Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rites" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Rośliny w zwyczajach i obrzędach mieszkańców województwa śląskiego. Tradycja i współczesność
Plants used in the Customs and Rituals of the Inhabitants of the Province of Silesia. Tradition and Modernity
Autorzy:
Skonieczna-Gawlik, Dobrawa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057021.pdf
Data publikacji:
2015-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
herbalism
customs
rites
annual rites
ziołolecznictwo
zwyczaje
obrzędowość doroczna
obrzędy
Opis:
To this day plants are present in many annual and family rituals and customs. Except for the belief in their medical powers, plants were also often attributed with magical properties. Hence they were used to ward off disease or protect animals, people and homes from evil spirits. Herbs sprinkled with holy water by a priest acquired a special power. Thus they were granted with even greater causative power and played an important role in the later magical treatments. To this date, there are still several religious occasions during which people may consecrate plants, that are: Easter Sunday, the Feast of Corpus Christi or the day of the Assumption of the Blessed Virgin Mary. Although the faithful continue to bring to bouquets or garlands to temples, their religious and magical role gradually sinks into oblivion. Today, hardly anyone sets an Easter palm in a window during a storm, moxibusts cows with smoke from herbs consecrated on August 15 as noone prepares infusions from these herbs. However, in some places people still practice swallowing consecrated willow catkins, eating consecrated apples in order to protect themselves from diseases of the throat or they set crosses made of twigs consecrated on the Palm Sunday in fields to protect them from hail. But those old customs are slowly fading away. This article is an attempt to gather information about the past and currently cultivated customs and rites concerning the use of plants not only due to their therapeutic properties, but especially due to their religious and magical powers.
Do dnia dzisiejszego w wielu obrzędach i zwyczajach dorocznych, jak i rodzinnych, obecne są rośliny. Obok aspektu leczniczego roślinom tym przypisywano również właściwości magiczne, wykorzystywano je do odpędzania chorób lub zabezpieczania zwierząt, ludzi oraz domostw przed złymi mocami. Zioła skropione wodą święconą przez kapłana nabierały szczególnej mocy, uzyskiwały większą siłę sprawczą i pełniły ważną funkcję w późniejszych zabiegach magicznych. Do chwili obecnej okazji do święcenia roślin w kościele jest kilka: Niedziela Wielkanocna, uroczystości Bożego Ciała czy dzień Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Wierni nadal przynoszą do świątyni bukiety lub wianki, lecz ich wierzeniowo-magiczna rola coraz bardziej odchodzi w niepamięć. Obecnie mało kto wystawia palmę wielkanocną do okna w trakcie burzy, nie okadza krów dymem z ziela poświęconego 15 sierpnia i nie przygotowuje z tych roślin naparów. Gdzieniegdzie jeszcze połyka się poświęcone bazie czy zjada poświęcone jabłko, aby uchronić się od chorób gardła lub też zatyka się krzyżyki z gałązek poświęconych w Niedzielę Palmową w pole, aby ochronić je przed gradobiciem. Ale i te dawne zwyczaje powoli odchodzą w niepamięć. Artykuł ten jest próbą zebrania informacji o zwyczajach i obrzędach, w których dawniej i częściowo jeszcze obecnie stosowano rośliny nie tylko z uwagi na ich aspekt leczniczy, ale przede wszystkim magiczno-wierzeniowy.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2015, 3, 3; 103-123
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
For the record: The Canton exile of the missionaries (1666-1671) by the Polish Jesuit Szpot Dunin
Autorzy:
Meynard, Thierry
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1388695.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Chinese Rites Controversy
Jesuits
Canton
Opis:
The Chinese Rites Controversy definitively shaped the history of Christianity in China. When some missionaries were exiled in Canton from 1666 to 1671, they sought to resolve their disagreement on whether certain Confucian rituals could be practiced by Chinese Christian converts but their differences ended up even more entrenched. In his unpublished history of the China mission covering the period from 1640 to 1700, the Polish Jesuit Tomasz Ignacy Szpot Dunin (1644-1713) gives an account of the discussions held in Canton. His account not only reveals previously known materials but also offers new insights on the Controversy.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2020, 25; 145-185
1731-6170
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The muzykant as a product of nature and of culture
Autorzy:
Przerembski, Zbigniew Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/780293.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
music
folklore
folk music
traditional musician
folk musician
traditional rites
folk rites
nature
culture
magic
Opis:
The article considers of the relations between nature and culture in reference to the traditional (folk) musician (‘muzykant’). His functions went beyond the strictly musical. Historical and ethnographical sources mention his supernatural abilities, his sacred and magical activities. He has been ascribed magical power, allowing him to influence the forces of nature and people’s health. The powers of him were believed to derive from his metaphysical practices and connection to nature. Some times he was accused of having links with demonic creatures. His ritual function, possibly taken over from the priests or shamans of pagan cults, endured in folk rites. In the rites of passage (during some family and annual ceremonies), in times of transition, places of crossing, traditional (folk) musician can take part in making a ritual din, believed as an effective manner against to demonic powers. It was a music awry, parody of music, eyen its inversion - a sort of ‘anti-music’, performed on ‘antiinstruments’, or on simple instruments.
Źródło:
Interdisciplinary Studies in Musicology; 2009, 8; 119-136
1734-2406
Pojawia się w:
Interdisciplinary Studies in Musicology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The body of the deceased as a site of sacred-profane negotiation in Kashubian death rituals
Autorzy:
Kurowska-Susdorf, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44770829.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
Kashubs
death rites
profane
sacred
deceased
Opis:
Kashubian rituals around the deceased acquire a magical character, where the sacred is ubiquitous and intertwines seamlessly with the profane. Kashubian culture represents primal magic, many activities around the deceased are symbolic; talking to the body while washing it, singing, observing the deceased, equipping them with various objects, is aimed at successfully transferring them to the world of the sacred. This displacement has always been associated with the tension and horror that characterize the ritual. The purpose of this article is to show the rites of passage and traditional symbolic activities aimed at a smooth transition of the body status of the deceased, from the profane to the sacred, and their ephemeral and ambivalent character. Moreover, the cases of ineffective or interrupted rituals will be pointed out. The above issue will be discussed in the context of symbolic actions over the body, which are to lead to the sphere of the sacred, an effective transition from the separation phase, through suspension, to the aggregation phase.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2023, 2/288; 29-40
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Palma bije nie zabije czyli drzewa i krzewy w obrzędowości dorocznej na Podkarpaciu
Autorzy:
Marciniak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470012.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
Folk culture
rites
tees and shrubs
Polska
Opis:
Folk culture of the South Eastern Poland (Podkarpacie) was very interesting. Rich rituals belonged to her. Tees and shrubs were important in the ceremonies
Źródło:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2017, 6; 47-66
2299-4645
Pojawia się w:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Canis lupus in the text? A wolf sacrifice in Xenophon’s Anabasis, 2.2.9
Autorzy:
Burliga, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44775368.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
wolf
sacrifice
bloody rites
Greece
Persia
Anabasis
Opis:
The subject of this article is an enigmatic and thus highly intriguing passage in Book 2 of Xenophon's Anabasis, where the author succinctly describes an alliance between Greek mer[1]cenaries and the Persian commander Ariaeus. Both sides pledged under oath to help each other, not to use trickery or treachery. This military pact was preceded by an animal sacrifice, after which the Greeks dipped sword blades and the Persians spearheads in the blood poured on a shield. The domestic animals killed in this rite were a bull and a ram, while the wild ones were a boar and a wolf. However, in the last case there is a controversy: some medieval manuscripts of the Anabasis do not mention the predatory animal, whereas others do. In the paper I argue that MSS lesson with the noun 'wolf ', should be retained, which in turn prompts one to ask about the religious context in which wolf was might be killed in sacrifice and by whom.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2023, 2/288; 137-147
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hierofanie erotyczne w obrzędowości rzymskiej
Autorzy:
Kaczor, Idaliana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52251690.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
sacral rites
ancient Roman religion
erotic behaviour
Opis:
The article presents erotic behaviours by the participants of some sacral ceremonies of ancient Rome. These celebrations belong to the group of sacra publica (sacrum Annae Perennae, Parilia, Floralia, Veneralia, the festival in honour of Juno with the epithet Sororia), as well as of sacra privata (the marriage rites connected to the god Mutunus Tutunus). The basic aim of sacral rites with intensive sexual features was to increase the biological forces cumulated in earth and plants which, through magical references, increase the organic forces in other animated elements of the cosmos, i.e. animals and humans. According to a sacral society, such socially accepted behaviour was voluntary and efficient, it reflected the primary idea of religious celebrations, assisted the activity of divine powers, allowed people to participate in the activities of the numen and co-create the scenario of the festival.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2013, 16; 51-60
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Il paradosso della cultura giovanile. Il consumo del corpo
Autorzy:
Stasiak, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571938.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
youth culture
consumption
postmodernity
rites of passage
Opis:
Młodzież to szczególna grupa społeczna – kto już do niej nie należy wspomina ją z nostalgią, kto natomiast jest młody przechodzi przez okres pełen niepewności. Co jednak oznacza bycie młodym? Do jakich ram czasowych odnosi się to pojęcie? Artykuł ukazuje rytuały przejścia charakterystyczne dla młodych oraz zwraca uwagę na ich znaczenie w postmodernizmie. Omawiane zachowania znajdują swoje odbicie w powieściach takich autorów, jak Pier Vittorio Tondelli, Giuseppe Culicchia czy Isabella Santacroce. Szczególną uwagę poświęca się zagadnieniu konsumpcji wokół ciała, które jest znaczącym elementem kultury młodzieżowej. Widoczny staje się nacisk, jaki kładzie ponowoczesność na tożsamość młodych ludzi poprzez oddziaływanie w zakresie ubioru oraz dopasowania wyglądu do wymagań społeczeństwa konsumpcyjnego. Pełen sprzeczności, zmieniający się bagaż kulturowy młodych staje się sygnałem do podjęcia refleksji nad zmianami w społeczeństwie.
Źródło:
Acta Philologica; 2014, 45; 126-133
0065-1524
Pojawia się w:
Acta Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kao misnik” i „kao Turci iz Smail-age”. Funkcja pokarmów w nowoczesnej i ponowoczesnej narracji Lepszej połowy odwagi Ivana Slamniga
„Kao misnik” i „kao Turci iz Smail-age”. A Function of Food in the Modern and Postmodern Narration of The Better Half of Courage by Ivan Slamnig
Autorzy:
Pieniążek-Marković, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635920.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
food
Croatian literature
liminal rites
gluttony
guardedness
Opis:
In the novel entitled The Better Half of Courage, Ivan Slamnig elaborates on two types of narrative namely, a traditional internal story derived from the poetics of realism and a postmodern frame story streaked with the elements of the jeans prose. In the article, culinary motifs presented in both narratives are taken into consideration in order to expose their function in Slamnig’s novel. The article also tries to answer the question whether the dietary code is subordinated to the both forms of discourse. The analysis of the culinary themes reveals a process of braking off with tradition in the so-called traditional narrative, and attempts of retaining tradition in the postmodern narrative. In consequence, an apparently traditional modern pilgrim, who does not respect the order of traditional rituals and remains cautious in his consumption behaviour, turns out to be condemned to painful results of his choices while a postmodern vagrant as an unfulfilled consumer-glutton keeps drawing from tradition as well as from the present day what provides him with various pleasures. Furthermore, the analysis of the culinary code of the novel allows the authoress to confirm a thesis on the presence of postmodern effects in the both “parts” of the novel.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2017, 13
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deductio in domum mariti and the conclusion of an iustum matrimonium
Autorzy:
Benincasa, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621605.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Mariage, Roman family law, Roman mariage rites, wedding
Opis:
According to the communis opinio the classical Roman law did not know any formal procedure of concluding a marriage, since its conclusion required only the mutual consent of a man and a woman (affectio maritalis, consensus). Nonetheless, the Roman culture developed a number of ritual acts related to the conclusion of a marriage, most of them deeply rooted in Roman tradition and history and being of a great symbolic significance. The central moment of a wedding ceremony seems to be deductio in domum mariti i.e. a ritual introduction of the bride into her future husband’s household. The significance of such a ritual is reflected in the field of language, since the expression uxorem ducere (to lead a wife) is the most common expression used as a synonym of “to marry” and also in the field of law since, according to some jurists, when deductio in domum mariti had been accomplished, the couple was considered duly and legally married. The main function of the deductio was thus to give proof that the wedding had taken place and to manifest mutual affectio maritalis. Deductio in domum mariti played a special role in the case of the conclusion of a marriage inter absentes (although it seems that the only person permitted to be absent could be the groom and not the bride). In this case, the formal ceremony of deductio seems to be an indispensable act constituting the only way in which a mutual affectio maritalis could be expressed. Since the bride’s procession to her new husband’s house was considered to be the public declaration of a consensus necessary for concluding a legal marriage, in the case of a “groomless” wedding such a ceremony was necessary as a proof that mutual affectio maritalis had been expressed and thus a marriage had taken place. Nonetheless, the necessity of leading the bride to her husband’s home in the case of a matrimonium inter absentes could not be misunderstood with the constitutive character of deductio in domum mariti. A consensus still remained the only constitutive element and deductio in domum mariti constituted only the formal way in which, due to the particular circumstances, this consensus had to be expressed.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2012, 11; 13-26
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrzędy i rytuały inicjacyjne w Casamance (Senegal). Analiza etnohistoryczna
Initiation Rites and Rituals in Casamance (Senegal). Ethnohistorical Analysis
Autorzy:
Pomieciński, Adam
Sall, Moustapha
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33731897.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Diola
Baynounk
Senegal
Casamance
rituals
rites
obrzędy
rytuały
Opis:
W artykule przedstawiono wybrane elementy organizacji społecznej i kulturowej niektórych grup (Baynounk i Diola) żyjących obecnie w Casamance, regionie położonym w południowo-zachodniej części Senegalu. Na podstawie danych historycznych oraz antropologicznych ukazano chronologię osadnictwa w regionie oraz jego specyfikę. Owa „specyfika” interpretowana jest przez pryzmat obrzędów i rytuałów inicjacyjnych (także przedinicjacyjnych) u Baynounk i Diola. Rytuały te mają istotne znaczenie w kontekście kulturowych różnic, które podnoszone są w sytuacji konfliktu i dążeń separatystycznych mieszkańców Casamance. Są one wciąż bardzo żywe, pomimo zachodzących procesów modernizacyjnych wzmacniają ich tożsamości regionalne. Tekst oparty został na dostępnych źródłach historycznych oraz materiałach etnograficznych pozyskanych podczas kilku wyjazdów terenowych do Casamance w Senegalu.
This article presents selected elements of the social and cultural organization of some groups (Baynounk and Diola) currently living in Casamance, a region in the southwestern part of Senegal. Based on ethnohistorical and anthropological data, it presents the chronology of settlement in the region and its specificity. This “specificity” is interpreted through the prism of initiation rites and rituals (including pre-initiation) in Baynounk and Diola. These rituals are important in the context of cultural differences that arise in the context of conflict and separatist aspirations of the inhabitants of Casamance. They are still very much alive, and despite the ongoing modernization processes, they strengthen their regional identities. This paper is based on available historical sources and ethnographic materials obtained during several research trips to Casamance in Senegal.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 4; 31-46
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy tricksteriady w dawnych polskich i rosyjskich zwyczajach kolędniczych
Elements of “tricksteriada” in old Polish and Russian carolling customs
Autorzy:
Zalewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482438.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
“tricksteriada”
carolling customs
folk culture
carnival
Slavic rites
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza działalności polskich i rosyjskich kolędników, którą rozpatrywać można w kategoriach symbolicznej tricksteriady. Jako materiał źródłowy wykorzystano opisy zwyczajów kolędniczych kultywowanych w XIX i na początku XX wieku, zawarte głównie w opracowaniach etnograficznych. Wspomniany wyżej problem nie doczekał się do chwili obecnej opracowań wykraczających poza dość zdawkowe uwagi dotyczące tricksterskiej natury przebierańców oraz ich zabaw. Kultura ludowa, tj. twór synkretyczny, ukształtowana została z elementów pogańskich i chrześcijańskich. W kontekście podjętej w niniejszym artykule tematyki dowodzą tego obrzędy słowiańskie, takie jak bożonarodzeniowe i noworoczne kolędowanie. „Przybysze z innego świata”, przebrani za zwierzęta oraz postacie antropomorficzne, naruszają kultu-rowe tabu. Czas karnawału sprawia, że dochodzi do odwrócenia porządków: akceptowane jest wówczas nawet obsceniczne zachowanie. Kolędnicy występujący w roli wędrownych aktorów wydają się zatem wcieleniem błazna na scenie.
This paper provides a comparative analysis of Polish and Russian carolling activity, which may be considered as a symbolic celebration of “tricksteriada”. Descriptions of carolling customs cultivated in the 19th- and at the beginning of the 20th century, primarily in ethnographic studies, were used as the source material. The issue mentioned above, to date, has not been studied, except quite limited comments concerning the “trickster” nature of masqueraders and their plays. Folk culture, i.e. a syncretic creation, was formed by pagan and Christian elements. In the context of the subject of this paper, rituals such as Christmas and New Year’s carolling prove its Slavic origin. The “supernatural visitors”, dressed as animals and anthropomorphic characters, violate cultural taboos. During carnival the order is reversed and provocative behaviour is acceptable. The carollers, in their role as traveling actors, seem to impersonate jesters in plays.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 121-136
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Able-bodied vs. disabled people – infrahumanisation of students with disabilities (a case study)1
Autorzy:
Bełza-Gajdzica, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951802.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
disabled students
group relations
infrahumanisation
rites of passage
Opis:
The article discusses the phenomenon of infrahumanisation in academic relations between able-bodied people (both students and academics) and students with disabilities. The main goal of the article is to show that infrahumanisation may make it difficult for young people with disabilities to build their capital for the future in the form of interpersonal relations. The paper uses Arnold van Gennep’s concept of the rite of passage as a model of entering adulthood, and focuses specifically on the stage of university education as the one which completes the transition into adulthood, and marks the beginning of a “normal” life (i.e. one consistent with social expectations). The phenomenon of infrahumanisation shown here on various levelsof academic life disrupts this process, and may hinder the inclusion/integration of disabled people into society. The relations between disabled students and non-disabled people who are part of the academic community in which the students operate may, however, also bridge the distance between the two groups, and thus contribute to paving the way to a respectful society, i.e. the way of equality.
Źródło:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2019, 16, 2
2300-0422
Pojawia się w:
Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Mediaeval Cemetery at 6 Bokšto St. The Orthodox Community’s Social Arena in Vilnius
Autorzy:
Jonaitis, Rytis
Kaplūnaitė, Irma
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408466.pdf
Data publikacji:
2022-12-07
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
mediaeval Vilnius
Christianity
funeral rites
community
social arena
Opis:
Each burial site is a reflection of the community that left it; thus the burial rite features allow assumptions to be made about the society, its social structure, its distribution of power, the social status and economic situation of the deceased, and possible gender and age differences. The Bokšto St. inhumation cemetery, which dates to the last third of the 13th – early 15th centuries, is unique in the context of mediaeval Vilnius due to being a Christian cemetery that appeared while Lithuania was still a pagan country. It is primarily a place where the Orthodox community could demonstrate its religious affiliation in pagan Vilnius by burying its dead in accordance with its own traditions. This cemetery also reflects the community’s internal features and was a place where its members could interact, i.e. a social arena. Therefore, investigation of the cemetery’s various elements and its burial rites allows for hypotheses to be made not only about the community’s religious affiliation but also about its social structure, its connections, cultural environment and distribution of power, as well as allowing one to talk about past traditions and rituals. The wealth of assembled information makes it possible to examine this cemetery as a place that reflects the traditions of not only death but also of life.
Źródło:
Światowit; 2021, 60; 97-111
0082-044X
Pojawia się w:
Światowit
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Baden Culture finds from Goszcza site 1 (Kielnik): new archaeological, anthropological, archaeozoological and archaeobotanical data
Autorzy:
Nowak, Maciej
Wilczyński, Jarosław
Wróbel, Jarosław
Kapcia, Magda
Moskal-del Hoyo, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52579363.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Neolithic
Baden culture
funerary rites
anthropology
archaeozoology
archaeobotany
Opis:
In spring 2019, rescue excavations were conducted at Goszcza 1 (Kielnik) site in connection with construction of a dwelling house. As a result, eleven archaeological features of various chronology were identified. The most abundant materials, dating to the Late Classic period of the Baden culture in Lesser Poland (the end of the 4th millennium and the beginning of the 3th millennium BC), were found in four pits. At the bottom of two features (nos 4 and 6) human skeletons were discovered. In the present study, only materials discovered in features attributed to the Baden culture are discussed, including pottery finds, flint artefacts, and fragments of human and animal bones. Macroscopic plant remains coming from three archaeological features have also been investigated.
Źródło:
Folia Quaternaria; 2019, 87; 27-58
0015-573X
2199-5915
Pojawia się w:
Folia Quaternaria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małżeństwo w tradycyjnych społeczeństwach malgaskich
Marriage in the traditional Malagasy societies
Autorzy:
Krzyżostaniak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618047.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Madagascar
Rites of Marriage
Sakalava
Betsimisaraka
Madagaskar
obrzęd małżeństwa
Opis:
Le mariage traditionnel après la naissance et l’initiation est temps fort de la vie humaine à Madagascar. Comme tout rite de passage, il établit un lien étroit entre la société et la religion des ancêtres. Les critères de choix sont: juridique, esthétique et axiologique. Le rituel de mariage se compose de: préparations lointaines et immédiates, célébration du mariage. La réussite et la solidité du mariage ne dépend pas seulement de la qualité du contrat passé entre les époux, mais dépend également du contrat entre les deux lignages.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2012, 18; 141-152
1731-6170
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne konstruowanie rytuałów i symboli akademickich
Social Construction of Academic Rituals and Symbols
Autorzy:
Grzesiak, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/917047.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
rites
ceremonies
regalia
university
society
socio-cultural reality
tradition
Opis:
Rites and ceremonies are very important in university reality. They are extremely important for maintaining the continuity of academic values and highlighting the rank of certain events, which is particularly visible during various academic ceremonies. This article will be devoted to academic rituals, ceremonies and symbols in the context of their social meaning and values. I refer this issue to other dimensions of socio-cultural reality (including ceremonial court practices), I will look for similarities, explaining their significance and roles. I will try to justify how – regarding their long history and tradition – we can understand them in the 21st century.
Źródło:
Studia Edukacyjne; 2019, 53; 27-39
1233-6688
Pojawia się w:
Studia Edukacyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skeletal remains from the cemeteries of the Ulów settlement complex (3rd-5th century AD) – anthropological analysis
Autorzy:
Szczurowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52590247.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
cremation graves
degree of cremation
burial rites
age structure
Opis:
Cremated skeletal remains from two cemeteries (sites 3 and 7) located within the settlement complex in the area of the village of Ulów (Tomaszów Lubelski commune, Tomaszów Lubelski district, Lublin province) underwent anthropological analysis. Eighty-one features discovered at site 3 included remains of eighty individuals, while fifty-seven features found at site 7 included remains of fifty-seven individuals. The determination of the sex of individuals buried in funeral pits was possible only in isolated instances: at site 3 in three cases (3.7%), and at site 7 in one case (1.8%). The ages of those buried at the cemeteries of the Ulów complex are similar: biologically immature individuals make 33.7% - 38.6% of all those buried, while adults account for 32.5% - 26.3%. The features, at both cemeteries, most often included heavily or severely cremated skeletal remains: at site 3 there were seventy-four features (91.3%), and at site 7 there were forty features (70.2%). The average weight of bone remains found in the features at site 3 equals 34.1 grams, and 47.2 grams at site 7. Apart from human bones, some graves at the Ulów cemeteries contained fragments of animal bones.
Źródło:
Folia Quaternaria; 2017, 85; 109-116
0015-573X
2199-5915
Pojawia się w:
Folia Quaternaria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wtórny pogrzeb u plemienia Bimonkpom ludu Konkomba z Ghany
Secondary Funeral among the Bimonkpom Tribe of the Konkomba People of Ghana
Autorzy:
Zimoń, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143823.pdf
Data publikacji:
2021-01-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pogrzeb wtórny
żałoba
ryty puryfikacyjne
ryty dywinacyjne
ryty pożegnania
przodkostwo
lud Konkomba
plemię Bimonkpom
północna Ghana
secondary funeral
mourning
puryfying rites
divinatory rites
farewell rites
ancestry
the Konkomba people
the Bimonkpom tribe
northern Ghana
Opis:
The Konkomba, like other African peoples, do not consider the fact of death as immediate and final nor the dead person as either living or finally dead. Among the Konkomba, this transitory period between burial and secondary funeral lasts three or four years. The transitory period finishes with the secondary funeral, which lasts five to seven days. In a very expansive village of Sambul, including as many as 10 lineages and comprising about 95 homesteads, the secondary funeral took place simultaneously in eight lineages. The paper presents and analyses the secondary funeral in the lineage of Mpwando, where the author took part. This funeral lasted six days and was held between 26 April and 1 May, 1991. Comparing this secondary funeral of the Bimonkpom tribe in the village of Sambul with three secondary funerals of the Bichabob tribe in the villages of Nalongni, Sobib and Kumawa- teek, both similarities and certain differences can be observed in a number of customs and rites. Because of a large number of deceased people only in Sambul, divination rites were held on the second and third days. However, as a custom, divination on the third day in Sambul was more important, which confirms the significance of this day for divination among the Konkomba. A complete novelty in Sambul was visiting the market place by widows and accompanying persons in the evening of the third day. In the village of Sambul the widows did not visit the farm in the bush belonging to the oldest man or other older men, which is done in the tribes of Bichabob and Nakpantiib. In the tribes of Bimonkpom, Binalob and Bigbem, the widows visit the farm of the oldest man a few days after the burial. Shooting at a pole and a rooster in Sambul closes exceptionally the secondary funeral. Among the Bicha- bob the presentation and division of personal belongings of the deceased old men always ends the secondary funeral. The costly celebration of the secondary funeral, which requires a substantial financial spending on food and beer, is held in each lineage of Sambul every few years in remembrance of all who died since the last secondary funeral. It is only after the secondary funeral that a dead old man (or an old woman) can attain the dignity of an ancestor and his property (land, wives, sacred objects and power) is inherited and taken over via the mediation of the oldest member of the lineage by the dead person’s relatives who are his lineal descendants, that is brothers and sons, according to the principle of primogeniture. The secondary funeral finishes the transitory period of uncertainty, opens the way for the dead to the ancestors’ realm and confirms that older men and women have achieved the dignity of ancestors. From that time on, the Konkomba recall the deceased men and women together with other ancestors in the rituals that have home, lineage, clan and supraclan character performed in different life situations. In an attitude of respect and trust, they try - through their prayers and offerings - to gain the support and favour of the ancestors, who - as mediators between god Uwumbor and the living - take an active part in the life of the community and influence the fate of the living. The performance of different rites and symbolical activities of the secondary funeral emphasizes that the dead and the community change their roles and functions. The dead person is transformed from somebody who threatens the community to its guardian as a member of the invisible community of the dead. The secondary funeral ultimately finishes the mourning period after the dead, it confirms triumph of the community over death, emphasizes the value of life and leads the community through the hard crisis caused by the death of its members. Besides, the secondary funeral integrates the ethnic groups, helps the living people to accept the new status, and introduces them into the normal relations with the relatives and other people.
Źródło:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2009, 1; 147-163
2080-8534
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Los człowieka na płótnie wyhaftowany – ręcznik obrzędowy jako symbol kultury materialnej Białorusinów z Podlasia
The fate of man on canvas embroidered – a ritual towel as a symbol of material culture of Belarusians from Podlasie region
Autorzy:
Siegień-Matyjewicz, Alicja Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481622.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
ritual towel
embroidery
symbolism
ornamentation
rituals
family rites
Belarusians
Opis:
W niniejszym artykule ukazano istotę ręcznika obrzędowego, czyli jego zdobnictwo, rodzaje, zastosowanie, symbolikę, motywy tworzenia, a także miejsce, jakie zajmuje w życiu Białorusinów zamieszkujących region wschodniej Polski. Ręcznik towa-rzyszy Białorusinom od narodzin, przy zaręczynach, ślubie, na weselu, aż do śmierci. Na Podlasiu występują dwa rodzaje ręczników białoruskich: codzienny i obrzędowy. Pełnią one funkcje praktyczne, estetyczne, kultowe, symboliczne, oczyszczające, ochronne oraz magiczne. Treści zawarte w artykule uzyskano dzięki: analizie literatury bezpośrednio związanej z przedmiotem badań, analizie formalnej dokumentów i wytworów zastanych jednostki, obserwacji oraz wywiadom swobodnym. Poprzez zastosowanie tych technik badawczych odczytano symbolikę białoruskiego ręcznika obrzędowego oraz ustalono jego miejsce i sposób wykorzystania przez Białorusinów w określonych rytuałach i zwyczajach.
This article shows the importance of a ritual towel, its ornamentation, types, application, symbolism, creation motifs and the place it occupies in the lives of Belarusians living in the region of eastern Poland. The towel accompanies Belarusians from birth, engagement, through marriage, wedding, to death. There are two types of Belorussian towels in the Podlasie Region: casual and ceremonial towels. They perform practical, aesthetic, religious, symbolic, cleansing, protective and mystical functions. The content of the article was obtained by an analysis of literature directly related to the subject of research, formal analysis of documents and products of research, observations and in-depth ethnographic interviews. By using these research techniques, the author interpreted the symbolism of the Belarusian ceremonial towel. The presented research also helped to determine its place and manner of use by Belarusians in specific rituals and customs.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 103-120
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Beiträge zur Forschungen Lausitzer Brauchtums
Przyczynki do badania obrzędowości kultury łużyckiej
Autorzy:
Dąbrowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498003.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
Lusatian culture
Bronze Age
Early Iron Age
funeral rites
offerings
Opis:
This article is devoted to pottery vessels or their small sets from cemeteries, which do not contain the remains of the deceased and do not repeat the typical inventories for grave goods. These features include small vessels, usually containers for liquids, and rarely other items. A few chemical analyses have shown that they may have contained food. Unfortunately, descriptions of materials from outside graves are often incomplete and, therefore, there is no doubt that the known catalogue only contains some of the discovered artefacts. Nevertheless there are 273 features from 62 cemeteries. These mostly contain one vessel (up to a maximum of seven items) amounting from 0.2 to 5.8 % of the features from large cemeteries. It should be noted that as for the Lusatian cemeteries there are often metal, stone and flint artefacts among the graves. On the other hand, hoards of vessels are rare. The nature of these vessels suggests that they may have been used for ritual libations, which is considered to be common then. However, it appears that the offerings were given during rituals, which were not always associated with the funeral
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2013, 8; 143-171
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Status of the Liturgy in the Christian East and Liturgical Differentiations
Autorzy:
Caban, Peter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/673651.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Teologiczne
Tematy:
Ancient liturgy
anaphora
Eastern rites
anafora
ryty wschodnie
starożytna liturgia
Opis:
These types of liturgies and liturgical rites show us the richness that is present in the Christian East and West. They are the liturgical traditions of the Church, which preserves the continuity of the Christian liturgical tradition from the perspective of historical context in the environment where Christians live. Despite the glory of Constantinople, the Eastern Churches have preserved their own liturgies and rites. Although they are in smaller number, they are nonetheless still preserved in the liturgy despite circumstances hostile to Christianity and the influence of Islam. Local traditions in the West were gradually vanishing and the Roman liturgy had to confront life in Gallia. The celebration of the liturgy in the West according to the Roman model in the city of Rome and in areas under the jurisdiction of the Bishop of Roman was preserved in the Latin Church until the beginning of the eighth century. Then there came a very important breaking point when the focus of the cultural-political and Church life was moved from the Mediterranean area into the German and especially Frankish areas north of Alps. This led to the enormous spread of the influence of Roman liturgy, but, on the other hand, the Roman liturgy was merged with non-Roman liturgical traditions. This was the period of Christian Middle Ages.
Źródło:
Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2017, 70, 1
2391-8497
0209-0872
Pojawia się w:
Ruch Biblijny i Liturgiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownictwo z zakresu zwyczajów i obrzędów wielkanocnych w perspektywie historycznej
The vocabulary concerning easter customs and rites from a historical perspective
Autorzy:
Pawlik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591897.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
lexis
customs and rites
Easter
leksyka
zwyczaje i obrzędy
Wielkanoc
Opis:
Artykuł traktuje o zwyczajach i obrzędach związanych z Wielkanocą i poprzedzającym jączasem, które praktykowane były w Polsce niekiedy od doby staropolskiej. Koncentruje sięna obchodach Wielkiego Tygodnia, Wielkiej Niedzieli i Wielkanocnego Poniedziałku. Krótkowspomina się o ludowych praktykach magicznych zapewniających zdrowie, urodę, dobrobyti obfite plony. Autorka podejmuje próbę leksykalno-kulturowego opisu 23 leksemów i 10 połączeńwyrazowych funkcjonujących w polszczyźnie ogólnej i gwarach, z uwzględnieniemich etymologii, czasu i miejsca występowania oraz obecności w literaturze dawnej. W tekściescharakteryzowano m.in. szereg synonimów nazywających wielkanocne jaja i zabawy nimi,leksykę, za pomocą której określane były Niedziela Palmowa czy Poniedziałek Wielkanocny,jak i nazwy związane z ludowymi obchodami poszczególnych dni Wielkiego Tygodnia.Zgromadzone słownictwo finalnie podzielono na 4 grupy zbierające leksykę: 1) ogólnopolską,2) regionalną i gwarową, 3) niepoświadczoną w słownikach, 4) leksem, którego występowaniepotwierdzono jedynie w tekstach staropolskich.
The article deals with the Easter customs and rites and the period preceding Easter (Holy Week),the holiday that had been celebrated for a very long time. The attention is focused on Holy Week,Easter Sunday and Easter Monday. There is a mention about folk magic practices to securehealth, beauty, prosperity and a good crop. The author attempts to provide a lexical and culturaldescription of 23 lexemes and 10 collocations functioning in the general Polish language andits dialects, taking into consideration their etymology, time and place of occurrence and theirpresence in the literature of the past centures. She gives characteristics of some synonyms referringto Easter eggs and what was done with them, the lexis referring to Palm Sunday and EaterMonday, and the names related to folk ceremonies on particular days of Holy Week. The collectedvocabulary has been divided into four groups, which include: 1) the lexis of general Polishlanguage, 2) some dialects, 3) forms not to be found in dictionaries, 4) a lexeme that occurredonly in the text of Old Polish.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2016, 15; 211-226
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamięć o zmarłych w obrzędowości dorocznej polskiego średniowiecza
The remembrance of the Deceased in the Annual Rites of the Polish Middle Ages
Autorzy:
Wojciechowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395185.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
the remembrance of the dead,
annual rites,
the Middle Ages
Opis:
In the medieval Poland, elements of the remembrance of the deceased were present in most Christian holidays and related folk customs. The whole year was imbued with ritual contacts with the dead, awaiting their arrival, presence and supporting them in various established ways. Such practices are recorded in the fourteenth and fifteenth century synodal statutes, parts of sermons and reflections of theologians, scholars and chroniclers who studied the attitudes and behaviour of the faithful which grew out of the native traditions and contained reflections of the archaic notions of the fate of the dead. The souls of the dead which were properly taken care of after death were leaving the mundane world with the prospect of subsequent numerous visits. The establishment of contact with the dead in their own world, outside the human settlements, at the crossroads, on graves or in other places was to make the souls share their knowledge of the future with the living. As beings which belonged to another world, they were believed to possess the knowledge of its secrets and the ability to reveal signs of divinatory nature concerning the future of the living. These traditional beliefs and practices intertwined with the dominant Christian behaviour and attitudes associated with the death and the funeral, as well as the methods of supporting the soul of the deceased recommended by the Church.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2014, 21; 42-50
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Death and burial in Kyivan Rus’ according to written sources
Autorzy:
LUTSYK, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142428.pdf
Data publikacji:
2021-09-04
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Middle Ages
Christianity
Kyivan Rus’
Byzantium
funeral rites
princely burials
Opis:
The spread of Christianity in the lands of Kyivan Rus caused radical, but not rapid, changes in the religious, philosophical, and mental worldviews of contemporary society. Funeral rites were a significant factor in which the feature of the spiritual transformation of local societies was reflected. The proposed study is devoted to the peculiarities of the Christian funeral rite and ceremony in the lands of Kyivan Rus’ and the Galician-Volhynian state, which are covered in written sources of the time. Therefore, the upper chronological date of the study is the XIV century. Their elaboration and systematization led to the construction of the article in a linear way – starting with pre-death, and then post-mortem preparations, directly funeral and memorial service. The analysis and generalization of the funeral rite, characteristic for the Christian Orthodox tradition as a whole, is carried out. At the same time, their separate local elements are highlighted. Some comparisons and parallelsbetween the Rus’ and Byzantine funeral traditions were made.
Źródło:
Historia i Świat; 2021, 10; 209-238
2299-2464
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An elite burial from the Copper Age: Grave 8 at the cemetery of the Lublin-Volhynian culture at Site 2 in Książnice, the Świętokrzyskie province
Elitarny pochówek z epoki miedzi - grób nr 8 z cmentarzyska kultury lubelsko-wołyńskiej na stan. 2 w Książnicach, woj. świętokrzyskie
Autorzy:
Wilk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498098.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
Lublin-Volhynian culture
Copper Age
funeral rites
copper artefacts
Książnice
Opis:
The paper describes an inhumation burial (Grave 8) discovered at the cemetery of the Lublin- Volhynian culture at Site 2 in Książnice, Świętokrzyskie Province, in August 2008. A skeleton of an adultus woman, lying in a flexed position on the left side, with the skull directed towards the south, was discovered at the depth of 55–60 cm in a partly destroyed rectangular burial pit. The unusually rich grave goods consisted of ten ornaments made from copper wire (two necklaces with spectacle-shaped pendants, two bracelets, two earrings and two rings), a chocolate flint retouched blade and a blade, as well as fragments of two clay vessels: a pear-shaped amphora and a pear-shaped goblet. The analysed burial is a perfect example of changes taking place in the social structure of the younger Danubian cultures at the turn of the 5th and the 4th millennia BC. It shows that the elite controlling trade exchange and the distribution of prestige objects in the Lublin-Volhynian culture included also women of high social standing
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2014, 9; 209-258
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Dom zmarłych” z Chodlika, gm. Karczmiska, woj. lubelskie. przyczynek do studiów nad grobami typu alt käbelich
The “house of the dead” from Chodlik, Karczmiska county, Lublin province. A contribution to studies of the Alt Käbelich type of graves
Autorzy:
Miechowicz, Łukasz
Piątkowska-Małecka, Joanna
Stanaszek, Łukasz Maurycy
Stępnik, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15811777.pdf
Data publikacji:
2022-10-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
archaeology
Slavs
the early Middle Ages
burial rites
Alt Käbelich
Opis:
The article presents the results of archaeological research into an Alt Käbelich-type grave discovered in Chodlik, Karczmiska county, Lublin province. The pit contained layer burials of five individuals. The bone material included also horse remains. Other archaeological material contained fragments of clay utensils as well as pieces of metal and bone artefacts destroyed in fire. On the basis of 3D documentation, at attempt has been made to reconstruct the object by means of digital technology. The Chodlik discovery is a ontribution to the research into the occurrence of the Alt Käbelich type of graves and the concept of the so-called “house of the dead” in the Western Slavic Dominion.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2022, 63; 153-178
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dla obcego inny grób? Wielkopolskie groby typu bustum jako przykład przyswojonej inności religijnej
Autorzy:
Żychliński, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023878.pdf
Data publikacji:
2018-07-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cultural anthropology
funeral rites
bustum type graves
Roman Iron Age
Wielkopolska
Opis:
The paper is an attempt to present a model of an attitude towards strangers: getting to know, tolerating, accepting, and finally assimilating them, in terms of funeral rites, and thus of different religion. Such is a case manifested by an appearance of bustum type graves within the Przeworsk culture cemeteries in Wielkopolska (Greater Poland) in the Roman Iron Age.
Źródło:
Folia Praehistorica Posnaniensia; 2017, 22; 221-230
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:
Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magia – religia – ostentacja. Kaptorgi z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w radomiu w ujęciu komparatystycznym
Magic – religion – ostentation. Lockets from an early-medieval grave field in Radom. A comparative approach
Autorzy:
Kurasiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887261.pdf
Data publikacji:
2021-11-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
early Middle Ages
grave treasures
burial rites
Radom
locket
gold smithery
Opis:
This article presents an analysis of two brass lockets, rectangular in shape, discovered in a richly equipped grave no. 62 in an early-medieval grave field in Radom (the 4th quarter of the 11-12th centuries). As a result of the analysis, their cognitive value can be estimated in a comprehensive way against the background of other finds of the type excavated in graves. On the other hand, it has allowed to enrich the knowledge of burying the dead with objects of magical and religious nature. The lockets discovered in Radom were made locally, most probably as imitations of more sophisticated pendants. Most probably, they were used as containers for magical or healing amulets, possibly contact relics (brandeum, eulogiae) or perfumes. They were probably buried after mid-11th century, during the religious transformation taking place in the early Piast state, bearing material testimony to the intertwining pagan rites and the ceremonies of the new faith.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2021, 62; 233-284
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytualizacja pracy i życia codziennego. Doświadczenia Jana Szczepańskiego a specyfika nowych form życia społecznego
The ritualization of work and everyday life. Jan Szczepański’s experiences and the specificity of new forms of social life
Autorzy:
Walczak-Duraj, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015731.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
rite
ritualisation
types of rites
work
organizational culture
values
everyday life
Opis:
The main goal of the study is an attempt to show that rites, regardless of what areas of social life they concern, always occur in an interactive and axionormative context. They are universal in nature, but their content and manner of manifestation in individual and group behavior are changing. Attempts were made to demonstrate this from the perspective of Jan Szczepański’s childhood and his youth experiences, related not only to work but also to selected aspects of everyday life. A broad, processual understanding of the rite (ritualisation process) was adopted as a set of individual and group behaviors based on common beliefs and values, both practical and expressive. Efforts were made to demonstrate the basic types and functions of rites, especially contained in the practices of organizational culture, so distant from the practices related to the work performed by Szczepański on the farm of his parents. The analysis made it possible to show how much the work and everyday life of the adolescent Szczepański was framed by sacred rites creating a coherent, predictable and transcendent image of the world and people.
Źródło:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 205-230
2353-9658
Pojawia się w:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zwierzęta w ciałopalnym obrządku pogrzebowym Słowian na przykładzie znalezisk z obszaru dzisiejszej Polski
Animals in Slavic burial rites: the example of finds from the area of present-day Poland
Autorzy:
Miechowicz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16647520.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
archaeology
burial rites
Slavs
animals burials
archeologia
obrządek pogrzebowy
Słowianie
pochówki zwierzęce
Opis:
The article concerns the issues of finds of animal remains in early medieval cremation burials, identified with the Slavs, in today’s Poland. Finds of animal remains discovered in 134 burials in 37 cemeteries have been analysed.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2023, 3(38); 13-67
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Confucian Multiculturalism: A Kantian Reinterpretation of the Classic of Rites
Autorzy:
Ka Pok Tam, Andrew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2902989.pdf
Data publikacji:
2023-07-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
multiculturalism
Chinese philosophy
Confucianism
Classic of Rites
philosophy of culture
political philosophy
Opis:
Chinese Communist monocultural policies, notably the re-education camps for the Uyghurs in Xinjiang, have recently been condemned for violating human rights. In response to critics, the Chinese Communist Party frequently replied that one should not impose Western concepts of democracy, liberty, and human rights on the Chinese people. Nevertheless, instead of introducing Western philosophies criticizing the current Chinese Communist monoculturalism; with the help of a modern reinterpretation of the Classic of Rites, this paper aims to construct a Confucian Multiculturalism and argues that: (1) the Classic of Rites explicitly warned against cultural assimilations of “barbarians” into the “civilized” Empire, (2) the Classic of Rites acknowledges cultural diversities, and (3) although the Classic of Rites does not explain clearly why the imperial court should tolerate cultural diversities, a Kantian reinterpretation of the Chinese concept of 敬 Jing implies the respects for minority rights. In doing so, this paper formulates Confucian Multiculturalism as a new model of the Chinese philosophy of culture which asserts cultural diversity.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2023, 7, 1; 26-46
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Unetice Culture Group in palaeosociological perspective
Autorzy:
Pokutta, Dalia
Vdovchenkov, Evgeny
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035360.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
early bronze age
central europe
unetice culture
prehistoric society
burial rites
palaeodemography
Opis:
Based on the current state of knowledge in research on the Unetice culture in Poland, the article discusses several key issues for the reconstruction of palaeosocial prehistoric societies. Departing from the classical definition of archaeological culture, and basing on the results of e.g. bioarchaeological analyzes, the authors discuss the problems of individual and collective identity in the Early Bronze Age (the so-called opera model), and related issues of territoriality, linguistic community and customs. The article presents, among others, the Unietyce funeral rites as well as the typology and evolution of mounds (the so-called prince burials).
Źródło:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego; 2020, 41; 33-52
0137-5725
Pojawia się w:
Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fortnite as Bildungsspiel? Battle Royale Games and Sacrificial Rites
Autorzy:
Ntelia, Renata E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2150908.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Univerzita sv. Cyrila a Metoda. Fakulta masmediálnej komunikácie
Tematy:
battle royale games
Bildungsroman
Fortnite
mimetic desire
René Girard
sacrificial rites
spectacle
Opis:
This article examines the online multi-player game Fortnite: Battle Royale as a modernday representation of sacrificial rites. It is argued that Fortnite: Battle Royale constitutes a simulation of a sacrificial rite due to its gameplay mechanics. In the game, the players need to kill each other off and come out victorious. As such, the players need to recognise themselves in opposition to others, exterminate those others, and sacrifice their innocence in the process. As conceptualised by R. Girard, this experience of a sacrificial rite constitutes a form of social education and conditioning. Such experiences are predominantly represented in the genre of Bildungsroman: coming-of-age stories that concern a literal or metaphorical rite of passage from childhood to adulthood. In Fortnite: Battle Royale, the psychological effect of this conditioning is amplified due to the medium-specific affordance of having the player as both the spectator and the spectacle of the sacrifice; namely, the player watches themselves being offered as a sacrifice while trying to overcome the trial. In this regard, Fortnite: Battle Royale follows and expands on the tradition of the Bildungsroman establishing a new take on the genre that is thereby termed Bildungsspiel – a coming-of-age game.
Źródło:
Acta Ludologica; 2022, 5, 1; 80-100
2585-8599
Pojawia się w:
Acta Ludologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrzędy wtajemniczenia chrześcijańskiego i muzułmańskiego drogą do Wewnątrz
Autorzy:
Łaba, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480462.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
homo religiosus
inicjacja
islam
rytuały przejścia w chrześcijaństwie
sakramenty
rytuały przejścia w islamie
wiara
rites of passage in Christianity
sacraments
Islam
rites of passage in Islam
initiation
faith
Opis:
Christian and Muslim initiation rites as the path to the Inside
Źródło:
Nurt SVD; 2018, 1; 131-150
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Toxic masculinity – Polish football fans as a far-right political actor
Autorzy:
Kuczyński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/11194905.pdf
Data publikacji:
2023-06-28
Wydawca:
Collegium Civitas
Tematy:
Polish far-right
football fans
homophobic discourse
rites of passage
masculinity
hate speech
Opis:
Football fanatics fighting with fans of other clubs and with the police are a violent part not only of the Polish society Poland, but also in many other countries. The analysis is based on the results of interviews conducted in 2018-2019 as part of the Dialogue About Radicalization and Equality (DARE) research project. To explain the path of fanatics into politics, we refer to the concepts of such classical anthropologists, as Arnold van Gennep and Victor Turner. Also to the thesis that radicalization is a deeply gendered process formulated by the contemporary researcher Michel Kimmel. The article presents the process of socialization in two ways: becoming strong men and Polish patriots at the same time. The “zoom effect” proposed in the summary explains how Polish fans move from spontaneous communitas (“fanatics”) to ideological communitas (“patriots”). This is how they become allies of the populist party in Poland since 2015, which uses homophobic discourse.
Źródło:
The Virus of Radicalization; 189-207
9788366386334
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parentalia, Lemuria, Larentalia, Compitalia, Mundus Patet – ceremonie ku czci zmarłych w rzymskim systemie wierzeń
Parentalia, Lemuria, Larentalia, Compitalia, Mundus Patet – Ceremonies in Honour of the Dead in the Roman System of Beliefs
Autorzy:
Kaczor, Idaliana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648650.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ancient Roman religion
human sacrifice
Roman religious festivities
Roman religious rites
ancient magic
Opis:
The ceremonies in honour of the dead – Parentalia, Lemuria, Larentalia, Compitalia, mundus patet – corresponded with the spiritual needs of the Romans. The purpose of the religious event recorded in the fasti usually resulted from its placing at a specific moment of the religious year, which was of great significance to the sacral community. A religious intuition in the Romans gave ground to the combination of official ceremonies in the honour of ancestors with important agricultural dates i.e. defined periods for the evaluation of time and space, which, often, accepted the form of apotropaic festivities with magical rituals. Often, the ceremonies of the turn of the year guaranteed human and animal fecundity as well as vegetative fertility.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2019, 22; 63-84
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jestem sobie przedszkolaczek, nie grymaszę i nie płaczę” – pasowanie na przedszkolaka jako rytuał przejścia
“Kindergarten Here We Come! Clap Your Hands, Beat the Drums, We Are Ready, Everyone!” – Swearing-in Ceremony for Kindergarten Pupils as a Rite of Passage
Autorzy:
Jeziński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850786.pdf
Data publikacji:
2013-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rites de passage
ritual structure
communitas
pre-school education
socialization of children
primary socialization
Opis:
Anthropological concept of rites the passage in the sphere of pre-school education was applied in the paper. In the case of the ritual of appointing as preschool child one faces specific ritual as regards the place in which it takes place (kindergarten institution) and persons to which it is applied (children at the age of 3 and 4). The aim of a ceremony is socialization of an individual and integration with a group in the first place. Rites of passage share with the analyzed preschool ritual such features as rigid role scheme, structure of a ceremony of ritual actions, functions of a ritual, and the fact that by this ritual integration and cohesion of a group is maintained and the children’s bound with kindergarten workers is augmented. Although the ceremony of appointing as preschool child does not change the status of an individual, it performs important role related to role playing, international functions and the functions set on auto-identification of a child (that stem from group activity). Moreover, by the ceremony the youngest children can show their parents that they learn new abilities, partly different than the ones they experience at their homes. Methodological approach used in the study can be labeled as participant secret observation, close to the “participant-as-observer” category. The ceremony was observed in one of kindergartens in Toruń, in 26 children group, labeled as “Ladybirds”. Field observation was completed, firstly, by the photographic documentation (done during the ritual), secondly, by the ritual scenario (written by the kindergarten teachers), and thirdly, by the interview with the tutor of the observed group of children.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2013, 1(94); 82-100
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krzyż – okręt – wóz. O alegorii eschatologicznej
Cross - ship - carriage. On eschatological allegory
Autorzy:
Seweryn, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012638.pdf
Data publikacji:
2016-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Cyprian Norwid
symbolika krzyża
skandynawskie rytuały pogrzebowe
the symbolism of cross
Scandinavian funeral rites
Opis:
The opposition of symbol and allegory in the Romantic aesthetic-philosophical discourse can be considered as a special case of the fundamental antithesis, emphasized by Tzvetan Todorov, of symbolic representations and sign representations. On the other hand, the literary practice of Romanticism by no means renounces allegorical renderings. Before Norwid’s connections with Counter-Reformation emblematics finally reach a competent description, even a single example seems worth presenting. Even if a strict equivalent of intersemioticality, which appears in emblems, does not exist in the case in question (all we have is verbal text), a good equivalent of emblematic icon can be found on the level of poetic imaging, while the homologue of the inscriptio emerges as a figure of words formed by two final verse line endings. Example from Norwid (Cross and Child) leads to the problem of semiosis of the Cross, which is not always adequately modelled by contemporary scholars. In turn, the Christian symbolism of the Cross, covered in ethnological terms, opens the perspective of comparative study of the changes in semiotic structures in the sphere of eschatological representations. Interesting examples of such representations are provided by archaeological evidence. In the cases mentioned in the article, a diachronic relationship between symbol and allegory can be seen: allegory emerges as a result of decomposition of the symbolic structures into the sign structures.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2016, 6(9); 241-250
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bierzmowanie versus rytuały przejścia
Confirmation versus the rites of passage
Autorzy:
Walulik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469606.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
bierzmowanie
versus
rytuały przejścia
inicjacja chrześcijańska
Confirmation
the rites of passage
an initiation Christian
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie podstaw zapotrzebowania na obrzędy społeczne i uwrażliwienie na niebezpieczeństwo łączenia ich z inicjacją chrześcijańską zawartą w sakramencie bierzmowania. Odżywające w postmodernistycznym społeczeństwie zapotrzebowanie na rytuały motywuje do refleksji nad inicjacyjnym charakterem sakramentu bierzmowania, który uzewnętrznia się w ceremonii jego udzielania i przyjmowania. Odpowiednie wprowadzanie młodych chrześcijan w rozumienie istoty sakramentu bierzmowania i towarzyszących mu obrzędów może zaspokoić potrzebę uczestnictwa w rytuałach w ogóle. Jednakże, wprowadzenie to nie powinno być rozumiane jako alternatywa dla kulturowych rytów przejścia czy rytuałów inicjacji, ale przede wszystkim ma być doświadczeniem Bożej obecności na wszystkich etapach życia człowieka i zaproszeniem Boga do przyjaźni z Nim poprzez życie w Kościele. Przygotowanie do bierzmowania powinno uświadamiać młodym, że bycie chrześcijaninem wymaga świadomego zaangażowania w przymierze z Bogiem, a chrześcijaństwo jest szansą na udane życie.
The aim of the article is to describe the grounding for the need for social rites and to emphasize the dangers of associating them with Christian initiation included in the sacrament of confirmation. The need for rituals, which is a tendency more and more revived in the postmodern society, inspires to rethink the initiation character of the sacrament of confirmation, which is expressed in the very rite of its distribution and reception. Proper introduction of young Christians into the understanding of the essence of the sacrament of confirmation and into the rite itself can satisfy the need for the participation in rituals in general. However, this introduction should not be understood as an alternative to various cultural rites of passage, or to the rituals of initiation, but, first of all, it must be grasped as the experience of God’s presence in all stages of human life and of God’s invitation to friendship through the Church. Preparation for confirmation should help youth to realize that being a Christian demands the conscious involvement in the covenant with God, and Christianity is a chance for a successful life.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2017, 24; 289-298
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Palą siebie w ogniu, gdy umrze im król lub wódz – I palą również jego wierzchowce. Wczesnośredniowieczny pochówek ciałopalny ze szczątkami konia z chodlika, pow. Opolski, woj. Lubelskie
They burn at the stakes when their king or chief dies and they burn his horses too. An early medieval cremation site with remains of a horse from chodlik, Opole county, Lublin province
Autorzy:
Miechowicz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886868.pdf
Data publikacji:
2021-11-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Western Slavs
funeral rites
human and animal burial sites
cremation
kurgan burial
burial with horse
Opis:
The article presents the results of research into an early medieval kurgan in Chodlik, Karczmiska county, where cremated human and horse remains were discovered. The settlement complex in Chodlik (8th-10th c.) forms a vast hillfort of more than 8 ha and the surrounding hamlets. For over a century, it has been subjected to archaeological excavations but it was not until recently that the related cremation burial sites were identified. The first kurgan, examined in 2010, contained buried remains of a human and a horse, most probably buried at a stake together. The other objects found in the upper part of the kurgan included pieces of clay vessels and bronze elements of a horse tack. By means of radiocarbon dating, the burial site’s chronology has been established as the 8th-9th centuries. The text presents comparative analyses with other famous discoveries of the type and considerations of the importance of horses to the early medieval Slavs.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2021, 62; 147-169
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyjaśnienie problematyki celebracji pogrzebu kościelnego wraz z ujęciem historycznym
Explanation of the Problem of the Celebration of the Church Funeral along with its Historical Approach
Autorzy:
Chciałowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/512526.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum
Tematy:
burial
burial law
Code of Canon Law
burial rites
the history of burial canon law.
Opis:
The issue presented in this article aims to explain the concept of ecclesiastical burial and shows the richness of its forms included in liturgical and law provisions in Code of Canon Law of 1917, “Ordo Exequiarum”, Johanno-Pauline Code, „Burial Rites” adjusted to Polish diocese. The issue is shown in different sources and literature on the subject. It also shows the historical development of ecclesiastical burial law from the beginings of Church to promulgation of the new Code of Canon Law of 1983. This thesis allows to understand the position of Church and state on burial law. It points out the historical development of ecclesiastical burial law and the reform of burial law emerged during Third Vatican Council resulting in current Polish law rules and Code of Canon Law.
Źródło:
Studia Ełckie; 2020, 22, 1; 19-34
1896-6896
2353-1274
Pojawia się w:
Studia Ełckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Young tree setting up in Csíkszentgyörgy and Csíkbánfalva
Autorzy:
Szűcs, Brigitta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644625.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
occasions
tradition
rite
archetypal image
rites of passages
magical-sacral function
national identity
artistic function
Opis:
The author describes the custom of two villages in Hargita county in Hungary. As the two settlements are close to forests, they abound both in pines and birches, which enables the inhabitants, for instance, the chopping-down of fourteen pines for a wedding as bridal young trees. Apart from weddings, there are numerous other occasions to set up young trees. The author also attempts to interpret the tradition, describe the functions of young tree setting in the limelight of its magical, artistic and ethnic contexts from the 1950s to the present days.
Źródło:
Prace Etnograficzne; 2013, 41, 3; 231-243
0083-4327
2299-9558
Pojawia się w:
Prace Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Non-verbal Communication and Communicative Understanding of the Liturgy and Liturgical Signs in the Light of Charles Sanders Peirce’s Theory of Signs
Autorzy:
Krajnc, Slavko
Gerjolj, Stanko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668722.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Ritual
Rites
Liturgy
non-verbal Communication
Liturgical Signs – Symbols
Peirce’s Theory of Signs
Spirituality
Opis:
 The human person as a “triadic” creature needs ritual at all three levels −  physical, psychological and spiritual − of his or her being. At the physical level, ritual serves as support for a healthier life-style. At the psychological level, ritual regulates intrapersonal and interpersonal communicatio. At the level of spirituality, it places him or her in the context of transcendence and “recent aims” and both individually and communally gives meaning to human life. Therefore, the author of the paper first This paper starts by considering the human person as a ritual creature that already with his body requires certain ritual acts and various forms of nonverbal communication. In the central part of the discussion, the author focuses on Peirce’s theory of signs and presents it as one model suitable for understanding and explaining liturgical signs. This is an interesting understanding of religious signs, which encourages an interpretative relationship between the human person and the liturgy, its signs and contents.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2014, 4, 1
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze studiów nad obrządkiem pogrzebowym społeczności kultury wielbarskiej na Pojezierzu Gnieźnieńskim. Przykład cmentarzyska w Palędziu Kościelnym (stan. 1) w powiecie mogileńskim
Autorzy:
Smaruj, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023904.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Roman Iron Age
cemetery
burial mound
funeral riteS
Wielbark culture
Palędzie Kościelne
Gniezno Lake District
Opis:
This paper presents the results of archaeological excavations at the burial mound cemetery used by a Wielbark culture community at Palędzie Kościelne, in the Gniezno Lake District. The sources provide further contribution to a better understanding of the funeral rites of the communities occupying north-east Wielkopolska during the Roman Iron Age.
Źródło:
Folia Praehistorica Posnaniensia; 2016, 21; 459-490
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:
Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intangible cultural heritage of Poland and Belarus in media messages (identification of threats)
Niematerialne dziedzictwo kulturowe Polski i Białorusi w przekazach medialnych (identyfikacja zagrożeń)
Autorzy:
Leshkevich, Alena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45893160.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
intangible cultural heritage
Polska
Belarus
media
annual rites
niematerialne dziedzictwo kulturowe
Białoruś
Polska
obrzędy doroczne
Opis:
The article aims to identify threats to intangible cultural heritage generated by the media, which can be used to develop recommendations for a code of ethics for journalists and other individuals working with intangible cultural heritage in the media field. The media is one of the factors potentially threatening intangible cultural heritage as identified in UNESCO documents and research papers. Threats to intangible cultural heritage generated by the media can be categorised into three groups with regard to the subject responsible: 1) threats caused by the inappropriate behaviour of the producers of media materials; 2) threats resulting from the content of media messages; 3) threats resulting from media promotion. The examples analysed are media messages describing annual rituals. The present work offers not only the perspective of a researcher, but also that of a journalist who has been writing about intangible cultural heritage issues for the Belarusian media since 2012.
Celem artykułu jest identyfikacja zagrożeń dla niematerialnego dziedzictwa kulturowego związanych z mediami, co w dalszej perspektywie może posłużyć do wypracowania rekomendacji dla kodeksu etycznego dziennikarzy i innych jednostek pracujących z niematerialnym dziedzictwem kulturowym w polu medialnym. Media są jednym z czynników potencjalnie zagrażających niematerialnemu dziedzictwu kulturowemu, identyfikowanych w dokumentach UNESCO i w literaturze przedmiotu. Tworzone przez media zagrożenia dla niematerialnego dziedzictwa kulturowego dają się usystematyzować w trzy grupy ze względu na podmiot działania: 1) zagrożenia spowodowane niewłaściwym zachowaniem wytwórców materiałów medialnych; 2) zagrożenia wynikające z treści przekazu medialnego; 3) zagrożenia będące skutkiem promocji medialnej. Przeanalizowane zostały przekazy medialne opisujące obrzędy doroczne. Niniejszy tekst pisany jest nie tylko z pozycji badaczki, ale również dziennikarki, która od 2012 r. pisze o zagadnieniach związanych z niematerialnym dziedzictwem kulturowym dla białoruskich mediów.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2024, 63; 91-106
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formowanie się chrześcijańskich obrzędów małżeńskich na podstawie Carmen XXV Paulina z Noli
The formation of Christian rites of the sacrament of marriage according to Carmen XXV by Paulinus of Nola
Autorzy:
Pałucki, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614252.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Paulin z Noli
Carmen XXV
obrzędy małżeńskie
Paulinus of Nola
rites of the sacrament of marriage
Opis:
Church Fathers tried to combat the legacy of paganism and made tireless efforts towards Christianising family events, recalling the teaching of the Bible. Tertullian, for example, complained that the Christians of Carthage didn’t marry in the church. The article discusses Carmen XXV of Paulinus of Nola († 431), written for the occasion of marriage of Julian and Tysia. The poem contains one of the oldest descriptions of the ceremony of Christian marriage. Bishop of Nola pays attention to the spiritual dimension of the sacrament – specifically to its rich, full of symbols rite as well as to fact that the Christian meaning of the marriage ceremony should become the main focus for wedding preparations.
Źródło:
Vox Patrum; 2016, 65; 523-532
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obóz dla dipisów – literackie zapisy doświadczenia życia „pomiędzy”. Zaproszenie do tematu
DPs camps – literary records of life „in between” experience. Invitation to the topic
Autorzy:
Krupa, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649191.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish literature
DPs camps
survivors
Tadeusz Nowakowski
Tadeusz Borowski
Jerzy Nowakowski
Ida Fink
rites de passage
Opis:
This article is a preliminary attempt to read the condition of survivors – those who were imprisoned in the displaced persons camps in occupied Germany just after the war. In this context author considers Tadeusz Nowakowski’s novel Obóz Wszystkich Świętych (Camp of All Saints), full of satire, grotesque and thoroughly soaked with sarcasm. The addition to Nowakowski’s vision is Tadeusz Borowski’s short story Bitwa pod Grunwaldem (Battle of Grunwald), as well as his poems from this time, e.g. Demokratyczne dary (Democratic Gifts), and also Jerzy Zagórski’s reports W południowych Niemczech (In Southern Germany), where the camps for DPs are compared to Henry Moore’s anthropomorphic figures sleeping in the tunnel. Separate reflections are devoted to the fate of Ida Fink, Shoah survivor, who was imprisoned in the Ettlingen camp. The writer mentions this time in the novel Podróż (Travel) and the interviews. Textual analyzes lead the author of the article to the conclusion that the narratives are proof of the inability to experience peace of mind in the time of freedom and generally the inability to return to pre-war times.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2017, 42, 4
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniany świat obrzędowości weselnej w dawnej Polsce (na podstawie słowniczka Nazwy weselne... Zygmunta Glogera)
The forgotten world of wedding rites in old Poland (on the basis of the glossary Nazwy Weselne... by Zygmunt Gloger)
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117877.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dialect lexicography
19th century
thematic vocabulary
wedding rites and customs
linguistic image of the world
Opis:
The article depicts former, regionally diversified wedding lexis and helps to reconstruct rich nuptial rites hidden behind words, which were still very common in the second half of the 19th century and are now nearly completely forgotten. The resource material used as a basis of considerations herein is a nineteenth century glossary by Z. Gloger Nazwy weselne, wyrażenia i przedmioty używane przy godowych obrzędach ludu na przestrzeni byłej Rzplitej. The set of words recorded by Gloger mostly includes archaisms which not only show a fragment of a historical reality of the language but also reflect an important segment of a family and social life that does not exist anymore in the same old form.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2016, 16; 173-190
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciało jako rekwizyt
Body as a prop
Autorzy:
Wachowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062554.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Self
Other
corpse
prop
funeral rites
body exhibitions
jaźń
Inny
zwłoki
rekwizyt
obrzędy pogrzebowe
ekspozycje ciał
Opis:
The article is an attempt to describe the conditions in which the body assumes the role of a prop – it becomes an object organizing individual and social life. For such a process to take place, it is necessary to disconnect the body from the Self. It comes with his death. Funeral practices that change the social status of the body can take a monistic or dualistic form. The former make the body a relic and are based on the belief that soma is connected with its spiritual essence. The latter, on the contrary, points to the impermanence of such a connection. In this way, the body becomes a prop, an object, an object, and a tool for funeral performances.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2023, 40; 73-86
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na granicy kultur i światów
Autorzy:
Masłowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028661.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk songs
death
funeral
rites of passage
Slavic folklore
pieśni ludowe
śmierć
pogrzeb
obrzędy przejścia
folklor słowański
Opis:
Recenzja: Piotr Braszak, Na rozstajnych drogach, około północy. Doświadczenia graniczne we wschodniosłowiańskich i polskich pieśniach ludowych, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2021.
Review: Piotr Braszak, Na rozstajnych drogach, około północy. Doświadczenia graniczne we wschodniosłowiańskich i polskich pieśniach ludowych. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2021.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2021, 3; 123-127
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fotografia pogrzebowa w polskiej obyczajowości funeralnej wczoraj i dziś
post-mortem photography, memorial portraiture, mourning portrait, rites de passage, deth, tabu
Autorzy:
Pietrzyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970048.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
śmierć
tabu
fotografia
pogrzeb
obrzęd przejścia
post-mortem photography memorial portraiture
mourning portrait
rites de passage
deth
Opis:
Zdjęcia trumienne i pogrzebowe stanowią zapis historii rodziny oraz specyficznego stosunku do śmierci, pogrzebu i fotografii. Możliwe, że są one funkcją obrzędu przejścia, symbolicznym domknięciem cyklu fotografii z chrztu, komunii świętej i ślubu. Zlecenia sfotografowania pogrzebu traktowane są dziś jako niecodzienne, nierzadko szokujące. Są to symptomy erozji zwyczaju, która w przyszłości doprowadzi do jego zaniku. To, że praktykowano go powszechnie jeszcze w latach sześćdziesiątych XX w. ukazuje szybkość zmian, jakie się dokonały w ciągu życia zaledwie jednego pokolenia Polaków oraz wskazuje na konieczność podjęcia badań współczesnych przejawów tego zanikającego zjawiska.
In this paper the author analyzes the tradition of post-mortem photography in Poland. The analysis is based on her own research conducted in the city of Lodz, as well as on articles written by other authors in Poland. Post-mortem photography is the practice of photographing the recently deceased. Photographing corpses of family members was an important, if not common, occurrence in the lower classes of polish society (especially in rural populations) in the 19th and the early 20th century. And it still exists today. The memorial images – now often deemed macabre or morbid – are actually artifacts which document an unspoken part of our social history and can be seen as icons of love and loss as well as the history of funeral customs traditions.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 541-551
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Importancia de los rituales de iniciación y de los tatuajes en las maras y pandillas centroamericanas
Importance of initiation rituals and tattoos in Central American “maras” and “pandillas”
Znaczenie rytuałów inicjacyjnych i tatuaży w “maras” i “pandillas” Ameryki Środkowej
Autorzy:
Kosmynka, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1837358.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
criminal gangs
rites of passage
tattoos
identity
subculture of violence
gangi
przestępczość
rytuały wejścia
tatuaże
tożsamość
subkultura
Opis:
The main purpose of the paper is to analyse the phenomenon of the identity of some criminal gangs in Central America (maras y pandillas). It shows mechanisms and symbolic aspects of their activities in this region, especially in Guatemala, Salvador and Honduras, exemplified by a group called la Mara Salvatrucha. The article presents the cultural and social background of these criminal communities involved in many illegal activities and the multidimensional problem of violence. The paper is focussed on the identity of the members of the criminal gangs analysed as the subcultures of violence and as a kind of contemporary urban tribes. It shows the most important symbolic aspects of their identity: rites of passage, the tattoo meanings, the importance of the image etc. The article refers to the factors of popularity of these criminal groups among many young, poor and marginalised people in Central America.
Artykuł podejmuje wątek istniejących w regionie Ameryki Środkowej młodzieżowych gangów przestępczych (maras y pandillas) pod kątem symbolicznych determinantów określających mechanizmy ich funkcjonowania. Egzemplifi kację zawartych w nim rozważań stanowią przede wszystkim grupy określane umownie jako La Mara Salvatrucha, działające w kilku państwach środkowoamerykańskich. Artykuł ukazuje te zbiorowości jako specyfi czny rodzaj współczesnych „miejskich plemion” i subkultur, w których szczególną rolę odgrywają zwyczaje inicjacyjne i inne aspekty dystynktywne, takie jak określony wizerunek, kreowany m.in. za pomocą tatuaży, slangu, odzieży. Analiza tu zawarta zwraca uwagę na poszczególne wymiary tożsamościowe oraz identyfikacyjne osób należących do subkultur przestępczych tego typu, jak również na uwarunkowania endogenne, sprzyjające ich oddziaływaniu szczególnie na ludzi młodych i werbowaniu ich do szeregów tych organizacji.
Źródło:
Sztuka Ameryki Łacińskiej; 2020, 10; 161-178
2299-260X
Pojawia się w:
Sztuka Ameryki Łacińskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna – miejsce fitonimów w językowym obrazie świata użytkowników gwar (na Kujawach i poza nimi)
Where mullein grows is where a portionless maid lives – phytonyms in the linguistic picture of the world painted by dialect users (in Kujawy region and apart from them)
Autorzy:
Wierzbicka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594049.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
nazwy roślin w gwarach
językowy obraz świata
obrzędy
dialectical plant names
linguistic picture of the world
rites
Opis:
Ludzie mieszkający na wsi mieli zawsze szczególny i bardzo bliski kontakt z przyrodą. Ich życie, podporządkowane siłom i prawom natury, przebiegało według określonego rytmu pór roku i wiążących się z nimi obowiązków, zwyczajów, obrzędów oraz wierzeń (zarówno chrześcijańskich, jak i pogańskich), co znajdywało odzwierciedlenie w języku. Artykuł jest próbą ukazania funkcjonowania gwarowych nazw roślin w świadomości mieszkańców wsi. Fitonimy gwarowe odzwierciedlają bowiem subiektywny stosunek nadawcy do rzeczywistości oraz ukazują utrwalone w świadomości zbiorowej struktury poznawcze i pojęciowe.
Most countrymen and countrywomen have always lived particularly close to nature. They obey the laws of nature, their life has been subordinated to the sequence of seasons and related chores, customs, rituals, and beliefs (both Christian and pagan). All of these practices find their reflection in language. The author attempts to depict the ways in which dialectl plant names function and how dialect users comprehend them as dialect phytonyms which carry the user’s subjective attitude to reality and reflect the conceptual and cognitive structures fixed in the collective consciousness.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 229-243
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ukraińskie narodowe tradycje rodzinnej edukacji dzieci i młodzieży
Ukrainian national traditions of children and youth education in the family
Autorzy:
MYKHAYLYSHYN, Romana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435558.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
rodzina
tradycje
zwyczaje
obrzędy
rodzinoznawstwo
mądrość ludowa
pedagogika rodziny
family
traditions
customs
rites
folk wisdom
family pedagogy
Opis:
W warunkach odnowy narodowego systemu edukacji Ukrainy, aktualna staje się potrzeba odrodzenia tradycji ukraińskiej rodzinnej edukacji jako duchowo-moralnego źródła kształtowania się osobowości, skutecznego środka kształtowania narodowej świadomości, utwierdzenia norm i wartości ukraińskiej mentalności. Rodzinna edukacja jest rdzeniem procesu wychowawczego. W Ukrainie ma ono dostateczny potencjał, ponieważ jego doświadczenie gromadziło się od dawnych czasów i dlatego jest głęboko historycznie zakorzenione. Tradycyjna ukraińska rodzinna edukacja – to historycznie uformowany, oszlifowany przez bezustanne stosowanie w ciągu wielu wieków w środowisku Ukraińców pedagogiczny system poglądów, ideałów i środków ojcowego- -matczynego wpływu na dzieci i młodzież, skierowanych na kształtowanie energicznej osobowości, zapewnienia rozwoju duchowej jedności, ciągłości, dziedziczności pokoleń.
Ukrainian people’s family traditions in the education of children and youths in the national revival of education in Ukraine is particularly acutely needed to renew traditional Ukrainian family education as a source of the spiritual and moral formation of national consciousness, establishing norms and values of the Ukrainian mentality.Family education is an important part of the educational process. In Ukraine, it has deep historical roots, as the experience accumulated since ancient times. Family education based on the national identity is a historical educational system of beliefs, ideals and generation link effects on children and young people, designed to create a moral and aesthetic identity, to ensure the development of spiritual unity and the heritage of generations
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2014, IX, (1/2014); 219-230
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem interpretacji w naukach humanistycznych (na przykładzie strukturalizmu Edmunda Leacha)
Autorzy:
Soćko-Mucha, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667987.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
structuralism
structure
structural transformation
the rites of passage
myth
rite
text
the Bible
the Gospels
parable
explanation
interpretation
Opis:
The article presents the problem of structuralism in cultural anthropology as an example of interpretation in the humanities. The main goal is a critical description of Edmund Leach’s proposal put forward in his Against Genres: Are Parables Lights Set in Candlesticks or Put Under a Bushel? The proposed method, as well as its application to biblical texts, is analysed from the perspective of philosophy of science. The analysis leads to the description of areas in which the author breaches the rules of the method proposed by himself.
Źródło:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2014, 4
2391-6540
2083-9952
Pojawia się w:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Students’ Innocent Fun. Religious Riots and Rites of Passage in 16th Century Cracow
Żacząt igrzyska niewinne. Tumulty religijne i rytuały przejścia w XVI-wiecznym Krakowie
Autorzy:
Hryniewicz, Iwo
Machaj, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560567.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
religious riot
violence
rites of passage
students
catholics
Cracow University
zamieszki religijne
przemoc
rytuały przejścia w XVI-wiecznym Krakowie
Opis:
The main goal of this articles is to analyse the role of rites of passage in religious conflicts between Catholics and Protestants in early modern Cracow. In the article, several case studies of religious riots led by students of the Cracow University against Protestant funeral processions, weddings or simply churches were included. The key thesis of this article is that disturbing the rites of passage was a means of depriving Protestants of their social identity and - through the process of dehumanization – of their humanity. By interrupting weddings and capturing dead bodies during funerals Catholic perpetrators were trying to leave their opponents in the state of, to use Victor Turner’s phrase, „between and betwixt”, i.e. no longer having their previous status, but failing to acquire a new one. By disrupting the most holy Protestants ceremonies in such a humiliating manner, Catholics strove to show that their opponents lacked God’s support and their faith deserved to be considered nothing but an object of mockery. We would argue that, from perpetrators’ point of view, their actions were continuations of ritual activities started during Catholic feasts – transferring the cosmic struggle between Christ and Satan to the streets of early modern Cracow. In The participation of students in these acts of violence didn’t just demonstrate their belonging to a confession considered superior to that of their confessional other, but also participated in creating their social group identity. From this perspective, the violence surrounding rites of passage can be read as a transitional ritual for students in itself.
Głównym celem artykułu jest analiza roli obrzędów przejścia w konfliktach religijnych między katolikami i protestantami we wczesnonowożytnym Krakowie. W artykule znalazło się kilka studiów przypadku tumultów religijnych zorganizowanych przez studentów Uniwersytetu Krakowskiego przeciwko protestanckim procesjom pogrzebowym, ślubom lub po prostu przeciwko zborom. Kluczową tezą artykułu jest to, że zakłócanie rytuałów przejścia było sposobem na pozbawianie protestantów ich tożsamości społecznej i - poprzez proces dehumanizacji - ich człowieczeństwa. Poprzez przerywanie ślubów i przechwytywanie ciał podczas pogrzebów katoliccy sprawcy próbowali pozostawić swoich przeciwników w stanie, używając zwrotu Victora Turnera " between and betwixt", tj. w stanie gdy nie posiadali już swojego poprzedniego statusu, ale gdy nie uzyskali jeszcze nowego. Przeszkadzając najważniejszym protestanckim ceremoniom w tak upokarzający sposób, katolicy starali się wykazać, że ich przeciwnikom brakowało Bożego wsparcia, a ich wiara zasługiwała na to, by być obiektem kpin. Uważamy, że z punktu widzenia sprawców, ich działania były kontynuacją rytualnych działań zapoczątkowanych podczas świąt katolickich - przeniesieniem kosmicznej walki między Chrystusem a szatanem na ulice ówczesnego Krakowa. Uczestnictwo studentów w tych aktach przemocy nie tylko świadczyło o ich przekonaniu do przynależenie do wyznania lepszego od wyznania ich przeciwników, ale także przyczyniało się do tworzenia tożsamości grupowej. Z tej perspektywy przemoc otaczająca rytuały przejścia może być interpretowana jako rytuał przejścia dla samych studentów.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/2; 179-202
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie i sposób postrzegania duszy w kulturze podhalańskiej
The meaning and perception of soul in the culture of the Podhale region
Autorzy:
Gotówka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968984.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish highlander culture
Rev. Józef Tischner
soul
religiousness
funerary rites
kultura góralska
dusza
religijność
rytuał pogrzebowy
ks. Józef Tischner
Opis:
The paper discusses issues related to funerary rites in the culture of the Podhale region and the concept of soul, as laid out in the highlander dialect by Rev. Józef Tischner, a concept which is closely connected with Podhale culturemes, e.g. music, as well as with mythological themes. The highlanders’ belief about their own uniqueness is reflected in their perception of soul travel, in which soul is endowed with typically highlander properties and heads towards God through the mountains and valleys of Podhale.
W referacie podjęte zostały zagadnienia związane z rytuałem pogrzebowym w kulturze podhalańskiej oraz koncepcją duszy wyłożoną gwarą góralską przez księdza Józefa Tischnera, która ściśle łączy się z podhalańskimi kulturemami, takimi jak muzyka, i motywami mitologicznymi. Przekonanie górali o ich wyjątkowości znajduje odzwierciedlenie w pojmowaniu przez nich wędrówki duszy, która – odznaczając się typowo góralskimi przymiotami – zmierza do Boga ścieżkami wiodącymi przez góry i podhalańskie doliny.
Źródło:
Adeptus; 2016, 7; 121-128
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mythological Components in Roman Paganism Tradition
Elementy mitologiczne w tradycji pogaństwa rzymskiego
Autorzy:
Roma, Andrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1728752.pdf
Data publikacji:
2021-06-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
religia rzymska
bóstwa rzymskie
mitologia
kalendarz rzymski
sacra privata
sacra publica
obrzędy
Roman religion
Roman deities
mythology
Roman calendar
rites
Opis:
The culture of ancient Rome is impressive with its uniqueness, so scholars have always been interested in it. In ancient societies religious component always plays a great role, so studying it becomes key in understanding the depth of human feelings. The ancient perception of the world is clearly represented in mythology, the first type of human consciousness, whose reflections manifest itself in all the following stages of human development. The article seeks to identify the mythological components in Roman paganism tradition that facilitates deep understanding of the religion of ancient Rome. At the same time, the cornerstone of the study is the relationship between the religious and the human—what role in the process of social and cultural transformations the religious component played, how deeply mythological components intertwined with religious doctrine, what was the nature of the relationship of the Romans with their gods, and how the features of mentality transformed universal human aspirations as seen by the ancient Romans. A comprehensive analysis of this issue opens up further prospects for research, which can be considered a broader layer of the culture of ancient Rome.
Kultura starożytnego Rzymu jest w urzekający sposób wyjątkowa, dlatego uczeni od zawsze się nią interesowali. W starożytnych społeczeństwach komponent religijny zawsze odgrywał wielką rolę, dlatego jego badanie staje się kluczem do zrozumienia głębi ludzkich uczuć. Starożytna percepcja świata jest wyraźnie widoczna w mitologii, która jest przejawem ludzkiej świadomości, a której odbicie przejawia się we wszystkich kolejnych etapach rozwoju człowieka. Artykuł ma na celu wskazanie komponentów mitologicznych w tradycji pogaństwa rzymskiego ułatwiających dogłębne zrozumienie religii starożytnego Rzymu. Jednocześnie fundamentem badań jest relacja między tym, co religijne, a tym, co ludzkie – jaką rolę w procesie przemian społecznych i kulturowych odgrywał komponent religijny, jak głęboko komponenty mitologiczne splatały się z doktryną religijną, jaki był charakter relacji Rzymian z ich bogami, jak według starożytnych Rzymian cechy mentalności wpływały na uniwersalne dążenia człowieka. Wszechstronna analiza tego zagadnienia otwiera dalsze perspektywy badawcze, które można uznać za szerszą warstwę kultury starożytnego Rzymu.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2021, 12, 2; 85-94
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowski dramat „transfiguracji społecznych”
Norwid’s drama of “social transfigurations”
Autorzy:
Ziołowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1799343.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
estetyka dramatu
dramat społeczny
widowisko kulturowe
obrzędy przejścia
aesthetics of drama
social drama
cultural performance
rites of passage
Opis:
Artykuł zawiera rozważania na temat Norwidowskiej koncepcji dramatu i teatru, zakładającej ich ścisły związek z życiem społecznym i jego historycznymi przemianami. Analizy wypowiedzi metadramatycznych i metateatralnych poety, czyli przede wszystkim szkicu Widowiska w ogóle uważane, Białych kwiatów, fragmentów wykładów O Juliuszu Słowackim oraz przedmowy do Pierścienia Wielkiej-Damy,dostarczają szeregu argumentów na rzecz tezy o intencjonalnym kształtowaniu przez Norwida dramaturgii osnutej wokół idei „transfiguracji społecznych”. Co więcej, charakter jego dorobku dramatopisarskiego pozwala na zastosowanie w interpretacji poszczególnych dziełantropologiczno-socjologicznych kategorii dramatu społecznego i widowiska kulturowego.Większość utworów dramatycznych Norwida unaocznia bowiem sytuację przemiany społecznej, ujętej w ramy obrzędów przejścia i steatralizowanych praktyk społecznych (społeczne ceremonie, rytuały interakcyjne). Dzięki temu Norwidowski dramat staje się artystyczną reprezentacją sił działających w przestrzeni życia zbiorowego, narzędziem ich rozumienia w duchu antropologii społecznej, a także ważnym czynnikiem formowania człowieka.
The article discusses Norwid’s concept of drama and theatre; notably, he assumes their close relationship with social life and its historical changes. Basing on analyses of meta-dramatic and meta-theatrical statements made by the poet, contained primarily in the essays “Widowiska w ogóle uważane” and “Białe kwiaty” [Performances considered in general; White flowers], in passages from lectures on Słowacki (O Juliuszu Słowackim), and in the introduction to Pierścień Wielkiej-Damy [The Ring of a Great Lady], it is possible to formulate the thesis that Norwid intentionally developed a vision of drama based on the idea of “social transfigurations.”What is more, the character of his dramatic works enables one to interpret his particular theatrical pieces in the light of anthropological and sociological categories of social drama and cultural performance. After all, most of Norwid’s dramatic works depict situations of social change in terms of rites of passage and theatricalized social practices, e.g. social ceremonies or ritualized interactions. As a result, Norwidian drama becomes an artistic representation of forces shaping collective life, a lens facilitating their understanding in the spirit of social anthropology, and an important factor in the formation of man.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2021, 39 Specjalny; 71-91
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt etnograficzny: Mapa Obrzędowa Górnego Śląska
Autorzy:
Lysko, Aleksander
Garstka, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016570.pdf
Data publikacji:
2021-11-07
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
obrzędy doroczne
mapa
zwyczaj
badania terenowe
dokumentacja fotograficzna
Górny Śląsk
annual rites
map
custom
field research
photographic documentation
Upper Silesia
Opis:
Niniejszy tekst prezentuje założenia i efekty etnograficznego projektu badawczego – Mapa Obrzędowa Górnego Śląska – zrealizowanego przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach (obecnie Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego). W artykule odnajdziemy informacje dotyczące wirtualnej mapy, na której umieszczono ponad 370 wpisów ilustrujących obrzędy i zwyczaje na historycznej ziemi górnośląskiej. Dalej mowa jest o charakterystyce, specyfice i istotności podjętych badań oraz ich wynikach. Opracowanie kończy się opisem kilku praktyk kulturowych zarejestrowanych w ramach badań (które znane do tej pory były głownie w lokalnych społecznościach) oraz przykładem przeobrażenia przebiegu uroczystości Bożego Ciała w czasach pandemii.
This text presents the assumptions and effects of the ethnographic research project Map of the Rites of Upper Silesia, carried out by the Regional Institute of Culture in Katowice (currently the Institute of Polish Thought). The article contains information about a virtual map with over 370 entries illustrating the rituals and customs practised in the historical Upper Silesia region. The text also mentions the characteristics, specificity and relevance of the research undertaken and its results. The text ends with a description of several unique cultural practices recorded in the research (so far known mainly in local communities) and an example of the transformation of the course of Corpus Christi celebrations in the times of the pandemic.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2021, 60; 311-325
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Анималистические гротески в фольклоре и литературе славянских народов как художественный антидепрессант и релевантный элемент культурной грамотности
Animalistic grotesques in Slavic folklore and literature as artistic antidepressants and a relevant element of cultural literacy
Autorzy:
Niekraszewicz-Karotkaja, Żanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52675456.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
animalistic grotesques
bird motifs
ethnopedagogy
cultural literacy
bird wedding rites
Slavic folklore
literary treatments of folklore plots
Christmas carol
socialization
Opis:
Songs with animalistic motifs are widely represented in the traditional culture of Slavic peoples. Songs with bird motifs clearly predominate, as most of them were originally connected with the archaic ritual of the bird wedding. In the course of their centuries of use, their erotic context has been reduced, and their social and didactic motifs have been strengthened. Embodied primarily in the form of grotesques (Czesław Hernas), these songs became an essential element of the cultural literacy (Eric Donald Hirsch) of the people and formed the basis of ethnopedagogy. The playful character and life-like plot collisions played a role of a peculiar psychotherapeutic means, which is confirmed by the reviews of ethnographers, as well as writers, who processed the folklore plots. In the culture of the Slavic peoples of the new time, the songs with bird motifs were most widespread, although the ritual of a bird wedding survived only among the Sorbs from Lusatia. Animalistic grotesques contributed to the socialization of a person, their awareness of themselves within various models of collective identity. This is why such poems and songs are especially relevant in the sphere of modern recreational culture, including in the field of preschool pedagogy.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2023, 48, 2; 9-28
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid’s drama of “social transfigurations”
Norwidowski dramat „transfiguracji społecznych”
Autorzy:
Ziołowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51753358.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
estetyka dramatu
dramat społeczny
widowisko kulturowe
obrzędy przejścia
aesthetics of drama
social drama
cultural performance
rites of passage
Opis:
The article discusses Norwid’s concept of drama and theatre; notably, he assumes their close relationship with social life and its historical changes. Basing on analyses of meta-dramatic and meta-theatrical statements made by the poet, contained primarily in the essays “Widowiska w ogóle uważane” and “Białe kwiaty” [Performances considered in general; White flowers], in passages from lectures on Słowacki (O Juliuszu Słowackim), and in the introduction to Pierścień Wielkiej-Damy [The Ring of a Great Lady], it is possible to formulate the thesis that Norwid intentionally developed a vision of drama based on the idea of “social transfigurations.”What is more, the character of his dramatic works enables one to interpret his particular theatrical pieces in the light of anthropological and sociological categories of social drama and cultural performance. After all, most of Norwid’s dramatic works depict situations of social change in terms of rites of passage and theatricalized social practices, e.g. social ceremonies or ritualized interactions. As a result, Norwidian drama becomes an artistic representation of forces shaping collective life, a lens facilitating their understanding in the spirit of social anthropology, and an important factor in the formation of man.
Artykuł zawiera rozważania na temat Norwidowskiej koncepcji dramatu i teatru, zakładającej ich ścisły związek z życiem społecznym i jego historycznymi przemianami. Analizy wypowiedzi metadramatycznych i metateatralnych poety, czyli przede wszystkim szkicu Widowiska w ogóle uważane, Białych kwiatów, fragmentów wykładów O Juliuszu Słowackim oraz przedmowy do Pierścienia Wielkiej-Damy, dostarczają szeregu argumentów na rzecz tezy o intencjonalnym kształtowaniu przez Norwida dramaturgii osnutej wokół idei „transfiguracji społecznych”. Co więcej, charakter jego dorobku dramatopisarskiego pozwala na zastosowanie w interpretacji poszczególnych dzieł antropologiczno-socjologicznych kategorii dramatu społecznego i widowiska kulturowego. Większość utworów dramatycznych Norwida unaocznia bowiem sytuację przemiany społecznej, ujętej w ramy obrzędów przejścia i steatralizowanych praktyk społecznych (społeczne ceremonie, rytuały interakcyjne). Dzięki temu Norwidowski dramat staje się artystyczną reprezentacją sił działających w przestrzeni życia zbiorowego, narzędziem ich rozumienia w duchu antropologii społecznej, a także ważnym czynnikiem formowania człowieka.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2021, 39 Specjalny / English Version; 81-104
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowisko władz komunistycznych w latach siedemdziesiątych XX wieku... w zakresie cmentarnictwa wyznaniowego i komunalnego
The position of the communist regime on the religious and communal cemeteries in the 1970s.
Autorzy:
Rogowska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/489893.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
People’s Republic of Poland’s religious policy secular rituals
cemeteries
funeral sphere
Roman Catholic Church
funeral rites
laicization
secular ceremonies
Opis:
The government of the People’s Republic of Poland’s policy in the 1970s. on the religious and communal cemeteries was in accordance with the sectoral religious policy and laicization policy. It was dependent on the acquired political strategy and the law ensuring the safety and good health of the citizens. There had been many difficulties in the field of popularization of secular funeral rites. Despite developing a secular funeral ceremony and preparing a technical infrastructure there was one constant barrier: common religiosity of the people. It can be said that the complexity of the secularization processes, rooted religious traditions, and weakly developed services in the range of secular rituals were the most important difficulties.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2014, 13; 75-93
2081-3333
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartości ludzkie i chrześcijańskie gidarskich obrzędów pogrzebowych (Północny Kamerun)
Human and Christian values of Gidar funeral rites (Northern Cameroon)
Autorzy:
Różański, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2234809.pdf
Data publikacji:
2022-10-15
Wydawca:
Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
Tematy:
funeral rites
good and bad death
inculturation
mission to the Gidar
obrzędy pogrzebowe
dobra i zła śmierć
inkulturacja
misje wśród Gidar
Opis:
Gidar z północnego Kamerunu wyróżniają śmierć dobrą od złej. Do śmierci dobrej zaliczają z reguły śmierć człowieka w podeszłym wieku, mającego dzieci, przygotowanego do odejścia. Do śmierci naturalnej zaliczyć też można śmierć wojownika. Zła śmierć nie spełnia tych warunków. W obrzędach pogrzebowych można wyróżnić trzy zasadnicze etapy: przygotowanie do pochówku, pochówek właściwy oraz tzw. pochówek wtórny, czy też dzień żałoby, wyznaczany zwykle od miesiąca do roku po pochówku właściwym. Obrzędy pogrzebowe są warunkiem wejścia do świata przodków – gidarskie teda. Obrzędy te wskazują wyraźnie na duchową wizję życia. Gidar postrzegają człowieka jako istotę złożoną z pierwiastka materialnego i duchowego, chociaż traktowana jest ona jako jedna całość. Dzięki obrzędom pogrzebowym i następującym po nich obrzędom purifikacyjnym zmarły przestaje być tremendum jako tabu, a staje się admirandum – jako przodek. Wyraża to instalacja zmarłego jako przodka. Przejście zmarłego do świata przodków nie separuje go od jego ziemskiej rodziny, ponieważ jest on stale obecny w jej życiu. W gidarskich obrzędach pogrzebowych istnieją jednak pewne punkty styczne z tradycyjnym ujęciem chrześcijańskim. Zachęcają one do znacznych innowacji w kościelnych obrzędach pogrzebowych.
The Gidar of northern Cameroon make a distinction between a good death and a bad one. As a rule, the death of a person of advanced years, who has children, who is prepared to pass on, is counted as a good death. Along with natural death, the death of a warrior is also counted as a good death. A bad death does not fulfill these conditions. There are three basic stages in funeral rites: burial preparations, the burial itself, and what is known as the second burial, or, day of mourning, usually designated from one month to a year after the actual burial. Funeral rites are a condition for entering the world of ancestors – the Gidar teda. These rites clearly show a spiritual vision of life. The Gidar see man as a being composed of material and spiritual elements, but treated as a single totality. Thanks to the funeral rites and to the purification rites following them, the deceased ceases to be a trememdum, as a taboo, and becomes an admirandum, as an ancestor. This is expressed by the installation of the deceased as an ancestor. The transition of the deceased to the world of ancestors does not separate him from his earthly family because he is continually present in their life. There are some points of contact between Gidar funeral rites and the traditional Christian approach. These encourage significant innovations in Church funeral rites.
Źródło:
Studia Włocławskie; 2022, 24; 574-588
1506-5316
2449-8777
Pojawia się w:
Studia Włocławskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwszy okres działalności Świętej Kongregacji Obrzędów. Od konstytucji apostolskiej „Immensa aeterni Dei” Sykstusa V do konstytucji apostolskiej „Caelestis Hierusalem cives” Urbana VIII
The first stage of activity of the Sacred Congregation of Rites, today the Congregation for the Causes of Saints. From the Apostolic Constitution “Immensa aeterni Dei” of Pope Sixtus V to the Apostolic Constitution “Caelestis Hierusalem cives” of Pope Urb
Autorzy:
Królikowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28761769.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
beatyfikacja
kanonizacja
Sykstus V
Urban VIII
kuria rzymska
Święta Kongregacja Obrzędów
beatification
canonization
Sixtus V
Roman Curia
Sacred Congregation of Rites
Opis:
Początkowe dzieje Świętej Kongregacji Obrzędów, jednej z kluczowych kongregacji kurii rzymskiej, mają kluczowe znaczenie dla ukształtowania się współczesnej koncepcji świętości kanonizowanej. Artukuł dotyczy czasu od promulgowania konstytucji apostolskiej Immensa aeterni Dei (1588) przez Sykstusa V do konstytucji apostolskiej Caelestis Hierusalem cives (1634) Urbana VIII. W tym intensywnym okresie pracy ukształtowała się instytucja, której stopniowo dojrzewające procedury postępowania, pozwoliły na dowartościowanie świętości w życiu Kościoła oraz na pokazanie na konkretnych przykładach świętych i błogosławionych, które modele świętości posiadają szczególną wartość duchową i przyczyniają się do budowania Kościoła.
The earliest history of the Sacred Congregation of Rites, one of the most important Congregations od the Roman Curia, is essential for the shaping of the modern concept of canonized holiness. It encompasses the period spanning from the promulgation of the Apostolic Constitution Immensa aeterni Dei (1588) by Sixtus V to the Apostolic Constitution Caelestis Hierusalem cives (1634) of Pope Urban VIII. Within this arduous period, an institution was born whose functioning procedures, gradually developing, enabled holiness to be validated in the life of the Church. At the same time it was possible to use the particular examples of saints and blessed to demonstrate which models of holiness represent exceptional spiritual value and contribute to the building of the Church.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2019, 38, 1; 39-55
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Concluding Rites in Typical Editions of the Missal of Paul VI
Obrzędy zakończenia w edycjach typicznych mszału Pawła VI
Autorzy:
Kulbacki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035180.pdf
Data publikacji:
2020-02-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mszał Pawła VI
obrzędy zakończenia
błogosławieństwo
pozdrowienie kapłana
ogłoszenia
ołtarz
Missal of Paul VI
concluding rites
blessing
priest’s greeting
announcements
altar
Opis:
Niniejsze opracowanie ukazuje strukturę obrzędów zakończenia Mszy św. w mszale posoborowym i zmiany w trzech edycjach typicznych. Posoborowa reforma zachowała tradycję ukształtowanych obrzędów, porządkując je, czyniąc bardziej przejrzystymi i lepiej oddającymi ich sens. Kolejne, drobne zmiany miały na celu pogłębienie tego procesu. Dlatego opracowanie podaje wybrane historyczne korzenie obrzędów i prezentuje wprowadzane poprawki w mszale. Umożliwia to lepsze zrozumienie ewolucji poszczególnych elementów obrzędów i daje impuls do dalszego pogłębiania studiów nad korzeniami zreformowanych obrzędów liturgicznych.
This study presents the structure of the concluding rites of the Mass in the post-conciliar Missal and their changes in the three typical editions. The post-conciliar reform preserved the tradition of the rites. In the Missal they are better arranged and more transparent with their meaning more clearly conveyed. The subsequent small changes were aimed at deepening this process. Therefore, the study gives selected historical roots of the rites and presents the corrections made in the Missal. This enables a better understanding of the evolution of the individual elements of the rites. It also serves as a spur to further research on the roots of the liturgical reform.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 8; 23-33
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Purpose of the Ritual Baths in the Tombs of the Kings: A New Proposal
Autorzy:
Abadi, Omri
Zissu, Boaz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52229565.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
“Tombs of the Kings
Jewish ritual baths
Jewish burial
Jewish purification rites
Jewish pilgrimage
Jerusalem topography and geography
Queen Helena of Adiabene
Opis:
The monumental burial complex known as the “Tombs of the Kings” is regarded by scholars as the burial plot of Queen Helena of Adiabene and her family, who lived in Jerusalem in the first century CE. In this paper we reconsider the original purpose of the two large ritual baths in the burial compound, based on the location of the site relative to its surroundings. The scholarship assumes that ritual baths situated next to tombs were intended for use by participants in funerals or memorial ceremonies. In this paper we suggest that in the case of the Tombs of the Kings, the adjacent baths were meant for purification of pilgrims en route to Jerusalem, as can be understood from their geographical location.
Źródło:
Electrum; 2019, 26; 97-108
1897-3426
2084-3909
Pojawia się w:
Electrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrzędy święceń prezbiterów w dawnej liturgii rzymskiej
The Rites of Holy Orders Administered to Presbyters in the Old Roman Liturgy
Autorzy:
Cieślik, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040818.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prezbiter
liturgia święceń
liturgia rzymska
obrzędy święceń prezbiterów
presbyter
liturgy of administering holy orders
Roman liturgy
rites of administering holy orders to presbyters
Opis:
Obrzędy święceń prezbiterów kształtowały się w liturgii rzymskiej na przestrzeni wieków. Jednym ze świadectw tego procesu są dokumenty liturgiczne z okresu tak zwanej dawnej liturgii rzymskiej. Należą do nich przede wszystkim Ordines Romani oraz rzymskie sakramentarze. Wspomniane dokumenty opisują właściwy moment święceń prezbiterów bardzo lakonicznie. Kluczowe czynności stanowiły nałożenie rąk przez biskupa oraz słowa modlitwy konsekracyjnej. Ceremonię kończyło przekazanie nowo wyświęconemu znaku pokoju, po czym następowała proklamacja Ewangelii oraz dalsza część Mszy św. Obrzęd święceń prezbiterów w dawnym rycie rzymskim był bardzo prosty, przy czym od VIII wieku zaczął on podlegać różnorodnym zmianom, w wyniku których liturgia święceń została bardzo rozbudowana. Zgodnie z zasadą lex orandi lex credendi liturgia stanowi wyraz wiary całego Kościoła. Stąd jej zasadniczy kształt oraz treść poszczególnych modlitw i tekstów odpowiadają dziedzictwu, jakie stanowi przekazywany na przestrzeni stuleci skarbiec wiary. Dotyczy to w znacznym stopniu również obrzędów, za sprawą których udzielany jest sakrament święceń.
The rites of holy orders administered to presbyters were shaped in the Roman liturgy over the centuries. Liturgical documents dating back to the period of the so-called old Roman liturgy are evidence of this process. First of all the Ordines Romani and Roman sacramentaries belong here. These documents laconically describe the very moment of administering holy orders. The laying on of hands by the bishop and saying the words of the prayer of ordination were the essential acts. The ceremony was concluded with offering the sign of peace to the ordained person, which was followed by proclaiming the Gospel and continuing the Holy Mass. The ceremony of administering holy orders to presbyters in the old Roman rite was quite simple, and then starting with the 8th century it has begun to undergo various changes, which resulted in expanding the liturgy of administering holy orders considerably. According to the rule lex orandi lex credendi liturgy is an expression of the faith of all the Church. Hence its basic shape and the contents of particular prayers and texts correspond to the heritage constituted by the treasury of faith handed down over the centuries. This is also to a large degree true of the rites, by which the sacrament of holy orders is administered.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2014, 61, 8; 5-18
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Permanencia ritual y práctica religiosa barroca. Mentalidades sacralizadas: morir en Castilla
The Perseverance of Baroque Rituals and Religious Practices Sacralisation of Attitudes towards Death in Castile
Trwałość barokowych rytuałów i praktyk religijnych. Sakralizacja postaw wobec śmierci w Kastylii
Autorzy:
García, Máximo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929170.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
barokowe rytuały i praktyki religijne
uroczystości pogrzebowe
Kastylia
Sobór Trydencki
Baroque rituals and religious practices
funeral rites and celebrations
Castile
Council of Trent
Opis:
Wprowadzenie postanowień Soboru Trydenckiego spowodowało cały szereg zmian praktyk rytualnych najpierw w samej Hiszpanii, później także w jej zamorskich posiadłościach. Część tych praktyk, szczególnie na terenach wiejskich, trwała nieprzerwania, a ich zmiany następowały przez wieki. Wiele hiszpańskich i amerykańskich praktyk pogrzebowych jeszcze w XIX wieku ujawniało posoborowe rytuały. W religijności ludowej, aż po początek XX stulecia zachowała się charakterystyczna dla baroku widowiskowość uroczystości pogrzebowych iszereg innych rytuałów związanych ze śmiercią.
The implementation of the decrees of the Council of Trent brought about significant changes in the religious rituals. These emerged first in Spain, but were later on passed onto the overseas territories under Spanish control. Some of these rituals were performed continuously throughout ages – especially among the rural communities – and they were subject to gradual modifications by each generation of believers. In the 19th century, many of the Spanish and American funeral rituals still betrayed their Tridentine roots. Up until the turn of the 20th century, forms of folk piety had preserved the spectacular theatrical nature of the funeral as well as of other religious rituals related to death.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 2; 43-78
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrześcijanie i poganie. O problemach interpretacji odkryć archeologicznych związanych z początkami chrześcijaństwa na ziemiach polskich.
Autorzy:
Buko, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038190.pdf
Data publikacji:
2016-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
early christianization of Polish Lands
duke Mieszko I
burial rites
archaeological discoveries
grave goods
a residential complex
first churches
Poznań
Ostrów Lednicki
pagans
christians
Opis:
Mediaeval historians as well as archaeologists have been intrigued by the beginning of Christianity in Poland. The interest intensified in 2016 when the country celebrated the 1050th anniversary of the baptism of Poland. The accompanying discussions indicate that facing the ambiguous written sources, researchers still disagree about fundamental data like the year and the location of the baptism, its circumstances or material evidence of the events. An argument was put forward that in this context, celebrating the 1050th anniversary of the baptism of Poland is groundless. Attention was drawn to the fact that baptism of the ruler and his entourage did not affect the country’s inhabitants who remained pagans for a long time afterwards. In this article, I highlight some aspects of the research and the controversy surrounding the interpretation of archaeological finds from the beginning of Christianity in Poland. I also indicate other possibilities of interpreting the existing archaeological sources and the possible ways in further research.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2016, 57; 13-52
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od obrzędu do zabawy: przemiany kolędowania w czasie tradycyjnych świąt dorocznych w Białorusi i Polsce (na przykładzie kolędowania Koniki w Dawyd-Haradku i chodzenia z kozą na Kujawach)
From rite to entertainment: the transformation of bypassing of the yards on traditional calendar holidays in Belarus and Poland (on the example of caroling Koniki in Dawyd-Haradok and walking with a goat in Kuyavya Region)
Ад абраду да забавы: трансфармацыя абыходу двароў на традыцыйныя каляндарныя святы ў Беларусі і Польшчы (на прыкладзе калядавання Конікі ў Давыд-Гарадку і хаджэння з казой на Куявах)
Autorzy:
Leshkevich, Alena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29430781.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
caroling
bypassing of the yards
Christmas
Сarnival
calendar rites
kolędowanie
Boże Narodzenie
Nowy Rok
zapusty
obrzędy doroczne
калядаванне
абыход двароў
Каляды
запусты
каляндарныя абрады
Opis:
The author analyzes how bypassing of the yards during calendar holidays has transformed from a sacral rite into an entertaining spectacle. This process is illustrated by the example of the Old New Year's Eve celebration Koniki (January 13) in Davyd-Haradok (Stolin District, Brest Region, Belarus) and bypassing of the yards with a goat (chodzenie z kozą) at the end of the Сarnival in Kuyavya Region near Włocławek (north-central Poland). The sacred meaning of the rituals is erased, the symbolism is forgotten, performative and social aspects come to the foreground. The costumes change, and new characters are added. Along with officially organized events, there are spontaneous tours of the yards. Some elements of the rites, once probably aimed primarily at young unmarried girls, are now intended for all people who are willing to host a group of masked people in their homes.
W artykule autorka pokazuje, jak obrzędy przekształcają się w rozrywkowe widowisko na przykładzie obchodów wigilii Starego Nowego Roku (13 stycznia) w miasteczku Dawyd-Haradok (powiat stoliński, obwód brzeski, Białoruś) i chodzenia z kozą w czasie ostatków w okolicach Włocławka na Kujawach (północno-środkowa Polska). Zaciera się sakralny sens rytuału, zapomina się o symbolice, na pierwszy plan wysuwa się aspekt performatywny i społeczny. Zmieniają się kostiumy przebierańców i dodawane są nowe postacie. Obok oficjalnie organizowanych przeglądów ciągle obecne jest w żywej tradycji spontaniczne kolędowanie po podwórkach. Niektóre elementy obrzędów, niegdyś skierowane przede wszystkim do młodych niezamężnych dziewcząt, obecnie są przeznaczone dla wszystkich gospodarzy, którzy przyjmują przebierańców.
У артыкуле паказана, як абыходны абрад трансфармуецца ў забаўляльнае відовішча на прыкладзе калядавання “Конікі” напярэдадні Старога новага года (13 студзеня) у Давыд-Гарадку (Столінскі р-н Брэсцкай вобл. Беларусі) і хаджэння з казой на запусты перад Вялікім пастам на Куявах у ваколіцах Улацлаўка (паўночная частка цэнтральнай Польшчы). Траціцца сакральны сэнс рытуалу, забываецца сімволіка, на першы план выходзяць перфарматыўны і сацыяльны аспекты. Змяняюцца касцюмы маскіраваных, дадаюцца новыя персанажы. Нароўні з афіцыйна арганізаванымі праглядамі захоўваюцца спантанныя, не арганізаваныя “зверху” абыходы двароў. Некаторыя элементы абрадаў, калісьці скіраваныя ў першую чаргу на маладых незамужніх дзяўчат, цяпер прызначаюцца для ўсіх гаспадароў, якія гатовыя прыняць групу маскіраваных.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2023, 23; 193-212
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W świecie, a nie ze świata – droga katechumena ku światu
In the World, But Not of the World: A Catechumen’s Way Toward the World
Autorzy:
Kulbacki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062619.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przemiana świata
liturgia katechumenatu
obrzędy
apostolstwo
słowo Boże błogosławieństwa
egzorcyzmy
transformation of the world
Liturgy of catechumenate
rites
apostleship
God’s word of blessing
exorcisms
Opis:
W artykule została podjęta próba odpowiedzi na pytanie czy podstawowa formacja kandydata do chrztu, mająca na celu odsunięcie się od niechrześcijańskich obyczajów i przemianę stylu życia nie prowadzi go do izolowania się od apostolskiego zaangażowania w świecie. Czy doświadczenie włączenia we wspólnotę braci i sióstr dostępujących zbawienia skoncentrowane jest na budowaniu własnej wspólnoty, czy też staje się źródłem płodnej proegzystencji wobec świata, na wzór Chrystusa? Skoro droga wtajemniczenia chrześcijańskiego związana jest ściśle z odrzuceniem dotychczasowego, niechrześcijańskiego stylu życia i wartościowania, to może zrodzić się u neofity pokusa izolacji od złego świata, zamknięcie wewnątrz chrześcijańskiej wspólnoty. Na podstawie analizy poszczególnych obrzędów Chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych zostało w artykule wykazane, iż katechumen z jednej strony jest wezwany do porzucenia świata i uczynków ciemności, z drugiej zaś Kościół wzywa go do bezinteresownego zaangażowania na rzecz przemiany świata. Kościół nie tworzy wspólnoty zamkniętej w sobie. Poprzez liturgię: słuchanie słowa Bożego, modlitwy, błogosławieństwa i egzorcyzmy katechumen otrzymuje odpowiednia do tego pomoc.
This paper seeks to answer the question about the basic formation of a candidate for baptism. This formation is supposed to drive him away from non-Christian customs and change his lifestyle. The point is whether it might lead to isolation from apostolical commitment in the world. Is the experience of receiving someone into the fellowship of brothers and sisters that obtain salvation concentrated on building one’s own fellowship, or else it becomes a source of fertile pro-existence towards the world as modelled on Christ? Since the way of Christian initiation is strictly connected with the rejection of current non- Christian lifestyle and valuing, the neophyte may be tempted to isolate himself from the evil world and close himself within his Christian fellowship. On the basis of an analysis of particular rites of Christian initiation of adults it has been demonstrated that the catechumen on the one hand is called upon to throw off the world and the works of darkness, and on the other hand the Church calls upon him to disinterested commitment on behalf of the transformation of the world. The Church does not form a closed fellowship. Through the Liturgy, listening to the word of God, prayer, blessing and exorcisms the catechumen receives respective help.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2009, 1; 227-237
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motyw eschatologiczny w rytach katechumenalnych i chrzcielnych na przykładzie homilii katechetycznych Teodora z Mopsuestii
Autorzy:
Grzywa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950525.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Teologiczne
Tematy:
Theodor of Mopsuestia
eschatology
School of Antioch
catechumenal and baptismal rites
Christian initiation
Teodor z Mopsuestii
eschatologia
środowisko antiocheńskie
ryty katechumenalne i chrzcielne
inicjacja chrześcijańska
Opis:
Although the theme of eschatology is not at the forefront of baptismal theology, it plays an important role in it. It is referred to in both the catechumenal rites and during the baptism ceremony. This theme is particularly prevalent in the catechetical teachings of Theodore of Mospuestia (350–428). In the, he explains the process and theology of the sacrament of baptism and of the Eucharist. This article summarizes the most important elements of this teaching and indicates the moments during the celebration when eschatological elements seem to be particularly emphasized; it also tries to ask about the cause of similar practices.
Motyw eschatologiczny, choć nie znajduje się na pierwszym planie teologii chrzcielnej, to jednak zajmuje w niej istotne miejsce. Odwoływano się do niego zarówno w rytach katechumenalnych, jak i podczas celebracji chrzcielnej. Omawiany motyw spotykamy szczególnie często w pouczeniach katechetycznych Teodora z Mopsuestii (350–428), w których tłumaczy on przebieg oraz teologię sakramentu chrztu i Eucharystii. Artykuł przytacza najważniejsze elementy tego nauczania i wskazuje momenty w celebracji, gdzie elementy eschatologiczne wydają się być wyjątkowo podkreślane, próbując przy tym pytać o przyczynę podobnej praktyki.
Źródło:
Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2017, 70, 3
2391-8497
0209-0872
Pojawia się w:
Ruch Biblijny i Liturgiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brides for the afterlife? Some considerations on female burials from West Lithuania in the third century AD
Narzeczone na wieczność? Uwagi na temat pochówków kobiecych z Litwy Zachodniej z III wieku n.e.
Autorzy:
Banytė-Rowell, Rasa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328278.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
West Lithuania
3 rd cent. CE
female burials
female outfit
rites of passage
zachodnia Litwa
III wiek n.e
pochówki kobiet
strój kobiecy
rytuały przejścia
Opis:
The article is devoted to the female costume of graves in West Lithuania (area of cemeteries with stone-enclosures, the northern part of so called Memelkultur acc. C. Engel), which belongs to the third cent. AD (interregional phases C1b-C2, ca 220-300AD)(Fig. 1). Particular attention is drawn to two burials from Šernai (DE – Schernen) cemetery in Klaipėda rajonas which was excavated by A. Bezzenberger in 1891 (published by him in 1892). The skeletal remains of Šernai graves 10 and 22 were described by Bezzenberger as belonging to individuals of child age which may be connected with category of infans II (7-14,9 years) (see footnote 90). These two burials are widely known foremost because of the splendid headdress decorated with tiny bronze details – studs with two legs (Group III D of Bronzebuckelchen acc. Blumbergs 1982) and bronze flat spirals-pendants (Fig. 2). Both Šernai graves contained a rich set of ornaments – neckrings, crossbow brooches, rosette tutulus pins or tutulus brooch, strings of beads with iron bell-shaped pendants, spiral bracelets of Klaipėda type acc. Michelbertas and sash-like bracelets, finger rings (Figs 3-7). The similar female burials were unearthed in the neighbourhood to Šernai Cemetery on the same left bank of Minija river, some four kilometres to the North-East – in Baitai Cemetery (now Baičiai, Klaipėda rajonas, DE – Baiten). The part of a female‘s outfit from Baitai Grave 18 also was a headdress (headband or front part of the hood) decorated with the same type elements like in Šernai graves 10 and 22 (Fig. 8). The set of jewellry was similar despite being less numerous: a silver neckring, a pair of rosette tutulus pins linked with a chain, glass and amber beads, spiral bracelet of Klaipėda type, bronze finger rings (Figs 9-12). The remains of teeth belonging to the deceased from Baitai Grave 18 were examined by Associate Professor Ž. Miliauskienė and it was concluded that they belong to an individual of adolescent age between 15 and 19 years of category juvenis (15-19,9 years). The female from Baitai Grave 8 contained no remains of splendid headdress but she was provided with a set of ornaments similar to the burials discussed above: two rosette tutulus pins linked with string of glass and amber beads and iron bell-shaped pendants, two bronze bracelets with slightly thickened terminals, three bronze finger rings (one with blue glass inlay) (Fig. 13). The anthropological investigation of finger bones preserved in Baitai Grave 8 allowed us to conclude that the burial belonged to a child under the age of 16 (this investigation was performed by Dr J. Kozakaitė). The deceased belongs to the age category of infans II (7-14,9 years) or to the transitional age towards category of juvenis (15-19,9 years). </br> <br>It seems that a headdress with bronze decoration, tutulus-shaped ornaments, strings of beads and iron bell-shaped pendants, spiral bracelets of Klaipėda type and sash-like bracelets with a concave cross-section were elements of a ‘uniform’ for the burials of girls and young females. The grave-set from Lazdininkai Grave 23 (1996) has such components and according to anthropological investigations this burial belonged to to an adultus individual of 20-30 years. Another female burial from Lazdininkai Grave 63 (2000) contained the remains of a headdress decorated with bronze details. The deceased belonged to the category of age juvenis/adultus (age of 15-25 years) (Bliujienė, Bračiulienė 2018, Table 25). It is noticeable that the remains of a headdress or other dress decorated with bronze details of Group III D of Bronzebuckelchen acc. Blumbergs and flat spiral pendants were also found in other burials in Šernai (graves 54, 67) and Baitai (graves 2, 24) cemeteries. Šernai Grave 54 was attributed to a ‘grown up child’ and recent anthropological investigations of teeth from Baitai Grave 2 proved that they belonged to the individual of age ca 18-25 years old. Thus, it seems that age of females provided with headdress vary between category of infans II and early adultus. All the burials discussed here were richly equipped with jewellery. Nevertheless, they were not exeptional in the context of the mid-third century – second half of third century in West Lithuania. Similar headdresses occured in other cemeteries of Memelkultur (such like Kurmaičiai, Dauglaukis, Tilsit). Tutulus pins also occured almost in every cemetery containing burials of this chronological period. The same may be stated on the occurrence of strings with iron-bell shaped pendants. Thus such richness may be caused not only by higher status of families of deceased. It is argued in the article that this may have been caused by the status of females based on their young age. The elements of outfit discussed in the article should be associated with ceremonial dress which could be used during wedding ceremonies. The preparation of young female deceased as a bride might be caused by the need to ensure her special status for the entering the Other World. The wedding motif is also represented in the male graves of that period containing containers/boxes with female types of jewellry. These grave-goods were interpreted by C. Reich (2013) as ‘gifts for brides‘ in the Afterlife. The set of jewellery and ceremonial costume prepared for the wedding rites were closely personally tied to the particular girl and in the case of premature death these items could not be inherited by other family members. The burial of a girl or young female with an outfit such as those discussed here was a custom related to giving back her property for the Afterlife that could not be used during her lifetime. Such rites ensured that the girl would be initiated into the status of married woman to ensure her position among her ancestors in the Other World. The elements of burials customs and wedding ceremonies have many common features in various cultures and a motif of farewell and parting with the beloved one is strongly intertwinned in them. Such archaic traditions are not specifically related to ethnic inheritance but most probably represent archetypes of human thinking.
Artykuł poświęcony jest kobiecemu strojowi grobowemu z fazy C1b–C2, tj. ok. 220–300 n.e., z cmentarzysk z obudowami kamiennymi (północna część tzw. Memelkultur w ujęciu C. Engla) z dzisiejszej Litwy Zachodniej (Ryc. 1). Szczególną uwagę zwracają dwa inhumacyjne pochówki – groby 10 i 22 – z cmentarzyska w Šernai (dawn. Schernen) w rej. kłajpedzkim, rozkopanego przez A. Bezzenbergera w 1891 roku i opublikowanego przezeń rok później. Szczątki szkieletów z obu grobów Bezzenberge opisał jako należące do dzieci w wieku infans II (7–15 lat). Groby te są dobrze znane przede wszystkim z uwagi na wspaniałe nakrycia głowy zdobione drobnymi aplikacjami z brązu – guzkami z dwoma zaczepami (tzw. Bronzebuckelchen grupy IIID (wg Z. Blumbergs 1982) oraz płaskimi brązowymi zawieszkami binoklowatymi (Ryc. 2). Oba groby z Šernai zawierały też bogate zestawy ozdób i części stroju – naszyjniki, zapinki kuszowate, rozetowe szpile tutulusowe i zapinkęi tutulusową, sznury paciorków z żelaznymi zawieszkami dzwoneczkowatymi, spiralne bransolety typ kłajpedzkiego (wg M. Michelbertasa 1986) oraz bransolety mankietowe i pierścienie (Ryc. 3, 4). Podobne pochówki kobiece odkryto na cmentarzysku w Baitai (dziś. Baičiai, dawn. Baiten) położonym na tym samym lewym brzegu rzeki Miniji, ok. czterech kilometrów na północny wschód od Šernai. Do kobiecego stroju z grobu 18 z Baitai również należało nakrycie głowy (opaska lub kaptur) zdobione tak samo, jak czepki z grobów 10 i 22 z Šernai (Ryc. 5:1, 6:1.2). Podobny, choć mniej liczny był też zestaw biżuterii: srebrny naszyjnik, para rozetowych szpil tutulusowych połączonych łańcuszkiem, paciorki szklane i bursztynowe, spiralna bransoleta typu kłajpedzkiego i brązowe pierścienie (Ryc. 5:2–4, 6:3–13.14–18). Badania pozostałości zębów odkrytych w grobie 18 w Baitai wykazały, że należały one do osoby młodocianej w wieku iuvenis. Dziewczyna pochowana w grobie 8 w Baitai nie miała okazałego nakrycia głowy, ale była wyposażona w podobny zestaw ozdób jak omówione wyżej: dwie rozetowe szpile tutulusowe połączone sznurem szklanych i bursztynowych paciorków z żelaznymi zawieszkami dzwoneczkowatymi, dwie brązowe bransolety z lekko pogrubionymi zakończeniami, trzy brązowe pierścionki (jeden z oczkiem z niebieskiego szkła) (Ryc. 7:1.4–45). Analiza antropologiczna kości palców zachowanych w tym grobie pozwoliła stwierdzić, że należały one do osoby poniżej 16 roku życia – a więc dziecka w wieku infans II lub przejściowym do wieku iuvenis. Wszystkie omawiane tu pochówki były bogato wyposażone w biżuterię, niemniej, na tle innych pochówków z połowy i drugiej połowy III wieku n.e. z Litwy Zachodniej nie są wyjątkami. Podobne nakrycia głowy znamy z innych nekropoli Memelkultur (m.in. z Kurmaičiai, Dauglaukis i Tylży). Niemal na każdym cmentarzysku z tego okresu występowały też szpile tutulusowe czy sznury paciorków z żelaznymi zawieszkami dzwoneczkowatymi. Bogactwo wyposażeń omawianych pochówków nie musi więc być wyłącznie skutkiem wyższego statusu rodzin zmarłych. Możliwe, że odzwierciedlało ono status kobiet wynikający z ich młodego wieku. Omawiane tu elementy stroju należy łączyć z ceremonialnym strojem, który mógł być stosowany podczas ceremonii ślubnych. Prezentacja zmarłej młodej kobiety jako panny młodej mogła wynikać z konieczności zapewnienia jej odpowiedniego statusu podczas przejścia w zaświaty. Motyw zaślubin czytelny jest również w męskich grobach z tego okresu, zawierających pojemniki/pudełka z typowo kobiecą biżuterią – Ch. Reich (2013) zinterpretowała ją jako „dary dla narzeczonych” z zaświatów. Zestaw biżuterii i strój ceremonialny przygotowany do obrzędów ślubnych był osobistą własnością konkretnej dziewczyny i w wypadku jej przedwczesnej śmierci nie mógł być dziedziczone przez innych członków rodziny. Pochówek dziewczyny lub młodej kobiety w stroju takim, jak tutaj omawiane, byłby zatem formą przekazania jej na życie pozagrobowe własności, której nie mogła wykorzystać za życia. Obrzędy takie zapewniały dziewczynie status kobiety zamężnej, a tym samym uzyskanie stosownej pozycji wśród przodków w zaświatach. W różnych kulturach elementy zwyczajów pogrzebowych i ceremonii ślubnych splatają się ze sobą, a motyw pożegnania i rozstania z ukochaną osobą jest w nich szczególnie wyraźny. Te archaiczne tradycje nie są związane z konkretnymi etnosami, ale najprawdopodobniej odzwierciedlają pewne ogólnoludzkie archetypy kulturowe.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2022, LXXIII, 73; 109-130
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teksty biblijne źródłem przepowiadania słowa Bożego w liturgii sakramentu święceń
Biblical Texts as Sources of Preaching the Word of God in the Liturgy of the Sacrament of Holy Orders
Autorzy:
Pintal, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32068834.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
homilia
homileta
biskup
prezbiter
diakon
prorok
obrzędy święceń
źródło przepowiadania
homily
homilet
bishop
priest
deacon
the prophet
the rites of ordination
the source of preaching
Opis:
Przepowiadanie słowa Bożego należy do podstawowych zadań Kościoła. Benedykt XVI w posynodalnej adhortacji apostolskiej Verbum Domini przypomniał: „Homilia uaktualnia przesłanie Pisma świętego, ażeby wierni mogli odkryć obecność i skuteczność słowa Bożego w swoim codziennym życiu” (59). Źródło przepowiadania, jakim jest Pismo święte, jest konieczne, aby czerpać w obfitości ze stołu Bożego słowa. Bogactwo tekstów biblijnych zawartych w „Obrzędach święceń biskupa, prezbiterów i diakonów” wykorzystanych w homilii pozwala w pełni ukazać istotę kapłaństwa hierarchicznego, a także jego zadania i posłannictwo we współczesnym Kościele.
Preaching the Word is one of the fundamental tasks of the Church. In his apostolic exhortation Verbum Domini, Benedict XVI reminded us that: “The homily is a means of bringing the scriptural message to life in a way that helps the faithful to realize that God’s word is present and at work in their everyday lives” (59). Anchoring preaching in the Holy Bible is a must if a preacher and the faithful are to experience the richness of the feast of the Word of God. The richness of the biblical readings included in “Rituals of the Episcopal, Presbyterian and Diaconal Orders” and used in a homily helps fully unveil the essence of hierarchical priesthood, its objectives and mission in the contemporary Church.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2013, 4; 227-245
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fieldnotes from ethnographic research in rural areas of the Polish Jurassic Highland as a record of the process of becoming an anthropologist
Dzienniki terenowe z badań etnograficznych na obszarach wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej jako rejestracja procesu stawania się antropologiem
Autorzy:
Ludwiczak, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27285691.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
antropologia kulturowa
badacz
etnolog
dziennik terenowy
badania terenowe
obrzędy przejścia
Jura Krakowsko-Częstochowska
cultural anthropology
researcher
ethnologist
fieldnotes
field research
rites of passage
Polish Jurassic Highland
Opis:
This article is based on research conducted in rural areas of the Polish Jurassic Highland by first-year ethnology and cultural anthropology students as part of their first field exercises. One of their tasks was to keep fieldnotes, which provided an insight into the young anthropologists’ experiences. Based on an analysis of these notes, I decided to inscribe the process of becoming an anthropologist into the pattern of the rite of passage according to the model proposed by Arnold van Gennep. The purpose of the article is to analyze and interpret the students’ notes and present the point of view of a young researcher – including myself, the author of this article, who participated in this research – on the Polish countryside and the role of the field in the “anthropological initiation.” Making fieldnotes is not only a technique or method of producing anthropological knowledge, but also a source of information about the researcher’s inner experiences during their professional initiation. The article investigates how the specificity of the rural areas of the Polish Jurassic Highland (as the first research field) influenced the process of the symbolic transformation of a student into an anthropologist.
Niniejszy artykuł powstał na kanwie badań przeprowadzonych na obszarach wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej przez studentów pierwszego roku etnologii i antropologii kulturowej w ramach swoich pierwszych ćwiczeń terenowych. Ich zadaniem było między innymi prowadzenie dzienników terenowych, które stanowiły obraz doświadczeń młodych antropologów. Na podstawie analizy zawartości tych dzienników postanowiłem wpisać proces stawania się antropologiem w schemat obrzędu przejścia według modelu zaproponowanego przez Arnolda van Gennepa. Celem artykułu jest analiza i interpretacja studenckich dzienników oraz przedstawienie punktu widzenia młodego badacza (w tym samego autora artykułu, który wziął udział w tych badaniach) na polską wieś i udział terenu w „inicjacji antropologicznej”. Dziennik terenowy to nie tylko technika czy metoda produkcji wiedzy antropologicznej, ale także źródło wiedzy na temat wewnętrznych przeżyć badacza, które towarzyszą mu podczas inicjacji zawodowej. W artykule został podkreślony wpływ specyfiki obszarów wiejskich Jury Krakowsko-Częstochowskiej – jako pierwszego terenu badawczego w biografii – na proces symbolicznej przemiany studenta w antropologa.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2023, 29; 239-260
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapaśnik - ucieczka do wolności
Autorzy:
Kępiński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973914.pdf
Data publikacji:
2012-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
popular culture
body
consumer culture
power
strangeness
ritual process
sacrifice
rites of passage
kultura popularna
ciało
kultura konsumpcyjna
władza
obcość
ofiara
proces rytualny
obrzędy przejścia
wrestling
Opis:
The Wrestler is a film with many plot lines and is worthy of comprehensive analysis. Deep layers of hidden meaning are gradually uncovered for the audience as the hero’s perspective is adopted and life is seen through that prism. The author analyses the film in reference to popular culture and consumption. He seeks signs connected to patterns of consumer culture and displays the mechanisms by which the standardization of life, global uniformity and the terror of corporeality subjugate the individual. Finally, he looks at Aronofsky’s film from the perspective of the protagonist’s wanderings, of rites of passage, ritual process and the folk spectacle, which is a sort of game. The wrestler of the title role, played with bravura by Mickey Rourke, is in essence a tragic hero. We watch as he remembers his past fame, attempts to avoid further downfall, and finally, struggles for the right freely to choose his own fate (even though that choice means death) and to liberate himself from the shackles of the normative- -consumer cultural system. Aronofsky’s film belongs to the narrative tradition that tackles the great mythological subjects, such as the battle between good and evil, or between coercion and freedom.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 3; 131-163
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Celebracje liturgiczne w katechezie parafialnej
Liturgical Celebrations in Parochial Catechesis
Autorzy:
Słotwińska, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062598.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
katecheza
katechizowani
liturgia
celebracja
modlitwa
obrzędy
błogosławieństwa
małżeństwo
rodzina
wspólnota
Kościół
catechesis (religious instruction)
students
the Liturgy
celebration
prayer
rites
blessings
marriage
family
fellowship
the Church
Opis:
Artykuł w swojej części teoretycznej prezentuje zamieszczone w „Programie Katechezy Parafialnej Młodzieży Szkół Ponadgimnazjalnych”, zagadnienia, które należy omówić w katechezach parafialnych (nr 1) oraz akcentuje znaczenie celebracji liturgicznych w katechezie (nr 2). Natomiast w części praktycznej (nr 3) podaje konkretne celebracje liturgiczne, stanowiące duże wsparcie dla wybranych zagadnień, które są zaproponowane do omawiania we wspomnianych  katechezach parafialnych. 
This paper, in its theoretical part, depicts some questions contained in the Program Katechezy Parafialnej Młodzieży Szkół Ponadgimnazjalnych (“Programme of Parochial Catechesis for Secondary School Students”). They should be discussed at parochial catecheses (1). It also stresses the significance of liturgical celebrations in the catechesis (2). In its practical part (3) it provides concrete liturgical celebrations. They are considerable support for some questions that are proposed at parochial catecheses.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2009, 1; 397-417
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cult Prostitution and Passage Rites in the Biblical World
Autorzy:
Lipiński, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053261.pdf
Data publikacji:
2015-11-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Stary Testament
nierząd sakralny
obrzędy wieku przejściowego
qedēšāh
qādēš
’ăšērāh
mipleṣet
sanktuaria Eryx
Sicca Veneria
Pyrgi
Dura-Europos
Old Testament
cult prostitution
passage rites
sanctuaries of Eryx
Opis:
Modern Bible translations often mention ‘cult prostitutes’, female or male, and relate them to a goddess called Asherah. Sacred prostitution is attested in the ancient Near East and in some Phoenician-Punic colonies in the West, but such cult practices are rarely distinguished in modern publications from passage rites with sexual connotations. Moreover, the biblical words qedēšāh and qādēš are related to cult prostitution, while biblical authors simply use them in the disparaging sense ‘harlot’ or ‘priestling’ without paying attention to scientific etymology. Besides, the alleged divine name Asherah of the Bible results from a misinterpretation of the Semitic common noun ‘shrine’, attested in Akkadian, Phoenician, Aramaic, and Hebrew. It is confused in various publications with the theonyms Ashtoreth or Ashrath, as happens occasionally in the Syriac translation of Judges. The only passage of the Bible referring possibly to cult prostitution is 2 Kings 23:7, that refers to ‘women renting houses as a shrine’, but its text is often ‘corrected’ and mistranslated. These problems are also illustrated in the article by archaeological data.
Źródło:
The Biblical Annals; 2013, 3, 1; 9-27
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Castrum doloris Augusta II Mocnego w Wilnie i jego zachowane fragmenty
Castrum doloris of Augustus II the Strong in Vilnius and Its Preserved Fragments
Autorzy:
Jamski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832662.pdf
Data publikacji:
2021-10-25
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Vilnius
cathedral
St Casimir Chapel
scultpure
Augustus II
castrum doloris
funeral rites
Antoni Dominik Tyszkiewicz
Michał Jan Zienkowicz
Wilno
katedra
kaplica św. Kazimierza
rzeźba
August II
egzekwie
Opis:
Artykuł poświęcony jest rzeźbiarskim reliktom dekoracji okazjonalnej wykonanej w 1733 r. z okazji obchodów śmierci Augusta II Mocnego w katedrze wileńskiej, a następnie funkcjonującym do dziś jako wyposażenie kaplicy św. Kazimierza.
The article is devoted to the sculptural relics of the occasional decoration made in 1733 for the solemn funeral ceremonies of King Augustus II the Strong in the Vilnius Cathedral, functioning to this day as the furnishings of St Casimir Chapel.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2021, 7; 185-209
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dasein – in Beziehung treten – Gott zur Sprache bringen
To exist – to relate – to speak to God
Autorzy:
Geisler, Andreas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475379.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Pastoral care in retirement homes spiritual accompaniment of elderly people human dignity of old people consoling rites for old people accompaniment of dying persons professional groups in retirement homes
Opis:
The dignity of human beings in old age determines pastoral care in retirement homes. Christian pastoral care considers men and women in their relationship to God, to their fellow human beings, to their environment and to themselves. In these relationships dignity is unconditionally attributed to every person. It is therefore fundamental for every pastor and pastoral caregiver to be rooted in this faith and to experience it in concrete practice as a meaningful and reliable foundation. Pastoral care in a retirement home is a healing one and puts the whole person at the centre. The pastoral caregivers at the retirement home “St. Josef am Inn” in Innsbruck, Austria, understand themselves as bridge builders between the elderly home residents, their relatives, and the staff of the home. They emphasize the concrete moment of authentic encounter and offer themselves as conversation partners. It is important to appreciate each individual’s life-story, avoiding premature judgements. Furthermore, they look at spiritual sources together with the elderly people. Their spiritual needs are taken seriously and spiritual accompaniment is offered in form of conversation, prayer, divine services, sacraments, and consoling rites. Pastoral care as integral accompaniment means also to assist a person at the end of their life. Elderly home residents should feel protected, carried, and loved in the process of dying. Pastoral care in retirement homes, finally, has to take care also of the different professional groups who work there, always considering joys and distress, needs and possible overload of the employees. Summarizing, pastoral care in retirement homes stands up for friendly atmosphere, Christians values and good interpersonal relationships. It is an indispensable contributor to a high quality of care in senior-citizens homes.
Der Wert und die Würde des Menschen im Alter bestimmen das seelsorgliche Handeln im Seniorenheim. Christliche Seelsorge betrachtete den Menschen in seinem Verhältnis zu Gott, zu den Mitmenschen, zu seiner Umwelt und zu sich selbst. In dieser Bezogenheit wird dem Menschen Sinn und Würde bedingungslos zugesprochen. Grundlegend ist deshalb für jede(n) Seelsorger/in, dass er/sie sich selbst in diesem Glauben verwurzelt weiß, und den praktizierten Glauben selbst als tragend und kostbar erlebt. Zudem ist es wichtig sich selbst, in der je eigenen Biographie und Persönlichkeit, gut zu kennen. So werden die Seelsorger/innen zu echten Zeug/innen der befreienden Botschaft Gottes. Seelsorge im Seniorenheim ist eine heilende Seelsorge, und stellt immer den ganzen Menschen in den Mittelpunkt.Die Seelsorger/innen im Heim St. Josef am Inn verstehen sich zunächst als Brückenbauer zwischen den Bewohner/innen, den Angehörigen und den Mitarbeiter/innen. Es wird auf den kostbaren Moment echter Begegnung besonderer Wert gelegt. Zudem bieten sich die Seelsorger/innen als Gesprächspartner/innen an. Ihr Anliegen ist es, Menschen in ihrer Geschichte und ihrem Ausdruck verstehen zu lernen und sie zu begleiten. Die jeweilige Lebensbiographie wird dabei gewürdigt, ohne diese vorschnell zu bewerten oder gar zu urteilen. Weiters wird gemeinsam auf die spirituellen Ressourcen geblickt. Die jeweiligen spirituellen Bedürfnisse der Bewohner/innen werden ernst genommen und eine Begleitung und Förderung in Form von Gesprächen, Gebet, Gottesdiensten, tröstenden Ritualen und Sakramenten angeboten. Seelsorge als ganzheitliche Begleitung heißt ebenso helfen, dass das Leben – auch am Ende – gelingt, in dem die Heimbewohner/innen sich auch im Prozess des Sterbens gehalten, geliebt und getragen wissen. Seelsorge in Seniorenheimen gilt zudem verschiedenen Berufsgruppen im Haus, deren Freuden und Nöten, Bedürfnissen und Überlastungen. Sie setzt sich für ein humanes Klima, christliche Werte und zwischenmenschliche Kontakte ein und steht zudem auch im Dienste der Weiterbildung. Insgesamt stellt die Seelsorge einen unverzichtbaren Beitrag zu Pflegequalität eines Seniorenheims dar.
Źródło:
Family Forum; 2018, 8; 83-100
2084-1698
Pojawia się w:
Family Forum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Człowiek zrodzony z niewiasty (…) przemija jak cień, co nie trwa…” (Hi 14, 1a.2b). Śmierć i praktyki funeralne w Biblii (zarys problematyki)
“Man born of woman (...) passes away like a shadow, what does not...”. (Job 14 1A.2B). Death and funeral practices in the Bible (an outline)
Autorzy:
Bagrowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514906.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
Tematy:
death
determination of death in the Bible
death as sleep
death as a punishment
funeral rites
śmierć
określenia śmierci w Biblii
śmierć jako sen
śmierć jako kara
obrzędy funeralne
Opis:
Death has always been, is and will remain a mystery for man every day, including man biblical times. Bible ratio for both life and death is full of seriousness. At the corners of the Old Testament, in different ways, echoes the truthabout the transience of human life. In this paper it has been discussed biblical picture of death, which occurred as a consequence of the sin of our first parents. The human condition biblical times lived according to the dictates of Yahweh meets in the years to old age and is sometimes bliss. Among sinful men it causes fear and anxiety. Regardless of the human attitudes in relation to the death, one thing is certain - it is the participation of every human being. In addition to discussing the basic biblical terminology relating to the death discussed here also the most common funeral rites, about which the authors say books of the Old Testament. Among these habits highlights the way of relating to corpses and burying them. Here also raised issues funeral rites, the duration of mourn-ing and fasting, mourning and weeping. In the light of Biblical statements of the Old Testament prophets stated here that if the sign of death will be replaced with a peace sign, then death will disappear: "God engulf death forever" (Isaiah 25.8).
Źródło:
Amor Fati; 2015, 2; 111-126
2449-7819
Pojawia się w:
Amor Fati
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Memory of Baptism in the Introductory Rites of the Holy Mass
Wspomnienie chrztu w obrzędach wstępnych Mszy świętej
Autorzy:
Kulbacki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040483.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pokropienie
aspersja
woda błogosławiona
chrzest
Msza święta
obrzędy wstępne
akt pokuty
mszał Pawła VI
sprinkling
Asperges
blessed water
baptism
Holy Mass
introductory rites
penitential act
Missal of Paul VI
Opis:
Pokropienie wodą jako znak przymierza i oczyszczenia sięga korzeniami do Starego Testamentu. Chociaż chrześcijanie akceptowali biblijną symbolikę wody, to pokropienie nią w liturgii napotykało na opory. W starożytności wynikały one z podobieństwa do rytów pogańskich, w średniowieczu i okresie reformacji – z niebezpieczeństwa traktowania tego obrzędu w liturgii jako powtórzenia chrztu. Ryt pokropienia początkowo nie miał związku z liturgią Mszy św., później miał miejsce jako poprzedzający Mszę św. obrzęd (aspersja) o charakterze oczyszczającym i pokutnym. Rozwój obrzędów wstępnych we Mszy św. doprowadził do ukształtowania się wśród nich aktu pokuty, który w mszale potrydenckim przybrał postać spowiedzi powszechnej. Posoborowy Mszał Pawła VI włączył aspersję do obrzędów wstępnych Mszy św., przewidując możliwość zastąpienia aktu pokuty w niedzielę aspersją, zarazem nadając jej charakter wspomnienia chrztu. Analiza kolejnych edycji mszału posoborowego wskazuje m.in. na łączność aspersji z liturgią chrzcielną w Wigilię Paschalną. Modlitwy aspersji podkreślają także chrzcielny charakter kapłaństwa wspólnego wiernych. Dopełnieniem obrzędu aspersji mszalnej są nieszpory niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego, połączone z pokropieniem wodą chrzcielną.
Sprinkling with water as a sign of covenant and purification is rooted in the Old Testament. Although Christians accepted the biblical symbolism of water, sprinkling with it in the liturgy encountered resistance. In ancient times that reluctance resulted from the similarity of sprinkling to pagan rites, in the Middle Ages and during the Reformation from the danger of treating this rite in the liturgy as a repetition of baptism. The rite of sprinkling initially had no connection with the liturgy of the Mass, later it became the rite preceding the Mass (Asperges) and it was of purifying and penitential character. The development of the introductory rites in the Mass led to the formation of the penitential act among them, which in the post-Tridentine Missal took the form of the Confiteor. The post-conciliar Missal of Paul VI included Asperges in the introductory rites of the Mass providing for the possibility of replacing the penitential act on Sunday with Asperges, and at the same time treating it as the memory of baptism. The analyses of the subsequent editions of the post-conciliar Missal indicate, among others, the connection of Asperges with the liturgy of baptism during the Easter Vigil. The prayers of Asperges also highlight the baptismal character of the common priesthood of the faithful. The service which completes the rite of Missal Asperges is Vespers of Resurrection Sunday connected with the sprinkling of baptismal water.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 8; 57-70
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Owładnięcie (akom) znakiem powołania oraz narzędziem wypełniania posługi tradycyjnego kapłana Aszantów
Possession (Akom) as Sign of Calling and Method of Services of Traditional Ashanti Priests
Autorzy:
Wita, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640902.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
African traditional religion
Ashanti
Ghana
spirit possession
mediumship
indigenous clergy
sacred rites
supernatural beings
vocation
trance
tradycyjne religie Afryki
specjalista rytualny
owładnięcie
zjawiska transowe
Aszantowie
powołanie
taniec
rytuał
istota nadnaturalna
formacja
Opis:
The Ashanti people of Ghana call the phenomenon of spiritual possession akom. This fulfils the role of sign of calling and authentication of the function of specialist in rituals. The possession of a person by the spirit of his/her ancestor or a deity is at the foundations of his/her fulfilment of the cultic mission of medium, bringing others closer to the will of supernatural beings. It is therefore perceived as a positive and expected phenomenon. It must be correctly recognised and exploited, however. Akom makes divinative and healing practices possible. Possession is perceived by the Ashantis as individual as well as collective, prophylactic and therapeutic cultic activity. It becomes an occasion for integration of the community and renewal of the social order through unification, song and dance. The ecstasy of the traditional priest, which most often takes place during rituals, reflects and fulfils the dependence, connection and communication of the person with supernatural beings.
Źródło:
Studia Religiologica; 2011, 44; 71-84
0137-2432
2084-4077
Pojawia się w:
Studia Religiologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrzędy inicjacji chłopców u Ludu Luguru we wschodniej Tanzanii
Initiation Ritual of Boys among the Luguru People in Eastern Tanzania
Autorzy:
Skiba, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040469.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
rytuały przejścia
tabu
obrzezanie
nauczanie
wychowanie
tradycyjna edukacja
wiedza plemienna
symboliczna śmierć
transformacja
powtórne narodzenie
rites of passage
taboo
circumcision
sexual role
social stages
traditional education
symbolic death
rebirth ritual
Opis:
Artykuł przedstawia obrzędy inicjacji chłopców u ludu Luguru we wschodniej Tanzanii. Autor postawił sobie za cel ukazanie znaczenia tradycyjnej edukacji w kształtowaniu wartości plemiennych, jaką zdobywali młodzieńcy podczas tego obrzędu. Opracowanie tego zagadnienia zostało dokonane na podstawie literatury takich autorów, jak: P. Pels, J.L. Brain, T.O. Beidelman i innych oraz własnych etnograficznych badań terenowych prowadzonych wśród ludu Luguru nad rytuałami przejścia w dniach 30.03.2003-30.04.2003. Inicjacja chłopców została zaprezentowana według modelu Arnolda van Gennepa. Według tej teorii rytuały przejścia dzielą się na trzy fazy: oddzielenia, przejścia i włączenia. Faza separacji charakteryzuje się odłączeniem od społeczności w celu przygotowania do przemiany mającej nastąpić w kolejnej fazie. Faza przejścia to czas symbolicznej śmierci, utraty starego imienia czy języka. Często zawiera dopełnienie obrzezania, ofiarę, post, może być czasem ciężkich prób i testów, podczas których nowicjusz zdobywa wiedzę związaną z życiem seksualnym, socjalnym i religijnym. Ostatnia faza to czas powrotu do społeczności, ale już jako nowa osoba, jako mężczyzna odpowiedzialny za swoje postępowanie i mający wyższy status społeczny.
The article presents boys' initiation ritual among the Luguru people of eastern Tanzania. The author's goal is to show the importance of traditional education in shaping tribal values, gained by young men during this ritual. The development of this problem was based on the literature of authors such as P. Pels, J.L. Brain, T.O. Beidelman and others, and from my own ethnographic fieldwork conducted among the Luguru people on the rituals of passage from 30 March 2003 to 30 April 2003. Boys' initiation was presented by Arnold van Genneps' model. According to this theory, rites of passage are divided into three phases: separation, transition and incorporation. During the Separation phase, the young men disconnect from the community in order to prepare for Transition which will be in the next phase. The Transition phase is a time of symbolic death, the loss of the old name or language. It often includes fulfilment of circumcision, sacrifice, and fasting. This phase can sometimes offer severe trials and tests, during which the novice acquires knowledge related to his sexual, social and religious life. During the last phase, Incorporation, he returns to the community as a new person, a man responsible for his actions and having a higher social status.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 9; 211-224
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Research on Folk Religiosity at KUL’s Department of Religiology and Missiology
Autorzy:
Kupisiński, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036350.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Department of Religiology and Missiology at John Paul II Catholic University of Lublin
popular piety/folk religiosity
folk customs and rituals
annual rituals and rites of passage
ethnographic field studies
Opis:
The article presents the historical activity, specificity and thematic scope of research conducted by faculty members and students, with a particular focus on postdoctoral (habilitation), doctoral and master’s theses that were written on the subject of folk religiosity at the Department of Religiology and Missiology at John Paul II Catholic University of Lublin. In order to explain our research methodology and the method of analyzing the collected source material obtained from ethnographic field studies on social and spiritual folk culture, the article presents the main themes of the examined annual rituals (Advent, Christmas, Lent, Easter) and the rites of passage (weddings, funerals). Many of our articles on folk rituals and religiosity have been published in journals and research monographs.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 9 English Online Version; 133-151
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrzędy weselne mieszkańców parafii Rudna Wielka w diecezji rzeszowskiej
Wedding Rites of the Inhabitants of the Parish of Rudna Wielka in the Diocese of Rzeszów
Autorzy:
Szydełko, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144013.pdf
Data publikacji:
2021-02-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
obrzędy weselne
ślub kościelny
ślub cywilny
ślub konkordatowy
panna młoda
pan młody
brama weselna
drużba
druhna
wedding rites
church wedding
civil wedding
concordat wedding
bride
groom
wedding gate
best man
bridesmaid
Opis:
The aim of this article is to show the customs and rituals associated with the marriage ceremony in the parish of Rudna Wielka, near Rzeszów. The article consists of three points. These relate to: civil wedding and a church wedding, preparing of the newlyweds for the wedding ceremony and the course of the wedding Mass. This study is based on information obtained from ethnographic fieldwork on wedding rituals. The study was conducted in 2011 in the villages of: Rudna Wielka, Rudna Mała and Pogwizdów Nowy. In the twentieth century, a young couple first got civil wedding, and then the church wedding. Since 1998, the couple can have a concordat wedding. From early morning the future bride and groom were preparing for the celebration in their own homes. When a groom arrived at bride’s home, the couple was blessed and everyone went to church. At that time, the inhabitants of a village made weeding gates and they blocked the couple's way to the church. Then the best man, or father of the groom, paid for making the way to the church with vodka. When the wedding procession reached the church Mass began. After taking the oath priest confirmed the validity of a marriage, blessed wedding rings, then to sign the marriage the spouses put the rings on each other’s right hands. After Mass, the couple signed the marriage act. In front of the church the guests were throwing money at the couple since it was believed that it will bring them luck. The guests congratulated the couple and gave them presents. After that they all took a picture in front of the church, and then went to the place of the wedding.
Źródło:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2013, 5; 243-258
2080-8534
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La ricchezza delle tradizioni liturgiche dell’Occidente: riti latini non romani
The Richness of the Liturgical Traditions of the West: The Non-Roman Latin Rites
Bogactwo tradycji liturgicznych Zachodu: obrządki łacińskie nierzymskie
Autorzy:
Valli, Norberto
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316556.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:
riti latini non romani
libri liturgici
rito ambrosiano
storia della liturgia
latin non-roman rites
liturgical books
ambrosian rite
history of the liturgy
obrządki łacińskie nierzymskie
księgi liturgiczne
ryt ambrozjański
historia liturgii
Opis:
Dopo una presentazione generale delle diverse liturgie sviluppatesi nel corso dei secoli in Occidente accanto al rito romano, l’articolo considera in modo particolare l’ambrosiano, attualmente ancora in vigore non solo in gran parte del territorio dell’arcidiocesi di Milano (nella quale il rito romano è minoritario), ma anche in alcune parrocchie delle diocesi italiane di Bergamo, Novara e nella diocesi svizzera di Lugano, per gran parte di rito romano. A una sintetica ricostruzione delle fasi che hanno contraddistinto la riforma postconciliare del rito proprio della Chiesa milanese segue una disamina dei libri liturgici in uso presso di essa. Le peculiarità che emergono consentono di apprezzare il contributo offerto dal rito della Chiesa di Milano alla bellezza pluriforme della liturgia cattolica.
The paper takes a general look at the various liturgies that have developed during the past centuries in the West, as well as the Roman rite; then it focuses on the Ambrosian rite. This one is still in use not only in much of the archdiocese of Milan, where the Roman rite is a minority, but also in some parishes of the Italian dioceses of Bergamo, Novara, and in the Swiss diocese of Lugano, where the Roman rite is a majority. After a synthetic description of the phases that characterized the post-conciliar reform of the Milanese Church, the article examines her current liturgical books. The emerging peculiarities allow to appreciate the Ambrosian Rite’s contribution to the pluriform beauty of the catholic liturgy.
Po ogólnym przedstawieniu różnych liturgii, które rozwinęły się w ciągu wieków na Zachodzie obok rytu rzymskiego, artykuł przygląda się w szczególności obrządkowi ambrozjańskiemu, który obowiązuje do dziś nie tylko na znacznej części terytorium archidiecezji mediolańskiej (w której obrządek rzymski stanowi mniejszość), ale także w niektórych parafiach włoskich diecezji Bergamo, Novara oraz w szwajcarskiej diecezji Lugano, w której w większości obowiązuje obrządek rzymski. Po krótkiej rekonstrukcji etapów, które wyznaczyły posoborową reformę własnego obrządku Kościoła mediolańskiego, następuje analiza używanych tam ksiąg liturgicznych. Wyłaniające się osobliwości pozwalają docenić wkład, jaki wniósł obrządek Kościoła mediolańskiego w wielopostaciowe piękno liturgii katolickiej.
Źródło:
Teologiczne Studia Siedleckie; 2022, XIX/19; 277-290
1733-7496
Pojawia się w:
Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologiczny i antropologiczny wymiar obrzędów chrzcielnych w Kościele IV wieku
Theological and anthropological significance of baptismal rites in Church of the 4th century
Autorzy:
Czyżewski, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613879.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
chrzest św.
ryty chrzcielne
Cyryl Jerozolimski
Jan Chryzostom
Ambroży z Mediolanu
Teodor z Mopsuestii
teologiczny
antropologiczny
Holy Baptism
Baptismal Rites
Cyril of Jerusalem
John Chrysostom
Ambrose of Milan
Theodor Mopsuestia
theological
anthropological
Opis:
The Holy Baptism in Church in period of the first centuries was considered as an extra ordinary and important event, both in life of the baptized person, as well as in the entire Church community. Almost exact information on baptism in Church of the 4th century is available in existing documents of empathetical discourses on baptism by four great Fathers of the Church: St. Cyril of Jerusalem, St. John Chrysostom, St. Ambrose of Milan, and Theodor, bishop of Mopsuestia. Thus in this paper I have decided to present only the Baptismal Rites and their theological and anthropological significance. In terms of the mentioned authors’ writings, we can find two parts of the baptismal liturgy where they consist of particular Rites. The first part is devoted to so called the rites preceding a ceremony of baptism, It means to surrender Satan, take off cloths and apply the holy oil before one’s baptism. Another Rite, i.e. taking off clothes of the candidates to be baptized, was significant for the new way of life of a certain human being, and rejection of the old man with his all affairs and matters. Authors of baptismal discourses also paid their attention to application of the holy oil. The second part of Baptismal Rites was related to baptismal immersion itself. First of all, there was the following order: to reach the baptismal tank, immerse in waters three times, then leave it and put on the white clothes. The theological interpretation of particular Baptismal Rites in writings of the Church of the 4th century was rather compact. Even in case of some differences available, they were not concerned with the principal aspects, but strictly devoted to the baptism itself in order to understand the ceremony, and all particular order of the Baptismal Rites.
Źródło:
Vox Patrum; 2015, 63; 113-127
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pastoral Care in the Polish Legions (1914–1918) in Light of Memories (Outline of the Main Problems)
Opieka duszpasterska w Legionach Polskich (1914–1918) w świetle wspomnień (zarys głównych zagadnień)
Autorzy:
Piotrowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373944.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Chaplains
Polish Legions 1914–1918
pastoral care
memories
legionnaires
struggle for independence
military service
religious rites
Kapelani
Legiony Polskie 1914–1918
opieka duszpasterska
wspomnienia
legioniści
walka o niepodległość
służba wojskowa
obrzędy religijne
Opis:
The article draws readers’ attention to valuable historical sources, which are the memories of the chaplains of the Polish Legions from 1914–1918. Pastoral care in the above-mentioned armed formations and the numerous problems associated with it have been shown in light of those accounts. At the front (often under extreme combat conditions) a strong bond was formed between the soldiers and their ‘spiritual guardians’. The chaplains were not only priests, but also fulfilled various functions on an ad hoc basis. They served, for instance, as translators, suppliers, paramedics, librarians, teachers, psychologists, and, in the last resort, as gravediggers... Memories of their service shed interesting light on the everyday (not only spiritual) problems of the soldiers of that time.
Artykuł zwraca uwagę czytelników na wartościowe źródła historyczne, którymi są wspomnienia kapelanów Legionów Polskich z lat 1914–1918. Opieka duszpasterska w wymienionych formacjach zbrojnych i rozliczne problemy z nią związane została ukazana w ich świetle. Na froncie (często w ekstremalnych warunkach bojowych) ukształtowała się silna więź między żołnierzami i ich ‘opiekunami duchowymi’. Kapelani bywali nie tylko duszpasterzami, ale także pełnili doraźnie w miarę potrzeby inne rozliczne funkcje – dla przykładu: tłumaczy, zaopatrzeniowców, sanitariuszy, bibliotekarzy, nauczycieli, psychologów, a w ostateczności także grabarzy... Wspomnienia z ich służby rzucają interesujące światło na codzienne (nie tylko duchowe) problemy żołnierzy tamtych czasów.
Źródło:
Res Historica; 2020, 49; 381-401
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrzędy sakramentu małżeństwa w ujęciu wymogów Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku
The Rites of the Sacrament of Marriage – Implementation of the Code of Canon Law
Autorzy:
Kilanowicz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21150596.pdf
Data publikacji:
2019-04-15
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
obrzędy sakramentu małżeństwa
Kodeks Prawa Kanonicznego
zgoda małżeńska
skutki sakramentu małżeństwa
symbol
The Rites of the Sacrament of Marriage
The Code of Canon Law
marriage consent
effects of the sacrament of marriage
Opis:
The liturgy of the Church is an expression of his life with Christ, it uses natural signs such as: wine, water, light, fire, smoke, oil, salt, and ash. It is through Christ, that they are given new meaning. This meaning is to glorify God and sanctify man. The sacramental ordinances are determined by ecclesiastical law which follows the nature and life of the Church. The ordinances of the Church, through the visible, direct us to the invisible. Behind what is visible there is no action or God's grace. These signs of God's presence are symbols, which St. Augustine calls the encounter between God and man in the world of signs and symbols, a Sacrament. The sacraments of the Church are graces given by God to man for his sanctification. In sacramental rites, the Church can change form, but never in essence and matter. The matter of the sacrament of marriage is between a woman and a man. The rites of the sacrament of marriage, were announced in 1969, are used in Poland, however, it has been adapted to the new Code of Canon Law of 1983. Jesus instituted the sacrament of marriage. Marriage should be celebrated at Holy Mass and is characterized by unity and indissolubility. During the rites of the sacrament of marriage, the Church then asks what is the will of the person is for getting married. The couple then join their right hands and place the wedding rings on each other’s ring finger. The effects of the sacrament of marriage, which express the Rites of the Sacrament of Marriage, are: marriage community, grace and family. The liturgy with the sacrament of marriage speaks of the sanctity of marriage through the beauty of its celebration.
Źródło:
Ius Matrimoniale; 2019, 30, 2; 79-93
1429-3803
2353-8120
Pojawia się w:
Ius Matrimoniale
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reforma liturgiczna Soboru Watykańskiego II w opinii i życiu alumnów Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie w latach jej wprowadzania
Liturgical reform of the Second Vatican Council in the opinion and life of the alumni of the Archdiocesan Theological Seminary in Krakow in the years of its introduction
Autorzy:
Mieczkowski, Janusz Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037996.pdf
Data publikacji:
2020-12-17
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
sobór watykański ii
konstytucja o liturgii świętej
odnowa liturgii
alumn seminarium duchownego
formacja liturgiczna
nowe obrzędy liturgiczne
second vatican council
constitution on the sacred liturgy
renewal of the liturgy
seminarists
liturgical formation
new liturgical rites
Opis:
Ojcowie Soboru Watykańskiego II zdawali sobie sprawę, że właściwe wprowadzenie odnowy liturgicznej będzie uzależnione od tego, w jaki sposób samo duchowieństwo będzie  przygotowywane do przyjęcia reformy liturgicznej. Artykuł przedstawia w jaki sposób realizowana była formacja liturgiczna alumnów Archidiecezjalnego Seminarium Duchownego w Krakowie w czasie wprowadzania odnowy liturgicznej (od lat sześćdziesiątych do osiemdziesiątych XX wieku). Formacja ta była realizowana była poprzez następujące elementy: poznanie nauki soborowej poprzez wykłady liturgiki, referaty zaproszonych gości, sesje i sympozja naukowe, kleryckie koło miłośników liturgii oraz poznanie obrzędów zreformowanej liturgii w kaplicy Seminaryjnej lub Katedrze Wawelskiej. Klerycy mieli także możliwość zaprezentowania swoich własnych przemyśleń na temat odnowy liturgicznej publikując artykuły w wewnętrznym seminaryjnym czasopiśmie „Novum Tempus Liberum”.
The fathers of the Second Vatican Council were aware that the proper introduction of liturgical renewal would depend on how the clergy itself would be prepared to adopt liturgical reform. The article presents how the liturgical formation of the seminarists of the Archdiocesan Seminary in Krakow was carried out during the introduction of liturgical renewal (from the sixties to the eighties of the twentieth century). This formation was accomplished through the following elements: learning the conciliar teaching through liturgy lectures, guest lectures, scientific sessions and symposia, a clerical circle of liturgy enthusiasts, and learning the rites of the reformed liturgy in the Seminary Chapel or the Wawel Cathedral. Clerics also had the opportunity to present their own thoughts on liturgical renewal by publishing articles in the internal seminar journal “Novum Tempus Liberum”.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2020, 56, 2; 187-211
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„W siną dal, dokąd oczy poniosą…” – motyw wędrówki w baśniach polskich i węgierskich
Autorzy:
Krysztofiak, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559938.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
fairy tale
folk tale
polish fairy tales
hungarian fairy tales
peregrination
journey
initiation
rite of passage
ites de passage
baśń
bajka ludowa
baśnie polskie
baśnie węgierskie
wędrówka
podróż
inicjacja
ryty przejścia
rites de passage
Opis:
The Journey Motif in the Polish and Hugarian Fairy Tales This article presents the comparative analysis of the journey motif in two Polish fairy tales and in the Hungarian one. Polish fairy tales are Siostra siedmiu kruków (The Sister of the Seven Ravens) by Janina Porazińska and Żelazne trzewiczki (The Iron Bootees) by Hanna Januszewska; the Hungarian one is Żelazny Laczy (Iron Laczy), which has no known author as it is the classic folk tale. The journey or peregrination motif is one of the most popular fairy tales motifs around the whole world. The journey in fairy tales and folk tales always has the symbolic meaning as well as the literal one and is the expression of the protagonist’s inner development. The purpose of the article is to show the symbolic meaning of the peregrinations and journeys in the fairy tales including the notion of the rite of passage (rites de passage) and elements od psychoanalisis.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2018, 51; 263-275
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka refleksji na temat prób rekonstrukcji wierzeń mieszkańców ziem polskich we wczesnym średniowieczu
Some Reflections on the Attempts to Reconstruct the Beliefs of the Inhabitants of the Polish Lands in the Early Middle Ages
Autorzy:
WAWRZENIUK, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047410.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
pogaństwo słowiańskie, mitologia słowiańska, wczesnośredniowieczne wierzenia, obrzędy magiczne we wczesnym średniowieczu, wczesnośredniowieczne amulety, chrystianizacja Polski
Slavic paganism, Slavic mythology, early medieval beliefs, magical rites in the early Middle Ages, early medieval amulets, Christianization of Poland
Opis:
Mimo wysiłków badaczy reprezentujących liczne dyscypliny wierzenia mieszkańców ziem polskich przed przyjęciem chrześcijaństwa w dalszym ciągu nie zostały do końca poznane. Barierą nie do pokonania jest brak rodzimych źródeł pisanych, a te którymi dysponujemy, dotyczą tylko nielicznych aspektów pogaństwa słowiańskiego, głównie Połabia i Rusi. Źródła późniejsze z kolei ganią kult bóstw domowych oraz noszenie amuletów i opisują obrzędy magiczne. Niewielką też pomocą mogą służyć dane lingwistyczne, nieco więcej informacji dostarczają wyniki badań archeologicznych. Jednym z naczelnych bogów pogańskich Słowian był bóg pioruna będący personifikacją ognia niebiańskiego. Potwierdzono archeologicznie, że kult ten sprawowany był w świątyniach (na przykład na Wolinie i we Wrocławiu) i w halach kultowych (w Lubomi i w Chodliku). Ogień czczono również jako boga słońca, a pod ziemską postacią – jako ognisko domowe. Kronikarze średniowieczni wspominali o kulcie natury, której elementy mogły pełnić również rolę sanktuariów. Otaczano kultem szczyty gór i mniejszych wzniesień, na których konstruowano rowy i wały (przykładami mogą być: Góra Ślęża, Łysa Góra, Góra Lecha w Gnieźnie, Radzikowo na Mazowszu, Mołoczki na Podlasiu i Rowokół), symboliczne pierwsze grody, które budowano na wzniesieniach (np. w Haćkach), gaje (np. w Kleczanowie), pojedyncze drzewa czy wody, w których deponowano różne przedmioty (np. w Jeziorze Żarnowieckim) oraz związane z nimi plaże i wyspy kultowe (na Ostrowiu Lednickim i Jeziorze Zarańskim). Także kamienie, szczególnie duże okazy, otaczano specjalnymi względami, czego potwierdzeniem wydają się liczne późniejsze (co prawda) zapiski etnograficzne. Dużą rolę w wierzeniach mieszkańców ziem polskich we wczesnym średniowieczu odgrywały demony domowe, przeznaczenia lub rodu oraz duchy przodków, którym składano ofiary w obrębie domostwa i dbano o ich wygodę. Potwierdzają to również badania archeologiczne. Cennych informacji o wierzeniach przedchrześcijańskich dostarczają analizy grobów i cmentarzysk ciałopalnych, a także szkieletowych, ich konstrukcje i dary składane zmarłym przez żyjących krewnych. O dokonywaniu obrzędów na cmentarzach informują znajdywane tam pozostałości ognisk czy fragmenty naczyń glinianych, a także liczne kości zwierzęce. We wczesnym średniowieczu chętnie noszono amulety wykonywane przede wszystkim z roślin, kości i kłów zwierząt, a także z innych surowców o odpowiednio dobranym kształcie. Amuletem mógł być zresztą każdy odpowiednio przystosowany przedmiot. Analizując postępy chrystianizacji w tym okresie, niektórzy badacze uważają, że w świadomości większości mieszkańców ziem polskich ukształtował się system magiczno-wierzeniowy będący połączeniem starej pogańskiej tradycji obejmującej mity o niebie, słońcu, księżycu, gwiazdach, piorunach czy demonach z religią chrześcijańską.
The beliefs of the inhabitants of the Polish lands before the Christianization have not been scrutinized yet despite the efforts of researchers representing various disciplines. A major obstacle in the research is the lack of written native sources, while those which are available relate to only a small number of issues of Slavic paganism in the Polabian Slavs’ and Kievan Rus’ territories. Later sources include criticism of the worship of household gods by the Slavs; the authors criticize their habits of amulet wearing and describe their magical rites. While the linguistic data available is not of help to the researchers, archaeological research provides more information. Among the main gods worshipped by pagan Slavs was the thunder-god, which personified heavenly fire. Archaeologists have confirmed that the cult of the thunder-god was held in temples (e.g. in Wolin and in Wrocław) and in special cult halls (e.g. in Lubomia and in Chodlik). Fire was also worshipped as the god of the sun and, in its earthly shape, through the cult of the sacred fire place. Medieval chroniclers mention nature worship, and indeed natural phenomena also served as sacred places. Mountain tops and small hills on which trenches and shafts were constructed (e.g. on Mount Ślęża, on Mount Łysa Góra, on Mount Lech in Gniezno, in Radzikowo in Mazovia, in Mołoczki in Podlachia, and in Rowokół) were venerated. Other objects of veneration were the first ‘symbolic’ strongholds (in Haćki), groves (in Kleczanów), single trees, as well as ponds and lakes where artifacts were deposited (e.g. Lake Żarnowiec). Worship of beaches and of islands was also popular (e.g. in Ostrów Lednicki and in Lake Zarańskie). Later ethnographical evidence has demonstrated that stones, in particular large ones, were also worshiped. In the early Middle Ages inhabitants of the Polish lands believed in the existence of household, destination, lineage and ancestral demons: sacrifices were offered to them and their comfort was taken care of. These facts have also been confirmed by archaeological research. An important source of information on pre-Christian beliefs in the territories in question is provided by analyses of graves (of both cremation and inhumation types): of their construction as well as of the offerings for the dead made by their living kin. In the early Middle Ages amulets made predominantly from plants, bones and tusks of animals were frequently worn. Also other materials were used for making amulets, and special shapes were preferred. Actually, any object could serve as an amulet. While analyzing the progress of Christianization in the period in question, researchers have observed that the mentality of the inhabitants of the Polish lands was largely shaped by a magical-religious system of beliefs combining the old pagan tradition, with its myths about the sky, the sun, the moon, the stars, the thunders, and the demons, with the Christian religion.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 46-65
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KOREAN SHAMANISM – THE RELIGION OF WOMEN
한국의 무속 – 여성들의 종교
KOREAŃSKI SZAMANIZM – RELIGIA KOBIET
Autorzy:
OH, Kyong-geun
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040277.pdf
Data publikacji:
2016-11-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
koreański szamanizm
gansinmu
seseupmu
choroba szamańska
gut (szamański rytuał)
ideologia szamańska
patriarchat
koreański buddyzm
koreańska religia fundamentalna
Korean shamanism
gangsinmu
shaman illness
gut (shaman rites)
han
Confucian ideology
patriarchy
Korean Buddhism
Korean fundamental religion
Opis:
Shamanism is one of the oldest religions that have existed around the world. But Korean shamanism is very exceptionally in the world, because it is monopolized by women. This article focuses on the main reasons for that state of affairs. Korean shamanism has never been accepted by the ruling class as an official religion. It was not supported by the elites of the society, so it has functioned only at the margin of culture and society. Confucian-patriarchy in the Joseon dynasty (1392-1897) was one of the main reasons why Korean shamanism became the religion of women. According to Confucian ideology there must be sexual segregation in the household, and it was extended even to ritual performances for the gods. Men satisfied their religious needs through Confucianism, but they completely excluded women from it. As women were excluded from Confucian ceremonies they needed to find a religion for themselves. The gods worshiped in shamanism and the shamanistic ritual itself were treated by the ruling class as coarse and vulgar, suitable only for people of lower classes and women. The gods in Korean shamanism are not providing people with noble ideals or dreams, they just support human beings by protecting them against bad luck and bringing them good luck. A Korean shamanistic ritual consists mainly of dances and singing. Shamans communicate with their gods in a trance induced by dancing vigorously. In the Joseon dynasty dominated by Confucian ideology it was very unsuitable for men.
Szamanizm jest jedną z najstarszych religii i istnieje niemal na całym świecie. Koreański szamanizm wykazuje jednak pewne cechy szczególne odróżniające go od innych form tego zjawiska na świecie, gdyż jest zmonopolizowany przez kobiety. W artykule zostaną przedstawione główne przyczyny tego faktu. Koreański szamanizm nigdy nie został zaakceptowany przez klasę rządzącą jako oficjalna religia, nie był także popierany przez elitę społeczeństwa i w związku z tym musiał funkcjonować ajedynie na marginesie kultury koreańskiej. Konfucjański patriarchat w czasie dynastii Joseon (1392-1897) istotnie przyczynił się do tego, że koreański szamanizm został religią kobiet. Według ideologii konfucjańskiej, w sprawach rodzinnych należy dokonywać segregacji płciowej, która została rozszerzona nawet na sferę rytuałów religijnych. Mężczyźni zaspokajali swoje potrzeby religijne praktykując konfucjanizm, ale całkowicie wykluczyli z niego kobiety. Skoro zaś kobiety zostały wykluczone z rytuałów konfucjańskich, musiały znaleźć jakąś religię dla siebie. Bogowie czczeni w koreańskim szamanizmie oraz sam rytuał szamański były bowiem traktowane przez klasę rządzącą jako trywialne, wręcz wulgarne i nadające się jedynie dla ludzi klas niższych i kobiet. Bogowie szamanizmu koreańskiego nie są istotami dostarczającymi ludziom szlachetnych ideałów lub marzeń a jedynie pomagają im w życiu codziennym chroniąc przed nieszczęściami i gwarantując szczęście. Koreański rytuał szamański składa się głównie z tańców i śpiewu. Szamani komunikują się z bogami-patronami w transie osiągniętym poprzez energiczne i energetyczne tańce. Należy jednak pamiętać, że w zdominowanym przez ideologię konfucjańską okresie panowania dynastii Joseon takie zachowanie było postrzegane jako bardzo nieodpowiednie dla mężczyzn
샤머니즘은 가장 오래된 종교들 가운데 하나이며 전세계에 걸쳐 존재한다. 그런데 한국의 샤머니즘은 세계적으로도 매우 예외적으로 여성들에 의해 점유되어 있다. 이 논문은 그러한 현상의 주요 원인들을 규명하고자 한다. 역사적으로 한국의 무속은 지배계층에 의해 단 한 번도 공식적인 종교로서 받아들여진 적이 없었다. 즉, 한국의 무속은 사회의 엘리트-지식인층으로부터 지지를 받지 못했기 때문에, 단지 주변문화로서 기능할 수밖에 없었던 것이다. 조선시대(1392-1897)의 유교적 가부장제는 한국의 무속이 여성의 종교가 되는 주원인들 중의 하나였다. 유교사상에 의하면 가사에 있어 반드시 남녀의 구별이 있어야 하는 바, 그것이 신을 위한 종교적 의례행위에까지 연장된 것이었다. 남자들은 유교의례를 통해 자신들의 종교적 욕구를 충족시키면서도 그것에서 여성들을 철저히 배제하였다. 여성들이 유교적 의례에서 배제됨에 따라 결국 그들은 자신들만의 종교의례를 찾지 않을 수 없었다. 남성 지배계급은 무속에서 섬겨지는 신들과 무속의례를 저속하고 조잡한 것들로서 오로지 하층민 혹은 여성들을 위한 것이라 여겼다. 한국무속의 신들은 인간에게 깊은 사상 혹은 고매한 가르침을 주는 존재가 아니라, 단지 불행을 막고 복을 가져다 줌으로써 그들의 삶을 안전하게 보호하고 도와주는 존재들이다. 한국의 무속의례는 주로 춤과 노래로 구성되어 있다. 무당은 격렬한 춤을 통한 무아지경에서 신과 교통하는 것이다. 하지만 유교사상이 지배하는 조선시대에 그러한 것은 남성들에게 받아들여질 수 없는 것이었다.
Źródło:
International Journal of Korean Humanities and Social Sciences; 2016, 2; 71-86
2449-7444
Pojawia się w:
International Journal of Korean Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magiczne i teologiczne aspekty medycyny ludowej
Magical and Theological Aspects of Folk Medicine
Autorzy:
Walęciuk-Dejneka, Beata
Nadbrzeżny, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234118.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
medycyna ludowa
pobożność ludowa
ontologia ludowa
magiczne formuły słowne
rytualne czynności znachora
komunikacja międzysferyczna
dychotomiczna wizja kosmosu
folk medicine
folk devotion
folk ontology
magical text formulae
rites performed by the healer
transspheric communication
dichotomic vision of the universe
Opis:
This paper is interdisciplinary in its approach. Its objective is to present traditional and theological aspects of folk medicine, so closely related to the faith and devotion of the rural communities. The authors present a variety of folk therapeutic practices, diagnosis and etiology of diseased. They also analyse the intrinsic logic of the speech and gestures used in the healing actions. The authors try to identify the Christian and the pagan (including magical) elements used in the healing rites and show the importance of folk medicine for theology as an academic discipline but also for the pastoral practice of the Church.
Źródło:
Roczniki Teologii Dogmatycznej; 2012, 4; 275-293
2080-6345
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Dogmatycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Memorial Services and Rituals for Companion Animals in Japan, Poland and the United States of America
日本、ポーランド、アメリカにおける伴侶動物のための慰霊と儀式
Autorzy:
Pręgowski, Michał Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597317.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Badań Japonistycznych
Tematy:
companion animal
companion animal death
petto rosu
pet loss grief
memorial services
memorial rites and rituals
pet cemeteries
cremation
rainbow bridge
伴侶動物
伴侶動物の死
ペットロス
慰霊
慰霊の儀式
ペットの墓
火葬
虹の橋
Opis:
This article discusses some of the Japanese social practices related to companion animal death and pet cemeteries, and compares them with American and Polish ones. The comparison stems from the author’s own research on pet cemeteries in Poland and the United States of America performed over the span of three years (2012–2015), as well as from the findings of researchers writing about Japan in the companion animal death context (including Ambros 2012; Kenney 2004; Veldkamp 2009). After starting with a brief description of the recent pet boom in Japan, I present the ways in which departed animals are commemorated there, as well as in Poland and the United States. The article discusses funerary rites, memorial services, as well as the looks of pet cemeteries and pet cemetery related practices in each of the three societies.
本論は、伴侶動物(コンパニオンアニマル)の死とペットの墓に関する日本社会の幾つかの慣習について論じ、さらにアメリカとポーランドでのそれと比較する。この比較は、日本における伴侶動物の死について書いた研究者の報告(Ambros 2012; Kenney 2004;Veldkamp 2009)だけでなく、三年間(2012–2015)にわたって行われたポーランドとアメリカにおけるペットの墓に関する筆者独自の調査に基づいている。まず日本における近年のペットブームについて簡潔に記述し、その後ポーランドとアメリカだけでなく、日本で亡くなった動物がどのように追悼されるか述べる。本論は、それぞれ三つの社会におけるペットの墓の外観やペットの墓に関する慣習だけでなく、葬式や慰霊などについても論じる。
Źródło:
Analecta Nipponica; 2018, 8; 109-122
2084-2147
Pojawia się w:
Analecta Nipponica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad religijnością ludową w Katedrze Religiologii i Misjologii KUL
Research on Folk Religiosity in the Department of Religious Studies and Missiology KUL
Autorzy:
Kupisiński, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036348.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Katedra Religiologii i Misjologii
religijność ludowa
zwyczaje i obrzędy ludowe
obrzędowość doroczna i rytuały przejścia
etnograficzne badania terenowe
Department of Religious Studies and Missiology of John Paul II Catholic University of Lublin
folk religiosity
folk customs and rituals
annual rituals and rites of passage
ethnographic field studies
Opis:
Artykuł prezentuje działalność, specyfikę i tematykę badań Katedry Religiologii i Misjologii nad religijnością ludową. Zarówno pracownicy naukowi, jak i studenci mogą poszczycić się znacznymi osiągnięciami w tym zakresie, o czym świadczą prace dyplomowe powstałe w Katedrze. W przypadku pracowników naukowych uwidacznia się to w obecności na konferencjach naukowych, gdzie wygłaszano referaty, które następnie ukazywały się w formie zbiorowych publikacji. Wiele artykułów z zakresu obrzędowości i religijności ludowej zostało opublikowanych w czasopismach i monografiach naukowych. W pracach zwraca się także uwagę na przemiany, jakie nastąpiły w obrzędowości dorocznej, weselnej czy pogrzebowej na przestrzeni ostatnich lat. Zmiany dokonują się na wielu płaszczyznach życia społecznego, kulturowego czy gospodarczego, nie ominęły również ludowej obrzędowości. Pomimo wkradania się w tę społeczność nowych trendów, tak często pochodzących z innych kultur, mieszkańcy wsi (w zależności od regionu Polski) na współczesny sposób reaktywują lub pielęgnują dawne zwyczaje i obrzędy ludowe. Rekonstrukcja tradycji ludowych i światopoglądu pozwala współczesnemu człowiekowi lepiej zrozumieć ludzkie zachowania w różnych kontekstach społecznych, historycznych i kulturowych, przez co zachęca do ponownego odczytania źródłowych materiałów etnograficznych, co z kolei pozwala lepiej rozpoznać i zrozumieć wiele stereotypów, zachowań i narracji obecnych we współczesnej kulturze polskiej i w przeżywaniu religii.
The article presents the historical activity, specificity and thematic scope of research conducted by faculty members and students, with particular focus on postdoctoral (habilitation), doctoral and master theses that were written on the subject of folk religiosity at the Department of Religious Studies and Missiology of John Paul II Catholic University of Lublin. In order to explain their methodology and the method of analysis of the collected source material deriving from ethnographic field studies into social and spiritual folk culture, the article presents the main themes of the examined annual rituals (Advent, Christmas, Lent, Easter) and the rites of passage (wedding, funeral). Many articles on folk rituals and religiosity have been published in journals and scientific monographs.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 9; 131-147
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola liturgii w katechezie
Role of Liturgy in Catechesis
Autorzy:
Wrońska, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340361.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liturgia
sakramenty
Eucharystia
proklamacja słowa Bożego
wspólnota
katecheza
celebracja
jedność
rozwój wiary
modlitwa
dialog z Bogiem
postawa wiary
znaki
symbole
ryty
gesty
liturgy
sacraments
Eucharist
proclaiming the Word of God
community
catechesis
celebration
unity
growth of faith
prayer
dialogue with God
attitude of faith
signs
symbols
rites
gestures
Opis:
Catechesis and liturgy enable the Church to fulfill its saving mission awarded by the Christ. Preaching the word is to lead to the celebration of liturgy. The heart of the catechesis and faith of those who receive the message of salvation is the mystery of the Christ celebrated in liturgy. As catechesis is essential to gain understanding and ultimate experience of liturgy, a catechesis that supports and translates liturgical values into daily life is indispensable. Catechesis should relate to liturgical experience, consolidate its values, point to the richness of life renewed in Christ and propose ways of attaining sainthood in daily work. The characteristic element of liturgy is the language of celebration, which imparts significance to the celebration in the process of transmission of faith. Liturgy also uses symbolic language, which is an indispensable way of expressing and sharing religious experience. Symbols can help catechesis to resist the temptation of teaching only, because they bring teaching closer to daily life and add necessary dynamism to catechesis.
Źródło:
Roczniki Pastoralno-Katechetyczne; 2010, 2; 121-132
2081-1829
Pojawia się w:
Roczniki Pastoralno-Katechetyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies