Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "rock properties" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-39 z 39
    Tytuł:
    Analysis of fracturing fluid system, effect of rock mechanical properties on fluid selection
    Autorzy:
    Laurain, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/298687.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    fracturing fluids
    rock mechanical properties
    shale gas reservoirs
    Opis:
    Hydraulic fracturing treatments of shale gas reservoirs is pumping process in which millions of gallons of fracturing fluids mixed with proppant materials and thickening agents are pumped into the target shale formation. Fluids are used to create the fractures in the formation and to carry a propping agent which is deposited in the induced fractures to keep them from closing up. Type and percentage of chemical additives that used in a typical fracture treatment varies depending on the conditions of well being fractured. A series of chemical additives are selected to impart a predictable set of properties of the fluid, including viscosity, friction, formation-compatibility, and fluid-loss control. Each component in fracturing fluids serves a specific, engineered purpose and geological structure of rock. The properties of fracturing fluid are very important in the creation and propagation of the fracture. For suc-cessful stimulation fracturing fluid mustto have certain chemical and physical properties. Study of the properties fracturing fluids has ahuge role inthe processes of shale gas extraction. In scientific literature indicates that hydraulic fracturing fluid performance became a prevalent research topic in the late 1980s and the 1990s. The majority of literature pertaining to fracturing fluids related to their operational efficiency and classification. Some of the existing literature offer information regarding the basic chemical components present in most of these fluids. This paper will discuss types of fracturing fluids and it components that may be used for hydraulic fracturing. Comprehensive history of the evolution of hydraulic fracturing fluids in the oil and gas industry plays a significant part in research. This work summarizes requests for fracturing fluids. In addition, this paper shows effect of rock mechanical properties on fracturing fluid selection.
    Źródło:
    AGH Drilling, Oil, Gas; 2014, 31, 1; 167-178
    2299-4157
    2300-7052
    Pojawia się w:
    AGH Drilling, Oil, Gas
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Petrology and origin of the Lar igneous complex of the Sistan suture zone, Iran
    Autorzy:
    Boomeri, Mohammad
    Moradi, Rahele
    Bagheri, Sasan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/94490.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    post-collisional setting
    shoshonitic magmatism
    rock properties
    Middle East
    magmatyzm
    właściwości skał
    Bliski Wschód
    Opis:
    The Oligocene Lar igneous complex is located in the Sistan suture zone of Iran, being emplaced in Paleocene to Eocene flysch-type rocks. This complex includes mainly intermediate K-rich volcanic (trachyte, latite and andesite) and plutonic (syenite and monzonite) rocks that belong to shoshonitic magma. The geochemical characteristics of the Lar igneous complex, such as an enrichment of LREE and LILE relative to HREE and HFSE, respectively, a negative anomaly of Ti, Ba and Nb and a positive anomaly of Rb and Th are similar to those of arc-type igneous rocks. Tectonic discrimination diagrams also show that rocks of the Lar igneous complex fall within the arc-related and post-collisional fields and K-enrichment of these rocks confirm the post-collisional setting. Based on geochemical features, the Lar igneous complex magma was derived from partial melting of a phlogopite-bearing, enriched and metasomatised lithospheric mantle source and the magma was affected by some evolutionary processes like fractional crystallisation and crustal contamination.
    Źródło:
    Geologos; 2020, 26, 1; 51-64
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oznaczanie własności mechanicznych skał za pomocą hydraulicznego penetrometru otworowego nowej generacji
    Investigating the mechanical properties of rocks by hydraulical borehole penetrometer of new generation
    Autorzy:
    Nierobisz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/348951.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    badania własności skał
    penetrometr otworowy
    pomiary dołowe
    investigation of rock properties
    borehole penetrometr
    underground measurements
    Opis:
    W artykule przedstawiono metodykę wyznaczania parametrów mechanicznych skał za pomocą hydraulicznego penetrometru otworowego, opisano urządzenie nowej generacji i podano jego parametry techniczne oraz sposób wykonywania i prezentacji uzyskanych wyników pomiarów.
    The paper shows a method of determining the mechanical parameters of rocks by hydraulical borehole penetrometer of new generation. There are described technical parameters of the new generation's device and the way of doing the measurements. Author showed the example of investigation reports as well.
    Źródło:
    Górnictwo i Geoinżynieria; 2010, 34, 2; 491-500
    1732-6702
    Pojawia się w:
    Górnictwo i Geoinżynieria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane aspekty mineralogiczno-petrograficzne skał zbiornikowych podhalańskiego systemu geotermalnego
    Selected mineralogical and petrographic aspects of the Podhale geothermal system
    Autorzy:
    Kasztelewicz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/947793.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    zasoby geotermalne
    skały zbiornikowe
    mineralogia
    petrografia
    Podhale
    geothermal resources
    rock properties
    mineralogy
    petrophysics
    Podhale geothermal system
    Opis:
    Podhalański system geotermalny jest jednym z najbardziej perspektywicznych regionów pod względem potencjału geotermalnego w Polsce. Wody geotermalne wykorzystywane są do celów grzewczych już od 1993 roku, a dobrze rozwinięta infrastruktura ciepłownicza oraz rekreacyjna sprzyja dalszemu rozwojowi tego sektora. W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań mineralogicznych, petrograficznych i petrofizycznych skał zbiornikowych eksploatowanych obecnie wód geotermalnych. Próbki skał pobranych z otworu Biały Dunajec PAN-1 petrograficznie zakwalifikować można jako skały węgalanowe, głównie wapienie i dolomity o porowatości poniżej 1%.
    Podhale (S Poland) is one of the most promising regions in the country in terms of its geothermal resource potential. The use of geothermal waters for heating purposes commenced there at the beginning of the 1990s. The Podhale region provides excellent conditions for the use of geothermal energy, such as a well-developed infrastructure for the heating industry, recreation, balneotherapy and other applications. The assessment of the geothermal potential should always take an accurate identification of the geological conditions into account. This article presents the results of detailed mineralogical, petrographic and petrophysical studies of the best hydrogeothermal structure within the Podhale geothermal system with a single well capacity of up to 550 m3/h. Rock samples collected from the Biały Dunajec PAN-1 borehole can be petrographically classified as crystalline limestones. They consist of two irregularly intersecting zones differing in terms of calcite crystal size. The measured porosity of the structures under consideration, based on microscopic analysis, is below 1%. The series of units have good reservoir and exploitation parameters.
    Źródło:
    Technika Poszukiwań Geologicznych; 2018, R. 57, nr 1, 1; 105-117
    0304-520X
    Pojawia się w:
    Technika Poszukiwań Geologicznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie klasyfikacji pojedynczej do oceny podziału skał złożowych i otaczających na strop, złoże i spąg na przykładzie kopalni "Rudna"
    Application of one parameter classification for splitting rock massif on roof, seam and floor rocks of "Rudna" Mine
    Autorzy:
    Galiński, A.
    Mertuszka, P.
    Strzelecki, M.
    Wojtaszek, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/350514.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    mechanika górotworu
    badania geomechanicznych własności skał
    analiza wariancji
    rock mass mechanics
    investigations of the geomechanical rock properties
    analysis of variance
    Opis:
    W pracy pokazano, że podział skał złożowych i otaczających na strop, wyrobisko i spąg jest statystycznie istotny. Ocenę podziału oparto na analizie wariancji i klasyfikacji pojedynczej. Badania przeprowadzono dla sześciu parametrów górotworu, która zawierała dokumentacja pomiarów.
    It was shown in the paper that differentiation of rock massif into roof, seam and floor rocks is statistically significant. Variance analysis and one parameter classification were utilized to carry out required computation. Six rock parameters from laboratory data were taken into account.
    Źródło:
    Górnictwo i Geoinżynieria; 2011, 35, 2; 235-242
    1732-6702
    Pojawia się w:
    Górnictwo i Geoinżynieria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie jakości kopaliny jako efekt warunków depozycji i przemian diagenetycznych osadu oraz procesów wietrzenia skały na przykładzie piaskowców magurskich ze złoża Osielec
    Varying stone qualities as a combined effect of deposition conditions and diagenetic changes of the sediment and weathering alterations of the rock : a case of the Magura sandstones from the Osielec deposit
    Autorzy:
    Rembiś, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169362.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    piaskowce magurskie
    diageneza
    wietrzenie
    właściwości fizyczno-mechaniczne
    Magura sandstones
    diagenesis
    weathering
    physical and mechanical rock properties
    Opis:
    Artykuł dotyczy piaskowców ogniwa popradzkiego, które odsłaniają się w złożu „Osielec” położonym w raczańskiej strefie facjalno-tektonicznej płaszczowiny magurskiej w polskich Karpatach fliszowych. Na podstawie wykonanych badań stwierdzono, że zróżnicowane warunki transportu i depozycji materiału detrytycznego doprowadziły do nagromadzenia osadów charakterystycznych dla subfacji piaskowców masywnych (mS) i uziarnionych frakcjonalnie (gS). Zdeponowany materiał podlegał intensywnym przemianom diagenetycznym, głównie procesom cementacji węglanowej i krzemionkowej, kształtującym fizyczno-mechaniczne właściwości piaskowców, które zmodyfikowane zostały przez późniejsze zjawiska wietrzeniowe. Przy pomocy statystycznego modelu określono wpływ procesów diagenetycznej cementacji na właściwości techniczne piaskowców. Ze względu na różny stopień nasilenia zjawiska wietrzenia składników mineralnych, piaskowce obu subfacji podzielone zostały na trzy grupy reprezentujące kolejne fazy wietrzenia. Stwierdzono, że różnią się one między sobą także wartościami fizyczno-mechanicznych parametrów. Współwystępowanie w profilu złoża różnych odmian facjalnych kopaliny, reprezentujących różny stopień zwietrzenia powoduje, że uzyskiwany surowiec wykazuje zmienną jakość, uzależnioną od miejsca prowadzonej eksploatacji.
    Sandstones of the Poprad member occur in the Osielec deposit located within the Racza facies-tectonic zone (Magura Series) of the Polish Flysch Carpathians. Varying conditions of transport and deposition of their detrital material resulted in the development of sediments belonging to two subfacies: the massive sandstones (mS) and the sandstones with graded bedding (gS). The material deposed underwent intensive diagenesis, including mainly its cementing with carbonates and silica, responsible for physical and mechanical properties of the rocks, but finally modified by weathering. Applying a statistical model, an impact of diagenetic cementation on the technical properties of the sandstones has been established. Considering the variable extent of the weathering processes, the sandstones of both subfacies have been further divided into three groups depending on differing alterations of their mineral components. Thus, the groups also differ in their physical and mechanical properties. As a result, the stone products have variable technical properties, strongly dependent on the place of their quarrying within the deposit.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2015, 56, 2; 118-125
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Effect of rock properties on ROP modeling using statistical and intelligent methods: a case study of an oil well in southwest of Iran
    Badanie wpływu właściwości skał na prędkość wiercenia przy zastosowaniu metod statystycznych i inteligentnych: studium przypadku: szyb naftowy w południowo-zachodniej części Iranu
    Autorzy:
    Bezminabadi, S. N.
    Ramezanzadeh, A.
    Jalali, S. M. E.
    Tokhmechi, B.
    Roustaei, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/219768.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    prędkość wiercenia
    właściwości skał
    metoda wielokrotnej regresji nieliniowej
    sztuczne sieci neuronowe
    ROP
    rock properties
    MNR
    ANN
    Opis:
    Rate of penetration (ROP) is one of the key indicators of drilling operation performance. The estimation of ROP in drilling engineering is very important in terms of more accurate assessment of drilling time which affects operation costs. Hence, estimation of a ROP model using operational and environmental parameters is crucial. For this purpose, firstly physical and mechanical properties of rock were derived from well logs. Correlation between the pair data were determined to find influential parameters on ROP. A new ROP model has been developed in one of the Azadegan oil field wells in southwest of Iran. The model has been simulated using Multiple Nonlinear Regression (MNR) and Artificial Neural Network (ANN). By adding the rock properties, the estimation of the models were precisely improved. The results of simulation using MNR and ANN methods showed correlation coefficients of 0.62 and 0.87, respectively. It was concluded that the performance of ANN model in ROP prediction is fairly better than MNR method.
    Prędkość wiercenia jest jednym z podstawowych parametrów charakteryzujących tempo prac wiertniczych. Oszacowanie prędkości wiercenia jest zagadnieniem kluczowym dla inżynierów wiertnictwa, gdyż pozwala na dokładne określenie czasu trwania prac, a co za tym idzie także kosztów operacyjnych. Szacowanie prędkości wiercenia odbywa się na podstawie modelu uwzględniającego parametry pracy oraz parametry środowiskowe. Pierwszy krok obejmuje pozyskanie danych o fizycznych i mechanicznych właściwościach skał na podstawie profilowania geofizycznego otworu. Zastosowano korelację odpowiednich par danych dla pokreślenie wpływu głównych czynników warunkujących prędkość wiercenia. Nowy model obliczania prędkości wiercenia opracowany został w okręgu naftowym Azadegan w południowo-zachodniej części Iranu. Symulacje prowadzono w oparciu o metodę wielokrotnej regresji nieliniowej a także przy wykorzystaniu sztucznych sieci neuronowych. Poprzez dodanie danych o właściwościach skał, model został znacznie udoskonalony. Wyniki symulacji prowadzonych w oparciu o powyższe metody wykazały współczynniki korelacji na poziomie 0.62 i 0.87. Stwierdzono, że metoda wykorzystująca sztuczne sieci neuronowe daje dokładniejsze szacunki prędkości wiercenia niż podejście bazujące wyłącznie na metodzie obliczania regresji nieliniowej
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2017, 62, 1; 131-144
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ procesów pomagmowych i hipergenicznych na jakość kopaliny występującej w złożu granitów „Gniewków”
    An impact of post-magmatic and hypergenic processes on the quality of granitoides of the Gniewków deposit
    Autorzy:
    Rębiś, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169324.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    granitoidy
    procesy pomagmowe i hipergeniczne
    fizyczno-mechaniczne właściwości
    granitoids
    post-magmatic and hypergenic processes
    physico-mechanical rock properties
    Opis:
    Artykuł dotyczy granitoidów z masywu Strzegomia-Sobótki, które odsłaniają się w złożu „Gniewków”. Wyniki badań petrograficznych niezmienionych i przeobrażonych granitoidów odniesiono do oznaczonych wartości podstawowych fizyczno-mechanicznych właściwości tych skał, wykorzystując w tym celu statystyczny plan sympleksowo-kratowy typu {6,2} z programu Statistica. Wykazano, że powszechna serycytyzacja plagioklazów i chlorytyzacja biotytu, zachodzące na etapie pomagmowym, głównie w warunkach hydrotermalnych, wpłynęły istotnie na wzrost nasiąkliwości wagowej i obniżenie wytrzymałości na ściskanie granitoidów. W wyniku procesów hipergenicznych, przede wszystkim wietrzenia fizycznego tych skał, składniki mineralne uległy powszechnie spękaniu, natomiast w mniejszym stopniu zaszła serycytyzacja i kaolinityzacja skaleni, wywołana wietrzeniem chemicznym. Zjawiska te spowodowały wyraźne obniżenie zwięzłości granitoidów, wyrażające się wzrostem wartości ścieralności na tarczy Boehmego. Występowanie w złożu kopaliny reprezentującej różny stopień przeobrażenia powoduje, że uzyskiwany surowiec wykazuje zmienną jakość, uzależnioną od miejsca prowadzonej eksploatacji.
    The author deals with the granitoids of the Strzegom-Sobótka massif that are exposed in the Gniewków quarry. The results of petrographical investigations of the fresh and altered rock varieties were compared with the physico-mechanical rock properties using the simplex grate statistical plan {6,2} of the Statistica programme. Commonly occurring sericitization of plagioclases and chloritization of biotite, caused by post-magmatic, mainly hydrothermal processes, significantly increases water absorbability and lowers compressive strength of the granitoids. Physical weathering results mainly in fracturing of mineral components, whereas the sericitization and kaolinitization of the feldspars are rather weakly expressed. These processes lowered compactness of the granitoids which is marked by an increased Böhme disc abrasion. Since the alterations of the granitoids spatially differ, also the stone products have variable properties depending on their location within the quarry.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 3; 44-53
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analysis of Youngs modulus for Carboniferous sedimentary rocks and its relationship with uniaxial compressive strength using different methods of modulus determination
    Autorzy:
    Małkowski, P.
    Ostrowski, Ł.
    Brodny, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/92023.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Główny Instytut Górnictwa
    Tematy:
    Young's modulus
    rock properties
    rock deformability
    elasticity limits
    carboniferous sedimentary rocks
    modulus ratio MR
    moduł Younga
    właściwości skał
    odkształcalność skał
    granice elastyczności
    karbońska skała osadowa
    współczynnik MR
    Opis:
    Young’s modulus (E) is one of the basic geomechanical parameters used in rock engineering in practice. It is determined based on uniaxial compressive test (UCS). However, according to International Society of Rock Mechanics it can be calculated by three different ways: as the tangent, secant and average modulus. The results from each method are significantly different. The UCS tests was carried out on 237 rock specimens with the slenderness ratio 2 of Carboniferous claystones, mudstones and sandstones. The axial deformation was always measured automatically by the displacement measurement device (LVDT) built into the testing machine and connected to the hydraulic piston. Then the Young’s modulus was calculated for each test by all three methods. The analysis of the results is presented in this paper to show the difference between all the three moduli calculated for each specimen, and to recommend the best method of Young’s modulus determination. First, the typical range of the elastic linear deformability for the chosen rock types was determined as 25-75% of the peak strength at confidence interval 95% for these sedimentary rocks. The modulus value distributions obtained from each calculation method were compared using statistical parameters: mean value, median, minimum, maximum, standard deviation, mean difference at confidence interval 95%, and non-uniformity coefficient. The proportions between average-secant modulus (Eav/Esec) and average-tangent modulus (Eav/Etan) for the rock samples were estimated. For the studied rocks the obtained values were: 1.10-1.32% for Eav/Esec, 1.08-1.25% for Etan/Esec and 1.01-1.06 for Eav/Etan (for Etan with the range of 20-80% of peak strength). These values show low coherence between secant and average modulus (ca. 23% difference) and good consistency of average and tangent modulus. Based on the analysis, tangent Young’s modulus is recommended as the guiding one at the constant range of 30-70% of the ultimate stress. Secant Young’s modulus, as it comprises not only elastic strain but the pore compaction as well, should be named as modulus of deformability. This conclusion was further confirmed by the regression analysis between UCS and E. The highest regression coefficients and the lowest standard error of the regression was obtained for tangent Young’s modulus determination method. In addition, modulus ratio MR for claystones, mudstones and sandstones was studied and determined as 274, 232 and 223 respectively.
    Źródło:
    Journal of Sustainable Mining; 2018, 17, 3; 145-157
    2300-1364
    2300-3960
    Pojawia się w:
    Journal of Sustainable Mining
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie wybranych metod badań masywów skalnych do oceny warunków hydrogeologicznych kopalń węgla kamiennego GZW
    Selected methods of investigating the solid rock environment and their application in the assessment of hydrogeological conditions of hard coal mines in the Upper Silesian Coal Basin
    Autorzy:
    Bukowski, P.
    Niedbalska, K.
    Augustyniak, I.
    Haładus, A.
    Kura, K.
    Małaszuk, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075588.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    hydrogeologia górnicza
    warunki hydrogeologiczne
    zagrożenie wodne
    właściwości skał
    metody badania
    mining hydrogeology
    assessment of hydrogeological conditions
    water hazard
    rock properties
    investigation methods
    Opis:
    The paper characterizes selected methods of studying the sources of water hazard and solid rocks properties useful in the assessment of hydrogeological conditions of hard coal mines. Particular attention was paid to the measurement method of rock permeability using the unique PDPK-400 equipment in the assessment of filtration conditions and conditions of water flow in post-exploitation goafs and trough safety pillars. The possibilities of using an oedometer in the evaluation of permeability of post-exploitation goafs have been indicated. The usefulness ofsome investigation methods of the rock environment as sources of input data for numerical modelling of filtration have also been shown.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2017, 65, 11/1; 933--937
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Estimation of Coal and Rock Mechanical Properties for Numerical Modelling of Longwall Extraction
    Szacowanie właściwości mechanicznych węgla i skał do numerycznego modelowania eksploatacji ścian
    Autorzy:
    Le, Tien Dung
    Nguyen, Chi Thanh
    Dao, Van Chi
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/318548.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
    Tematy:
    laboratory test
    rock mass properties
    strength reduction
    field scale modelling
    badanie laboratoryjne
    właściwości górotworu
    redukcja wytrzymałości
    modelowanie polowe
    Opis:
    Reliable estimation of coal and rock mechanical properties at field scale is a prerequisite for numerical modelling of rock behaviours associated with longwall extraction. This paper describes a systematic approach from data collection, laboratory testing to rock mass properties derivation for simulation of longwall extraction, taking two longwall panels at Quang Ninh coalfield in Vietnam for example. The mechanical properties are verified through comparison with published data of the field, indicating close agreements. A simple numerical model is further developed to demonstrate the proper use of the obtained data. The simulation suggests that the ratio of model length to excavation length should be in the range of 2.5–5; uniaxial compressive strength, deformation modulus and tensile strength can be reduced by a factor of 5.0, 2.13 and 2.0, respectively; and a calibration and validation process must be performed to match in-situ longwall’s behaviours. The approach can be applied for derivation of reliable rock mass properties for numerical simulation of underground excavations.
    Rzetelne oszacowanie właściwości mechanicznych węgla i skał w skali polowej jest warunkiem koniecznym do numerycznego modelowania zachowań skał związanych z eksploatacją ścianową. W artykule, opisano systematyczne podejście od gromadzenia danych, badań laboratoryjnych do wyznaczania właściwości górotworu w celu symulacji eksploatacji ścian, na przykład na dwóch panelach ścianowych na polu węglowym Quang Ninh w Wietnamie. Właściwości mechaniczne są weryfikowane poprzez porównanie z opublikowanymi danymi polowymi, wskazując na bliskie uzgodnienia. Dalej rozwijany jest prosty model numeryczny w celu zademonstrowania właściwego wykorzystania uzyskanych danych. Symulacja sugeruje, że stosunek długości modelu do długości wykopu powinien zawierać się w przedziale 2,5–5; jednoosiową wytrzymałość na ściskanie, moduł odkształcenia i wytrzymałość na rozciąganie można zmniejszyć odpowiednio o współczynnik 5,0, 2,13 i 2,0; oraz należy przeprowadzić proces kalibracji i walidacji, aby dopasować zachowanie ściany na miejscu. Podejście to można zastosować do wyprowadzenia wiarygodnych właściwości górotworu do numerycznej symulacji podziemnych wyrobisk.
    Źródło:
    Inżynieria Mineralna; 2020, 1, 2; 41-47
    1640-4920
    Pojawia się w:
    Inżynieria Mineralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to localize an Underground Gas Storage (UGS) in a salt structure of the Fore-Sudetic Monocline in light of its geomechanical properties
    Autorzy:
    Zeljaś, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/298757.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    underground storage
    natural gas storage caverns
    saline rock mass stability
    geomechanical properties of salt rock
    Opis:
    The analysis of formal and legal regulations revealed that Underground Gas Storages are a favorable option in Polish conditions. The author presented a possible localization of an UGS in a salt structure of the Fore-Sudetic Monocline, indicating the advantages of the area and problems to be solved. Attention was paid to the UGS stability and complexity of this issue. The presented strength indices and rheological parameters of salt were based on laboratory experiments. In the future they can be used at the stage of designing and performing geomechanical analyses.
    Źródło:
    AGH Drilling, Oil, Gas; 2016, 33, 4; 699-711
    2299-4157
    2300-7052
    Pojawia się w:
    AGH Drilling, Oil, Gas
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Changes of selected structural and mechanical properties of the Strzelin granites as induced by thermal loads
    Wpływ obciążeń termicznych na zmiany niektórych strukturalnych i mechanicznych właściwości granitów strzelińskich
    Autorzy:
    Nowakowski, A.
    Młynarczuk, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/219766.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    właściwości skał
    struktura skał
    obciążenie termiczne
    spękania
    prędkość fali dźwiękowej
    porowatość
    przepuszczalność
    wytrzymałość na jednoosiowe ściskanie
    moduł Younga
    współczynnik Poissona
    rock properties
    rock structure
    thermal load
    cracks
    sound wave velocity
    porosity
    permeability
    compressive strength
    Young modulus
    Poisson ratio
    Opis:
    Temperature is one of the basic factors influencing physical and structural properties of rocks. A quantitative and qualitative description of this influence becomes essential in underground construction and, in particular, in the construction of various underground storage facilities, including nuclear waste repositories. The present paper discusses the effects of temperature changes on selected mechanical and structural parameters of the Strzelin granites. Its authors focused on analyzing the changes of granite properties that accompany rapid temperature changes, for temperatures lower than 573ºC, which is the value at which the β - α phase transition in quartz occurs. Some of the criteria for selecting the temperature range were the results of measurements carried out at nuclear waste repositories. It was demonstrated that, as a result of the adopted procedure of heating and cooling of samples, the examined rock starts to reveal measurable structural changes, which, in turn, induces vital changes of its selected mechanical properties. In particular, it was shown that one of the quantities describing the structure of the rock - namely, the fracture network - grew significantly. As a consequence, vital changes could be observed in the following physical quantities characterizing the rock: primary wave velocity (vp), permeability coefficient (k), total porosity (n) and fracture porosity (η), limit of compressive strength (Rσ1) and the accompanying deformation (Rε1), Young’s modulus (E), and Poisson’s ratio (ν).
    Wśród wielu czynników wpływających na właściwości fizyczne i strukturalne skał jednym z najważniejszych jest bez wątpienia temperatura. Jej podwyższenie lub obniżenie może prowadzić do zmian struktury, spowodować przemiany fazowe składników, zmieniać skład chemiczny a wreszcie, stan skupienia skały. Procesy te mogą więc w istotny sposób zmienić właściwości fizyczne skały, co jest istotne między innymi z punktu widzenia szeroko rozumianego budownictwa podziemnego. Zmiany temperatury skały mogą wynikać z warunków naturalnych, w jakich się ona znajduje lub być konsekwencją działalności człowieka. Szczególnym przypadkiem takiej działalności jest budowa różnego typu składowisk podziemnych czy to magazynowych (np. magazyny paliw płynnych) czy też „podziemnych śmietników” na różnego rodzaju odpady, także promieniotwórcze. Artykuł skupia się na badaniach wpływu zmian temperatury na wybrane parametry mechaniczne i strukturalne granitów ze Strzelina. Autorzy skoncentrowali się na analizie zmian właściwości tych skał towarzyszących szybkim zmianom temperatury, w zakresie od temperatury pokojowej do 573ºC, czyli do temperatury, przy której zachodzi przemiana fazowa kwarcu β - α. Badania prowadzono na dwóch odmianach granitoidów z masywu Strzelin-Žulowa. Jedna z nich to odmiana „młodszą”, tzw. normalna, o charakterze adamellitu a druga to odmiana „starszą” wykazującą podobieństwo do gnejsów. Na potrzeby niniejszej pracy granit normalny nazywano granitem gruboziarnistym, a granit gnejsowaty - drobnoziarnistym. Procedura badawcza polegała na tym, że walcowe próbki skal umieszczano w piecu nagrzanym do zadanej temperatury, celem wywołania „szoku” termicznego. Stosowano temperatury 100, 200, 300 i 500 stopni Celsjusza. Po upływie 60 minut piec, w którym znajdowała się próbka wyłączano i stygł on wraz z próbką do temperatury pokojowej. Przyjęty czas wygrzewania miał zapewnić równomierne nagrzanie próbki w całej jej objętości. Wyznaczony on został na podstawie pomiarów przewodnictwa temperaturowego. Wyniki badań mikroskopowych przeprowadzone dla granitów wygrzewanych w opisany sposób wskazują, że istotną zmianą strukturalną jest powstanie nowych i (lub) rozrost już istniejących spękań. W pracy zaprezentowano wyniki badań ilościowych, które świadczą o tym, że zastosowana procedura grzania szokowego pociąga ze sobą wzrost spękań rozumiany zarówno jako wzrost ich długości jak i rozwartości a w konsekwencji ich powierzchni (patrz rys. 6), Ponadto spękania te są praktycznie niezauważalne pod mikroskopem optycznym i uwidaczniają się dopiero pod mikroskopem skaningowym, Analizując dwie odmiany granitu zauważono, że zdecydowanie większy wzrost spękań występuje w granicie gruboziarnistym. Jakkolwiek rozrost istniejących i powstanie nowych spękań nie są jedynymi zmianami strukturalnymi zauważonymi w podgrzewanych skałach (porównaj rozdział 3.1 i 3.2), to w rezultacie zaprezentowanych wyników badań przyjęto, że są one tym procesem, który wywiera największy wpływ na właściwości fizyczne badanych skał. W badanych nie zaobserwowano przemian fazowych. Zwrócono natomiast uwagę na niewielkie zmiany chemiczne. Ich przykładem może być np. oksydacja skaleni i biotytu, czego efektem jest opisana zmiana barwy biotytu (patrz rys. 5). Badania dylatometryczne, których wynik zaprezentowano na rys 17 pokazały, że względny przyrost wymiarów liniowych próbek skał towarzyszący zmianom temperatury w przyjętym zakresie osiąga 0,085% dla granitu drobno- i 0,11% dla gruboziarnistego. Zakładając, że granity można uważać za skały jednorodne i izotropowe można w tym momencie oszacować, że ich trwała zmiana objętości (dylatancja) będąca wynikiem grzania szokowego wyniesie odpowiednio 0,255% i 0,33%. Są to wartości tego samego rzędu, co pokazane wcześniej (rys. 16) wartości porowatości spękań. Potwierdzeniem przypuszczeń o związku pomiędzy przyjętą procedurą obróbki termicznej skały a powstawaniem w niej spękań są wyniki badań przepuszczalności oraz badań porozymetrycznych pokazane w rozdz. 4.2. Zależności widoczne na rys. 8, 9 i 10 pokazują, że dla badanych granitów wraz ze wzrostem temperatury grzania szokowego następuje wyraźny wzrost przepuszczalności i porowatości. Należy przy tym wziąć pod uwagę, że zarówno badania porozymetryczne jak i badania przepuszczalności dostarczają jedynie informacji na temat spękań otwartych, połączonych ze sobą i z brzegami próbki. Nie dają one natomiast żadnych informacji na temat spękań izolowanych. Analizując wyniki testów jednoosiowego ściskania stwierdzić należy, że dla badanego materiału wraz ze wzrostem temperatury grzania szokowego zaobserwowano spadek wytrzymałości oraz sztywności próbki (rys. 11 i 13) połączony ze wzrostem jej odkształcalności (rys. 12). Przyczyny takiego zachowania badanych próbek granitowych można powiązać z pojawianiem się - w wyniku procedury grzania szokowego - nowych oraz rozrostem istniejących już w próbce mikrospękań. W rozdziale 4.3 zaprezentowano wyniki pomiarów współczynnika Poissona. Dla badanych granitów trudno dopatrzyć regularności w zależności ν(Tg), co może być konsekwencją trudności związanych ze stosowaną techniką pomiaru odkształceń poprzecznych Wydaje się jednak, że anomalia zilustrowana na rys. 14 jest zjawiskiem fizycznym polegającym na tym, że deformacja poprzeczna szkieletu próbki podczas jej jednoosiowego ściskania powoduje zamykanie się w próbce tych spękań, które są odchylone od kierunku siły obciążającej. Reasumując należy stwierdzić, że w pracy wykazano, że wskutek przyjętej procedury ogrzewania i chłodzenia próbek w badanych granitach zachodzą mierzalne zmiany strukturalne pociągające za sobą istotne zmiany wybranych właściwości mechanicznych. W szczególności wykazano, że spośród wielkości charakteryzujących strukturę skały znaczącemu rozrostowi uległa sieć spękań. Konsekwencją tych zmian były znaczące zmiany takich charakteryzujących skałę wielkości fizycznych jak: prędkość podłużnej fali akustycznej (vp), współczynnik przepuszczalności (k), porowatość całkowita (n) i porowatość spękań (η), granica wytrzymałości na ściskanie (Rσ1) i towarzyszące jej odkształcenie (Rε1), moduł Younga (E) i współczynnik Poissona (ν).
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2012, 57, 4; 951-974
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The influence of impurities and fabrics on mechanical properties of rock salt for underground storage in salt caverns – a review
    Autorzy:
    Cyran, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853879.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    sól kamienna
    kawerna solna
    magazyn podziemny
    mechanical properties of rock salt
    impurities
    fabrics
    underground storage
    salt caverns
    Opis:
    Salt caverns are used for the storage of natural gas, LPG, oil, hydrogen, and compressed air due to rock salt advantageous mechanical and physical properties, large storage capacity, flexible operations scenario with high withdrawal and injection rates. The short- and long-term mechanical behaviour and properties of rock salt are influenced by mineral content and composition, structural and textural features (fabrics). Mineral composition and fabrics of rock salt result from the sedimentary environment and post sedimentary processes. The impurities in rock salt occur in form of interlayers, laminae and aggregates. The aggregates can be dispersed within the halite grains or at the boundary of halite grains. Mineral content, mineral composition of impurities and their occurrence form as well as halite grain size contribute to the high variability of rock salt mechanical properties. The rock or mineral impurities like claystone, mudstone, anhydrite, carnallite and sylvite are discussed. Moreover, the influence of micro fabrics (in micro-scale) like fluid inclusions or crystals of other minerals on rock salt mechanical performance is described. In this paper the mechanical properties and behaviour of rock salt and their relation to mineral composition and fabrics are summarised and discussed. The empirical determination of impurities and fabrics impact on deformation mechanism of rock salt, qualitative description and formulation of constative models will improve the evaluation and prediction of cavern stability by numerical modelling methods. Moreover, studying these relations may be useful in risk assessment and prediction of cavern storage capacity.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2021, 66, 2; 155-179
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Influence of measuring process properties on phosphate rock slurry rheology based on Brookfield method
    Autorzy:
    Chen, Aoao
    Zhang, Qin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2175436.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    phosphate rock
    grinding
    concentration
    rheological properties
    apparent viscosity
    Opis:
    This research aims to explore how the flotation process conditions influence the rheological properties of phosphate rock slurry. The apparent viscosity of phosphate rock slurry was measured by Brookfield DVNext rheometer. Different mineral types, grinding time, slurry mass concentration and reagent systems were adopted to study the viscosity behavior of phosphate rock slurry. The results showed that under the same conditions, the apparent viscosity of apatite and dolomite slurry was basically the same, and the apparent viscosity of the slurry after mixing the two minerals was basically the same as that of single mineral. For the same slurry concentration, the mineral particle size had a significant effect on the rheological behavior of the slurry, and its apparent viscosity increased exponentially with the decrease of particle size. In addition, phosphate rock slurry showed shear thickening fluids characteristics when the slurry concentration is 20%-40%, but changed to pseudoplastic fluid at high concentration (60%). Sulfuric acid as pH regulator and inhibitor had little effect on the rheology of slurry; when GJBW and NaOL were added as collectors, the rheology of slurry changed, and the effect of GJBW was more obvious.
    Źródło:
    Physicochemical Problems of Mineral Processing; 2022, 58, 6; art. no. 156202
    1643-1049
    2084-4735
    Pojawia się w:
    Physicochemical Problems of Mineral Processing
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Studies on the performance of impact resistant structure of hydraulic support in fully mechanized mining face under rock burst
    Autorzy:
    Zhang, Qiang
    Zhang, Runxin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2200835.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej
    Tematy:
    rock burst
    energy absorbing structures
    finite element
    mechanical properties
    Opis:
    In order to solve the support problem of a fully mechanized coal face under rock burst and with the goal of safe and efficient coal mining, the present study hasenvisaged a hexagon periodic arrangement energy absorption structure. Based on the shell theory, the mechanical model of the impact resistant structure and hydraulic support was constructed using the finite element method. The mechanical properties of the hydraulic support under a full impact and a partial load impact of the roof were analysed, and the impact resistant structure was designed to prove the reliability of the structure. The results showed that the anti-impact structure reduced the stress and stress fluctuation of the column and effectively reduced the shape variable of the weak link of the hydraulic support. Furthermore, a delay in the time was observed, when the pressure of the hydraulic cylinder reached the yield strength, and there was a gain in the time for the opening of the large flow safety valve. Especially, under the action of partial load, the column did not bend, and the hydraulic cylinder was in the elastic range. Our results can provide new insights in the support of rock burst working face, which is of great significance concerning safety in the coal mining.
    Źródło:
    Journal of Theoretical and Applied Mechanics; 2022, 60, 4; 649--658
    1429-2955
    Pojawia się w:
    Journal of Theoretical and Applied Mechanics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Changes of some of the mechanical properties of rocks and rock mass in conditions of mining exploitation and mine workings flooding
    Zmiany niektórych właściwości mechanicznych skał i górotworu w warunkach eksploatacji i zatapiania wyrobisk górniczych
    Autorzy:
    Bukowski, P.
    Bukowska, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/348703.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    GZW
    górotwór
    skały
    właściwości mechaniczne
    właściwości hydrogeologiczne
    USCB
    rock mass
    rocks
    mechanical properties
    hydrogeological properties
    Opis:
    Mining exploitation exerts on influence within rock mass, which manifests itself in rock mass destruction and dewatering. These processes have on influence on the properties of rocks forming rock mass and causing their alteration, and change of the state of natural hazards and conditions of carrying out mining activities. The dewatering of rock mass leads to increase of values and of strength parameters of rocks, which can once more be decreased, for instance under the influence of their saturation with water in the process of mine workings flooding. The relationships between the changes of the geomechanical and hydrogeological conditions taking place in rock mass under the influence of mining exploitation have been presented in this paper. Against a background of comparative results of laboratory and field testing carried out before and after going through exploitation, changes of compressive strength of rocks located within the impact area of the undermining and the overmining seam have been characterized. With reference to the changes in the mining situation in the Upper Silesian Coal Basin (USCB) after 1945, changes in the hydrogeological conditions and their influence on geomechanical conditions in the area of the mine workings have all been characterized. The significance of the change in the hydrogeological and geomechanical conditions in order that a proper assessment method for conditions of safe running of mining operations has also been addressed.
    Eksploatacja górnicza powoduje wpływy w obrębie górotworu, które przejawiają się jego destrukcją i odwodnieniem. Procesy te oddziałują na właściwości skał górotworu powodując ich zmianę, zmianę stanu zagrożeń naturalnych i warunków prowadzenia robót górniczych. Odwadnianie górotworu prowadzi do wzrostu wartości parametrów wytrzymałościowych skał, które ponownie mogą się zmniejszyć na przykład. pod wpływem nasycania ich wodą w procesie zatapiania wyrobisk górniczych. W artykule przedstawiono współzależności zmian warunków geomechanicznych i hydrogeologicznych zachodzących w górotworze pod wpływem eksploatacji górniczej. Na tle wyników porównawczych badań laboratoryjnych i polowych wykonanych przed i po przejściu frontu eksploatacyjnego, scharakteryzowano zmiany wytrzymałości na ściskanie skał znajdujących się w strefie wpływów podbierania i nadbierania pokładu. W nawiązaniu do zmian sytuacji górniczej w GZW po 1945 roku scharakteryzowano zmiany w warunkach hydrogeologicznych i ich wpływ na warunki geomechaniczne w otoczeniu wyrobisk górniczych. Zasygnalizowano znaczenie zmian warunków hydrogeologicznych i geomechanicznych dla prawidłowego wykonywania ocen warunków bezpiecznego prowadzenia robót górniczych.
    Źródło:
    AGH Journal of Mining and Geoengineering; 2012, 36, 1; 57-67
    1732-6702
    Pojawia się w:
    AGH Journal of Mining and Geoengineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O różnicach w zachowaniu się skał w warunkach jednoosiowego rozciągania i ściskania
    Note on the differences of the behavior of rocks under uniaxial tension and compression condition
    Autorzy:
    Tomiczek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/350347.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    mechanika skał
    próba jednoosiowego ściskania
    próba jednoosiowego rozciągania
    rozciąganie wielocykliczne
    właściwości odkształceniowe
    stałe materiałowe
    uniaxial monotonic
    cyclic compression
    tension tests
    deformational properties of rock
    Young modulus
    Poisson's ratio
    dilatancy
    brittle fracture
    brittle fracture of rock
    Opis:
    W celu wykrycia różnic w zachowaniu się skał w polu naprężeń rozciągających i ściskających przeprowadzono najpierw próby jednoosiowego ściskania, a później - rozciągania smukłych walcowych próbek trzech quasi-jednorodnych skał: piaskowców Brenna i Jastrzębie oraz granitu Strzelin. Próby rozciągania były próbami monocyklicznymi oraz wielocyklicznymi.
    Cylindrical specimens of Brenna and Jastrzębie sandstones and Strzelin granite were tested under the monotonic compression and the monotonic and the cyclic uniaxial tension. The curves of the axial stress versus the axial, lateral and volumetric strains show the differences of the behavior of rocks under uniaxial tension and compression conditions. The strain-stress characteristics of rocks under uniaxial tension exhibited non-linearity. The average volumetric strain increased with the increase in the axial strain and in the tensile loads. The results indicated that the Poisson's ratio as well the tangent and the secant moduli decreased with the increase in the tensile loads. When the rocks were subjected to load cycles in the uniaxial tension some residual axial, lateral and volumetric strains remained after unloading. According to the experimental results, the conclusion of a diametrically different behavior of rocks under the tension conditions vs. compression was given.
    Źródło:
    Górnictwo i Geoinżynieria; 2007, 31, 3/1; 543-553
    1732-6702
    Pojawia się w:
    Górnictwo i Geoinżynieria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ efektu skali na wyniki badań przepuszczalności porowatych ośrodków gruntowo-skalnych
    Influence of scale effect on the results of permeability tests on rock-ground porous media
    Autorzy:
    Drożdżak, R.
    Twardowski, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/300257.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    efekt skali
    skala pomiaru
    przepuszczalność
    współczynnik filtracji
    cechy strukturalne górotworu
    scale effect
    scale of measurement
    permeability
    filtration coefficient
    structural properties of the rock mass
    Opis:
    W pracy omówiono zasadnicze czynniki objaśniające obserwowaną zmienność wyników badań właściwości fizycznych porowatych ośrodków gruntowo-skalnych. Przedstawiono liniowe skale pomiarowe wykorzystywane przy ilościowej charakterystyce górotworu. Omówiono zasady i warunki skutecznej homogenizacji ośrodków porowatych, umożliwiającej ich opis w skali mezoskopowej. Wpływ tzw. efektu skali na wyniki badań właściwości fizycznych ośrodków porowatych przedstawiono na przykładzie oceny przepuszczalności gruntów i skał, w szczególności współczynnika filtracji gruntów. Zwrócono uwagę na istotne zróżnicowanie uzyskiwanych ocen w zależności od wykorzystywanych technik i metod badawczych, w tym przede wszystkim laboratoryjnych i polowych.
    The most important factors describing the observed variability of results of tests on physical properties of rock--ground porous media are described in this paper. The measurement scales are used to quantitatively characterize the rock mass. The principles and conditions of effective homogenization of porous media, enabling their description on mesoscopic scale were discussed. The influence of the so-called scale effect on the results of tests on physical properties of porous media was presented on the example of evaluation of permeability of ground and rocks, with emphasis on the coefficient of ground filtration. The differentiation of the obtained evaluation was shown in view of employed techniques and research methods, mainly laboratory and field ones.
    Źródło:
    Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2009, 26, 4; 599-611
    1507-0042
    Pojawia się w:
    Wiertnictwo, Nafta, Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Statystyczna analiza strugi urobku generowanej przez koparkę kołową
    Statistical analysis of a stream of mined rock generated by bucket wheel excavator
    Autorzy:
    Czaplicki, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/170834.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    struga urobku
    właściwości statystyczne
    rozkład normalny
    stream of mined rock
    statistical properties
    normal distribution
    Opis:
    Przedmiotem rozważań w niniejszej pracy jest strumień urobku generowany przez koparkę kołową, mając na uwadze jego właściwości statystyczne. Informacja o zidentyfikowanych własnościach stanowiła podstawę do wyboru modelu opisującego ten strumień. Analiza została dokonana w oparciu o dane kopalniane, jakie zebrano przy realizacji pracy doktorskiej wykonywanej na Politechnice Wrocławskiej. W literaturze opisującej wnioskowanie o właściwościach strumienia na podstawie zebranego materiału, zaprezentowano nieco inne rezultaty aniżeli w niniejszej pracy.
    A subject of consideration here is a stream of excavated rock won by BWE taking into account statistical properties of the stream. Information on the identified properties was a ground to select an appropriate model that describes the stream. Statistical analysis was done basing on data collected from the field investigation that was carried out to accomplish Ph.D. dissertation realised on Wrocław Technical University. In literature describing statistical inference on the properties of the stream a different approach and results are presented than that described here.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2014, 55, 1; 22-28
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Identyfikacja właściwości odkształceniowych górotworu w oparciu o numeryczną analizę wstrząsu związanego z wyburzaniem budowli
    Identification of physical properties of rock mass based on the numerical analysis of tremor connected with building demolition
    Autorzy:
    Walaszczyk, J.
    Hachaj, S.
    Barnat, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/349310.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    wyburzanie budowli
    modelowanie numeryczne
    właściwości fizyczne
    górotwór
    building demolition
    numerical modeling
    physical properties
    rock mass
    Opis:
    Likwidację (wyburzenia) starych konstrukcji budowlanych coraz częściej przeprowadza się metodą minerską. Wyburzane obiekty są zwykle posadowione pośród innych budowli, których konstrukcje powinny być chronione przed uszkodzeniem. Największym zagrożeniem dla chronionych obiektów są parasejsmiczne drgania wywołane wybuchem materiału kruszącego i upadkiem wyburzanej konstrukcji. Energia niesiona przez falę sejsmiczną jest przekazywana na obiekt chroniony, wprowadzając go w drgania. Parametry (widmo częstotliwościowe, widmowa gęstość mocy, maksymalne wychylenie) rzeczywistego wektora prędkości przekazanego na chroniony obiekt są przedmiotem analizy przy projektowaniu procesu wyburzeniowego. Rzadko znana jest struktura i właściwości fizyczne górotworu, na którym posadowione są chronione budynki, a właściwości te decydują o postaci propagującej fali parasejsmicznej. W łatwy sposób można zidentyfikować warstwę wierzchnią gruntu (i określić jej właściwości mechaniczne), lecz morfologia warstw głębiej zalegających (poniżej fundamentów) na ogół nie jest znana. Niniejsza praca stanowi próbę określenia właściwości fizycznych skał na podstawie porównania rejestrowanego wstrząsu towarzyszącego wyburzaniu rzeczywistej konstrukcji z wynikami uzyskanymi na modelu numerycznym zbudowanym na bazie elementów skończonych.
    The following paper deals with the determination of rock physical properties based on comparison of the recorded tremor accompanying the demolition of a real building with the results from the numerical model based on the finite element method.
    Źródło:
    Górnictwo i Geoinżynieria; 2008, 32, 2; 307-319
    1732-6702
    Pojawia się w:
    Górnictwo i Geoinżynieria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The results of the research on physical and mechanical properties of rock analogues and moon soils
    Wyniki badań właściwości fizycznych i mechanicznych analogów skał i gruntów księżycowych
    Autorzy:
    Kolano, M.
    Mazurek, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/348765.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    rock analogues
    moon soils
    physical-mechanical properties
    analog gruntu księżycowego
    grunty księżycowe
    właściwości fizyczno-mechaniczne
    Opis:
    The article concerns the testing of the physical-mechanical properties of rock analogues and moon soils. The materials tested are mainly: loose material (JSC 1A, Chenobi, AKG2010, Phobos) and firm highly-porous (Foam), as well as firm slightly-porous material (material analogue of Phobos moons). In this article the results of volumetric density/bulk density determination, and the determination of porosity, coefficient of consolidation and compressive and shear strength tests are looked at. The tests were done within the international project entitled Instrument "CHOMIK" ("HAMSTER") of Phobos Sample Return Mission, conducted by Space Investigation Center, Polish Academy of Science.
    Artykuł poświęcony jest badaniom właściwości fizyczno-mechanicznych analogów skał i gruntów księżycowych. Przebadanymi materiałami były głównie: materiał sypki (JSC 1A, Chenobi, AKG2010, Phobos) oraz materiał zwięzły mocno porowaty (Foam), jak również materiał zwięzły o niewielkiej porowatości (analog materiału księżyca Fobos). W artykule zamieszczono wyniki oznaczeń gęstości objętościowej/gęstości nasypowej, porowatości, współczynnika konsolidacji oraz wytrzymałości na ściskanie i na ścinanie. Badania zostały wykonane w ramach projektu międzynarodowego pt. Instrument „CHOMIK" misji Phobos Sample Return, realizowanego przez Centrum Badań Kosmicznych PAN.
    Źródło:
    AGH Journal of Mining and Geoengineering; 2013, 37, 1; 35-49
    1732-6702
    Pojawia się w:
    AGH Journal of Mining and Geoengineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparison of geo-mechanical properties of white rock salt and pink rock salt in Kłodawa salt diapir
    Autorzy:
    Kolano, M.
    Flisiak, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/178497.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    sól kamienna
    właściwości geomechaniczne
    wytrzymałość i odkształcalność
    właściwości reologiczne
    wysad Kłodawa
    rock salt
    geomechanical properties
    strength and strain
    rheological properties
    Kłodawa salt diapir
    Opis:
    Within the boundaries of the Salt Mine “Kłodawa”, rock-salts and potassium-magnesium salts occur at different stratigraphic levels. The present article introduces strength-strain properties of white rock salt, building the nucleus of northeastern edge anticline, and pink rock salt that belongs to the series of youngest rock salt. On the grounds of the research on strength and strain parameters (uniaxial compressive and tensile strength, triaxial shear strength, modulus of elasticity and Poisson ratio) there is presented, in the article, variation of basic parameters determining geo-mechanical properties of rock salt in Kłodawa salt diapir.
    Źródło:
    Studia Geotechnica et Mechanica; 2013, 35, 1; 119-128
    0137-6365
    2083-831X
    Pojawia się w:
    Studia Geotechnica et Mechanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Research on geo-mechanical properties of rock salt in Kłodawa diapir
    Badania właściwości geomechanicznych soli kamiennej z wysadu Kłodawa
    Autorzy:
    Flisiak, D.
    Kolano, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/348625.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    górotwór solny
    parametry geomechaniczne soli kamiennej
    wytrzymałość i odkształcalność
    właściwości reologiczne
    salt rock mass
    geo-mechanical parameters of rock salt
    strength and strain
    rheological properties
    Opis:
    Laboratory research on salt rock mass, univocally indicates the different character of this medium in comparison with other rock materials. Salt rock mass is not a homogeneous medium, and the structure variability of the salt series, their geological history, or depth of actual deposition of strata, can be the reason for significant diversification the of its geo-mechanical properties. This article shows the results of laboratory testing on rock salt samples drawn from the Kłodawa diapir. The tests carried out include single-axial compression tests, triaxial compression tests, creep tests with a constant and variable load, and tensile tests by means of transverse compression (Brazilian method). The research was carried out to determine and check the geo-mechanical parameters of rock salt.
    Przeprowadzone do tej pory laboratoryjne badania górotworu solnego jednoznacznie wskazują na odmienny charakter tego ośrodka, w porównaniu z innymi materiałami skalnymi. Górotwór solny nie jest ośrodkiem jednorodnym, a zmienność budowy serii solnych, ich historia geologiczna czy głębokość aktualnego zalegania w wysadzie, mogą być powodem znacznego zróżnicowania własności geomechanicznych. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badań laboratoryjnych soli kamiennej pobranej z wysadu Kłodawa. Przeprowadzone testy obejmowały próbę jednoosiowego ściskania, próbę trójosiowego ściskania, próbę pełzania ze stałym i zmiennym obciążeniem oraz próbę rozciągania metodą poprzecznego ściskania (metoda brazylijska). Celem badań było wyznaczenie i sprawdzenie parametrów geomechanicznych soli kamiennej.
    Źródło:
    AGH Journal of Mining and Geoengineering; 2012, 36, 2; 145-153
    1732-6702
    Pojawia się w:
    AGH Journal of Mining and Geoengineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Impact of heating of Carboniferous rocks on their mechanical parameters
    Wpływ wysokiej temperatury na parametry mechaniczne skał karbońskich
    Autorzy:
    Małkowski, P.
    Kamiński, P.
    Skrzypkowski, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/348735.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    właściwości mechaniczne skał
    wygrzewanie skał
    podziemne zgazowanie węgla
    mechanical properties of rocks
    rock furnacing
    underground coal gasification (UCG)
    Opis:
    This article presents the results of strength and deformation tests of carboniferous rocks - mudstones, siltstones, sandy mudstones and sandstones after kilning at a temperature of 1000 degrees of Celsius. The rocks studied originate from the site of the underground geo-reactor designed in Poland from "Wieczorek" mine. The article presents the values of compression strength and tensile strength of the rocks, modulus of elasticity and changes to the above parameters due to impact of high temperatures. Also, ignition losses have been presented, as experienced by the rocks, and the above studies have been carried out in order to assess to the change in the physical properties of the rocks due to heating.
    W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań wytrzymałościowo-odkształceniowych skał karbońskich - łupków ilastych, łupków piaszczystych, łupków ilastych zapiaszczonych oraz piaskowców po wyprażeniu ich w temperaturze 1000 stopni Celsjusza. Badane skały pochodzą z miejsca projektowanego w Polsce podziemnego georeaktora z kopalni "Wieczorek". W artykule przedstawiono wartości wytrzymałości na ściskanie i rozciąganie skał, modułu sprężystości liniowej oraz zmian powyższych parametrów na skutek działania na skały wysokich temperatur. Przedstawiono także straty prażenia jakim ulegają ww. skały oraz skonfrontowano powyższe badania ze zmianą właściwości fizycznych skał na skutek ich ogrzewania.
    Źródło:
    AGH Journal of Mining and Geoengineering; 2012, 36, 1; 231-142
    1732-6702
    Pojawia się w:
    AGH Journal of Mining and Geoengineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A nanoscale simulation study of elastic properties of gaspeite
    Autorzy:
    Benazzouz, B.-K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/178463.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    carbonate rock
    gaspeite
    molecular dynamic
    elastic properties
    pressure effect
    skała węglanowa
    gaspeit
    dynamika molekularna
    właściwości sprężyste
    wpływ ciśnienia
    Opis:
    The study of structural and mechanical properties of carbonate rock is an interesting subject in engineering and its different applications. In this paper, the crystal structure of gaspeite (NiCO3) is investigated by carrying out molecular dynamics simulations based on energy minimization technique using an interatomic interaction potential. At first, we focus on the structural properties of gaspeite mineral. And then, the elastic properties are calculated, including the elastic constants, bulk modulus, shear modulus, the S- and P-wave velocities. In the next part of this paper, the pressure effect will be studied on the structural and elastic properties of NiCO3 at high pressure.
    Źródło:
    Studia Geotechnica et Mechanica; 2014, 36, 2; 9-16
    0137-6365
    2083-831X
    Pojawia się w:
    Studia Geotechnica et Mechanica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza zależności między geomechanicznymi parametrami skał złożowych i otaczających na przykładzie wybranych rejonów górniczych kopalń LGOM
    An example analysis of relationship between geo-parameters of deposit rock and surrounding one regarding chosen zones of LGOM mines
    Autorzy:
    Galiński, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/350301.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    mechanika górotworu
    badania geomechanicznych własności skał
    badania statystyczne
    rock mass mechanics
    investigations of geomechanical properties of rocks
    statistical investigations
    Opis:
    W pracy przedstawiono zastosowanie regresji wielokrotnej do określenia zależności między wynikami pomiarów parametrów geomechanicznych złoża i skał otaczających. Wyniki pomiarów gromadzone były w dokumentacji kopalń LGOM. Stosując wybrany model regresji, wyznaczono odpowiednie postacie funkcji. Obliczenia wykonano oddzielnie dla stropu, wyrobiska i spągu i na przykładzie dwóch kopalń "Rudna" i kopalni "Lubin".
    Application of multi regression method for determination of relationships between geo-parameter values of seams and surrounding rocks was described in the paper. Data were taken from LGOM mine files. By means of regression method a specific functions were established. Calculations were carried out for seam, roof and floor rocks of "Rudna" and "Lubin" mines.
    Źródło:
    Górnictwo i Geoinżynieria; 2009, 33, 1; 187-193
    1732-6702
    Pojawia się w:
    Górnictwo i Geoinżynieria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The unipore and bidisperse diffusion models for methane in hard coal solid structures related to the conditions in the Upper Silesian Coal Basin
    Autorzy:
    Karbownik, Marcin
    Krawczyk, Jerzy
    Schlieter, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853815.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    wyrzut gazu
    węgiel kamienny
    model dyfuzyjny
    właściwości sorpcyjne
    gas and rock outburst
    sorption properties
    hard coal structure
    diffusion model
    Opis:
    The safety of mining operations in hard coal mines must be constantly developed and improved. There is ongoing multi-directional research focused at best recognition of the phenomenon associated with the properties of the coal-gas system and its connections with mining and geological conditions. This article presents the results of sorption experiments on coals from the Upper Silesian Coal Basin, which are characterized by varying degrees of coalification. One of the parameters that describes the kinetics of methane sorption, determining and providing valuable information about gas hazard and in particular the risk of gas and rock outbursts, is the effective diffusion coefficient De. It is derived from the solution of Fick’s second law using many simplifying assumptions. Among them is the assumption that the carbon matrix consists of only one type of pore-micropores. In fact, there are quite often at least two different mechanisms, which are connected to each other, related to the diffusion of methane from the microporous matrix and flows occurring in voids and macropores. This article presents both the unipore and bidisperse models and a set of comparisons which fit them to experimental curves for selected coals. For some samples the more complex bidisperse model gave much better results than the classic unipore one. The supremacy of the bidisperse model could be associated with the differences in the coal structure related to the coalification degree. Initial results justify further analyses on a wider set of coals using the methodology developed in this paper.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2020, 65, 3; 591-603
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A comparative analysis of concrete strength using igneous, sedimentary and metamorphic rocks (crushed granite, limestone and marble stone) as coarse aggregate
    Analiza porównawcza wytrzymałości betonu z kruszywem grubym w postaci skał magmowych, osadowych i metamorficznych (łamany granit, wapień i marmur)
    Autorzy:
    Tsado, T. Y.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2068364.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska
    Tematy:
    beton
    kruszywo grube
    skała magmowa
    granit
    skała osadowa
    wapień
    skała metamorficzna
    marmur
    wytrzymałość betonu
    wytrzymałość na ściskanie
    właściwości fizyczne
    analiza porównawcza
    concrete
    coarse aggregate
    igneous rock
    granite
    sedimentary rock
    limestone
    metamorphic rock
    marble
    concrete strength
    compressive strength
    physical properties
    comparative analysis
    Opis:
    This paper presents a comparative analysis of the effect of the physical properties of coarse aggregate (igneous rock - crushed granite stone; sedimentary rock - limestone and metamorphic rock - marble stone) on the compressive strength of Portland cement concrete and compare their characteristic strength. Tests such as sieve analysis, specific gravity, bulk density, void ratio, porosity, water absorption and aggregate impact value were carried out on aggregates to ascertain their physical properties as they affect the strength of concrete. The concrete strength comparison was confined to characteristic concrete strength of grade 20 and 30 N/mm² only. Two different mix proportions of 1:2:4 and 1:3:6, and water cement ratio of 0.5 and 0.6 for both mixes were used to cast concrete cubes which were hydrated for 7, 14, and 28-day periods respectively. The compressive strength tests conducted on the cast cubes was found to be within the stipulated value of concrete strength of 26.0 N/mm² for 28-day hydration period by British Standard specification. The 28-day concrete cubes cast with these aggregates shows that, at the low strength of 20 N/mm², igneous rock - crushed granite stone c concrete had the highest strength of 26.45 N/mm² followed by Sedimentary-limestone with 26.11 N/mm² and metamorphic rock - marble stone 26.03 N/mm² in that order, and also at the high strength of 30 N/mm², crushed granite concrete gave the highest strength to be 30.11 N/mm² followed by granite 29.78 N/mm² and limestone 29.53 N/mm² in that order.
    W artykule przedstawiono analizę porównawczą wpływu właściwości fizycznych kruszywa grubego (skały magmowej - łamany granit, skały osadowej - wapienie i skały metamorficznej - marmur) na ściskanie betonu poprzez porównanie charakterystycznej wytrzymałości. Kruszywo grube poddano badaniom: uziarnienia, gęstości nasypowej, gęstości, porowatości, wskaźnika porowatości, absorpcji wody i współczynnika wpływu kruszywa w celu ustalenia właściwości fizycznych, jakie mają wpływ na wytrzymałość betonu. Porównanie wytrzymałości betonu ograniczono do charakterystycznej wytrzymałości na ściskanie betonu o wartości 20 i 30 N/mm². Do wykonania sześciennych kostek betonowych zastosowano dwie różne proporcje mieszanki 1:2:4 i 1:3:6 i dwie wartości stosunku cementowo-wodnego 0,5 i 0,6, które dojrzewały odpowiednio przez 7, 14 i 28 dni. Testy wytrzymałości na ściskanie przeprowadzone na kostkach sześciennych wykazały, że przewidywana wytrzymałość betonu dla próbek 28-dniowych wynosi 26,0 N/mm², opierając się na normie brytyjskiej. Badania 28-dniowych betonowych kostek, w których zastosowano analizowane kruszywa grube wykazały, że dla wytrzymałości 20 N/mm²: beton z granitem miał największą wytrzymałość - 26,45 N/mm², beton z wapieniem 26,11 N/mm² i z marmurem - 26,03 N/mm². Dla wytrzymałości 30 N/mm² również beton z granitem miał największą wytrzymałość: 30,11 N/mm², następnie z granitem 29.78 N/mm² i wapieniem 29,53 N/mm².
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo; 2013, 19 (169); 179--191
    0860-7214
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation of water hazard in hard coal mines in changing conditions of functioning of mining industry in Upper Silesian Coal Basin – USCB (Poland)
    Ocena zagrożenia wodnego w kopalniach węgla kamiennego w zmieniających się warunkach funkcjonowania górnictwa w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym – GZW (Polska)
    Autorzy:
    Bukowski, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/219199.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    water hazard
    restructurisation of hard coal mines
    hydrogeological properties of rocks and rock mass
    methods of investigations
    Upper Silesian Coal Basin
    zagrożenia wodne
    restrukturyzacja kopalń węgla kamiennego
    hydrogeologiczne właściwości skał i górotworu
    metody badań
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    Opis:
    Water hazard has been accompanying underground mining since the first mines were built. The hazard is particularly often in the areas of mines situated in hydrogeologically outcropped part of USCB and in water rich formations of Cracow Sandstone Series. To plan properly mining actions and technical measures at each stage of life of a mine it is necessary to evaluate hydrogeological and geomechanical conditions and their changes. The conditions determine formation, occurrence and volume of the most serious sources of water hazard. Symptoms obtained in geomechanical tests and observations of forming and dewatering reservoirs of underground water, show that it is necessary to update constantly evaluation and classification of sources of water hazard or the state of water hazard in the coal mines of USCB. Development of underground mining in 1945-1990, which resulted in a quick increase in production, determined development and the range of influence of mining operations on the rock mass and the influence on the state of drainage and saturation of the rock mass. The result of the changes was an apparent influence on the changes in the state and shaping water hazards in the course of time. Since 1989 economic conditions of functioning of mines have been tightly associated with the conditions and rules of market economy. As a result of each of the so-called restructuring of mining activity a certain number of mining companies was closed, merged or split. The consequence is that in the vicinity of active mines and prospective mining areas, more and more often there are partially or completely flooded abandoned coal mines. Flooded coal mines have changed and still do hydrogeological conditions of their surrounding and force active mining companies to introduce changes in mining activities they are planning and conducting. The current state of flooding mine workings, is a result of realizing previous plans of restructuring mining industry, and all the changes of the state require hydrogeological documentation and evaluation of water hazard. In the today’s conditions of functioning of mining industry, sources of water hazards like water reservoirs in goafs, are one of six main types of sources of hazard, and at the same time the biggest problem and the most serious threat for active mine workings. As the hydrodynamic conditions in the closed areas stabilise and the water piles up close to the surface, an increase in the influence of reservoirs on the state of environmental and public hazard (subsidence, overflowing, flooding, pollution of water in the aquifers located in the overburden and surface water). As there is a qualitative change in the directions, causes and sources of water hazard, it shall be expected that the changes will tend to increase the threat level from the closed mines. Hence since 2000 the Central Mining Institute has been focused mainly on methodology research, both laboratory ones of various scale of observation referring to the properties of rocks and rock debris, and in situ ones and forecasting ones accompanied by proposed multidirectional applications of the developed methods in mining and environmental practice. The effect of the works was developing and patenting a few new methods. The effects of works which have been conducted in the last several years were proposed changes in defining water hazard, classifying the hazard and its sources. Classifications of underground water reservoirs, deposits located in the vicinity of reservoirs in closed coal mines and water safety of shafts were proposed. The devised test and evaluation methods have wide practical applications in evaluating water hazard and limiting the hazard, as well as estimating volume of water in reservoirs of closed mines and estimating energy of the water and free methane deposit in the abandoned goafs and mine workings. Their application in hydrogeology plays an important role in estimating volume of water in aquifers built of porous hard rocks. It is also important and applicable in environmental engineering to evaluate volume of water, estimating conditions of its accumulation and flow, and migration of pollution mainly within surface water reservoirs reclaimed with waste rock.
    Zagrożenie wodne, przez które należy rozumieć: możliwość wdarcia lub niekontrolowanego dopływu wody (solanki, ługów) albo wody z luźnym materiałem do wyrobisk górniczych stwarzającego niebezpieczeństwo dla ruchu zakładu górniczego lub jego pracowników jest obecne w górnictwie podziemnym od czasu budowy pierwszych kopalń. Zagrożenie to szczególnie często występuje w obszarach kopalń położonych w hydrogeologicznie odkrytej części GZW (Rys. 1) i w silnie wodonośnych utworach krakowskiej serii piaskowcowej. Aby można było prawidłowo zaplanować działania i zaplecze techniczne na każdym etapie funkcjonowania kopalni konieczne jest dokonanie oceny warunków hydrogeologicznych i geomechanicznych oraz ich zmian. Prowadzenie oceny zagrożenia wodnego zachodzi w warunkach GZW w bardzo zróżnicowanym środowisku geologicznym z uwagi na litologię, właściwości skał budujących górotwór i warunki występowania wód podziemnych. Środowisko to w każdym przypadku poddawane było wpływom działalności górniczej o różnej intensywności, zakresie i czasie trwania czynników wpływu. Różne warunki hydrogeologiczne w różnych częściach GZW i różna intensywność oddziaływania kopalń na tych obszarach prowadziła do zróżnicowanego zawodnienia kopalń, które jest główną przyczyną zróżnicowania wielkości dopływu wody do kopalń i możliwości jej gromadzenia w wyrobiskach. Warunki te w głównej mierze decydują o formowaniu się, występowaniu i wielkości najgroźniejszych źródeł zagrożenia wodnego. Zmiany warunków hydrogeologicznych są z kolei powiązane ze zmianami warunków geomechanicznych (Rys. 1), m.in. przez wpływanie na skład pojemnościowy zbiorników dołowych (Rys. 2) i dróg przepływu wody oraz zmianę właściwości zabezpieczeń przed zagrożeniem wodnym. Przesłanki wynikające z badań geomechnicznych i z obserwacji tworzenia się i odwadniania zbiorników wód dołowych, jak również z istotnych w stosunku do lat przed 1990 r. zmian w funkcjonowaniu górnictwa wskazują na konieczność stałego dostosowywania ocen i klasyfikacji źródeł zagrożenia wodnego oraz stanu zagrożenia wodnego w kopalniach węgla kamiennego w GZW. Rozwój górnictwa podziemnego lat 1945-1990, którego efektem był szybki wzrost produkcji, zdecydował o rozwoju i zakresie wpływów eksploatacji górniczej na górotwór i wpływie na stan drenażu i zawodnienia górotworu. Skutkiem tych zmian był ewidentny wpływ na zmiany stanu i kształtowania się zagrożeń wodnych w czasie (Rys. 3). Od 1989 r. warunki ekonomiczne funkcjonowania kopalń są ściśle związane z uwarunkowaniami i zasadami gospodarki rynkowej, co spowodowało, że w efekcie każdej, tzw. restrukturyzacji działalności górniczej likwidowano, łączono lub wydzielano pewną liczbę zakładów górniczych. Skutkiem tego, sąsiadem czynnych kopalń i pól perspektywicznych, coraz częściej były częściowo lub całkowicie zatopione zlikwidowane kopalnie węgla. Kopalnie zatapiane zmieniały i zmieniają warunki hydrogeologiczne ich otoczenia, co wymusza na czynnych zakładach górniczych zmiany w planowaniu i prowadzeniu działalności górniczej. Oddziaływanie zbiorników wodnych, które stają się źródłami zagrożenia wodnego jest już widoczne w przebiegu procesu zatapiania wyrobisk górniczych i parametrów, które ten proces charakteryzują. Obecny stan zatapiania wyrobisk górniczych, które w głównej mierze stanowią troskę zarządów kopalń czynnych, jest rezultatem realizowania wcześniejszych planów restrukturyzacji górnictwa, a wszelkie zmiany tego stanu wymagają udokumentowania hydrogeologicznego i oceny zagrożenia wodnego. Wpływ zbiorników o pojemnościach liczonych w milionach m3 wody na górotwór ma duże znaczenie dla gospodarki złożem, bezpieczeństwa, sposobu i wydajności odwadniania oraz zabezpieczania się przed zagrożeniem wodnym w obrębie kopalń czynnych. W warunkach funkcjonowania współczesnego górnictwa źródła zagrożeń wodnych, jakimi są zbiorniki wodne w zrobach, stanowią jeden z sześciu typów głównych źródeł zagrożenia, a zarazem największy problem i największe zagrożenie dla czynnych wyrobisk górniczych. W najbliższych latach, a także w długiej perspektywie, należy się spodziewać zdecydowanego wzrostu znaczenia dołowych zbiorników wodnych w kształtowaniu rozwoju zagrożeń wodnych. Pośród kierunków rozwoju zagrożeń, wraz z tendencją powiększania pojemności zbiorników wodnych w kopalniach zlikwidowanych, należy się spodziewać wzrostu ich wpływu na warunki funkcjonowania kopalń czynnych. Wraz z ustabilizowaniem warunków hydrodynamicznych w rejonach zlikwidowanych i spiętrzeniem wody na niewielką odległość od powierzchni należy się liczyć ze wzrostem wpływu zbiorników na stan zagrożenia powszechnego (zapadliska, zalewiska, podtopienia), zwłaszcza w okresach ekstremalnych zmian warunków atmosferycznych. Docelowo zaznaczy się efekt środowiskowy zatapiania zrobów związany ze wzrostem zanieczyszczenia wód poziomów wodonośnych w nadkładzie i wód powierzchniowych przez zanieczyszczone wody dołowe. Ponieważ następuje zmiana jakościowa kierunków, przyczyn i źródeł zagrożenia wodnego w kopalniach węgla kamiennego należy się spodziewać, że zmiany będą zmierzać głównie do pogłębienia stanu wzrostu zagrożenia ze strony kopalń zlikwidowanych. Stąd już od 2000 r. za istotne uznano w GIG skierowanie uwagi, głównie na badania metodyczne, zarówno laboratoryjne o różnej skali obserwacji w odniesieniu do właściwości skał i rumoszy skalnych, jak i polowe i prognostyczne wraz z zaproponowaniem wielokierunkowej aplikacji metod do praktyki górniczej i środowiskowej. Efektem tych prac było opracowanie i opatentowanie metody nasycania kapilarnego skał zwięzłych (Rys. 4), opracowanie sposobu oznaczania wodochłonności rumoszy skalnych i początkowej wartości współczynnika pojemności wodnej zrobów (Rys. 6), a także aparatu do badania przepuszczalności i ściśliwości oraz zmian pojemności rumoszy skalnych pod wpływem zróżnicowanego ciśnienia pionowego (Rys. 7). Podjęto także prace nad znalezieniem sposobu określenia warunków i bezpiecznych odległości eksploatacji górniczej planowanej w trudnych warunkach górniczych i przy istnieniu innych niż oczekiwane szerokości filara bezpieczeństwa. Dla takich warunków opracowano sposób wyznaczania tzw. stref bezpieczeństwa. Do ich opracowania wykorzystano metody wyznaczania filarów bezpieczeństwa oraz metody oceny zasięgu rozpraszania wpływów głównych od eksploatacji górniczej (Rys. 5). Efektem prac prowadzonych w okresie ostatnich kilkunastu lat było zaproponowanie zmian w definiowaniu zagrożenia wodnego, klasyfikowaniu stanu tego zagrożenia oraz jego źródeł. Zaproponowano też klasyfikacje: dołowych zbiorników wodnych, złóż położonych w pobliżu zbiorników w zlikwidowanych kopalniach oraz bezpieczeństwa wodnego wyrobisk szybowych. Opracowane metody badań i oceny mają szerokie zastosowanie praktyczne nie tylko w ocenie zagrożenia wodnego i ograniczaniu tego zagrożenia, ale także w ocenie zasobów wody w zbiornikach kopalń zlikwidowanych i ocenie energii z tych wód oraz zasobów metanu wolnego w opuszczonych zrobach i wyrobiskach górniczych. Ich zastosowanie w hydrogeologii ma istotne znaczenie w ocenie i szacowaniu zasobów wód w wodonoścach zbudowanych z porowatych zwięzłych ośrodków skalnych. Ma także duże znaczenie i zastosowanie w inżynierii środowiska w szacowaniu zasobów wód, ocenie warunków gromadzenia i warunków ich przepływu oraz migracji zanieczyszczeń głównie w obrębie zbiorników wodnych na powierzchni zrekultywowanych przez zasypanie skałą płonną. Wyniki badań z proponowanych metod badań laboratoryjnych mogą posłużyć do oceny zmienności warunków filtracji w obrębie brył zwałowisk zbudowanych z materiałów mineralnych np. skał płonnych, a tym samym do budowy modeli hydrogeologicznych i modeli migracji zanieczyszczeń. Proponowany zakres badań i możliwości ich wykorzystania i zastosowania ich wyników, w sposób wyraźny może poprawić dokładność ocen, prognoz i modeli środowiskowych i hydrogeologicznych w obszarach działalności górnictwa głębinowego i odkrywkowego.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 2; 455-475
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of Los Angeles abrasion value (LAAV) and magnesium sulphate soundness (Mwl) of rock aggregates using gene expression programming and artificial neural networks
    Autorzy:
    Köken, Ekin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2203333.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    kruszywa skalne
    sztuczna sieć neuronowa
    siarczan magnezu
    rock aggregates
    aggregate properties
    Los Angeles abrasion loss
    magnesium sulphate soundness
    gene expression programming
    artificial neural network
    Opis:
    It has been acknowledged that two important rock aggregate properties are the Los Angeles abrasion value (LAAV) and magnesium sulphate soundness (M wl). However, the determination of these properties is relatively challenging due to special sampling requirements and tedious testing procedures. In this study, detailed laboratory studies were carried out to predict the LAAV and M wl for 25 different rock types located in NW Turkey. For this purpose, mineralogical, physical, mechanical, and aggregate properties were determined for each rock type. Strong predictive models were established based on gene expression programming (GEP) and artificial neural network (ANN) methodologies. The performance of the proposed models was evaluated using several statistical indicators, and the statistical analysis results demonstrated that the ANN-based proposed models with the correlation of determination (R2) value greater than 0.98 outperformed the other predictive models established in this study. Hence, the ANN-based predictive models can reliably be used to predict the LAAV and M wl for the investigated rock types. In addition, the suitability of the investigated rock types for use in bituminous paving mixtures was also evaluated based on the ASTM D692/D692M standard. Accordingly, most of the investigated rock types can be used in bituminous paving mixtures. In conclusion, it can be claimed that the proposed predictive models with their explicit mathematical formulations are believed to save time and provide practical knowledge for evaluating the suitability of the rock aggregates in pavement engineering design studies in NW Turkey.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2022, 67, 3; 401--422
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odporność na polerowanie kruszyw uzyskanych ze skał magmowych i metamorficznych do nawierzchni drogowych
    Resistance to polishing of road surface aggregates obtained from igneous and metamorphic rocks
    Autorzy:
    Duszyński, Andrzej
    Jasiński, Wiktor
    Pryga-Szulc, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076125.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    odporność na polerowanie
    PSV
    właściwości antypoślizgowe
    agregat
    skały magmowe
    Skały metamorficzne
    struktura skały
    polishing resistance
    anti-skid properties
    aggregate
    igneous rocks
    metamorphic rocks
    rock structure
    Opis:
    The paper deals with aggregates produced from igneous and metamorphic rocks to indicate their specificity related to the possibility of using as high-value aggregates for road construction, taking into account the skid resistance. The skid resistance of the road surface is a result of its microtexture and macrotexture. Among the aggregate characteristics that can be measured in the laboratory is the polishing resistance of PSV, which can be related to the microtexture. The current regulations on skid resistance define the required PSV values of aggregates and aggregate mixtures for asphalt and cement pavements. Aggregates made of igneous and metamorphic rocks are characterized by high compressive strength and are the basic aggregates for road surfaces. Attention was paid to the influence of petrographic features related to the type and structure of the rock, as well as the degree of crystallization of components, size and proportion of rock-forming components. This is illustrated by exemplary igneous and metamorphic rocks. Research on the PSV polishing resistance of aggregates from igneous and metamorphic rocks was carried out at the Road and Bridge Research Institute - Branch Wrocław (IBDiM).
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2021, 69, 10; 680--686
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Numeryczna analiza wpływu własności skał stropowych na możliwości ograniczenia ich opadu w wyrobisku ścianowym
    Numerical analysis of the influence of roof rocks properties ability to reduce roof fall to the free working face
    Autorzy:
    Tomiczek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/113321.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    STE GROUP
    Tematy:
    ściana zawałowa
    opad stropu
    obwał stropu
    własności wytrzymałościowe węgla i skał
    własności odkształceniowe węgla i skał
    longwall with roof caving
    roof fall
    rock slide
    strength properties of coal and rocks
    deformation properties of coal and rocks
    Opis:
    Jednym z podstawowych czynników wpływających na bezpieczeństwo i ciągłość procesu eksploatacji jest zapewnienie niezakłóconego wybierania pokładu poprzez utrzymanie stateczności skał występujących w stropie oraz w czole ściany przed stropnicami obudowy zmechanizowanej oraz zapobieganie niekontrolowanemu opadowi skał stropowych lub bloków węgla do przodka. Na podstawie przykładów eksploatacji trzech ścian S-2, S-3 i S4 w pokładzie 403/1, prowadzonych z zawałem warstw stropowych, przeprowadzono uproszczone analizy numeryczne używając programu różnic skończonych FLAC2D (Itasca C.G.). Badano wpływ własności skał stropowych i węgla na zasięg stref uplastycznienia oraz zniszczenia skał przed- i nad czołem ściany. Przeprowadzone analizy stanowiły negatywną weryfikacją prowadzonych dotychczas działań powodujących osłabienie górotworu i wskazywały na konieczność podjęcia takich, które zmierzałyby do jego wzmocnienia.
    One of the primary factors affecting the safety and permanence of the process of longwall mining excavation is to ensure the stability of rocks occurring in the roof and in the working face in front of the roof bar of the powered roof support and the prevention of uncontrolled roof fall to the free working face. Based on the examples of the operation of three longwalls with roof caving: S-2, S-3 and S4 on 403/1 coal bed were conducted simplified numerical analysis using the finite difference program FLAC2D (Itasca CG). The influence of properties of roof rock and coal to propagation of areas plasticity and damage of rocks in front of and above the working face. The analyzes conducted negative verification of activities carried out so far causing the weakening of the rock and pointed need of such tending to strengthen it.
    Źródło:
    Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2017, 6, 3; 274-284
    2391-9361
    Pojawia się w:
    Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The preliminary research of the physico-mechanical properties of aggregates based on the colliery shale, supplemented by fly ash
    Badania wstępne właściwości fizykomechanicznych kruszyw na bazie łupku przywęglowego z dodatkiem popiołu lotnego
    Autorzy:
    Blajer, Mateusz
    Stopkowicz, Agnieszka
    Adamczyk, Justyna
    Cała, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218673.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    właściwości fizyko-mechaniczne
    popiół lotny z kotła fluidalnego
    mieszanki kruszywowo-popiołowe
    skała płona
    physico-mechanical properties
    waste rock
    fly ash from fluidized bed boiler
    aggregate mixes
    Opis:
    The currently applicable legal provisions and also the economic concepts emphasize the importance of circular economy. In this aspect, it is very important to reduce the waste production respectively planning and running a business. Technical research is the key to finding a new applications for waste, in particular disposed on landfilling. Mining and energy industries belong to the biggest producers of waste in Poland. The total share of these two branches in waste production is up to 70% (mining and quarrying 53%; electricity, gas, steam and air conditioning supplay 17%). In environment, economy and social aspect, it is very important to develop this waste. The paper presents research on the physico-mechanical properties of the aggregates based on colliery shale supplemented by fly ash (20% - 40% supplement of fly ash). The following tests should be mentioned among performed: particle size distribution, the sand equivalent test, freeze resistance and direct shear tests. Also the chemical properties found in the literature was invoked. The research shows good physico-mechanical properties of the mixes, such as cohesion (44.62 kPa - 68.57 kPa) or internal firiction angle (34.74° - 40.52°). Though low resistance to weathering and a large susceptibility to frost heave (the mass loss after the freezing cycles is 76%) may limit its applicatin in road engineering. The sand equivalent tests were made only for aggregates. Tested materials shows usefulness for earthen structures. However, the research should be supplemented by chemical tests and also observations of the material properties changes as the effect of time. The research on the leachability of chemical pollutants, which will determine the acceptable share of ash in the mix, could be especially significant. The fact that fly ash contains a lot of sulphates and chlorides, which leach into the environment may pose a threat to living organisms.
    Aktualne przepisy prawa oraz koncepcje gospodarcze obowiązujące w Polsce kładą duży nacisk na gospodarkę o obiegu zamkniętym. W tym aspekcie bardzo ważne staje się ograniczanie liczby odpadów odpowiednio planując oraz prowadząc działalność gospodarczą. Dlatego, poprzez badania poszukuje się rozwiązań, które pozwoliłyby na znalezienie nowych zastosowań dla odpadów, w szczególności unieszkodliwianych poprzez składowanie. Energetyka i górnictwo to dwie gałęzie przemysłu, których udział w produkcji odpadów jest największy. W Polsce oba sektory wytwarzają łącznie około 70% odpadów (górnictwo 53%; energetyka 17%). Zagospodarowanie tych odpadów jest bardzo ważne w aspekcie środowiskowym, ekonomicznym jak i społecznym.W artykule przedstawiono badania właściwości fizyko-mechanicznych dla mieszanek kruszywowo-popiołowych bazujących na łupku przywęglowym oraz popiele lotnym (20%-40% dodatku popiołu lotnego). Pośród przeprowadzonych badań należy wymienić: badanie wskaźnika piaskowego, badanie składu ziarnowego, badania mrozoodporności czy test bezpośredniego ścinania. Przywołano także właściwości chemiczne popiołów lotnych, które znaleziono w literaturze. Przeprowadzone badania wskazują na dobre właściwości fizyko-mechaniczne mieszanek kruszywowo-popiołowych takie jak kąt tarcia wewnętrznego (34.74°-40.52°) i spójność (44.62 kPa-68.57 kPa). Jednak niska mrozoodporność łupku przywęglowego (utrata masy po cyklach mrożenia wynosi 76%) wprowadza pewne ograniczenia co do możliwości zastosowania niniejszego materiału, w szczególności np. w drogownictwie. Badania wskaźnika piaskowego wykonano jedynie dla kruszyw, nie uwzględniając mieszanek. Badany materiał wykazuje potencjał do zastosowania przy wznoszeniu budowli ziemnych. Należy jednak przedstawione badania uzupełnić o badania chemiczne, a także uwzględnić w nich zmianę właściwości materiału pod wpływem czasu. Szczególnie ważne mogą okazać się badania wymywalności zanieczyszczeń chemicznych, które określą dopuszczalny udział popiołu w mieszance. Jest to związane z tym, że popioły lotne zawierają dużo siarczanów i chlorków, które wymywane do środowiska mogą stanowić zagrożenie dla organizmów żywych.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2019, 64, 1; 21-34
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza statystyczna parametrów zbiornikowych utworów jury górnej-kredy dolnej zapadliska przedkarpackiego uzyskanych z testów RPZ i pomiarów geofizycznych
    Statistical analysis of reservoir parameters of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation in the Carpathian Foredeep obtained from DST tests and geophysical surveys
    Autorzy:
    Dubiel, S.
    Uliasz-Misiak, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217096.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    analiza statystyczna
    skała węglanowa
    jura górna
    kreda dolna
    zapadlisko przedkarpackie
    parametry złożowe
    właściwości zbiornikowe
    statistical analysis
    carbonate rock
    Upper Jurassic
    Lower Cretaceous
    reservoir parameters
    Carpathian Foredeep
    DST tests
    reservoir properties
    Opis:
    W publikacji przedstawiono wybrane wyniki analizy statystycznej właściwości zbiornikowych i parametrów złożowych utworów jury górnej-kredy dolnej określone na podstawie wyników testów rurowymi próbnikami złoża (RPZ) oraz badaniami geofizycznymi, przydatne przy opracowywaniu charakterystyki geologicznej złóż węglowodorów w utworach górnej jury-dolnej kredy. Właściwości zbiornikowe (porowatość ogólna, miąższość efektywna) oraz parametry złożowe (przepuszczalność, gradient ciśnienia złożowego i wskaźnik wydobycia wody złożowej) jury górnej-kredy dolnej, usystematyzowano w postaci histogramów, w celu scharakteryzowania ich rozkładu i wyznaczenia wartości średnich. Wyznaczone średnie wartości mogą być wykorzystane przy projektowaniu procesów dowiercania, opróbowania i eksploatacji złóż węglowodorów w utworach górnej jury-dolnej kredy. Wartość ciśnienia złożowego określona na podstawie wyników testów złożowych RPZ stanowi podstawę symulacji złożowych, a także projektowania konstrukcji otworów wiertniczych, technologii dowiercania oraz eksploatacji złoża. Metodami analizy statystycznej wyznaczono równanie regresji liniowej zmian ciśnienia złożowego w funkcji głębokości zalegania skał węglanowych jury górnej-kredy dolnej. Równanie to może być wykorzystywane do prognozowania wartości ciśnienia w danym rejonie wierceń. Cechy produkcyjne badanych poziomów perspektywicznych jury górnej-kredy dolnej oceniono na podstawie zmian wskaźnika wydobycia wody złożowej (wydatek przypadający na jednostkę depresji ciśnienia) w funkcji miąższości efektywnej. Uzyskana korelacja pozwala na prognozowanie wskaźnika wydobycia wody złożowej na podstawie miąższości efektywnej w badanych utworach. Cechą skał zbiornikowych, od której w znacznym stopniu zależy wielkość wskaźnika wydobycia tak wody złożowej, jak też i węglowodorów, jest ich przepuszczalność. Zróżnicowane zależności pomiędzy porowatością i przepuszczalnością występujące w skałach węglanowych są często przyczyną trudności i niejednoznaczności w interpretacji wyników testów złożowych. Metodami analizy statystycznej stwierdzono – dla wybranego obszaru poszukiwań naftowych – zadawalającą korelację między przepuszczalnością efektywną dla wody określoną testami RPZ, a porowatością oszacowaną na podstawie pomiarów geofizyki wiertniczej, nadającą się do prognozowania wartości przepuszczalności skał jury górnej-kredy dolnej.
    This article presents selected results of statistical analysis of reservoir properties and reservoir parameters of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation in the Carpathian Foredeep. Reservoir properties and parameters were based on the results of drillstem tests (DST) and geophysical surveys. These results allowed for geological characterization of hydrocarbon deposits in the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formations. Reservoir properties (total porosity, effective thickness) and reservoir parameters (permeability, reservoir pressure gradient, and water production coefficients) of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation have been arranged in the form of histograms in order to define the distribution of average values. Average values can be used in drill up operations, well tests, and exploitation of hydrocarbon deposits in the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation. Methods of statistical analysis determined the linear regression equation of reservoir pressure changes as a function of Upper Jurassic-Lower Cretaceous carbonate formation depth. This equation can be used to estimate the reservoir pressure in the drilling area. Production parameters of the geological formation have been examined based on changes in the water production coefficient (flow rate per unit pressure depression), which can be predicted as a function of the effective thickness of the tested formation. Water production coefficient as well as hydrocarbons production coefficient depends largely on reservoir rocks permeability. The relationship between porosity and permeability in carbonate rocks often causes difficulties and ambiguities in the interpretation of reservoir test results. This analysis, however, found a satisfactory correlation between the effective water permeability from DST tests and porosity estimated from well logs in the selected area of petroleum exploration. This correlation will be suitable for predicting the permeability of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 2; 119-134
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki badań własności mechanicznych skał w aspekcie metody urabiania
    The results of rock mechanical properties testing with respect to mining methodsl
    Autorzy:
    Bołoz, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1861142.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
    Tematy:
    własności mechaniczne skał
    dobór metody urabiania
    anizotropia skał
    mechaniczne urabianie skał
    frezowanie
    struganie
    wiercenie
    mechanical properties of rocks
    selection of a mining method
    rock anisotropy
    mechanical cutting of rocks
    cutting
    planning
    drilling
    Opis:
    W artykule przedstawiono tematykę związaną z często pomijanym wpływem kierunku urabiania na generowane opory urabiania skał. Na etapie prac związanych z rozpoznaniem złoża lub doborem sposobu eksploatacji przeprowadzane są badania określające własności mechaniczne calizny. Najczęściej przeprowadza się badania wytrzymałości na jednoosiowe ściskanie oraz czasami urabialności skał. Bardzo często wyniki tych badań silnie zależą od kierunku ich realizacji. Ponadto w zależności od sposobu urabiania (frezowanie, struganie, wiercenie) oraz miejsca pobierania próbek (ocios ściany, czoło lub ocios chodnika) kierunek skrawania zazwyczaj nie jest zgodny z kierunkiem realizacji badań. W artykule zwrócono uwagę na występujące w praktyce kierunki skrawania oraz przedstawiono, opracowane w tym celu dla górnictwa podziemnego, zalecenia dotyczące kierunku prowadzenia badań w celu prawidłowego określenia własności calizny. Zaprezentowano również autorskie wyniki badań węgla kamiennego, soli kamiennej oraz piaskowców, łupków i dolomitów, przeprowadzonych w trzech prostopadłych kierunkach. Ponadto dokonano przeglądu literatury w tym aspekcie, prezentując wybrane badania. Wyniki badań potwierdzają występowanie kilkukrotnych, czasami prawie pięciokrotnych, różnic wartości własności mechanicznych w zależności od kierunku obciążania. Wiedza dotycząca planowanego kierunku skrawania oraz kierunku realizacji badań jest warunkiem koniecznym prawidłowej interpretacji wyników i doboru techniki urabiania, rodzaju narzędzi, parametrów procesu oraz spodziewanej efektywności i energochłonności.
    The paper is concerned with the influence of cutting direction on rock cutting resistance, which is a frequently neglected issue. Investigations into the mechanical properties of unmined rock are carried out at the stage of works involving deposit identification or mining method selection. The most frequently performed tests include uniaxial compressive strength and, sometimes, mineability of the unmined rock. The results of these tests are strongly correlated with the direction in which they have been carried out. Additionally, depending on the method of mining (cutting, planning, drilling) and the site of sampling (sidewall, face), the direction of cutting is usually inconsistent with the direction of testing. In the article, the author has drawn attention to the commonly applied directions of cutting and presented recommendations on the direction of testing to be followed in underground mining plants in order to properly determine the unmined rock properties. The results of author’s research into hard coal mine, rock salt and sandstones, shales and dolomites, conducted in three perpendicular directions have also been quoted. Furthermore, the subject literature in this field has been reviewed and selected investigations presented. The research results confirm that depending on the cutting direction, there may be considerable, even fivefold differences in the value of mechanical properties. Knowing the planned cutting direction and the direction of testing is a necessary condition for interpreting the results in a proper way, choosing a suitable mining technique, the type of tools and process parameters, as well as achieving the projected efficiency and energy consumption.
    Źródło:
    Przegląd Górniczy; 2021, 77, 1-3; 38-47
    0033-216X
    Pojawia się w:
    Przegląd Górniczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Influence of polycarboxylate superplasticizers on rheological properties of cement slurries used in drilling technologies
    Wpływ superplastyfikatorów z grupy polikarboksylanów na właściwości reologiczne zaczynów cementowych stosowanych w technologiach wiertniczych
    Autorzy:
    Stryczek, S.
    Wiśniowski, R.
    Gonet, A.
    Złotkowski, A.
    Ziaja, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218833.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    zaczyny uszczelniające
    właściwości reologiczne
    modele reologiczne
    superplastyfikatory
    uszczelnianie ośrodka gruntowego i masywu skalnego
    zaczyny cementowe
    cement hutniczy
    sealing slurries
    rheological properties
    rheological models
    superplastifiers
    sealing of ground and rock medium
    cement slurries
    metallurgical cement
    Opis:
    Sealing slurries, mainly the cement-based ones, are concentrated dispersive systems, containing solid particles of considerably developed specific surface. Rheologically, such systems are very complex. This also stems from the fact that the rheological properties have a significant effect on: additives and admixtures modifying technological properties of fresh and set slurries, chemically complex mechanism of hydration in a slurry in a function of time. Special attention should paid to plasticizing (plasticizers PL) and liquefying (traditional and new- -generation superplasticizers SP) admixtures affecting the modification and optimization of rheological properties of fresh cement slurries as far as providing efficiency of sealing of casing pipes is concerned. Laboratory analyses were focused on proving the following thesis: properly selected type of superplasticizer [by BASF Polska Sp.z o.o. (The Chemical Company) - Admixtures for Concrete Division] advantageously affects the rheological parameters of sealing slurry based on metallurgical cement CEM III /A 32,5. The following variables were used in the analyses: type of superplasticizer, type of batch fluid. The laboratory experiments were made on superplasticizers produced by BASF: SKY 501, SKY 503, SKY 591, ACE 430, Glenium 115. The superplasticizer concentration in the slurry was 0.5 wt% (as compared with mass of dry cement). Water to cement ratio for the analyzed sealing slurries was equal to 0.5. The sealing slurries were made of metallurgical cement CEM III/A 32,5 N-LH/HSR/N Lafarge Cement S.A. in Małogoszcz.
    Zaczyny uszczelniające, a zwłaszcza typu cementowego, są skoncentrowanymi układami dyspersyjnymi, zawierającymi cząstki stałe o znacznie rozwiniętej powierzchni właściwej. Układy takie pod względem reologicznym należą do niezwykle złożonych. Wynika to między innymi z faktu, że na właściwości reologiczne w sposób istotny wpływają: dodatki i domieszki modyfikujące właściwości technologiczne świeżych i stwardniałych zaczynów, złożony chemicznie mechanizm reakcje hydratacji zachodzące w zaczynie w funkcji czasu. Na szczególną uwagę ze względu na zapewnienie skuteczność uszczelniania kolumn rur okładzinowych w otworach wiertniczych zasługują domieszki uplastyczniające (plastyfikatory PL) i upłynniające (superplastyfikatory SP typu tradycyjnego oraz nowej generacji) wpływające na modyfikację oraz optymalizację cech reologicznych świeżych zaczynów uszczelniających. Przeprowadzone badania laboratoryjne miały na celu udowodnianie następującej tezy: odpowiednio dobrany rodzaj superplastyfikatorów [firmy BASF Polska Sp.z o.o. ( The Chemical Company) - Dział Domieszek do Betonu], wpływa korzystnie na parametry reologiczne zaczynu uszczelniającego sporządzanego na osnowie cementu hutniczego CEM III /A 32,5. W przeprowadzanych badaniach zmiennymi były: rodzaj superplastyfikatora, rodzaj cieczy zarobowej. W badaniach laboratoryjnych zastosowano następujące superplastyfikatory firmy BASF: SKY 501, SKY 503, SKY 591, ACE 430, Glenium 115. Koncentracja superplastyfikatora w zaczynie wynosiła: 0,5% wagowo (w stosunku do masy suchego cementu). Współczynnik wodno-cementowy dla badanych zaczynów uszczelniających wynosił: 0,5. Do sporządzania zaczynów uszczelniających stosowano cement hutniczy klasy CEM III/A 32,5 N-LH/ HSR/NA - Cementownia Małogoszcz, Grupa Lafarge Cement S.A. w Małogoszczy.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2013, 58, 3; 719-728
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania laboratoryjne rozwoju procesu dylatancyjnego w wybranych skałach obciążanych dynamicznie i jego praktyczne znaczenie
    Laboratory studies of the process of dilatancy development in selected rocks under dynamic loads and its practical meaning
    Autorzy:
    Michaljuk, A. W.
    Zacharow, W. W.
    Pilecki, Z.
    Bujakowski, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/394123.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    obciążenie dynamiczne
    dylatancja
    piaskowce
    wapień
    mułowiec
    dolomit
    właściwości procesu dylatancyjnego
    energia deformacji
    zagrożenia geodynamiczne
    profilaktyka tąpaniowa
    dynamic load
    dilatancy
    sandstone
    limestones
    mudstone
    dolomite
    dilatancy properties
    energy of deformation process
    geodynamic threats
    rock burst prophylactic
    Opis:
    W pracy przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych mechanicznego zachowania się sześciu rodzajów skał przy dynamicznych obciążeniach. Do badań wybrano piaskowce i mułowce z utworów karbońskich towarzyszących pokładom węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, dolomity i piaskowce szare ze złoża rud miedzi w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym oraz wapienie i piaskowce z utworów triasowych ze złoża wód termalnych w niecce podhalańskiej. W pierwszej kolejności przeprowadzono badania podstawowych parametrów fizyczno-mechanicznych, a następnie wyznaczono parametry amplitudowo-czasowej charakterystyki deformacji próbek skalnych obciążonych dynamicznie. Ustalono zdolność badanych skat do dylatancji przy nierównomierności obciążenia dzeta = sigma3/sigma-1 <0,2...03. Przedstawiono ogólne prawidłowości rozwoju dylatancji i określono podstawowe deformacyjne właściwości skał jako ośrodków dylatancyjnych. Przeprowadzono analizę zmiany energii procesów deformacji w warunkach osłabienia dylatancyjnego. Sformułowano podstawowe zależności matematyczne do oceny energochłonności procesów deformacyjnych. Wyznaczono akustyczne właściwości skał oraz podano sposób sejsmicznego rozpoznania rozwoju procesu dylatancji. Przytoczono przykłady praktycznego wykorzystania zjawiska dylatancji w górnictwie.
    This article presents the results of laboratory tests on the mechanical behavior of six types of rock under high dynamic loads. Selected for testing were sandstones and siltstones of Carboniferous formations associated with coal strata in the Upper Silesian Basin, dolomites and sandstones from copper ore deposits in the Legnica-Głogów Copper District, and Triassic limestones and sandstones from the deposits of thermal waters in the Podhale syncline. An examination was carried out on the basic physical and mechanical parameters, and then the parameters of the amplitude-time characteristics of the rock samples loaded dynamically. The study investigated the tendency of rocks to dilatancy under an uneven load dzeta = sigma3/sigma-1 <0.2...0.3. The overall principles of dilatancy development have been presented and the basic deformation properties of rocks as a dilatancy medium have been defined. The energy of deformation processes in conditions of dilatancy weakening has been analyzed. The basic mathematical relations for the evaluation of energy consumption of deformation processes have been formulated. Acoustic properties of rocks have been determined and a way to recognize the development process of dilatancy with the help of the seismic method has been shown. Examples of the practical use of the phenomenon of dilatancy in mining have been presented.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2012, 82; 115-137
    2080-0819
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Określenie skłonności skał do tąpań na podstawie badań próbek skalnych z kopalń Peru w sztywnej maszynie wytrzymałościowej
    Determining the rock susceptibility to bumps on the basis of investigation of rock samples from Peru mines in a stiff testing machine
    Autorzy:
    Krzysztoń, D.
    Wosz, R.
    Cieślik, J.
    Klisowski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/350384.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    przedkrytyczne i pokrytyczne własności skał
    energie właściwe w poszczególnych zakresach niszczenia próbki
    wskaźniki skłonności skał do tąpań
    pre-critical and post-critical properties of rocks
    specific energies in particular ranges of sample failure
    indexes of rock susceptibility to bumps
    Opis:
    Przeprowadzono badania próbek dwóch rodzajów skał: wapienia i złoża mineralnego, pochodzących z różnych kopalń Peru. Badania przeprowadzono w sztywnej maszynie wytrzymałościowej w warunkach jednoosiowego ściskania, przy sterowaniu kinematycznym prędkością odkształcenia podłużnego próbki równą 1.10-5 s-1. Sumarycznie przebadano 63 próbki (26 próbek wapienia i 37 próbek złoża mineralnego) o smukłości 2. Wynikiem badań każdej próbki była całkowita charakterystyka naprężeniowo-odkształceniowa. Skłonność skał do tąpań określono na podstawie różnych wskaźników, obliczonych według znanych wzorów [11], uwzględniających przedkrytyczne i pokrytyczne własności skał oraz energie właściwe w poszczególnych zakresach odkształcenia podłużnego próbki. Wszystkie stosowane wskaźniki skłonności do tąpań świadczą o dużej lub bardzo dużej skłonności badanych skał do tąpań.
    Samples of two kinds rocks: limestone and mineral deposit from different mines of Peru were investigated in a stiff testing machine in conditions of a uniaxial compression at kinematic steering by the rate of sample longitudinal strain equal to 1.10-5 s-1. In general 63 samples (26 limestone samples and 37 mineral deposit samples) of slenderness equal to 2 were investigated. The complete stress-strain characteristic was the result of each sample test. The rock susceptibility to bumps was determined on the basis of different indexes, calculated according to the known formulae [11] in which the pre- and post-critical properties of rocks as well as the specific energies in the particular ranges of sample longitudinal strain were taken into consideration. The analysis of all applied indexes of susceptibility to bumps has proved that the investigated rocks are highly and very highly susceptible to bumps.
    Źródło:
    Górnictwo i Geoinżynieria; 2008, 32, 4; 23-39
    1732-6702
    Pojawia się w:
    Górnictwo i Geoinżynieria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-39 z 39

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies