Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "profanum" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-40 z 40
    Tytuł:
    Dziecko chłopskie w czasie profanum – konteksty edukacyjne (średniowiecze – epoka nowożytna)
    Peasant Child During the Period of the Profanum – Educational Contexts (Middle Ages – Modern Era)
    Autorzy:
    Kabacińska-Łuczak, Katarzyna
    Ratajczak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/957033.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    education
    peasants’ children
    profanum
    Opis:
    The paper discusses the issue of functioning of the rural child during the time of the profanum, within the period from the late Middle Ages till the 19th century. The purpose of this text is to attempt to answer the questions: how did peasant children participate in the time of the profanum – understood as a time of non-celebration, and thus working time resulting from the rhythm of nature and the calendar of fieldwork, and the time of play? What did rural children learn during that time? What social and cultural skills did they acquire? The analysis of iconographic, memoir and literary sources serves the historical and pedagogical interpretation.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 2017, 36; 7-32
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etyczne aspekty mediatyzacji życia religijnego – uwagi do dyskusji
    Autorzy:
    Leśniczak, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015069.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    etyka
    mediatyzacja
    profanum
    religia
    sacrum
    Opis:
    Celem artykułu jest refleksja nad ważniejszymi etycznymi aspektami mediatyzacji życia religijnego, do których zaliczono: obecność sacrum w przestrzeni profanum; prawdę jako punkt odniesienia dla medialnych interpretacji doktrynalnych podstaw religii; determinanty życia religijnego w przestrzeni mediów. Artykuł ma charakter przeglądowy. Wykorzystano metodę analizy i syntezy. Udowodniono, że korespondencyjna definicja prawdy stanowi ważny punkt odniesienia w pytaniu o rzetelność informowania o religii. Religijne kwestie o charakterze doktrynalnym domagają się od mediów wierności przekazu, zaś pozostałe kwestie religijne pozwalają na większą swobodę interpretacyjną. Podstawowe determinanty życia religijnego (tożsamość i wynikająca z niej autodeklaratywność wiary, formalna przynależność osoby do danej religii, indywidualne i wspólnotowe praktyki religijne) wymagają od nadawców nie tylko wiedzy z obszaru nauk o komunikowaniu, ale również stosownej wiedzy religijnej. Procesy mediatyzacji dotyczące życia religijnego mają bowiem określone granice użyteczności i stosowalności.
    Źródło:
    Mediatization Studies; 2020, 4; 57-70
    2451-1188
    Pojawia się w:
    Mediatization Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum et profanum dans Yonec de Marie de France (XIIe siècle)
    Sacrum and Profanum in Yonec of Marie de France (12th century)
    Autorzy:
    Gęsicka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/483514.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
    Tematy:
    sacrum
    profanum
    Marie de France
    Yonec
    Opis:
    In the Breton lais, we encounter a brilliant marriage of the Celtic and Christian « marvel » (merveilleux), which is revealed on various semiotic levels. The zones of sacrum and profanum interpenetrate and provoke the reader’s afterthoughts with abundant and profound imagery. In Yonec by Marie de France, at the moment when the coming from Autre Monde protagonist is receiving the Eucharist, he con-stitutes one body with his beloved. In this paper, I attempt to uncover a spiritual meaning/message underlying the text, characters-symbols. The clue to this analysis is the idea of transition: from one status to another, from one figure to another, or from one meaning to another.
    In the Breton lais, we encounter a brilliant marriage of the Celtic and Christian « marvel » (merveilleux), which is revealed on various semiotic levels. The zones of sacrum and profanum interpenetrate and provoke the reader’s afterthoughts with abundant and profound imagery. In Yonec by Marie de France, at the moment when the coming from Autre Monde protagonist is receiving the Eucharist, he con-stitutes one body with his beloved. In this paper, I attempt to uncover a spiritual meaning/message underlying the text, characters-symbols. The clue to this analysis is the idea of transition: from one status to another, from one figure to another, or from one meaning to another.    
    Źródło:
    Quêtes littéraires; 2013, 3; 9-15
    2084-8099
    2657-487X
    Pojawia się w:
    Quêtes littéraires
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Religijność we współczesnych reportażach
    Religiosity in contemporary features
    Autorzy:
    Bogołębska, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502194.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    reportaż
    religijność
    profanum
    sacrum
    feature
    religiosity
    Opis:
    The author analyses the presence of a religious factor in selected religious and social features. The analysis objects are texts by Jacek Tacik, Piotr Nestorowicz, Renzo and Robert Allegri, Włodzimierz Kalicki, Krzysztof Kąkolewski, Marcin Wójcika, Wojciech Bojanowski, Magdalena Grochowska, Beata Pawlak, Łukasz Wojtusik and WojciechTochman. In her research the author presents the clash between sacrum and profanum in the Church and overlapping investigative, political, medical, historical and travelling aspects. This text is an attempt to complement feature genres which are commonly used in scientific world by a feature with religious (confessional) subject.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 1; 37-47
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rytuały religijne w życiu młodzieży
    Religious rituals in youth lives
    Autorzy:
    Farnicka, Marzanna
    Sałatka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/516441.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
    Tematy:
    rytuał
    młodzież
    sakramenty
    sacrum
    profanum
    ritual
    youth
    sacraments
    Opis:
    Doświadczenia Kościoła w obszarze pracy duszpasterskiej z młodzieżą wskazują na duży poziom rezygnacji młodego pokolenia z różnego rodzaju praktyk religijnych: począwszy od modlitwy indywidualnej a skończywszy na życiu sakramentalnym. Autorzy artykułu postawili pytanie o miejsce i rolę praktyk kościelnych w życiu młodzieży ze szczególnym uwzględnieniem sakramentów. Materiał badawczy stanowiła ankieta skierowana do 109 studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego. Po przeanalizowaniu danych można postawić tezę, że młodzież potrzebuje przestrzeni rytualnej, aby poprawnie funkcjonować w społeczeństwie, szuka tej przestrzeni na różne sposoby i w różnych miejscach. Funkcje rytuałów religijnych ze sfery sacrum przejmuje wiele wydarzeń o charakterze rytualnym pochodzących z przestrzeni profanum. Autorzy artykułu postulują, by przywrócić rytuałom religijnym ich pierwotne znaczenie, które często zostało utracone w procesie przejmowania przez nie znaczeń pozareligijnych.
    The experience of the Church gained during its pastoral work with youth presents that young people very often abandon different religious practices, starting with individual prayer and ending with their sacramental life. The authors of the essay enquired about the place and role of religious practice in lives of young people. They emphasized the sacraments. The research material was a questionnaire addressed to 109 students at University of Zielona Góra. After analyzing the data it can be assumed that young people need some kind of ritual space to exist in a proper way in the society, but they look for the space in different ways and in different places. The SACRUM aspect of religious meetings is often taken by some ritual events with PROFANUM provenience. The authors suggest that the religious rituals should be restored with their original meaning, which often has been lost in the acquisition process of its non-religious meanings.
    Źródło:
    Studia Paradyskie; 2013, 23; 43-57
    0860-8539
    Pojawia się w:
    Studia Paradyskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zanikanie świętości. Natura i źródła procesu desakralizacji w kulturze Zachodu
    Autorzy:
    Chmiel, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669143.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    sacrum
    profanum
    desacralisation
    perennial philosophy
    desakralizacja
    filozofia wieczysta
    Opis:
    The aim of this article was to indicate the essential elements of the process of desacralization of Western culture. In the first part, I individuated fundamental elements characterizing the “traditional” concept of culture, whose main feature was the lack of a sharp distinction between the realm of the sacred and the profane grounded in the idea of cosmic order. The second part concerns the genesis of desacralization, which – in the case Western culture – is associated with the idea of the sophists’ concepts and ideas of the Renaissance. In both cases, desacralization is associated with anthropocentrism. The essence of anthropocentrism is the perception of reality, in which man perceives himself not as an integral part of the divine order, which he should recognize and accomplish in the right way, but as an autonomous creator, directing the world according to his own laws. The question whether these human laws are in harmony with the divine order or remain in contradiction with it appears to be secondary – essential is genesis and nature of order in the human world.
    Celem niniejszego artykułu było wskazanie zasadniczych elementów składających się na proces desakralizacji kultury Zachodu. W pierwszej części przedstawiono zasadnicze elementy charakteryzujące „tradycyjne” pojmowanie kultury, którego wyróżnikiem był brak ostrego rozróżnienia na sferę sacrum i profanum ugruntowany w idei kosmicznego ładu. Druga część dotyczy genezy desakralizacji, którą – w przypadku kultury zachodniej – należy wiązać najpierw z myślą sofistów, a następnie z ideami renesansu. W obu przypadkach desakralizacja wiąże się z antropocentryzmem. Istotą antropocentryzmu jest takie postrzeganie rzeczywistości, w którym człowiek pojmuje samego siebie nie jako integralną część boskiego ładu, który winien rozpoznać i realizować we właściwy sobie sposób, ale jako autonomicznego twórcę kreującego „swój” świat wedle własnych praw. Kwestia, czy owe ludzkie prawa są zgodne z boskim porządkiem, czy pozostają z nim w sprzeczności jawi się tym samym jako drugorzędna – tym, co zasadnicze, jest geneza i natura ładu panującego w świecie człowieka.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2017, 36, 1
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Semantic Scope of the Lexeme Fear in the Biblical Text
    Autorzy:
    Matskiv, Petro
    Botvyn, Tetiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341230.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    lexeme
    fear
    awe
    fear of God
    Bible
    sacrum
    profanum
    Opis:
    The article is devoted to the peculiarities of the functioning of the lexeme fear [strakh] in the text of the Scriptures in the sphere of sacrum—profanum; the authors have described the method of research of emotional vocabulary in the linguistic aspect. The semantics of the mentioned word in a profane expression has been considered and based on the method of dictionary definition, etymological, contextual and conceptual analyses, and a complex approach. The authors have traced the understanding of fear in the sacral manifestation (fear of God), relying on the divine nature of this occurrence, which goes beyond the natural understanding of the studied phenomenon. The fear of God in the Bible should be considered as blahohovinnia [awe], which has three levels of manifestation: initial: it arises as gratitude to God for forgiven sins and leads a person to awe before the Lord and helps to salve his soul. A higher level is the feeling of blahohovinnia which resides in a person when they stand before God and is ready to obey Him in everything. The highest level of awe is the concept of absolute service to God when there is no fear but only love.The source language clearly distinguishes the concept of natural fear and supernatural fear, whose linguistic signs are separate lexemes, whereas in the Ukrainian language (as well as in Ukrainian translations of Scripture) the expression of these meanings occurs with the help of lexemes strakh [fear], bohobiynyi [God-fearing], pobozhnyi [pious], boyatysia [to fear], shanuvaty [to honour] that does not correlate with the primary source.
    Źródło:
    Neophilologica; 2022, 34; 1-15
    0208-5550
    2353-088X
    Pojawia się w:
    Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    SZIR ha-SZIRIM (pieśń najpiękniejsza). Obrazowanie za pomocą metafory Sacrum i profanum na przykładzie „Pieśni nad pieśniami” – analiza kognitywna
    Autorzy:
    Łukiewicz-Kostro, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644018.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Hoheslied
    Metapher und Metonymie
    Sacrum/Profanum
    Veranschaulichung
    verkörperte Erfahrung
    Song of Songs
    Sacrum/profanum metaphor
    sacrofanum
    image-depicting
    embodied experience
    cognitive approach
    Pieśń nad pieśniami
    metafora i metonimia
    Sacrum/profanum
    obrazowanie
    ucieleśnione doświadczenie
    Opis:
    Das im alttestamentarischen Buch der Weisheit Salomos enthaltene Hohelied ist ein leidenschaftliches erotisches Liebesgedicht, das Prototyp der Liebeslyrik, das uralte, faszinierende, sinnliche Empfindungen und Wünsche von Mensch und ... Gott ausdrückt. Der Text hat zahlreiche Interpretationen in unterschiedlichen Strömungen erfahren, u.a. natürliche, kultisch-mythische, allegorische oder auch theologische Interpretation. Der Artikel verfolgt das Ziel, die einzigartige, multisensorische Veranschaulichung der Liebe zwischen Mann und Frau in körperlich-seelischer Dimension mit Hilfe der Metapher einer verkörperten Erfahrung von Sacrum und Profanum aufzuzeigen und zu beweisen, dass es keinen Dualismus dieser zwei Dimensionen gibt, sondern nur gegenseitige Beeinflussung. Die Verfasserin führt eine Analyse ausgewählter Metaphern und Metonymien des Textes in der Übersetzung von Czesław Miłosz unter Verwendung der kognitiven Methode von G. Lakoff und M. Johnson durch.
    Song of Songs, included in the Old Testament Book of Wisdom is a passionate erotic poem, a prototype of love lyrical poetry which expresses perennial, fascinating, sensual sensations and human desires. The text has been the subject of numerous interpretations in various perspectives, among others: natural (pastoral), cult and mystical, allegorical or theological. It also stimulated quite provocative radical interpretations as it is a text one cannot go by indifferently. The aim of this paper is to analyze briefly a selected Sacrum/profanum metaphor via cognitive approach and indicate there is no dualism but rather mutual overlapping of those two spheres.
    Pieśń nad Pieśniami zawarta w starotestamentowej księdze mądrościowej Salomona to namiętny erotyk, prototyp liryki miłosnej, który wyraża odwieczne, fascynujące, zmysłowe doznania i pragnienia człowieka i …Boga. Tekst doczekał się licznych interpretacji w różnych nurtach , m.in. interpretacja naturalna, kultowo-mityczna, alegoryczna, czy też teologiczna. Celem artykułu jest pokazanie unikatowego, wielosensorycznego obrazowania miłości pomiędzy mężczyzną a kobietą w wymiarze fizyczno-duchowym  za pomocą metafory ucieleśnionego doświadczenia Sacrum i profanum i wykazanie, że nie istnieje dualizm tych dwóch wymiarów, a jedynie wzajemne przenikanie. Autorka dokonuje analizy wybranych metafor i metonimii tekstu w przekładzie Czesława Miłosza z zastosowaniem metody kognitywnej G. Lakoffa i M. Johnsona. 
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2016, 20
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum rodziny w dobie współczesnych przemian i sekularyzacji
    Sacrum and profanum of the family in the times of present transformations and secularization
    Autorzy:
    Bienasz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1312197.pdf
    Data publikacji:
    2014-07-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    sacrum
    profanum
    antropologia
    rodzina
    odpoczynek
    świętowanie
    anthropology
    family
    rest
    celebration
    Opis:
    Rodzina była, jest i pozostanie w centrum troski Kościoła ze względu na swój podwójny wymiar sacrum i profanum. Artykuł omawia te dwa wymiary głównie na podstawie nauczania Jana Pawła II. Praca nie jest tylko działalnością i trudzeniem się na zewnątrz w wymiarze profanum; praca jest również ciągłym trudzeniem się i czuwaniem w całości sfery duchowej, a więc jest też procesem w wymiarze sacrum. Podobnie odpoczynek i świętowanie. Człowiek pozbawiony możliwości odpoczynku i świętowania może zatracić sens swej godności i odpowiedzialności.
    Family has always been and will always remain in the centre of pastoral care of the Church because of its double dimension: sacrum and profanum. the article discusses those two dimensions mainly on the basis of teachings by John Paul II. Work is not only activity and toil on the outside; work is also constant toiling and watching in the whole of the spiritual sphere, thus being a process in the sacrum dimension. Similarly, rest and celebrating. a person deprived of the possibility of rest and celebrating may lose the sense of his/her dignity and responsibility.
    Źródło:
    Studia nad Rodziną; 2014, 18, 1(34); 231-242
    1429-2416
    Pojawia się w:
    Studia nad Rodziną
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Boże Narodzenie na sprzedaż? O desakralizacji języka religijnego w reklamie
    Christmas on Sale? – Desacralisation of the Religious Language in Advertising
    Autorzy:
    Rybka, Małgorzata
    Sławek, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882843.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Boże Narodzenie
    reklama
    sacrum
    profanum
    desakralizacja
    perswazja
    Christmas
    advertising
    desacralization
    persuasion
    Opis:
    Symbolika religijna ma bogatą treść, wiele powiązań intertekstualnych i mocno zakodowana jest w świadomości wielu odbiorców. We współczesnej reklamie nawiązania do religii pełnią przede wszystkim funkcję perswazyjną, zachęcają odbiorcę do nabycia określonych towarów lub skorzystania z oferowanych usług. Sacrum w reklamie świątecznej występuje jednak coraz rzadziej, jego miejsce zajmują odwołania do zwyczajów wigilijnych, regionalnych tradycji. Przekazy reklamowe ulegają procesom unifikacji i globalizacji, dzięki czemu są znane i zrozumiałe prawie przez wszystkich. Wykorzystywane w spotach reklamowych elementy ze sfery sacrum wchodzą do sfery profanum pod wpływem szeroko rozumianego kontekstu, najczęściej podlegają wtedy reinterpretacji i laicyzacji. Tylko pojedyncze przykłady pokazują, że proces ten może ulec odwróceniu i coś, co wydawało się już wyłącznie świeckie, komercyjne może powrócić do sfery sacrum.
    Religious symbols are characteristic for their rich semantic content and many intertextual connections. What is more, religious symbols are strongly embeded in many consuments' minds. In modern advertising the references to religion have mainly persuasive function, as they encourage each recipient to purchase certain goods or to make use of the offered services. Sacrum in Christmas advertisements is rarely presented, because it is very often replaced by regional Christmas customs and traditions. Advertisements undergo different processes of unification and globalization, so they are known and understood by almost every receipient. Elements of sacrum used in commercials enter the profane area and this process is caused by the semantic context that leads to reinterpretation and secularization of the sacrum elements. Only few examples present that this process can be reversed and something that have seemed to be secular becomes sacralised in the advertisements.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 213-239
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrzest i dedykacja – między sacrum a profanum
    Baptism and dedication – between the sacred and the profane
    Autorzy:
    Olchowa, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911272.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-26
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the sacred
    the profane
    Slovakia
    dedication
    baptism
    sacrum
    profanum
    Słowacja
    dedykacja
    chrzest
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest chrzest i nadanie imienia w kontekście dualizmu sacrum – profanum. Autorka ukazuje walkę władz komunistycznych z Kościołem, spychanie religii na margines i laicyzowanie Polaków i Słowaków poprzez działania o charakterze administracyjnym. Zarówno w Polsce, jak i na Słowacji miały one na celu odciągnięcie wiernych od uroczystości religijnych i przyjmowania sakramentów świętych poprzez przejęcie przez administrację państwową organizacji świeckich obrzędów. W artykule został przedstawiony scenariusz i oprawa dedykacji (uvítanie detí do života) w czasach komunistycznych. Następnie autorka prezentuje stan obecny w obu krajach. Zwraca uwagę, że po upadku komunizmu współcześnie w polskich urzędach nie organizuje się tej uroczystości w przeciwieństwie do Słowacji, gdzie przetrwała i funkcjonuje w społeczeństwie słowackim. W tekście został zawarty opis współczesnej ceremonii uvítanie detí do života, która niewiele różni się od tej z czasów komunistycznych. Podkreśla się, że z kolei w Polsce pojawiają się uroczystości alternatywne dla chrztu, wzorowane na zachodnich zwyczajach – naming party, które budzą zainteresowanie pewnych grup.
    The article presents baptism and dedication in the context of the duality of the sacred profane. The author shows the struggle between the Communist authorities with the Church, pushing religion to the margins and secularizing Poles and Slovaks through administrative actions. Both in Poland and Slovakia they had to divert the faithful from religious ceremonies and reception of the sacraments, by taking over the administrative organization of secular ceremonies. The article presents the script and setting of the dedication Uvitanie detí to života in the communist era. Then the author presents the current state in both countries. She notes that after the fall of communism, today in Polish offices this event is not organized, contrary to Slovakia, where it survived and operates in Slovak society. The text includes a description of the contemporary Uvitanie detí to života ceremony, which is not that different to those of communist times. It emphasizes that, in turn, in Poland there are alternative baptism ceremonies, modeled on Western habits – naming party, which draws the interest of certain groups.
    Źródło:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 33; null-null
    2082-9825
    2450-0259
    Pojawia się w:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między sacrum a profanum – carillon kościoła św. Katarzyny w Gdańsku jako główny element multimedialnej ekspozycji „Wodowanie Sztuk” z udziałem Fontanny Heweliusza
    Autorzy:
    Kaźmierczak, Monika
    Misiaszek, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/1047522.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
    Tematy:
    multimedialna ekspozycja
    sacrum i profanum
    carillon kościoła św. Katarzyny
    "Wodowanie Sztuk"
    Fontanna Heweliusza
    Opis:
    For centuries bells have been considered a symbol of Christianity. Through more than 500 years of its existence, carillon was also mostly associated with sacral music. In 2016 in Gdańsk, which is the only city in Poland with carillons, the new initiative appeared: combining three seemingly distant ideas, such as carillon music, electronic music and water fountain, all synchronized. This article describes the idea of the project, composition contest and practice.
    Źródło:
    TOŻSAMOŚĆ MUZYKI SAKRALNEJ W DIALOGU Z KULTURĄ WSPÓŁCZESNĄ; 308-326
    9788364615276
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między sacrum a profanum – Lamentnice Stanisława Grochowiaka
    Between sacrum and profanum – The Wailing Women by Stanisław Grochowiak
    Autorzy:
    Tomaszewski, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627085.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    sacrum i profanum w "Lamentnicach" S. Grochowiaka
    interpretacja dwóch opowiadań S. Grochowiaka
    a sacrum and profanum in "The Wailing Woman" by S. Grochowaiak
    an interpretation of two stories of S. Grochowiak
    Opis:
    The Wailing Women by Stanisław Grochowiak is a unique collection of stories. Critics have accused the author of not avoiding blasphemy, even of falling into heresy. Taking into consideration two stories (The Wailing Women and The Commandant’s Wife), an attempt is made to prove that such understanding of Grochowiak is unjust to the author. The Wailing Women is not – as it would be said by Jan Lenart – an anti-Christian story. Pędziński’s opinion is more accurate because he sees in Grochowiak a seeking Christian. If characters in Grochowiak’s stories sin, their sins are ignorance and curiosity. They seek answers to questions regarding sacrum sphere from the profanum standpoint. Even if they are given answers, they are unable to comprehend them. Nonetheless they remain and still seek. The characters are not spared by fate and the author often leaves them at the crossroads, just before the soon-to-come disaster. There are numerous concealments, hidden symbols, pre-Christian deities, conversations with God, the Devil and Christ in Grochowiak’s stories. Yet, the stories are not blasphemous. They try to get some answers to questions such as ‘Where do we live?’ or ‘Why does our life look like this and not differently?’They are an attempt to understand God from the standpoint of man.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 443-451
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum w ogrodach przykościelnych
    Sacred and profane in the church gardens
    Autorzy:
    Trzaskowska, E.
    Adamiec, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87919.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    kościoły
    ogrody kościelne
    sfera sacrum
    sfera profanum
    church
    church garden
    sphere sacred
    sphere profane
    Opis:
    Zarówno świątynie jak i ogrody, były symbolicznym zapisem pierwotnych krajobrazów. Znaczenia sakralne w ogrodzie sygnalizowano poprzez wprowadzanie do nich symbolicznych elementów, jak i odpowiednio ukształtowaną strukturę. Zarówno materiał roślinny, jak i sposoby jego kształtowania nawiązywały do ogrodu rajskiego. Obecnie w świadomości wielu ludzi (niezależnie od religii) budowla kościoła i jego otoczenie jawi się, jako miejsce sacrum, miejsce szczególne pod względem formalnym, jak i metafizycznym, wydzielone od strefy profanum. O ile kościół, jako budowla architektoniczna jest identyfikowany w przestrzeni, dzięki umieszczonym symbolom religijnym, to wskazanie sacrum na terenie ogrodu kościelnego może sprawiać trudności. Na podstawie badań przeprowadzonych w Lublinie i okolicach, dokonano oceny zachowania aranżacji i zagrożeń dla sfery sacrum w ogrodach przykościelnych. Analizie poddano nasadzenia i ich symbolikę. Wskazano również jak przywrócić sferę sacrum na terenach przykościelnych.
    The temples and gardens were a symbolic record of the most original landscapes. Religious significance in the garden was indicated by introducing to them the specific symbolic elements as well as appropriately shaped structure. Plant material and its shape have suggested a God-Creator. Currently in the minds of many people(regardless of religion) the church building and its surroundings is seen as a sacred place, special place (in respect of formal and metaphysical) separate from the zone of the profane. While the church as an architectural structure is identified in space - thanks to religious placed symbols, its indication of the ecclesiastical boundaries of the garden can be difficult. The study was conducted in Lublin and the surrounding area. The aim of the study was analysis of contemporary trends in maintenance and arrangement of space around the church and church gardens, plantings and their symbolism. In this work was also indicated how to restore the sacred realm of the church areas.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2013, 22; 129-141
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Духовное измерение романа Людмилы Улицкой "Казус Кукоцкого"
    Spiritual Dimension in L. Ulitskaya’s Novel "The Kukotsky Enigma"
    Autorzy:
    Kuca, Zoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031455.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Ulitskaya
    "The Kukotsky Enigma"
    family
    sacrum
    profanum
    locus
    bordercrossing
    characters
    spiritual and moral values
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 2; 261-272
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomiędzy sacrum a profanum - o turystyce w sakralnych obiektach
    Autorzy:
    Ostrowski, ks. Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1797601.pdf
    Data publikacji:
    2005-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sacrum
    profanum
    turystyka
    sakralny obiekt
    kościół
    papież
    tourism
    sacred site
    the church
    the papacy
    Opis:
    Autor opisuje teologiczny sens istnienia sakralnych budowli, których pierwszym przeznaczeniem jest kult, nie tylko bycie obiektem kultury. Podkreśla wychowawczą rolę turystyki w obszarze kultury i religii. Zadaniem animatorów turystyki jest pomoc w odkrywaniu sacrum i rozbudzanie szacunku do sacrum. Autor sprzeciwia się ograniczaniu turystyki do roli produktu.
    The author describes the theological significance of sacred sites whose primary function is as a cult, not a cultural site. He stresses the educational role of tourism as regards culture and religion while a tourism organisers’ task can be to help discover the sacrum and teach respect for it. The author is opposed to the reduction of tourism to simply sightseeing.
    Źródło:
    Turyzm; 2005, 15, 1-2; 41-52
    0867-5856
    2080-6922
    Pojawia się w:
    Turyzm
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum – przenikanie czy podział? Przyczynek do dyskusji na podstawie badań cmentarzyska ludności grupy gustowskiej w Kunowie, woj. Zachodniopomorskie
    Sacrum and profanum – diffusion or division? A contribution to the discussion based on excavations on the Gustow group population burial ground in Kunowo, West Pomeranian Voivodeship
    Autorzy:
    Żychliński, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440810.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Muzeum Narodowe w Szczecinie
    Tematy:
    antropologia kulturowa
    sacrum i profanum
    cmentarzysko i osada grupy Gustowskiej
    okres wpływów rzymskich
    Pomorze Zachodnie
    cultural anthropology
    sacrum and profanum
    burial ground and settlement of the Gustow group
    the Roman period
    West Pomerania
    Opis:
    Abstract: The goal of this contribution is to discuss the question of separation or connection of the sacred and the secular spheres in the prehistory. The basis for these considerations were the results of excavations carried out in Kunowo, Stargard district, site 4, where a biritual burial ground and a related settlement of the Gustow group population dated to the early Roman influence period was unearthed.
    Źródło:
    Materiały Zachodniopomorskie; 2016, 12; 161-185
    0076-5236
    Pojawia się w:
    Materiały Zachodniopomorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Holistyczny charakter duchowości chrześcijańskiej
    Holistic Character of Christian spirituality
    Autorzy:
    Zyzak, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571373.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    duchowość holistyczna
    sacrum i profanum
    natura i łaska
    holistic spirituality
    sacred and profane
    nature and grace
    Opis:
    The author of the article discusses the impact of spirituality on the human health from a holistic point of view. For this purpose he introduces the holistic idea of spirituality, which is based on integral anthropology, understanding a human being as spiritual-corporal unity. The text underlines the connection between nature and grace, sacred and profane, individual and community.
    Autor artykułu omawia wpływ duchowości na zdrowie człowieka w ujęciu holistycznym. W tym celu rozwija holistyczne pojęcie duchowości, które bazuje na integralnej antropologii, ujmującej człowieka jako jedność duchowo-cielesną. Tekst podkreśla związek natury i łaski, wymiaru profanum i sacrum, a także indywiduum i wspólnoty.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2019, 23, 1(55); 147-167
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język sacrum czy język profanum – na kanwie pierwszego rozdziału Księgi Rodzaju w przekładzie Izaaka Cylkowa
    The sacred or the profane language based on the translation of chapter 1 of the Book of Genesis by Izaak Cylkow
    Autorzy:
    Włodyga, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083724.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Izaak Cylkow
    Genesis
    Bible translation
    sacred
    profane language
    Księga Rodzaju
    przekład biblijny
    język sacrum
    język profanum
    Opis:
    Autor podejmuje temat zależności między językiem sacrum a językiem profanum. Jako kanwę dociekań bierze polski przekład Rdz 1 autorstwa I. Cylkowa. Bada zależności statystyczne i semantyczne między tekstem pierwotnym a przekładem. Wykonuje analizę struktury tekstu pierwotnego i przekładu. Dochodzi do wniosku, że cechą języka sakralnego jest odniesienie się wypowiedzi z jednej strony do materiału biblijnego, a z drugiej – do codziennego doświadczenia człowieka.
    The author deals with the relationship between the sacred and profane language. The Polish translation of Gen. 1 by I. Cylkow is used as the basis for his research. He investigates the statistical and semantic relations between the original text and the translation. He also analyses the structure of the original text and translation. He comes to the conclusion that a feature of the sacred language is the reference of a statement to the biblical material on the one hand and to the everyday human experience on the other.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2020, 15; 9-17
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zjawisko neopogaństwa wyzwaniem dla Kościoła XXII wieku w ujęciu Benedykta XVI
    Phenomenon of Neo-paganism as a Challenge for the Church in the 21st century: an Approach of Benedict XVI
    Autorzy:
    Śniegowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1828682.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-20
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    neopaganism
    pluralism
    relativism
    indifferentism
    faith
    non-Church
    sacred
    profane
    neopogaństwo
    pluralizm
    relatywizm
    indyferentyzm
    wiara
    nie-Kościół
    sacrum
    profanum
    Opis:
    Przed Kościołem współczesności staje zjawisko odradzającego się pogaństwa. Przed Kościołem staje nowe pytanie, o to, jak poradzić sobie z poganami, którzy byli lub nadal są chrześcijanami w niepełnym tego słowa znaczeniu. Do zjawiska neopogaństwa przyczyniają się obecne dziś powroty do rytuałów pogańskich, jednak w nowej formie. Do takich powrotów dąży się w relatywistycznej teorii Hicka, w których uznaje się wręcz za dogmat to, że rozum nie jest w stanie dojść do poznania metafizycznego. New Age jest jedną z odpowiedzi na względność wszystkiego. Absolut nie jest tutaj przedmiotem wiary, można Go doświadczyć, jest On energią duchową, przenikającą wszechświat. Religia w ten sposób będzie oznaczać włączenie Ja w kosmiczną całość, pokonanie istniejących podziałów. Neopogaństwo zagrażające od wewnątrz dotyczy braku przekonania co do decyzji trwania we wspólnocie Kościoła. Wspólnota wiary, kultu, staje się niepełna, chociaż część może uważać się za chrześcijan. Jednak to nie wystarczy, gdy ci, którzy uważają się jeszcze za chrześcijan, obierają sposób życia, mentalność przeciwną tej według wiary. Wspólnota zanika wtedy, gdy człowiek uważając się za wierzącego, odrzuca jakiś element nauki Kościoła. Wspólnota, komunia zanika także wtedy, gdy mamy do czynienia z „katolikami od czasu do czasu”. Taki człowiek potrzebuje roli Kościoła w potwierdzeniu jego ważnych decyzji, jak zawarcie małżeństwa, jednak za tym wszystkim nie stoi wiara, lecz „tradycja”, według której wypada tak przeżywać pewne wydarzenia w życiu. Poważną konsekwencją tego jest traktowanie sakramentów jako czystą magię bez wiary. W taki sposób duch pogański wdziera się do wewnątrz Kościoła.
    The phenomenon of the pagan revival is becoming a challenge for the Church of our times. There is a new question for the Church on how to deal with pagans who were or still are Christians, in the fullest sense of the word. The present-day return to the pagan rituals, though in a new form, contributes to the phenomenon of “neopaganism”. Such return is expected in John Hick’s relativistic theory, in which it is even considered a dogma that the reason cannot come to the metaphy- sical cognition. The New Age is one of the answers to the relativity of everything. The Absolute is not the object of faith here; you can experience It as the spiritual energy that penetrates the universe. Hence, religion would mean the inclusion of the self in the cosmic whole and overcoming the existing divisions. The Neopa- ganism, which threatens from the inside, pertains to the lack of conviction about one’s decision to continue being a part of the community of the Church. In such a Christian community the worship becomes incomplete. Furthermore, there are those who consider themselves Christians but choose a way of life or a world view incompatible with the faith. The community disintegrates when some reject certain elements of Church’s teaching. Such faithful – so-called “occasional” Catholics – need the Church for confirming their important life decisions, e.g. marriage, when in fact this is not faith but simply “the tradition” that should accompany certain vital lifetime events. One serious consequence of this phenomenon is perception of the sacraments as pure magic with no faith. In this way, the pagan spirit infil- trates the Church. 
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2019, 53; 501-516
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Man and Nature. A New Project on New Spirituality
    Człowiek i natura. Nowy projekt nowej duchowości
    Autorzy:
    Pasek, Z.
    Dyczewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/371394.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
    Tematy:
    natura
    nowa duchowość
    ekologia pogłębiona
    sacrum
    profanum
    rozwój zrównoważony
    nature
    New Spirituality
    Deep Ecology
    sacred
    profane
    sustainable development
    Opis:
    This article is a prelude to a planned project aimed at researching new ways of understanding and redefining the concept of nature in the so-called New Spirituality movements. The authors begin from a theoretical context associated with the meaning, for religious studies, of the sacred – profane and culture – nature dichotomies, and show the changes religiousness undergoes. Today we see an increasing number of people turning away from traditional forms of religious cult with a simultaneously declared wish to develop their own spirituality. New spirituality is provisionally defined here as the worldly transgression of the human condition committed in the name of different values strongly associated with the physical (bodily) dimension of life and a holistic vision of the world. On the basis of examples, drawn mainly from publications based on the Deep Ecology trend, the au-thors discuss three aspects: (1) a new understanding of one’s own nature, (2) a new understanding of the nature of the world; and (3) new forms of activity for changes in awareness. In the dimensions under discussion, the process of recently locating the element of the sacred in the profane sphere and the resacralisation of nature clearly emerges. In the conclusions we also consider to what extent the formative new spirituality on the ecolog-ical trait can help to popularise the sustainable development idea within the framework of changing the reli-giousness of man at the start of the twenty-first century.
    Artykuł ten jest zapowiedzią planowanego projektu mającego na celu zbadanie nowych sposobów rozumienia i redefiniowania pojęcia natury w ruchach z kręgu tzw. nowej duchowości. Autorzy wychodzą od kontekstu teore-tycznego związanego ze znaczeniem dla nauk religioznawczych takich podziałów jak sacrum – profanum i kul-tura – natura, ukazując zmiany jakim podlega religijność. Współcześnie obserwuje się odwrót coraz większej liczby osób od tradycyjnych form kultu religijnego z równoczesnym deklarowaniem chęci rozwijania własnej duchowości. Nową duchowość roboczo definiujemy tu jako transgresje doczesnej kondycji człowieka dokony-wane w imię różnych wartości, silnie powiązanych z fizycznym (cielesnym) wymiarem życia oraz holistyczną wizją świata. Autorzy na podstawie przykładów, zaczerpniętych głównie z publikacji z nurtu ekologii pogłębio-nej omawiają trzy aspekty: (1) nowe rozumienie swojej własnej natury, (2) nowe rozumienie natury świata i (3) nowe formy aktywności na rzecz przemiany świadomości. W omawianych wymiarach wyraźnie zarysowuje się proces umiejscawiania współcześnie pierwiastka sacrum w sferze profanum i resakralizacja natury. We wnio-skach zastanawiamy się również, na ile kształtująca się nowa duchowość o rysie ekologicznym może sprzyjać upowszechnianiu idei rozwoju zrównoważonego w ramach przemian religijności przemian religijności człowie-ka początku XXI wieku.
    Źródło:
    Problemy Ekorozwoju; 2012, 7, 2; 67-76
    1895-6912
    Pojawia się w:
    Problemy Ekorozwoju
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce tabu – miejsce niezbędne. O budowaniu tożsamości osiedla opartego na funkcjach wstydliwych na przykładzie belgijskiego Cureghem
    A place of taboo – a necessary place. About building an identity of a housing estate based on shameful functions on the example of Belgian Cureghem
    Autorzy:
    Kleszcz, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2172144.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    osiedle mieszkaniowe
    rzeźnia miejska
    farma miejska
    rewitalizacja
    tabu
    sacrum
    profanum
    housing estate
    municipal slaughterhouse
    urban farm
    revitalization
    taboo
    Opis:
    Niniejszy artykuł ma na celu przeanalizowanie zjawiska budowania tożsamości miejsca z wykorzystaniem funkcji, które dotychczas leżały w strefie tabu – wywoływały lęk przed śmiercią, nieczystością, rozkładem. Należą do nich cmentarze, szpitale, kostnice, wysypiska śmieci, lecz również obiekty związane z produkcją żywności takie, jak miejskie rzeźnie i związane z nimi hodowle. Jak dotychczas sukcesja funkcji, która następowała wraz z rozwojem technicznym, powodowała, że były one lokowane coraz dalej od terenów śródmiejskich, a ich miejsce zastępowały te, uważane za lepiej spełniające warunek „miejskości”. Obecnie tendencja ta ulega odwróceniu. Przykład osiedla Global Abattoir obrazuje ogólny nurt, w którym następuje odejście od biologicznej sfery życia, w stronę próby budowania tożsamości bez maskowania historycznej roli miejsca. Analizowany przypadek ukazuje jednak szereg skomplikowanych relacji, które muszą zaistnieć, aby zrównoważyć element profanum, sięgający do podświadomych lęków człowieka.
    The paper aims to analyze the phenomenon of building an identity of a place using functions that have so far been taboo – caused fear of death, impurity and decay. These include cemeteries, hospitals, morgues, landfills, but also food production facilities such as municipal slaughterhouses and livestock farms. So far, the succession of functions that followed technical development meant that they were located more and more away from downtown areas, and their place replaced those considered to better meet the condition of „urbanity”. This trend is currently being reversed. The example of the Global Abattoir housing estate illustrates the general trend in which there is a departure from the biological sphere of life towards an attempt to build identity without masking the historical role of the place. The analyzed case, however, shows a series of complicated relationships that must occur in order to balance the profane element, reaching out to the subconscious fears of a human being.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 39; 20--32
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fenomenologia święta na przykładzie wybranych kultów pogańskich
    Phenomenology of a Holiday on the Example of Selected Pagan Religions
    Autorzy:
    Krzysztoforski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37549057.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    archaiczne
    bogini
    bóstwo
    mit
    profanum
    sacrum
    święto
    wierzenia
    zwyczaj
    archaic
    goddess
    deity
    myth
    profane
    sacred
    holiday
    beliefs
    custom
    Opis:
    Artykuł jest propozycją przedstawienia święta jako zjawiska kulturowego połączonego z kultem religijnym. Prezentuje fenomenologię święta według Mircei Eliadego jako zjawisko kulturowe zestawione z kultem religijnym. Przedstawia teorię święta, którą Roger Caillois nazywa „sacrum wykroczenia” i analogicznie do eliadowskiej opozycji sacrum – profanum pokazuje jako opozycję święto – dzień powszedni, wyraźnie ukazującą różnice między tym, co święte, a tym, co świeckie. Współczesna struktura święta jest z jednej strony bardzo różna od jego dawnej formy, z drugiej wydaje się bardzo podobna. Świadczy o tym to, że z utęsknieniem wyczekujemy, a następnie chętnie świętujemy. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że ze względu na obszerność zagadnienia artykuł jest próbą syntetycznego przedstawienia analizy wybranych pod kątem artykułu kultów. Również dobór bibliografii miał na celu popularyzację twórczości i poglądów wybitnych religioznawców: Mircei Eliadego i Rogera Caillois.
    The article is a proposal to present the holiday as a cultural phenomenon combined with a religious cult. It presents the phenomenology of the holiday according to Mircea Eliade as a cultural phenomenon combined with religious practice. It presents the theory of the holiday, which Roger Caillois calls the “sacred transgression” and, analogously to Eliade’s opposition between the sacred and the profane, it presents the opposition between the holiday and the everyday, which clearly shows the differences between what is sacred and what is secular. The modern structure of the holiday is, on the one hand, very different from its ancient form, but on the other hand, it seems very similar. This is proven by the fact that we look forward to it and then eagerly celebrate. However, it should be noted that due to the extensiveness of the issue, the article is an attempt to present a synthetic analysis of the Pagan religions selected for the purpose of the article. The selection of the bibliography was also aimed at popularizing the works and views of outstanding religious scholars: Mircea Eliade and Roger Caillois.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 367-390
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrum i profanum w liturgii sakramentu małżeństwa w Kościele polskim
    Sacrum and profanum in the liturgy of marriage sacrament in Polish Church
    Autorzy:
    Kwiatkowski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1491864.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-06
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Marriage
    sacrament
    liturgy
    love
    sacrum
    profanum
    place of the wedding
    music
    hymns
    Małżeństwo
    sakrament
    liturgia
    miłość
    miejsce ślubu
    muzyka
    śpiew
    Opis:
    Artykuł przedstawia przenikające się wzajemnie elementy sacrum i profanum w aktualnej liturgii sakramentu małżeństwa. Punktem wyjścia było ukazanie struktury liturgii zawierania małżeństwa i ścisłego powiązania jej z Eucharystią. Ponieważ liturgia sakramentu małżeństwa ma na celu uświęcenie człowieka, budowanie Mistycznego Ciała Chrystusa oraz oddawanie kultu Bogu sanowi samo w sobie sacrum sakramentu, poprzez który małżonkowie zanurzają się w świętości Boga. W dalszej części artykułu omówione zostały wybrane elementy profanum, które weszły niemal na stałe do liturgii sakramentu małżeństwa. Ich źródłem jest brak wiary narzeczonych i ignorancja dotycząca istoty sakramentu małżeństwa. To bardzo często prowadzi do zredukowania go tylko do formy obrzędowej, gdzie dominują będą następujące elementy: miejsce ślubu, dekoracje, niewłaściwie dobrane śpiewy i muzyka, obecność kamer i fotografów. Artykuł przedstawia przenikające się wzajemnie elementy sacrum i profanum w aktualnej liturgii sakramentu małżeństwa. Punktem wyjścia było ukazanie struktury liturgii zawierania małżeństwa i ścisłego powiązania jej z Eucharystią. Ponieważ liturgia sakramentu małżeństwa ma na celu uświęcenie człowieka, budowanie Mistycznego Ciała Chrystusa oraz oddawanie kultu Bogu sanowi samo w sobie sacrum sakramentu, poprzez który małżonkowie zanurzają się w świętości Boga. W dalszej części artykułu omówione zostały wybrane elementy profanum, które weszły niemal na stałe do liturgii sakramentu małżeństwa. Ich źródłem jest brak wiary narzeczonych i ignorancja dotycząca istoty sakramentu małżeństwa. To bardzo często prowadzi do zredukowania go tylko do formy obrzędowej, gdzie dominują będą następujące elementy: miejsce ślubu, dekoracje, niewłaściwie dobrane śpiewy i muzyka, obecność kamer i fotografów.
    The article depicts the intersecting elements of sacrum and profanum in the current liturgy of the marriage sacrament. The starting point was to show the structure of the liturgy of getting married and its tight connections with the Eucharist. Because the liturgy of the marriage sacrament is aimed at sanctifying the man, building Christ’s Mystical Body and worshiping God, it itself becomes the sacrament’s sacrum, through which the spouses envelop themselves in God’s holiness. In the later part of the article, chosen profanum elements were described, the ones which have almost permanently entered the marriage sacrament. Their source is the brides’ lack of faith and ignorance, regarding the core of the marriage sacrament. This often leads to reducing the sacrament to ritual form, where following elements dominate: place of the wedding, decorations, incorrectly chosen songs and music, presence of the cameras and cameramen.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2020, 47; 25-37
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Феномен святости в системе религиозно-философских воззрений
    Fenomen świętości w systemie poglądów filozoficzno-religijnych
    Phenomenon of Sanctity in the System of Religious and Philosophical Views
    Autorzy:
    Kuca, Zoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420379.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Церковь
    святость
    святой
    Православие
    аскетизм
    сакральный
    профанный
    Cerkiew
    świętość
    święty
    chrześcijaństwo
    ascetyzm
    sacrum
    profanum
    Christianity
    holiness
    holy
    orthodox
    asceticism
    sacred
    profane
    Opis:
    Świętość (άγιότης, sanctitas) jako przejaw życia religijnego stanowi fundamentalny koncept chrześcijaństwa. Jednakże jej istotowe rozpoznanie i uzmysłowienie możliwe jest na drodze zsyntetyzowania ujęć różnych nurtów i dyscyplin religioznawczych, fenomenologicznych, filozoficznych, socjologicznych i językowych. Teologia mistyczna Kościoła prawosławnego zgłębia sens świętości na podstawie Pisma Świętego, dzieł Ojców Kościoła i mistyków, pojmując go jako współudział człowieka w naturze boskiej, osiągnięcie przez człowieka stanu przebóstwienia (theosisu), czyli przemiany całego jego jestestwa przez łaskę Boga w sakramencie eucharystii. Święty Antoni wyznaczył ostateczny cel chrześcijanina jako „życie w Bogu” i określił to „szczytem doskonałości”. W tym traktowaniu świętości szczególną rolę odgrywa teologia apofatyczna i jej warsztat terminologiczny. Fenomenologiczne pojmowanie świętości odstępuje od tradycyjnego, teologicznego traktowania i skupia uwagę przede wszystkim na opisie wewnętrznych przeżyć psychologicznych podczas kontaktu z bóstwem. Za twórcę tego podejścia uważa się Rudolfa Otto, używającego pojęcia numinosum zamiast terminu „świętość”. Niemiecki fenomenolog wyodrębnia kluczowe formy przeżywania sacrum w doświadczeniu religijnym. W jego ujęciu doznania psychiki ludzkiej w kontakcie z numinosum są następujące: a) uczucie zależności stworzenia; b) mysterium tremendum – uczucie mistycznego przerażenia, składające się z czterech elementów (zgrozy, majestatu, mocy i tajemnicy); c) mysterium fascinans – uczucie zachwytu i fascynacji. Poglądem charakterystycznym dla filozofa jest przekonanie o racjonalnej i irracjonalnej obecności świętości, której najwyższym przejawem jest Chrystus. Otto definiuje nie tylko procesy zachodzące w psychice homo religiosus, ale również mechanizmy „przyciągania” jej do świętości. Mircea Eliade kontynuuje rozważania Otto, skupiając się nie tyle na świecie wewnętrznym osoby religijnej, ile na zewnętrznych przejawach sacrum w postaci zmysłowo dostępnych objawień – hierofanii. Źródłem hierofanii w filozofii religii Eliadego jest bezosobowa postać Absolutu, podczas gdy sacrum staje się absolutną, ontologicznie pierwotną rzeczywistością, pełnią bytu, przyczyną wszelkiego istnienia. Amerykański religioznawca William James określa stan świętości człowieka jako boskie opanowanie i odrodzenie duszy, przejawiające się w określonym stanie psychicznym. Wyodrębnia on cztery główne właściwości stanu duszy osoby świętej: ascetyzm, siłę wewnętrzną, czystość i miłosierdzie. Rosyjski filozof religii, Mikołaj Bierdiajew, traktuje świętość w kategoriach daru Bożego i powołania – gdy człowiek je realizuje, zbliża się ku wolności i pełni swojej osobowości. Uczony wprowadza nowe pojęcie w tym kontekście – świętości pojmowanej jako ofiara na drodze twórczości, na drodze ku genialności. Współczesna filozofia religii, której wybitnym przedstawicielem badającym fenomen świętości jest Lui Dupré, rozpatruje sacrum jako kategorię subiektywną, opisując ją w opozycji do kategorii profanum. Takie podejście, mimo znacznego uproszczenia i zawężenia, również uwzględnia obecność ontologicznej rzeczywistości, która – wedle Duprégo – dąży do wchłonięcia względnej rzeczywistości profanicznej. Dzięki temu sacrum odgrywa konstruktywną i konsolidacyjną rolę w społeczeństwie. Podejście socjologiczno-etyczne skupia uwagę na moralnym i duchowym doskonaleniu się człowieka oraz na tych namacalnych efektach jego świętości, które w sposób istotny wpłynęły na otoczenie. Podejście to charakterystyczne jest dla Starego Testamentu oraz większości słowników encyklopedycznych, traktujących o świętości jako właściwości konkretnej osobowości. Właśnie starobiblijne pojmowanie świętości utożsamiane jest z doskonałością moralną. Święty człowiek zawsze był obdarzony wysokim poziomem moralności, czystości duszy i ciała. Natomiast semantyka rdzenia свят sięga korzeni prasłowiańskich i posiada głęboki przedchrześcijański sens sakralny. W ten sposób fenomen świętości jako zjawisko można rozpatrywać na czterech płaszczyznach semantycznych: 1) świętość jako świętość, tzn. właściwość cechująca Boga i Jego wybrańców, której osiągnięcie jest dla nich możliwe w procesie theosisu (ubóstwienia); 2) świętość jako numinosum, czyli szczególny wymiar transcendencji, wywołujący w psychice ludzkiej określone przeżycia; 3) świętość jako sacrum, czyli wyższa sfera bytu, ontologiczna rzeczywistość, pierwotne realia objawiające się w hierofaniach; 4) świętość jako doskonałość, cnota moralna osiągana przez człowieka w trakcie osobistego rozwoju.
    The analysis of the phenomenon of sanctity from the religious, philosophical, theological and Orthodox perspective is conducted by means of a semantic, etymological and structural examination of this concept. One of the work’s objectives is to highlight the different conceptual meanings of sanctity called for by the use of a comparative method. The point of departure was the biblical understanding of sanctity which substantially approaches the idea as the quality of deity, later developed in the Patristic teachings and supplemented by religion experts and philosophers. Based on that, the concept of sanctity is viewed in four semantic levels: 1) sanctity as sanctity, i.e. a quality typical of God and His chosen ones; its achievement is possible through the process of theosis [deification]; 2) sanctity as numinosum, or a particular dimension of transcendence leading to a unique experience in the human psyche; 3) sanctity as sacrum, or a higher level of being, ontological reality, the original reality manifested in hierophanies; and finally 4) sanctity as perfection, moral virtue achieved by a person through personal development.
    Źródło:
    ELPIS; 2014, 16; 61-73
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motywy religijne w komercyjnym przekazie reklamowym a sacrum w przekazie religijnym
    Religious motives in commercial advertising and the sacrum in religious advertising
    Autorzy:
    Stępniak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/484543.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    definicja reklamy religijnej
    reklama szokująca
    reklama komercyjna
    argument perswazyjny
    sacrum
    profanum
    definition of religious advertising
    shocking advertising
    commercial advertising
    persuasive
    argument
    Opis:
    Głównym celem naukowym artykułu jest ukazanie różnicy między tym, co bywa nazywane sacrum w reklamie komercyjnej a sacrum w reklamie religijnej. Autor artykułu uważa, że w reklamie komercyjnej zamiast o sacrum powinno się mówić o elementach religijnych występujących w reklamie, sacrum bowiem zachowuje swoją tożsamość jedynie w reklamie religijnej. Elementy religijne w reklamie komercyjnej mają inny cel niż sacrum w reklamie religijnej. Swoje refleksje autor opiera na literaturze przedmiotu i własnych badaniach empirycznych dotyczących fenomenu reklamy religijnej.
    The goal of this article is to map the sacrum in commercial advertising. The author argues that instead of the sacrum one should talk about religious elements in advertising, because the sacrum retains its identity only in religious advertising. Religious elements in commercial advertising have a different purpose than sacrum in religious advertising. Author’s reflections are based on the literature and his own empirical studies on the phenomenon of religious advertising.
    Źródło:
    Studia Medioznawcze; 2018, 2 (73); 85-97
    2451-1617
    Pojawia się w:
    Studia Medioznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbawianie świata. Biblijne i nie-biblijne rozumienie sacrum
    Redemption of the World. Biblical and Non-biblical Understanding of sacrum
    Autorzy:
    Stanek, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143825.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    religia-kultura
    sacrum-profanum
    religia Izraela-religie ludów ościennych
    religion-culture
    sacred-profane
    religion of Israel-religion of neighboring people
    Opis:
    One of the problems of contemporary society is the understanding of sacrum - its place and meaning for the common day life. This article presents two sources that distinguishing sacrum / profanum - in space and time - entered into culture of the European society. The source of separating space into sacred and profane is the religiosity that is based on observation of nature. The source of separating time into this two spheres is the biblical religion. In the European culture this dual perception was introduced through Christianity (biblical tradition and metaphysics). The way how this perception functions in daily life reveals not only the attitude towards religion but above all projects on the understanding of dignity of a person.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2009, 1; 131-146
    2080-8534
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapomniany język. Symbolizm archaiczny i współczesny w świetle filozofii symbolu i psychoanalizy
    Forgotten Language. Archaic and Contemporary Symbolism in the Perspective of Philosophy of Symbol and Psychoanalysis
    Autorzy:
    Kalinowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27802646.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
    Tematy:
    mit
    język symboliczny
    nieświadomość
    świadomość
    sacrum i profanum
    psychonanaliza
    fenomenologia
    hermeneutyka
    myth
    symbolic language
    unconsciousness
    consciousness
    sacred and profane
    psychoanalysis
    phenomenology
    hermeneutics
    Opis:
    Praca niniejsza ma przede wszystkim charakter syntetyczny i filozoficzny. Jej zadaniem jest zogniskowanie rozproszonego w wielu dyscyplinach humanistycznych stanowiska, wybrzmiałego szczególnie w pierwszej i drugiej połowie XX wieku, dotyczącego rewaloryzacji mitu i symbolu, na jego znaczeniu dla trwającego kryzysu kultury Zachodniej w kwestii samorozumienia człowieka. Syntezą zostają objęte badania poczynione przez filozofię symbolu Paula Ricoeura, filozofię form symbolicznych Ernsta Cassirera, religioznawstwo Mircei Eliadego oraz psychoanalizę i filozofię kultury Ericha Fromma (a częściowo też Carla G. Junga). Z uwagi na poruszane kwestie filozoficzne, wymagające wysiłku ponawianych kolejnych odczytań i reinterpretacji (o czym świadczą najnowsze wydania i przekłady wspomnianych tu dzieł, pochodzących nawet z 2020 r.), a także na długotrwały i – co do tendencji – niezmienny kryzys kultury Zachodniej, ograniczam się zasadniczo do tekstów źródłowych, gdzieniegdzie sięgając tylko do literatury XXI w. i opracowań. W pracy tej podejmuję „zapomniany język”, będący językiem symbolicznym, który wyraża istotne i – wg autora – współcześnie mało rozumiane aspekty egzystencji ludzkiej, związane z samopoznaniem i samoświadomością. Zostaje tu objaśnione pojęcie „symbolu uniwersalnego” Fromma i Ricoeura, obecnego i poświadczonego przez religioznawstwo już na pierwotnych etapach kultury. W związku z tym zostaje podjęte pytanie: czy taki znak jest strukturą semantyczną zdolną do wyrażania doświadczeń współczesnego człowieka? Zostaje udzielona pozytywna odpowiedź, bowiem u podłoża zachowań i myślenia współczesnego człowieka leżą podstawowe treści emocjonalne i złożone znaczenia egzystencjalne, które – przez wzgląd na ich inherentną ambiwalencję, a także szczególne momenty rozwoju osobowego jednostki – wymagają szczególnych form ekspresji o charakterze metaforycznym i symbolotwórczym. Dokonuję także krytyki interpretacji „mitu”, odłączonego od oryginalnego kontekstu symboliczno-religijnego i jego instrumentalnego wykorzystywania, będącego groźnym zjawiskiem społecznym, zagrażającym współczesnej kulturze.
    This article has primarily synthetic and philosophical character. It aims to focus the standpoint concerned with the revalorisation of symbol and myth, which is dispersed  among numerous humane disciplines, that echoed in the first and second half of 20th century, on the crisis of Western culture and the issue of self-understanding. This synthesis includes philosophy of symbol of Paul Ricoeur, philosophy of symbolic forms of Ernst Cassirer, religious studies of Mircea Eliade and psychoanalysis and philosophy of culture of Erich Fromm (and to some extent Carl G. Jung). Due to the philosophical subject-matter, which requires continuous effort of re-reading and successive reinterpretations (evidence of which are publishing dates of latest editions and translations reaching year 2020), and due to long-lasting and – in its tendency – unchanged character of the crisis of Western culture, I limit this research mainly to source literature and in some exceptions to literature of 21st century. In this work I describe the symbolic language, which is presented as the so called “forgotten language” (Fromm), that expresses significant and – in author's mind – not well understood Today aspects of human existence related to self-understanding and self-consciousness. I explain the notion of a “universal symbol” of Fromm and Ricoeur and place the question on the capability of such sign to express and explain experiences of modern man. The positive answer is proposed, due to the emotional and existential values underlying modern behaviours and thinking, which requires specific signs of metaphorical and synthetic character, that are able to express emotional ambivalence as well as critical yet dynamic moments of life of the individual. Also the criticism is put forward to the naive interpretation of „myth” that is derived from its original symbolic and religious context and its instrumental use, which becomes dangerous social phenomenon, that is threatening the existence of modern culture today.
    Źródło:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2022, 7, 2; 140-156
    2543-7844
    Pojawia się w:
    Półrocznik Językoznawczy Tertium
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sakralizacja i desakralizacja przestrzeni miejskich na przykładzie Krakowa i Lwowa
    Sacralisation and desacralisation of urban spaces as seen in Kraków and Lviv
    Autorzy:
    Bylina, Leszek
    Cherkes, Bohdan
    Uruszczak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24200664.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    sakralizacja
    desakralizacja
    krajobraz sakralny
    sacrum
    profanum
    znak
    desygnat
    rytuał
    Kraków
    Lwów
    sacralization
    desacralisation
    sacred landscape
    sacred
    profane
    sign
    designatum
    ritual
    Cracow
    Lviv
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie problematyki związanej z sakralizacją i desakralizacją przestrzeni w miastach, na przykładzie Krakowa i Lwowa. Przez setki lat były to miasta położone w obrębie Polski, doświadczone rozbiorami, a rozdzielone – w zakresie przynależności państwowej – po II wojnie światowej. Lwów włączono do ZSRR, zaś Kraków pozostał w Polsce. Po roku 1990 Lwów stał się jednym z ważniejszych miast niepodległego państwa ukraińskiego. Kilkadziesiąt lat socjalizmu w wydaniu radzieckim (Lwów) i w wydaniu PRL (Kraków) wpłynęło mocno na oblicze "uświęconych" przestrzeni, w tym powstawania nowych i dewastacji już istniejących. Analiza historii przestrzeni miejskich Krakowa i Lwowa wykazała, że zachodzi ciągły proces sakralizacji, desakralizacji i resakralizacji niektórych obszarów, w zależności od aktualnie obowiązującej ideologii bądź doktryny społeczno-politycznej czy religijnej. Jednocześnie, na przykład w Krakowie, istnieją na niejako miejsca "święte", których nie naruszyły burzliwe zawieruchy dziejowe. Aby pokazać czym jest sacrum przestrzeni miejskich, autorzy podjęli próbę wypracowania naukowej metodyki wskazywania takich miejsc.
    The paper's objective is to shed light on the issue of sacralisation and desacralisation of space in cities with Kraków and Lviv as examples. The cities had been part of Poland for hundreds of years. They jointly suffered from the Partitions of Poland and were separated politically after the Second World War. Lviv joined the USSR and Kraków remained a Polish city. After 1990, Lviv became a major city of independent Ukraine. Several decades of Soviet (Lviv) socialism and Polish communist (Kraków) socialism have left a profound impression on their "sacred" spaces, including the creation of new and the devastation of existing ones. The historical analysis of Kraków's and Lviv's urban spaces exhibited a continuous process of sacralisation, desacralisation, and sacralisation of some areas according to the current prevailing ideology or sociopolitical or religious doctrine. At the same time, a city, Kraków for example, can have certain "holy" places that have remained unaffected by times of turmoil. To demonstrate what an urban sacred space is, the authors attempted to propose a scientific methodology for identifying such places.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 29--44
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzeka i jej przestrzeń – percepcja sfer profanum i sacrum
    River and its surroundings – perception of the spheres of the profane and the sacred
    Autorzy:
    Angiel, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88146.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    percepcja rzeki
    sacrum i profanum
    niematerialne wartości rzeki
    edukacja geograficzna
    perception of a river
    sacred and profane
    non-material values of river
    geographic education
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań percepcji sfery sacrum oraz profanum w przestrzeni rzek. Przestrzeni – rozumianej zarówno w ujęciu przyrodniczym, jak i społecznym (kulturowym). Badania przeprowadzono w 2012 roku wśród pracowników naukowych, nauczycieli oraz studentów różnych uczelni. Zastosowano w nich metodę sondażu diagnostycznego (pytania otwarte). Zapisu skojarzeń (obrazów percepcyjnych) dokonano m.in. techniką mindmappingu. Przedstawiono problemy form i metod związanych z tego rodzaju badaniami. Zaprezentowano różne obrazy percepcyjne przywołane przez respondentów i określenia odnoszące się do sfery sacrum oraz sfery profanum doświadczanej nad rzekami. Dokonano ich podziału na różne kategorie i wskazano dominujące. Wyniki badań posłużyły do sformułowania wniosków dotyczących przyszłych zajęć terenowych nad rzeką – doświadczania (rejestrowania) sfer sacrum i profanum. Określono ujęcia i formy prowadzenia zajęć ze studentami oraz nauczycielami w szkole wyższej. Zarysowano uwarunkowania potrzebne do przeprowadzenia podobnych zajęć ze studentami.
    The article presents the results of a study on the sacred and the profane spheres of rivers understood from both scientific and social (cultural) perspectives. The research was done in 2012 among academic workers, teachers and students at different universities with the use of diagnostic survey method (open questions). The technique of mind mapping, among other things, was applied to record the connotations (perceptive images). The problems of forms and methods connected with this type of research were described. Various perceptive images and expressions used by the respondents to describe the spheres of the sacred and the profane experienced at the rivers were presented and divided into different categories. The most dominant ones were indicated. The results of the research were used to formulate conclusions concerning future fieldworks on rivers – experiencing (recording) the spheres of the sacred and the profane. Perspectives and forms of didactic courses for students and teachers on academic level were determined. Conditions required for similar classes were outlined.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 17; 109-121
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziewiętnastowieczny Kijów oczami polskich mieszkańców i podróżników: kwestie poetyki miasta w literaturze pamiętnikarskiej
    Київ XIX століття очима польських жителів та мандрівників: питання міської поетики у мемуаристичній літературі
    Autorzy:
    Bracka, Mariya
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015688.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    урбаністичний простір
    Київ
    антиномія
    вертикаль – горизонталь
    сакральне – профанне
    urban space
    Kyiv
    antinomy
    vertical – horizontal
    sacred – profane
    przestrzeń urbanistyczna
    Kijów
    antynomia
    pion – poziom
    sacrum – profanum
    Opis:
    W artykule przeanalizowano literackie wizje przestrzeni urbanistycznej Kijowa XIX wieku, stworzone przez marginalizowanych pisarzy pogranicza polsko-ukraińskiego, między innymi Aleksandra Grozę, Antoniego Marcinkowskiego i Michała Czajkowskiego. Uwypuklono antynomiczność przestrzeni miejskiej, nakreślono jej perspektywę dźwiękową, kolorystyczną, jak również strukturą pionową i poziomą.
    У статті проаналізовано літературні уявлення про міський простір Києва в XIX столітті, створені маргіналізованими письменниками польсько-українського пограниччя, зокрема Олександром Грозою, Антонієм Марцінковським і Міхалом Чайковським. Підкреслено антиномічний характер міського простору, окреслено його звукову та кольорову перспективу, а також вертикальну та горизонтальну структуру.
    The article analyzes literary visions of the urban space of Kiev in the 19th century, created by marginalized writers of the Polish-Ukrainian borderland, including Aleksander Groza, Antoni Marcinkowski and Michał Czajkowski. The antinomian character of the urban space was emphasized, its sound and color perspective as well as its vertical and horizontal structure were outlined.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 19-29
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrześcijańskie sacrum?
    The Christian sacrum?
    Autorzy:
    Adamczyk, Dariusz
    Bębas, Sylwester
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2037270.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    sacrum
    profanum
    świętość Boga
    Bóg uświęcający
    sens życia
    człowiek uświęcający się
    God’s holiness
    God sanctifying
    the meaning of life
    a man who sanctifies himself
    Opis:
    In this paper the authors characterise the Christian notion of the sacred.They emphasise that the sacred is a term referring to an unspecified Mystery,that reference to the sacred sphere is associated with religion, andthat the concept of the sacred is the central religious category. This givesultimate meaning to human existence. All players get their sacredness fromGod. To the realm of the sacred belong also holy places. The article endswith a summary in which the authors point out that the Christian conceptof the sanctity is very rich in contents.
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2018, 88, 3; 99-114
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    JAKIE KOŚCIOŁY TU I TERAZ. O ARCHITEKTURZE I SZTUCE SAKRALNEJ
    WHAT SORT OF CHURCHES HERE AND NOW. ON SACRAL ARCHITECTURE AND ART
    Autorzy:
    Pielas, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/535718.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Narodowy Instytut Dziedzictwa
    Tematy:
    architektura i sztuka sakralna
    Świątynia Opatrzności Bożej
    przenikanie się kultury Wschodu i Zachodu
    zespół pałacowo-parkowy w Kamieniu Śląskim
    kryteria projektowania kościoła
    sacrum i profanum
    kalwaria
    Opis:
    One of the events accompanying SACROEXPO, the sacral art fair held in Kielce, was a conference on sacral architecture and art entitled “What Churches Here and Now”. The inauguration paper, read by Cardinal Józef Glemp, dealt with the church of Divine Providence. Envisaged as a votum for the enactment of the Third May Constitution and a symbol of the moral revival of the nation, this project waited for more than 200 years for its implementation. Today, the church is being raised in Wilanów according to a project by Wojciech and Lech Szymborski. The plan of the Greek cross and the solid with four pylons and a dome refer to the original conception proposed by Jakub Kubicki. The papers presented at the conference focused on the theory and praxis of sacral art in Poland. Architect Paweł Korzewski sought the spiritual sources for the construction of a contemporary church in the Bible and papal teaching. He conceives a church as the place of a community of God and men, and as an edifice “with open doors”. In Poland, which for centuries continues to remain along the borderline of culture, this conception has already been realised. Dr. Paweł Uścinowicz discussed churches which link elements of eastern and western art – from the past (the Gothic chapel in Lublin Castle) and present-day examples (the frescoes by Jerzy Nowosielski in Catholic churches in Tychy and Wesoła). Practical care for sacral objects was broached by Stefania Adamczyk in a paper on the use of auxiliary funds obtained from the European Union. Rev. Erwin Mateja described a successful conservation of the palace in Kamień Śląski with a chapelsanctuary of St. Hyacinthus. Other participants of the conference stressed the need for care for the form of the contemporary church. It should take into consideration the sacrum and, at the same time, national, ethnic and cultural criteria as well as the time and space in which it is created. An essential role is played also by suitably arranged and distinguished space around the sacral object. In turn, the surrounding of a historical church constituted the theme of a paper presented by Dr. Magdalena Swaryczewska, who discussed natural elements as an integral part of holy places and postulated their protection against the infrastructure (parking lots, shops, hotels, restaurants, toilets). The conference ended with a survey of fifty years of the accomplishments of architect Antoni Mazur.
    Źródło:
    Ochrona Zabytków; 2003, 3-4; 145-147
    0029-8247
    Pojawia się w:
    Ochrona Zabytków
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrzędy, zwyczaje i śpiewy wielkanocne w życiu i pobożności ludowej mieszkańców Podkarpacia
    Easter Rituals, Customs, and Singing in Life and Piety of the People of the Podkarpacie Region
    Autorzy:
    Strycharz-Bogacz, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036982.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wielkanocne obrzędy i zwyczaje
    wielkanocne śpiewy
    ludowa symbolika
    praktyki łączące sacrum i profanum
    Easter rituals and customs
    Easter singing
    folk symbols
    customs combining religious and secular content
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie zwyczajów, obrzędów i śpiewów wielkanocnych w życiu i pobożności ludowej mieszkańców Podkarpacia. O istocie Świąt Zmartwychwstania, przeżywanych w okresie wiosennym, stanowią dwa nierozerwalne elementy: odrodzenie się życia człowieka dzięki ofierze Jezusa oraz odrodzenie się przyrody po zimowym śnie. Ich kulturotwórcze znaczenie znajduje praktyczny wymiar w bogatej wielkanocnej obrzędowości i związanych z nią śpiewach. Msza Rezurekcyjna poprzez śpiew pieśni wielkanocnych jest manifestacją wiary w zbawienie dusz. Stanowi też okazję do wiwatów poprzez wystrzały, grę na bębnie, grę orkiestry oraz głośny dźwięk dzwonów, co oznacza tryumf Chrystusa nad szatanem. Pieśni wielkanocne towarzyszą wielkanocnemu obchodzeniu domów z wiosennym gaikiem i życzeniami. Świecki zwyczaj Śmigusa-Dyngusa wykazuje wyraźne odniesienia do sacrum, gdyż przez symbolikę wody wspomagającej odradzające się na wiosnę życie, nawiązuje do sakramentu Chrztu św. Jego warstwa tekstowa opiera się na pasyjnych treściach ewangelicznych, a warstwa muzyczna wykorzystuje motywy pieśni wielkanocnych. Innym wielkanocnym zwyczajom na Podkarpaciu (Krzyżaki, Meus) czy praktykom podczas Dni Krzyżowych także towarzyszą śpiewy wielkanocne, ich kontrafaktury, pieśni o krzyżu i pieśni przygodne.
    The aim of the article is to present Easter rituals, customs and singing in life and piety of the people of the Podkarpacie region. The essence of Easter being experienced in spring are two inseparable elements: the revival of human life through the sacrifice of Christ and the rebirth of nature after the winter sleep. Their culture-creative meaning has a practical dimension in the rich Easter rituals and associated singing. The Resurrection Mass through performing various Easter songs is a manifestation of faith in salvation of our souls. It also provides opportunity for cheers through fireworks, drum plays, orchestra plays, and loud bells, which signify the triumph of Christ over Satan. Easter songs accompany the Easter custom of visiting homes with spring Gaik and greetings. The Śmigus-Dyngus secular custom shows a reference to sacrum because by the symbols of water that helps in rebirth of life in spring, it refers to the Sacrament of Baptism. The custom’s text layer is based on the passion bible content and the music layer uses the themes of Easter songs. Other Easter customs in the Podkarpacie region (Krzyżaki, Meus) and religious activities during Dni Krzyżowe are also accompanied by Easter songs, their contrafacta, songs about the cross and songs for the ordinary time.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 13; 97-116
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rytuały Świętowania w Ujęciu Pierre’a Bourdieu
    Pierre Bourdieu’s View of Ritual Celebrations
    Autorzy:
    Choińska, Agnieszka K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/973862.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    ritual symbolism / symbolika rytualna
    sacrum-profanum
    holiday / święto
    holiday ritual / rytuał świąteczny
    ritual practice / praktyka rytualna
    mythical-ritual space / przestrzeń mityczno-rytualna
    rite of passage / rytuał przejścia
    institutional ritual / rytuał instytucjonalny
    Opis:
    In Pierre Bourdieu’s theory, a holiday is a ritual understood as a particular social structure. It has elements such as time and ritual space, objects and interactions, as well as a body and a language. Describing and analysing the dynamic of social celebratory rituals allows the role they play in social life and culture to be revealed. It emerges that on the one hand, the integrating nature of rituals strengthens the social structure and maintains cultural values and norms, while on the other it influences the shaping of the habitus and its transformation. Bourdieu takes into account traditional and contemporary aspects of celebration - (1) religious and magic, etc., rites of passage in the society of Kabylia in Algeria, and (2) French culture, which is familiar to him. Celebratory rituals are subject to institutionalisation, differentiation and individualisation. A change in the meaning of the idea of the sacrum in celebrating entails new traits that are characteristic of lay rituals. Ritual - ‘the structuring structure’ and the ‘structured structure’ - reflects social transformation, as is captured in Bourdieu’s analysis of different cultures’ experience of celebrating, in different times and locations.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2012, 56, 4; 25-43
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ateizm urojony – rzeczywiste wyzwanie
    Atheism Delusion – real challenge
    Autorzy:
    Zatwardnicki, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/469573.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    ateizm
    nowy ateizm
    sacrum
    profanum
    Bóg
    świat
    Stwórca
    stworzenie
    łaska
    natura
    wiara
    ewolucja
    Biblia
    chrześcijaństwo
    desakralizacja
    atheism
    new atheism
    sacred
    profane
    God
    the world
    the Creator
    creation
    grace
    nature
    faith
    evolution
    Bible
    Christianity
    desacralization
    Opis:
    „Ateizm urojony” to zjawisko, w którym można dostrzec rzeczywiste wyzwanie. Zarówno wierzący, jak i niewierzący żyją w świecie, w którym utracone zostało poczucie sacrum. Autor wyszedł z założenia, że jeśli poglądy prezentowane przez „nowych ateistów” okazują się możliwe do przyjęcia przez tak wielu ludzi, musi to oznaczać, że odwołują się do pewnej zmiany, jaka zaszła w mentalności ludzi na przestrzeni wieków. Należy ją rozpoznać, poszukać jej przyczyn i, jeśli to możliwe, podjąć próbę wskazania kierunku „leczenia”. W artykule ukazano, w jaki sposób słuszne rozróżnienie pomiędzy Bogiem a światem (a także tym, co nadprzyrodzone a naturą) doprowadziło do niepożądanego rozdzielenia.
    „Atheism Delusion” is a phenomenon where one can see „a real challenge”. Both believers and unbelievers live in a world where the sense of the sacred has been lost. The author started with the idea that if the views presented by the „new atheists„ turn out to be acceptable to so many people it must mean they refer to a change that has taken place in the mentality of people over the centuries. We should recognize it, look for its causes, and, if possible, try to identify the direction of „treatment”. The article shows how the right distinction between God and the world (as well as the supernatural and nature) has led to an undesirable separation.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2015, 22; 189-207
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From the Profane to the Sacred: Prison-Space Transformations in G.G. Byron’s “The Prisoner of Chillon” and O. Wilde’s “The Ballad of Reading Gaol”
    Autorzy:
    Kędra-Kardela, Anna
    Kędzierska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1804527.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    G.G. Byron; „Więzień Czyllonu”; O. Wilde; „Ballada o więzieniu w Reading”; przestrzeń więzienna; sacrum; profanum
    G.G. Byron; O. Wilde; “The Prisoner of Chillon”; “The Ballad of Reading Gaol”; prison space; the sacred; the profane
    Opis:
    Od profanum do sacrum. Transformacje przestrzeni więziennej w „Więźniu Czyllonu” G.G. Byrona i „Balladzie o więzieniu w Reading” O. Wilde’a Artykuł poświęcony jest dwóm utworom o tematyce doświadczenia więziennego: „Więźniowi Czylonu” George’a Gordona Byrona i „Balladzie o więzieniu w Reading” Oskara Wilde’a. Wykorzystując pojęcie „przestrzeni fabuły” (story space) Marie-Laure Ryan, artykuł omawia utwory pod kątem ewolucji postrzegania więzienia, do jakiej dochodzi pod wpływem doświadczeń skazańców. Bohater Byrona, po wielu latach cierpień, zaczyna traktować loch jak swój drugi dom, uświęcony obecnością w nim grobów pochowanych tam braci. U Wilde’a także ma miejsce zmiana percepcji więzienia, będąca wynikiem duchowej przemiany, jaką przechodzą skazańcy. Cela—świat koszmaru, opresji więziennego życia—staje się miejscem modlitwy, umocnienia wiary. W obydwu utworach, można wnioskować, dochodzi do przemiany sfery profanum w sferę sacrum.
    This study focuses on two prison poems: “The Prisoner of Chillon” by G.G. Byron and “The Ballad of Reading Gaol” by O. Wilde. It highlights the ordeal of the inmates with the emphasis on the change in their perception of the prison space. Based on M.-L. Ryan’s definition of story space, it is argued that the changing perception of space in the poems reflects the spiritual transformation the protagonists undergo. The experience of confinement leads, in the case of Byron’s protagonist, to the acceptance of prison life to the point of the dungeon becoming “a second home,” sacred to him as a site of his brothers’ burial. In Wilde’s poem incarceration has a transformative function, culminating in spiritual awakening and in the development of faith in Christ’s redemption. As a result of the change in both poems, prison becomes a space of prayer, turning thereby from the profane into the sacred.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 11; 149-164
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metodologické východiská vo výskume spirituality a metaempirickej dimenzie literárnej skutočnosti
    Methodological Starting Points in the Research of Spirituality and the Meta-empirical Dimension of Literary Reality
    Metodologiczne podstawy w badaniu duchowości i metaempirycznego [metafizycznego, ponaddoświadczalnego] wymiaru rzeczywistości literackiej
    Autorzy:
    Hajdučeková, Ivica
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441078.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    slovenská literatúra
    metodológia
    spiritualita a religiozita
    t/Transcendencia
    spiritualéma
    homo religiosus
    homo spiritualis
    homo spiritus
    sakrálno – profánno
    Slovak Literature
    methodological
    spirituality and religiosity
    t/Transcendency
    spiritualeme
    sacral and profane
    sacred and profane
    Literatura słowacka
    metodologia
    duchowość i religijność
    transcendencja / Transcendencja
    duchowe (spirutualne, mistyczne)
    sacrum – profanum
    Opis:
    Autorka v štúdii predstavuje metodologické východiská výskumu duchovnosti v umeleckom texte. Základným východiskom sú možnosti interdisciplinarity (filozofia, experimentálna psychológia, teológia, religionistika, lingvistika, literárna veda aj semiotika), ktorá smeruje k transdisciplinárnemu prieniku do stvárnenia metaempirickej dimenzie skutočnosti v semiotickej štruktúre. Bázové podnety autorka čerpá z výskumu Z. Plašienkovej, J. Komorovského, M. Stríženca, ale aj P. Libu, M. Milčáka a J. Sabola. Metodologicky zostavený súbor pojmov: duchovnosť – t/Transcendencia – religiozita a spiritualita – spiritualéma – „homo religiosus“ – sakrálno a profánno dopĺňa príkladmi analýzy a interpretácie konkrétnych básnických či prozaických textov predstaviteľov slovenskej literatúry 19. a 20. storočia (napr. Hviezdoslava [P. Országha], M. Kukučína, J. G. Tajovského, S. Cambela – Š. Kosorkina, E. B. Lukáča, I. Kraska, F. Švantnera aj M. Rúfusa). Obohatením, ktoré štúdia prináša, je návrh ďalšieho rozšírenia modality fenoménu duchovnej zrelosti v skúmaní lyrického či epického subjektu v umeleckej poézii a próze o pojmy „homo spiritualis“ a „homo spiritus / homo Spiritus“. Tie umožňujú, popri pojme J. Komorovského „homo religiosus“, diferencovane vystihnúť mieru umeleckého stvárnenia duchovnej zrelosti, podmienenej sebapresahovaním, t.j. autotranscendenciou. Roztvárajú sa tak možnosti sledovať umelecké stvárnenie procesu spiritualizácie, a to v teocentrickom, kristocentrickom či až mystickom ukotvení života v jednote s Duchom svätým. Jej výsledkom je nielen vyšší stupeň integrity postavy ako duchovnej bytosti, ale aj estetické rozvinutie metaempirickej dimenzie literárnej skutočnosti ako umelecky stvárnenej numinozity v obraze života. V rámci semiotickej štruktúry umeleckého textu tak duchovný rozmer preniká v osobitej podobe tzv. diafánie aj do kategórie času (chronos – kairos) a priestoru (tzv. genius loci). Prínosom štúdie je pojmový aparát, ktorý do metodológie výskumu umeleckého textu prináša možnosť diferencovane skúmať mieru spiritualizácie v tvarovaní epického či lyrického subjektu a literárnej skutočnosti. Autorka predstavuje metodologické východiská výskumu duchovnosti v umeleckom texte. Základným východiskom sú možnosti interdisciplinarity, ktorá smeruje k transdisciplinárnemu prieniku do stvárnenia metaempirickej dimenzie v semiotickej štruktúre. Obohatením je návrh ďalšieho rozšírenia modality fenoménu duchovnej zrelosti pri skúmaní lyrického či epického subjektu v umeleckej poézii a próze.
    The author presents methodological starting points of the research on spirituality in the literary text. The basic one is the potential of an interdisciplinary approach (philosophy, experimental psychology, theology, religious studies, linguistics, literary scholarship, and semiotics) heading towards the transdisciplinary penetration into the depiction of meta-empirical dimension in the semiotic structure. Basic impulses are drawn from the research of Z. Plašienková, J. Komorovský, M. Stríženec, and also P. Liba, M. Milčák and J. Sabol. The author methodologically forms a set of concepts: transcendence / Transcendence – religiosity and spirituality – spiritualeme – „homo religiousus“ – sacral and profane nature, adding examples of an analysis and interpretation of particular poetic or prosaic texts of the Slovak literature of 19th and 20th century (Hviezdoslav [P. Országh], M. Kukučín, J. G. Tajovský, S. Cambel – Š. Kosorkin, E. B. Lukáč, I. Krasko, F. Švantner and M. Rúfus). The study proposes to further extend the modality of the phenomenon of the spiritual maturity in the research of the lyrical or epic subject in poetry and prose by means of introducing the concepts „homo spiritualis“ and „homo „spiritus / homo Spiritus“. Along with J. Komorovský’s concept “homo religiosus“, they make it possible to estimate the degree of the artistic depiction of spiritual maturity determined by autotranscendence. This gives us new possibilities to observe the artistic depiction of the process of spiritualisation, that is in theocentric, Christocentric or even mystical anchoring of the life in 78 unity with the Holy Spirit. Its outcome is not only the higher degree of the integrity of the character as a spiritual being, but also the aesthetic development of the meta-empirical dimension of literary reality as an artistically rendered numinosity in the picture of life. Thus, within the semiotic structure of an artistic text, the spiritual dimension penetrates the category of time (chronos vs. kairos) and space (genius loci) in a special form of diaphany. The main contribution of the study is the introduction of such conceptual apparatus into the methodology of the study of an artistic text that makes it possible to explore differently the degree of spiritualisation in modelling the epic or lyrical subject and literary reality. The author presents methodological starting points of the research of spirituality in literary texts. The basic one is the potential of interdisciplinary approach heading towards transdisciplinary penetration into the rendering of meta-empirical dimension in the semiotic structure. She proposes to further extend the modality of phenomenon of the spiritual maturity in the research into the lyrical or epic subject in poetry and prose.
    Autorka w studium przedstawia metodologiczne podstawy badań nad duchowością w tekście artystycznym (literackim). Punktem wyjścia jest możliwość interdyscyplinarności [ujęcia interdyscyplinarnego] (filozofia, psychologia eksperymentalna, teologia, religioznawstwo, językoznawstwo, literaturoznawstwo oraz semiotyka), która ukierunkowuje do transdyscyplinarnego (ponaddziedzinowego) wniknięcia [penetrowania] w tworzenie (proces stwarzania) metaempirycznego (metafizycznego, ponad-doświadczalnego) wymiaru rzeczywistości w strukturze semiotycznej. Bazowe inspiracje [impulsy] autorka czerpie z badań Z. Plašienkovej, J. Komorovskiego, M. Stríženca, ale także P. Liby, M. Milčáka i J. Sabola. Metodologicznie skompilowany [ukształtowany] zestaw [wybór] pojęć (terminów, kategorii): ‘duchowność‘ – ‘transcendencja‘ / ‘Transcendencja‘ – ‘religijność‘ i ‘spirytualność‘ (‘duchowość‘, ‘mistyczność‘) – ‘spirytualne‘ (‘duchowe‘, ‘mistyczne‘) – „homo religiosus“ – sacrum i profanum dopełnia przykładami analizy oraz interpretacji konkretnych, poetyckich lub prozatorskich tekstów przedstawicieli literatury słowackiej 19. i 20. stulecia (na przykład: Hviezdoslava [P. Országha], M. Kukučína, J. G. Tajovskiego, S. Cambela – Š. Kosorkina, E. B. Lukáča, I. Kraska, F. Švantnera oraz M. Rúfusa). Dodatkową wartością, którą to studium wnosi, jest propozycja dalszego rozszerzenia modalności (modelu) zjawiska (fenomenu) duchowej dojrzałości w zrozumieniu (badaniu) podmiotu lirycznego lub epickiego w artystycznej [artystowskiej, wysokoliterackiej, wysokoartystycznej] poezji i prozie o ujęcie (koncepcję) „homo spiritualis“ i „homo spiritualis / homo Spiritus“. Pozwalają one [kategorie], poprzez ujęcie J. Komorovskiego „homo religiosus“, w sposób zróżniowany oceniać (przybliżać, prezentować) stopień [miarę] artystycznego wcielenia [tworzenia / stwarzania / urzeczywistniania / odmalowania / przedstawienia, artystycznej realizacji / ekspresji] duchowej dojrzałości, uwarunkowanej przez przekraczanie samego siebie, t.j. przez autotranscendencję. Otwierają się więc nowe możliwości śledzenia [obserwowania] artystycznego wcielania [tworzenia / stwarzania / urzeczywistniania / odmalowania / przedstawienia, realizowania / wyrażania] procesu spirytualizacji [procesu uduchowienia (artystów i ich dzieł)], zarówno w teocentrycznym, chrystocentrycznym, jak i 79 nawet w mistycznym zakotwiczeniu [zaczepieniu, zakorzenieniu] życia w jedności z Duchem Świętym. Jej efektem jest nie tylko wyższy stopieň integralności postawy [charakteru, osobowości] jako istoty duchowej [jestestwa duchowego], ale także estetyczne rozwinięcie metaempirycznego [metafizycznego, ponad-doświadczalnego] wymiaru rzeczywistości literackiej jako artystycznie stworzonego [wypowiedzianego, zinterpretowanego, przetłumaczonego, przełożonego, okazanego] numinosum w obrazie życia. Przeto, w ramach semiotycznej struktury tekstu artystycznego (literackiego) ów duchowy wymiar przenika [prześwituje] w osobistej podobiźnie [specjalnej formie] tzw. diafanii, także do kategorii czasu [liniowego, historycznego, profanicznego oraz kolistego, cyklicznego, sakralnego, świętego] (chronos – kairos) oraz przestrzeni (tzw. genius loci). Wkładem, jaki wnosi to studium, jest wprowadzenie aparatu kategorialnego [aparatu pojęciowego, koncepcyjnego], który do metodologii badań tekstu artystycznego [literackiego] wnosi możliwość zróżnicowanego zrozumienia [badania, eksplorowania] stopnia [miary] spirytualizacji [uduchowienia] w modelowaniu [formowaniu, kształtowaniu, tworzeniu, stwarzaniu] podmiotu [przedmiotu, tematu] lirycznego lub epickiego oraz rzeczywistości literackiej. [polski przekład: Marek Mariusz Tytko]
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 59-82
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wymiary czasu, dźwięku i ciszy. Krzysztof Penderecki i sacrum
    Dimensions of Time, Sound and Silence. Krzysztof Penderecki and the Holy
    Autorzy:
    Cyran, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146627.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    muzyka nowa
    muzyka religijna
    przestrzeń metafizyczna
    sacrum profanum
    wymiar sakralny człowieka
    wymiary czasu i ciszy
    Penderecki "Credo"
    Penderecki "Pasja wg św. Łukasza"
    muzyka XX wieku
    dimensions of time and silence
    20th cent music
    metaphysical space
    new music
    religious music
    spiritual dimension human being
    Penderecki "St. Luke Passion"
    Opis:
    Artykuł omawia wybrane aspekty duchowego wymiaru muzyki Krzysztofa Pendereckiego w perspektywie metafizycznej, nakreślonej przez samego kompozytora w wypowiedziach kluczowych dla jego autorefleksji. „Odbudowanie przestrzeni metafizycznej, strzaskanej przez kataklizmy XX wieku” zakłada przemyślenie podstaw dotychczasowej kultury oraz poszukiwanie nowych środków wyrazu. Autor, odnosząc się do ponad sześciu dekad działalności twórcy Polskiego Requiem, skupia się na kilku kluczowych wątkach, takich jak: liczba i parametr, czas i przestrzeń, metafizyka dźwięku, ethos dzieła i sacrum obecne w samej muzyce. Owa interpretacja stara się wydobyć mniej opisywane cechy muzyki Pendereckiego, stanowiące jednak w rozumieniu autora stały i ważny komponent we wszystkich okresach jego twórczości.
    The article discusses certain aspects of a spiritual dimension in the music of Krzysztof Penderecki, seen from a perspective by himself, inspired by his crucial statements about his own art. “Restoring of the metaphysical space, crushed by the 20th century disasters” requires rethinking the principles of our culture as well as seeking new artistic means of expression. The author, referring to six decades of Polish Requiem creator’s career, focuses on a few key ideas such as: number and parameter, time and space, metaphysics of sound, ethos of a work of art and holiness present in the music itself. This interpretation aims to throw light on less exposed features of Penderecki’s music. However, in the author’s opinion, these features form its constant and important component through all periods of his artistic biography.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2021, 19; 75-92
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciało Lenina (nie tylko polityczne)
    Lenins body (not only politically)
    Тело Ленина (не только политическое)
    Autorzy:
    Pogonowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311933.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    Мавзолей Ленина в Москве
    Мумия и мумификация
    Естественное тело и политическое тело
    Смертный и бессмертный правитель
    Сакрум–профанум
    Труп
    Религиозный коммунизм
    Mauzoleum Lenina w Moskwie
    mumia i mumifikacja
    ciało naturalne i ciało polityczne
    śmiertelny i nieśmiertelny władca
    sacrum i profanum
    trup
    religia komunizmu
    Lenin’s mausoleum in Moscow
    mummy and mummification
    the natural body and the political body
    sacred and profane
    the corpse
    the religion of communism
    mortal and immortal ruler
    Opis:
    The article deals with the perception of Lenin's mummy and the Moscow mausoleum in non-fiction narratives, mainly in travel reportage, after the collapse of the USSR (considering the broader cultural background). Concerning Ernst Kantorovich's concept of the "two bodies of the king," the issue of Lenin's "two bodies" was addressed. Both the phenomenon of the immortality of the "bogolenin" and the nature of the mummified body of the leader of the Bolshevik Revolution exposed to public view were described. Particularly emphasized is the issue of the Russians' peculiar attitude toward power and the ruler.
    В статье представлена трактовка восприятия мумии Ленина и московского мавзолея в нефикциональных нарративах, прежде всего в трэвел-журналистике, после распада СССР (с учетом более широкого культурного фона). Ссылаясь на концепцию Эрнста Канторовича о «двух телах» короля, ставится вопрос о «двух телах» Ленина, как о феномене бессмертия «боголенина», а также о природе мумифицированного тела руководителя большевистской революции, выставленного на всеобщее обозрение. Особое внимание уделяется вопросу специфики отношения россиян к власти и правителям.
    Artykuł traktuje o postrzeganiu mumii Lenina i moskiewskiego mauzoleum w narracjach niefikcjonalnych, głównie w reportażu podróżniczym, po upadku ZSRR (z uwzględnieniem szerszego tła kulturowego). W nawiązaniu do koncepcji „dwóch ciał króla” Ernsta Kantorowicza podjęto zagadnienie „dwóch ciał” Lenina. Opisano zarówno fenomen nieśmiertelności „bogolenina”, jak i naturę wystawionego na ogląd publiczny zmumifikowanego ciała wodza rewolucji bolszewickiej. Szczególnie podkreślono zagadnienie specyficznego stosunku Rosjan do władzy i władcy.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2023, 4 (184); 10-41
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-40 z 40

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies