Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "protograf" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-2 z 2
Tytuł:
Лексіка ранніх перакладаў апокрыфаў і яе роля ва ўзбагачэнні слоўнікавага складу старабеларускай мовы
Leksyka wczesnych tłumaczeń apokryfów i jej rola we wzbogacaniu słownictwa języka starobiałoruskiego
The vocabulary of early translations of Apocryphos and its role in enriching the vocabulary of the Old Belarusian language
Autorzy:
Будзько, Ірына
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594247.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
leksykologia diachroniczna
protograf
zapożyczenie
glosa
semantyka
diachronic lexicology
protograph
borrowing
glosses
semantics
Opis:
W artykule poddano analizie słownictwo wczesnych zabytków piśmiennictwa starobiałoruskiego z XV wieku. Na podstawie konfrontacji poszczególnych leksemów z ich odpowiednikami w językach staroruskim oraz staropolskim zauważono, że słownictwo tekstu starobiałoruskiego zwykle zgodne jest z polską leksyką. Niektóre nazwy są wprowadzane do tekstu za pomocą markerów abo, albo i stanowią glosy wewnątrztekstowe, których celem jest wyjaśnienie czytelnikowi niezrozumiałych słów. Słownictwo analizowanych tekstów zawiera wiele nazw metaforycznych, o przenośnym znaczeniu, a także wyrazy ekspresywne, wzbogacające słownictwo języka starobiałoruskiego i podnoszące go do poziomu języka literackiego. W artykule zaprezentowano również nazwy, które odnotowano tylko w analizowanych zabytkach – niespotykane w innych tekstach starobiałoruskich. W ten sposób ukazano znaczenie języka i literatury staropolskiej we wzbogacaniu słownictwa starobiałoruskiego oraz przedstawiono rolę starobiałoruskich pisarzy i tłumaczy w przygotowaniu przekładu uwzględniającego potrzeby zróżnicowanego kulturowo społeczeństwa białoruskiego.
The article analyzes the lexical composition of early translations of the historical texts of old Belarusian literature (the category of persons) of the 15th century. On the basis of matching individual words with their counterparts in the Old Russian and Old Polish languages it is concluded that the main lexical body of texts is consistent with Polish counterparts. Some nominations are entered into an ancient text with the help of the conjunction markers abo, albo and represent glosses within the text, the purpose of which is to explain to the reader unclear words in the opinion of the interpreter of the word. The vocabulary of these texts has many nominations: metaphorical, figurative meaning, emotional-evaluative expressions, which enrich the vocabulary of the Old Belarusian language and raise it to the level of the literary. The article also presents the nominations, which are recorded only in the analyzed historical texts and are no longer found in other texts of the Old Belarusian written language. Thus, the role of the Old Polish language and Old Polish literature in enriching the dictionary of the Old Belarusian language is presented, as well as the work of old Belarusian scribes on the interpretation and translation of the original text in such a way that the translation meets the needs of different culturally oriented layers of the old Belarusian society.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 39-59
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Выданні і рукапісы Гутаркі старога Дзеда
Wydania i rękopisy GAWĘDY STAREGO DZIADA
Editions and Manuscripts of CONVERSATIONS OF THE OLD GRANDFATHER
Autorzy:
Хаўстовіч, Мікола
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960117.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
паўстанне 1863 г.
гутарка старога дзеда
пратограф
спісы
рэдакцыі
атрыбуцыя
powstanie styczniowe
gawęda starego dziada
protograf
spisy
wydania
atrybucja
uprising of 1863
old grandfather's conversation
protograph
lists
editions
attribution
Opis:
Да нашага часу дайшлі блізу трыццаці беларускамоўных тэкстаў Паў¬стання 1863 г. У артыкуле нас у першую чаргу цікавілі пытанні гісторыі гэтых твораў, праблемы тэксталогіі, а таксама атрыбуцыі. Дык мы пільна прыглядаліся да ўсіх вядомых і даступных іхніх спісаў-рэдакцый. У першую чаргу сказанае датычыць Гутаркі старога дзеда, дваццаць два спісы якое (дзевятнаццаць беларускіх, два літоўскія і расейскі) нядаўна ў адмысловай кнізе выдаў Томаш Настульчык. Мы, выкарыстоўваючы як фотакопіі Т. Настульчыка, так і арыгіналы (ці мікрафільмы) з архіўных спраў, паспра-бавалі “дашукацца” пратографа Гутаркі…, аўтарскага варыянта твора. У вы-ніку прыйшлі да думкі, што захаваныя спісы магчыма падзяліць на пяць груп (асобныя з якіх маюць дзве, тры ці чатыры рэдакцыі). Гэта можа азначаць, што на падставе аўтарскага варыянта ўзнікла не менш за пяць спісаў, перапісвальнікі якіх з’яўляліся па сутнасці рэдактарамі ці нават сааўтарамі нашага паэта. Мы лічым, што адным з найбольш ранніх, а г. зн. і найбольш набліжаным да пратографа, з’яўляецца варыянт г. зв. “літа-графаванае” групы. Пытанне пра аўтарства ў дадзенай працы мы не ставім, але мяркуем, што наяўнасць у спісах “літаграфаванае”, а таксама “пазнанска-львоўскае” групаў значнае колькасці дзеясловаў з інфінітыўным суфіксам -ci скіроўвае нашыя намаганні на пошук аўтара сярод носьбітаў ваўкавыска-беластоцкага дыялекту беларускае мовы. Вядома, К. Каліноўскі гэтым аўтарам можа і не быць, аднак значнае падабенства Гутаркі… да “Мужыцкае праўды” ў шмат якіх аспектах ідэйна-мастацкага зместу дазваляе шукаць паэта ў коле ягоных найбліжэйшых аднадумцаў як сярод студэнцкае пецярбургска-маскоўскае моладзі, так і Гродзенскае паўстанцкае арганізацыі.
Zachowało się około trzydziestu białoruskich tekstów z okresu Powstania 1863 r. W artykule główną uwagę zwrócono przede wszystkim na historię tych utworów, problemy tekstologii i atrybucji. Przeanalizowano uważnie dobrze znane i dostępne redakcje. Przede wszystkim dotyczy to Gawędy Starego Dziada, której dwadzieścia dwie wersje (dziewiętnaście białoruskich, dwie litewskie i rosyjska) zostały niedawno opublikowane w książce Tomasza Nastulczyka. Korzystając zarówno z fotokopii T. Nastulczyka, jak i oryginałów (lub mikrofilmów), spróbowano „odnaleźć” protograf Gawędy…, autorską wersję dzieła. W rezultacie zasugerowano, że znane wersje można podzielić na pięć grup (niektóre z nich mają dwie, trzy lub cztery edycje). Może to oznaczać, że z wersji autora wyłoniło się co najmniej pięć redakcji, których kopistami byli w rze¬czywistości redaktorzy, a nawet współautorzy naszego poety. W wyniku analizy stwerdzono, że najbliżej protografu jest wariant tzw. grupy „litograficznej”. W tym artykule nie podnoszono kwestii autorstwa, ale obecność w wersjach grup „litografowanych” i „poznańsko-lwowskich” znacznej liczby czasowników z bez¬okolicznikiem na -ci kieruje nasze starania w poszukiwaniu autora na nosicieli dialektu wołkowysko-białostockiego. Oczywiście K. Kalinouski może nie być tym autorem, ale znaczące podobieństwo Gawędy… do „Mużyckiej Praudy” w wielu aspektach treści ideologicznych i artystycznych pozwala na poszukiwanie poety wśród jego najbliższych współpracowników, zarówno wśród młodzieży studenckiej w Petersburgu i Moskwie, jak i organizacji powstańczej na Grodzieńszczyźnie.
About thirty Belarusian-language texts of the Uprising of 1863 have survived up to this day. Our interest lay, first of all, in the history of these works, the problems of their textual analysis, as well as their attribution. We closely looked at all known and available lists of their publishers. This concerns the Conversation (Hutarka) of an old man, twenty-two lists of which (nineteen Belarusian, one Lithuanian and one Russian) have recently been published in a specialised book by Tomas Nastulchik. We used photocopies from T. Nastulchik’s book as well as originals (or microfilms) from archival files, tried to identify the protograph of the Conversation..., or rather, the author's version of the work. As a result, we came to the conclusion that the preserved lists can be divided into five groups (some of which include two, three or four edited versions of the text). This may mean that, on the basis of the author's version, no less than five lists appeared, the scribes of which were in fact editors or even co-authors of our poet. We believe that some of the earliest, and thus the closest to the protograph, are the lists of the so-called “lithographed” groups. We did not raise the question of authorship due to the lack of necessary material, but we believe that the presence of a significant number of verbs with an infinitive postfix- “ci” in the lists of the “lithographed” and “Poznań-Lviv” groups directs our efforts to find the author among speakers of the Volkovysk-Bialystok dialect of the Belarusian language. Of course, K. Kalinouski may not be the author, but the significant similarity of the Conversation (Hutarka)... and the “Muzhytskaya Prauda” in many aspects of its ideological and artistic content allows us to look for the poet in the circle of his closest associates, both among the students of the St. Petersburg-Moscow youth and the Grodno insurgent organization. We considered it necessary to include Lithuanian-language versions of the Conversation (Hutarka) in our publication since we believe that the problem of attribution of the Belarusian work is closely connected to the Lithuanian text.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2020, 20; 25-66
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-2 z 2

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies