Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "prawa przyrody" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-16 z 16
Tytuł:
THE CONCEPT OF MIRACLE AS AN “EXTRAORDINARY EVENT”
KONCEPCJA CUDU JAKO „ZDARZENIA NIEZWYKŁEGO”
Autorzy:
Świeżyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488271.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
miracle
laws of nature
extraordinary event
laws of science
cud
prawa przyrody
zdarzenie niezwykłe
prawa przyrodnicze
Opis:
Zazwyczaj, najkrócej rzecz ujmując, określa się cud jako „niezwykłe zdarzenie spowodowane przez Boga”. Bliższa analiza pojęcia niezwykłości prowadzi do wyróżnienia dwóch innych cech cudu – ponadnaturalności i naukowej niewyjaśnialności. Wyodrębnienie i przedstawienie dwóch podstawowych charakterystyk zdarzenia cudownego (ponadnaturalność i naukowa niewyjaśnialność), które występują (choć nie zawsze w jednakowy sposób wyrażone) w definicjach i określeniach cudu proponowanych w literaturze przedmiotu, może posłużyć do wskazania zasadniczych kierunków, w których powinny być prowadzone dalsze analizy tytułowego zagadnienia. Warto także zasygnalizować główne problemy, jakie pojawiają się w związku z przyjęciem wspomnianych określeń. Problemy te dotyczą różnorodnej treści podkładanej pod poszczególne rozumienia cudu i dlatego wymagają ponownego przemyślenia istotnego znaczenia tego pojęcia. W trakcie analizy określenia cudu jako „zdarzenia niezwykłego” zamierzam więc uzasadnić twierdzenie, że cud jako zdarzenie niezwykłe” jest rozumiany na dwa sposoby: (1) jako zdarzenie ponadnaturalne i (2) jako zdarzenie naukowo niewyjaśnialne. Następnie będę starał się pokazać, że w przypadku (1) można mówić o zdarzeniu ponadnaturalnym jako o zdarzeniu cudownym tylko wtedy, gdy ma się na myśli to, że jest ono spowodowane ponadnaturalną przyczyną (za którą uznaje się Boga), a nie wtedy, gdy za ponadnaturalny uznaje się jego przebieg. Z kolei odnośnie do przypadku (2) proponuję przyjąć pogląd, że mówienie o naukowej niewyjaśnialności zdarzenia cudownego nie ma sensu, gdyż twierdzenie to jest konsekwencją rozumienia cudu jako pogwałcenia prawidłowości przyrody, a tego nie można wykazać (i nie ma takiej potrzeby). Można natomiast utrzymywać, że zdarzenie cudowne to takie zdarzenie, które musi być niewyjaśnione naukowo w momencie, gdy zachodzi.
It has been common for some time to think of a miracle as a special, an extraordinary event possessing a supernatural cause. Such a supernaturalistic account of miracles might be constructed with an eye to apologetic concerns, with the hope that the occurrence of a miracle might provide a defense for theism. The general strategy of such an apologetic appeal is to suggest that a miracle is an event that nature could not produce on its own. It is thought of as an event that is incapable of receiving a natural explanation. Thus the supernaturalist hopes that the occurrence of a miracle will point to the operation of a causal force from outside of nature, i.e. one that is supernatural. I am going to justify the proposition that the miracle as an “extraordinary event” is understood in two ways: (1) as a supernatural event and (2) as an event inexplicable by science. Then I will seek to show that in the case (1) we can talk about a supernatural event as a miraculous one, only when we mean the fact that it is caused by a supernatural cause (God) and not when we mean that the very event (the way it proceeds) is supernatural. And with respect to the case (2) I suggest the attitude that talking about the scientific inexplicability of a miraculous event doesn’t make sense, because it results from understanding the miracle as a violation of the laws of nature and that cannot be proven (and there is no need to do so). My concern is to show the liabilities of such an account of miracles, and to show how our concept of the miraculous may do without it.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 2; 89-108
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizyka i umysł Boga. Przemówienie na uroczystości wręczenia Nagrody Templetona
Physics and the Mind of God: The Templeton Prize Address
Autorzy:
Davies, Paul
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553148.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Wszechświat
Bóg
prawa przyrody
subtelne zestrojenie
inteligibilność przyrody
universe
God
laws of nature
fine-tuning
intelligibility of nature
Opis:
Współcześnie istnienie nauki oraz jej sukcesy w różnych dziedzinach nikogo nie dziwią. Tak bardzo przyzwyczailiśmy się do funkcjonowania nauki, że nie pytamy nawet, dlaczego my, ludzie, potrafimy naukę uprawiać. Prawa przyrody traktuje się jako „dane”, lecz tylko nieliczni zastanawiają się, skąd się one wzięły. Czy to, że umysł ludzki posiada zdolność racjonalnego myślenia i skutecznego odkrywania tajemnic natury, czyni z nas kogoś wyjątkowego, czy przeciwnie, jest nic nie znaczącym zbiegiem okoliczności? Czy nasze istnienie ma jakiś głębszy sens? Czy jest ono zwykłym przypadkiem, czy też może wpisane jest w prawa przyrody? Jaka jest relacja między nauką a religią? Rozważania w wymienionych wyżej obszarach tematycznych podejmuje Paul Davies w przemówieniu wygłoszonym na uroczystości wręczenia mu Nagrody Templetona.
Today no one is surprised at the existence of science and its successes in various domains. We have used to the functioning of science so much that we don’t ask why we, people, can pursue science at all. Laws of nature are regarded as a “given” and only few are wondering how they emerged. Is the fact that human mind has the ability of rational thinking and successful discovering the mysteries of nature a basis for concluding that we are special, or, on the contrary, is it a meaningless coincidence? Does our existence have any deeper meaning? Is it a mere accident or is it written into the laws of nature? Author considers these themes in address given at the ceremony of Templeton Prize.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 7-21
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea Bożej wszechmocy a problem zła
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669343.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
God’s omnipotence
problem of evil
physical evi
laws of nature
Boża wszechmoc
problem zła
zło fizyczne
prawa przyrody
Opis:
This article deals with the relation between the theological idea of God’s omnipotence and the problem of evil which refers to the question of how to reconcile the existence of evil with God who is good. One of the main arguments of theodicy, which is a philosophical discipline dealing with this question, points to some important limitations of God’s omnipotence. According to this argument, God’s power is limited by different factors. One of them is human freedom: God can not prevent evil resulting from free decisions of people, because He himself decided them to be free. But this argument can be extended to the whole created world: God gives freedom not only to man, but to the whole universe as well, and this is why it can freely evolve in the boundaries of laws of nature. Physical evil is a simple consequence of such freedom of created world. The paper is composed of three parts. At first, the very idea of God’s omnipotence is discussed. Then the relation of God’s omnipotence and the laws of nature is expounded. In the end the so called non-interventionist model of God’s action in nature is presented.
Tematyka artykułu oscyluje wokół koncepcji Bożej wszechmocy postrzeganej przez pryzmat głównego problemu teodycei, która stara się znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego Bóg pozwala na zło. Jeden z argumentów wykorzystywanych w ramach tej dyscypliny odnosi się do różnego rodzaju ograniczeń Bożej wszechmocy, które decydują o tym, że z pewnych względów wszechmocny Stwórca nie może zapobiec różnym formom zła. Takim ograniczeniem jest np. wolność darowana człowiekowi – pozwalając na istnienie wolnej woli Bóg nie może powstrzymać działań człowieka prowadzących do zła. W artykule poddano analizie nieco inny aspekt tego samego ograniczenia, który ma związek z funkcjonowaniem świata przyrody: Bóg daje wolność nie tylko rozumnemu człowiekowi, ale również całej materii, która w granicach wyznaczonych przez prawa przyrody może doświadczać autentycznej autonomii. W tej interpretacji zło fizyczne jawi się jako prosta konsekwencja integralności procesów przyrodniczych. Pierwsza część artykułu dotyczy samej idei Bożej wszechmocy; w drugiej części idea ta zostaje odniesiona do koncepcji praw przyrody; w trzeciej i ostatniej omówiony jest tzw. nieinterwencjonistyczny model działania Boga w przyrodzie.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2017, 36, 2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieinterwencjonistyczny model działania Boga w świecie przyrody
Autorzy:
Pabjan, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669401.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
non-interventional model
divine action
laws of nature
St. Thomas Aquinas
model nieinterwencjonistyczny
działanie Boga
prawa przyrody
św. Tomasz z Akwinu
Opis:
This paper deals with the problem of God’s action in nature. It is argued that the divine action is always non-interventional, which means that God never violates the laws of nature. He creates the evolving universe, keeps it in existence and continously influences its history using these laws, and not breaking them. At first, the character of the laws of nature will be discussed – both in scientific and theological perspective. Later, the creative presence of God in the universe will be described. Special attention will be paid to St. Thomas Aquinas argument concerning the distinction between the first cause (which should be identified with God) and the secondary cause (which should be identified with all the physical causes explored by science). Finally, some advantages of the non-intervetnional model of the divine action in nature will be indicated.
Artykuł poświęcony jest problematyce działania Boga w świecie przyrody. Zaprezentowano w nim argumenty przemawiające za modelem nieinterwencjonistycznym, w którym zakłada się, że Bóg konsekwentnie respektuje porządek przyczyn i skutków wynikający z praw przyrody, i zamierzone przez siebie efekty uzyskuje bez naruszania tego porządku. Historia ewoluującego wszechświata, którą badają nauki empiryczne, jest w perspektywie teologicznej historią działania Boga, który stwarza świat i podtrzymuje go w istnieniu za pośrednictwem praw przyrody powodujących stopniowy rozwój wszechświata i ewolucję życia. W kolejnych częściach artykułu podjęta została problematyka praw przyrody, stwórczej obecności Boga w przyrodzie oraz działania Stwórcy dokonującego się za pośrednictwem przyczyn wtórnych (argument św. Tomasza). W zakończeniu wskazano na zalety modelu nieinterwencjonistycznego.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2016, 35, 1
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Divine Action and the Laws of Nature: A Reply to Łukasiewicz
Działanie Boga a prawa przyrody: odpowiedź Łukasiewiczowi
Autorzy:
Koperski, Jeffrey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791044.pdf
Data publikacji:
2020-10-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
działanie Boga
mechanika kwantowa
delikatne dostrojenie
prawa przyrody
zachowanie energii
divine action
quantum mechanics
fine-tuning
laws of nature
conservation of energy
Opis:
W odpowiedzi Łukasiewiczowi na Opatrzność Boża a przypadek w świecie bronię trzech wniosków. Po pierwsze, stanowisko nazwane przez niego „deizmem epistemicznym” staje przed wyzwaniami ze strony fizyki, których często się nie zauważa. Po drugie, jeśli teiści opowiadający się za argumentem celowościowym opartym na tzw. delikatnym dostrojeniu nie mają racji, to nie ma jej również większość fizyków, która uważa, że delikatne dostrojenie wymaga wyjaśnienia. Po trzecie, nie wszystkie prawa przyrody są warunkowe w takim sensie, jaki przyjmuje Łukasiewicz. Na szczęście rozróżnienie między prawami a nienomologiczną informacją pozwala na rozszerzenie jego modelu działania Boga.
This reply to Łukasiewicz’s “Divine Providence and Chance in the World” argues for three conclusions. First, what he calls “epistemic deism” faces challenges from physics that are not widely recognized. Second, if theists in favor of the fine-tuning design argument are wrong, then so are most physicists, who believe that fine-tuning requires an explanation. Third, not all laws of nature are conditional in the way that Łukasiewicz believes. Fortunately, the distinction between laws and non-nomic information provides a way to expand his model of divine action.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 127-136
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lawrence M. Krauss o powstaniu Wszechświata z nicości. Czy współczesna fizyka rozwikłała zagadkę istnienia Wszechświata?
Lawrence M. Krauss on the origin of the universe out of nothing. Did contemporary physics solve the mystery of the universe’s existence?
Autorzy:
Mrozek, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431158.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
laws of nature
quantum vacuum
quantum mechanics
genesis of Universe
nothingness
space(1)
prawa przyrody
próżnia kwantowa
mechanika kwantowa
powstanie Wszechświata
nicość
przestrzeń
Opis:
How and why did the Universe come into existence? The main problem with the scientific explanation of the Universe’s existence is that it assumes a certain physical reason of its existence. But any physical cause of the universe must be a part of the Universe whose existence it is to explain. Therefore, every purely scientific explanation of the Universe’s existence is bound to fail. Perhaps no scientific theory can build a bridge between absolute nothingness and the already existing Universe. It appears that if we change a metaphysical question: why does Universe exist? into a ‘more scientific’ question: in which way did (could) the Universe come into existence?, then we have an opportunity to present a contemporary version of the ‘history’ of the Universe’s origin based on physics. The cosmologist Lawrence M. Krauss claims that it is enough to abandon the metaphysical notion of absolute nothingness and take physical vacuum as a point of departure. For it follows from quantum mechanics that quantum vacuum is not the same as metaphysical nothingness (according to quantum mechanics time and space could have come into existence spontaneously, and perhaps the laws of nature themselves appeared spontaneously), and it is possible that – in the light of contemporary physics – the Universe was created out of “nothing”.
Jak i dlaczego powstał Wszechświat? Problem z naukowym wyjaśnieniem istnienia Wszechświata polega na tym, że zakłada ono pewną fizyczną przyczynę jego istnienia. Ale jakakolwiek fizyczna przyczyna Wszechświata musi być częścią Wszechświata, którego zaistnienie ma wyjaśnić. Z tego powodu każde czysto naukowe wyjaśnienie istnienia Wszechświata jest skazane na zapętlenie. Być może żadna teoria naukowa nie może przerzucić mostu pomiędzy absolutną nicością a istniejącym już Wszechświatem. Okazuje się jednak, że gdy metafizyczne pytanie typu: dlaczego istnieje Wszechświat? zamienimy na „bardziej naukowe”: w jaki sposób powstał (mógł powstać) Wszechświat?, to mamy szansę na gruncie fizyki przedstawić współczesną wersję „historii” powstania Wszechświata. Kosmolog Lawrence M. Krauss twierdzi, że w tym celu wystarczy porzucić mętne – z punktu widzenia fizyki – pojęcie absolutnej nicości i za punkt wyjścia uznać fizyczną próżnię. Ponieważ – jak wynika z mechaniki kwantowej – kwantowa próżnia to dalece nie to samo co nicość metafizyczna (według mechaniki kwantowej czas i przestrzeń mogły powstać spontanicznie, a nawet, być może, spontanicznie powstały same prawa natury), możliwe jest – w świetle naszej współczesnej wiedzy – powstanie Wszechświata z „niczego”.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 4; 131-145
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyjaśnianie za pomocą praw przyrody jako warunek naukowości w sporze o ewolucję i inteligentny projekt
Explaining by the laws of nature as a condition of scientific status in the controversy of evolution and Intelligent Design
Autorzy:
Sagan, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431370.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
laws of nature
historical sciences
experimental sciences
abductive reasoning
miracle
design detection
Intelligent Design
prawa przyrody
nauki historyczne
nauki eksperymentalne
rozumowanie abdukcyjne
cud
wykrywanie projektu
Inteligentny Projekt
Opis:
According to intelligent design theory, certain biological and cosmic phenomena were designed by an intelligent being, which could just as well be natural and supernatural, and this design can be detected scientifically. Critics claim that this theory is unscientific because it does not invoke the laws of nature in its explanations, but rather the purported actions of a designer, which violate these laws. However, this objection seems unsound. Intelligent design theory could be recognized as an instance of the so-called historical science, in which explanation by the laws of nature plays, at most, a subsidiary role and its main focus is on seeking out individual causes of individual effects. The requirement to invoke the laws of nature would also be a threat to evolutionary biology, which is another instance of historical science. Moreover, it could be shown that – contrary to the crtitis’ claims – the actions of a possible designer (even a supernatural one) in the world should not immediately be seen as inherent to a violation of the laws of nature, and even if it were the case, the conclusion of design could be well justified.
Zgodnie z teorią inteligentnego projektu pewne zjawiska biologiczne i kosmiczne zostały zaprojektowane przez istotę inteligentną, która równie dobrze może być naturalna, jak nadnaturalna, a projekt ten jest wykrywalny naukowo. Krytycy twierdzą jednak, że teoria ta nie jest naukowa, gdyż w swoich wyjaśnieniach nie odwołuje się do praw przyrody, lecz do rzekomych działań projektanta, które te prawa łamią. Zarzut ten wydaje się jednak chybiony. Teorię inteligentnego projektu można zaliczyć do tzw. nauk historycznych, w których wyjaśnianie za pomocą praw przyrody odgrywa co najwyżej pomocniczą rolę, zaś główny nacisk kładziony jest na poszukiwanie jednostkowych przyczyn dla jednostkowych skutków. Wymóg odwoływania się do praw przyrody godziłby też w biologię ewolucyjną, która również ma charakter nauki historycznej. Można ponadto wykazać, że – wbrew twierdzeniom krytyków – działanie ewentualnego projektanta (nawet nadnaturalnego) w świecie nie musi nieodłącznie wiązać się z łamaniem praw przyrody, a nawet gdyby tak było, to wniosek o projekcie i tak mógłby być dobrze uzasadniony.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 1; 93-116
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Argumenty kosmologiczne w uzasadnianiu tezy o jedności Wszechświata
Cosmological Arguments in Justification a Thesis of the Unity of the Universe
Autorzy:
Dąbek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488553.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
jedność Wszechświata
prawa przyrody
modele kosmologiczne
filozoficzne założenia w kosmologii
relacja nauka-filozofia
unity of the Universe
laws of nature
cosmological models
philosophical assumptions in cosmology
science-philosophy relation
Opis:
Współczesna kosmologia wskazuje na pewne przejawy jedności Wszechświata, np. uniwersalność praw przyrody, globalną czasoprzestrzeń, możliwość wyróżnienia uniwersalnego czasu i jednej, wspólnej historii, czy też ścisłe zależności między parametrami kosmologicznymi i stałymi fizycznymi a faktem istnienia życia. Wykorzystanie metody abstrakcji i wnioskowania analogicznego w analizie własności Wszechświata pozwalają, bez naruszania zasady autonomiczności nauki i filozofii, zasadnie argumentować za tezą o jego nomologicznej jedności. Z drugiej strony w kosmologii przyjmuje się założenia związane z określeniem przedmiotu jej badań oraz warunkujące jej uprawianie. Ich podstawą jest przekonanie o stałym, niezależnym od czasu i miejsca, sposobie funkcjonowania przyrody. Pozwala to na formułowanie opisujących ją niezmiennych czasoprzestrzennie praw i ekstrapolowanie ich na cały Wszechświat. Uzasadnieniem takiej praktyki badawczej jest zgodność konstruowanych modeli kosmologicznych z obserwacją, efektywność wyjaśniania problemów badawczych, spójność z innymi działami wiedzy przyrodniczej oraz sukcesy programów unifikacyjnych i badań interdyscyplinarnych.
The modern cosmology indicates some manifestations of the unity of the Universe, such as: the generality of the laws of nature, global space-time, the ability to distinguish universal time and the common history, or the close relationship between cosmological parameters and physical constants and the fact of the existence of life. The use of abstraction method and analogue reasoning in the analysis of properties of the Universe allows, without violating the principle of the autonomy of science and philosophy, to reasonably argue the thesis of his nomological unity. On the other hand, in the cosmology some assumptions related to the determination of the subject of the research and enabling the research practice are assumed. These assumptions are founded on a conviction of the constant, independent of time and place, way of functioning of nature. This allows formulating of the invariant laws of nature and extrapolating them to the entire Universe. This practice is justified by the consistency of cosmological models with the observation, the effectiveness of an explanation of scientific problems, the coherence of other fields of natural knowledge and the success of the unification programs and interdisciplinary research.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 3; 65-84
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O użyteczności praw historycznych
Autorzy:
Bednarczyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644155.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historische Gesetze
Naturgesetze
Philosophie der Geschichte
Methodologie der Geschichte
Philosophie der Wissenschaft
Falsifikationismus
Karl Popper
Feliks Koneczny
history laws
natural sciences laws
philosophy of history
methodology of history
philosophy of science
falsificationism
prawa historyczne
prawa przyrody
filozofia historii
metodologia historii
filozofia nauki
falsyfikacjonizm
Opis:
Das Thema der vorliegenden Überlegungen ist die Analyse der praktischen Anwendung der auf dem Boden der Geschichtsphilosophie gebildeten sog. historischen Gesetze. Um ihre starken und schwachen Seiten aufzuzeigen, konfrontiert sie der Autor mit den auf dem Boden der Naturwissenschaften formulierten Gesetzen. Das Ziel dieses Verfahrens liegt darin, eine Bilanz zu schaffen, die sowohl den Nutzen des Studiums der Geschichte als auch ihre "wissenschaftlichen" Schwächen berücksichtigt. 
The article analyzes the practical application of history laws as developed within the philosophy of history context. To indicate their strengths and weaknesses, the author confronts the laws with those  devised  on the ground  of natural sciences. The purpose of such an approach is to draw-up a balance sheet taking into account the benefits of practicing history and its “scientific” shortcomings.
Tematem rozważań jest analiza praktycznego wykorzystania, tworzonych na gruncie filozofii historii, tzw. praw dziejowych. W celu ukazania ich mocnych i słabych stron autor konfrontuje je z prawami formułowanymi na gruncie nauk przyrodniczych. Cel tego zabiegu to stworzenie bilansu, który uwzględni zarówno korzyści płynące z uprawiania historii, jak i jej „naukowe” mankamenty.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2016, 19
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rights of nature as an alternative or a complement to existing environmental protection
Prawa do przyrody jako alternatywa lub uzupełnienie istniejącej ochrony przyrody
Autorzy:
Suárez, Julián
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697122.pdf
Data publikacji:
2024-07-17
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
rights of nature
rights-based approach
effectiveness
eco-theological rights
local participative governance
prawa do przyrody
podejście oparte na prawach
skuteczność
rządy partycypacji regionalnej
prawo ekoteologiczne
Opis:
One of the most refined expressions of rights-based approaches to environmental protection, rights of nature have come a long way since the early 2000s. They have developed into full-fledged governance structures that could either improve or potentially replace duty-based existing environmental protection within domestic jurisdictions. However, even though they advance sustainable development values, both eco-theological and local participative governance strands of rights of nature have encountered shortcomings; several of them particularly related with the scope of protection derived from their explicit content. From a legal analysis perspective, a predominantly doctrinal and comparative approach can contribute to shedding light on rights of nature legal potency. Preliminary conclusions would show that from a legal analysis under this approach comprising four European domestic rights of nature legal frameworks, a bundle of indicators can be extracted to determine whether a certain rights of nature provision could be discarded as capable of enhancing or even substituting existing environmental protection.
Jedno z najbardziej wyrafinowanych wyrażeń podejścia do ochrony środowiska, opartego na prawach, tj. prawa do przyrody, przebyło długą drogę od wczesnych lat 2000. Zdążyło się w tym okresie przekształcić w pełnowymiarowe struktury rządowe, które mogą albo poprawić, albo potencjalnie zastąpić ochronę środowiska, polegającą na obowiązku, jaki jest nakładany w ramach narodowych systemów prawnych. Jednakże pomimo postępu, jaki dokonuje się za sprawą wartości zrównoważonego rozwoju, zarówno ekoteologiczność, jak i aspekt praw do przyrody posiadają pewne niedoskonałości; niektóre z nich są szczególnie powiązane ze swoją jednoznacznie określoną zawartością oraz zakresem ochrony. Z perspektywy prawnej dominujące podejście doktrynalne oraz porównawcze w analizie prawnej może przyczynić się do rzucenia światła na skuteczność prawa do przyrody. Wstępne wnioski mają za cel wykazanie, że z punktu widzenia analizy prawnej odnoszącej się do tego podejścia, które skupia cztery europejskie krajowe prawnicze ujęcia praw do przyrody, można wyodrębnić pakiet wskaźników, które określają, czy jest zasadne porzucenie idei zapewnienia praw do przyrody jako zdolnej polepszyć, a nawet zastąpić istniejącą ochronę przyrody.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 87-117
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawa przyrody w ochronie środowiska i wzmacnianiu bezpieczeństwa ekologicznego
Laws of nature in environmental protection and strengthening ecological security
Права природы в охране окружающей среды и укреплении экологической безопасности
Закони природи в охороні навколишнього середовища та зміцненні екологічної безпеки
Autorzy:
Kowalska, Samanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33356389.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
закони природи
охорона навколишнього середовища
міжнародне право
екологічна безпека
екологічна етика
права природы
охрана окружающей среды
международное право
экологическая безопасность
экологическая этика
laws of nature
environmental protection
international law
ecological safety
environmental ethics
prawa przyrody
ochrona środowiska
prawo międzynarodowe
bezpieczeństwo ekologiczne
etyka środowiskowa
Opis:
Prawa przyrody stanowią innowacyjną koncepcję prawną, która wpływa na przeformułowanie dotychczasowego sposobu ochrony środowiska naturalnego. W rozważaniach zostanie wykazane, że zasadnicze założenie praw przyrody polega na przesunięciu punktu odniesienia z antropocentrycznego na ekocentryzm. Prawa przyrody zostaną omówione jako drogowskazy dla kształtowania nowej etyki środowiskowej w celu budowania bezpieczeństwa ekologicznego. Mogą one w efekcie stać się zasadą prawną wspierającą proces neutralizowania utylitarnego i przedmiotowego rozumienia środowiska na gruncie dotychczasowych norm prawnych. Przeprowadzone badania umożliwią dokonanie oceny przydatności i znaczenia praw przyrody dla wzmacniania bezpieczeństwa ekologicznego. Prawa przyrody tworzą nowy paradygmat ochrony środowiska. W celu uzasadnienia postawionych hipotez badawczych posłużono się metodą porównawczą aktów prawa międzynarodowego z dokumentami prawnymi z różnych zakątków świata. Dopełnienie rozważań stanowi analiza relacji między naturą a światem człowieka.
The laws of nature are an innovative legal concept that influences the reformulation of the current method of protecting the natural environment. It will be shown in the considerations that the basic assumption of the laws of nature means shifting of the reference point from anthropocentrism to ecocentrism. The laws of nature will be treated as signposts for shaping a new environmental ethic to build environmental security. As a result, they may become a legal principle supporting the process of neutralising the utilitarian and object-oriented understanding of the environment based on existing legal norms. The conducted research will make it possible to assess the usefulness and relevance of the laws of nature in strengthening environmental security. The laws of nature are creating a new paradigm of environmental protection. To justify the research hypotheses, a comparative method of international law acts with legal documents from different parts of the world was used. An analysis of the relationship between nature and the human world completes the consideration.
Закони природи – це інноваційна правова концепція, яка впливає на переформулювання існуючого методу охорони навколишнього природного середовища. Роздуми покажуть, що основне припущення законів природи полягає у зміщенні зосередження від антропоцентризму до екоцентризму. Закони природи обговорюватимуться як дороговкази для формування нової екологічної етики з метою побудови екологічної безпеки. У результаті вони можуть стати правовим принципом, що підтримує процес нейтралізації утилітарного та об’єктивного розуміння навколишнього середовища на основі існуючих правових норм. Проведене дослідження дасть змогу оцінити корисність і важливість законів природи для зміцнення екологічної безпеки. Закони природи створюють нову парадигму захисту навколишнього середовища. Для обґрунтування гіпотез дослідження використано порівняльний метод міжнародно-правових актів з правовими документами різних куточків світу. Роздуми доповнюються аналізом взаємозв’язку природи та світу людини.
Права природы представляют собой инновационную правовую концепцию, которая влияет на переосмысление существующего способа охраны окружающей среды. В ходе обсуждения будет показано, что фундаментальная предпосылка прав природы заключается в смещении точки отсчета от антропоцентризма к экоцентризму. Права природы будут обсуждаться в качестве ориентиров для формирования новой экологической этики с целью построения экологической безопасности. По сути, они могут стать правовым принципом, поддерживающим процесс нейтрализации утилитарного и объектно-ориентированного понимания окружающей среды на основе существующих правовых норм. Проведенные исследования позволят оценить полезность и важность прав природы для укрепления экологической безопасности. Права природы создают новую парадигму для защиты окружающей среды. Для обоснования гипотез исследования был использован метод сравнения актов международного права с правовыми документами из разных стран мира. В завершение рассмотрения дается анализ взаимоотношений между природой и миром людей.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2023, 2; 43-61
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kodyfikacja prawa łowieckiego w zaborze austriackim i jego recepcja w ustawodawstwie II Rzeczypospolitej
The Codification of Hunting Law in the Austrian Partition and its Reception in the Legislation in the Second Republic of Poland
Autorzy:
Wojtacki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22858214.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Tematy:
łowiectwo
historia łowiectwa
unifikacja prawa
ochrona przyrody
parlamentaryzm
hunting
history of hunting
unification of law
nature conservation
parliamentarism
Opis:
Celem artykułu było przedstawienie w ujęciu historycznym, kodyfikacji prawa łowieckiego w zaborze austriackim na przełomie XIX i XX w. i wpływu jego poszczególnych rozwiązań na kształtowanie się stosunków myśliwskich w niepodległym państwie polskim po 1918 r. Początki tego procesu miały miejsce w połowie XIX w., kiedy to w ramach przeprowadzonych w państwach zaborczych (Cesarstwo Austrowęgierskie i Cesarstwie niemieckim) kodyfikacji praw podjęto prace nad uporządkowaniem zagadnień łowieckich. W celu zaprezentowania przebiegu prac nad kolejnymi etapami kodyfikacji prawa łowieckiego w zaborze austriackim na przełomie XIX i XX w., przebadano źródła wytworzone przez kancelarię Sejmu Krajowego Królestwa Galicji i Lodomerii do którego kompetencji przynależały kwestie kultury krajowej, w tym myślistwa. Były to: Sprawozdania Stenograficzne z posiedzeń izby z lat 1883–1910 oraz zawierające szczegółowe teksty i analizy poszczególnych projektów ustaw Allegaty ze wskazanego okresu. Uzupełnienie stanowił „Dziennik Ustaw i Rozporządzeń Krajowych dla Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskiem” zawierający teksty ustaw. W oparciu o powyższy materiał źródłowy przeprowadzono szczegółową analizę przyjętych rozwiązań, szczególnie w obszarze struktury okręgów łowieckich oraz odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez zwierzynę łowną na terenach prywatnych. W oparciu o wyniki przeglądu galicyjskiego prawa łowieckiego posługując się metodą komparatystyczną i komentarzami do kolejnych kodyfikacji dokonano porównania rozwiązań wypracowanych w galicyjskiej ustawie łowieckiej z 1910 r. z zasadami organizacji łowiectwa przyjętymi w II Rzeczypospolitej (1918–1939) w ramach Dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 3 grudnia 1927 r. Pozwoliło to na wskazanie obszarów, w których nastąpiła implementacja wcześniejszych przepisów, m.in. w zakresie organizacji polowania i okręgów łowieckich. Wskazano również zasadnicze różnice, które wynikały z odmiennie definiowanego zjawiska polowania, w ramach porównywanych aktów normatywnych.
The aim of the article is to present the codification of game laws in the territory of the Austrian Partition at the turn of the 19th and 20th centuries and the influence of its respective regulations on the shaping of hunting relations in the Polish independent state after 1918. The beginnings of this process took place in the mid-19th century when some work was undertaken in order to regulate hunting issues within the codification of laws carried out by the partitioning powers. I order to describe the proceedings referring to successive stages of the process of codification of game laws in the Austrian Partition at the turn of the 19th and 20th centuries, the sources produced by the chancellery of the Diet of the Kingdom of Galicia and Lodomeria were examined, the power of which embraced the questions of domestic culture as well as the sphere of hunting. These included parliamentary transcripts of chamber meetings from the years 1883-1910, some appendices dating from this period, which contain detailed texts and analyses of specific legislation drafts, and The Journal of Laws and Domestic Regulations for the Kingdom of Galicia and Lodomeria with the Grand Dutchy of Cracow. Using the above-mentioned material, a thorough analysis of the adopted solutions was conducted, particularly those concerning the structure of hunting districts and the problem of responsibility for damage caused by game on private land. Based on the results of the overview of the Galician hunting law and applying a comparative method together with commentaries on successive codification, a comparison was made between the regulations worked out in the Galician Hunting Act of 1910 and the rules of hunting organization, which were adopted in the Second Republic of Poland (1918-1939) under the Decree of the President of the Republic of Poland of December 3, 1927. This allowed the author to indicate the areas in which the implementation of the earlier regulations was effectuated in terms of hunting organization and hunting districts, among other things, as well as those in which there were fundamental differences resulting from the distinct definitions of the notion of hunting embedded in both pieces of legislation.
Źródło:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2017, 12, 14 (2); 63-83
2719-3128
2719-7336
Pojawia się w:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W świecie poddanym marności. Zagrożenia czyhające na człowieka współczesnego (na podstawie wybranych encyklik Jana Pawła II)
In the world subjected to futility. Dangers to a contemporary human (on the basis of the chosen John Paul II’s encyclicals)
Autorzy:
Dudek, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442269.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
zagrożenie
postęp techniczny
eksploatacja przyrody
prawa człowieka
aborcja
eutanazja
danger
technological progress
exploitation of nature
human rights
abortion
euthanasia
Opis:
W niniejszym opracowaniu podjęto próbę zaprezentowania wizji zagrożeń czyhających na człowieka, którą Jan Paweł II zawarł w swoich encyklikach. Omówione zostały również przyczyny wspomnianych niebezpieczeństw i sposoby ich przezwyciężenia. Z przeprowadzonej analizy wynika, że zagrożenia, wobec których staje ludzkość, spowodowane są nieodpowiedzialną eksploatacją przyrody i gwałtownym postępem technologicznym przewyższającym rozwój duchowy. Niebezpieczeństwa płyną także z wadliwego, niesprawiedliwego podziału dóbr istniejących na ziemi. Niosą je również systemy, które nie uwzględniają wartości moralnych, a nawet stosują przemoc i niszczą godność ludzką. Łamane są podstawowe prawa człowieka, w tym najważniejsze – prawo do życia. Przejawia się to przede wszystkim w postaci aborcji, eutanazji i w stosowaniu kary śmierci.
The present thesis attempts to present the vision of the dangers to a human included in John Paul II’s encyclicals. The causes and methods to overcome of the mentioned dangers are also discussed in the thesis. The analysis proves that the dangers facing by humanity are caused by irresponsible exploitation Faulty, unfair distribution of goods in the world is the other source of threats to people. Another factor causing a danger is the existence of systems which do not respect moral values and use violence which leads to destruction of human dignity. Basic human rights including the most important – right to life are violating. It is manifested mainly in abortion, euthanasia and death penalty.
Źródło:
Edukacja Humanistyczna; 2017, 1; 71-83
1507-4943
Pojawia się w:
Edukacja Humanistyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nature Reserve as a Legal Form of Nature Protection
Autorzy:
Stelmasiak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618481.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
natural environment
nature protection
nature reserve
special area of natural character
an act of local law
środowisko przyrodnicze
ochrona przyrody
rezerwat przyrody
obszar specjalny o charakterze przyrodniczym
akt prawa miejscowego
Opis:
Nature reserve is a territorial legal form of nature protection. It is established in the form of an act of local law issued by the regional director for environmental protection. In addition, the legal effect of its creation is the introduction of an appropriate legal regime in the form of prohibitions allowed by law and the expropriation of real estate for the public purpose of its creation, which is the protection of unique natural values occurring in its territory.
Rezerwat przyrody jest obszarową prawną formą ochrony przyrody. Jego utworzenie następuje w formie aktu prawa miejscowego wydanego przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Ponadto skutkiem prawnym jego utworzenia jest wprowadzenie odpowiedniego reżimu prawnego w formie zakazów ustawowo dozwolonych oraz wywłaszczenie nieruchomości na cel publiczny jego utworzenia, którym jest ochrona wyróżniających się szczególnych wartości przyrodniczych występujących na jego terenie.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2020, 29, 2
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o nauce prawa ochrony środowiska w ośrodku wrocławskim
Some remarks on the science of Environmental Law in the Wroclaw Research Centre
Autorzy:
Radecki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697124.pdf
Data publikacji:
2024-07-17
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
environmental law
legal protection of nature
environmental law science
international cooperation
Wroclaw Research Centre
prawo ochrony środowiska
prawna ochrona przyrody
wrocławski ośrodek naukowy
współpraca międzynarodowa
nauka prawa ochrony środowiska
Opis:
The aim of this paper is to present the contribution of the Wrocław scientific community to the development of the science of environmental law, with particular reference to the academic chair led by Jan Bocia of the University of Wrocław, the Department of Environmental Law of the Institute of Legal Sciences of the Polish Academy of Sciences under the direction of Jerzy Sommer, and the Centre for Environmental Law under the direction of Jerzy Jendrośka. The scientific achievements of the Wroclaw lawyers are based on the development of Polish environmental law from its beginnings in 1971, through the 1976 amendment to the Constitution of the People’s Republic of Poland, the 1980 Act on the protection and shaping of the environment, the 1991 Act on the protection of nature, into the 2001 Act – Environmental Protection Law. The presentation takes into account the laws of other European countries, emphasising the international cooperation of the Wroclaw lawyers. The essay also pays tribute to four late representatives of the Wroclaw scientific community: Jerzy Sommer, Jan Boć, Konrad Nowacki and Jan Jerzmański.
Przedmiotem szkicu jest przedstawienie roli wrocławskiego środowiska naukowego w rozwoju nauki o prawie ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem katedry Jana Bocia z Uniwersytetu Wrocławskiego, Zakładu Prawa Ochrony Środowiska Instytutu Nauk Prawnych PAN kierowanego przez Jerzego Sommera oraz Centrum Prawa Ekologicznego pod dyrekcją Jerzego Jendrośki. Bazą osiągnięć naukowych prawników wrocławskich jest rozwój polskiego prawa ochrony środowiska od jego zalążków w 1971 r., przez nowelizację Konstytucji PRL przeprowadzoną w 1976 r., ustawę z 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska, ustawę o ochronie przyrody z 1991 r. do ustawy – Prawo ochrony środowiska z 2001 r., przedstawiany z uwzględnieniem prawa innych państw europejskich i zaakcentowaniem współpracy międzynarodowej prawników wrocławskich. Szkic jest także wyrazem uznania dla czterech nieżyjących już przedstawicieli wrocławskiego środowiska naukowego: Jerzego Sommera, Jana Bocia, Konrada Nowackiego i Jana Jerzmańskiego.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 183-202
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Matematyczna heurystyka w wiskozymetrii. Metrologiczne zagadnienie kształtu
Mathematical heuristics in viscosimetry. Metrological problem of shape
Autorzy:
Zabierowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/347820.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
prawa empiryczne
teoria
zasady fizyki
idealizacja
aproksymacja
metodologia
analiza wymiarowa
geometria w fizyce
logika odkrycia
filozofia fizyki
filozofia przyrody
humanistyka nauk technicznych
empirical laws
theory
principles of physics
idealization
approximation
methodology
dimensional analysis
geometry in physics
logic of discovery
philosophy of physics
philosophy of nature
humanism of technical science
Opis:
Ustala się znaczenie analizy matematycznej i analizy wymiarowej w fizyce. Odsłania się stosunek metrologii do fizyki oraz do rozumowania abstrakcyjnego. Przedstawia się uściślanie nauk ścisłych jako przedmiot nauk humanistycznych, jak i ustala znaczenie heurystyki w rozwoju badań naukowych, błędnie przedstawianej w podręcznikach akademickich. Praca jest kontynuacją metody analizy wymiarowej Weisskopfa (Science 187, 1975). Poddaje się precyzyjnej analizie podstawy fizyki lepkości i równanie Stokesa. Pokazuje się znaczenie heurystyki matematycznej i aparatury matematycznej w badaniach empirycznych nad ruchem w cieczy ciał o różnym kształcie oraz sens aproksymacji, idealizacji i strukturę języka opisu w hydrotechnice i fizyce lepkości. Rekonstruuje się znaczenia terminów teoretycznych i empirycznych oraz praw idealizacyjnych w wiskozymetrii i technice dla ciał o nieregularnym kształcie.
The significance of mathematical and dimensional analyses is settled. The relation of metrology both to physics and abstract reasoning is revealed. The example of viscosimetry is used to continue the making of science to be more precise and the role of heuristics in the development of scientific investigations is pointed out. Usually these topics are presented in textbooks in an improper way. The article is also the prolongation of the dimensional analysis method given by Weisskopf (Science, 187, 1975). Especially the foundations of viscosity physics and Stokes's equation are examined scrupulously. The following are reconstructed: mathematical heuristics and mathematical conceptual apparatus in the empirical research of various shape bodies moving in fluids as well as the idealisation and language structure of the phenomenal description in hydrotechnics and viscosity physics.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2013, 2; 185-194
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-16 z 16

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies