- Tytuł:
-
Krajobrazy dźwiękowe regionu Górnośląskiego
Soundscapes of the Upper Silesia region - Autorzy:
- Myga-Piątek, Urszula
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/87618.pdf
- Data publikacji:
- 2008
- Wydawca:
- Polskie Towarzystwo Geograficzne
- Tematy:
-
krajobraz dźwiękowy
region Górnośląski
soundscape
Upper Silesia region - Opis:
-
Obszar, któremu poświęcony jest niniejszy artykuł jest aktualnie bardzo trudny do jednoznacznego zdefiniowania. Do niedawna funkcjonował w mowie potocznej, jak i literaturze specjalistycznej jako Górnośląski Okręg Przemysłowy (GOP). Dziś wraz ze zmianą modelu gospodarczego Polski, w szczególności województwa śląskiego, określenie to ma już charakter historyczny. Pojawiają się nowe konstrukcje terytorialne jak np. Górnośląski Zespół Metropolitalny obejmujący obecnie 14 miast (w planach docelowo 19), który to stanowi największy zespół miejski w Polsce. Zagadnienia dźwięków w krajobrazie będą rozpatrywane na obszarze dawnego GOP-u, który to swym zasięgiem obejmował miasta i gminy typowo śląskie, jak i zagłębiowskie. Celem artykułu jest identyfikacja i charakterystyka dźwięków tworzących warstwę multisesnsoryczną krajobrazów górnośląskich. Na tle charakterystyki czynników antopogenizacji przestrzeni autorka stara się opisać (skatalogować) zachowane dźwięki w krajobrazie Gornego Śląska oraz dokonać oceny obecnej kondycji warstwy dźwiękowej krajobrazu górnośląskiego. Podjęto także próbę określenia na ile dźwięk może być identyfikatorem regionu. Autorka wskazuje także na główne zagrożenia dla rodzimych dźwięków oraz dyskutuje możliwości odrodzenia bądź ochrony warstwy dźwiękowej, jako jednego ze sposobów pielęgnowania tożsamości mieszkańców regionu. Artykuł powstał na podstawie codziennych obserwacji, a także w oparciu o wywiady i relacje (wspomnienia mieszkańców miast śląskich i zagłębiowskich) oraz na podstawie analiz archiwalnych map, materiałów ikonograficznych, litograficznych i fotograficznych; wykorzystano także materiał zebrany przy wcześniej87 szych opracowaniach poświęconych problematyce krajobrazu kulturowego Górnego Śląska. Układ tekstu poprowadzi czytelnika przez krajobrazy Górnego Śląska metodą klasycznego metaplanu. Zgodnie z przyjętą formą prezentacji próbuje odpowiedzieć na pytania jak było (refleksja), jak jest (diagnoza), jak być powinno (prognoza), dlaczego nie jest tak jak być powinno (identyfikacja czynników ograniczających) i co należy zrobić aby stało się to co być powinno (działania).
Soundscape is an individual feature of a region. That is confirmed by the case of Upper Silesia, where until recently, the sonic layer was an unambiguous factor of regional identification. The evolutional cultural landscape in Upper Silesia has a relict feature. This traditional geographical-historical region is subject to radical globalization of economic and social processes, which also have their own spatial and multisensory aspect. That results in unification of landscape, including its sonic layer. The Silesian dialect is the remainder of characteristic sounds. It is regarded among the most archaic ones. Another element related to sound concerns traditional human behaviors, characteristic rituals and customs accompanied by music. Folk outfit somehow reflects the way of identity with the region or particular community. Folk music plays an important part in perception of landscape. Sounds related to crafts which were characteristic in the past are vanishing now. An important, yet less and less frequently met, element of the sonic landscape of Upper Silesia is components of industrial origins (sounds of steelworks, rolling mills and forge hammers, blast of steam in thermal power plants). All those sounds, however, are becoming more and more relict due to the transformation of the cities of the Upper Silesian region. - Źródło:
-
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2008, 11; 86-99
1896-1460
2391-5293 - Pojawia się w:
- Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł