- Tytuł:
-
Związki teologii krzyża św. Bonawentury z mistyką Karmelu. Z kręgu powinowactwa sztuki franciszkańskiej i karmelitańskiej na wybranych przykładach sztuki z XIV i początku XV wieku
The relations of St. Bonaventure’s theology of the cross with the Carmelite mysticism. In the realm of Franciscan and Carmelite artistic affinity exemplified by the chosen works of art from the 14th and the early 15th centuries - Autorzy:
- Mazurczak, Urszula
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/560385.pdf
- Data publikacji:
- 2016-12-31
- Wydawca:
- Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
- Tematy:
-
ampułki z Ziemi Świętej
Lignum Vitae
eremici
karmelicka plastyka w średniowieczu
św. Bonawentury traktaty w obrazach Drzewa Życia
karmelici–franciszkanie
powinowactwo sztuki - Opis:
-
Pokaźna spuścizna badawcza ojca karmelity Bienignusa Wanata, profesora historii sztuki, inspiruje do dalszych badań – aby wyjaśnić plastykę powstałą w obrębie karmelu w średniowieczu, która była kontynuowana w czasach nowożytnych. W niniejszej pracy zaprezentowany został motyw krzyża jako Lignum Vitae, znany najwcześniej z drobnej plastyki Palestyny obszaru życia pierwszych karmelitów. Podejmujemy próbę związania tej formy krzyża utrwalonej na dewocyjnych przedmiotach przywożonych do Europy z Ziemi Świętej, z tradycją kultu zarówno Maryi, jak i Krzyża. Wskazuje się na pierwsze eremy w Palestynie, następnie na osiedlenie się karmelitów w Italii w połowie XIII i w XIV wieku. Istnieją związki eremickiego życia karmelitów z pierwotnymi formami życia franciszkanów w Italii, zwłaszcza w Umbrii. Podejmowane były w nauce główne kierunki pobożności, następnie kształcenia uniwersyteckiego karmelitów w Italii w XIII i początku XIV wieku. Wskazano na ich ścisły związek z nauką św. Tomasza z Akwinu i pobożnością dominikańską, którą kontynuowali wielcy mistycy karmelu w XVII wieku.
W niniejszej pracy wskazuje się na nurt pobożności franciszkańskiej i związek z kontemplacją Krzyża jako Drzewa Życia, którego forma asymilowana była poprzez import z Palestyny ampułek na świętą oliwę oraz innych przedmiotów wotywnych. Taki motyw krzyża znany w ikonografii franciszkańskiej został zaasymilowany również do pobożności karmelu choć wielość konkretnych dzieł sztuki pochodzi z czasów nowożytnych, co potwierdza np. krucyfiks z kościoła pokarmelickiego w Warszawie. Pisma i traktaty św. Bonawentury czytano i kontemplowano w środowisku karmelickim Teksty te ugruntowały motywy krzyża w sztuce.
Rich research legacy of Carmelite Father Bienignus Wanat, an art history professor, is the motivation of further studies carried out to explain plastic arts created within the Carmelite Order in the Middle Ages and continued till modern times. In the present paper the motif of the cross as Lignum Vitae, which was known the earliest from Palestinian small plastic works of art in the first Carmelites’ area of living, has been presented. We are making an attempt to relate this form of the cross, depicted on religious objects which were brought to Europe from the Holy Land, to the tradition of both St. Mary’s worship and that of the Cross. The first hermitages in Palestine followed by the settlement of the Carmelites in Italy in the 13th and 14th centuries have been pointed out. There are certain relations between the Carmelites’ hermit lives and the original forms of Franciscan life in Italy, Umbria especially. The research has been done on the main directions of piety and university education of Carmelites in Italy in the 13th and at the beginning of the 14th century. Their close relation to the teaching of St. Thomas Aquinas and Dominican piety, continued by the most renowned Carmelite mystics in the 17th century, has been pointed out. In the present paper the mainstream of Franciscan piety has been pointed out and its relation with the contemplation of the Cross as The Tree of Life, the form of which was assimilated by importing ampoules for the holy oil or other votive items from Palestine. Such a motif of the cross, well-known in Franciscan iconography, was also assimilated in Carmelite piety, although the abundance of specific work of arts dates back to the modern era, which is confirmed, e.g. by a crucifix from a fromer Carmelite church in Warsaw. St Bonaventure’s writings and treaties were read and contemplated in the Carmelite milieu. Those texts established the motifs of cross in art. - Źródło:
-
Folia Historica Cracoviensia; 2016, 22; 233-264
0867-8294 - Pojawia się w:
- Folia Historica Cracoviensia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł