Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pragmatyzm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 84
Tytuł:
Duchowość Polaka. Próba portretu filozoficznego
The spiritual character of Pole Attempt of a philosophical portrait
Autorzy:
Andrzejewski, Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665172.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Bóg-honor-ojczyzny
Polak
praktycyzm
pragmatyzm
humanizm polski
God-honor-homeland
Pole
praxis
pragmatism
Polish humanism
Opis:
The article deals with the history of Polish philosophy. Particular attention is given to its practical, at times even pragmatic overtone. The praxis dominates in the Middle Ages, modern philosophy and also in contemporary thought. After the appearance of Kantianism, there emerges in Poland a theoretical consciousness. These practical and theoretical dimensions lead to a synthesis that is referred as “Polish humanism”.
Praca dotyczy dziejów filozofii polskiej. Wydobywa zwłaszcza jej zabarwienie praktyczne, niekiedy nawet pragmatyczne. Praktycyzm dominuje w średniowieczu, w filozofii nowożytnej, ale także w myśli współczesnej. Po zaistnieniu  Kantyzmu pojawia się w Polsce od XIX. wieku świadomość teoretyczna. Wątek praktyczny i teoretyczny prowadzi do syntezy w „humanizmie polskim”.
Źródło:
Folia Philosophica; 2017, 38
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekonomia jako nauka porównawcza a problem sądów wartościujących
Economics as a comparative science and the problem of normative statements
Autorzy:
Bałtowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/586476.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Tematy:
Ekonomia normatywna
Ekonomia pozytywna
Nowy pragmatyzm
New pragmatism
Normative economics
Positive economics
Opis:
Autor poddaje krytyce tradycyjny podział ekonomii na „pozytywną” oraz „normatywną”. Twierdzi, że rzeczywistym przedmiotem badań ekonomii nie jest enigmatyczna gospodarka, lecz zróżnicowane systemy gospodarcze, których porównywanie łączy ze sobą ujęcie opisowe z wartościującym. W konsekwencji autor dochodzi do wniosku, że sądy wartościujące, od których odżegnuje się ortodoksyjna ekonomia, są jej naturalnymi, immanentnymi elementami. Twierdzenia te zostały zilustrowane analizą poglądów najwybitniejszych przedstawicieli nauki ekonomii w jej historycznym rozwoju (Smith, Marks, Keynes) oraz odwołaniem do poglądów Grzegorza W. Kołodki w ramach tzw. nowego pragmatyzmu.
The author criticizes the traditional division between positive and normative economics. The author claims that real subject of economics is not an enigmatic economy, but different, specific economic systems and comparing of these systems combines the descriptive and the normative approach. Consequently, the author concludes that the normative statements that are rejected by the orthodox economics, are its natural, immanent parts. These claims have been illustrated by the analysis of the views of the most eminent representatives of economic science in the history (Smith, Marx, Keynes) and by the reference to Kolodko’s new pragmatism.
Źródło:
Studia Ekonomiczne; 2016, 259; 9-18
2083-8611
Pojawia się w:
Studia Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne wady naturalizmu metodologicznego i perspektywy na przyszłość
Philosophical Shortcomings of Methodological Naturalism and the Path Forward
Autorzy:
Bartlett, Jonathan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553384.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm metodologiczny
filozofia mechanistyczna
pozytywizm
pragmatyzm
niepojmowalność Boga
teleologia
metodologiczny układ odniesienia
methodological naturalism
mechanical philosophy
positivism
pragmatism
divine incomprehensibility
teleology
methodological framework
Opis:
Podstawą naturalizmu metodologicznego, służącego wzmocnieniu ekskluzjonistycznego poglądu na badania naukowe, są trzy problematyczne nurty filozofii: filozofia mechanistyczna, pozytywistyczna epistemologia i doktryna niepojmowalności Boga. Każda z tych filozofii posiada wewnętrzne wady, przez które stanowiska te nie są w stanie objąć pełnego zakresu związków przyczynowych, jakie usiłuje badać nauka. Jednak pomimo tych problemów, omawiany tu rodzaj naturalizmu wykazuje, jako metodologia, pewne pozytywne cechy, które należałoby zachować, nawet jeżeli sam naturalizm metodologiczny jest nie do utrzymania.
Methodological naturalism, when used to enforce an exclusive view of scientific investigation, is based on three problematic streams of philosophy: mechanical philosophy, positivistic epistemology, and divine incomprehensibility. Each of these philosophies has inherent flaws that prevent them from being usable across the entirety of causal relationships that science attempts to investigate. However, even in the face of such criticisms, methodological naturalism as a methodology does have some positive features that should be retained even if methodological naturalism itself is not.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2017, 14; 53-87
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza jako podstawowy czynnik rozwoju przemysłu i usług
Knowledge as a Basic Development Factor of Industry and Services
Autorzy:
Brzozowski, Tomasz Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/439135.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
wiedza
redefinicja
pragmatyzm
przemysł
usługi
Opis:
Przedmiotem artykułu jest wiedza jako podstawowe narzędzie, mające zastosowaniew przemyśle i usługach. Obecnie waga kontekstowa wiedzy jest zmienna i coraz częściej związana z jejwspółczesnym wymiarem pragmatycznym. Wydaje się, że sięgająca swymi korzeniami starożytnościi średniowieczna idea bezinteresowności nauki dziś należy już do przeszłości.Celem niniejszego artykułu jest więc próba redefinicji rzeczywistego znaczenia wiedzy w czasachwspółczesnych i ustalenie, w jakim stopniu sfera biznesu wpływa na kształt relacji społecznych.Zachodzące dziś zmiany w sposobach odnoszenia się ludzi do siebie, moim zdaniem, są rezultatemekspansji oraz wynikiem atrakcyjności świata ekonomicznego dla współczesnego człowieka.Aktualnie, pragmatycznie zorientowana wiedza zawęża ją do roli instrumentu podnoszącego stopę zyskulub przyczyniającego się do wzrostu poziomu konkurencyjności w obszarze biznesu. Te najważniejszei najbardziej widoczne zmiany, jakie zachodzą w rozumieniu i postrzeganiu dzisiejszej wiedzy,mają zastosowanie również w sektorze przemysłu i usług.
Źródło:
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2013, 21; 390-404
2080-1653
Pojawia się w:
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wanderer zwischen den Disziplinen”. O twórczości Georga Simmla
„Wanderer zwischen den Disziplinen”. To the Work of Georg Simmel
Autorzy:
Cieśla, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1857668.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia socjologii
Georg Simmel
poznanie
Kant
kultura
społeczeństwo
wzajemne oddziaływanie
socjologia
pragmatyzm
history of sociology
knowledge
culture
society
mutual influence
sociology
pragmatism
Opis:
„Wanderer zwischen den Disziplinen”. Zum Schaffen von Georg Simmel Das Ziel dieses Aufsatzes war nicht nur eine Darstellung des umfangreichen Werkes von Georg Simmel, sondern auch eine Beschreibung der wichtigsten Probleme, mit denen er sich in seinen Werken auseinandergesetzt hat. Der Aufsatz ist also verstanden als Beitrag zur Überwindung der auch in der polnischen Fachliteratur vorhandenen Stereotype über Georg Simmel. Die Analyse geht von drei Phasen der intellektuellen Entwicklung Simmels aus: von Forschungen des jungen Simmel, über Studien zur Kultur und Gesellschaft, bis hin zur Lebensphilosophie. Soziologie, obwohl sehr bedeutend in seinem Schaffen, war nie das einzige Forschungsfeld Simmels. Mit der Begründung der Soziologie als Wissenschaft beschäftigt er sich zwar sein ganzes Leben lang, er gehört als Soziologie zu den Klassikern der Soziologie, ist Soziologe, aber keinesfalls „nur Soziologe”. Genauso beschäftigt er sich mit den Problemem der Erkenntnis, Kultur, Ästhetik, Philosophie. Das was sein Werk verbindet, sind eben die Probleme. Er wandert zwischen den Disziplinen, um die ihn interessierenden Probleme aus der Perspektive verschiedener Disziplinen zu beleuchten und zu erörtern.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2001, 1; 69-96
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między mitycznym antysemityzmem, politycznym pragmatyzmem i sojuszem, którego oficjalnie nie było. Wybrane aspekty współpracy polskich władz wojskowych i żydowskiej prawicy w latach 1938–1944
Between mythical antisemitism, political pragmatism and alliance which officially didnt exists? Choosen aspects of cooperation between Polish military officials and Jewish right-wing politicians 1938–1944
Autorzy:
Czop, Edyta
Mroczkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943575.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Polish military
Jews
antisemitism
alliance
political pragmatism
Żydzi
wojsko polskie
antysemityzm
sojusz
polityczny pragmatyzm
Opis:
The subject matter raised in the present article concerns the cooperation between Polish military authorities and right-wing Jewish organizations such as Beitarem and Irgun Zwi Leumi (Etzel, Irgun) and the Jewish Military Union before and during World War II up to 1944. The topics mostly concern military support and training for Irgun fighters, arms sales to right-wing Zionists illegally operating in Palestinian Mandate Territories, which was British dominium. Simultaneously Poland was officially bound with Great Britain by the military alliance. Another issue mentioned in this research paper is the political activity of Menachem Begin, unpenalized Jewish desertion from the Polish Army in Exile and the official Jewish line – especially in the context of antisemitism which supposedly took place among Polish Army troops. The paper also mentions the almost forgotten Jewish Military Union.
W ostatnich latach publikacje naukowe i popularne poruszają coraz więcej zagadnień związanych ze stosunkami polsko-żydowskimi. Nadal jednak pozostają tematy, którym nie poświęca się uwagi. Jednym z nich jest współpraca polskich władz wojskowych z prawicowymi organizacjami żydowskimi – Betarem i Irgun Cwi Leumi (Etzel, Irgun) oraz Żydowskim Związkiem Wojskowym od czasów II RP do 1944 r. Tej tematyce poświęcony jest niniejszy tekst. Porusza on problemy m.in. pomocy wojskowej, organizowanych na terenie Polski szkoleń dla bojowników Irgunu, sprzedaży broni prawicowym syjonistom działającym nielegalnie w Mandacie Palestyny, w którym władzę sprawowała Wielka Brytania związana z Polską sojuszem wojskowym (prawica żydowska zwalczała obecność Brytyjczyków w Palestynie!). Omówiono także działalność Menachema Begina, poruszono problem żydowskich dezercji z armii Andersa i stanowisko w tej sprawie zarówno władz polskich, jak i strony żydowskiej.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2017, 5, 4; 43-76
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ pragmatyzmu Johna Deweya na życie społeczne i jego rozwój
The influence of John Dewey’s pragmatism on social life and its development
Autorzy:
Czupryński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/565947.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Sztuki Wojennej
Tematy:
filozofia
pragmatyzm
pragmatycyzm
pedagogika
Opis:
The article relates to the evolution of pragmatism assumptions in the context of John Dewey’s education concept, in the premises of which the author notices numerous contradictions. One of the main assumptions of John Dewey’s education concept expressed in a question what to do does not meet the requirements of practical and pragmatical knowledge. It is merely useful knowledge. The influence of pragmatism, as an education concept, on social life and its development depends on results of deontolog-ical nature. Due to adopted criteria assessing the influence of pragmatism on social life and its development, it is not possible to evaluate the influence that pragmatism exerts on social life and its development due to the lack of coherence. Nevertheless, it does not disqualify Dewey’s pragmatism as an idea.
Źródło:
Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej; 2016, 2(18); 22
2084-7297
Pojawia się w:
Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od nieomylności matematyki do niepewności praktyki. Sceptycyzm i jego przezwyciężenie w filozofii Blaise’a Pascala
From the infallibility of mathematics to uncertainty of practice: Skepticism and how it has been overcome in the philosophy of Blaise Pascal
Autorzy:
Detlaf, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15002521.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
certainty
intuition
B. Pascal
pragmatism
skepticism
intuicja
pewność
pragmatyzm
sceptycyzm
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie, że filozofię Blaise’a Pascala można odczytać w taki sposób, że sceptycyzm zostaje w niej przezwyciężony nie za pomocą nadprzyrodzonej intuicji, ale za pomocą rozumowania o charakterze pragmatycznym. W tym celu zostają kolejno przedstawione: (1) metoda geometryczna jako najlepsza dostępna metoda uzasadniania twierdzeń, (2) cechy, które sprawiają, że ludzki rozum jest zawodny, (3) obrona przed sceptycyzmem wskazująca, że poza rozumem mamy jeszcze intuicyjne poznanie pierwszych zasad, (4) uwagi wskazujące, że takie poznanie nie może być źródłem pewności, (5) argumentacja, że powstałe sprzeczności nie są dla Pascala problematyczne, bo służą apologetycznemu celowi jego dzieła, a przedstawione argumenty sceptyczne nie uniemożliwiają racjonalnego działania.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2022, 1; 27-47
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczynnik humanistyczny Floriana Znanieckiego w nowych kontekstach doświadczeń autobiograficznych
Florian Znaniecki’s humanistic coefficient in new contexts of autobiographical experience
Autorzy:
Doliński, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413571.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
pragmatism, humanistic coefficient, experience, action, autobiographical method
pragmatyzm, współczynnik humanistyczny, doświadczenie, działanie, metoda autobiograficzna
Opis:
This article deals with the continued relevance of the ideas and theories of Florian Znaniecki, one of the most original Polish sociologists of the 20th century. We are particularly attentive to the notion of the humanistic coefficient which, as one of the basic Znaniecki’s ideas, contains an inspiring background for the analysis of the problem of multisensority of experience. We underline the relevance of experience and action with references to pragmatism and technique – and source- -related issues of the autobiographical method. Experience constitutes an immanent feature of the humanistic coefficient. It should, hence, be analysed in the perspective of contemporary fields of creative action that, enforce on subjects an appropriate character of competences and, its roots in the developing spheres of multimedia experience. It is especially true about problems concerning these spheres of reality, in which multisensority of the recording process of the experience allows to bring casual and expert interpretations closer. The chance for this closeness stems from work on interrelated methods of binding experience, and formal notions used both in theoretical and practical actions.
Artykuł podnosi kwestię aktualności refleksji Floriana Znanieckiego, jednego z najbardziej oryginalnych polskich socjologów XX wieku. W centrum rozważań stawiamy jednak współczynnik humanistyczny, który jako jedno z podstawowych pojęć Znanieckiego stanowi inspirację do analiz problemu wielozmysłowości doświadczenia. Zawarte w tekście odniesienia do pragmatyzmu i warsztatowo-źródłowych problemów metody autobiograficznej mają na celu podkreślenie ważności doświadczenia i działania. Doświadczenie, będące cechą tego współczynnika, należy rozpatrywać w perspektywie nowoczesnych obszarów działań twórczych, które, po pierwsze, wymuszają na podmiotach odpowiedni charakter kompetencji. Po drugie, dzięki zakorzenianiu w coraz intensywniej rozwijających się obszarach doświadczeń multimedialnych pomagają trafniej formułować ważne problemy badawcze. Chodzi zwłaszcza o problemy dotyczące tych dziedzin rzeczywistości, w których wielozmysłowość rejestracji doświadczenia pozwala zbliżyć horyzonty potocznych i eksperckich interpretacji. Szansa na to zbliżenie tkwi w pracy nad sposobami powiązań pojęć przeżyciowych i formalnych, stosowanych zarówno w działaniach teoretycznych, jak i praktycznych.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2020, 69, 2; 95-111
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Narrative and Legal Disagreement
Narracje prawne a spory prawnicze
Autorzy:
Dubowska, Marta
Dyrda, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531695.pdf
Data publikacji:
2018-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
general legal theories
legal disagreement
theoretical disagreement
narrative disagreement
legal narrative
legal truisms
teoria prawa
narracja prawna
metafora powieści
spory teoretyczne
spory narracyjne
Ronald Dworkin
holistyczny pragmatyzm
Opis:
What is the relationship between general legal theories and legal narratives? In this paper we aim to problematise this relationship in the context of different legal disagreements. As we see it, the Dworkinean category of “theoretical disagreement”, which basically refers to the phenomenon of disagreement “about the grounds of law” (between different general legal theories) is not sufficient to cover all substantial disagreements that appear in legal practice. Thus, we propose a category of “narrative disagreement” which has a wider scope. Eventually, we discuss the thesis of a possible equality of legal theories, as well as legal narratives, which we understand as an inevitable consequence of the relationship between legal theories/narratives and a special type of evidence on which they both rely: truisms about the law that laymen and/or legal professionals generally share.
Celem tekstu jest zbadanie relacji między teoriami prawa i narracjami prawnymi oraz roli jaką pełnią one w sporach prawniczych. W pierwszej kolejności wyeksponowane zostaje zjawisko sporów teoretycznych w prawoznawstwie, które rozumiane są jako spory między rywalizującymi teoriami prawa. Wskazane zostają przy tym dwa podejścia do rozumienia „teorii”: węższe (tradycyjne, m.in. pozytywistyczne) oraz szersze (paradygmatycznym przykładem jest teoria Dworkina). Szersze rozumienie „teorii” pozostaje – gł. z uwagi na podstawę w pragmatyczno-holistycznej metodologii – w bliższych związkach z ideą „narracji” (metafora pisania powieści). Wydaje się jednak, że wciąż pewne istotne różnice między „teorią prawa” a „narracją prawną” pozostają, stąd dalsza część artykułu poświęcona zostaje ich problematyzacji. Na samym końcu dochodzi do porównania idei „sporów teoretycznych” z ideą „sporów narracyjnych” (w związku z zaproponowanym rozumieniem narracji prawnej).
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2018, 2(17); 47-59
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Criticism of classical pragmatism: the unknown origins of Czesław Znamierowski’s theory and philosophy of law
Autorzy:
Dybowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962745.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Znamierowski
truth
logic
pragmatism
apriorism
psychologism
legal theory
prawda
logika
pragmatyzm
aprioryzm
psychologizm
teoria prawa
Opis:
The article presents the key ideas of Czesław Znamierowski’s 1911 doctoral dissertation on the concept of truth in pragmatism (Der Wahrheitsbegriff im Pragmatismus), thus far not discussed in the literature, and the impact it had on some of his later ideas in the philosophy and theory of law. His polemic against pragmatism reinforced his later views on science and logic, and in particular on the problem of the truth-value of sentences. This founding insight of Znamierowski’s anti-psychologism in the philosophy of law, namely the independence of logic from mental states, provides a deeper explanation of a dualism in his theory of the legal norm: the ascription of both truth-value and validity, mutually independent, to legal norms. When analysed with regard to Znamierowski’s epistemological oscillation between empiricism and apriorism, Wahrheitsbegriff may also enable a better understanding of the origins of his objectivist social ontology and of such legal-theoretical concepts as ‘construction norm’ and ‘thetic act’.
Artykuł przedstawia kluczowe idee rozprawy doktorskiej Czesława Znamierowskiego z 1911 r. na temat pojęcia prawdy w pragmatyzmie (Der Wahrheitsbegriff im Pragmatismus), dotychczas nieomawiane w literaturze, oraz wpływ, jaki wywarły na niektóre z jego późniejszych idei w filozofii i teorii prawa. Polemika z pragmatyzmem umocniła jego późniejsze poglądy na naukę i logikę, a zwłaszcza na problem logicznej wartości zdań. Ten fundamentalny wgląd w antypsychologizm Znamierowskiego, tj. niezależność logiki od stanów, dostarcza głębszego wyjaśnienie dualizmu w jego teorii norm prawnych, którym przypisywał zarówno prawdziwość, jak i obowiązywanie, niezależne od siebie. Analiza Wahrheitsbegriff pod kątem epistemologicznego zawieszenia Znamierowskiego między empiryzmem a aprioryzmem może również pomóc w lepszym zrozumieniu źródeł jego obiektywistycznej ontologii społecznej oraz takich pojęć prawnoteoretycznych, jak „norma konstrukcyjna” i „akt tetyczny”.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2020, 82, 1; 25-39
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O intuicji w analitycznych teoriach prawa
Autorzy:
Dybowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632613.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Projekt Avant
Tematy:
intuicja-analityczna teoria prawa-metafizyka prawa-hermeneutyka-pragmatyzm analityczny-intuition-analytic theory of law-mataphysics of law-hermeneutics-analytic pragmatism
Opis:
Abstrakt: Współczesne analityczne teorie prawa próbują udzielać hermeneutycznej odpowiedzi na metafizyczne pytanie o naturę prawa, a kluczową rolę w realizacji tego zadania pełni intuicja. Wątpliwe jest jednak, czy intuicja jest w stanie spełnić metafizyczne i hermeneutyczne aspiracje takich teorii. W artykule wskazuje się na niejednorodne rozumienie intuicji w analitycznych teoriach prawa. Teorie te stoją ponadto przed dylematem wyboru między „twardą” ontologią prawa, do której intuicja miałaby uprzywilejowany dostęp poznawczy a „miękką” ontologią, która wymusza rozbicie intuicji na poszczególne jej rodzaje. Jeśli kolektywna świadomość, do której miałyby należeć intuicje konstytuujące pojęcie prawa, rzeczywiście jest dla współczesnych teorii analitycznych metafizyczną podstawą, to trudno powiedzieć, czym różnią się one empiryzmu. Obiecującej korekty dla takiego podejścia w teoretyzowaniu o prawie, które uprzywilejowuje słownictwo intuicji, mógłby być może dostarczyć pragmatyzm analityczny, postulujący rozszerzenie analizy o praktyki, w których słowa uzyskują znaczenie. Abstract: Contemporary analytic theories of law attempt at providing hermeneutic answers to the metaphysical question about the nature of law, and intuition plays pivotal role in these attempts. It is doubtful, however, whether intuition can meet metaphysical and hermeneutic expectations of such theories. The article points out at divergent ways of understanding intuition in analytic theories of law. Moreover, such theories face a dilemma of choosing between „hard” ontology of law, to which intuition would have a privileged epistemic access, and „soft” ontology which entails multiple types of intuition. If collective consciousness, to which the intuitions that constitute the concept of law allegedly belong, is indeed the metaphysical foundation of contemporary analytic theories, they are hardly discernible from empiricism. A promising complementary approach to such a way of theorizing about law - where the vocabulary of intuitions is prioritized - can be provided by analytic pragmatism extending analysis to the practices in which words acquire their meanings.
Źródło:
Avant; 2018, 9, 1
2082-6710
Pojawia się w:
Avant
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria prawa wobec wyzwań pragmatyzmu analitycznego
Theory of law and the challenges of analytical pragmatism
Autorzy:
Dybowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531422.pdf
Data publikacji:
2017-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
pragmatyzm
Robert Brandom
Zygmunt Ziembiński
filozofia analityczna
pragmatism
analytical philosophy
Opis:
Artykuł zawiera rozważania metafilozoficzne i metateoretyczne odnoszące się do uprawiania teorii prawa w nurcie klasycznego projektu analizy. Celem tych uwag jest ukazanie wyzwań, jakie klasycznemu projektowi analizy stawia pragmatyzm filozoficzny, a zwłaszcza pragmatyzm analityczny. Pierwsza część tekstu poświęcona jest przedstawieniu głównego nurtu powojennej polskiej teorii prawa jako realizacji programu analitycznego, za której przykład służą koncepcje Z. Ziembińskiego. W dalszej części charakteryzowany jest pragmatyzm analityczny w wersji R. Brandoma oraz wyzwania, jakie formułuje on pod adresem takich programów badawczych. Na koniec wskazane zostają korzyści filozoficzne, jakie klasyczna analiza odnieść może z przyswojenia sobie wyzwań analitycznego pragmatyzmu. Nalężą do nich możliwość przezwyciężenia dualizmu poznawczego, lepsze ugruntowania rozumności oraz poszerzenie o perspektywę antropologiczną.
The article is a metaphilosophical and metatheoretical discussion relating to the theory of law pursued in the mainstream of the classical project of analysis. The purpose of these remarks is to show the challenges which philosophical pragmatism, and especially analytical pragmatism, poses to classical analysis. The first part of the text is devoted to the presentation of the mainstream of postwar Polish law theory as the implementation of the analysis program, with the conception of Z. Ziembinski serving as an example. The next part characterizes analytical pragmatism of R. Brandom and the challenges addressed to such research programs as classical analysis. The last part examines philosophical benefits that classical analysis could obtain by embracing the challenges of analytical pragmatism. These include the ability to overcome the cognitive dualism, better justification of rationality and extending the anthropological perspective.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 1(14); 17-33
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pragmatyczny wymiar tak zwanej tezy Clifforda
The Pragmatic Dimension of the So-Called Clifford’s Thesis
Autorzy:
Dyrda, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231986.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
W.K. Clifford
W. James
etyka przekonań
pragmatyzm
autorytet tradycji
ethics of belief
pragmatism
the authority of tradition
Opis:
Celem artykułu jest analiza etycznej wersji ewidencjalizmu XIX-wiecznego matematyka i filozofa W.K. Clifforda i obrona go przed zarzutami formułowanymi przez pragmatystów. Znana teza Clifforda brzmi: „Zawsze, wszędzie i bez względu na osobę niesłusznie jest żywić przekonania oparte na niedostatecznym świadectwie”. Argumentacja Clifforda na rzecz tej tezy, wpisująca się zasadniczo w XIX-wieczny program pozytywistycznej epistemologii, świadomie uwzględniała elementy pragmatyczne, wykluczające jej przesadnie radykalne odczytanie i krytykę. Okazuje się też, że współczesne koncepcje pragmatyczne właściwie wspierają normatywne intuicje, kryjące się za programem „etyki przekonań”, zaproponowanym przez Clifforda prawie 150 lat temu. Te ostatnie obejmują twierdzenie o normatywnych-etycznych podstawach epistemologii.
The main aim of this paper is to scrutinize William Kingdon Clifford’s ethical evidentialism and to defend it against the criticism formulated by pragmatist thinkers. Clifford famous thesis states: “It is wrong, always, everywhere, and for anyone, to believe anything upon insufficient evidence.” Clifford’s argumentation for this thesis, which fits into 19th century positivist epistemology, consciously included pragmatist elements which defy the classical pragmatist criticism of its supposed radicality. Additionally, it seems that contemporary pragmatists accounts support normative intuitions that backed up Clifford’s account of ethics of belief, proposed almost 150 years ago. The latter includes a normative-ethical argument for the grounds of epistemology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 179-204
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reflective Legal Positivism
Refleksyjny pozytywizm prawniczy
Autorzy:
Dyrda, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140834.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
legal positivism
reflective methodology
holistic pragmatism
law as planning critical legal positivism
institutional theory of law
pozytywizm prawniczy
refleksyjna metodologia
holistyczny pragmatyzm
teoria prawa jako planu
krytyczny pozytywizm prawniczy
instytucjonalna teoria prawa
Opis:
Argument sporów teoretycznych uznawany jest współcześnie za główne zagrożenie dla tradycyjnych sposobów pojmowania prawa przez praktyków i akademików, zresztą nie wyłącznie w paradygmacie pozytywistycznym. Argument ten wskazuje na głęboko sporny charakter dyskursu prawoznawczego. Obecnie jest to jeden z najczęściej dyskutowanych argumentów w ramach tzw. prawoznawstwa ogólnego. W niniejszym artykule podążam za ideą S. Shapiro, że pozytywiści powinni uznać siłę tego argumentu. Rekonstruuję krótko argument i dyskutuję trzy nowe podejścia pozytywistyczne, które akomodują spory teoretyczne jako centralne zjawisko w prawoznawstwie. Argumentuję, że główną cechą wspólną dyskutowanych ujęć pozytywistycznych jest przynajmniej milcząca akceptacja holistycznej i metafilozoficznej metodologii, dzięki której spory teoretyczne mogą zostać systematycznie i pojęciowo wpisane w pejzaż prawno-instytucjonalny. Ten holistyczny zwrot nie jest zaskakujący, bowiem metodologia Dworkina jest także zasadniczo holistyczna. Na końcu wskazuję powody, dla których holistycznie podrasowany pozytywizm prawniczy – będący już bardzo bliskim krewnym realizmu prawniczego – jest lepszą „refleksyjną” teorią prawa niż teoria Dworkina.
The argument of theoretical disagreement has been deemed the most serious contemporary challenge to the traditional views of law, not merely for academic legal positivists but for all lawyers and scholars. Although coined by Ronald Dworkin for the specific purpose of opposing conventionalist and positivist theories of law, the argument recognises the general truth that jurisprudence is an inevitably agonistic enterprise. Nowadays, it is one of the most discussed arguments in general jurisprudence. In this paper, I follow Shapiro’s idea that legal positivists have to accept the challenge and accommodate the argument – they simply cannot dismiss it as conceptually irrelevant. I briefly reconstruct the argument and discuss three positivist accounts that accommodate the phenomenon of theoretical disagreement. I also argue that one of the common features of these positivistic responses is a tacit acceptance of a holistic and meta-philosophical perspective that allows theoretical disagreements to fit within the boundaries of the legal‒institutional framework. The holistic turn is no surprise given that Dworkin’s methodology is also in principio holistic. I conclude, however, that holistically pimped legal positivism – being a conscious close neighbour of legal realism – is a more reflective theory of law than the Dworkinian one.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 3(32); 34-48
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 84

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies