Temat: regiony Polski - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Zasoby kapitału ludzkiego a rozwój przedsiębiorczości w Polsce
Human Capital Resources And Entreprenuership Development in Poland
Autorzy:: Leszczewska, Krystyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/548855.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: kapitał ludzki
przedsiębiorczość
regiony Polski
Opis:: Dane statystyczne charakteryzujące gospodarkę polską uwidaczniają wyraźne, trwałe terytorialne zróżnicowanie poziomu aktywności gospodarczej i społecznej, w tym poziomu przedsiębiorczości. Spośród czynników wpływających na rozwój przedsiębiorczości współcześni badacze dominującą rolę przypisują kapitałowi ludzkiemu. W artykule scharakteryzowano rolę kapitału ludzkiego w kreowaniu przedsiębiorczości, przedstawiono zasoby kapitału ludzkiego i poziom przedsiębiorczości w Polsce oraz określono zależności między poziomem kapitału ludzkiego a poziomem przedsiębiorczości w przekroju regionalnym. Przedstawione dane wskazują, że występuje wyraźna zależność między tymi kategoriami. Regiony, które charakteryzują się wysokim poziomem przedsiębiorczości, to równocześnie obszary o wysokim potencjale zasobów ludzkich mierzonym poziomem wykształcenia, posiadanymi kompetencjami w zakresie korzystania z technik komputerowych, stanowiące atrakcyjne miejsce osiedlania się i poszukiwania pracy
Statistical data characterizing the Polish economy highlight a clear, stable territorial differentiation in the level of economic and social activity, including the level of entrepreneurship. Among the factors affecting the development of entrepreneurship contemporary researchers assign the dominant role to the human capital. The article characterizes the role of human capital in the creation of entrepreneurship, presents the resources of human capital and levels of entrepreneurship in Poland, and determines the relationship between the level of human capital and the level of entrepreneurship by region. The presented data indicates that there is a clear relationship between these categories. Regions that are characterized by high levels of entrepreneurship are also areas with high potential of human resources measured in education level and computer skills, are an attractive places to settle and seek employment.
Źródło:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2012, 24; 412-421
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Rola przemysłu w rozwoju regionów Polski Wschodniej
The Role of Industry in the Development of Eastern Poland Regions
Autorzy:: Kudełko, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/438815.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: przemysł
region
regiony Polski Wschodniej
rozwój regionalny
Eastern Poland regions
industry
regional development
Opis:: Celem artykułu jest wskazanie roli i znaczenia przemysłu i przedsiębiorstw przemysłowychw regionach Polski Wschodniej oraz analiza porównawcza badanych regionów w odniesieniu do potencjałui kierunków rozwoju przemysłu. W artykule porównano badane regiony z innymi województwami Polski,w kontekście udziału przemysłu w strukturze gospodarki, na podstawie analizy liczby pracujących w przemyśleoraz udziału tego sektora w tworzeniu regionalnej wartości dodanej brutto. Następnie wskazano nanajważniejsze sekcje przemysłu rozwijane w Polsce Wschodniej oraz reprezentujące je główne przedsiębiorstwa.Regiony Polski Wschodniej, w porównaniu z innymi województwami Polski, wykazują słabszy poziomzaawansowania procesów industrializacji. Największą rolę przemysł odgrywa w województwie podkarpackim,a najmniejszą w lubelskim. Do wiodących dziedzin przemysłu, w których badane regiony mają szansęsię rozwijać i wzmacniać pozycję konkurencyjną, należą: przetwórstwo spożywcze, przemysł drzewny i meblarski,ceramiczny i innych wyrobów z surowców niemetalicznych, motoryzacyjny, maszynowy i chemiczny.Zakłada się, że dalszy rozwój regionów Polski Wschodniej powinien odbywać się przede wszystkim napodstawie ich endogenicznego potencjału, przy wykorzystaniu wsparcia zewnętrznego.
In this paper the author presents the role of industry and industrial enterprises of Eastern Poland regions. The author takes into account the number of people employed in industry and the share of industry in regional gross value added. This provides the benchmark for comparison with other Polish regions. In subsequent part of the article the author analyses main industrial sectors and the most important enterprises. In comparison with other Polish regions the Eastern Poland regions are less industrialized. Industry plays the most important role in the Podkarpackie Voivodeship, whereas in the Lubelskie Voivodeship its meaning is least significant. The leading industry domains in which the regions analysed can develop and become competetive include food processing, furniture industry, ceramic and other non-metallic mineral products, motor vehicles and chemical products. It should be emphasized that future development of the Eastern Poland regions should be aimed in the first place at inciting the endogenous potential of regions.
Źródło:: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2016, 30, 3; 147-158
2080-1653
Pojawia się w:: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Ekstremalne zdarzenia meteorologiczne, hydrologiczne i geomorfologiczne w Polsce
Extreme meteorological, hydrological and geomorphological events in Poland
Autorzy:: Jania, J. A.
Zwoliński, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/295032.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:: zjawiska ekstremalne
ekstremalne zjawiska geomorfologiczne
regiony Polski
extreme phenomena
extreme geomorphological phenomena
regions of Poland
Opis:: W niniejszym opracowaniu omówiono charakterystyki ekstremalnych zjawisk geomorfologicznych dla du- żych regionów morfogenetycznych Polski lub konkretnych przypadków studialnych, co wynika z różnego przebiegu i skutków procesów geomorfologicznych w zależności od ich skali przestrzennej. Zatem prezentowany opis tych zjawisk jest zróżnicowany pod względem szczegółowości. Stąd nacisk położono na geomorfologiczne zjawiska ekstremalne, natomiast ekstremalne zjawiska meteorologiczne i hydrologiczne przywołano skrótowo jedynie w tych przypadkach, kiedy wynikały z nich zdarzenia geomorfologiczne. Główny okres analityczny obejmuje lata 1951–2000, ale często uwzględniano także spostrzeżenia wcześniejsze oraz z początku XXI w. Za ekstremalne zjawisko geomorfologiczne w polskich warunkach morfoklimatycznych uznano każdy proces, który przez swoje duże natężenie albo czas trwania prowadzi do usuwania, przemieszczania (transportu) oraz depozycji dużych ilości substancji mineralnych. Procesy takie wywołują istotne zmiany w ukształtowaniu terenu, czy to w postaci przekształceń istniejących form terenu lub powstania nowych form erozyjnych i denudacyjnych, czy to w postaci form akumulacyjnych. Podano katalog ekstremalnych zjawisk geomorfologicznych (G-1 do G-9). W wyniku analizy ekstremalnych zjawisk geomorfologicznych na obszarze Polski uzyskano rozpoznanie głównych rodzajów tych zdarzeń w poszczególnych regionach oraz, w wielu przypadkach, ich natężenia. Generalnie ujmując zmienność przestrzenną, można stwierdzić, że różnice w natężeniu i rodzajach ekstremów geomorfologicznych występują w malejącym gradiencie południkowym z południa na północ, z najmniejszymi zagrożeniami w pasie pojezierzy i ponownym niewielkim ich wzrostem na wybrzeżu. Występuje także drugorzędny gradient równoleżnikowy z zachodu na wschód, w tym przypadku bardziej zmienia się rodzaj najczęstszych zdarzeń ekstremalnych. Ze względu na ciągłe ocieplanie się klimatu w skali globalnej, odnotowane obserwacyjnie również w Polsce, należy spodziewać się wzrostu częstości oraz intensywności meteorologicznych, hydrologicznych, a w konsekwencji też geomorfologicznych zdarzeń ekstremalnych.
:In present article the attention has been paid on discussion about characteristic of extreme geomorphologic phenomena for big morphogenetic regions of Poland or for specific case study, what results from diverse course and effects of geomorphic processes depending on their spatial scales. Therefore presented description of these phenomena is diversified according to details. Hence in the article the emphasis has been put on extreme geomorphic phenomenon, whereas extreme meteorological and hydrological phenomena were mentioned shortly, only there when they were the reason of geomorphologic events. The main analytical period comprise years between 1951 and 2000 year, however, earlier observations and also from the beginning of XXI century were taken into consideration. As an extreme geomorphologic phenomena in Polish morphoclimatic conditions was recognized every process that, because of its intensity or duration, leads to removing, displacement (transportation) or deposition of huge amounts of mineral matter. Such processes can produce substantial changes of relief, in the form of transformation of existing landforms or can lead to form new erosion and denudation landforms and also accumulation landforms. The extreme geomorphologic phenomena catalogue has been given (G-1 to G-9). As a result of analysis of extreme geomorphologic phenomena on the territory of Poland the main types of these events of individuals regions were gained and, in many cases, their intensity. Express in general spatial diversity, we can verify that differences in the intensity and types of extreme geomorphologic phenomena appear in decreasing longitudinal gradient from the South to the North, with smaller threat in the lake district belt and again small their growth along the seaside. There is also the secondary parallel gradient from the West to the East. In this case the type of the most frequently extreme event changes. With regard to global warming, recorded also in Poland, we can expect an increase of frequency and intensity of meteorological, hydrological, and as a result of them also geomorphologic extreme events.
Źródło:: Landform Analysis; 2011, 15; 51-64
1429-799X
Pojawia się w:: Landform Analysis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Innowacyjność regionów w Polsce – stan i uwarunkowania
Innovativeness of the regions in Poland – state and conditions
Autorzy:: Kaliszczak, Lidia
Rabiej, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1996397.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: innowacyjność
metodologia EIS
wskaźniki innowacyjności
regiony Polski
innovation
EIS methodology
innovation indicators
regions of Poland
Opis:: Celem pracy jest ocena zróżnicowania stopnia innowacyjności polskich regionów. Do analizy wykorzystano 21 wskaźników cząstkowych zgrupowanych w czterech obszarach opisujących poziom innowacji w każdym regionie (warunki ramowe, inwestycje, działania innowacyjne, oddziaływanie). Dane pochodziły z European Innovation Scoreboard 2021. W badaniu zastosowano metodę wzorca rozwoju Hellwiga. Na podstawie zmiennej syntetycznej utworzono ranking oraz wyodrębniono grupy typologiczne regionów o podobnym stopniu rozwoju w każdym rozważanym obszarze. Otrzymane wyniki porządkowania i klasyfikowania poszczególnych województw pozwoliły na ukazanie dystansu dzielącego poszczególne regiony od siebie pod względem badanego zjawiska, a także umożliwiły na jakościowe i ilościowe ujęcie występujących dysproporcji. Najbardziej innowacyjnym regionem w Polsce jest wydzielony statystycznie region stołeczny warszawski. Jednocześnie wyraźnie widać duży dystans pozostałej części województwa mazowieckiego i konieczność dalszej koncentracji środków z Unii Europejskiej stymulujących jego rozwój. Do liderów innowacyjności, oprócz regionu warszawskiego, należy zaliczyć województwa: małopolskie, pomorskie oraz dolnośląskie. Stosunkowo wysoką pozycję zajmuje region podkarpacki – w obszarze inwestycji, działań innowacyjnych oraz wpływu (na zatrudnienie, sprzedaż innowacyjnych produktów i zrównoważony rozwój) sytuując się w grupie II. Natomiast jego słabością są warunki ramowe (kapitał ludzki, atrakcyjne systemy badawcze i cyfryzacja). Najniższy poziom innowacyjności odnotowały natomiast wspomniany region mazowiecki (poza Warszawą), świętokrzyski, zachodniopomorski oraz warmińsko-mazurski. Każdy region wyróżnia określona specyfika, stąd uzyskane wyniki mogą stanowić ważne informacje dla samorządów do przyjęcia kierunków działań dynamizujących proces budowania regionalnych systemów innowacji.
The aim of the study was to assess the diversification of the degree of innovation in the Polish regions. For the analysis 21 partial indicators were used, these were grouped into four areas describing the level of innovation in each region (framework conditions, investments, innovative activities, influence). The data was taken from the European Innovation Scoreboard 2021. Hellwig’s development pattern method was used in the research. A ranking was created based on the synthetic variable, and typological groups of regions were extracted with a similar development level in each of the assessed areas. The results obtained from organizing and classifying individual voivodeships showed the distance between individual voivodeships with regard to the examined criteria, and allowed for the creation of a qualitative and quantitative description of the existing disproportions. The most innovative region in Poland is the statistically separate Warsaw capital district. At the same time, the difference between the rest of the Mazowiecki region and its capital is clearly visible, as well as the necessity to further concentrate European Union resources there in order to stimulate the development of the region. Among the leaders of innovation, apart from the Warsaw district, are the Małopolski, Pomorski, and Dolnośląski regions. The Podkarpacki region holds a relatively high position in the areas of investment, innovative activities and influence (concerning employment, selling innovative products and sustainable development), and is situated to the second (II) group. On the other hand its weakness include its framework conditions (human capital, attractive research systems and digitalization). The lowest level of innovation was recorded in the aforementioned Mazowieckie region (excluding Warsaw), and in the Świętokrzyski, Zachodniopomorski, and Warmiński-mazurski regions. Each voivodeship is distinguished by its specificity, hence the obtained results may constitute important indicators for local governments to adopt courses of action to stimulate the process of building regional innovation systems.
Źródło:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2021, 68; 114-131
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Rural territory and social innovations
Wiejskie układy terytorialne i innowacje społeczne
Autorzy:: Zajda, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/965450.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: territory
social innovations
rural areas
regional innovation system theory
terytorium
innowacje społeczne
wieś
regionalnych systemów innowacji
historyczne regiony polski
Opis:: The aim of the article is to characterize the potential of rural territorial systems concerning possible implementation of social innovations. The article focuses on the specificity of functioning of institutions and organizations essential for the creation of local systems of social innovations, i.e. local authorities, non-governmental organizations (including local action groups) and local entrepreneurs. It compares the level of social trust mutually expressed by local authorities, non-governmental organizations and local entrepreneurs associated in local action groups from Lubuskie, Opolskie and Zachodniopomorskie voivodeships (located within so-called Western and Northern Territories) and Małopolskie voivodeship (located within the historical region of Galicia). The analyses concern the results of the research project titled “Structure and determinants of social capital in local action groups” financed from the resources of the National Science Centre (agreement no. 6996/B/H03/2011/40), developed in 2011–2013. The conclusions refer to the criteria of division of territorial systems into those with better and poorer opportunities for the creation of local systems of social innovations and the importance of their location in historical regions of Poland for cooperation between institutions and organizations which may potentially become their elements.
Celem artykułu jest scharakteryzowanie potencjału wiejskich układów terytorialnych w zakresie możliwości wdrażania innowacji społecznych. Przedmiotem rozważań jest specyfika funkcjonowania instytucji i organizacji kluczowych dla tworzenia lokalnych systemów innowacji społecznych, tj. władz lokalnych, organizacji pozarządowych (w tym lokalnych grup działania) oraz lokalnych przedsiębiorców. Porównany został poziom zaufania społecznego, jakim obdarzają się władze lokalne, organizacje pozarządowe i lokalni przedsiębiorcy zrzeszeni w lokalnych grupach działania z terenu województw lubuskiego, opolskiego i zachodniopomorskiego (należących do tzw. Ziem Zachodnich i Północnych) oraz województwa małopolskiego (należącego do historycznego obszaru Galicji). Źródłem analiz są badania zrealizowane w ramach projektu pt.: „Struktura i uwarunkowania kapitału społecznego lokalnych grup działania” wdrażanego w latach 2011–2013 (finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki). Wnioski dotyczą kryteriów podziału układów terytorialnych na te, które dysponują większymi i mniejszymi szansami w zakresie kształtowania lokalnych systemów innowacji społecznych oraz znaczenia ich ulokowania w historycznych regionach Polski dla kształtowania współpracy między instytucjami i organizacjami potencjalnie wchodzącymi w ich skład.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2016, 24
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: E-marketing w praktyce regionów turystycznych Polski
E-marketing in the practice of tourist regions in Poland
Autorzy:: Nowacki, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/464822.pdf
Data publikacji:: 2015-09-30
Wydawca:: Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:: e-marketing
regiony turystyczne Polski
benchmarking
regionalneorganizacje turystyczne
tourist regions in Poland
DMO
Opis:: Background. The paper contains a review of contemporary e-marketing forms applied by the Destination Management Organizations; their classification was also performed. Material and methods. In the empirical part, various activities of Destination Management Organizations in Poland were described in terms of e-marketing (the usage of the Internet: Web 1.0, Web 2.0, and mobile applications). Best practices in this field were identified, too. A benchmarking analysis was applied. Results and conclusions. The study allowed to point out the Polish tourist regions where e-marketing activities were conducted almost perfectly. Several recommendations were presented to improve the effectiveness of e-marketing strategies in the regions.
Źródło:: Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2015, 49; 107-117
0239-4375
Pojawia się w:: Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Zmiany strukturalne przemysłu Polski w warunkach kryzysu gospodarczego
Changes in the spatial structure of the Polish industry under economic crisis conditions
Autorzy:: Rachwał, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/439270.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: kryzys gospodarczy
przemiany przestrzenne przemysłu
przemysł Polski
recesja
regiony Polski
struktura działowa przemysłu
struktura przestrzenna przemysłu
economic crisis
spatial changes of industry
Polish industry
recession
Polish regions
spatial structure of industry
Opis:: Światowy kryzys gospodarczy, zapoczątkowany w 2007 roku w Stanach Zjednoczonych Ameryki, w różnym czasie i stopniu wpłynął na funkcjonowanie poszczególnych sektorów i gospodarek krajów świata. W Polsce jego symptomy zauważalne były nieco później. W pierwszej fazie kryzysu (2007–2008) nie stwierdzono bezpośrednio jego skutków, co wynikało z faktu, że początkowo wpływ turbulencji na światowych rynkach finansowych na gospodarkę krajową ograniczał się głównie do rynków kapitałowych, w mniejszym stopniu dotykając sektory rolnictwa, przemysłu i usług. Jednak w miarę pogłębiania się tendencji recesyjnych w gospodarce światowej kryzys stopniowo zaczął wpływać także na wyniki działalności gospodarczej, w tym również w sektorze przemysłowym. Dopiero w 2009 r. stwierdzono spadek wartości produkcji sprzedanej w stosunku do roku poprzedniego. Czy miało to jednak swoje odzwierciedlenie w zmianach struktur przestrzennych przemysłu? Blisko pięcioletni okres funkcjonowania gospodarki w stanie recesji pozwala już, jak się wydaje, na podjęcie próby oceny takich zmian, dlatego w pracy badawczej dokonano analizy przemian struktury przestrzennej przemysłu Polski w trakcie kryzysu, w oparciu o podstawowe mierniki potencjału, takie jak wielkość zatrudnienia i wartość produkcji sprzedanej oraz wskaźniki koncentracji przemysłu. Za rok bazowy przyjęto 2007 rok, uznając go umownie za rok przedkryzysowy. We wnioskach podsumowujących szczegółowe analizy wskazano, że wpływ kryzysu na zmiany struktury przestrzennej przemysłu jest bardzo ograniczony, a obserwowane tendencje przemian nie odbiegały zasadniczo od ogólnych trendów rozwoju przemysłu Polski, zidentyfikowanych w wyniku wcześniejszych badań. Należy jednak podkreślić, że struktura przemysłu charakteryzuje się dużą „bezwładnością”, ze względu na skomplikowanie i rozmiary procesu inwestycyjnego, stąd w okresie kilku lat nie należy się spodziewać głębokich i gwałtownych jej przemian, nawet jeśli pojawi się recesja gospodarcza.
The global economic crisis which started in 2007 in the United States of America, at different times and to a different extent affected various sectors and national economies of the world. In Poland, its symptoms were noticeable later than in other countries. In the first phase of the crisis (2007-2008), there was no direct effect, due to the fact that initially the turmoil on global financial markets had weaker effect on the national economy, and it was limited mainly to capital markets, affecting the sectors of agriculture, industry, and services to a lesser extent. However, as recession grew in force, the crisis gradually began to affect also the results of economic activity, including industry. In 2009, a significant decrease in the value of production sold, as compared to the previous year, was observed. The question is whether this had been reflected in changes of spatial industrial structure. The five-year period of the economic recession seems to be long enough to assess such changes. Therefore, the paper analyses the transformation of the spatial structure of Polish industry during crisis, based on the basic indicators of potential, such as employment and the value of production sold, as well as concentration coefficients. The year 2007 was adopted as the base year, treating it as a pre-crisis year. The conclusions of the detailed analysis indicated that the impact of crisis on the change of the spatial structure of the Polish industry is very limited and the observed trends of change did not differ substantially from the general industrial development trends in Poland, identified by previous studies. It should be noted, however, that the structure of industry is characterized by high “inertia” due to the complexity and size of the investment process. Therefore, in the following several years no deep and sudden transformation should be expected, even during economic recession.
Źródło:: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2014, 27; 148-163
2080-1653
Pojawia się w:: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Relacja regionalnej śmiertelności oraz wskaźnika płci w stwardnieniu rozsianym do przeszłych długookresowych czynników meteorologicznych w Polsce
Relation of regional mortality and female-to-male ratio in multiple sclerosis to the past long-term meteorological factors in Poland
Autorzy:: Cendrowski, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1057888.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Medical Communications
Tematy:: Polska
female-to-male ratio
meteorological factors
mortality rates
multiple sclerosis
provinces of Poland
stwardnienie rozsiane
współczynniki śmiertelności
wskaźnik liczby kobiet do mężczyzn
czynniki meteorologiczne
Polska
regiony Polski
Opis:: Regional average crude or sex-adjusted mortality rates (CMR, S-AMR) and female-to-male ratio (FTMR) in multiple sclerosis (MS) may correlate to the past long-term meteorological factors (MF) in Poland. Objective: To analyse association between regional MR or FTMR in MS and the past long-term MF. Method: The study was based on death certificates of 2172 MS patients (M – 878, F – 1294) who died in Poland in the years 2004-2008. Demographic data were derived from the General Registry Office and meteorological data (1931-1970) from the Meteorological Institute. Correlational investigation was carried out using Spearman’s rank test. Results: Higher CMR in northeastern Poland was 1.45/100 000 individuals and accompanied by minimal solar insolation (SI) in December (16 h) and the lowest air temperature (AT) in January (-5.6°C). CMR was inversely correlated to mean minimal SI in December (r=-0.518; p=0.04), mean annual or January AT (r=-0.539; p=0.03; r=-0.611; p=0.01). CMR was not correlated to annual SI, degree of cloudiness, the annual number of frosty days or sum of precipitation. S-AMR in M and in F were not associated with MF. Higher FTMR (2.72) occurred in northwestern Poland with warmest AT in January (-1.4°C) and the low number of frosty days (65). Mean FTMR (1.55) correlated to annual or January AT (r=+0.638; p=0.01; r=+0.726; p=0.004). Conclusions: CMR in MS was inversely correlated in Poland to the past SI and annual or minimal AT in January. The past SI and AT might influence vitamin D3 level, immunosuppressive cytokines, immune dysregulation and higher mortality especially in northeastern Poland. Greater FTMR in MS correlated to annual or January AT and the annual number of frosty days. AT might facilitate particularly in women more frequent respiratory tract infections.
Regionalne przeciętne surowe współczynniki śmiertelności (SWŚ) i wskaźniki liczby kobiet do mężczyzn (WKM) w stwardnieniu rozsianym (SR) mogą korelować z przeszłymi długookresowymi czynnikami meteorologicznymi (CM) w Polsce. Cel: Analiza asocjacji pomiędzy regionalnymi SWŚ oraz WKM w SR i przeszłymi długookresowymi CM. Metoda: Badania oparto na świadectwach zgonu 2172 chorych ze SR (M – 878, K – 1294) w latach 2004-2008. Dane demograficzne uzyskano z GUS, a dane meteorologiczne z lat 1931-1970 z IMiGW. Badania korelacji SWŚ i dostosowanych do płci WŚ (DWŚ) oraz WKM z CM przeprowadzono testem rzędów Spearmana. Wyniki: Wyższy SWŚ w północno-wschodniej Polsce wyniósł 1,45/100 000 populacji. Towarzyszyło mu minimalne usłonecznienie (U) w grudniu (16 h) oraz najniższa temperatura powietrza (TP) w styczniu (-5,6°C). SWŚ w Polsce wykazał istotną, odwróconą korelację ze średnim minimalnym U w grudniu (r=-0,518; p=0,044), średnią roczną lub styczniową TP (r=-0,539; p=0,03; r=-0,611, p=0,01). SWŚ nie korelował z rocznym U, stopniem zachmurzenia, roczną liczbą mroźnych dni ani z sumą opadów. DWŚ u mężczyzn i u kobiet nie wykazały asocjacji z CM. Wyższy WKM (2,72) wystąpił w północno-zachodniej Polsce z najcieplejszą TP w styczniu (-1,4°) i niską roczną liczbą mroźnych dni (65). Średni FTMR (1,55) korelował z roczną lub styczniową TP (r=+0,638; p=0,01; r=+0,726; p=0,004). Wnioski: CMR w SR wykazał w Polsce odwróconą korelację z przeszłym U i roczną lub minimalną TP w styczniu. Przeszłe U i TP mogły wpłynąć na poziom witaminy D3, immunosupresyjne cytokiny, immunologiczną dysregulację i wyższą śmiertelność zwłaszcza w północno-wschodniej Polsce. Większy WKM korelował z roczną lub styczniową TP i z liczbą mroźnych dni w ciągu roku. TP mogła sprzyjać, szczególnie wśród kobiet, zakażeniom układu oddechowego.
Źródło:: Aktualności Neurologiczne; 2011, 11, 4; 257-264
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:: Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Propozycja weryfikacji regionalizacji fizycznogeograficznej Polski na przykładzie wybranych regionów Niżu Polskiego
Suggestion of verification of physical geographical regionalization based on chosen Polish Lowland regions
Autorzy:: Kot, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/86140.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:: Polska
regionalizacja fizycznogeograficzna
Niz Polski
regiony fizyczno-geograficzne
delimitacja
Źródło:: Problemy Ekologii Krajobrazu; 2011, 29
1899-3850
Pojawia się w:: Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Siebież, Newel, Wieliż : rosyjskie kresy dawnej Rzeczypospolitej
Rosyjskie kresy dawnej Rzeczypospolitej
Autorzy:: Kroll, Piotr (1971- ).
Powiązania:: Mówią Wieki 2021, nr 12, s. 26-29
Data publikacji:: 2021
Tematy:: Granice
Regiony przygraniczne
Wywiad polski
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:: Artykuł dotyczy historii granicy litewsko-moskiewskiej w XVI wieku. W czasach Jagiellonów w wyniku przegranych wojen duża część ziemi graniczącej z Połockiem i Smoleńskiem dostała się pod panowanie Moskwy. Dopiero zwycięskie kampanie Stefana Batorego oraz kolejne zwycięstwa odniesione w XVII wieku pozwoliły odzyskać straty. Do Rzeczypospolitej powróciły m.in. Smoleńszczyzna, Newel, Siebież i Wieliż. I to te ziemie stały się nowym pograniczem z Państwem Moskiewskim.
Ilustracje.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW