Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "przekład językowy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Cierpki smak rajskich jabłuszek. Nazwy przedmiotu w różnojęzycznych wersjach tekstu literackiego a rozbieżne interpretacje utworu
    The harsh taste of heavenly apples. Subject names in multilingual versions of a literary text and divergent interpretations of the piece
    Autorzy:
    Dobrzyńska, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431838.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    przekład
    językowy obraz świata
    konotacje
    interpretacja
    Vladimir Nabokov
    Signs and Symbols
    translation
    linguistic picture of the world
    connotations
    interpretation
    Opis:
    W artykule omawiane są konsekwencje określonych językowych ujęć pewnego motywu w tekście literackim i jego przekładach. Analiza dotyczy nazw owoców pojawiających się w opowiadaniu Vladimira Nabokova pt. Signs and Symbols, które jest dostępne po polsku w dwóch wersjach: Znaki i symbole lub Sygnały i symbole. Zestawienie fragmentów tłumaczeń tego utworu z angielskim oryginałem ujawnia odmienne motywacje nazw tych samych owoców w różnych językach, a owe nazwy są nośnikami innych konotacji. Te różnice mogą stanowić podstawę rozbieżnych interpretacji utworu.
    The article discusses the consequences of specific linguistic expressions of a motive in a literary text and its translations. The analysis concerns the names of fruits appearing in Vladimir Nabokov’s short story entitled Signs and Symbols, which is available in Polish in two versions: Znaki i symbole or Sygnały i symbole. The juxtaposition of the excerpts from these Polish versions with the English original reveals different motivations for the names of the same fruit in different languages, and these names carry different connotations. These differences can give rise to divergent interpretations of the work.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2023, 19; 89-108
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On second thoughts. . . Academic self-translation and strategic knowledge transfer as migration across a sea of cultural-linguistic icebergs
    Po namyśle… Autoprzekład tekstu naukowego i strategia transferu wiedzy jako przeprawa przez morze kulturowo-językowych gór lodowych
    Autorzy:
    Gicala, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670924.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguistic worldview
    self-translation
    academic translation
    Agnieszka Gicala
    Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym
    Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation
    językowy obraz świata
    autoprzekład
    przekład tekstu naukowego
    Opis:
    Odwołując się do metafory przeprawy przez niebezpieczne morze, można powiedzieć, że tłumacz własnego tekstu rzeczywiście zapuszcza się na jakieś nieznane wody, meandruje między górami lodowymi źródłowych i docelowych języków, kultur i tradycji pisarstwa akademickiego. Niniejszy artykuł jest zaproszeniem do prześledzenia procesu autoprzekładu na język angielski mojej własnej książki pt. Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym, wydanej po polsku w 2018 roku, a osadzonej tematycznie w (głównie) słowiańskich tradycjach etnolingwistyki i badań nad językowym obrazem świata. Książka ukazała się w języku angielskim w 2021 roku pod tytułem Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation. Rozważane w artykule aspekty autoprzekładu obejmują pamięć autora tekstu źródłowego (tj. moją własną) dotyczącą procesu pisania oryginału, polski i angielski styl akademicki, odtwarzanie terminologii (w tym kluczowego terminu językowy obraz świata – linguistic worldview/linguistic view of X, czy pojęcie/koncept – concept), sam tytuł monografii jako aspekt rekonstrukcji treści, a także zarządzanie cytatami. Co więcej, proces autoprzekładu okazał się niełatwy, bo wysiłek zrozumienia autora oryginału powiększył się o wymiar zmagania, by zrozumieć samą siebie: własne myśli i intuicje, zapisane jakiś czas temu.
    To use the metaphor of a voyage across a rough sea, it can be said that a self-translator does indeed venture into some unknown waters, meandering between the icebergs of the source and target languages, cultures and academic writing traditions. This study is an invitation to trace back the process of self-translation into English of my own book Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym, published in Polish in 2018, and couched within the (mostly) Slavic traditions of ethnolinguistics and the study of linguistic worldviews. The book appeared in English in 2021 under the title Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation. The aspects of self-translation considered in the paper include the source-text author’s (i.e. my own) memory of the (original) writing process, the Polish and English academic styles, re-creation of the terminology (including the key terms językowy obraz świata – linguistic worldview/linguistic view of X, or pojęcie/koncept – concept), the title itself as an aspect of content reconstruction, as well as management of quotations. Moreover, the process of self-translation turned out to be no easy task as the effort to understand the original author was doubled by the struggle to understand myself: my own thoughts and intuitions, recorded some time ago.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 131-152
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Corpus-based and corpus-driven research on translation and interpreting in Russian: the past, the present and the future
    Badania korpusowe nad tłumaczeniem pisemnym i ustnym na materiale tekstów w języku rosyjskim: przeszłość, teraźniejszość i przyszłość
    Корпусные исследования письменного и устного перевода на материале текстов на русском языке: прошлое, настоящее и будущее
    Autorzy:
    Dayter, Daria
    Grabowski, Łukasz Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085266.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-14
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    устный перевод
    письменный перевод
    корпусная лингвистика
    русский язык
    языковой корпус
    przekład ustny
    przekład pisemny
    lingwistyka korpusowa
    język rosyjski
    korpus językowy
    translation
    interpreting
    corpus linguistics
    Russian language
    language corpora
    Opis:
    Abstract (English) Recently, there has been a growing interest in descriptive and applied studies on translation conducted with the use of methodologies grounded in corpus linguistics. In this paper, we present an overview of state-of-the-art research in corpus-based and corpus-driven translation and interpreting studies conducted with the use of Russian corpora, notably parallel and comparable ones. In contrast to research conducted on other European languages (English, French, German, Spanish etc.), the considerable research tradition in Russian remains relatively unknown to a wider scholarly audience. We outline the scope of research conducted so far, present the most important parallel and comparable corpora with a Russian subcorpus used in translation and interpreting studies, discuss the state-of-the-art research methods, including descriptive and inferential statistics, and summarize selected studies of considerable impact in the discipline. Finally, we identify research gaps and outline avenues for future research.
    Корпусные исследования письменного и устного перевода на материале текстов на русском языке: прошлое, настоящее и будущее   В последнее время растет интерес к описательным и прикладным исследованиям перевода, проводимым с использованием методологий, основанных на корпусной лингвистике. В этой статье мы представляем обзор современных исследований в области письменного и устного перевода, проведенных с использованием корпусов русского языка, особенно параллельных и сопоставимых. В отличие от исследований, проводимых на других европейских языках (английском, французском, немецком, испанском и т. д.), значительная исследовательская традиция на русском языке остается относительно неизвестной широкой научной аудитории. Мы очерчиваем объем недавно проведенных исследований, представляем наиболее важные параллельные и сопоставимые корпуса с русским подкорпусом, используемые в исследованиях письменного и устного перевода, обсуждаем современные методы исследования, включая описательную и индуктивную статистику, и резюмируем избранные исследования, имеющие большое значение в дисциплине. Наконец, мы выявляем пробелы в исследованиях и намечаем направления будущих исследований.
    Badania korpusowe nad tłumaczeniem pisemnym i ustnym na materiale tekstów w języku rosyjskim: przeszłość, teraźniejszość i przyszłość   W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się badania opisowe i stosowane nad tłumaczeniem, wykonane z wykorzystaniem metod korpusowych. W niniejszym artykule omawiamy założenia i przykłady najnowszych badań korpusowych nad tłumaczeniem pisemnym i ustnym wykonane na materiale zaczerpniętym z korpusów języka rosyjskiego, zwłaszcza równoległych i porównywalnych. W przeciwieństwie do badań nad innymi językami europejskimi (angielski, francuski, niemiecki, hiszpański itp.), pokaźny dorobek rosyjskich badaczy jest stosunkowo mało znany szerszemu gronu naukowców. Przedstawiamy zatem zakres dotychczasowych badań, przybliżamy najważniejsze korpusy równoległe i porównywalne z podkorpusem tekstów rosyjskich wykorzystane w badaniach nad tłumaczeniem ustnym i pisemnym, omawiamy najnowsze metody badawcze, w tym wykorzystanie statystyki opisowej i wnioskowania statystycznego, a także przybliżamy wybrane badania, które wywarły znaczący wpływ na dyscyplinę. Na koniec podejmujemy próbę określenia luk badawczych oraz kierunków dalszych badań.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2022, 1(177); 76-96
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In search of linguistic meaning
    W poszukiwaniu sensu językowego
    Autorzy:
    Awdiejew, Aleksy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042234.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sens
    konfiguracja kognitywna
    dyskurs
    parafrazowanie
    przekład językowy
    meaning
    cognitive configuration
    discourse
    paraphrasing
    translation
    Opis:
    The aim of the article is to define the relationship between the meaning included in an utterance and its formal shape. The author based his discussion on the study of natural communication. The notion of meaning is in the article associated with that which in communicational grammar is referred to as cognitive configuration. It is expressed through texts, but texts indicate the meaning a sender intends to send in only a conventional manner. The author stressed the mechanism of the emergence of meaning in the process of paraphrasing utterances and its consequences for the practice of translation. He included the notion of discoursive meaning assuming that every discourse has specific individual self-organisation rules without considering which communication within it would not be possible.
    Przedmiotem artykułu jest ustalenie związku między sensem zawartym w wypowiedzi a jej formalnym ukształtowaniem. Autor sytuuje swe rozważania na gruncie badań komunikacji naturalnej. Pojęcie sensu jest tu utożsamiane z tym, co w gramatyce komunikacyjnej nazywa się konfiguracją kognitywną. Konfiguracja kognitywna wyrażana jest za pomocą tekstów, ale teksty tylko w sposób umowny wskazują na sens, jaki zamierza przekazać nadawca. Autor zwraca uwagę na mechanikę przejawiania się sensu w procesie parafrazowania wypowiedzi i jej konsekwencje dla praktyki przekładu tekstu na języki obce. Przywołuje pojęcie sensu dyskursywnego, zakładając, że każdy dyskurs posiada określone własne reguły samoorganizacji, bez uwzględnienia których komunikowanie się w jego obrębie byłoby niemożliwe.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 58, 3; 13-28
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Translations as Icebergs, Translators as Navigators: a Poetic Case Study
    Tłumaczenia jako góry lodowe, tłumacze jako nawigatorzy
    Autorzy:
    Gicala, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/912394.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    linguistic worldview
    literary translation
    iceberg model of culture
    Wisława Szymborska
    językowy obraz świata
    przekład artystyczny
    model kultury jako góry lodowej
    Opis:
    Following the iceberg model of culture, the present study offers a view of a poetic text and its translations as the tips of cultural-linguistic icebergs. This assigns to the translator the task of navigating the meanders of the source and target languages as well as diving below the surface of words. This thesis is exemplified by an analysis of English translations of Wisława Szymborska’s poem Rozmowa z kamieniem with its keyword kamień and its underlying cultural-linguistic foundations, supported by the concept of linguistic worldview. Hopefully, in this framework the human factor in translation still is, and will always be, irreplaceable.
    Opierając się na modelu kultury jako góry lodowej, niniejszy artykuł proponuje spojrzenie na tekst poetycki i jego przekłady jako wierzchołki kulturowo-językowych gór lodowych, gdzie zadaniem tłumacza jest nawigacja poprzez meandry języków: źródłowego i docelowego, i zanurzanie się pod powierzchnię słów. Przykładem jestanaliza angielskich przekładów wiersza Wisławy Szymborskiej pt. Rozmowa z kamieniem wraz ze słowem-kluczem kamień i jego kulturowo-językową bazą. Narzędziem analizy jest pojęcie językowego obrazu świata. Autorka wyraża nadzieję, że w takim ujęciu czynnik ludzki w przekładzie wciąż jest i zawsze pozostanie niezastąpiony.
    Źródło:
    Porównania; 2020, 26, 1; 267-280
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wymiar kulturowy w przekładach tekstów użytkowych
    The Cultural Dimension in the Translation of Functional Texts
    Autorzy:
    Lewicki, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791140.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    przekład
    kultura
    teksty użytkowe
    teksty precedensowe
    językowy obraz świata
    translation
    culture
    functional texts
    precedential texts
    linguistic worldview
    Opis:
    Odnotowany w ostatnich kilku dziesięcioleciach i szeroko omawiany „zwrot kulturowy” w humanistyce nie ominął też badań przekładoznawczych. Ma on jednak zastosowanie przeważnie do przekładów literackich. W artykule ukazano i omówiono wymiar kulturowy obecny w przekładach tekstów innych niż literackie: kulturoznawczych, prasowych, religijnych, naukowych, dyplomatycznych, filmowych, przewodników turystycznych. Zwrócono uwagę zarówno na sposoby konstruowania tych przekładów (zadanie tłumacza), jak i na właściwości ich odbioru. Szczególne przydatnymi narzędziami opisu dla wyodrębnienia i badania wymiarów kulturowych w przekładach zarówno tekstów nieliterackich, jak i literackich są: pojęcie językowego obrazu świata oraz koncepcja tekstów precedensowych, których zastosowanie pozwala na ujawnienie wymiarów kulturowych w przekładach użytkowych. Materiał ilustracyjny oparto na doświadczeniu cyklu wydawniczego „Przekład – Język – Kultura” (Wydawnictwo UMCS, 2002-2018).
    The cultural shift, which has been noted and extensively described over the last few decades, can also be observed in translation studies, mainly, however, in literary translation. However, the present paper documents and discusses the cultural dimension as evidenced in translations of non-literary texts related to culture, the press, religion, research, diplomacy, film studies, and travel books. Special attention is devoted to the ways of construing those translations (which is the translator’s task), as well as the quality of their reception. To this end, the concepts of a linguistic worldview and of precedential texts come in useful, as their implementation enables the author of this article to reveal the cultural dimension in translations of functional texts. The corpus for this analysis has been drawn from the experience of editing “Przekład – Język – Kultura” (UMCS Press, 2002-2018).
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 159-174
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A film adaptation of Stephen King’s novella “Rita Hayworth and Shawshank Redemption” (1982) as an example of a multimodal translation pattern
    Adaptacja filmowa opowiadania Stephena Kinga "Rita Hayworth and Shawshank Redemption" (1982) jako przykład wzoru przekładu multimodalnego
    Autorzy:
    Szochner, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197218.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    multimodal translation
    monomodal text
    multimodal text
    linguistic sign
    cinematic sign
    przekład multimodalny
    tekst monomodalny
    tekst multimodalny
    znak językowy
    znak filmowy
    Opis:
    Recently, I came across the statement that „adaptation is a procedure for the translation of the film” (Post). Adaptation reaches not only the increasing circles of the cinema or art, but also our lives, and the very concept of adaptation undergoes constant expansion. The main goal of this article is to show that film adaptation is an example of a multimodal translation pattern. As a result, we receive a completely new text, which is a film, in contrast to its literary prototype. To show that a film adaptation is an example of a multimodal translation pattern I will discuss it from a linguistic point of view. The article will often refer to modality or multimodal text. I will also present a small part of the research conducted on the film from a linguistic point of view at the Philology University (Wyższa Szkoła Filologiczna) in Wrocław.
    Ostatnio spotkałem się ze stwierdzeniem, że „adaptacja jest serią procesów zachodzących w trakcie przekładu” (Post). Adaptacja obejmuje swoim zasięgiem nie tylko coraz szersze kręgi kina czy sztuki, ale również naszego życia, a samo pojęcie adaptacji ulega ciągłemu rozszerzaniu. Celem głównym artykułu jest pokazanie, że adaptacja filmowa jest przykładem wzoru przekładu multimodalnego. Na skutek tego otrzymujemy zupełnie nowy tekst, jakim jest film w kontraście do jego literackiego pierwowzoru. Aby pokazać, że adaptacja filmowa jest przykładem wzoru przekładu multimodalnego, ujmę ją od strony językoznawczej, co dla niektórych wyda się zapewne czymś nowym. Słowa modalność czy tekst multimodalny będą przewijały się w artykule często. Przy okazji artykułu zaprezentuję też drobną część badań prowadzonych nad filmem od strony językoznawczej w Wyższej Szkole Filologicznej we Wrocławiu.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2019, 13; 173-181
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz świata zdehumanizowanego: na przykładzie obrazu chorych umysłowo w powieści Elfriede Jelinek Die Klavierspielerin i jej przekładzie na język polski autorstwa Ryszarda Turczyna
    Autorzy:
    Kubaszczyk, Joanna Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611323.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguistic worldview
    dehumanization
    translation
    conceptual metaphor
    frames
    semantic field
    mentally ill
    waste
    merchandise
    językowy obraz świata
    dehumanizacja
    przekład
    metafora pojęciowa
    ramy interpretacyjne
    pole tematyczne
    umysłowo chory
    odpad
    towar
    Opis:
    The article analyzes a fragment of the novel Die Klavierspielerin by Elfriede Jelinek and its translation into Polish by Ryszard Turczyn. Jelinek’s novel can be regarded as a social novel, in which the author performs not only an analysis of individual fate but also of the society, where an individual is treated as a “social product”. The analysis of the human and social condition takes place in Jelinek’s work through a language that mercilessly reveals the way the protagonists think, as well as social mechanisms. The article shows how Jelinek’s language reveals contemporary dehumanization in relation to the elderly and the mentally ill. Based on the theory of cognitive metaphors, the author analyzes textual worldview: she assumes after Lakoff and Johnson, and indirectly also after Jelinek, that linguistic metaphors are manifestations of conceptual metaphors. At the same time, the article attempts to investigate whether and how much this linguistic worldview has been reproduced in the Polish translation of the book.
    Przedmiotem analizy jest fragment powieści Elfriede Jelinek Die Klavierspielerin oraz jej przekład na język polski dokonany przez Ryszarda Turczyna. Powieść Jelinek można uznać za powieść społeczną, w której autorka przeprowadza nie tyle analizę jednostkowego losu, ile analizę społeczeństwa, przedstawioną na przykładzie jednostki będącej „produktem” społecznym. Analiza kondycji człowieka i społeczeństwa odbywa się u Jelinek poprzez język, który bezlitośnie dezawuuje sposób myślenia bohaterów i mechanizmy społeczne. W artykule pokazane jest, w jaki sposób poprzez język Jelinek odsłania współczesną dehumanizację w odniesieniu do osób starszych i chorych psychicznie. Autorka w oparciu o teorię metafory kognitywnej analizuje tekstowy obraz świata, zakładając za Lakoffem i Johnsonem i pośrednio również za Jelinek, że metafory językowe można traktować jako manifestacje metafor myślowych. Jednocześnie stara się odpowiedzieć na pytanie, czy i na ile ten językowy obraz świata został odtworzony w przekładzie na język polski.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nijakość w języku i neutralność w literaturze jako sygnał odmienności kulturowej?
    Autorzy:
    Pieciul-Karmińska, Eliza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611641.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguistic worldview
    neuter gender
    literary translation
    językowy obraz świata
    rodzaj nijaki
    przekład literacki
    Opis:
    It is assumed in the linguistic worldview conception that a language’s grammatical structure can accentuate certain aspects of semantic content and thus contribute to the emergence of a specific, often unique and untranslatable worldview. A grammatical category of this kind is the neuter gender in German: its frequent use stems from the lack of gender endings on verbs, as well as from the fact that diminutives (ending in -chen or -lein) are neuter (hence the surprising neuter gender of das Mädchen). Especially important in this respect is the pronoun es, which not only replaces nouns in neuter but performs many other crucial grammatical functions. It is therefore not accidental that Siegmund Freud chose das Es for his category of ‘childness’ (translated erroneously as id into English and from there into Polish).The productivity and frequency of the use of the neuter gender obviously leaves its trace. In literature, the category serves not only to express ‘childness’ but also neutrality/universality, which is illustrated here with examples from the Grimm brothers’ tales, Ernst Theodor Amadeus Hoffman’s, and contemporary children’s literature (Paul Maar). Next, it is considered what happens to the neuter in Polish translation and whether the necessary reductions are only due to linguistic untranslatability and the “terror of Polish”, or whether they may point to a subconscious (perhaps even a conscious) rejection of that category and a projection of a dichotomous male/female world.Based on this grammatical phenomenon, it is shown how elements of language are manifested in literature and whether they can act as a cultural barrier in the translation process.
    W myśl koncepcji „językowego obrazu świata” struktura gramatyczna może podpowiadać określone treści, uwypuklać je i akcentować, sprzyjając powstawaniu swoistego „świato-oglądu” (unikatowego i często nieprzetłumaczalnego). Taką strukturą jest rodzaj nijaki w języku niemieckim, gdyż jego częstsze użycie spowodowane jest brakiem końcówek rodzajowych w formach czasownika, oraz faktem, iż wszystkie zdrobnienia (posiadające końcówkę „-chen”, „-lein”) są z zasady rodzaju nijakiego (stąd chociażby zaskakująca dla polszczyzny gramatyczna nijakość „dziewczyny” w języku niemieckim). Szczególnie istotny jest w tym kontekście zaimek „es”, który nie tylko zastępuje rzeczowniki w rodzaju nijakim, lecz spełnia ponadto szereg istotnych funkcji gramatycznych. Nieprzypadkowo Siegmund Freud wybrał „das Es” jako nazwę dla opisywanej przez siebie kategorii dziecięcości (tłumaczonej na język polski za angielskim przekładem mylnie jako „id”).Produktywność i częstotliwość użycia rodzaju nijakiego pozostawia oczywiście ślad. W literaturze pięknej kategoria ta służy nie tylko do wyrażania treści związanych z nijakością/dziecięcością, lecz werbalizuje również zjawiska związane z neutralnością/uniwersalnością, co pokazuję na przykładach zaczerpniętych z baśni braci Grimm i Ernsta Theodora Amadeusa Hoffmana oraz współczesnej literatury dziecięcej (książek Paula Maara). Następnie chciałabym zapytać, co dzieje się z kategorią nijakości w sytuacji przekładu na język polski i czy jej redukcja wiąże się wyłącznie z faktem nieprzekładalności językowej i „terrorem polszczyzny”, czy może być także nieświadomym (a może świadomym) odrzuceniem tej kategorii na rzecz dychotomizacji świata na żywioł męski i żeński.Na przykładzie jednego zjawiska gramatycznego pokazuję, w jaki sposób elementy języka manifestują się w literaturze i czy mogą stanowić barierę kulturową w sytuacji przekładu na inny język.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz biedy we frazeologii polskiej i francuskiej
    The Linguistic Representation of “Poverty” in Polish and French Phraseology
    Autorzy:
    Wojciechowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1902399.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    frazeologia
    kognitywizm
    językowy obraz biedy
    analiza porównawcza
    przekład
    phraseology
    cognitivism
    linguistic representations of poverty
    comparative analysis
    translation
    Opis:
    The paper is devoted to the analysis of phraseology from the cognitive perspective. Through a comparative study of Polish and French idiomatic expressions, the author searches for analogies and dissimilarities between images representing poverty in the two analyzed languages. The studied material shows that linguistic representations of poverty, present in Polish and French idioms, are similar as far as conceptualization of this phenomenon is concerned but often different in the superficial structure. Such conclusions are not without significance for translation studies. Therefore the author mentions the main problems associated with translation in the field of phraseology. La représentation linguistique de la pauvreté dans la phraséologie polonaise et françaiseL’article est consacré à l’analyse de la phraséologie dans la perspective cognitive. À travers l’étude comparative des expressions figées, l’auteur vise à déceler des différences et des ressemblances dans les images représentant la pauvreté dans deux langues en question. Les résultats de l’analyse montrent que les représentations linguistiques de la pauvreté, contenues dans des phraséologismes polonais et français, se ressemblent en ce qui concerne la conceptualisation de ce phénomène et souvent divergent au niveau de la structure superficielle. Telles conclusions ne sont pas sans importance pour les études de traduction. L’auteur mentionne donc les principaux problèmes liés à la traduction dans le domaine de la phraséologie.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 8; 31-45
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies