- Tytuł:
-
Życie i aktywność Wacława Raszka (1764–1837) w świetle źródeł
The Life and Work of Wacław Raszek (1764–1837) in the Light of Historical Sources - Autorzy:
-
Bujas-Poniatowska, Jolanta
Godek, Andrzej Edward
Poniatowski, Kamil - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/25806086.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
Wacław Raszek
muzyka religijna
religijna kultura muzyczna XIX w.
Kancjonał muzyki kościelnej
Instytut Muzyczny w Puławach
muzyka w Kościele katolickim
sacred music
nineteenth-century sacred music culture
Music Institute in Puławy
music in the Catholic Church - Opis:
-
Działający na przełomie XVIII i XIX w. Wacław Raszek należy do grona muzyków, o których – mimo zainteresowania ze strony badaczy – wiadomo nader niewiele. Niejasności dotyczące właściwie wszystkich podstawowych informacji na temat muzyka, tj.: jego imienia, lat życia, ośrodków, w których przebywał czy przypisywanych mu utworów muzycznych, doprowadziły do licznych nieścisłości, pomyłek i niesprawdzonych hipotez.
Zgodnie z obecną wiedzą można stwierdzić, że Wacław (a właściwie Ignacy Wacław) Raszek urodził się w Rychnovie nad Kněžnou w północnych Czechach, jako drugie z dwojga bliźniąt ochrzczonych pierwszego lutego 1764 roku. Wiadomo, że już w połowie lat osiemdziesiątych jego utwory przepisywane były dla zespołu działającego przy dominikańskim kościele w Gidlach – prawdopodobnie w tym czasie kompozytor też był już aktywny na terenach polskich, pracując jako kapelmistrz w Żarkach oraz dorywczy organista kapeli gidelskiej. W 1789 r. w Żarkach poślubił Klarę Szretter, jednak już dwa lata później był wdowcem, a w 1793 r. ponownie się ożenił, z Joanną Sytniowską (zmarłą w 1797 r. w Koziegłowach).
Na przełomie XVIII i XIX w. centrum życia i aktywności zawodowej Wacława Raszka stała się Warszawa, w której pracował jako nauczyciel fortepianu konwiktu pijarskiego na Żoliborzu (1812–17), prawdopodobnie podejmując też współpracę z Teatrem Narodowym. Być może uczestniczył w muzyce uprawianej przy kościele św. Benona. W 1815 r. ożenił się po raz trzeci z rodowitą warszawianką Elżbietą Lewicką. Po roku urodziło im się pierwsze dziecko, Ludwik Wacław.
W latach 1818 i 1819 odnotowano aktywność muzyka w Opolu Lubelskim, gdzie miał być kapelmistrzem i gdzie urodziła się, a po roku zmarła jego córka Rozalia Kaliksta. Jednak już pod koniec 1819 r. Wacław Raszek przeniósł się do Puław, gdzie został zatrudniony w charakterze dyrektora muzyki w Instytucie Nauczycieli Elementarnych i Organistów. W szkole tej działał aktywnie prawdopodobnie do końca 1825 r., kształcąc kilkudziesięciu chłopców oraz ucząc śpiewu dziewczęta w szkółce parafialnej. Uważano go za sumiennego, pracowitego i odnoszącego sukcesy nauczyciela oraz organizatora życia muzycznego. W Puławach Raszek napisał swoje opus magnum, Kancjonał Muzyki Kościelnej, wydany w Warszawie w 1825 roku. Tam też urodziło się kolejnych dwóch synów kompozytora.
Po opuszczeniu Puław Wacław Raszek powrócił do Warszawy, gdzie współpracował z Archikonfraternią Warszawską oraz dawał prywatne lekcje fortepianu. Zmarł 29 I 1837 r. i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim, a wraz z nim dwójka jego synów, zmarłych odpowiednio sześć i siedem lat po ojcu.
Wacław Raszek, active in the late eighteenth and early nineteenth century, is one of those musicians whose life and work, despite scholarly interest, remains largely unknown. Virtually all the basic information concerning this musician, including his first name, date of birth and death, the places he lived and worked in, and the compositions attributed to him, has remained ambiguous, leading to numerous inaccuracies, mistakes and unverified hypotheses. According to the current state of knowledge, Wacław (actually Ignacy Wacław) Raszek was born in Rychnov nad Kněžnou, in Bohemia, as one of twins baptised on 1 February 1764. We know that in the mid-1780s his works were being copied for the ensemble active at the Dominican church in Gidle, in central southern Poland. At that time, he was most likely already active in Poland, as the Kapellmeister in Żarki, in the Polish Jura, and occasionally as an organist working with the Gidle ensemble. In 1789, in Żarki, he married Klara Szretter, but just two years later he was widowed. He remarried in 1793, to Joanna Sytniowska (d. Koziegłowy, 1797). Around the turn of the nineteenth century, Warsaw became the focus of Raszek’s life and professional activity. He worked as a piano teacher at the Piarist boarding school in Żoliborz, now a district of Warsaw (1812–17), probably also working with the National Theatre and taking part in the performance of music at the Church of St Benno. In 1815 he got married for the third time, to Elżbieta Lewicka, a native of Warsaw. Their first child, Ludwik Wacław, was born a year later. For 1818 and 1819 we have record of his work as a Kapellmeister in Opole Lubelskie, where his daughter Rozalia Kaliksta was born and died a year later. Towards the end of 1819, however, Raszek moved to Puławy, where he was taken on as director of music at the Institute of Elementary School Teachers and Organists, where he probably worked till the end of 1825, teaching several dozen boys and training girls to sing in the parish school. He was regarded as a diligent, hardworking and successful teacher and organiser of musical life. It was in Puławy that he wrote his opus magnum, the Kancjonał muzyki kościelnej [Church hymnal and songbook], published in 1825 in Warsaw. Two sons were born to him in Puławy. Having left that town, Raszek returned to Warsaw, where he worked with the Warsaw Archconfraternity and privately gave piano lessons. He died on 29 January 1837 and is buried in Powązki Cemetery, along with two of his sons, who died respectively six and seven years after their father. - Źródło:
-
Muzyka; 2022, 67, 1; 20-38
0027-5344
2720-7021 - Pojawia się w:
- Muzyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł