Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "preventive care" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
Aspekty promocji zdrowia i badań profilaktycznych w kontekście zachorowań i zgonów z powodu nowotworów w Polsce
Aspects of health promotion and preventive examinations in the context of diseases and deaths due to cancer in Poland
Autorzy:
Przystaś, Beata
Sander-Grabowska, Monika
Chwiałkowska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179154.pdf
Data publikacji:
2019-06-25
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Zawodowa we Włocławku
Tematy:
promocja zdrowia
nowotwory
badania profilaktyczne
health promotion
cancer
preventive care
Opis:
Wstęp. Późna diagnostyka i antyzdrowotny styl życia mają wpływ na wzrost zachorowań na choroby nowotworowe. Cel. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę promocji zdrowia, badań profilaktycznych i innych działań prewencyjnych w zmniejszeniu zachorowalności i umieralności z powodu chorób nowotworowych. Materiał i metody. W pracy wykorzystano metodę analizy piśmiennictwa,w tym dane statystyczne z Krajowego Rejestru Nowotworów. Wyniki. W Polsce wśród kobiet dominuje zachorowalność na nowotwory piersi i płuca, a wśród mężczyzn nowotwory płuca i prostaty. Wnioski. 1. Zachorowalność na nowotwory w polskiej populacji wykazuje nadal tendencję wzrostową. 2. Niezbędne są rozwiązania systemowe, które przyczynią się do lepszej skuteczności aktualnie realizowanych w i badań profilaktycznych oraz działań z zakresu promocji zdrowia.
Introduction. Late diagnosis and anti-health lifestyle have an impact on the increase in the number of cases of cancer. Aim. The aim of this article is to draw the attention to the role of health promotion, preventive care and other preventive actions in the reduction of morbidity and mortality due to cancerous diseases. Materials and methods. The work uses a method of literature analysis, including statistical data from the National Cancer Register. Results. In Poland, the incidence of breast and lung cancer in women is higher whereas in men lung and prostate cancer. Conclusions. 1. The incidence of cancer in the Polish population is on the increase . 2. It is necessary to provide systemic solutions that improve the effectiveness of current preventive programmes, preventive care and health promotion measures.
Źródło:
Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu; 2019, 4, 2; 116-130
2451-1846
Pojawia się w:
Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dobre praktyki w opiece profilaktycznej nad pracującymi – zalecenia do badań profilaktycznych oraz postępowania orzeczniczego u osób z cukrzycą
Good practice in occupational health services: Recommendations for prophylactic examinations and medical certifications in persons with diabetes mellitus
Autorzy:
Marcinkiewicz, Andrzej
Szosland, Dorota
Rybacki, Marcin
Wiszniewska, Marta
Walusiak-Skorupa, Jolanta
Wągrowska-Koski, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166289.pdf
Data publikacji:
2014-10-28
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
cukrzyca
orzecznictwo lekarskie
pracownik
opieka profilaktyczna
diabetes
medical certification
employee
preventive care
Opis:
Częstość występowania cukrzycy oraz duży poziom nieświadomości pacjentów zachorowania na nią wskazuje na potrzebę wprowadzenia do powszechnych i obowiązkowych badań profilaktycznych standardów postępowania orzeczniczego, które zapobiegną dyskryminacji chorych, a jednocześnie zapewnią bezpieczeństwo publiczne. W orzekaniu o predyspozycjach zdrowotnych do wykonywania pracy u osoby z cukrzycą kluczowy staje się podział na 2 kategorie wymagań zdrowotnych: wyższą - związaną z kwalifikacją do prac wymagających pełnej sprawności psychoruchowej, których wykonywanie wiąże się z bezpieczeństwem samego pracownika i jego otoczenia, oraz niższą - dotyczącą wymagań na stanowiska pracy charakteryzujące się czynnikami szkodliwymi i uciążliwościami, które mogą niekorzystnie wpływać na przebieg cukrzycy. Sam fakt chorowania na cukrzycę nie może być przyczyną negatywnej opinii, a decyzja orzecznicza o możliwości wykonywania pracy na danym stanowisku powinna każdorazowo wynikać z indywidualnej oceny chorego i uwzględniać ryzyko wystąpienia hipoglikemii, wyrównanie metaboliczne, stopień zaawansowania i dynamikę przewlekłych powikłań, a także poziom świadomości zdrowotnej chorego. Do obiektywnej oceny stanu zdrowia pacjenta z cukrzycą niezbędna jest opinia lekarza prowadzącego cukrzycę, poparta dodatkowo konsultacją specjalisty diabetologa w przypadku prac wymagających odpowiedniej sprawności psychoruchowej. Med. Pr. 2014;65(1):131–141
The prevalence of diabetes and a significant proportion of unawareness of its risk among the patients indicate the need to include into general prophylactic examinations the standards of medical certification, which would prevent discrimination and ensure public safety. In certifying medical predispositions to work in a person with diabetes mellitus the key issue is to distinguish 2 categories of medical requirements: the higher - related to qualifying workers for jobs demanding psychophysical abilities, which affect the safety of the workers and their environment and the lower - related to qualifying workers for jobs characterized by harmful factors and nuisances, which might have a negative effect on the course of diabetes. The very fact of having diabetes cannot be the reason for the patient being disqualified and the decision on certifying the capacity to perform a particular job should always be based on an individual health assessment of the patient, taking into account the risk of hypoglycemia, metabolic control, the progression and dynamics of chronic complications, as well as the level of health awareness in patients. The objective assessment of the health status of the patient with diabetes involves the judgment of an attending physician, additionally supported by the consultation of a diabetes specialist to ensure that the patient is able to perform properly the job, requiring psychomotor abilities. Med Pr 2014;65(1):131–141
Źródło:
Medycyna Pracy; 2014, 65, 1; 131-141
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opieka nad dziećmi i młodzieżą w systemie ochrony zdrowia w Polsce
Children and adolescents in the health care system in Poland
Autorzy:
Zgliczyński, Wojciech Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14528191.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
children and adolescents
Polska
preventive health care
health care system
health
Opis:
The paper presents basic issues related to the health care system and the main regulations for the health care of children and adolescents in Poland. The author discusses the health care system resources and services provided to this group with special emphasis placed on preventive health care. The article concludes with the evaluation of the Polish health care system for children and adolescents. The author argues that some changes are needed in this area.
Źródło:
Studia BAS; 2014, 2(38); 7-40
2080-2404
2082-0658
Pojawia się w:
Studia BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profilaktyczna opieka nad dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym
Preventive Care for Children and School Children – Shaping Pro-Health Attitudes
Autorzy:
Gniadek, Lila
Mazurek, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/416737.pdf
Data publikacji:
2018-12
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
preventive health care
children
balance test
screening tests
vaccination
health education
Opis:
The Supreme Audit Office evaluated the healthcare system for children and school children, especially with regard to preventive care. The audit covered the years 2015–2017. It examined whether the current organisation of the healthcare system allowed for effective utilisation of the financial and human resources, and whether children and youngsters were provided with the required preventive and treatment services, and whether equal access to such services is ensured. NIK also audited whether the measures for improving the system were systematically implemented, as well as the activities aimed at satisfying both children and their parents or legal guardians.
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2018, 63, 6 (383); 89-106
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The determinants affecting the exhibition of architectural relics in a historical buildings
Uwarunkowania prezentacji reliktów architektonicznych w zabytkowych budowlach
Autorzy:
Doroz-Turek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/402187.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Świętokrzyska w Kielcach. Wydawnictwo PŚw
Tematy:
architecture artifacts
preventive care
reserve
historical buildings
integrity
relikty architektury
konserwacja zapobiegawcza
rezerwat
autentyzm
integralność
historyczne budynki
Opis:
Archaeological reserves and museums accessible to the public have become the mainstream means of exhibiting underground architectural and archaeological relics. The reserves protecting the most precious relics related to the earliest history of Poland are usually located under religious buildings, which in the Middle Ages replaced yet earlier structures. The heritage buildings in Kraków, Gniezno and Płock are just three examples used here in order to illustrate the restoration and technical determinants affecting the development and use of the exhibitions of architectural and archaeological relics in a historical object.
Nurtem obecnej prezentacji podziemnych reliktów architektoniczno-archeologicznych są rezerwaty archeologiczne lub muzea dostępne dla zwiedzających. Rezerwaty chroniące najcenniejsze relikty związane z najstarszą historią Polski znajdują się najczęściej pod obiektami sakralnymi, które w średniowieczu zastąpiły wcześniejsze budowle. W Krakowie, w Gnieźnie, czy w Płocku to tylko trzy przykłady na których autorka chciałby zobrazować uwarunkowania konserwatorsko-techniczne na jakie się napotyka oraz jakie występują w trakcie tworzenia i użytkowania ekspozycji reliktów architektonicznych i archeologicznych w zabytku.
Źródło:
Structure and Environment; 2017, 9, 3; 165-179
2081-1500
Pojawia się w:
Structure and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OSOBY STARSZE W SYSTEMIE OCHRONY ZDROWIA
THE ELDERLY IN THE HEALTH CARE SYSTEM
Autorzy:
Pieprzyk, Maria
Pieprzyk, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694070.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
geriatiric care
health care system
ageing
ageing society
diseases of old ag
geriatric preventive care
opieka geriatryczna
system ochrony zdrowia
starzenie się
starzenie się społeczeństwa
choroby wieku starczego
profilaktyka gerontologiczna
Opis:
Two major socioeconomic trends are currently changing the terrain of the elderly care – the population is ageing and the geriatric health care system is under an increasing strain. This will soon pose serious challenges for the public health system along with the state budget and family finances. Healthy ageing must become a priority objective for both the population and personal health services and to address the task will require innovative prevention programming. Despite the rising health care costs, the public health care system is poorly managed, fragmented and depersonalised. The ageing of the population means that more senior citizens will need care for longer periods of time, and the strain on the health care system will continue to intensify. Already today many health care institutions have a limited capacity to respond adequately to the needs of the ageing population. What is more, geriatric care differs from standard adult health care because it focuses on the unique needs of the elderly person. The aged body is physiologically different from the younger adult body, and in the old age the decline of various organ systems becomes more manifest.
Artykuł przedstawia sytuację osób starszych w systemie ochrony zdrowia. Stan zdrowia osób starszych charakteryzuje się wielochorobowością i przewlekłością, dlatego ich leczenie wymaga holistycznego, kompleksowego podejścia. Opieka geriatryczna jest powszechnie uznaną metodą leczenia seniorów, spełniając bowiem wymóg powszechności, wysokiej jakości, kompleksowości zaspakajania złożonych potrzeb zdrowotnych osób starszych, pozwala na zredukowanie kosztów leczenia. W polskim systemie ochrony zdrowia opieka geriatryczna jest marginalizowana, a wręcz pomijana. Istniejące rozwiązania prawne nie sprzyjają rozwojowi geriatrii, mimo że ta dziedzina medycyny uznana została za priorytetową. Artykuł porusza również problematykę profilaktyki gerontologicznej i edukacji zdrowotnej, które pozwolą przygotować się do zdrowej starości.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 3; 175-188
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy profilaktyka stomatologiczna ma uzasadnienie w działaniach z zakresu medycyny pracy?
Is dental prophylaxis justified in activities of occupational medicine?
Autorzy:
Jaraszek, Małgorzata
Hanke, Wojciech
Marcinkiewicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082511.pdf
Data publikacji:
2022-06-20
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
próchnica
zdrowie jamy ustnej
edukacja zdrowotna
opieka profilaktyczna
czynniki ryzyka zawodowego
źródła wiedzy
dental decay
oral health
health education
preventive care
occupational risk factor
sources of knowledge
Opis:
Wstęp: Rosnąca częstość występowania próchnicy zębów u osób w każdym wieku uzasadnia potrzebę ciągłego poszukiwania skutecznych metod zapobiegania jej rozwojowi, także w kontekście oceny oddziaływania szkodliwości zawodowych. Hipoteza badawcza niniejszej pracy zakładała, że uczniowie szkoły gastronomicznej z racji specyfiki zawodu mają wymuszony, dodatkowy kontakt z żywnością, co może utrudniać im utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej i w konsekwencji zwiększać zachorowalność na próchnicę.Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 109 mężczyzn: 55 uczniów technikum gastronomicznego (GA) oraz dla porównania 54 uczniów technikum elektryczno-informatycznego (E-I), całkowicie niezwiązanego z obróbką żywności. Badanie każdego ucznia, przeprowadzane w 2 etapach (na początku edukacji zawodowej w technikum i po 3 latach praktycznej nauki zawodu), składało się z 2 części – badania stomatologicznego oraz badania kwestionariuszowego (ocena indywidualnej higieny jamy ustnej, preferowanych artykułów spożywczych i źródeł wiedzy na temat żywienia). Wyniki: Po 3 latach obserwacji większy wzrost liczby osób z próchnicą (P > 0) zaobserwowano w grupie E-I (różnica istotna statystycznie). W grupie GA wzrost liczby osób z próchnicą był nieistotny statystycznie. Analiza źródeł wiedzy na temat zdrowego odżywiania i higieny jamy ustnej wykazała, że po 3 latach praktycznej nauki zawodu dla uczniów GA głównym źródłem wiedzy stała się szkoła i uzupełniająco internet, a dla uczniów E-I – przede wszystkim internet, a dodatkowo rodzina.Wnioski: Mniejszy przyrost częstości występowania próchnicy w grupie GA należy wiązać z realizowaną w szkole teoretyczną i praktyczną nauką na temat żywności oraz żywienia. Dlatego należy udoskonalać metody prowadzenia edukacji prozdrowotnej dotyczącej higieny jamy ustnej w szkołach zawodowych i poszerzyć standardy postępowania lekarskiego podczas obligatoryjnych badań profilaktycznych u każdego ucznia rozpoczynającego praktyczną naukę zawodu.
Background: The growing incidence of caries at all ages groups, justifies the need of constant search for effective methods of preventing, also in the context of the assessment of the impact of occupational agent. The research hypothesis assumed that due to the specificity of the profession, students of the gastronomic school have forced, additional contact with food. Thus it might be difficult for them students to maintain proper oral hygiene and, consequently, increase the incidence of tooth decay. Material and Methods: The study group comprised 109 men: 55 students of a gastronomic technical school (GA) and for comparison 54 students of an electrical and IT technical school (E-I), whose vocational education was completely unrelated to food processing. The study was performed at 2 stages (at the beginning and after 3 years of practical vocational training) and comprised of 2 parts: a dental examination and a questionnaire examination (assessment of individual oral hygiene, preferred food products and sources of knowledge about nutrition). Results: After 3 years of observation, a higher, statistically significant, increase in the number of people with caries (P > 0) was observed in the group of students from the E-I school. The analysis of the sources of knowledge on healthy eating and oral hygiene showed that after 3 years of practical vocational training, the main source of knowledge for GA students was school and the Internet, for E-I students the internet and the family. Conclusions: The smaller increase in the incidence of tooth decay in the group of GA might probably be associated with the theoretical and practical teaching of food and nutrition in the school. Therefore, the methods of conducting pro-health education on oral hygiene in vocational schools should be improved and the standards of medical conduct during obligatory preventive examinations in every student starting their practical vocational training should be extended.
Źródło:
Medycyna Pracy; 2022, 73, 3; 219-227
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zadań służby medycyny pracy realizowanych w Polsce w latach 1997–2014. Czy w pełni wykorzystujemy potencjał badań profilaktycznych?
Analysis of tasks of occupational health services accomplished in Poland, 1997–2014. Do we exploit the full potential of prophylactic examinations of workers?
Autorzy:
Marcinkiewicz, Andrzej
Wojda, Mariola
Walusiak-Skorupa, Jolanta
Hanke, Wojciech
Rydzyński, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164044.pdf
Data publikacji:
2017-02-28
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
orzecznictwo
profilaktyka
opieka profilaktyczna
służba medycyny pracy
lekarz medycyny pracy
badania okresowe
prevention
preventive care
medical certification
occupational health service
occupational medicine physician
occupational health check
Opis:
Wstęp Na podstawie danych pochodzących z obowiązkowej sprawozdawczości oceniono zakres opieki profilaktycznej sprawowanej przez lekarzy służby medycyny pracy (SMP) w Polsce, w tym liczbę i rodzaje realizowanych świadczeń. Materiał i metody Analizą objęto dane z lat 1997–2014, zawarte w wypełnianym corocznie przez lekarzy SMP formularzu statystycznym MZ-35A – „Sprawozdanie lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracujących”. Wyniki W analizowanym okresie liczba lekarzy SMP zmniejszyła się z 8507 do 6741, natomiast z 4967 do 6261 wzrosła liczba podstawowych jednostek SMP, które są podmiotami właściwymi do sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi. W latach 1997–2014 w Polsce rocznie wykonywano średnio 3,961 mln obowiązkowych dla pracowników badań profilaktycznych. W 99,3% przypadków kończyły się one wydaniem orzeczenia o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Badania wstępne przed podjęciem pracy stanowiły średnio 38,8% wszystkich badań profilaktycznych, okresowe – 52,8%, a wykonywane po przekraczającej 30 dni absencji chorobowej badania kontrolne – 6,7%. Dla potrzeb oceny predyspozycji zdrowotnych w związku z praktyczną nauką zawodu lekarze SMP rocznie przeprowadzali średnio 336,7 tys. badań profilaktycznych uczniów, studentów, słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych i uczestników studiów doktoranckich. W 2014 r. na 1 lekarza SMP przypadało średnio 1871 pracowników podlegających opiece profilaktycznej. Szacuje się, że mimo obowiązku ustawowego podstawowe jednostki SMP mają umowy zawarte jedynie z 22,2% wszystkich pracodawców. Wnioski Liczba i rodzaj świadczeń wykonywanych corocznie w Polsce przez SMP wskazuje na wysoki, ale nie w pełni wykorzystany potencjał prowadzonej skutecznie profilaktyki chorób zarówno bezpośrednio związanych z pracą zawodową, jak i pośrednio wpływających na możliwość wykonywania pracy. Med. Pr. 2017;68(1):105–119
Background Mandatory medical reports can be used to evaluate the scope of activity of occupational health services (OHS), including the number and kind of services. Material and Methods The analysis comprised data for the period 1997–2014, derived from mandatory reports MZ-35A submitted by OHS units. Results During the analyzed period the number of occupational medicine physicians decreased from 8507 to 6741, while the number of OHS units – responsible for prophylactic care – increased from 4967 to 6261. In the years under report 3,961 million mandatory health check-ups were performed, of which 99.3% resulted in issuing fitness for work certificates. Pre-employment examinations made 38.8%, while periodical ones – 52.8% and control ones – 6.7% of all check-ups. Moreover, 336 700 examinations of apprentices, students, vocational courses attendants and Ph.D. students were performed to evaluate any contradictions for vocational training. In 2014, there were 1871 workers provided with preventive care per 1 occupational physician. It was estimated that despite legal obligation, only 22.2% of employers had signed agreements with OHS units. Conclusions The analysis of the number and kind of services provided by OHS units revealed high but not fully exploited potential for efficient prophylaxis of both directly occupational work-related and indirectly work-exacerbated diseases. Med Pr 2017;68(1):105–119
Źródło:
Medycyna Pracy; 2017, 68, 1; 105-119
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktywność zawodowa w czasie ciąży na podstawie badania "Polska Kohorta Matka–Dziecko"
Occupational activity during pregnancy based on the Polish Mother and Child Cohort Study
Autorzy:
Polańska, Kinga
Jurewicz, Joanna
Marcinkiewicz, Andrzej
Makowiec-Dąbrowska, Teresa
Hanke, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166288.pdf
Data publikacji:
2014-10-28
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
ciąża
aktywność zawodowa
grupy zawodowe
poziom stresu zawodowego
dojazd do pracy
opieka profilaktyczna
pregnancy
working activity
occupational sectors
level of occupational stress
commute for work
preventive care
Opis:
Wstęp: W Polsce powikłania ciąży, porodu i połogu stanowią jedną z najczęstszych przyczyn absencji chorobowej. Celem badania była ocena przebiegu pracy zawodowej kobiet ciężarnych ze szczególnym uwzględnieniem czynników determinujących czasową niezdolność do pracy w czasie ciąży potwierdzoną orzeczeniem lekarskim. Materiał i metody: Podstawę analiz dotyczących aktywności zawodowej w ciąży stanowiło badanie „Polska Kohorta Matka–Dziecko". Analizą objęto dane 954 pracujących kobiet ciężarnych. Z kobietami włączonymi do badania przeprowadzony został wywiad kwestionariuszowy (3-krotnie w czasie trwania ciąży) ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu pracy zawodowej oraz oceny poziomu stresu zawodowego na podstawie Kwestionariusza do Subiektywnej Oceny Pracy. Wyniki: Kobiety ciężarne zaprzestawały pracy zawodowej na skutek orzeczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy średnio w 16 tygodniu ciąży i nie kontynuowały tej aktywności do końca trwania ciąży. W badanej grupie kobiet zaprzestających zatrudnienia (≤ 12 tygodnia ciąży) na podstawie orzeczenia o czasowej niezdolności do pracy stwierdzono niższy poziom wykształcenia (OR = 2,4; p < 0,001) i gorszy status ekonomiczny (OR = 9,6; p = 0,03). Kobiety te częściej dojeżdżały do pracy komunikacją miejską (OR = 2,7; p < 0,001), dłuższy czas poświęcały na dojazd do pracy (OR = 1,4; p = 0,008) oraz deklarowały wysoki poziom stresu zawodowego (OR = 3,0; p < 0,01). Istotnie częściej orzeczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy w pierwszym trymestrze ciąży otrzymywały kelnerki (OR = 4,2; p = 0,005), pielęgniarki (OR = 3,3; p = 0,02) oraz osoby pracujące w handlu (OR = 2,3; p < 0,001) w porównaniu z kobietami wykonującymi prace biurowe. Wnioski: Przedstawione dane wskazują na konieczność wypracowania modelu współpracy pomiędzy lekarzem medycyny pracy i ginekologiem oraz większego zaangażowania tego pierwszego w opiekę profilaktyczną nad pracującą kobietą ciężarną. Istotne znaczenie ma również zwiększenie świadomości pracodawców odnośnie do potencjalnych zagrożeń i uciążliwości w miejscu pracy w celu stworzenia warunków pracy bezpiecznych dla przebiegu i wyniku ciąży oraz stanu zdrowia kobiety ciężarnej. Med. Pr. 2014;65(1):65–72
Background: In Poland conditions related to or aggravated by the pregnancy, childbirth or the puerperium are one of the most common causes of sickness absence. The aim of the study was to analyze the occupational activity pattern during pregnancy and to evaluate the determinants of pregnancy-related temporary work disability confirmed by medical certificate. Materials and Methods: The presented analysis is based on data collected under the Polish Mother and Child Cohort Study. The study population consisted of 954 women who reported occupational activity during pregnancy. All women participating in the study were interviewed 3 times during pregnancy. Detail information on occupational activity during pregnancy and occupational stress, based on the Subjective Work Characteristics Questionnaire, was collected from all women. Results: The pregnant women had been issued medical certificate of temporary work disability because of conditions related to or aggravated by the pregnancy, childbirth or by the puerperium at 16 week of gestation on average and did not continue their activities until the end of pregnancy. The statistically significant determinants of receiving such medical certificate in the first trimester of pregnancy (≤ 12 weeks of pregnancy) comprised poor health condition and complications during pregnancy (OR = 1.4; p = 0.01), lower education (OR = 2.4; p < 0.001), socio-economic status (OR = 9.6; p = 0.03), use of public transport to commute to work (OR = 2.7; p < 0.001), a longer work commute (OR = 1.4; p = 0.008) and a higher level of occupational stress (OR = 3.0; p < 0.01). Waitresses, nurses and saleswomen received medical certificate of temporary work disability in the first trimester of pregnancy more frequently than office workers (OR = 4.2; p = 0.005; OR = 3.3; p = 0.02; OR = 2.3; p < 0.001 respectively). Conclusions: It is crucial to develop the model of cooperation between occupational medicine physicians and gynecologists and a greater involvement of the former in the prophylactic care of occupationally active pregnant women. It is also important to increase the employers' awareness of potential risks and arduousness at work to assure working conditions safe for the pregnancy outcome and health of both women and their babies. Med Pr 2014;65(1):65–72
Źródło:
Medycyna Pracy; 2014, 65, 1; 65-72
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ pandemii COVID-19 na zasoby i działalność jednostek podstawowych służby medycyny pracy w Polsce
The impact of the COVID-19 pandemic on the resources and activities of basic occupational health services in Poland
Autorzy:
Marcinkiewicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082523.pdf
Data publikacji:
2022-02-18
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
orzecznictwo lekarskie
opieka profilaktyczna nad pracownikami
sprawozdawczość medyczna
służba medycyny pracy
badania okresowe pracowników
COVID-19
medical certification
preventive care
medical reporting
occupational health service
occupational health check
Opis:
Wstęp: W roku 2020 – pierwszym trwania pandemii COVID-19 – doszło do wielu zjawisk wpływających na pracowników oraz pracodawców, a w konsekwencji zarówno pośrednio, jak i bezpośrednio, na służbę medycyny pracy (SMP). Celem artykułu była analiza działalności lekarzy i jednostek SMP w Polsce w tym okresie. Materiał i metody: Analizę liczby lekarzy i jednostek SMP oraz realizowanej przez nich działalności profilaktyczno-orzeczniczej wykonano na podstawie formularzy statystycznych MZ-35 i MZ-35A stanowiących obowiązkową sprawozdawczość medyczną. Wyniki: W 2020 r. w Polsce było zarejestrowanych 6349 lekarzy uprawnionych do wykonywania badań profilaktycznych pracowników i sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej niezbędnej z uwagi na warunki pracy [mniej o 248 (3,8%) w porównaniu z 2019 r.]. Jednocześnie do 5784 (o 3,2%) zmniejszyła się liczba jednostek podstawowych SMP. W 2020 r. lekarze medycyny pracy zgłosili wykonanie 4 314 520 badań profilaktycznych pracowników i kandydatów do pracy, to jest o ponad 1 mln 231 tys. (22,2%) mniej niż w roku poprzedzającym pandemię. Ponadto sprawozdali wykonanie 255 887 badań profilaktycznych w związku z praktyczną nauką zawodu uczniów, studentów, słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz uczestników studiów doktoranckich [mniej o 157 220 (38,1%) niż w 2019 r.]. W 2020 r. przeprowadzili 1 933 355 badań wstępnych (mniej o 23,9% niż w 2019 r.), 1 924 929 badań okresowych (mniej o 25,1%) oraz 456 236 badań kontrolnych (więcej o 5,1%). Odnotowano także znaczny spadek realizowanych przez jednostki SMP liczby wizytacji zarówno całych zakładów pracy (z 6437 do 3625), jak i pojedynczych stanowisk (z 46 197 do 26 389). W pierwszym roku trwania pandemii COVID-19 lekarze SMP zgłosili natomiast niemal trzykrotnie więcej (2183) podejrzeń chorób zawodowych. W 2019 r. corocznego obowiązku sporządzania sprawozdań z działalności profilaktycznej na druku MZ-35A dopełniło zaledwie 3607 (56,8%) zobligowanych do tego lekarzy. Wnioski: Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na działalność profilaktyczną sprawowaną przez lekarzy medycyny pracy.
Background: In 2020, the first year of the COVID-19 pandemic, there were a number of factors affecting employees, employers, and consequently, both directly and indirectly, the occupational health service (OHS). The purpose of this publication is to analyze the activity of physicians and OHS units in this period in Poland. Material and Methods: The analysis of the number of physicians, OHS units and their activities was performed on the basis of the MZ-35 and MZ-35A statistical forms, which represent obligatory medical reporting. Results: There were 6349 occupational medicine physicians in Poland, who are entitled to conduct prophylactic examinations of employees and provide preventive health care, necessary due to working conditions (less by 248 [3.8%] compared to 2019). At the same time, the number of OHS basic units decreased to 5784 (by 3.2%). In 2020, occupational health physicians reported 4 314 520 prophylactic examinations of employees and job applicants, what is over 1 million 231 thousand (22.2%) less than in the year preceding the pandemic. In addition, they reported the performance of 255 887 prophylactic examinations related to the practical vocational training of pupils, students, participants in qualification vocational training and Ph.D. candidates (less by 157 220 [38.1%]). In 2020, they performed 1 933 355 preliminary examinations (23.9% less), 1 924 929 periodic examinations (25.1% less) and 456 236 follow-up examinations (5.1% more). In 2020, there was also a significant decrease in the number of visits to entire workplaces (from 6437 to 3625) and individual positions (from 46 197 to 26 389) carried out by OHS units. Also in 2020, an almost threefold increase (to 2183) in the number of suspected occupational diseases was reported by OHS physicians. In 2019, the duty to submit an annual report regarding prophylactic activities on the MZ-35A form has been obeyed by only 3607 (56.8%) obliged physicians. Conclusions: The COVID-19 pandemic has significantly affected preventive activities carried out by occupational physicians.
Źródło:
Medycyna Pracy; 2022, 73, 1; 19-24
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nefropatia mezoamerykańska – nowe wyzwanie dla lekarzy medycyny pracy
Mesoamerican nephropathy – a new challenge for occupational physicians
Autorzy:
Kanclerz, Katarzyna
Wołyniec, Wojciech
Rutkowski, Przemysław
Renke, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085527.pdf
Data publikacji:
2020-05-15
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
nefropatia mezoamerykańska
nefropatia endemiczna
przewlekła choroba nerek
ocena zdolności do pracy
albuminuria
opieka profilaktyczna nad pracownikami
mesoamerican nephropathy
endemic nephropathy
chronic kidney disease
evaluation of fitness for work
preventive care over employees
Opis:
Nefropatia mezoamerykańska (mesoamerican nephropathy – MeN) to endemiczna forma przewlekłej choroby nerek (PChN), która nie ma związku z czynnikami ryzyka rozwoju PChN, takimi jak cukrzyca i nadciśnienie tętnicze. Występuje przede wszystkim u mężczyzn zatrudnionych w rolnictwie, wykonujących ciężką pracę fizyczną w gorącym i suchym klimacie. Od końca lat 90. XX w. zanotowano znaczący wzrost liczby zachorowań na PChN w Ameryce Środkowej i południowym Meksyku, a częstość jej występowania w tym regionie jest prawie 9-krotnie wyższa niż w Stanach Zjednoczonych. Najwyższa na świecie śmiertelność z powodu PChN jest w Salwadorze: w latach 1984–2005 wzrosła 10-krotnie. Patofizjologia MeN pozostaje niewyjaśniona. W materiale histopatologicznym obecne są przewlekłe zmiany cewkowo-śródmiąższowe, którym mogą towarzyszyć zmiany w kłębuszkach nerkowych. Na rozwój choroby mają istotny wpływ powtarzany cyklicznie stres cieplny, związane z nim nadmierne pocenie się oraz odwodnienie. Choroba stanowi ważny problem społeczny i ekonomiczny oraz wyzwanie w zakresie diagnostyki, terapii i profilaktyki dla lekarzy wielu specjalności, szczególnie dla lekarzy medycyny pracy.
Mesoamerican nephropathy (MeN) is an endemic form of chronic kidney disease (CKD) that is not related to risk factors for CKD, such as diabetes and hypertension. It primarily affects men, rural and agricultural laborers, who work in an extremely hot and dry environment. The greatest increase in the prevalence of CKD, particularly since the late 1990s, has been reported in Central America and Southern Mexico, where the prevalence is almost 9 times higher than in the USA. The highest mortality associated with CKD is reported in El Salvador where a 10-fold increase was recorded in 1984–2005. In histological examination, MeN patients manifest tubulointerstitial lesions and, in some cases, also lesions in the glomeruli. The cause of MeN remains unclear. Repeated episodes of occupational heat stress, and sweating accompanied by water loss, have a significant impact on the disease development. The disease is a significant social and economic problem, and a challenge in the field of diagnostics, therapy and prevention for physicians of many specialties, especially for occupational physicians.
Źródło:
Medycyna Pracy; 2020, 71, 3; 353-361
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innovative forms supporting safe methods of work in safety engineering for the development of specjalizations
Innowacyjne formy wspomagania bezpiecznych metod pracy w inżynierii bezpieczeństwa dla rozwoju inteligentnych specjalizacji
Autorzy:
Gembalska-Kwiecień, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/410046.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
STE GROUP
Tematy:
safety engineering
healthy society
preventive care
occupational diseases
management systems of occupational health and safety
human factor
intelligent specializations
inżynieria bezpieczeństwa
zdrowe społeczeństwo
profilaktyka zdrowotna
choroby zawodowe
systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
inteligentne specjalizacje
Opis:
The article discusses innovative forms of participation of employees in the work safety system. It also presents the advantages of these forms of employees’ involvement. The aim of empirical studies was the analysis of their behavior and attitude towards health and safety at work. The issues considered in the article have a significant impact on the improvement of methods of prevention related to work safety and aided the creation of a healthy society.
W prezentowanym artykule zajęto się innowacyjnymi formami partycypacji pracowników w system bezpieczeństwa pracy. Przedstawiono korzyści wynikające z tych form zaangażowania pracowników. Przeprowadzono badania empiryczne, których celem było przeprowadzenie analizy zachowań i postaw pracowników odnośnie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zagadnienia poruszone w artykule w istotny sposób wpływają na doskonalenie metod profilaktycznych związanych z bezpieczeństwem pracy i wspomaganiem tworzenia zdrowego społeczeństwa.
Źródło:
Management Systems in Production Engineering; 2016, 4 (24); 268-273
2299-0461
Pojawia się w:
Management Systems in Production Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ systemu wychowawczego św. Jana Bosko na działalność opiekuńczo-wychowawczą zgromadzeń zakonnych w Polsce
Autorzy:
Puszka, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606677.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Salesians, preventive system, religious orders, care, Christian education, orphanhood and abandonment
salezjanie, system prewencyjny, zakony, opieka, wychowanie chrześcijańskie, sieroctwo i opuszczenie
Opis:
The priest Saint Jan Bosco (1815–1888) was an eminent educator of the youth and the creator of an original educational system called a preventive one. John Bosco established a new congregation of Salesian brothers who took care of and educated the former juvenile prisoners as well as abandoned and orphaned boys from the neighbourhood of Turin. He entrusted a new congregation of Daughters of Mary Help of Christians (Salesian Sisters) with the task of taking care of poor and orphaned girls. The system was based on the principles of Christian education, on the Eucharistic life of the youth who were given wise love, friendship and goodness in the institutions and oratories. The youth attended vocational schools and workshops organized specially for them and those gave them a chance for a better life. Other religious orders concerned with educating children and youth in the Polish territories also draw from the Salesian educational models. These include Male and Female Congregations of Saint Michael the Archangel, Congregation of Sisters Shepherdesses of Divine Providence as well as lay associations within the so-called Salesian Family.
Święty ksiądz Jan Bosko (1815–1888) był wybitnym wychowawcą młodzieży, twórcą oryginalnego systemu wychowawczego zwanego prewencyjnym (zapobiegawczym). Założył nowe zgromadzenia zakonne – salezjanów – zajmujących się opieką i wychowaniem byłych małoletnich więźniów, opuszczonych i osieroconych chłopców z okolic Turynu. W roku 1872 opiekę nad ubogimi i osieroconymi dziewczętami powierzył nowemu zgromadzeniu Córek Maryi Wspomożycielki (salezjanki). Program opieki nad podopiecznymi był oparty na zasadach wychowania chrześcijańskiego, życiu eucharystycznym wychowanków, których w zakładach i oratoriach otaczano rozumną miłością, przyjaźnią i dobrocią. Podopieczni uczęszczali do zorganizowanych dla nich szkół zawodowych i warsztatów, które w przyszłości dawały im szansę na lepsze życie. Końcem XIX wieku zakon ten został sprowadzony na ziemie polskie, gdzie prężnie się rozwijał. Z salezjańskich wzorców wychowawczych współcześnie czerpią także inne zgromadzenia zakonne zajmujące się wychowaniem dzieci i młodzieży na ziemiach polskich, tj.: Zgromadzenie św. Michała Archanioła, Zgromadzenie Sióstr św. Michała Archanioła (michalitki), Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, a także stowarzyszenia świeckie działające w tzw. Rodzinie Salezjańskiej.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2016, 35, 4
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
UWAGI KRYTYCZNE O NOWYM ŚRODKU ZAPOBIEGAWCZYM, PRZEWIDZIANYM W ART. 276A K.P.K.
Critical Remarks on a New Preventive Measure Provided for in Art. 276a of the Polish Code of Criminal Procedure
Autorzy:
Buratowska, Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096725.pdf
Data publikacji:
2021-12-26
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
środek zapobiegawczy; pokrzywdzony; personel medyczny; zakaz ustawowy; opieka medyczna.
preventive measure; victim; medical staff; statutory prohibition; medical care.
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony został w całości nowemu środkowi zapobiegawczemu, który ustawodawca wprowadził do procesu karnego na podstawie niedawno uchwalonej ustawy antycovidowej. W opracowaniu dokonano szerokiej analizy art. 276a k.p.k., w kontekście karnoprocesowego statusu pokrzywdzonego. Wykreowany środek zapobiegawczy stanowi novum w obowiązującej procedurze karnej, dlatego też problematyka jego zastosowania, ocena wpływu na kodeksową koncepcję środków zapobiegawczych i jego relacja do pozostałych środków wolnościowych nie została dotychczas szerzej eksplikowana. Na podstawie ostatnich kilkunastu lat tendencje ustawodawcze wskazują wprost, że rola pokrzywdzonego w procesie karnym ulega stopniowemu wzmacnianiu. Niewątpliwie ustanowienie środka nieizolacyjnego, którego beneficjentem jest określona grupa społeczna, nakreśla nowy kierunek polskiej procedury karnej.
This article discusses a new preventive measure the Polish legislator has introduced for criminal proceedings on the grounds of the recently adopted anti-covid act. It presents an extensive analysis of Art. 276a of the Polish Code of Criminal Procedure in the context of the victim’s status in criminal proceedings. Te recently introduced preventive measure is a novelty to current Polish criminal procedure, and its application, the assessment of its impact on the concept of preventive measures envisaged in the Code, and its relation to other preventive measures not involving loss of liberty have so far not been examined to any great extent. Over the last decade or so, the general tendency in Polish legislation has been to strengthen the victim’s position in criminal proceedings. The establishment of a non-custodial measure which makes a specific social group its beneficiary undoubtedly marks a new trend in Polish criminal procedure.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2021, 21, 4; 213-236
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunki organizacyjno-ekonomicznych zmian ochrony zdrowia nad osobami pracującymi jako odpowiedź na pandemię COVID-19 – wyzwania wobec kryzysów zdrowotnych
Directions of organizational and economic changes in occupational health services as a response to the COVID-19 pandemic – challenges to the health crises
Autorzy:
Rydlewska-Liszkowska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2153867.pdf
Data publikacji:
2022-12-29
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
prewencja
system ochrony zdrowia
organizacja ochrony zdrowia
ochrona zdrowia pracujących
finansowanie ochrony zdrowia
pandemia
preventive programs
health care system
health care delivery
occupational health services
healthcare financing
pandemic
Opis:
Pandemia COVID-19 wywołała nie tylko doraźne organizacyjno-ekonomiczne zmiany w funkcjonowaniu ochrony zdrowia w środowisku pracy, ale również skłoniła do uwzględnienia ich w formułowaniu strategicznego podejścia systemowego do tego elementu systemu ochrony zdrowia. Celem artykułu jest identyfikacja i opis zmian organizacyjno-ekonomicznych ochrony zdrowia w środowisku pracy w czasie pandemii. Określono kierunki badań nad doskonaleniem działalności podmiotów ochrony zdrowia osób pracujących w odpowiedzi na przyszłe kryzysy zdrowotne. Przeglądowi poddano akty prawne odnoszące się do zmian organizacyjno-ekonomicznych, polskie i zagraniczne publikacje eksperckie, pełnotekstowe artykuły naukowe polsko- i angielskojęzyczne ujęte w bazie PubMed oraz publikacje wykraczające poza wyznaczony okres, spójne i użyteczne w wyjaśnianiu pojęć z zakresu organizacji, zarządzania i ekonomiki zdrowia. Przedstawione zmiany ochrony zdrowia w okresie pandemii polegały na: wprowadzeniu dodatkowych form organizacyjnych zapewniania opieki zdrowotnej pracownikom, w tym wprowadzenie liderów medycyny pracy, wzmocnieniu nadzoru nad warunkami pracy, interdyscyplinarnej współpracy na rzecz zarządzania zdrowiem osób pracujących, udziale w kampaniach proszczepionkowych i działaniach w zakresie rehabilitacji pocovidowej oraz nowej jakościowo współpracy z interesariuszami publicznej i prywatnej ochrony zdrowia. W wyniku przeprowadzonego przeglądu wskazano problemy przyszłych prac badawczych, do których zaliczono zapewnienie bezpieczeństwa podmiotów medycyny pracy w zakresie dostępności zasobów, dostosowanie alokacji zasobów do nowych potrzeb finansowych w czasie pandemii i podczas wychodzenia z niej, ewaluację zmian organizacyjnych oraz ekonomicznych wprowadzonych w okresie pandemii i zasadności ich utrzymania w kolejnych okresach, opracowanie ekonomiczno-organizacyjnego instrumentarium na czas kryzysu, zakres i zasady współpracy z interesariuszami ochrony zdrowia oraz wprowadzenie technologii medycznych bazujących na medyczno-ekonomicznej ocenie zgodnej z wytycznymi Oceny Technologii Medycznych. Med. Pr. 2022;73(6):471–483
The COVID-19 pandemic caused not only short-term organizational and economic changes in the functioning of occupational health services, but also enforced to include them in the formulation of a strategic systemic approach to this link of the health care system. The aim of the article is to identify and describe the organizational and economic changes in occupational health services during the pandemic. On this basis, the directions of further research on the improvement of the activities of health care entities of working people in response to future health crises have been formulated. The review covered legal acts relating to organizational and economic changes, Polish and foreign expert publications, full-text Polish and English-language scientific articles included in the PubMed database, publications beyond the specified period, consistent and useful in explaining the concepts of organization, management and economics. The changes in occupational health services presented in the literature during the pandemic consisted of: introducing additional organizational forms of providing health care to employees including occupational medicine leaders, strengthening supervision over working conditions, interdisciplinary cooperation for managing the health of working people, participation in pro-vaccination campaigns, activities in the field of rehabilitation after COVID-19 and new-quality cooperation with public and private health stakeholders. As the result of the review, problems were formulated for future research, which included ensuring the security of occupational medicine entities in terms of resource availability, adjusting the allocation of resources to new financial needs during and after a pandemic, evaluation of organizational and economic changes introduced during the pandemic and the legitimacy of their maintenance in subsequent periods, the development of economic and organizational instruments for the time of crisis, the scope and principles of cooperation with health care stakeholders and the introduction of medical technologies based on a medical and economic assessment according to Health Technology Assessment. Med Pr. 2022;73(6):471–83
Źródło:
Medycyna Pracy; 2022, 73, 6; 471-483
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies