Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "pręt Hopkinsona" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-10 z 10
Tytuł:
Eksperymentalna metodyka oceny wrażliwości stopów na szybkość odkształcania
An experimental method of determining a strain rate sensitivity of alloys
Autorzy:
Moćko, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/107615.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Transportu Samochodowego
Tematy:
stop
odkształcanie
naprężenie
pręt Hopkinsona
alloy
strain rate
Hopkinson bar
Opis:
W pracy omówiono podstawowe metody badawcze, wykorzystujące koncepcję pręta Hopkinsona, wykorzystywane do wyznaczania krzywych ściskania materiałów konstrukcyjnych w warunkach obciążeń udarowych. Ponadto zaprezentowano opracowane i wykonane w Instytucie Transportu Samochodowego stanowisko stosowane do badania charakterystyk mechanicznych materiałów przy dużych szybkościach odkształcania. Opisana aparatura posłużyła do wyznaczenia charakterystyk naprężenia w funkcji odkształcenia wybranych stopów. Na podstawie otrzymanych wykresów można ocenić wrażliwość badanych materiałów na szybkość odkształcania.
Basic experimental methods based on the Hopkinson bar concept were discussed in this paper. The methods are used to determine compressive curves of materials under impact loading conditions. Moreover, the testing stand designed and fabricated in the Motor Transport Institute was introduced. The testing stand is used to analyse mechanical behavior of a materials at a high strain rates. Described equipment was applied to estimate stress-strain curves of selected structural materials. On the basis of the obtained characteristics strain rate sensitivity may be investigated.
Źródło:
Transport Samochodowy; 2017, 2; 69-86
1731-2795
Pojawia się w:
Transport Samochodowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quasi-Static and Dynamic Mechanical Properties of a Ti-6Al-4V Titanium Alloy Produced Using Unconventional Manufacturing Methods
Quasi-statyczne i dynamiczne właściwości mechaniczne stopu tytanu Ti-6Al-4V otrzymanego niekonwencjonalnymi technologiami wytwórczymi
Autorzy:
Sarzyńska, Katarzyna J.
Paszkowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073833.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:
titanium alloys
split Hopkinson pressure bar
LENS
additive manufacturing
stopy tytanu
dzielony pręt Hopkinsona
wytwarzanie przyrostowe
Opis:
The purpose of this paper was to determine the mechanical properties of a Ti-6Al-4V titanium alloy produced by traditional CIP (Cold Isostatic Pressing) and by LENS (Laser Engineered Net Shaping), an additive manufacturing process. A reference material, being a commercial Ti-6Al-4V alloy, was also tested. The strength test specimens were produced from a high-quality, Grade 5 titanium powder. Each specimen had its density, porosity, and hardness determined. Compression curves were plotted for the tested materials from the strength test results with static and dynamic loads. These tests were performed on an UTS (Universal Testing Machine) and an SHPB (Split Hopkinson Pressure Bar) stand. The test results obtained led to the conclusion that the titanium alloy produced by CIP had lower strength performance parameters than its commercially-sourced counterpart. The LENS-produced specimens outperformed the commercially-sourced alloy both in static and dynamic load conditions.
Celem niniejszej pracy było wyznaczenie właściwości mechanicznych stopu tytanu Ti-6Al-4V wytworzonego metodą klasycznej metalurgii proszków CIP (ang. Cold Isostatic Pressing) oraz przy użyciu przyrostowej technologii wytwarzania LENS (ang. Laser Engineered Net Shaping). Badaniom poddano także komercyjny stop Ti-6Al-4V jako materiał referencyjny. Próbki do badań wytrzymałościowych przygotowano z wysokiej jakości proszku stopu tytanu gatunku 5. Dla wykonanych próbek materiałowych wyznaczono gęstość, porowatość, a także określono twardość. Ponadto, wyznaczono krzywe ściskania dla badanych materiałów na podstawie rezultatów testów wytrzymałościowych w warunkach statycznego i dynamicznego obciążenia. Wykorzystano do tego celu uniwersalną maszynę wytrzymałościową (UTS, ang. Universal Testing Machine) oraz stanowisko dzielonego pręta Hopkinsona (SHPB, ang. Split Hopkinson Pressure Bar). Na podstawie otrzymanych wyników badań stwierdzono, iż stop tytanu uzyskany metodą klasycznej metalurgii proszków charakteryzuje się niższymi parametrami wytrzymałościowymi od jego komercyjnego odpowiednika. Próbki wykonane technologią LENS cechują się wyższymi parametrami w porównaniu ze stopem komercyjnym zarówno w statycznych jak również dynamicznych warunkach obciążenia.
Źródło:
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa; 2021, 12, 4 (46); 69--82
2081-5891
Pojawia się w:
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An application of longitudinal elastic waves for investigation of materials under high strain rates using the Hopkinson bar
Autorzy:
Szolc, T.
Kowalewski, Z. L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/128054.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Poznańska. Instytut Mechaniki Stosowanej
Tematy:
Hopkinson bar
elastic wave propagation
d’Alembert solution
numerical simulation
pręt Hopkinsona
propagacja fal sprężystych
rozwiązanie d'Alemberta
symulacja numeryczna
Opis:
In the paper there is presented a discrete-continuous model of the Split Hopkinson Pressure Bar (SHPB) for numerical simulations of a dynamic behaviour of material specimens under high strain-rates. For this purpose several material theories describing visco-elasto-plastic properties of the tested specimens can be applied. Using this model impact-type dynamic responses are sought by means of the longitudinal elastic wave analytical solution of the d’Alembert type. The proposed model enables us theoretical strength investigations for various elasto-plastic materials under great deformation velocities as well as structural parameter determination of the real SHPB designed to play a role of the laboratory test-rig.
Źródło:
Vibrations in Physical Systems; 2014, 26; 305-310
0860-6897
Pojawia się w:
Vibrations in Physical Systems
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ szybkości deformacji oraz temperatury na lepko-plastyczne właściwości komercyjnie czystego tytanu oraz stopu Ti6Al4V
Influence of Strain Rate and Temperature on the Visco-Plastic Properties of Commercially Pure Titanium and Ti6Al4V Titanium Alloy
Autorzy:
Moćko, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/403705.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:
mechanika
stopy tytanu
pręt Hopkinsona
właściwości lepko-plastyczne
model konstytutywny
mechanical engineering
titanium alloys
Hopkinson bar
viscoplastic behaviour
constitutive model
Opis:
W publikacji przedstawiono wyniki badań dotyczących lepko-plastycznych właściwości komercyjnie czystego stopu tytanu oraz stopu Ti6Al4V. Analiza została przeprowadzona dla szerokiego zakresu szybkości odkształcania od 2 × 10⁻⁴s⁻¹ to 2 × 10³s⁻¹ z wykorzystaniem maszyny wytrzymałościowej oraz pręta Hopkinsona, odpowiednio w quasi-statycznym i dynamicznym zakresie obciążeń. Wpływ temperatury na krzywe ściskania został wyznaczony w zakresie temperatur od 23 do 400°C przy wykorzystaniu pręta Hopkinsona wyposażonego w piec. Na podstawie otrzymanych wyników przeprowadzono kalibrację współczynników modelu Johnsona–Cooka (J–C) opisującego lepko-plastyczne właściwości badanych materiałów. Badania właściwości mechanicznych zostały poparte analizą mikrostrukturalną, w celu określenia wpływu temperatury i szybkości odkształcania na mechanizm odkształcania.
The paper presents results of tests concerning visco-plastic properties of commercially pure titanium and Ti6Al4V titanium alloy. The analyses were carried out at wide range of strain rates from 2 × 10⁻⁴s⁻¹ to 2 × 10³s⁻¹ using servo-hydraulic testing machine and Hopkinson bar at quasi-static and dynamic range of loadings, respectively. The influence of temperature on the compressive curves was determined within the range of temperatures from 23°C to 400°C applying Hopkinson bar equipped with temperature chamber. Taking into account obtained results, the coefficients of Johnson–Cook (JC) constitutive model were calibrated. Mechanical investigations were accompanied by microstructural analysis in order to determine influence of temperature and rate of deformation on the plastic deformation mechanisms.
Źródło:
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa; 2015, 6, 2 (20); 99-112
2081-5891
Pojawia się w:
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania właściwości mechanicznych staliwa LH556 i stali VP159 pod kątem zastosowania w osłonach balistycznych
Investigations of mechanical properties of LH556 cast alloy and VP159 steel used for ballistic protection elements
Autorzy:
Moćko, W.
Kowalewski, Z. L.
Wojciechowski, A.
Rudnik, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/208518.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:
mechanika
pręt Hopkinsona
duże prędkości odkształcania
stal wysokoazotowa
charakterystyka naprężeniowo-odkształceniowa
mechanics
Hopkinson bar
high strain rates
high nitrogen steel
stress-strain characteristic
Opis:
Praca przedstawia charakterystyki naprężenie-odkształcenie stali austenitycznej VP159 oraz staliwa austenitycznego LH556, o dużej zawartości azotu, przy różnych prędkościach odkształcania. Do badań w zakresie obciążeń statycznych zastosowano serwohydrauliczną maszynę wytrzymałościową, natomiast w zakresie obciążeń dynamicznych metodę pręta Hopkinsona. Otrzymane rezultaty przedstawiono w formie wykresów naprężenia rzeczywistego w funkcji odkształcenia rzeczywistego. Na podstawie statycznej próby rozciągania wyznaczono również podstawowe parametry badanych materiałów, takie jak: E, R0,05, R0,2, Rm. Na podstawie badań stwierdzono, że stal VP159 ma znacznie lepszą ciągliwość niż staliwo LH556, natomiast pozostałe parametry i charakterystyki były zbliżone. Otrzymane wyniki można wykorzystać do wyznaczenia parametrów równań konstytutywnych opisujących termomechaniczne właściwości materiałów na potrzeby symulacji komputerowych.
This work presents the stress-strain curves of the VP159 steel and LH556 cast alloy of high nitrogen content, at wide range of strain rates. At quasi-static deformation regime, the servohydraulic testing machine was applied, whereas for dynamic tests the Hopkinson bar was used. The results were presented as a true stress - true strain diagrams. The basic mechanical properties of materials, i.e., E, R0.05, R0.2, Rm were determined. The tests show that the VP159 steel exhibits a much better ductility than the LH556 cast alloy, whilst the other parameters were similar for both materials. The results create a base for determination of parameters appearing at different constitutive equations describing thermo-mechanical behavior of materials within finite element method codes.
Źródło:
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej; 2012, 61, 2; 449-462
1234-5865
Pojawia się w:
Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Experimental study on the dynamic tensile mechanical properties of marble under water and oil conditions
Autorzy:
Li, Chaoxin
Liu, Dongyan
Zhu, Yunhui
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312136.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
rozciąganie dynamiczne
pręt Hopkinsona
rozpraszanie energii
symulacja numeryczna
marmur
woda
olej
dynamic tensile
Hopkinson bar
energy dissipation
numerical simulation
marble
water
oil
Opis:
To investigate the dynamic tensile properties and energy dissipation characteristics of marble in three different conditions: dry, water-saturated, and oil-saturated, a Brazilian disk splitting test was conducted using a 50 mm diameter Hopkinson pressure bar (SHPB) device. The findings indicate that the peak strain and dynamic tensile strength of the three conditions increase with strain rate, exhibiting a clear strain rate effect. Additionally, lubricating effects of water and oil weaken internal shear sliding friction, thus promoting crack expansion. Furthermore, immersion of fluid in marble weakens the cementation of internal mineral particles, leading to lower tensile strength of marble saturated with water and oil compared to dry marble under dynamic impact. When analyzing the energy dissipation of marble, both the absorption energy and dissipation energy density increase with oil strain rate, indicating a positive correlation. Moreover, numerical results obtained from ANSYS/LS-DYNA correspond well with experimental data, thus verifying and interpreting the experimental outcomes.
Źródło:
Archives of Civil Engineering; 2023, 69, 3; 317--330
1230-2945
Pojawia się w:
Archives of Civil Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wkładek formujących na profil fali sprężystej propagującej się w długich prętach
The Influence of Wave Shapers on the Profile of the Elastic Wave Propagating in Long Rods
Autorzy:
Kochanowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/403442.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:
mechanika
metody badań dynamicznych
dzielony pręt Hopkinsona
wkładki kształtujące falę sprężystą
mechanics
dynamic test methods
split Hopkinson bar test
wave shapers shaping elastic wave
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki badań doświadczalnych wpływu wkładek formujących na kształt fal sprężystych propagujących się w prętach zastosowanych w układzie badawczym techniki dzielonego pręta Hopkinsona (SHPB). Analizy przeprowadzono dla wkładek wykonanych z blachy miedzianej i pręta miedzianego dla sześciu różnych grubości oraz dla różnych szybkości uderzenia pręta wymuszającego. Zaprezentowane w artykule wyniki wskazują, iż jeśli zastosowana wkładka jest zbyt gruba, to nie pozwala ona na uzyskanie impulsu obciążenia próbki gwarantującego stałą szybkość odkształcenia. Natomiast zastosowanie zbyt cienkiej wkładki dla zadanej prędkości uderzenia nie powoduje zmniejszenia oscylacji impulsu wymuszającego. Wyniki badań dowodzą, że stosowanie wkładek formujących daje duże możliwości w kształtowaniu fali wymuszającej.
The article presents the experimental results of impact of the wave shapers on the shape of elastic waves propagating through the bars used in split Hopkinson pressure bar technique. Analyses were performed for the wave shapers made of copper sheet and the copper rod for six different thicknesses and for different speeds of the striker bar. Results presented in this article show that if the wave shaper is too thick, it does not allow for obtaining pulse load of the specimen that ensures a constant speed of deformation. However, using too thin wave shaper for a given impact velocity does not decrease oscillations. The results show that the use of wave shaper gives the big opportunities for shaping the elastic wave.
Źródło:
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa; 2014, 5, 4 (18); 45-58
2081-5891
Pojawia się w:
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preparation of the non-cohesive soil sample and calibration of the pneumatical launcher in the dynamic soil test SHPB
Autorzy:
Sobczyk, Kamil
Kruszka, Leopold
Grązka, Michał
Chmielewski, Ryszard
Rekucki, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073393.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Centrum Rzeczoznawstwa Budowlanego Sp. z o.o.
Tematy:
sample preparation
non-cohesive soil
launcher calibration
soil dynamic testing
split Hopkinson pressure bar
SHPB
przygotowanie próbki
grunt niespoisty
kalibracja wyrzutni
badanie dynamiczne gleby
dzielony pręt Hopkinsona
Opis:
The paper analyzes the problem of initial compaction of a non-cohesive soil sample on the example of dry silty sand samples. Two different compaction methodologies were used: I) dynamic compaction - using split Hopkinson pressure bar and II) vibration compaction - using a vibrating shaker. A better result of the compaction process was obtained for dynamic compaction with an initial pressure value of 0.5 bar (small difference in the result - both methods obtained comparable results). The paper also includes a numerical analysis of the calibration of the pneumatic launcher in the Matlab environment on the basis of the system of difference equations. The calibration process was carried out in the initial pressure range from 0.5 to 3.0 bar for three different variants of the barprojectile length: 100 mm, 200 mm and 250 mm and compared with the experimental analysis - the results were consistent.
Źródło:
Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych; 2022, 1; 16--27
2450-1859
2450-8721
Pojawia się w:
Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Experimental investigation of dynamic behavior of silty sand
Eksperymentalne badanie dynamicznego zachowania piasku pylastego
Autorzy:
Chmielewski, Ryszard
Kruszka, Leopold
Rekucki, Ryszard
Sobczyk, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1853632.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
mechanika gruntu
badanie eksperymentalne
badanie dynamiczne
pręt Hopkinsona dzielony
badanie edometryczne
piasek pylasty
soil mechanics
experimental test
dynamic test
split Hopkinson pressure bar
oedometric test
silty sand
Opis:
The paper includes experimental research using the Split Hopkinson Pressure Bar to determine dynamic compression curves and strength dynamic parameters to depend on the strain rate and moisture for silty sand soil samples. Those experiments are oedometric type based in a rigid confining cylinder. Samples of silty sand with fine a fraction content were taken for the study. To ensure sufficiently uniaxial strain of the tested material, the soil samples were placed in properly prepared casings made of duralumin for the needs of the tests. Thanks to the use of measuring strain gauges on the initiating and transmitting bars, as well as the casing, the nature of the loading pulse was obtained, which was then subjected to the process of filtration and data processing to obtain the nature of the incident, reflected and transmitted wave. During the above dynamic experiments with the representative of silty sand soils, it was observed that its dynamic compaction at a high strain rate is different than in the case of the Proctor test. This is due to higher compaction energy, which additionally changes the grain size by destroying the grains in the structure. The paper presents the results of particle size distribution analysis for two different types of soil samples - this type of analysis is unique. Hence experiments should be further continued for such soils with different granulations and various moisture using, for example, Hopkinson measuring bar technique to confirm for other silty sand soils that are often subgrade of various engineering objects.
Artykuł obejmuje edometryczne badania eksperymentalne z wykorzystaniem techniki pręta Hopkinsona do określenia zarówno dynamicznego zachowania jak i zmian struktury dla próbek wybranego ośrodka gruntowego o różnej wilgotności poddanych oddziaływaniu dynamicznemu. Do badania wzięto piasek pylasty (siSa) o zawartości frakcji drobnych fi+fπ = 20,46%. W celu zapewnienia wystąpienia jednoosiowego stanu odkształcenia badanej próbki gruntu umieszczono ją w odpowiednio przygotowanej duraluminiowej osłonie pierścieniowej. Dzięki zastosowaniu tensometrów pomiarowych na prętach inicjującym oraz transmitującym, jak również osłonie zarejestrowano różne impulsy, które następnie poddano procesowi filtracji i obróbki danych, tak aby otrzymać obrazy propagacji sprężystych fal w prętach pomiarowych i w osłonie. Wykorzystując odpowiednie równania oraz zależności zmodyfikowanej metody Kolsky'ego dla trójwymiarowego stanu naprężenia w badanej próbce określono eksperymentalne zależności charakteryzujące zachowanie się próbek gruntu o różnej wilgotności: naprężenie ϭ(t), odkształcenie ε(t) oraz prędkość odkształcenia έ(t) w funkcji czasu. Na tej podstawie uzyskano krzywe ściskania dynamicznego dla różnej wilgotności próbek gruntu pylastego z określonymi wartościami początkowego dynamicznego edometrycznego modułu oraz lokalnych maksymalnych naprężeń plastycznych i odpowiadających im odkształceń. Podczas powyższych eksperymentów dynamicznych z próbkami gruntów typu piasku pylastego zaobserwowano, że jego dynamiczne zagęszczenie przy dużej szybkości odkształcania jest inne niż w przypadku testu Proctora. Wynika to z większej energii zagęszczania, która dodatkowo powoduje zmianę uziarnienia poprzez niszczenie ziaren w strukturze. W pracy przedstawiono wyniki analizy zmian uziarnienia dla dwóch różnych rodzajów próbek gruntu - tego typu analizy są unikalne. W związku z tym należy kontynuować eksperymenty dla takich gruntów o różnych granulacjach i różnej wilgotności, stosując technikę prętów pomiarowych Hopkinsona, w celu potwierdzenia opisanego zjawiska w innych gruntach typu piasku pylastego, które często są podłożem gruntowym dla różnych obiektów inżynieryjnych.
Źródło:
Archives of Civil Engineering; 2021, 67, 1; 481-498
1230-2945
Pojawia się w:
Archives of Civil Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Experimental study on SHPB cyclic impact of rubber-cement composite with different confine modes
Autorzy:
Yang, Rongzhou
Xu, Ying
Chen, Peiyuan
Cheng, Lin
Ding, Jinfu
Fu, Hongxin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312124.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
dzielony pręt Hopkinsona
polimer wzmocniony włóknem węglowym
kompozyt gumowo-cementowy
oddziaływanie cykliczne
energia pękania
uszkodzenie
odporność na uderzenia
split Hopkinson pressure bar
carbon fibre reinforced polymer
rubber-cement composite
cyclic impact
damage
fracture energy
impact resistance
Opis:
To promote the application of rubber-cement composites as the main bearing structure and key components in practical engineering under frequent dynamic disturbances, in this work, the split Hopkinson pressure bar (SHPB) cyclic impact tests of rubber-cement composite specimens with four different confine modes were carried out in which the impact load increased sequentially. The relationship between average strain rate, ultimate strain and impact times and the relationship between peak stress, damage energy, ultimate strain and incident energy were analyzed. The results showed that the appropriate confine reinforcement treatment can make rubber-cement composite give full play to its deformation ability when it was completely damaged. Carbon fiber-reinforced polymer (CFRP) sheet and steel cylinder can work together with the rubber-cement composite matrix to resist impact load, which effectively improves the structural strength, damage fracture energy, and cyclic impact resistance of the rubber-cement composite. Finally, based on the effect difference of confine modes, the simplified plane force models of rubber-cement composite specimens with four different confine modes were established, which clearly revealed the completely different impact resistance mechanism of the rubber-cement composites with different constraints under cyclic impact loading.
Źródło:
Archives of Civil Engineering; 2023, 69, 2; 517--534
1230-2945
Pojawia się w:
Archives of Civil Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-10 z 10

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies