Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "przedwiedza" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Marcin Tkaczyk’s Ockhamism, or Whether the Theory of Contingentia Praeterita is the only Plausible Solution to the Problem of Futura Contingentia
    OCKHAMIZM MARCINA TKACZYKA, CZYLI O TYM, CZY TEORIA CONTINGENTIA PRAETERITA JEST JEDYNYM MOŻLIWYM ROZWIĄZANIEM PROBLEMU FUTURA CONTINGENTIA
    Autorzy:
    ŁUKASIEWICZ, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488279.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    God
    freedom
    divine foreknowledge
    necessity
    truth
    Bóg
    wolność
    Boża przedwiedza
    konieczność
    prawda
    Opis:
    In the first part of this article, we point out and discuss these the contained in Marcin Tkaczyk’s book, Futura Contingentia, with which we agree completely or at least partially. In the second part of the paper, we seek to consider whether the solution of the futura contingentia prob¬lem, rooted in the basic intuitions of William of Ockham, is the only one possible and availa¬ble for us. We argue that there is another possible approach to the problem of how to re-concile di¬vine omniscience with contingent events rather than the Ockhamist solution. The alter-native view, which we suggest, is “eternalism”, meaning that God is timeless, and that temporal necessity is compatible with contingent events and free decisions.
    W części pierwszej artykułu wskazujemy i pokrótce omawiamy niektóre tezy zawarte w roz-prawie Futura contingentia Marcina Tkaczyka, z którymi się solidaryzujemy w pełni lub w du-żym stopniu. W drugiej części zastanawiamy się, czy rzeczywiście rozwiązanie problemu przy-szłych zdarzeń przygodnych, zgodne z koncepcją Ockhama, jest jedynym możliwym rozwią¬za-niem dla problemu futura contingentia. Jako propozycję alternatywną proponujemy stanowisko zwane eternalizmem. Tezą główną eternalizmu jest, że Bóg istnieje poza czasem i że konieczność temporalna nie wyklucza przygodności zdarzeń w tym libertariańskiej wolności woli.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 4; 115-134
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    OCKHAMIZM A MOLINIZM: PRZEDWIEDZA I PROROCTWO
    OCKHAMISM AND MOLINISM – FOREKNOWLEDGE AND PROPHECY
    Autorzy:
    Iwanicki, Marcin
    Polanowska, Małgorzata
    Warfield, Ted A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943447.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ockhamizm
    molinizm
    boska przedwiedza
    proroctwo
    ludzka wolność
    Ockhamism
    Molinism
    divine foreknowledge
    prophecy
    human freedom
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 1; 109-124
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fragmented Future Contingents and Omniscience
    FRAGMENTARYCZNE PRZYSZŁE ZDARZENIA PRZYGODNE I WSZECHWIEDZA
    Autorzy:
    DE FLORIO, CIRO
    FRIGERIO, ALDO
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488219.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    divine foreknowledge
    human freedom
    metaphysics of time
    fragmentalism
    Boża przedwiedza
    ludzka wolność
    metafizyka czasy
    fragmentalizm
    Opis:
    In this paper, we have analyzed a number of solutions to the antinomy between divine fore-knowledge and human freedom. If we assume that God is temporal, then a sort of backwards causation of past divine beliefs by future human acts must be acknowledged. Since this solution runs into difficulties, we consider the prospects of the view according to which God is outside time. A timeless and omniscient God seems to imply a B-theory of time and, at least at first glance, seems to jeopardize human freedom. Therefore, we have examined what happens when a non-standard A-theory of time like Fragmentalism is assumed. We demonstrate that in this case the prospects of a timeless view of God are much better: both human freedom and divine know-ledge of the results of human choices are preserved if this metaphysics of time is adopted. The costs of this solution are, however, very high. From the logical point of view, it rejects bivalence; from the metaphysical point of view, the world is regarded as fragmentary and incoherent. How-ever, if one is ready to accept these costs, this solution is one of the most successful in the search for a solution to the centuries-old problem of the conciliation between divine fore¬knowledge and human freedom.
    W niniejszym artykule analizujemy kilka prób przezwyciężenia antynomii dotyczącej Bożej przed¬wiedzy i ludzkiej wolności. Jeżeli założymy, że Bóg istnieje w czasie, wówczas musimy przyjąć przyczynowanie wstecz. Ponieważ rozwiązanie to nastręcza wiele trudności, roz¬wa¬ży-liśmy stanowisko, według którego Bóg istnieje poza czasem. Jeżeli do teorii, w której przyjmujemy, że Bóg, który istnieje poza czasem i jest wszechwiedzący zastosujemy B-teorię czasu, wówczas, przynajmniej na pierwszy rzut oka, wydaje się narażamy ludzką wolność. Stąd zbadaliśmy, co stanie się w przypadku, gdy założymy niestandardową teorię czasu zwaną fragmentalizmem. Pokazaliśmy, że w tym przypadku możliwości przyjęcia koncepcji Boga, który istnieje poza czasem, są dużo bardziej obiecujące. Mamy tu zachowaną zarówno koncepcję ludzkiej wolności, jak i Bożą wszechwiedzę w stosunku do ludzkich wyborów, jeżeli zaakceptujemy tę metafizykę czasu. Koszt tego rozwiązania jest jednak bardzo wysoki. Z logicznego punktu widzenia mamy tu do czynienia z odrzuceniem zasady dwuwartościowości, z metafizycznego punktu widzenia natomiast rzeczy¬wi¬stość jest widziana fragmentarycznie oraz jest niespójna. Jeżeli natomiast ktoś jest gotowy na poniesienie takich kosztów, rozwiązanie to jest jednym z najbardziej obiecujących, jeśli chodzi o badania mające na celu poszukiwanie rozwiązań w stosunku do odwiecznego problemu po¬godzenia Bożej przedwiedzy oraz ludzkiej wolności.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 4; 39-54
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Saving Eternity (and Divine Foreknowledge and Free Will): A Reply to Hasker
    Ocalić wieczność (oraz Bożą przedwiedzę i wolną wolę): odpowiedź Williamowi Haskerowi
    Autorzy:
    Rogers, Katherin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097329.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-31
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Anzelm z Canterbury
    William Hasker
    wieczność
    przedwiedza
    wolna wola
    Anselm of Canterbury
    eternity
    foreknowledge
    free will
    Opis:
    William Hasker and I disagree over whether or not appealing to a particular understanding of divine eternity can reconcile divine foreknowledge with libertarian human freedom. Hasker argues that if God had foreknowledge of a particular future choice, that choice cannot be free with libertarian freedom. I hold, to the contrary, that, given a certain theory of time—the view that all times exist equally—it is possible to reconcile divine foreknowledge with libertarian freedom. In a recent article, “Can Eternity be Saved? A Comment on Stump and Rogers”, Hasker makes it clear that one of the fundamental disagreements between us lies in what each of us takes to be required for libertarian free will. In the present paper I outline the version of libertarianism that I find plausible, then explain how a libertarian free choice can be foreknown by God. (I call my approach “Anselmian”, in that it is based on my interpretation of the work of St. Anselm of Canterbury.) Then I will explain why Hasker finds this reconciliation unacceptable since it fails to do justice to what he takes to be required for libertarian freedom. Finally, I will argue that Hasker is wrong to insist upon his analysis of free will.
    Autorka nie zgadza się z Williamem Haskerem co do tego, czy odwołując się do szczególnego rozumienia boskiej wieczności, można pogodzić ideę Bożej przedwiedzy z wolnością człowieka w ujęciu libertariańskim. Hasker twierdzi, że gdyby Bóg posiadał przedwiedzę o konkretnym przyszłym wyborze człowieka, wybór ten nie mógłby być wolny w sensie wolności libertariańskiej. Wręcz przeciwnie, autorka uważa, że biorąc pod uwagę określoną teorię czasu (pogląd, że wszystkie czasy istnieją jednocześnie) możliwe jest pogodzenie Bożej przedwiedzy z wolnością libertariańską. W swoim niedawnym artykule pt. „Can Eternity Be Saved? A Comment on Stump and Rogers”, Hasker wyjaśnia, że jednym z podstawowych obszarów braku zgody między nim i autorką jest to, co każde z nich uznaje za wymóg zaistnienia wolnej woli w ujęciu libertariańskim. W niniejszym artykule autorka przedstawia wersję libertarianizmu, którą uważa za przekonującą, a następnie wyjaśnia, w jaki sposób libertariański wolny wybór może stanowić przedmiot przedwiedzy Boga. Następnie autorka wyjaśnia, dlaczego Hasker uważa to podejście za nie do przyjęcia. Otóż nie oddaje ono sprawiedliwości temu, co on uważa za wymagane dla zaistnienia wolności libertariańskiej. Na koniec autorka podaje argumenty, które wykazują błąd Haskera w jego podejściu do analizy wolnej woli.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 1; 79-89
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W cieniu fatalizmu: problem wolności i odpowiedzialności w ramach systemu metafizycznego G.W. Leibniza
    Autorzy:
    Kuźniar, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103022.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    wolność
    odpowiedzialność
    odwieczność prawdy
    Boska przedwiedza
    determinizm
    alternatywne możliwości
    teoria odpowiedników
    fatalizm
    fatum Mahometanum
    kara
    esencjalizm
    Opis:
    Celem badawczym artykułu jest przeprowadzenie analizy czterech fundamentalnych dla teorii filozoficznej G.W. Leibniza twierdzeń dotyczących ludzkiej wolności i odpowiedzialności. Twierdzenia te są następujące: (1) odwieczność prawdy i Boska przedwiedza nie stoją w sprzeczności z wolnością ludzkich działań; (2) deterministyczna natura świata nie wyklucza wolności czynów; (3) prawdziwość zasady racji dostatecznej nie pociąga za sobą koncepcji fatum Mahometanum; (4) podmioty działające słusznie ponoszą odpowiedzialność za własne czyny. W artykule przedstawiono argumentację, zgodnie z którą Leibnizowi co do zasady udaje się zarówno przekonująco uzasadnić wymienione tezy, jak i zachować spójność wewnętrzną swojego systemu metafizycznego.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 4; 355-370
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie przesądu w filozofii krytycznej Kanta i fenomenologii Husserla
    The concept of prejudice in Kant’s critical philosophy and Husserl’s phenomenology
    Autorzy:
    Łaciak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431056.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Kant
    Husserl Edmund
    Gadamer
    prejudice
    pre-judgment
    provisional judgment
    pre-knowledge
    przesąd
    przed-sąd
    sąd tymczasowy
    przedwiedza
    Opis:
    W artykule poddano badaniu pojęcie przesądu w teoriach Kanta i Husserla. Według Kanta, przesądy należy odróżnić od sądów tymczasowych, które można nazwać antycypacjami lub maksymami wszelkiego badania. Wydajemy sąd tymczasowy o jakiejś rzeczy, zanim poznamy ją za pomocą sądu określającego. Z kolei przesądy są sądami tymczasowymi (lub mniemaniami) błędnie uznanymi za sądy określające, to znaczy sądami, które przyjmujemy jako zasady bez badania warunków ich prawdziwości. Kanta pojęcie przesądu ma zatem konotacje negatywne a celem filozofii krytycznej jest przezwyciężenie wszelkich przesądów. W przeciwieństwie do Kanta, Husserl rozróżnia przesądy pozytywne i negatywne: pozytywny przesąd jest rozumiany jako przed-sąd w formie presumpcyjnej przedwiedzy i odpowiada Kantowskiemu pojęciu antycypacji, która jest właściwa sądowi tymczasowemu, podczas gdy obiektywistyczna (naturalistyczna) naiwność okazuje się przesądem negatywnym. Celem fenomenologii jest zawieszenie wszystkich przesądów i to zawieszenie umożliwia badanie ich źródeł. W artykule autor wykazuje, że Husserlowska koncepcja przesądu jako przed-sądu jest analogiczna do Gadamerowskiej rehabilitacji przesądów jako przed-rozumienia. Dlatego też można wskazać podobieństwa między Kanta pojęciem sądu tymczasowego, Husserla ideą przedwiedzy i Gadamera koncepcją przed-rozumienia.
    This article examines the concept of prejudice (Vorurteil) in Kant’s and Husserl’s theories. According to Kant, prejudices must be distinguished from provisional judgments that may be called anticipations or maxims for all inquiry. We form a provisional judgment (vorläufiges Urteil) of a thing before we recognize it with definitive judgment (bestimmendes Urteil). Prejudices, by contrast, are provisional judgments (or opinions) wrongly taken as definitive judgments, namely judgments which are adopted as principles without research of the conditions of their truth. Thus, Kant’s notion of prejudice has the negative connotations and the aim of the critical philosophy is to overcome all prejudices. In contrast to Kant, Husserl makes distinction between positive and negative prejudices: positive prejudice is understood as a pre-judgment (Vor-Urteil) in the form of presumptive pre-knowledge (Vorwissen) and corresponds to Kant’s concept of anticipation belonging to provisional judgment, while objectivistic (naturalistic) naïveté appears to be negative prejudice. The aim of phenomenology is to suspend all prejudices and this suspension makes it possible to research of their origins. In the article author shows that Husserl’s conception of prejudice as a pre-judgment is similar to Gadamer’s rehabilitation of prejudice as a pre-understanding. Therefore, it is possible to indicate similarities between Kant’s concept of provisional judgment, Husserl’s idea of pre-knowledge and Gadamer’s conception of pre-understanding.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 4; 123-149
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doctrinal Controversies of the Carolingian Renaissance: Gottschalk of Orbais’ Teachings on Predestination
    KONTROWERSJE DOKTRYNALNE RENESANSU KAROLIŃSKIEGO — GOTTSCHALKA Z ORBAIS NAUCZANIE O PREDESTYNACJI
    Autorzy:
    Stefańczyk, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488150.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    predestynacja
    wolna wola
    przedwiedza
    natura
    Bóg
    potępieni
    wybrani
    predestination
    free will
    foreknowledge
    grace
    nature
    God
    the reprobate
    the elect
    Opis:
    Artykuł podejmuje próbę scharakteryzowania trzech kluczowych kontrowersji doktrynalnych w epoce renesansu karolińskiego, mianowicie: sporu o Eucharystię, sporu o tzw. trina deitas oraz o predestynację. Trzon artykułu stanowi kontrowersja o predestynację, której głównym bohaterem był Gottschalk z Orbais. Artykuł referuje cztery węzłowe kwestie związane z tym problemem: (i) pojęcie Boga, (ii) rozumienie łaski, natury i wolnej woli, (iii) relacji przedwiedzy do predestynacji, (iv) nauki o Odkupieniu, tj. w szczególności stosunku sprawiedliwości do miłosierdzia. Tekst w przeważającej mierze jest próbą interpretacji tekstów z epoki, głównie Gottschalka z Orbais i jego adwersarza Hinkmara z Reims. We wnioskach artukuł wskazuje na trudności w dyskutowanym problemie i przedstawia perspektywę rozwiązania problemu w wiekach następnych.
    The article attempts to characterize three key doctrinal controversies in the Carolingian Renaissance, namely: the disputes over the Eucharist, the so-called trina deitas, and predestination. The core of the article is an exposition of the controversy concerning predestination, whose main protagonist is Gottschalk of Orbais. The article discusses four crucial issues related to the problem: (i) the concept of God, (ii) the understanding of grace, nature and free will, (iii) the relation of foreknowledge to predestination, and (iv) the doctrine of redemption, i.e., specifically the relationship between justice and mercy. The article is largely an attempt at an interpretation of the texts of the epoch, mainly those of Gottschalk of Orbais and his adversary, Hincmar of Reims. The conclusions point to difficulties in the issues discussed and outline what attempts at solving this problem have taken place in the coming centuries.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 53-70
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    , Future Contingents, Ockhamism (Retroactivism) and Thomism (Eternalism)
    FUTURA CONTINGENTIA, OCKHAMIZM (RETROAKTYWIZM) I TOMIZM (ETERNALIZM)
    Autorzy:
    Wojtysiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488704.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    future contingents
    Ockhamism
    eternalism
    retroactive causation
    soft fact
    divine foreknowledge
    futura contingentia
    ockhamizm
    eternalizm
    retroaktywna przyczynowość
    miękki fakt
    Boska przedwiedza
    Opis:
    In the current paper, I enter into debate with Marcin Tkaczyk and the chosen Anglo-Saxon ana¬lytic philosophers of religion to discuss the theological version of the problem of future contin¬gents. I take into consideration some varieties of Ockhamism (retroactivism)—the position denying the temporal necessity (non-determination) of all past events and allowing some form of retroactivity. Strong Ockhamism postulates real retroactive causation, moderate Ockhamism lim-its it to the meanings of physical and psychical events, and weak Ockhamism replaces the notion of retroactive causation with that of retroactive dependence. I compare different forms of retroactiv¬ism with eternalism (of Boethius, St. Anselm of Canterbury, and St. Thomas Aquinas) to show that the latter has significant advantage. At the same time, I point out that eternalism in its presentist and relativist version (proposed by Brian Leftow) avoids the objections put forward against it, and that, within such eternalism, the problem of future contingents does not arise.
    W niniejszym tekście, dyskutując z Marcinem Tkaczykiem oraz wybranymi anglosaskimi ana¬¬litycznymi filozofami religii, rozpatruję teologiczną wersję problemu futura contingentia. Biorę pod uwagę kilka odmian ockhamizmu (retroaktywizmu) — stanowiska negującego tempo¬ralną konieczność (zdeterminowanie) wszystkich zdarzeń przeszłych oraz dopuszczającego jakąś postać działania wstecznego. Ockhamizm mocny postuluje realną przyczynowość retroaktywną, ockhamizm umiarkowany ogranicza ją do sensów zdarzeń fizycznych i psychicznych, a ockha¬mizm słaby zastępuje pojęcie przyczynowości retroaktywnej pojęciem wstecznej zależności. Po¬rów¬nując różne odmiany retroaktywizmu z eternalizmem (Boecjusza, św. Anzelma z Canterbury i św. Tomasza z Akwinu), wykazuję przewagę tego drugiego. Zaznaczam przy tym, że eternalizm w (zaproponowanej m.in. przez B. Leftowa) wersji prezentystycznej i relatywistycznej unika stawianych mu zarzutów, a w jego kontekście problem futura contingentia w ogóle nie powstaje.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 4; 152-182
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Liberum arbitrium” w filozofii średniowiecznej w kontekście teorii deterministycznych
    Liberum arbitrium in medieval philosophy in context of deterministic theories
    Autorzy:
    Szocik, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431227.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    liberum arbitrium
    free will
    determinism
    God
    God’s grace
    predestination
    providence
    foreknowledge
    compatibilism
    wolna wola
    determinizm
    Bóg
    łaska Boża
    predestynacja
    opatrzność
    przedwiedza
    kompatybilizm
    Opis:
    This paper analyzes the concept of 'liberum arbitrium' in the philosophy of Augustine, Anselm and Thomas Aquinas. It underlines their compatibilist connection between the freedom of choice and deterministic factors. Each of them has defended liberum arbitrium, being aware of the potential difficulties related to God’s influence on human fate.
    Artykuł analizuje koncepcje liberum arbitrium w filozofii Augustyna, Anzelma i Tomasza z Akwinu. Wskazuje na kompatybilistyczne łączenie przez nich wolności wyboru z istnieniem czynników deterministycznych. Każdy z nich bronił liberum arbitrium, dostrzegając potencjalne trudności związane z wpływem Boga na losy człowieka.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 2; 105-123
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    God’s Foreknowledge, Human Freedom, and the Asymmetry of Openness
    Boska przedwiedza, ludzka wolność i asymetria otwartości
    Autorzy:
    Kuźniar, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232814.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    God’s foreknowledge
    ability to do otherwise
    compatibilism
    fatalism
    asymmetry of openness
    Ockhamism
    Boska przedwiedza
    zdolność do alternatywnego działania
    kompatybilizm
    fatalizm
    asymetria otwartości
    ockhamizm
    Opis:
    The paper defends a compatibilist solution to the problem of the relationship between divine and human freedom. It is argued that the asymmetry of ability constituted by our ability to foreknowledge influence the future and our inability to control the past results from the asymmetry of openness between fixed past and open future interpreted in terms of the asymmetry of counterfactual dependence. Therefore, if the asymmetry of openness is not true of some types of facts, then we may be able to control them even if they are facts about the past. It turns out that widely shared accounts of the nature and source of God’s foreknowledge entail that the asymmetry of openness does not apply to God’s past beliefs about future contingencies. Thus, it is unjustified to claim that we are unable to now do anything such that, if we were to do it, God’s past beliefs would have been different.
    Artykuł poświęcony jest kompatybilistycznemu rozwiązaniu problemu relacji między Boską przedwiedzą a ludzką wolnością. W tekście argumentuje się, że asymetria polegająca na naszej zdolności do wypływu na przyszłość i braku analogicznej zdolności do kontroli przeszłości jest rezultatem asymetrii otwartości między przyszłością a przeszłością interpretowanej w kategoriach asymetrii kontrfaktycznej zależności. W konsekwencji, jeśli asymetria otwartości nie stosuje się do pewnych typów faktów, wówczas możemy posiadać zdolność do kontroli tych faktów, nawet jeśli są to fakty dotyczące przeszłości. Okazuje się, że z najbardziej rozpowszechnionych ujęć natury i genezy Boskiej przedwiedzy wynika, iż asymetria otwartości nie stosuje się do posiadanych przez Boga w przeszłości przekonań na temat przygodnych zdarzeń przyszłych. Zatem nieuzasadnionym pozostaje twierdzenie, że jesteśmy pozbawieni zdolności do uczynienia teraz czegoś takiego, że jeśli byśmy to zrobili, to Boskie przekonania byłyby w przeszłości inne niż były.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 147-161
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Losowość i natura Boga
    Randomness and God’s Nature
    Autorzy:
    Bradley, James
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553345.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    losowość ontologiczna
    losowość epistemiczna
    atrybuty Boga
    wszechmoc
    wszechwiedza
    wszechobecność
    cel
    władza
    przedwiedza
    przyczynowość
    ontological randomness
    epistemic randomness
    God’s attributes
    omnipotence
    omniscience
    omnipresence
    purpose
    sovereignty
    foreknowledge
    causality
    Opis:
    Dzisiejsza nauka odnotowuje liczne zjawiska, których natura wydaje się losowa. Jednakże wielu naturalistów, jak i teistów podziela przekonanie, że pojęcie losowości stoi w sprzeczności z treścią wiary chrześcijańskiej. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że naukowa koncepcja losowości i tradycyjne chrześcijańskie ujęcie natury Boga są wzajemnie zgodne. Co więcej, zostanie pokazane, że nie da się naukowo rozstrzygnąć, czy w świecie przyrody losowość faktycznie występuje. Niemniej losowość zostanie zdefiniowana jako pojęcie matematyczne przydatne do właściwego interpretowania danych naukowych. Natomiast w myśl ujęcia powszechnie przyjmowanego przez teologów systematycznych natura Boga jest zgodna z obecnością zjawisk losowych w przyrodzie.
    Observations of apparently random phenomena are commonplace in science. However, randomness and Christian belief are often seen as incompatible, both by naturalists and by theists. This article argues that the scientific concept of randomness and the historic Christian understanding of God’s nature are compatible. It argues that the existence of randomness cannot be settled scientifically; nevertheless, it clarifies randomness as a mathematical concept, argues that it provides a plausible interpretation of scientific data, and argues that its existence is consistent with God’s nature as it is commonly understood by systematic theologians.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2014, 11; 205-240
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies