- Tytuł:
-
Spory pomiędzy posesorami a chłopami dóbr Cieni i Michałowa w czasach Księstwa Warszawskiego
Disputes between the landowners and the peasantry in the Duchy of Warsaw period. Cases of Cienia and Michałów villages - Autorzy:
- Pomianowski, Piotr Z.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/913086.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Tematy:
-
powinności chłopskie
Kodeks Napoleona
Księstwo Warszawskie - Opis:
-
Okres Księstwa Warszawskiego miał charakter przejściowy, jeśli chodzi o relacje pomiędzy ziemiaństwem a chłopstwem. Narzucone kapitalistyczne francuskie prawo cywilne zupełnie nie współgrało z na poły feudalnymi realiami polskiej wsi. Napoleon w artykułem 4 konstytucji zniósł poddaństwo. Niedługo później Fryderyk August wydał dekret grudniowy, którego znaczenie i skutki – mimo bogatej literatury przedmiotu – do dnia dzisiejszego są niezmiernie trudne do określenia. W czasach Polski Ludowej, w okresie wzmożonych badań nad wyzyskiem chłopów i oporem wsi czasów feudalnych i burżuazyjnych, twierdzono, że dekret oznaczał zniesienie własności podzielonej w odniesieniu do gospodarstw chłopskich i wyzucie włościan z ich praw. Te kategoryczne twierdzenia formułowano z reguły bez uwzględnienia źródeł o proweniencji sądowej, a te ostatnie zdają się sugerować, że rzeczywistość była o wiele bardziej skomplikowana. W artykule omówiono spory, które chłopi z Cieni i Michałowa toczyli z posesorami tych wsi przed Trybunałem Cywilnym Pierwszej Instancji w Kaliszu. Charakterystyczne, że w świadomości chłopów, ale i opinii sędziów, dekret grudniowy nie przekreślił bynajmniej wzajemnych uprawnień i obowiązków ziemian i gromad chłopskich, których źródłem były zwyczaje oraz wystawiane przez stulecia różnego rodzaju dokumenty.
The relations between the gentry and the peasantry in the Duchy of Warsaw period show their undoubtedly transitional character. The capitalistic civil law which was imposed by France did not harmonize at all with the partially feudal realities of the Polish countryside. Napoleon abolished serfdom in Article 4 of the Constitution. Soon after, Frederick Augustus I of Saxony issued the December Decree (1807). Its significance as well as consequences, despite the wealth of the literature concerning this subject matter, are extremely difficult to define even today. In the Polish People’s Republic period, which was definitely a period of very intensive research into the issues of the exploitation of the peasants and their resistance in the feudal and bourgeoisie eras, it was claimed that the Decree abolished the shared ownership of farms and deprived the peasants of their rights (the abolition of dominium utile). These categorical conclusions were, as a rule, formulated without taking the court records into consideration. Furthermore, these records actually seem to indicate that the reality was much more complicated. The article delineates the disputes between the peasantry of two villages, Cienia and Michałów, and their landowners (or vice versa) before the Civil Tribunal of First Instance in Kalisz. It is worth mentioning that according to the peasants’ awareness as well as to judge’s opinions the December Decree did not put an end to the mutual rights and obligations between the gentry and the peasantry that had been shaped by customs and various documents which had been issued for centuries. - Źródło:
-
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2020, 72, 2; 63-72
0070-2471 - Pojawia się w:
- Czasopismo Prawno-Historyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł