Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "realizm." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 286
Tytuł:
Putnam’s Natural Realism and Its Problems
Problemy realizmu naturalnego Putnama
Autorzy:
Szubka, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233200.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Hilary Putnam
Michael Dummett
metaphysical realism
antirealism
natural or commonsense realism
naïve direct realism
disjunctivism
philosophical quietism
truth
realizm metafizyczny
antyrealizm
realizm naturalny lub zdroworozsądkowy
naiwny realizm bezpośredni
alternatywizm
kwietyzm filozoficzny
prawda
Opis:
Hilary Putnam (1926–2016) was prone to change his mind on variety of philosophical issues and almost constantly to modify his views. The last period of the development of his philosophy is known as the phase of commonsense or natural realism, eloquently presented in his 1994 Dewey Lectures. This paper is focused on three facets of his position and tries to identify three difficulties it encounters. Firstly, Putnam claims that in the contemporary realism debate we have, on the one hand, proponents of extravagant metaphysical realism, and, on the other hand, advocates of various versions of irresponsible antirealism. Unfortunately, the delineation of the debate is too coarse-grained, since there are many forms of metaphysical realism, and lumping together various antirealisms is confusing and unhelpful. Secondly, Putnam’s naïve direct realism in the philosophy of perception seems incompatible with his transactional account of perception. Thirdly, for some time Putnam was under a spell of Wittgensteinian quietism that distorted the true character of his philosophical ideas.
Hilary Putnam (1926–2016) miał skłonność do zmieniania swoich poglądów filozoficznych oraz do ich ciągłej modyfikacji. Ostatni okres rozwoju jego filozofii jest znany jako faza realizmu naturalnego lub zdroworozsądkowego. Realizm ten został najpełniej przedstawiony w Wykładach Deweyowskich z 1994 r. Artykuł dotyczy trzech aspektów stanowiska w nich wyłożonego, a następnie ulepszanego i uzupełnianego. Wskazane są trzy trudności tego stanowiska. Po pierwsze, Putnam twierdzi, że we współczesnym sporze o realizm mamy z jednej strony do czynienia ze zwolennikami ekstrawaganckiego realizmu metafizycznego, z drugiej zaś z entuzjastami rozmaitych wersji nieodpowiedzialnego antyrealizmu. Niestety Putnamowski zarys tej debaty jest zbyt uproszczony, ponieważ jest wiele postaci realizmu metafizycznego, natomiast scalanie w jedną całość różnych odmian antyrealizmu prowadzi na manowce. Po drugie, naiwny realizm bezpośredni Putnama trudno pogodzić z zaproponowanym przez niego transakcjonalizmem w teorii percepcji. Po trzecie, przez jakiś czas Putnam był pod wpływem Wittgensteinowskiego kwietyzmu, który zniekształcał charakter wysuwanych przez niego koncepcji filozoficznych.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2024, 72, 1; 43-60
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztuka w służbie antyantropii: O twórczości Yazana Halwaniego
Art in Service of Anti-anthropy: The Work of Yazan Halwani
Autorzy:
Ryba, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47018464.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
antropia
realizm kapitalistyczny
entropia
entropocen
sztuka libańska
Yazan Halwani
anthropy
capitalist realism
entropy
Entropocene
Lebanese art
Opis:
Artykuł stanowi próbę krytycznej refleksji nad antropią i antyantropią – kategoriami filozoficznymi zaproponowanymi przez Bernarda Stieglera. Refleksja ta została osadzona w kontekście krytyki kapitalizmu i jego przymierza z neoliberalizmem. Autor analizuje wspomniane kategorie, odwołując się do twórczości jednego z najbardziej znanych artystów libańskich młodego pokolenia – Yazana Halwaniego. Wybrane przykłady z jego twórczości zostały omówione w perspektywie performatywnej, jako przykłady technologii, które sprzyjają antyantropii. Autor decyduje się na analizę kategorii Stieglera w kontekście libańskim, pokazując, że współczesny Liban stanowi doskonały przykład państwa działającego w zgodzie z ontologią biznesu – projektem ontologicznym zaprezentowanym przez Marka Fishera w kontekście realizmu kapitalistycznego. We wszystkich przykładach twórczości Halwaniego podkreśla motyw przymusowych migracji rozumianych jako praktyki generujące chaos i sprzyjające antropii. Antyantropiczność twórczości libańskiego artysty – zdaniem autora – polega na wykorzystaniu problemu migracji do namysłu nad możliwościami pomyślenia nowych światów i wspólnot, które skutecznie opierałyby się antropii.
This article attempts a critical reflection on anthropy and anti-anthropy–philosophical categories proposed by Bernard Stiegler. This reflection is set in the context of a critique of capitalism and its alliance with neoliberalism. The author analyses said categories by referring to the work of one of the best-known Lebanese artists of the younger generation, Yazan Halwani. His selected works are discussed in a performative perspective, as examples of technologies that foster anti-anthropy. The author analyses Stiegler’s categories in the Lebanese context to show contemporary Lebanon as a prime example of a state operating in accordance with business ontology–the ontological project identified by Mark Fisher with regard to capitalist realism. In all examples of his work, Halwani emphasizes the theme of forced migration understood as practices that generates chaos and further anthropy. The author of the article argues that the anti-anthropic dimension of the Lebanese artist’s work consists in using the issue of migration to reflect on the possibilities of conceiving new worlds and communities that would effectively resist anthropy.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 3; 103-124
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Place of Naïve Realism in Russell’s Changing Accounts of Perception
Miejsce naiwnego realizmu w Bertranda Russella zmiennych poglądach na temat percepcji
Autorzy:
Stubenberg, Leopold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233218.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Russell
perception
naive realism
Bertrand Russell
percepcja
realizm naiwny
Opis:
In this paper I describe the place of naive realism in Russell’s changing accounts of perception. I argue for the following conclusions: (1) The early period, 1898-1910: I am inclined to think that the naïve realism that Russell embraced so enthusiastically early on may not have been intended as a naïve realism about perception, but as a metaphysical or semantical thesis. (2) The Problems of Philosophy (1912): Russell abandons naïve realism (if, in fact, he ever held it) and presents a sense-datum version of representative realism.  (3) “On Matter” (1912): here we see Russell’s best attempt to defend something very close to the standard doctrine of naïve realism. The objects of perception—the “everyday material objects such as caterpillars and Cadillacs”—have, of course, undergone severe reconstruction. But the resulting picture does capture the spirit of the doctrine. (4) The period from 1914 to 1927: though Russell’s thinking about perception underwent some significant changes during this period—the sense datum theory is replaced by neutral monism—I try to show that the distinction between the matter of physics and the thing of common sense is a constant feature of Russell’s changing views. And I suggest that our perceptual relation the thing of common sense (as logically reconstructed by Russell) can usefully be viewed as a limited sort of naïve realism. (5) The period after 1927: the thing of common sense no longer features in Russell’s account of our perceptual access to the world. The things we perceive are percepts, located in our private spaces. The only material objects of which these percepts are parts are our brains. All other material objects are beyond our perceptual reach and are accessible only via inference. This is the end of anything resembling the traditional view of naïve realism in Russell’s account of perception.
W artykule przedstawiam miejsce, jakie naiwny realizm zajmuje w zmiennym stanowisku Russella co do percepcji. Argumentuję za poniższymi tezami. (1) Twierdzę, że we wczesnym okresie (lata 1898–1910) naiwny realizm, początkowo entuzjastycznie przyjęty przez Russella, może nie być realizmem odnośnie do percepcji, ale tezą z zakresu metafizyki lub semantyki. (2) Problemy filozofii (1912): Russell porzuca naiwny realizm (jeżeli w ogóle kiedykolwiek go głosił) i przedstawia wersję realizmu reprezentacyjnego odwołującą się do danych zmysłowych. (3) On Matter (1912): dostrzec tu można najskuteczniejszą próbę obrony przez Russella stanowiska bardzo bliskiego standardowej wersji realizmu naiwnego. Przedmioty percepcji – „zdroworozsądkowe przedmioty materialne, takie jak gąsienice i Cadillaki” – przeszły rzecz jasna poważną rekonstrukcję, finalny pogląd uchwytuje jednak ducha naiwnego realizmu. (4) Okres od 1914 do 1927 roku: choć stanowisko Russella w kwestii percepcji przeszło w tych latach znaczące zmiany – teorię danych zmysłowych zastąpił monizm neutralny – staram się pokazać, że w jego poglądach występuje pewna stałość, mianowicie przywiązanie do odróżnienia materii w fizyce i w rozumieniu potocznym. Jak sugeruję, percepcyjną relację do tej ostatniej (w kształcie zaproponowanym przez Russella) można z korzyścią potraktować jako zawężoną wersję naiwnego realizmu. (5) Okres po roku 1927: w ujęciu Russella przedmioty zdrowego rozsądku stają się percepcyjnie niedostępne. Tym, co postrzegamy, są percepty usytuowane w naszych prywatnych przestrzeniach. Jedyne przedmioty materialne, których owe percepty są częścią, to nasze mózgi, wszystkie inne zaś znajdują się poza zasięgiem naszej percepcji, a dostęp do nich zapewnia wyłącznie wnioskowanie. Jest to zarazem kres czegokolwiek, co mogłoby przypominać tradycyjny naiwny realizm w Russella ujęciu percepcji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2024, 72, 1; 15-41
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What is Real in Virtual Reality?
Co jest rzeczywiste w rzeczywistości wirtualnej?
Autorzy:
Grabarczyk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233221.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
virtual reality
ontology
virtual realism
virtual fictionalism
magic circle
rzeczywistość wirtualna
ontologia
realizm wirtualny
fikcjonalizm wirtualny
magiczny krąg
Opis:
The paper discusses the thesis of virtual realism presented by David Chalmers in his paper “The Virtual and the Real” (2017). Here, I suggest an even stronger version of the claim that I call “virtual physicalism”. According to this view, virtual objects are not only real but physical as they are identical to the physical states of computers that run VR software. I suggest that virtual objects should have a similar ontological status to toys—they should be treated as models or simplifications of ordinary objects. Just like toys, virtual objects can sometimes be good enough to be used instead of their ordinary counterparts. In these cases, virtual objects start to be treated as instantiations of the same kind. In the last part of the paper, I use Johan Huizinga’s notion of a “magic circle” to suggest how different objects could be successfully “virtualized”, that is, moved into a digital realm while remaining objects of the same kind as their non-virtual counterparts. I suggest this will happen once virtual reality becomes permanent and causally connected with non-virtual reality. I finish the paper by looking at examples of natural kind objects and individuals, which seem to be the hardest cases for successful virtualization.
W artykule omawiam tezę realizmu wirtualnego przedstawioną przez Davida Chalmersa w artykule “The Virtual and the Real” (2017). Sugeruję przyjęcie jeszcze mocniejszej tezy, którą nazywam „fizykalizmem wirtualnym”. Zgodnie z tym drugim poglądem obiekty wirtualne są obiektami fizykalnym w dosłownym sensie — są identyczne z fizycznymi stanami komputera, który uruchamia daną rzeczywistość wirtualną. Argumentuję, że obiekty wirtualne powinny mieć podobny status ontologiczny co zabawki — powinny być traktowane jako modele albo uproszczenia obiektów zwykłych. Tak samo jak zabawki, obiekty wirtualne mogą niekiedy być wystarczająco dobre, aby można było ich używać zamiast ich fizycznych odpowiedników. W tych przypadkach obiekty wirtualne mogą zostać potraktowane jako egzemplarze tego samego typu co ich nie-wirtualne odpowiedniki. W ostatniej części artykułu wykorzystuję pojęcie „magicznego kręgu” Johana Huizingi. Twierdzę, że niektóre przedmioty mogą zostać z powodzeniem zwirtualizowane, czyli przeniesione do świata cyfrowego, pozostając przy tym obiektami tego samego typu. Sugeruję, że będzie tak, gdy wirtualna rzeczywistość stanie się stałą i przyczynowo powiązaną częścią rzeczywistości nie-wirtualnej. Na zakończenie artykułu rozważam obiekty należące do gatunków naturalnych oraz indywidua, które, jak się wydaje, najtrudniej jest poddać skutecznej wirtualizacji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2024, 72, 1; 79-98
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Justifying description” in Zygmunt Haupt’s works
„Usprawiedliwianie opisu” w twórczości Zygmunta Haupta
Autorzy:
Mizerkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312311.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
description
the descriptive turn
speculative realism
Zygmunt Haupt
Kazimierz Twardowski
Graham Harman
opis
zwrot opisowy
realizm spekulatywny
Opis:
Artykuł omawia problematykę opisu w twórczości Zygmunta Haupta z wykorzystaniem inspiracji płynących ze strony współczesnego „zwrotu deskryptywnego” w literaturoznawstwie. Przypomniane zostały wczesne diagnozy krytyki literackiej wskazującej na wyjątkową wartość opisów Haupta, które pisarz włączał do swych opowiadań, mimo iż zdawał sobie sprawę z kryzysu zdolności mimetycznych literatury. Świadomie podejmował przy tym wysiłek „usprawiedliwiania opisu”, który pojawiał się u niego, jak zauważył Jerzy Stempowski, albo jako część całościowej wizji świata zewnętrznego z przywoływanymi próbnie uzasadnieniami filozoficznymi, albo jako element zdarzających się bohaterom opowiadań Haupta chwilom styku z realnością dostępną w znalezionych przypadkiem ramach lub „prześwitach”. Artykuł omawia kolejno te dwie metody uzasadniania części deskryptywnych, wykorzystane zostały przy tym pojęcia realizmu spekulatywnego, a także filozofii Kazimierza Twardowskiego, z której korzystają rzecznicy nowych form realizmu we współczesnej filozofii.
This article discusses the problem of description in the works of Zygmunt Haupt in the wider context of the contemporary “descriptive turn” in literary studies. First, early critical readings and reviews of Haupt’s exceptional descriptions, which the writer included in his stories even though he acknowledged a crisis of mimesis in literature, are discussed. Indeed, Haupt made a conscious effort to “justify description,” which played an important role in his works, as Jerzy Stempowski noticed, either as part of a comprehensive vision of the outside world with tentatively invokes philosophical justifications or in moments during which Haupt’s characters come into contact with reality in and through accidental openings or “windows.” The article discusses these two respective methods of justifying description, drawing on speculative realism as well as the philosophy of Kazimierz Twardowski, which inspires the contemporary advocates of new philosophical realisms.
Źródło:
Forum Poetyki; 2023, 31; 22-35 (eng); 24-37 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek jako podmiot decydujący o kierunku rozwoju społeczności na przykładzie Detroit, Fordlandii i Empire
Human being as a subject deciding on the direction of community development on the examples of Detroit, Fordlandia and Empire
Autorzy:
Golonka, Monika
Rychlik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45689112.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
działalność
działalność gospodarcza
rozwój społeczno-gospodarczy
kryzys społeczno-gospodarczy
Detroit
Arystoteles
władze intelektualno-wolitywne
realizm
economic activity
economic and social development
socio-economic crisis
Aristotle
intelectual-volitional faculties
realism
Opis:
W niniejszym artykule podjęto się wyjaśnienia znaczenia człowieka jako podmiotu w dzia[1]łalności społeczno -gospodarczej, mającego realny wpływ na kierunek rozwoju społeczności. W szcze[1]gólności przedstawiono model człowieka rozpowszechniony w literaturze tematu, a oparty na koncepcji dwóch filozofów nowożytnych – Adama Smitha i Fredericka W. Taylora. Dla zilustrowania wyjaśnienia teoretycznego posłużono się przykładami trzech społeczności (Detroit, Fordlandii i Empire) zbudo[1]wanymi według koncepcji wspomnianych teoretyków. Wskazano na pomijane w literaturze znaczenie współpracy konkretnych osób w działalności społeczno -gospodarczej: twórców koncepcji teoretycznych, a także przywódców oraz podwładnych. Wreszcie przedstawiono realistyczne ujęcie podmiotowości osoby ludzkiej. Zgodnie z nim człowiek zdolny jest do posługiwania się władzami intelektualnymi oraz wolitywnymi i faktycznie przyczynia się do rozwoju bądź upadku społeczno-gospodarczego poprzez swoje decyzje, wybory i działania.
This work aims to explain the importance of human beings as a subject in socio -economic activity, impacting the direction of community development. In particular, the widespread model of human beings in the subject literature, based on the concept of two modern philosophers, Adam Smith and Frederick W. Taylor, has been presented. To illustrate the theoretical explanation, examples of three communities designed on the foundation of the mentioned concept have been provided (Detroit, Fordlandia and Empire). The importance of cooperation between specific people in socio -economic activities, creators of theoretical concepts, and leaders and subordinates has been explained. Finally, a realistic approach to the subjectivity of human beings has been presented, considering the capability of using intellectual and volitional powers and actual contributions to socio -economic growth or decline through their decisions, choices, and actions.
Źródło:
Przedsiębiorczość - Edukacja; 2023, 19, 2; 13-29
2083-3296
2449-9048
Pojawia się w:
Przedsiębiorczość - Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cztery fale redefinicji normatywnej. Szkice do pejzażu totalitaryzmu hybrydowego
Four waves of normative redefinition. Sketches to the landscape of hybrid totalitarianism
Autorzy:
Urbanik, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28869378.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
realizm krytyczny
totalitaryzm hybrydowy
nauki społeczne
critical realism
hybrid totalitarianism
social science
Opis:
Niniejszy tekst odnosi się do złożonej problematyki redefinicji normatywnej, ideologii totalnej oraz totalitaryzmu. Głównym celem Autora była identyfikacja i wstępna eksplikacja procesu stawania się i rozwoju ideologii totalnej jako istoty współczesnego totalitaryzmu hybrydowego. Autor skupił się na dwóch wątkach analitycznych, tj. na etapach redefinicji normatywnej, która stawała się osią tworzenia nowej ideologii.
This article addresses the complex issue of normative redefinition, total ideology and totalitarianism. The main goal of the Author was to identify and preliminary explication of the process of becoming and development of total ideology as the essence of modern hybrid totalitarianism. The author focused on two analytical strands, i.e. on the stages of normative redefinition, which became the axis of the formation of a new ideology.
Źródło:
Polish Journal of Critical Realism; 2023, 1, 1; 71-87
2956-7750
2956-7769
Pojawia się w:
Polish Journal of Critical Realism
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Freedom, True and Morality in Politics and in International Relations
Wolność, prawda i moralność w polityce i stosunkach międzynarodowych
Autorzy:
Kurnicki, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24024779.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
freedom
morality
true
John Paul II
realism
natural law
wolność
moralność
prawda
Jan Paweł II
realizm
prawo naturalne
Opis:
The United States is a federal republic whose citizens enjoy a dynamic political system, a strong tradition of the rule of law, robust freedom of speech and religious belief, and a wide range of other civil liberties. The First Amendment to the U.S. Constitution prevents the government from enacting laws that: govern the establishment of religion; prohibit the free exercise of religion; restriction of freedom of speech, freedom of the press and freedom of assembly. There is a growing tendency in global politics, academia and in diplomacy to accept hegemon state status and tendency to dominate all-important aspect of global power. The freedom and moral standards are rather viewing as a political ballast because man by nature and the states in particularly has a boundless wish for unrestricted power and to promote self-national interest regardless of international law, custom, culture or tradition. The XXI century crisis of freedom is at the root of the crisis of truth. In the conceptually contemporary world, John Paul II's voice clearly showed the inseparable link between freedom and truth. Pope philosophy of freedom is contrary to the concept of freedom from values, so widespread in contemporary culture, especially in the USA.
Stany Zjednoczone są republiką, której obywatele cieszą się dynamicznym systemem politycznym, silną tradycją rządów prawa, silną wolnością słowa i przekonań religijnych oraz szerokim zakresem innych swobód obywatelskich. Pierwsza Poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych uniemożliwia rządowi uchwalanie praw, które: regulują ustanawianie religii; zakazują swobodnego praktykowania religii; ograniczają wolność słowa, wolność prasy, wolność zgromadzeń lub prawa do składania petycji do rządu o zadośćuczynienie za krzywdy. W globalnej polityce, środowisku akademickim i dyplomacji wzrasta akceptacja tendencji hegemonów do dominacji nad najważniejszymi aspektami globalnej władzy. Wolność i standardy moralne są raczej postrzegane jako balast polityczny, ponieważ człowiek z natury, a w szczególności państwa, mają bezkompromisowe pragnienie władzy i promują własny interes. Kryzys wolności w XXI wieku leży u podstaw kryzysu prawdy. W pojęciowo współczesnym świecie głos Jana Pawła II wyraźnie ukazywał nierozerwalny związek między wolnością a prawdą. Filozofia wolności papieża jest sprzeczna z koncepcją wolności od wartości, tak rozpowszechnioną we współczesnej kulturze, zwłaszcza w USA.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2023, 53; 145-154
0137-4338
2720-7102
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Histeryczny realizm, fantastyka, postmodernizm: Niewyczerpany żart (Infinite Jest) Davida Fostera Wallace’a
Hysterical realism, the fantastic and postmodernism: David Foster Wallace’s Infinite Jest
Autorzy:
Stasiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20439599.pdf
Data publikacji:
2023-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
realizm
fantastyka
postmodernizm
światotwórstwo
ironia
realism
the fantastic
postmodernism
worldbuilding
irony
Opis:
The paper is an analysis of some peculiar aspects of David Foster Wallace’s most famous novel, Infinite Jest, concerning particularly the novel’s approach towards traditional realistic and fantastic literary strategies and a general literary worldbuilding. One particularly emphasized aspect of Infinite Jest is its connection with postmodernism regarded as a strategy of subversion of reader’s habits created by 20th century realistic and fantastic literary conventions. The novel’s unclear and problematic worldbuilding is explained as Wallace’s inclination towards literary irony and also as a typical postmodern strategy of parodying “honorable” literary forms and a general disregard of literature of “themes” and “meaning” in favor of emphasizing of act of reading in itself.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 32, 1; 45-68
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ingarden’s Aesthetic Argument Against Husserl’s Transcendental Idealism Turn
Autorzy:
Jakha, Hicham
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339073.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
idealism–realism
phenomenology
aesthetics
Roman Ingarden
Edmund Husserl
idealizm–realizm
fenomenologia
estetyka
Opis:
Husserl’s allegiance to realism came under attack following his Ideas. Ingarden was a fierce critic of his teacher’s turn to transcendental idealism, and provided compelling arguments both for his idealist reading of Husserl and for his rejection of idealism. One of the main arguments Ingarden devised against Husserl’s turn was based on his aesthetics. Against Husserl, Ingarden established literary works and fictional objects as purely intentional objects that are (1) doubly-structured, vis-à-vis their formal ontology, and (2) endowed with spots of indeterminacy. These facts, Ingarden argues, necessitate the transcendence of the purely intentional object. In this paper, I explore his argument, while establishing the ontological foundation on which it rests.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2023, 63; 89-108
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karenin’s ears, Grinevitch’s fingernails
Uszy Karenina, paznokcie Hryniewicza
Autorzy:
Kraskowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322382.pdf
Data publikacji:
2023-04-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
bodily detail
rereading
realism
mimesis
trompe l’oeil
Nabokov
Tolstoy
detal korporalny
lektura wielokrotna
realizm
Tołstoj
Opis:
Artykuł dotyczy obecności i funkcji detali korporalnych w Annie Kareninie Lwa Tołstoja. Przez detal korporalny rozumie się tu pojedynczy fragment ludzkiej zewnętrzności cielesnej (np. ucho, dłoń, palec, paznokieć, kark, łydkę, kosmyk włosów) postrzegany przez postacie ze świata przedstawionego utworu i/lub przez auktorialnego narratora. Istotnym punktem odniesienia dla analiz i interpretacji przeprowadzonych w artykule jest styl lektury proponowany przez Vladimira Nabokova w jego akademickich wykładach o literaturze oraz przedstawiona przez Kazimierza Bartoszyńskiego teoria lektury wielokrotnej.
The article focuses on the presence and function of bodily details in Leo Tolstoy’s Anna Karenina. The bodily detail is defined as a single part of the human body (e.g., the ear, the hand, the finger, the nail, the nape of the neck, the calf, a lock of hair) that is noticed by the characters in the novel and/or by the auctorial narrator. An important point of reference for the analyzes and interpretations is the style of reading proposed by Vladimir Nabokov in his lectures on literature and Kazimierz Bartoszyński’s theory of rereading.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 30; 88-97 (eng); 88-97 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kraszewski-powieściopisarz „na ścieżce”… – tylko chciał nią pójść czy rzeczywiście „poszedł”?
Kraszewski as the Novelist “on the Path” – Did He Just Want to Follow This Path or Did He Actually Follow It?
Autorzy:
Zając, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52902123.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Józef Ignacy Kraszewski
realizm
proza
powieść
krytyka literacka
autotematyzm
realism
prose
novel
literary critique
autothematism
Opis:
Artykuł poświęcono rozważaniom nad tym, w jaki sposób sądy formułowane przez Józefa Ignacego Kraszewskiego w pochodzących przede wszystkim z lat 30. XIX wieku wypowiedziach na temat jego drogi pisarskiej, ale też pożądanych kierunków kształtowania się twórczości powieściowej, korespondowały z pierwszymi – powstałymi u początków zarysowywania się tendencji romantycznych w rodzimej prozie fikcjonalnej – powieściami tego autora. Głównym przedmiotem uwagi są tutaj utwory Pan Walery i Wielki świat małego miasteczka, których literacki, określany także przez autotematyczne komentarze, profil został wstępnie skonfrontowany z krytyczną refleksją pisarza, zawartą w takich między innymi artykułach, jak Rzut oka na ścieżkę, którą poszedłem (1832) czy O polskich romansopisarzach (1836).
The article is dedicated to the reflexions on the manner, in which the opinions formed by Jozef Ignacy Kraszewski in his statements concerning his writing path and the desired development directions of his literary career that date back to the 30s of the 20th century correspond with the first novels of this author that were created at the preliminary stages of Romantic tendencies taking shape in the national prose fiction. The main focus of the article are Mister Walery and Big World of a Small Town whose literary profile delineated by the autothematic comments as well, was confronted with the critical reflection of the author included in such article as A Quick Look at the Path I Took (1832) or On Polish Novelists (1836).
Źródło:
Konteksty Kultury; 2023, 20, 4; 402-414
2083-7658
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krótka historia realizmu krytycznego i socjologii podmiotowości w Polsce
A short history of critical realism and the sociology of subjectivity in Poland
Autorzy:
Woś, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28873619.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
realizm krytyczny
M.S. Archer
R. Bhaskar
K. Wielecki
critical realism
Opis:
Cel, który stawiany jest przed nauką, dotyczy prawdy m.in. o rzeczywistości otaczającej człowieka. Rozwijany od lat siedemdziesiątych XX wieku realizm krytyczny, będący jednym z programów filozofii nauki, postuluje przedstawianie świata takim jakim jest, kładąc akcent w naukach społecznych na badanie związków, jakie zachodzą pomiędzy działaniem człowieka a strukturami społecznymi. Niniejszy artykuł w pierwszej części przedstawia dorobek dwóch głównych postaci współczesnego realizmu krytycznego, ważnych dla socjologii światowej, tj. Margaret S. Archer i Roya Bhaskara, ukazuje ich poglądy, które wywarły wpływ na niektórych polskich naukowców sprzeciwiających się nie tylko pozytywizmowi i humeowskiej inspiracji, ale także postmodernistycznej i interpretatywnej wersji humanistyki. Druga część artykułu nawiązuje do poglądów polskich naukowców rozwijających realizm krytyczny na gruncie socjologii i charakteryzuje działalność naukową dwóch ośrodków akademickich w Polsce propagujących ów nurt.
The goal that is set before science concerns the truth, a. o. about the reality surrounding man. Developed since the 1970s, critical realism, which is one of the programs of the philosophy of science, postulates presenting the world as it is, putting emphasis in social sciences on the study of the relationships between human activity and social structures. This article in the first part characterizes the achievements of two major figures of contemporary critical realism, important for world of sociology, i.e. Margaret S. Archer and Roya Bhaskara, focusing on their views that influenced some Polish scientists who opposed not only positivism and ‘ian inspiration, but also a postmodern and interpretive version of the humanities. The second part of the article relates to Polish scientists developing critical realism in the field of sociology and characterizes the scientific activity of two academic centers in Poland that promote this trend.
Źródło:
Polish Journal of Critical Realism; 2023, 1, 1; 99-124
2956-7750
2956-7769
Pojawia się w:
Polish Journal of Critical Realism
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyczny realizm Roya Bhaskara – Basic Critical Realism
Critical realism of Roy Bhaskar – Basic Critical Realism
Autorzy:
Stochmal, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433304.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fundamentalny krytyczny realizm
rozwarstwiona głębia ontologii
głębia epistemologii
metafizyka
krytyczno-realistyczne zgłębienie
społeczny realizm
Basic Critical Realism
stratified depth of ontology
the depth of epistemology
metaphysics
critical realist embrace
social realism
Opis:
Krytyczny realizm przyczynia się do rozwoju rzeczywistej wiedzy o społeczeństwie, przezwyciężając niedomagania wielu konkurencyjnych sposobów ujmowania rzeczywistości społecznej. Realistyczna filozofia nauki i nauk społecznych wprowadzona przez Roya Bhaskara daje impuls do postrzegania rzeczywistości społecznej w zupełnie odmienny sposób. Dorobek naukowy Bhaskara jest ogromny, jednak nie jest dostatecznie spopularyzowany wśród polskich czytelników. Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie założeń krytycznego realizmu odnoszących się do pierwszego etapu rozwoju teorii, określanego mianem Basic Critical Realism. Publikacja prezentuje ważniejsze nawiązania do zagadnień ontologicznych, epistemologicznych oraz częściowo do wymiaru metafizyki. Artykuł kieruję do odbiorców zainteresowanych krytyczno-realistyczną wizją opisu rzeczywistości, reprezentujących różne dziedziny nauki i dyscypliny naukowe, pragnących wykorzystać ten intelektualny program w planowanych przedsięwzięciach badawczych.
Critical realism contributes to the development of actual knowledge of society by overcoming the shortcomings of many competing epistemological approaches to social reality. Realistic philosophy of science and social sciences stems from the work of British scientists, which have been for decades led by Roy Bhaskar. Bhaskar’s academic achievements are impressive, but remain largely unknown among Polish readers. The main aim of the article is to present the assumptions of critical realism relating to the first stage of theory development, known as Basic Critical Realism. The article presents more important references to ontological and epistemological issues and partly to the dimension of metaphysics. In the following series of the article, the description of Bhaskar’s work will be deepened and broadened, which increases our cognitive curiosity. The article is addressed to recipients interested in a critical and realistic vision of the description of reality, representing various fields of science and scientific disciplines, whose representatives wish to use this intellectual program in their planned research ventures.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2023, 31, 1; 9-18
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morfogeneza światów społecznych i paradygmatyczne możliwości antropologii wojtyliańskiej. Ujęcie Krzysztofa Wieleckiego
Morphogenesis of social worlds and paradigmatic possibilities of Wojtyla’s anthropology. The approach of Krzysztof Wielecki
Autorzy:
Wójtowicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28874334.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
realizm krytyczny
antropologia filozoficzna
paradygmat
metateoria
podmiotowość
critical realism
philosophical anthropology
paradigm
metatheory
subjectivity
Opis:
Jak możliwa jest zaawansowana krytyka podstaw nauk społecznych, w szczególności podstaw socjologii z wykorzystaniem realizmu krytycznego i antropologii Karola Wojtyły równocześnie? Zadanie takie podejmuje Krzysztof Wielecki w badaniach warunków niekompletnej systematycznie jakiejkolwiek teorii socjologicznej działania społecznego. Jeśli teza wyjściowa o niekompletności teorii orzeka prawdziwie o losach statusu wartości logicznych teorii – prawdzie, fałszu, ewentualnie nonsensie – jej dowód z kręgu antropologii filozoficznej warto zobaczyć w świetle jakiejś metateorii, bo tylko jakieś stanowisko metateoretyczne może je uprawomocnić. Owszem, takim stanowiskiem jest w badaniach Krzysztofa Wieleckiego realizm krytyczny. Konfrontacja realizmu krytycznego jako paradygmatu, bo taki status mu nadaje Krzysztof Wielecki, z antropologią filozoficzną Karola Wojtyły odkrywa możliwości wzbogaconej krytyki podstaw współczesnej socjologii w ogólności.
How is an advanced critique of the foundations of the social sciences, in particular the foundations of sociology possible with the use of Karol Wojtyła’s philosophical anthropology and critical realism at the same time? Krzysztof Wielecki undertakes such a task in his research into the conditions of any systematically incomplete sociological theory of social action. If the initial thesis about the incompleteness of the theory truly determines the fate of the status of the logical values of the theory – truth, falsehood, or nonsense – its proof from the field of philosophical anthropology is worth seeing in the light of some metatheory, because only some metatheoretical position can validate it. Indeed, critical realism is such a position in Krzysztof Wielecki’s research. The confrontation of critical realism as a paradigm with Karol Wojtyła’s philosophical anthropology reveals the possibility of an enriched critique of the foundations of contemporary sociology in general.
Źródło:
Polish Journal of Critical Realism; 2023, 1, 1; 125-139
2956-7750
2956-7769
Pojawia się w:
Polish Journal of Critical Realism
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 286

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies