- Tytuł:
- Zur Rolle des Kontextes bei Versprechern und Verschreibern
- Autorzy:
- Heinz, Vater
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/473952.pdf
- Data publikacji:
- 2009
- Wydawca:
- Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
- Tematy:
- przejęzyczenia, lingwistyka
- Opis:
- Artykuł koncentruje się na omyłkach językowych w wypowiedziach ustnych i pisemnych (Victoria FROMKIN 1978 nazywa je "slips of the ear, pen, and hand"). MERINGER / MAYER wskazali już w roku 1895 na regularność występowania odbiegających od normy wypowiedzi (według FROMKIN 1971: "the non-anomalous nature of anomalous utterances"): W przypadku odchyleń tego typu działają mechanizmy, które wskazują na to, jak planujemy naszą językową wypowiedź. Przejęzyczenia podzielić można na pięć kategorii: metatezy (Jette und Nante Nette und Jante), antycypacje (Mutterbrust Musterbrust), perseweracje (Tränengas Tränengras), substytucje (Stunde Studie) i kontaminacje (verkommt/vergammelt verkommelt). W niniejszej pracy staram się udowodnić, że decydującą rolę przy powstawaniu omyłek słownych w wypowiedziach ustnych i pisemnych odgrywają kontekst językowy i pozajęzykowy; kontekst językowy poprzedzający omyłkę istotny jest w przypadku perseweracji, następujący po niej w przypadku antycypacji, natomiast kontekst otaczający przyczynia się do powstania metatezy i substytucji. Kontaminacje są często wynikiem cech pozajęzykowych (kontekst sytuacyjny i kognitywny). Również w przypadku innych typów przejęzyczeń wpływ mogą mieć czynniki kognitywne. Jeśli np. ktoś powie On strzelił sobie pistolet w głowę (zamiast: … kulę …), to wtedy mamy do czynienia z odzwierciedleniem wiedzy zakodowanej w mentalnym leksykonie (zgodnie z którą do strzelania potrzebujemy pistoletu). Zgromadzone przeze mnie dane opierają się w dużej mierze na własnych przejęzyczeniach oraz na przykładach pochodzących z gazet oraz audycji radiowych i telewizyjnych.
- Źródło:
-
tekst i dyskurs - text und diskurs; 2009, 2; 65-79
1899-0983 - Pojawia się w:
- tekst i dyskurs - text und diskurs
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł