Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "psałterz" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 34
Tytuł:
Najstarszy obraz sztalugowy w Polsce : fragment późnoromański z Dębna na Podhalu
Autorzy:
Dobrowolski, Tadeusz
Dutkiewicz, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535748.pdf
Data publikacji:
1950
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
kościół drewniany w Dębnie
malowidło późnoromańskie
obraz z Dębna ze śś. Katarzyną i Agnieszką
Psałterz głogowski
frontale
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1950, 1; 16-30
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pole semantyczne pojęć ’ĕmet i ’ĕmûnāh w psałterzu
Autorzy:
Tronina, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1165498.pdf
Data publikacji:
1978
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
’ĕmet
’ĕmûnāh
psałterz
psalter
Opis:
Les deux termes bibliques voisins: ’ĕmet et ’ĕmûnāh. Se caractérisent par un champ sémantique extrêmement vaste.Parmi les synonymes, citons en outre des notions de probité  (sedāqāh, mišpāt, jāšār, tāmîm), de bonté (hesed. tôb, rahamîm, de salut jēša’, tešû’āh) et de „paix” (šālôm). Ces remarques ont particulièrement trait au vocabulaire de Psaumes. Les auteurs semblent en effet ne pas faire de différence entre les qualités de Iahvé. Bien au contraire,ils évoquent en même temps tous les signes de sa miséricorde pour les obtenir plus sûrement par leurs supplications. Dans le groupe de synonymes cités, ’ĕmet occupe à certains égards une place centrale. II dote les autres notions, exprimant des relations sociales, de1’aspect de permanence d’infaillibilité, de véridicité. Très souvent, les termes: ’ĕmet et ’ ĕmûnāh paraissent dans le Psautier accompagnés de certain notions qui leur apportent une signification théologique particulière. De tels termes que p.ex. chemin (derek), lumière (’ôr), miracles (nifla ’ôt), puissance (’ēzer), veulent dire dans ce contexte l’infaillibilité des décisions divines, la constante bienveillance et la puissance salvatrice de sa fidélité. Les antonymes de „fidélité” (šāw’, šeqer, ’āwōn et autres) montrent, au moyen de contraste, ce qu’est ’ĕmet de même que „justice”, elle est la base de la vie sociale, garantissant l’infaillibilitté et la véridicité des partenaires de l’alliance. C’est la contradiction de toute ruse, de tout mensonge et de toute trahison, l’on peut donc l’appeler „vérité”. Elle se fonde sur la fidélité aux commandements de Iahvé, „Dieu de vérité”, qui ne trompe jamais les espérances de ses fidèles.
Źródło:
The Biblical Annals; 1978, 25, 1; 37-50
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Terminologia radości w Psałterzu
Autorzy:
Ołów, Antoni Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1177521.pdf
Data publikacji:
1990
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
radość
Psałterz
terminologia
joy
Psalter
terminology
Opis:
Die vorstehende Untersuchung zeigt, wie reich der hebräische Sprachschatz an Worten ist, mit denen er die Freude als Stimmung und Ausdruck darzustellen vermag. Am häufigsten begegnet man dem Terminus śāmah, sich freuen. Das Wort übergeht von profaner zu religiöser Bedeutung; die religiöse Freude kann sich nicht anders äussern wie die profane. Lediglich durch objektive, seien es heilsgeschichtlich oder sittlich bedingte Momente, ist jene als religiös charakterisiert und von dieser unterschieden. Die Bedeutung der Wurzel gil ist streng religiös, bezieht sich fast stets auf die Heilsfreude. Die andere, komplementäre, Termine wie rānan, rûac, śûś (śtś), ʽālaz, ʽālas und hālal pi., weisen neben sprachlichem Reichtum eine bunte Skala von Bedeutungsmomenten auf, welche die Freude als Stimmung und Ausdruck einmal mehr als innerseelisches, ein anderes Mal als demonstratives und sich mitteilendes Erlebnis darstellen. Für das religiöse Freudenerlebnis bedeutet diese terminologische Mannigfaltigkeit Unterscheidung der Freude als individueller Seelenstimmung, Gottseligkeit, meistens als Gemeinschaftserlebens in kultischer Feier, als doxologischen und hymnologischen Lobpreises.
Źródło:
The Biblical Annals; 1990, 37, 1; 35-48
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tłumaczenie nazw ofiar starotestamentowych w Psałterzu Dawidowym M. Reja
Translations of the Names of Old Testament Sacrifices in M. Rej’s Psałterz Dawidowy (David’s Psalter)
Autorzy:
Sieradzki, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954230.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Rej
Psałterz
tłumaczenie
ofiary. Wrobel
Campensis
Psalter
translation
sacrifices. Wrobel
Opis:
In the article the way of translating the Old Testament realities connected with sacrifices in Mikołaj Rej’s Psałterz Dawidowy is presented. In order to check originality of the poet’s translational solutions they are compared with, on the one hand, the basis of the translation, that is Psalmorum omnium iuxta hebraica veritatem paraphrastica interpretatio by Johan van der Campen, and on the other, with an earlier Polish translation (from Vulgate), Żołtarz, by W. Wróbel. The analyses that have been made have shown that Rej, translating the parts of Psalms in which Old Testament sacrifices are referred to, is distant both from the letter and the spirit of the original text. Adjusting his translation to the needs of the contemporary reader he consequently eliminates from his paraphrase all Old Testament sacrifice realities, as incompatible with the spirit of the Christian religion. In their place he introduces first of all spiritual sacrifices that were highly valued in the 16th century, or, he speaks about the very act of sacrifice without launching forth in details. In the text he refers twice to the sacrifice rite that was common in his times. Fragments connected with sacrifices are also modernized by W. Wróbel; however, he does it not like Rej, that is by a definite wording of the text of the Psalms, but by placing a commentary explaining the meaning of selected phrases next to particular verses.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 6; 175-185
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psalmy króla Dawida w ujęciu Bohdana Drozdowskiego. Leksyka
King David’s Psalms According to Bohdan Drozdowski. Lexis
Autorzy:
Nowak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943998.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Bohdan Drozdowski
psałterz
leksyka
frazeologia
stylizacja
archaizacja
adaptacja kulturowa
the Psalter
lexis
phraseology
stylisation
archaisation
cultural adaptation
Opis:
This study examines lexical and stylistic properties of Bohdan Drozdowski’s paraphrase of the Psalter. The author focuses on lexical and phraseological archaisms. There are also some questions here connected with internal borrowings (regional and local lexis) and expressives. The stylistic disharmonies of the text have also been discussed.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 6; 77-93
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Varietas metryczna poetyckiej parafrazy Psałterza Caspara Cunradusa
Variety of Metres in the Psalm Paraphrase of Caspar Cunradus
Autorzy:
Modlińska-Piekarz, Angelika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929088.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Caspar Cunradus
poeta śląski
Psałterz
parafraza psalmów
poezja biblijna
poezja kunsztowna
miary wierszowe
metrum
metryka
Silesian poet
Psalter
Psalm paraphrase
biblical poetry
artistic poetry
metrical measures
metre
metrics
Opis:
The author discussed the matter of metre of the Psalm Paraphrase of Caspar Cunradus (1571-1633) from Vratislavia, who belongs to the most popular and highly regarded exponents of Silesian humanist at the turn of the 16th and 17th centuries. Cunradus’ Psalter is a good example of the metrical variety of poetry, which is characterized by using many different metrical measures in the one work. Cunradus used in his Psalter 48 kinds of verses composed in 149 various metrically strophes. His metrical fancies we direct at variety of iambic metres, most frequent are: iambic dimeter catalectic, acatalectic and hipercatalectic. Iambic trimeter also is used by him very often, in a version catalectic, acatalectic and even hipercatalectic. From trochaic measures very frequent are trochaic dimeter catalectic and acatalectic, rare is trochaic trimeter catalectic. From dactylic measures he chooses eagerly Adonian verse, dactylic tripody catalectic (hemiepes) and acatalectic, dimeter catalectic and acatalectic, pentapody (or Greek pantameter), hexameter, rarely elegiac pentameter. Very popular are also Aeolic measures like Sapphic, Alcaic and Phalaecean hendecasyllable. The most often used are pure choriambs, especially glyconic, pherecratean, minor and greater Asclepiad verse. Cunradus also applies mixed dactylic and trochaic metres, named logaedic metres, for example an Aristophan metre, dactylic logaedic pentameter and heptameter, named Archilochian verse and greater Archilochian verse, rarely uses anapests and measures from a minore ionics and galliambic hexameter. Even bigger variety was created thanks to huge number and kinds of metrical orders, which were created from connecting different kinds of mentioned verses and composing them into strophes. He divided strophes according to number of lines in the stanza: two-line strophes (or distichs), three-line strophes (tristichs), four-line strophes (tetrastichs), five-line strophes (pentastichs) and six-line strophes (sexastichs). Each of them come under further distinction according to number of used measures in the strophe: the strophe consisted of one kind of metre (monocolos), the strophe consisted of two kind of metre (dicolos), the strophe consisted of three kind of metre (tricolos), the strophe consisted of four kind of metre (tetracolos). Silesian poet created in this way many new metrical combinations. Only several times on a hundred and fifty Psalms he repeated the same metrical system. Undoubtedly the size of this literary enterprise and his scale must be admired. His Psalm Paraphrase was geared towards a display of erudite skills and a great knowledge of a Latin metrics and a prosody.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 3; 117-151
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Пели ли православные восточные славяне XV-XVI веков псалмы по-древнееврейски
Autorzy:
Темчин, Сергей
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167723.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie
piśmiennictwo cyrylickie
przekłady
biblijne
język ruski
język hebrajski
Stary Testament
Psałterz
judaizanci
Grand Duchy of Lithuania
Cyrillic Writings
Bible Translations
Ruthenian Language
Hebrew Language
Psalms
Judaizers
Opis:
The Vilnius Old Testament Florilegium has been preserved as part of manuscript F 19-262 (Vilnius, The Wróblewskie Library of the Lithuanian Academy of Sciences), dating back to the first third of the 16 th century (after 1517) and comprising Old Testament books (Job, Ruth, the Psalter, the Song of Songs, Ecclesiastes, Proverbs, Lamentations, Daniel, and Esther) which, except the Psalms, had been translated from Hebrew into Ruthenian. The author argues that these are in fact the third volume of the Tanakh in a Ruthenian translation produced during the 2 nd half of the 15 th century in Kiev. There is reason to think that unlike the rest of the Old Testament books which were translated into Ruthenian, the Psalms of this corpus were originally written in Hebrew using the Cyrillic characters. A small portion of this Cyrillic transcription (Psalm 150) is found in the Cyrillic Manual of Hebrew which is preserved in an East Slavic miscellany of the 3 rd quarter of the 16 th century (Moscow, Russian State Archive of Early Acts, F. Mazurin collection (f. 196), inventory 1, No 616, f. 124-130) and textually related to the Vilnius Old Testament Florilegium. At least some psalms must have been sung or recited in Hebrew by certain groups of East Slavs in the Grand Duchy of Lithuania, Novgorod the Great, and Muscovy during the 15th -16th centuries.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2012, Język naszej modlitwy- dawniej i dziś, 3; 19-26
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
English Equivalents of dicere in Prose Translations of Jerome’s Psalters
Ekwiwalenty łacińskiego dicere w prozaicznych tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima
Autorzy:
Charzyńska-Wójcik, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900836.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Psałterz
czasowniki
dicere
ekwiwalenty
tłumaczenie Biblii
Psalter
verbs
equivalents
Biblical translation
Opis:
Badanie ekwiwalentów łacińskiego dicere w angielskich tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima dokonanych pomiędzy okresem staroangielskim a wczesnonowoangielskim wykazuje, że mamy do czynienia z czterema relewantnymi odpowiednikami: cweðan, secgan > seien > say, tell i speak. W każdym z badanych okresów czasownik dicere jest tłumaczony na angielskie prototypowe czasowniki, z tym, że prototypy z upływem czasu ulegają zmianom: w języku staroangielskim występują zarówno cweðan, jak i seccgan, ale to cweðan ma status prototypu. W okresie średnioangielskim oba czasowniki są kontynuowane, ale użycie quēthen podlega ścisłym ograniczeniom zarówno morfologicznym, jak i syntaktycznym, a status prototypu uzyskuje seien, i to właśnie seien jest użyte we wszystkich badanych tekstach i we wszystkich kontekstach w okresie średnioangielskim oraz w przeważającej większości kontekstów w tłumaczeniu z okresu wczesno-nowoangielskiego. W ostatnim okresie jako odpowiedniki dicere pojawiają się w 4 z 38 badanych kontekstów również czasowniki tell i speak, które już od okresu średnioangielskiego cechuje duża częstotliwość użycia w języku, ale w badanych tekstach są one używane jako ekwiwalenty loqui, annuntiare, enarrare i narrare. Wskazuje to na dużą stabilność wyboru ekwiwalentów (największą w okresie średnioangielskim), co z kolei jest przejawem tradycyjnego podejścia do tłumaczeń biblijnych, w których tłumaczeniu podlega w pierwszej kolejności warstwa formalna. Jest to w równym stopniu skutek przekonania, że w tekście sakralnym znaczenie niesione jest nie tylko drogą bezpośredniego przekazu językowego, co przejaw postawy szacunku dla tłumaczonego tekstu.
An examination of English prose translations of Jerome’s Psalter from OE to EMnE reveals that there are four relevant equivalents of the Latin verb dicere: cweðan, secgan > seien > say, tell and speak. In each period in the history of English the verb dicere is translated by a prototypical verb of saying but the prototypes change over time. In OE both cweðan and secgan were amply attested but it was the former that had the status of the prototype. The two verbs are continued in ME but the use of quēthen undergoes morphological and syntactic restrictions as a result of which seien takes over the status of the prototype and is used in all examined ME texts in all contexts. Similarly, in the EMnE translation seien is selected in thirty-four out of thirty-eight contexts, with the remaining four occurrences of dicere are rendered by tell and speak, which were quite frequently attested in the examined texts in the ME period but they were selected as equivalents of loqui, annuntiare, enarrare and narrare. Consistent selection of equivalents seems to characterise the traditional approach to biblical translation, which focuses on the form in the first place. This attitude results from the conviction that sacred texts convey their message not only via direct linguistic expression and is at the same time an expression of the translators’ reverence and respect for the sacred nature of the text they translated.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 7-25
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Principles of Equivalent Selection in English Prose Translations of Jerome’s Psalters: A Study Based on exaudire and videre
Zasady wyboru ekwiwalentów w angielskich prozaicznych tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima. Studium na podstawie czasowników exaudire i videre
Autorzy:
Charzyńska-Wójcik, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900833.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Psalter
verbs
exaudire
videre
hear
see
equivalents
Biblical translation
Psałterz
czasowniki
ekwiwalenty
tłumaczenie Biblii
Opis:
W artykule analizowane są odpowiedniki łacińskich czasowników exaudire i videre w angielskich tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima dokonanych pomiędzy okresem staroangielskim a wczesnonowoangielskim w celu ustalenia zasad rządzących wyborami ekwiwalentów w analizowanych tekstach. W badaniach ustalono, że oba łacińskie czasowniki były tłumaczone na język angielski (w przeważającej większości przypadków) za pomocą czasowników prototypowych, z tym, że pod wpływem zmian zachodzących w języku prototypy te ulegają zmianom. W języku staroangielskim status prototypów miały czasowniki prefiksalne ge-hȳran i ge-sēon, podczas gdy poczynając od okresu średnioangielskiego, były to ich nieprefiksalne odpowiedniki: hēren > hear i sēn > see. Następnie stwierdzono, że o ile odpowiedniki czasownika exaudire były we wszystkich testach i we wszystkich kontekstach takie same, to odpowiedniki videre wykazywały zróżnicowanie, ale dotyczyło to wyłącznie tłumaczenia staroangielskiego. Różnice te wynikają z dwóch czynników. Pierwszy z nich jest ulokowany wewnątrz języka i wynika z uniwersalnego dla czasownika widzieć rozwoju znaczeń metaforycznych, które występują również w badanym tekście. Drugi jest pozajęzykowy i związany jest ze średniowieczną konwencją tłumaczeń tekstów biblijnych: jedynym tekstem, który tej konwencji się opiera i w którym te metaforyczne znaczenia tłumaczone są kontekstowo, tj. za pomocą różnych czasowników, jest staroangielski Psałterz Paryski. Wszystkie pozostałe teksty cechuje stały wybór ekwiwalentów, przez co wpisują się one w średniowieczną konwencję tłumaczeń sakralnych, które charakteryzuje niezwykła bliskość tekstowi oryginalnemu.
The paper examines the equivalents of the Latin verbs exaudire and videre in prose translations of Jerome’s Psalters executed between Old and Early Modern English. The objective of the paper is to establish the principle of equivalent selection in the analysed texts. The study revealed that exaudire and videre were translated in OE, ME and EMnE by their prototypical equivalents but the prototypes changed due to language internal factors: from prefixed ge-verbs (ge-hȳran and ge-sēon ) to their simplex equivalents (hēren > hear and sēn > see). Next, it was established that while the equivalents of exaudire represented a stable pattern: ge-hȳran > hēren > hear, the equivalents of videre tended to exhibit some variation. The variation, however, was recorded in one translation only – in the Paris Psalter. These differences stem from two factors. The first of them is language internal and follows from the universally recorded property of the verb see, which tends to develop metaphorical meanings, as opposed to hear, which does not exhibit the same tendency. The second factor is language external and is a consequence of the dominant theory of biblical translation, which was based on the principle that every word of the text was sacred. As a result, biblical translations generally reflected the original very closely. The only text which exhibits dynamic correspondences is the Old English Paris Psalter, which focuses on the clarity of the message not on the closeness of the rendering. The remaining translations are characterised by extreme reverence to the sacred nature of the text in all its layers, which results in the static equivalent selection.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 27-45
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psalmy Dawidowe (Gdańsk 1616): przyczynek do recepcji Katechizmu Heidelberskiego w Polsce
David’s Psalms (Gdańsk 1616): a contribution to the reception of the Heidelberg Catechism in Poland
Autorzy:
Korzo, Margarita A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910761.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
reformation writings in Poland
A. Lobwasser psalter
Polish translations of the Heidelberg Catechism and their re
piśmiennictwo reformacyjne w Rzeczypospolitej
psałterz Ambrosiusza Lobwassera
polskie przekłady Katechizmu Heidelberskiego i ich recepcja
Opis:
Artykuł jest próbą określenia okoliczności powstania i ewentualnych źródeł katechizmu zamieszczonego w składzie Psalmów Dawidowych (Gdańsk 1616) – Katechizmu Heidelberskiego, zwanego również Katechizmem Palatynatu, wydanego w 1563 roku. Redaktorzy polscy w trakcie pracy translatorskiej korzystali z linii tzw. psałterzy heidelberskich (Heidelberg 1567, 1573, 1575; Neustadt 1584; Herborn 1595, 1598, 1609; Amberg 1604; Düsseldorf 1612), które zawierały niemieckojęzyczną wersję Psałterza genewskiego autorstwa tłumacza i wykładowcy prawa na Uniwersytecie w Królewcu Ambrosiusza Lobwassera (Lipsk 1573) oraz połączony ze skróconą Ordynacją kościelną dla Palatynatu i wyborem modlitw Katechizm Heidelberski. Inicjatywa przekładu katechizmu należała do przedstawicieli Jednoty Braci Czeskich, którzy nie wiedzieli o już istniejącym i używanym w praktyce szkolnej polskim tłumaczeniu (Wilno 1605). Świadczy to o tym, że przedstawiciele różnych odłamów reformacyjnych w Rzeczypospolitej nie zawsze byli dobrze obeznani ze wzajemnym dorobkiem wydawniczym. Polecany przez ustawodawstwo synodalne Katechizm Heidelberski staje się z czasem podstawą nauczania w Rzeczypospolitej zarówno w jednotach reformowanych, jak i u braci czeskich.
This article attempts to reconstruct the circumstances surrounding the origination and the possible sources of the catechism included in the edition of David’s Psalms (Danzig 1616), i.e., the so-called Heidelberg Catechism, also known as the Palatinate catechism, published in 1563. During the translation work, Polish editors made an extensive use of the series of other the so-called Heidelberg Psalters (Heidelberg 1567, 1573, 1575; Neustadt 1584; Herborn 1595, 1598, 1609; Amberg 1604 and Düsseldorf 1612) that included the German language version of the Geneva psalter authored by the translator and the law reader at the University of Königsberg Ambrosius Lobwasser (Leipzig 1573) combined with the abridged Church regulations for the Palatinate and a selection of prayers called the Heidelberg Catechism. The idea of the translation of the catechism was initiated by members of the Unity of the Brethren (Bohemian Brethren) who, at the time, were not aware of the already existing and widely used in practice Polish translation of the catechism (Vilna 1605). The above testifies to the fact that the representatives (members) of different factions and splinter groups of the Reformation groups in the Republic of Poland were not always well acquainted with the publishing output of their respective publishing endeavours. The Heidelberg Catechism, recommended by the synodal legislation, becomes in time the most fundamental publication for teaching in the Republic of Poland for both reformed unities and Bohemian brethren.
Źródło:
Biblioteka; 2013, 17(26); 53-63
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reminiscencje szlacheckiej wspólnoty kulturowej w „Psałterzu Dawidowym” Mikołaja Reja
Images of the noble cultural community in “David’s Psalter” by Mikołaj Rej
Autorzy:
Kowalska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594098.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Mikołaj Rej
Psałterz Dawidów
socjolekt szlachecki
David’s Psalter
sociolect of the nobility
Opis:
Psałterz Dawidów Mikołaja Reja to prozatorska parafraza Księgi Psalmów, której głównym celem było uprzystępnienie biblijnego tekstu XVI-wiecznemu odbiorcy. Dążność do konkretyzacji przyczyniła się do nieustannych ingerencji tłumacza w warstwę semantyczno-stylistyczną tekstu, zmianę obrazowania i „wymianę” realiów, co zaowocowało przedostaniem się do polskiego przekładu licznych reminiscencji szlacheckiej wspólnoty kulturowej. Są one obecne zarówno w planie treści: odwoływanie się do wspólnego dla szlacheckiego środowiska systemu wartości (rustykalność, służba ojczyźnie, przekonanie o uprzywilejowanej pozycji stanu szlacheckiego), jak i w planie języka: włączanie do tekstu elementów XVI-wiecznej etykiety językowej, typowej dla socjolektu szlacheckiego, oraz leksyki i frazeologii, znanej z codziennej mowy szlacheckiej wspólnoty.
“David’s Psalter” by Mikołaj Rej is a prose paraphrase of The Book of Psalms whose main aim was to make the biblical text approachable to a 16th-century recipient. The pursuit of the concretization contributed to the continuous interference of the translator in the semantic and stylistic layer of the text, the change in imagery and the ‘exchange’ of reality. This cleared the way for the appearance in the Polish translation numerous images of the noble cultural community. They are present in both the plan of the stylistic layer: references to the system of values common for the nobility (rusticity, national service, the belief of the superiority of the nobility), and in the plan of the language: the inclusion in the text of the elements of 16th-century language etiquette typical of the sociolect of the nobility, as well as the lexicon and the phraseology known from the everyday speech of the nobility.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 139-152
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksyka wartościująca w obrazie człowieka złego w Psałterzu Dawidowym Mikołaja Reja
Evaluative vocabulary on image of an evil man in "David’s Psalter" by Mikołaj Rej
Autorzy:
Kowalska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592173.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Mikołaj Rej
"David’s Psalter"
evaluative vocabulary
an image of an evil man
Psałterz Dawidowy
leksyka wartościująca
obraz człowieka złego
Opis:
The article deals with evaluative vocabulary in the religious language in 16th century.The analysis focuses on the evaluative lexicon used by Rej to form an image of anevil man in David’s Psalter. The paraphrase used by Rej is rich with varied evaluativeexpressions in respect of the evil man, mainly adjectival elements. It is clearly visiblewhen compared to earlier medieval translations based on the verbal method of translatingwhich follow the Latin linguistic model which is not diverse. What attracts attention is notonly a big number of forms, but also the autonomy of the author’s lexical choices whichtestifies to the author’s free creation of a stereotypical idea of an evil man, to breakingwith the Latin shape of Wulgata and to a search of one’s own way of the art of translation.A tendency to avoid repetitions and to care for the synonymic diversity of the epithets haspaved a way in David’s Psalter for rare lexemes unknown to the literary language and formorphological doubles and lexemes formed with the use of rare formants. The materialanalysed has shown Rej as an artist who creates the text of his translation without anyrestraints and who applies synonymy as an important tool used to shade the meaning.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2015, 14; 269-283
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O ekspresywności modlitw w "Psałterzu Dawidowym" Mikołaja Reja
About expressiveness in the "David’s Psalter" prayers by Mikołaj Rej
Autorzy:
Kowalska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965834.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prayer
expressiveness
Mikołaj Rej
"David’s Psalter"
"psałterz dawidow"
modlitwa
ekspresywność
mikołaj rej
Opis:
The article analyses the linguistic signs of expressiveness present in the prayers attached to the prose paraphrase of Mikołaj Rej’s David’s Psalter, in particular the evaluative (modality) and intensifying exponents. Rej’s prayers are characterized by a lot of emotionalisms which make them a tool of the emotional expression. The writer uses many expressional synonyms accumulated as two or three evaluative expressions and many epithets which perform the hyperbolic function and intensify the referent feature of the noun. Metaphors and rhetorical questions also serve the function of intensification. The expressiveness is also emphasizes by the use of the elements characteristic of the spoken language: the lexicon of the vernacular speech, a wide variety of phatic signals and demonstrative pronouns. The application of these linguistic phenomena makes Rej’s prayers, despite the structural limitations, assume the character of private confessions full of authentic affection and admiration of God – the addressee.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2015, 049
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psałterz jako księga? Współczesne podejścia do lektury psalmów
The Biblical Psalter as a Book? Modern Approaches to the Reading of the Psalms
Autorzy:
Tronina, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053561.pdf
Data publikacji:
2015-11-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Podejście kanoniczne
Psałterz
Canonical approach
Psalter
Opis:
The paper discusses different modern opinions concerning the interpretation of the Psalms. In the first part of the study the author presents the evaluation of modern 'canonical approach' to the biblical text from the standpoint of catholic exegesis; the second part deals with the 'holistic' approach to the reading of the Psalter.
Źródło:
The Biblical Annals; 2011, 1, 1; 73-85
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osobliwości leksykalne w Psałterzu Dawidowym Mikołaja Reja
Lexical peculiarities of David’ Psalter by Mikołaj Rej
Autorzy:
Kowalska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879568.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Mikoła Rej
XVI wiek
psałterz
leksyka
osobliwości leksykalne
Mikołaj Rej
the 16th century
the Psalter
lexis
lexical peculiarities
Opis:
W artykule omawia się osobliwości leksykalne Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja, czyli formy wyrazowe, które nie mają poświadczenia w szesnastowiecznych źródłach leksykograficznych bądź ówczesne słowniki odnotowują je tylko z tekstu Reja. Tego rodzaju leksemy osobliwe są licznie reprezentowane w Rejowej parafrazie, pojawiają się najczęściej jako ekwiwalenty synonimiczne, nierzadko nawet dublety słowotwórcze leksemów o ugruntowanej już pozycji w polszczyźnie literackiej. O wprowadzaniu do tekstu parafrazy neologizmów decydowały różnorodne czynniki, m.in.: dążność do precyzji językowej, możliwości kreacyjne leksemu, dążność do regularności słowotwórczej oraz względy wersyfikacyjno-rytmiczne, polegające na grupowaniu w bliskim sąsiedztwie formacji tworzonych za pomocą tego samego przyrostka. Na wybór niektórych neologizmów wpływała także chęć różnicowania leksemów w sąsiadujących ze sobą paralelnie zestawianych wersetach.
The article focuses on lexical peculiarities of David’Psalter by Mikołaj Rej, that is on these lexical forms which are not present in the 16th-century lexicographic sources or which are present in the dictionaries only on the basis of Rej’s works. Such peculiar lexemes frequently appear in Rej’s paraphrase, usually as synonymic equivalents, or even as word-formation doublets, of lexemes whose position in Polish literature is stable. Various factors decided about whether to include neologisms in Rej’s paraphrase, such as: the desire to strive for lexical precision and word-formation regularity, the possibilities of creating a lexeme and the aspect of versification and rhythm, which aimed at putting together forms created with the help of the same suffix. What helped to choose and accept some neologisms was also the desire to divide these lexemes which occurred next to each other in parallel verses.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 6; 51-70
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 34

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies