Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "przemoc zbiorowa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Lwów - kres iluzji : opowieść o pogromie listopadowym 1918
    Opowieść o pogromie listopadowym 1918
    Autorzy:
    Gauden, Grzegorz (1953- ).
    Współwytwórcy:
    Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas". Wydawca
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas
    Tematy:
    Pogrom lwowski (1918)
    Pogromy Żydów
    Przemoc zbiorowa
    Stosunki etniczne
    Żydzi
    Reportaż
    Opis:
    Bibliografia, netografia na stronach 605-[613]. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Lwów - kres iluzji : opowieść o pogromie listopadowym 1918
    Opowieść o pogromie listopadowym 1918
    Autorzy:
    Gauden, Grzegorz (1953- ).
    Współwytwórcy:
    Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas". Wydawca
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas
    Tematy:
    Pogrom 1918 r. we Lwowie
    Pogromy Żydów
    Przemoc zbiorowa
    Stosunki etniczne
    Żydzi
    Reportaż
    Opis:
    Bibliografia, netografia na stronach 605-[613]. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Klasobójstwo. Socjologiczne wyjaśnienie zamieszek chłopskich w Galicji Zachodniej w 1846 r.
    Classicide. A Sociological Explanation of the Peasant Riots in Western Galicia in 1846
    Autorzy:
    Dominiak, Łukasz Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14746957.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-20
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    collective violence
    class purges
    nationality
    riots in Galicia 1846
    przemoc zbiorowa
    czystki klasowe
    narodowość
    zamieszki w Galicji 1846 r.
    Opis:
    Artykuł podejmuje próbę reinterpretacji rabacji galicyjskiej z 1846 r. Główna teza zakłada, że była to gwałtowna kulminacja konfliktu społecznego, którego rezultatem było zdarzenie o charakterze ludobójczym. Wyjaśnienie tej złożonej sytuacji jest dokonane w pierwszej części tekstu poprzez przybliżenie długotrwałych procesów ekonomicznych, politycznych oraz paramilitarnych i ideologicznych. W drugiej części wyjaśniam charakter zamieszek korzystając z typologii i pojęć zaczerpniętych z mikrosocjologicznej teorii przemocy zbiorowej. Podsumowanie artykułu zawiera wnioski i dyskusję dotyczącą alternatywnych ścieżek budowania tożsamości narodowej i obywatelskiej.
    The article attempts to reinterpret the Galician uprising of 1846. The main thesis assumes that it was a violent culmination of a social conflict, which resulted in a genocidal event. The first section of this paper strives to explain this complex situation by presenting long-term economic, political, paramilitary and ideological processes. In the second part, the violent and organizational nature of the riots is explained using typologies and concepts taken from the microsociological theory of collective violence. The summary contains conclusions and a discussion concerning alternative paths of building national and civic identity.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 4; 181-207
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Śmierć wrogom ojczyzny!”. Przemoc zbiorowa w repertuarze działań skrajnej prawicy w Polsce, 1990–2013
    “Death to Enemies of the Homeland!” The Repertoire of Violence in the Collective Actions of the Extreme Right in Poland, 1990–2013
    Autorzy:
    Płatek, Daniel
    Płucienniczak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/427725.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    skrajna prawica
    ruchy społeczne
    przemoc zbiorowa
    analiza wydarzeń protestacyjnych
    regresja logistyczna
    extreme right
    social movements
    collective violence
    protest event analysis
    logistic regression
    Opis:
    W ostatnich dekadach obserwujemy wzrost aktywności ruchu skrajnej prawicy w Europie. W porównaniu do lat siedemdziesiątych XX wieku („pierwsza fala” działalności) oraz wczesnych lat dziewięćdziesiątych („druga fala”), na przełomie wieków wyraźnie wzrosła aktywność skrajnie prawicowych organizacji na płaszczyźnie polityki parlamentarnej („trzecia fala”). Nie we wszystkich krajach europejskich skrajna prawica odnosi bowiem sukces na płaszczyźnie parlamentarnej. Sukces bądź porażka są pochodną odmiennych możliwości mobilizacji politycznych, dostępnych tym ugrupowaniom. Na podstawie podejścia analizy struktur możliwości politycznych oraz metodologii badań prasy codziennej odtwarzamy czynniki, które wpływają na ograniczenie lub zwiększenie skali repertuaru przemocy stosowanego przez polską skrajną prawicę. Weryfikujemy tezę mówiącą, że skala przemocy skrajnej prawicy zmniejsza się, kiedy ruch podlega formalizacji, w porównaniu z okresami, kiedy żadna z organizacji należących do ruchu nie jest obecna na arenie parlamentarnej. W artykule kreślimy ilościowy obraz repertuaru przemocy wykorzystywanego przez polską skrajną prawicę. Badania nad aktywnością skrajnej prawicy w Polsce w latach 1990–2013 zostały przeprowadzone za pomocą szeroko stosowanej w socjologii ruchów społecznych metodologii analizy wydarzeń protestacyjnych (Protest Event Analysis, PEA). Metoda ta polega na zbieraniu danych o wydarzeniach protestacyjnych z prasy codziennej, a następnie kodowaniu ich pod kątem różnych charakterystyk.
    In the immediate aftermath of the fall of communism in Poland in 1989, popular discussions of the reemergence of the extreme right centered on concerns that it would take the form of ultra-nationalism or post-communist national populism (Pankowski 2009). However, these discussions mainly emphasized sensational events involving militant skinheads and tended to stress the cultural specificity of the nationalist movement. The perceived risk from the extreme right has contributed to the creation of a sociological explanation focused on a restricted number of arguments. Phenomena such as the rise of nationalism and extremism were in fact considered (at the macro level) to be aggressive reactions to frustrations resulting either from the rapid end to a period of economic stabilization and increased expectations or (at the micro level) from status inconsistency. In our article we suggest that Poland’s extreme right should be analyzed as a social movement, with a focus on the meso-organizational and action level, as this has never been done before. Looking at the broad spectrum of actors in the extreme-right milieu, we analyze their forms of action with the aim of understanding the use of violent versus nonviolent forms of action. We study factors that influence the scale of violence employed by the extreme right and verify the thesis that the violence decreases in periods when the movement undergoes a process of formalization, i.e., enters parliamentary politics, and increases otherwise. The paper is based on political opportunity theory and analysis of protest events in the years 1990–2013.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2017, 2(225); 73-107
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wokół pogromu krakowskiego
    Autorzy:
    Gieroń, Roman (1986- ).
    Powiązania:
    Biuletyn IPN 2020, nr 9, s. 143-150
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Berger, Róża (1889-1945)
    Antysemityzm
    Mniejszości narodowe
    Żydzi
    Pogrom w Krakowie (1945)
    Przemoc zbiorowa
    Pogromy Żydów
    Zabójstwo
    Śledztwo i dochodzenie
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    W artykule przedstawiono okoliczności i przebieg pogromu. Do antysemickich wystąpień doszło 11 sierpnia 1945 roku. Zapoczątkowały ją napaści na synagogę Kupa przy ulicy Miodowej. W czasie grabieży została zastrzelona Róża Berger. Zatrzymano ok. 150 osób, w większości milicjantów, żołnierzy i mieszkańców Kazimierza. O spowodowanie zajść antyżydowskich władze oskarżyły antykomunistyczne podziemie. Z kolei w dokumentach WiN-u uznano pogrom za akcję propagandową przygotowaną przez NKWD. Wojskowy Sąd Rejonowy skazał kilkanaście osób.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Początek wielkiej nocy
    Autorzy:
    Podgórska, Joanna.
    Powiązania:
    Polityka 2021, nr 13, s. 72-74
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Świetlicki, Andrzej (1915-1940)
    Narodowa Organizacja Radykalna
    Antysemityzm
    Mniejszości narodowe
    Pogromy Żydów
    Przemoc zbiorowa
    Nacjonalizm
    Stosunki etniczne
    Żydzi
    Artykuł z czasopisma społeczno-politycznego
    Artykuł publicystyczny
    Artykuł z tygodnika opinii
    Opis:
    Artykuł dotyczy pogromu Żydów dokonanego przez mieszkańców Warszawy w okresie Świąt Wielkanocnych. Autor omawia genezę tych wydarzeń oraz przebieg pogromu. Przez osiem dni bandy młodych Polaków niszczyły żydowskie sklepy, mieszkania i instytucje oraz atakowały każdego napotkanego Żyda. Po kilku dniach atakom tym przeciwstawiły się oddziały samoobrony żydowskiej. 30 marca 1940 roku, po interwencji niemieckiej oraz polskiej policji doszło do zakończenia pogromu. Autor przedstawia głównych organizatorów i koordynatorów pogromu – Narodową Organizację Radykalną oraz jej przywódcę Andrzeja Świetlickiego. Opisuje także stosunek do tych wydarzeń kościoła, konspiracyjnego podziemia oraz zwykłych mieszkańców Warszawy.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Przemoc symboliczna w duńskiej i grenlandzkiej prasie na temat Komisji Pojednawczej
    Autorzy:
    Bartnik-Światek, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474053.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    przemoc symboliczna
    Komisja Pojednawcza
    postkolonializm
    relacje duńsko-grenlandzkie
    pamięć zbiorowa
    Opis:
    Niniejszy artykuł jest duńskich i grenlandzkich tekstów prasowych pod kątem stosowania przemocy symbolicznej w ujęciu Pierra Bourdieu. Materiał stanowią artykuły opiniotwórczych dzienników dotyczące powołania kontrowersyjnej grenlandzkiej Komisji Pojednawczej. Zarówno w duńskiej jak i grenlandzkiej narracji można zidentyfikować językowe akty przemocy symbolicznej, które pozycjonują oba państwa względem siebie. Przejawiają się m.in. w wartościowaniu czy stosowaniu stereotypów o charakterze mniej lub bardziej implicytnym.
    Źródło:
    tekst i dyskurs - text und diskurs; 2016, 9; 145-160
    1899-0983
    Pojawia się w:
    tekst i dyskurs - text und diskurs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Memory of Violence. Individual and Collective
    Pamięć o przemocy: indywidualna i zbiorowa
    Autorzy:
    Łaszkiewicz, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945639.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    pamięć społeczna
    przemoc
    tożsamość indywidualna i zbiorowa
    social memory
    violence
    individual and collective identity
    Opis:
    Przemoc jest zjawiskiem ambiwalentnym. Może być siłą niszczącą i twórczą zarazem. Jest to szczególnie prawdziwe, kiedy mówimy o pamięci przemocy w wypadku osób i wspólnot. Z jednej strony pamięć o przeżytej i doświadczonej przemocy może niszczyć osoby czy też wspólnoty, z drugiej zaś trauma związana z doświadczeniem przemocy umacnia więź wspólnotową i współtworzy tożsamość grup i indywiduów. Rolę przemocy w umacnianiu tożsamości grup i osób przedstawiono na przykładach zaczerpniętych z historii antycznej Grecji (Iliada), ruchów studenckich w Niemczech w XIX i XX wieku oraz z traumatycznych przeżyć wspólnoty żydowskiej w czasie II wojny światowej. Wnioski wynikające z dokonanego przeglądu wpisują się w koncepcję Réné Girarda, w której przemoc (ofiara) jest zjawiskiem konstytutywnym w tworzeniu kultury, a tym samym w tworzeniu więzi w społeczności ludzkiej.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 2; 7-20
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “BYCIE OFIARĄ” JAKO STRATEGIA W DYSKURSACH O PRZESZŁOŚCI
    Autorzy:
    Mamul, Natalia
    Krakowiak, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/652370.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    bycie ofiarą
    dyskurs
    analiza dyskursu
    badania nad biografią
    praca biograficzna
    pamięć zbiorowa
    przemoc symboliczna
    Opis:
    Artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia jednego z aspektów mechanizmu aktywizowania przeszłości określonych zbiorowości ludzkich ze względu na problemy teraźniejszości i, co za tym idzie, angażowania przeszłości w teraźniejszość i, konsekwentnie, przyszłość. Dwie części artykułu odnoszą się do odmiennych gatunkowo wypowiedzi usytuowanych w odmiennych kontekstach sytuacyjnych, politycznych, społeczno-kulturowych, a być może nawet cywilizacyjnych. Pierwsza część artykułu koncentruje się na wybranych fragmentach wywiadów narracyjnych przeprowadzonych z mieszkańcami Białorusi. Przedmiotem analizy zawartej w drugiej części artykułu są wypowiedzi poselskie wybrane z debat toczących się w polskim sejmie w okresie bezpośrednio poprzedzającym akcesję Polski do Unii Europejskiej. Analizowane w artykule wypowiedzi powiązane są ze sobą poprzez wykorzystanie specyficznej strategii dyskursu, polegającej na przedstawianiu grupy MY jako ofiary innych grup, a także społecznych i historycznych procesów. „Bycie ofiarą” jest przy tym używane jako szczególny rodzaj zasobu, element symbolicznego kapitału, który wykorzystany instrumentalnie pozwala na wywieranie nacisków i prowadzenie symbolicznej walki mającej na celu narzucenie pewnej wizji rzeczywistości i osiągnięcie politycznych korzyści. Na Europie ciąży – w naszym przekonaniu - problem przezwyciężania „nieprzezwyciężonej przeszłości”. Nie można usprawiedliwić teraźniejszości pokazując krzywdy i winy tkwiące w przeszłości. Źródła zróżnicowania (również ekonomicznego) naszego kontynentu tkwią w odległej często przeszłości. Do współczesności przenoszą się jako formy potocznej wiedzy o świecie i o nas. Przebaczenie przynależy, jak pisze Ricoeur, do ekonomi daru i wykracza poza zasadę wzajemności obecną w modelu tłumaczenia i wymiany pamięci. Jest jednak jedynym sposobem „przerwania długu” bez popadania w historyczną amnezję.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2008, 33
    0208-600X
    2353-4850
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „so verletzt, so erniedrigt, so elend, so mißhandelt, so verwundbar, so ungeschützt“. Zur Problematik von Identität und Gewalt im Werk Helga M. Novaks
    Autorzy:
    Surynt, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032887.pdf
    Data publikacji:
    2007-11-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    przemoc
    Helga M. Novak
    indywiduala i zbiorowa tożsamość
    destrukcja
    stymulacja
    dyskryminacja
    violence
    individual and collective identity
    destruction
    stimulation
    discrimination
    Gewalt
    individuelle und kollektive Identitätsbildung
    destruktive Potentiale
    Stimulierung
    Diskriminierung
    Opis:
    Die Problematisierung von Gewalt gegenüber Gruppen und Individuen im Rahmen jeglichen sozialpolitischen Systems gehört zu den wichtigsten literarischen Anliegen im Werk Helga M. Novaks. Über die spezifische Behandlung dieses Themenkreises entscheidet die enge Verschränkung der Gewaltproblematik mit der Darstellung von Prozessen individueller und kollektiver Identitätsbildung. Indem die Autorin ihre literarischen Figuren in Situationen versetzt, in denen sie stets körperlicher und/oder emotionaler Gewalt ausgesetzt werden und diese Erfahrung dann zur wichtigsten Motivation ihrer Protagonisten/innen für die Erarbeitung immer neuer Ich-Entwürfe stilisiert, spricht Novak der erlebten Gewalt nicht nur destruktive Potentiale zu, sondern räumt ihr auch eine (letztlich) positive Kraft ein. Diese besteht in der Stimulierung menschlicher Aktivitäten zur Herausbildung wechselnder Lebensprojekte unter dem Zwang der sich verändernden (Um)Welt. Die Thematisierung von Identität und Gewalt in literarischen Texten Novaks geht oft mit der Auseinandersetzung mit der Diskriminierung der Frauen sowie kulturell/ethnisch/national ‚Anderen‘/‚Fremden‘ einher. Diesen Fragen ist der vorliegende Beitrag gewidmet.
    W twórczości Helgi M. Novak problematyka przemocy wobec grup i jednostek w ramach każdego systemu społeczno-politycznego stanowi jeden z najważniejszych kręgów tematycznych. O specyfice ujęcia tej kwestii decyduje powiązanie jej w sposób szczególny z literackim przedstawieniem procesów konstytuowania się tożsamości indywidualnej i zbiorowej. Bowiem Novak, kreując postaci literackie doznające przemocy i ukazując jej wpływ na projekty tożsamościowe swych bohaterów, ukazuje te doświadczenia nie tylko przez pryzmat ich destrukcyjnego wpływu na jednostkę czy grupę, lecz przypisuje im także swoistą moc sprawczą, polegającą na stymulowaniu działań ukierunkowanych na tworzenie wciąż to innych modeli życia w stale zmieniających się warunkach. Również problematyka dyskryminacji kobiet oraz grup ucieleśniających ‚odmienność‘ kulturową, wyznaniową, etniczną czy w końcu narodową odgrywa niezwykle istotną rolę w utworach Helgi Novak. Tym zagadnieniom poświęcony jest niniejszy artykuł.
    The issue of violence towards groups and individuals within every sociopolitical system is one of the main thematic areas in the works of Helga M. Novak. The specificity of her writing on this issue lies in the way she links it with literary presentation of the processes of individual and group identity formation. In her creation of literary characters, who undergo violence and whose identities are influenced by violence, Novak not only presents these experiences as being destructive for an individual or a group but also ascribes to them a specific power which stimulates actions directed at a formation of ever new life models in constantly changing conditions. The problem of discrimination of women and groups embodying cultural, religious, ethnical and national ‚otherness‘ constitutes an extremely significant aspect in the works of Helga Novak. The article encompasses these very issues.
    Źródło:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2007; 119-143
    2196-8403
    Pojawia się w:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mieszkańcy wsi Hyżne wobec zagrożenia tatarskiego w XVII stuleciu na tle międzypokoleniowej pamięci komunikatywnej i pamięci kulturowej
    Peasants from Hyżne village in the face of Tatar threat in the seventeenth century, against the background of the transgenerational communicative and cultural memory discourses
    Autorzy:
    Gliwa, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11364328.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-30
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    najazdy tatarskie
    działania asymetryczne
    przemoc zorganizowana
    chłopskie strategie samoobrony
    pamięć zbiorowa
    trauma kulturowa
    Tatar slave raids
    asymmetric warfare
    organised violence
    peasant self-defence strategies
    collective memory
    cultural trauma
    Opis:
    Zjawiska związane z klęskami elementarnymi i działaniami wojennymi, których konsekwencją były znaczne zniszczenia i straty materialne pozostawiały zazwyczaj trwały ślad w pamięci zbiorowej i tożsamości społeczeństw epoki wczesnej nowożytności. Do tej klasy fenomenów należała specyficzna działalność militarno-biznesowa ord tatarskich w postaci wypraw grabieżczych dalekiego zasięgu, które od schyłku XV do końca XVII w. pustoszyły i osłabiały demograficznie południowo-wschodnie ziemie państwa polsko-litewskiego. Ze względu na fakt, że operacje militarne prowadzone przez ordy tatarskie miały charakter asymetryczny, koncentrując się w środowisku ludności cywilnej, przeważnie na obszarach wiejskich, stanowiły dla zamieszkujących tam społeczności zagrożenie egzystencjalne. Wynikało to ze skutków tego typu niekonwencjonalnych działań militarnych, którymi były katastrofalne zniszczenia w zabudowie i infrastrukturze gospodarczej atakowanych wsi oraz znaczne straty demograficzne ponoszone przez miejscowe populacje. Jako takie właśnie, niewolnicze wyprawy tatarskie odciskały trwałe piętno w pamięci zbiorowej społeczności, które stawały się ich ofiarą. W oparciu o szeroką bazę materiałów źródłowych pochodzących z XVII i XVIII w., wśród których są m.in. źródła narracyjne, akta wizytacji łacińskiej diecezji przemyskiej i źródła skarbowo-podatkowe, autor skupia swoją uwagę na procesie transformacji pamięci komunikatywnej (pokoleniowej) w pamięć kulturową. Ta ostatnia zaczęła się tworzyć około połowy XVIII w., kiedy w sposób naturalny zaczęło wymierać ostatnie pokolenie będące naocznym świadkiem grabieżczych rajdów tatarskich. Pamięć kulturowa rozumiana jest tutaj – za niemieckim kulturoznawcą i egiptologiem Janem Assmannem – jako ponadindywidualna i zobiektywizowana pamięć danej społeczności na temat własnej traumatycznej przeszłości. Jest ona transmitowana poprzez teksty i tradycję mówioną, często przy wsparciu różnych „miejsc pamięci”, zarówno materialnych, jak i tych niematerialnych o dużym potencjale symbolicznym w postaci legend, podań i pieśni ludowych. Jak się wydaje, kluczowe znaczenie w przetwarzaniu lokalnych pamięci komunikatywnych w pamięć kulturową mieli reprezentanci miejscowych elit intelektualnych, którymi byli najczęściej księża katoliccy. Ich działania, odwołujące się do opozycji sacrum-profanum i popularnej w Rzeczypospolitej XVII–XVIII w. idei prowidencjonalizmu, wskazują na społecznie uwarunkowany proces konstruowania pamięci kulturowej w ramach zobiektywizowanej symbolicznie i wysoce ustrukturyzowanej narracji odnoszącej się wprost do religii chrześcijańskiej, która z jednej strony wykraczała poza indywidualne doświadczenie członków lokalnej wspólnoty, a z drugiej odpowiadała aktualnym potrzebom społeczno-kulturowym.
    The phenomena related to natural disasters and acts of war, bringing significant destruction and material losses, usually left an indelible mark in collective memory and identity of early modern era societies. This class of phenomena included a particular type of military-business activity of Tatar hordes, specifically long-range pillage raids, which ravaged and weakened demographically the south-eastern territories of the Polish-Lithuanian state from the late 15th to the end of the 17th century. Since military operations conducted by Tatar hordes were asymmetrical in nature, focusing on civilian communities, mostly in rural areas, they constituted an existential threat to the communities living there. This stemmed from the impact of such unconventional military operations, which included catastrophic damages to buildings and economic infrastructure of attacked villages, as well as significant demographic losses, suffered by local populations. Thus, Tatar slave raids have left a permanent mark in the collective memory of victim communities. The author utilizes a broad base of source materials dating back to 17th and 18th century, including narrative sources, visitation files of Latin Przemyśl diocese, treasury and tax sources, to focus on the transformation process of communicative (generational) memory into cultural memory. The latter began to form around mid-18th century, when the last generation that directly witnessed Tatar pillage raids started dying out. Cultural memory is understood here – after German cultural studies scholar and Egyptologist Jan Assmann – as exteriorized and objectified memory of the given community about its own traumatic past. It is transmitted through textual sources and oral tradition, often supported by various “places of memory”, both material and intangible with great symbolic potential, such as legends, folk tales and songs. It seems that figures of key importance in transforming local communicative memories into cultural memory were the representatives of local intellectual elites, most often Catholic priests. Their activities, referring to the sacrum-profanum dichotomy and the providentialism idea, popular in the 17th–18th century Commonwealth, indicate a socially conditioned process of forming a cultural memory within the framework of symbolically objectified and highly structured narrative, relating directly to Christian religion, which on one hand transcended individual experience of the members of local community, and on the other, responded to current social and cultural needs.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 35-84
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies