatora cieczy lekkich (rozwiązanie własne producenta krajowego), urządzenie powszechnie stosowane w technice sanitarnej do usuwania węglowodorów ropopochodnych ze ścieków. Wyniki uzyskane z przeprowadzonych badań technologicznych pozwoliły wykazać, czy prototyp separatora został zaprojektowany prawidłowo, w sposób spełniający wymagania określone w obowiązujących przepisach i dodatkowo wybranych kryteriach technologicznych.
Bibliografia, netografia, wykaz norm i aktów prawnych na stronach 60-61.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Detection of petroleum products using optical coherence tomography
Wykrywanie produktów naftowych za pomocą optycznej tomografii koherencji
Autorzy:
Kamińska, Aleksandra M.
Pluciński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031380.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
Tematy:
pollutions
petroleum products
detection
optical coherence tomography
zanieczyszczenia
produkty ropopochodne
detekcja
optyczna tomografia koherentna
Opis:
In this work, we present a novel method developed for the analysis of the properties of thin layers for detecting petroleum products on a water surface using a commercially available optical coherence tomography (OCT) system. The spectral density analysis of the signal from a spectroscopic OCT (S-OCT) enables us to perform the precision calculation of the thin layer thickness and other properties like homogeneity, and dispersion, even if layer thickness is smaller than the coherence length of light from the used broadband light source. Mathematical modeling has been confirmed by measurements. The experiment with thin oil films on the surface of the water was conducted. The obtained results indicate that it is possible to measure the thickness of the petroleum product layers on the surface of the water smaller than 1 μm with 10 nm resolution.
W pracy przedstawiono nowatorską metodę analizy właściwości cienkich warstw przy użyciu standardowych dostępnych na rynku systemów optycznej tomografii koherentnej (ang. optical coherence tomography – OCT) na potrzeby wykrywania produktów naftowych na powierzchni wody. Analiza gęstości widmowej mocy sygnału pochodzącego z systemu OCT z detekcją spektroskopową (ang. spectroscopic OCT – S-OCT) pozwala na dokładne obliczenie grubości cienkiej warstwy i innych jej właściwości, takich jak jednorodność i dyspersja, nawet jeśli grubość warstwy jest mniejsza niż długość drogi koherencji stosowanego szerokopasmowego źródła światła. Wyniki działania systemu uzyskane metodą modelowania matematycznego zostały potwierdzone pomiarami uzyskanymi z komercyjnego systemu, wykorzystując zaawansowane metody przetwarzania sygnałów. Przeprowadzono eksperyment z cienkimi warstwami olejowymi na powierzchni wody. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że możliwy jest pomiar grubości warstwy produktu ropopochodnego na powierzchni wody cieńszej niż 1 μm przy rozdzielczości pomiarów 10 nm.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2021, 73; 27-30
1425-5766
2353-1290
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Time-delayed effect of petroleum-derived products in soil and their bioremediation on plant – herbivore interaction
Następczy wpływ produktów ropopochodnych w glebie i ich bioremediacji na interakcję roślina – roślinożerca
Autorzy:
Rusin, Milena
Gospodarek, Janina
Nadgórska-Socha, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073766.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
nutrients
heavy metals
bioremediation
petroleum pollution
phytophagous insects
sitona weevils
składniki odżywcze
metale ciężkie
bioremediacja
zanieczyszczenie ropopochodne
owady fitofagiczne
ryjkowce sitona
Opis:
The aim of the study was to determine the time-delayed (after three years from the moment of soil pollution) effect of petroleum-derived products (PDPs) (petrol, diesel fuel and used engine oil) on the interaction between selected host plant (broad bean) and a herbivorous insect closely related to it (Sitona spp.). We assessed the condition of the plant exposed to pollutants (i.e. its growth and chemical composition), then we evaluated the attractiveness of the plant for both larvae and adults of the insect. The evaluation covered also the effect of bioremediation by using ZB-01 biopreparation. The results showed that after 3 years from soil contamination, engine oil and diesel fuel limited the feeding of adult sitona weevils while petrol caused increase in the attractiveness of plants for these insects. The PDPs negatively affected the growth of plants. The changes in element content depended on the type of pollutant. The biopreparation ZB-01 eliminated or reduced the differences caused by the presence of PDPs in the soil regarding the chemical composition of the host plant, and limited feeding by both the larvae and adult individuals of sitona weevils. The negative relationships between the contents of both some macroelements (Mg, S) and heavy metals (Zn, Ni), and feeding of imago of Sitona were observed. The obtained results indicate that PDPs remain for a long time in the environment and adversely affect not only the organisms directly exposed to the pollution – plants growing on polluted soil but also further links of the trophic chain, i.e. herbivores.
Celem badań było określenie następczego (tj. po trzech latach od momentu zanieczyszczenia gleby) wpływu produktów ropopochodnych (benzyny, oleju napędowego i zużytego oleju silnikowego) na interakcję między wybraną rośliną (bób Vicia faba L.) i blisko z nią związanym owadem roślinożernym (oprzędzik – Sitona spp.). Oceniono stan rośliny narażonej na działanie poszczególnych zanieczyszczeń (tzn. jej wzrost i skład chemiczny), a następnie określono atrakcyjność rośliny zarówno dla larw, jak i postaci imaginalnych oprzędzików. Ocenie poddano również wpływ bioremediacji z użyciem biopreparatu ZB-01 na wymienione parametry. Stwierdzono, że po 3 latach od zanieczyszczenia gleby olej silnikowy i olej napędowy ograniczały żerowanie dorosłych oprzędzików, natomiast benzyna przeciwnie – spowodowała wzrost atrakcyjności roślin dla tych owadów. Ropopochodne negatywnie wpłynęły na wzrost roślin bobu, natomiast zawartość pierwiastków w roślinach była zróżnicowana i zależała od rodzaju zanieczyszczenia, na które były narażone. Biopreparat ZB-01 zniwelował lub wyraźnie zmniejszył różnice spowodowane obecnością ropopochodnych w glebie w odniesieniu do składu chemicznego roślin oraz ograniczył żerowanie zarówno larw, jak i dorosłych postaci Sitona spp. Zaobserwowano negatywne zależności pomiędzy zawartością zarówno niektórych makroelementów (Mg, S), jak i metali ciężkich (Zn, Ni) a żerowaniem imago oprzędzików. Uzyskane wyniki potwierdzają, że ropopochodne wykazują długotrwałe negatywne oddziaływanie na środowisko i wskazują, że mogą one niekorzystnie wpływać nie tylko na organizmy bezpośrednio narażone na zanieczyszczenia – rośliny rosnące na zanieczyszczonej glebie, ale także na dalsze ogniwa łańcucha troficznego, czyli roślinożerców.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2021, 47, 3; 71--81
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Characteristics of petroleum compounds and their removal from the aquatic environment
Autorzy:
Włodarczyk-Makuła, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396735.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
water
wastewater
petroleum compounds
surface water
removal petroleum compounds
BTX
PAH
woda
ścieki
związki ropopochodne
powierzchnia wody
usuwanie związków ropopochodnych
Opis:
The aim of the study was to characterize the components of crude oil, with particular emphasis on those that have a toxic effect on organisms, and to describe the sources of pollution and the methodology for determining these compounds in aqueous solutions. In addition, the study presents the legal provisions in the field of petroleum compounds and practical methods for their removal in the event of uncontrolled emission of these compounds into the aquatic environment as well as methods used in the treatment of wastewater loaded with these compounds.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2020, 30, 1; 74-86
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Phytoremediation as an approach to clean up contaminated soil, including petroleum product contamination
Fitoremediacja jako strategia oczyszczania gleby z zanieczyszczeń, w tym zanieczyszczeń substancjami ropopochodnymi
Autorzy:
Kubińska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834262.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
phytoremediation
crude oil
oil derivatives
plant
microorganisms
fitoremediacja
ropa naftowa
substancje ropopochodne
rośliny
mikroorganizmy
Opis:
Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego ropą naftową oraz produktami jej obróbki stanowi coraz większy problem, zmuszający do podejmowania natychmiastowych skutecznych działań. Wraz ze zwiększonym popytem na ropę oraz jej pochodne ilość związków wydobywanych, przetwarzanych, transportowanych oraz magazynowanych również wyraźnie wzrosła w ostatnich dekadach. Do głównych metod rekultywacji skażonego środowiska należą metody mechaniczne, chemiczne oraz biologiczne. Obecnie jednym z najczęściej stosowanych podejść biologicznych jest wykorzystanie naturalnych zdolności mikroorganizmów, głównie bakterii, do rozkładu substancji toksycznych, jednakże liczne badania wskazują na znaczną efektywność również procesów fitoremediacji w usuwaniu różnego rodzaju ksenobiotyków. Fitoremediacja obejmuje rozmaite techniki, mianowicie: fitostabilizację, fitodegradację, fitoewaporację, fitoekstrakcję oraz fitostymulację. Coraz większą uwagę poświęca się zagadnieniu współpracy pomiędzy roślinami a innymi organizmami, przede wszystkim bakteriami i grzybami. Identyfikacja mikroorganizmów pełniących kluczową rolę we wspieraniu prawidłowego rozwoju, wzrostu oraz funkcjonowania roślin w nieprzyjaznym otoczeniu jest bardzo istotnym aspektem badań. Wykorzystanie naturalnych współzależności występujących pomiędzy rośliną a mikroorganizmami może stanowić doskonałą alternatywę dla znacznie bardziej inwazyjnych metod stosowanych obecnie (np. mechanicznych lub chemicznych). Efektywność zabiegów fitoremediacji w dużej mierze zależy od takich czynników jak: rodzaj skażenia, czynniki środowiskowe, typ roślin oraz mikroorganizmów. Metody biologicznego oczyszczania skażonego środowiska uznawane są przez wielu naukowców za jeden z najważniejszych kierunków we współczesnej ochronie środowiska oraz odnowie ekosystemów. Ze względu na udowodnioną szkodliwość niektórych węglowodorów znalezienie i opracowanie coraz bardziej skutecznych oraz opłacalnych ekonomicznie rozwiązań remediacji zróżnicowanych siedlisk jest niezwykle istotnym trendem biotechnologii i ochrony środowiska. Fitoremediacja może być stosowana jako niezależny zabieg, a także jako element uzupełniający innych strategii rekultywacyjnych.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2020, 76, 5; 322-330
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekologiczne aspekty funkcjonowania sił zbrojnych – RP
Environmental aspects of the functioning of the armed forces – RP
Autorzy:
Niewiada, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811209.pdf
Data publikacji:
2019-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
bezpieczeństwo ekologiczne
zagrożenia promieniotwórcze
zagrożenia chemiczne
zagrożenia ropopochodne
zagrożenia sanitarno-bytowe
zagrożenia niejonizujące
zagrożenia wywołane hałasem i wibracjami
environmental safety
radioactive threats
chemical risks
threats
caused by oil and oil based products
sanitary risks
noise and vibration
non-ionizing
Opis:
Przemiany i transformacje, które się dokonały w ostatnim dziesięcioleciu XX w. w rożnych sferach działalności spowodowały, iż zaczęto inaczej niż dotąd postrzegać otaczającą rzeczywistość; zwłaszcza po zmianie punktu widzenia na zagadnienia militarne okazało się, że trzeba inaczej traktować otaczające nas środowisko i problemy jego bezpieczeństwa. Prowadząc działania wojenne nie da się całkowicie uniknąć dewastacji środowiska. Wprowadzając zmiany w mechanizmy i prawa jakimi rządzi się wojna, można zmniejszyć skutki prowadzenia działań w środowisku. Dlatego też w okresie pokoju powinno się zwiększać świadomość ekologiczną wśród żołnierzy jako obywateli naszego państwa. Artykuł dotyczy zagrożeń ekologicznych wynikających z pobytu wojsk.
Changes and transformations that have occurred in the last decade of the twentieth century in various areas of activities shed new light on surrounding reality; especially after changing the perspective on military issues, it turned out that environmental issues and the environment safety problems have to be handled otherwise . It is not possible to avoid the environment devastation during hostilities. By making changes in the mechanisms and laws which concern the war , negative environmental effects could be significantly reduced. Therefore, during peace time environmental awareness should be increased among the soldiers as citizens of our nation. This article applies to environmental threats resulting from the stay of troops such as.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2015, 12, 12; 227-240
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potential of Helianthus annuus for phytoremediation of lead, zinc, total petroleum hydrocarbons (TPH) and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) contaminated soil
Potencjał Helianthus annuus w fitoremediacji gleb zanieczyszczonych: cynkiem, ołowiem, substancjami ropopochodnymi (TPH) i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA)
Autorzy:
Kluk, Dorota
Steliga, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835075.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
soil
phytoremediation
zinc
lead
petroleum substances
TPH
PAH
toxicological tests
gleba
fitoremediacja
cynk
ołów
substancje ropopochodne
WWA
testy toksykologiczne
Opis:
This paper describes the results regarding effectiveness of treatment of soils contaminated with heavy metals (lead, zinc), total petroleum hydrocarbons (TPH) and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs): naphthalene (Nap), phenanthrene (Phe), fluoranthene (Flt), chrysene(Chr), in the process of phytoremediation carried out a laboratory scale with the plant Helianthus annuus. The reason behind the work was to investigate how plant vegetation can reduce the concentration of heavy metals in the soil and how the presence of petroleum substances and polycyclic aromatic hydrocarbons affect the efficiency of their removal. The analysis was based on the dynamics of cleaning the contaminated soils which contained periodic testing on physical, chemical and toxicological properties of: uncontaminated soil, soil contaminated with TPH and PAHs, soil contaminated with heavy metals, soil contaminated with heavy metals and petroleum substances. Phytoremediation of soils and its effectiveness in pot experiments was assessed based on physical and chemical soil analyses as well as five microbiotests applying organisms belonging to three trophic levels: producers (PhytotoxkitTM and Spirodela Duckweed Toxkit), consumers (OstracodtoxkitTM) and decomposers (Microtox ®STP, MARA). The conducted research has shown that combining the results of chemical analyzes and biological tests on contaminated soils enable a real ecotoxicological assessment of environmental hazards. Six-month long phytoremediation of soils contaminated with heavy metals (Pb, Zn), and heavy metals together with petroleum substances (TPH, PAHs), yielded results in terms of a content reduction of: lead (from of 472–495 mg/kg dry mass of soil to 226–318 mg/kg d.m.), zinc (from 998– 1030 mg/kg d.m. to 520–656 mg/kg d.m.), TPH (from 4806-4824 mg/kg d.m. to 2774–3180 mg/kg d.m.) and PAH (removal rates of Nap: at 28,0–29.9%, Phe: at 25.1–27.0%, Flt: at 24–26,3%, Chr: at 14.5–18.6%). After finishing the experiment the content of lead and zinc in the plant biomass was also measured. Based on the obtained results, conclusions were made regarding issues related to usage of phytoremediation to clean contaminated soils depending on the concentration and type of toxic substance.
: W artykule opisano wyniki efektywności oczyszczania gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi (ołów, cynk), substancjami ropopochodnymi oraz wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi, takimi jak: naftalen (Nap), fenantren (Phe), fluoranten (Flt), chryzen (Chr), na drodze fitoremediacji, do której przeprowadzenia wykorzystano Helianthus annuus. Badania odbywały się w skali laboratoryjnej. Celem prowadzonych prac było zbadanie, jak wegetacja roślin może ograniczyć stężenie metali ciężkich w glebie oraz w jaki sposób obecność substancji ropopochodnych i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych wpływa na efektywność ich usuwania. Analiza dynamiki oczyszczania skażonych gleb polegała na periodycznym badaniu właściwości fizycznych, chemicznych i toksykologicznych: gleby niezanieczyszczonej, gleby zanieczyszczonej substancjami ropopochodnymi TPH i WWA, gleby zanieczyszczonej metalami ciężkimi oraz gleby zanieczyszczonej metalami ciężkimi w obecności substancji ropopochodnych. Ocenę efektywności fitoremediacji gleb w eksperymentach wazonowych prowadzono na podstawie wyników analiz fizycznych i chemicznych gleb oraz pięciu mikrobiotestów zawierających organizmy należące do trzech poziomów troficznych: producentów (Phytotoxkit™ i Spirodela Duckweed Toxkit), konsumentów (Ostracodtoxkit™) oraz reducentów (Microtox® SPT, MARA). Wykonane badania wykazały, że połączenie wyników analiz chemicznych i testów biologicznych zanieczyszczonych gruntów umożliwia realną ekotoksykologiczną ocenę zagrożenia dla środowiska. W wyniku prowadzonego sześciomiesięcznego procesu fitoremediacji gleb skażonych metalami ciężkimi (Pb, Zn) oraz metalami ciężkimi, TPH i WWA osiągnięto obniżenie zawartości: ołowiu (z zakresu 472–495 mg/kg s.m. do 226–318 mg/kg s.m.), cynku (z poziomu 998–1030 mg/kg s.m. do 520–656 mg/kg s.m.), TPH (z 4806–4824 mg/kg s.m. do poziomu 2774–3180 mg/kg s.m.) oraz WWA (Nap: o 28,0–29,9%, Phe: o 25,1–27,0%, Flt: o 24–26,3%, Chr: o 14,5–18,6%). Po zakończeniu 6-miesięcznego procesu fitoremediacji wykonano analizę chemiczną materiału roślinnego celem określenia zawartości ołowiu i cynku. Na podstawie uzyskanych wyników przeprowadzonego eksperymentu sformułowano wnioski dotyczące zagadnień związanych z zastosowaniem fitoremediacji w procesie oczyszczania skażonych gleb w zależności od stężenia i rodzaju substancji toksycznej.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2019, 75, 7; 379-387
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ropa naftowa i gaz ziemny w Polsce – obszary perspektywiczne oraz postępowanie przetargowe w 2018/2019 r.
Oil and gas in Poland - prospects and licensing rounds in 2018/2019 in terms of hydrocarbon concessions (part II)
Autorzy:
Feldman-Olszewska, Anna
Jankowski, Leszek
Krzyżak, Ewelina
Peryt, Tadeusz
Sikorska-Jaworowska, Magdalena
Wójcik, Krystian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075891.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
obszary przetargowe
Lubelskie województwo ropopochodne
Małopolska
ropa naftowa i gaz
złoża węglowodorów
tender areas
Lublin and Małopolska Petroleum Provinces
oil and gas
hydrocarbon deposits
Opis:
On the 28th of June 2017, the Polish Ministry of the Environment announced the boundaries of the 15 tender areas selected for the third licensing concession round for prospection, exploration and exploitation of hydrocarbons. In this paper we describe the areas located in the south-eastern (Ryki) and southern Poland (Proszowice W, Rudnik-Lipiny, Błażowa and Wetlina). The other areas have already been described in the previous issue of the Przegląd Geologiczny. The exploration target of the Ryki area is related to conventional gas deposits in the Upper Devonian and Carboniferous, as well as to unconventional tight gas deposits in the Frasnian carbonates. Prospects in the tender areas located in southern Poland are related to conventional oil and gas deposits in the Carpathians, Carpathian Foredeep and their Paleozoic-Mesozoic basement.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2019, 67, 1; 13--26
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies