- Tytuł:
-
Typy łacińskich przysłówków oceniających
Types of Latin Evaluative Adverbs - Autorzy:
- Górska, Małgorzata
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1887540.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
przysłówki zdaniowe
przysłówki oceniające
aksjologia
wartościowanie
modalność epistemiczna
ewidencjalność
miratywność
sentential adverbs
evaluative adverbs
axiology
valuation
epistemic modality
evidentiality
mirativity - Opis:
-
Artykuł ten jest propozycją uporządkowania nie dość konsekwentnego podziału podgrupy przysłówków zdaniowych określanych jako przysłówki oceniające. Propozycja ta polega przede wszystkim na oddzieleniu przysłówków oceniających w ścisłym sensie, czyli takich, które odwołują się do kategorii aksjologicznych od innych typów przysłówków oceniających. Wśród tych ostatnich można wyróżnić 1. przysłówki epistemiczne, za pomocą których mówiący dokonuje oceny prawdziwości propozycji (certe, certo, plane, profecto, sane, vero, vere, fortasse, forsitan), 2. przysłówki ewidencjalne, które wskazują, na jakiej podstawie mówiący wypowiada jakieś informacje (scilicet, videlicet) oraz 3. przysłówki miratywne, poprzez które mówiący daje wyraz zaskoczeniu, że dany stan rzeczy ma miejsce (inopinanter, inopinate, inopinato, necopinato). Wśród 4. przysłówków oceniających w ścisłym sensie można natomiast wyróżnić cztery podgrupy: a. ogólnie wartościujące (bene, male), b. odwołujące się do wartości poznawczych (sapienter, stulte, imprudenter, inepte, recte, falso), c. odwołujące się do wartości utylitarnych (opportune, feliciter, (per)commode incommode, perincommode) i d. odwołujące się do wartości moralnych (recte, falso, merito, iure, iniuria). W propozycji tej najbardziej dyskusyjne jest uznanie przysłówków wyrażających zaskoczenie za wykładniki miratywności, jako że jest to kategoria językowa dostrzeżona stosunkowo niedawno i nie dość dobrze rozpoznana.
The article suggests ordering the division of the sub-group of sentential adverbs, defined as evaluative adverbs, that is not consistent enough. The suggestion consists first of all in separating evaluative adverbs in the strict sense, that is ones referring to axiological categories, from other types of evaluative adverbs. Among the latter the following ones may be distinguished: 1. Epistemic adverbs, with the help of which the speaker evaluates the truth of the proposition (certe, certo, plane, profecto, sane, vero, vere, fortasse, forsitan), 2. evidential adverbs that point the basis on which the speaker gives some information (scilicet, videlicet), and 3. mirative adverbs, with which the speaker expresses his surprise that the given state of affairs does occur (inopinanter, inopinate, inopinato, necopinato). Among 4.the evaluative adverbs in the strict sense, in turn, four sub-groups may be distinguished: a. generally evaluating (bene, male), b. referring to cognitive values (sapientier, stulte, imprudenter, inepte, recte, falso), c. referring to utilitarian values (opportune, feliciter, (per)commode incommode, perincommode), and d. referring to moral values (recte, falso, merito, iure, iniuria). In the suggestion, recognizing the adverbs expressing surprise as the marker of mirativity is the most arguable point, as it is a language category that has been noticed relatively recently and has not been yet well recognized. - Źródło:
-
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 3; 97-109
0035-7707 - Pojawia się w:
- Roczniki Humanistyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł