Temat: potop - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Brandskatt przedmieść Starej Warszawy z 1655 r. – nieznane źródło do dziejów nowożytnego miasta
The 1655 brandskatt of the suburbs of Old Warsaw: An unknown source for the history of the early modern city
Autorzy:: Wagner, Katarzyna
Kowalski, Hubert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520834.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: contributions
brandskatt
taxes
Swedish Deluge
Warsaw
17th century
Adam Jarzębski
kontrybucje
podatki
„potop” szwedzki
Warszawa
XVII w.
Opis:: Odnalezione w zasobie sztokholmskiego Riksarkivet źródło jest pierwszym znanym rejestrem tzw. brandskattu z terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pochodzi z początku okupacji Starej Warszawy przez wojska szwedzkie (1655). W zestawieniu z innymi spisami podatkowymi i Gościńcem Adama Jarzębskiego (1643) umożliwia pogłębienie studiów nad szwedzkim systemem podatków nadzwyczajnych oraz pozwala na weryfikację położenia nieruchomości na przedmieściach nowożytnego miasta.
Discovered in the repository of Stockholm’s Riksarkivet, the source is the first known register of the so-called brandskatt from the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth. It dates back to the outset of Old Warsaw’s occupation by the Swedish army (1655). Together with other tax registers and Adam Jarzębski’s Gościniec (1643), it allows us to expand the scope of studies on the Swedish system of emergency taxes, and to verify the location of properties in the suburbs of the early modern city.
Źródło:: Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2023, 61; 139-158
0081-7147
Pojawia się w:: Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Brandskatt – jedno z mrocznych oblicz szwedzkich grabieży w okresie „potopu”
Brandskatt – one of the aspects of the Swedish looting during the ‘deluge’
Autorzy:: Wagner, Katarzyna
Kowalski, Hubert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2175081.pdf
Data publikacji:: 2022-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: XVII wiek
rabunki
rezydencje
kontrybucje
"potop"
Warszawa
Warsaw
17th century
robbery
mansions
contributions
the Deluge
Opis:: Szwedzi, prowadząc wojnę w epoce nowożytnej poza terytorium swojego kraju, przenosili obowiązek zaprowiantowania i opłacania armii na okupowane terytorium (wojna ma się wyżywić sama). System organizacyjny poboru świadczeń był oparty na doświadczeniach z okresu wojny trzydziestoletniej, prowadzonej przez wojska Gustawa II Adolfa w Niemczech. Oprócz kontrybucji finansowych i prowiantowych, okupowane terytoria opłacały również brandskatt – wymuszoną daninę, stanowiącą zabezpieczenie zajętego terenu przed grabieżami lub zniszczeniem. Celem artykułu jest m.in. określenie miejsca brandskattu w systemie nadzwyczajnych podatków wojennych nakładanych na Rzeczpospolitą. Podstawę źródłową stanowić będzie odnaleziony w sztokholmskim Riksarkivet rejestr brandskattu z Warszawy z 1655 r.
In the early modern era, when the Swedes waged war outside their own territory, they passed on the duty of supplying food and funding the army to the occupied territories (the war was supposed to feed itself). The practice of collecting contributions was based on the experience of the Thirty Years’ War, which was introduced in Germany by the armies of Gustav II Adolphus. Apart from financial contributions and provisions, the occupied territories had to pay brandskatt, an additional enforced tax to protect the occupied lands from looting and destruction. The aim of this paper is, a.o., to determine the position of brandskatt in the extraordinary war taxes imposed on the Polish-Lithuanian Commonwealth. The basic source is the Warsaw brandskatt register of 1655 found in the Riksarkivet in Stockholm.
Źródło:: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 139-149
1232-1575
Pojawia się w:: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Garnizon księcia Bogusława Radziwiłła w Słucku 1654–1668. Struktura i finansowanie
The Sluck garrison of Prince Bogusław Radziwiłł in 1654–1668. Structure and financing
Autorzy:: Kossarzecki, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22446705.pdf
Data publikacji:: 2022-12-13
Wydawca:: Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:: Słuck
garnizon
Bogusław Radziwiłł
Wielkie Księstwo Litewskie
wojsko litewskie
piechota niemiecka
twierdze prywatne
wojna polsko-rosyjska 1654-1667
potop szwedzki
Sluck
garrison
Grand Duchy of Lithuania
Lithuanian military
rman infantry
private fortresses
Polish-Russian war 1654–1667
Swedish deluge
Opis:: Artykuł omawia dzieje regimentu piechoty niemieckiej księcia Bogusława Radziwiłła. Oddział pełnił funkcję garnizonu w Słucku, prywatnym mieście księcia, w okresie wojen Rzeczypospolitej z Państwem Moskiewskim i Kozakami. Tekst koncentruje się wokół struktury garnizonu i sposobów jego finansowania. Wyjaśniono przyczyny pojawienia się w prywatnym mieście księcia regimentu wojsk koronnych, podano informacje o kadrze oficerskiej, pochodzeniu oficerów, ich doświadczeniu wojskowym, losach i karierze oraz przebiegu służby w Słucku. Poświęcono też uwagę pochodzeniu żołnierzy oraz sprawom związanym ze zmieniającą się liczebnością garnizonu w zależności od rozwoju sytuacji wojennej. Wyjaśniono problem finansowania garnizonu, który wraz z klęską Rzeczypospolitej w 1655 r. i przejściem księcia Bogusława na służbę szwedzką, a potem pruską, przestał być opłacany ze skarbu koronnego czy litewskiego. Tekst naświetla wysiłki księcia zmierzające do zapewnienia finansowania i zaopatrzenia regimentu polegające najpierw (w latach 1655–1658) na obarczeniu tym ciężarem mieszczan słuckich i poddanych ze wsi książęcych w województwie nowogródzkim, a w latach 1659–1668, gdy po uzyskaniu zgody króla i sejmu i wprowadzeniu regimentu do komputu litewskiego, wysiłek swoich poddanych książę starał się wesprzeć pieniędzmi uzyskiwanymi ze skarbu. Losy garnizonu zależały od rozwoju sytuacji militarnej i stopnia bezpieczeństwa Słucka i włości Księstwa Słuckiego oraz stanu finansów książęcych. Wszystko to wpływało na liczebność garnizonu, a po ustaniu wojen, na stopniową jego redukcję z ponad 1000 do 150 żołnierzy. Stopniowo regiment zamieniał się z jednostki w pełni bojowej w prywatny garnizon magnacki pełniący rolę porządkową. Jego oficerowie coraz bardziej upodabniali się do urzędników administracyjnych w służbie magnata.
The article discusses the history of Prince Bogusław Radziwiłł’s German infantry regiment. The unit served as a garrison in Sluck, the prince's private city, during the period of the Commonwealth's wars against the Muscovite State and the Cossacks. The text focuses on two issues, specifically the structure of the garrison and the ways it was financed. The article explains the reasons for a Crown army regiment appearing in the prince's private city, provides information about the officers team, their backgrounds, military experience, history and careers, as well as the course of their service in Sluck. Attention was also given to the background of the soldiers and to fluctuating numbers of the garrison depending on war developments. The problem of financing the garrison, which was no longer paid from the Crown or Lithuanian treasuries after the defeat of the Commonwealth in 1655 and Prince Bogusław's shift to Swedish and subsequently Prussian service, is explained as well. The paper sheds light on the prince's efforts to secure funding and provisions for the regiment. These efforts initially (in 1655–1658) amounted to placing the burden on the townspeople of Sluck and subjects from the prince's villages in the Nowogródek Voivodship. Subsequently (in 1659-1668), after obtaining the consent of the king and the Sejm to incorporate the regiment into the Lithuanian Complement (komput), the prince tried to bolster the efforts of his subjects with money obtained from the treasury. The fate of the garrison depended on military situation developments and the degree of safety of Sluck and the Sluck Duchy domains, as well as the state of the Duke's finances. All this combined had an impact on the size of the garrison, and after the wars had ended, its gradual reduction from more than 1,000 to 150 soldiers. Gradually, the regiment turned from a combat unit into a magnate's private garrison serving as a policing force. In the magnate's service, its officers increasingly came to resemble administrative officials.
Źródło:: Miscellanea Historico-Archivistica; 2022, 29, 29; 7-46
0860-1054
Pojawia się w:: Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Od przybytku głowa może zaboleć
Plenty Can Be a Plague
Autorzy:: Woźniak-Kasperek, Jadwiga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2154635.pdf
Data publikacji:: 2022-12-28
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:: bibliologia i informatologia
nauki o komunikacji społecznej i mediach
nadprodukcja informacji
przeciążenie informacyjne
potop informacyjny
communication and media studies
information and book studies
deluge of information
information overload
Opis:: Wielokanałowy i wielokodowy przekaz masowo generowanych danych i informacji w połączeniu z interdyscyplinarnością opisów procesów komunikowania i oddziaływania informacji rodzi potrzebę interdyscyplinowego spojrzenia na obiekt badania, jakim jest tzw. nadprodukcja informacji i będące jedną z jej konsekwencji przeciążenie informacyjne. Nauki o komunikacji społecznej i mediach mogą wnieść tu szczególny wkład ze względu na swoją „multimodalność” badawczą. W artykule zostaną naszkicowane wymiary i aspekty nadprodukcji informacji badane z perspektywy informatologicznej, a także wypracowane rozwiązania, takie jak na przykład narzędzia do organizacji informacji oraz koncepcja kultury informacyjnej.
The multi-channel and multi-code transmission of mass-generated information, combined with the interdisciplinarity of descriptions of the processes of communication and the information influence on people, makes it necessary to strengthen the need for multidimensional analysis of information overproduction and information overload as research objects. Communication and media studies can make a particular contribution because of their research “multimodality”. The paper outlines the dimensions and aspects of information overproduction and information overload already investigated from the information science perspective. The study also presents the selected solutions such as knowledge organization systems, and information culture concepts.
Źródło:: Studia Medioznawcze; 2022, 4; 1282-1287
2451-1617
Pojawia się w:: Studia Medioznawcze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Odpowiedzialność za przeszłość? Łupy wojenne na szwedzkich ekspozycjach muzealnych
Autorzy:: Wagner, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27811660.pdf
Data publikacji:: 2022-08-05
Wydawca:: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:: łupy wojenne
trofea
szwedzkie muzea
„potop” szwedzki
proweniencja zbiorów
Opis:: Celem artykułu jest próba pokazania, w jaki sposób szwedzkie muzea prowadzą narrację o łupach wojennych i trofeach, znajdujących się w ich zbiorach, a także jak ta strategia została wypracowana oraz jak należy rozumieć odpowiedzialność w stosunku do widza oglądającego te obiekty. Przeanalizowano materiały z sesji i sympozjum, odbywających się w Sztokholmie w 2008 r., oraz aktualne grupy tekstów (metryczki, teksty kuratorskie, wpisy w katalogach on-line). Szwedzcy muzealnicy za odpowiedzialność uznali właściwe przechowywanie, opracowywanie, konserwowanie i eksponowanie tych obiektów oraz zapewnienie dostępu do nich (wystawy, bazy on-line), a więc podstawowa działalność muzeów stała się synonimem nowoczesnej odpowiedzialności. Kluczowymi działaniami, które umożliwiły wypracowanie tej wspólnej polityki, były szczegółowo prowadzone badania proweniencyjne.
Źródło:: Muzealnictwo; 2022, 63; 106-111
0464-1086
Pojawia się w:: Muzealnictwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Porwali się na duszę polską...
Autorzy:: Panfil, Tomasz (1962- )
Powiązania:: Gazeta Polska 2021, nr 1, s. 74-76
Data publikacji:: 2021
Tematy:: Karol X Gustaw (król Szwecji ; 1622-1660)
Kordecki, Augustyn (1603-1673)
Wazowie (dynastia)
Wojsko
Potop szwedzki (1655-1660)
Twierdza Jasna Góra (Częstochowa)
Klasztor Paulinów na Jasnej Górze (Częstochowa ; budynek)
Oblężenie Częstochowy (1655)
Artykuł publicystyczny
Artykuł z tygodnika opinii
Opis:: W artykule opisano oblężenie Jasnej Góry przez Szwedów w 1655 roku. Scharakteryzowano okres panowania dynastii Wazów polskich oraz przyczyny wojny polsko-szwedzkiej zwanej Potopem.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Historiografia litewska o układzie kiejdańskim (1655 r.)
Lithuanian historiography and the Agreement of Kėdainiai (1655)
Autorzy:: Sliesoriūnas, Gintautas
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1397869.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: historiografia litewska
układ kiejdański
unia kiejdańska
Janusz Radziwiłł
Wielkie Księstwo Litewskie
Potop (1655)
Lithuanian historiography
Agreement of Kėdainiai
Union of Kėdainiai
Grand Duchy of Lithuania
The Deluge (1655)
Opis:: W artykule podjęto próbę prześledzenia, jak kształtowały się i zmieniały w litewskiej historiografii oceny układu kiejdańskiego, zawartego 20 października 1655 r. między Wielkim Księstwem Litewskim i Szwecją, zrywającego dotychczasowe więzi unijne, łączące Litwę z Koroną Polską. W tekście zwrócono też uwagę na pierwsze oznaki kształtowania się łagodniejszych ocen działalności inicjatorów zawarcia tego układu ze strony Litwy, które można zaobserwować już na długo przed powstaniem historiografii tworzonej w języku litewskim.
The article aims to explore the changing perceptions of the Agreement of Kėdainiai within the Lithuanian historiography. The agreement, signed on 20 October 1655 between the Grand Duchy of Lithuania and the Swedish Empire, severed Lithuania’s union with the Kingdom of Poland. The article also discusses the first examples of Lithuanian historiographers shining a more favorable light on the actions taken by the proposers of the agreement, long before historiography became an established discipline in the Lithuanian language.
Źródło:: Studia Podlaskie; 2020, 28; 55-76
0867-1370
Pojawia się w:: Studia Podlaskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Konflikty o kościoły pomiędzy katolikami a protestantami w Prusach Królewskich i Książęcych w I połowie XVII wieku
The conflicts about churches between Catholics and Protestants in the Royal and Ducal Prussia in the first half of the 17th century
Autorzy:: Birecki, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2147338.pdf
Data publikacji:: 2020-12
Wydawca:: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:: Prusy Królewskie
Prusy Książęce
XVII wiek
potop szwedzki
Tatarzy
protestantyzm
katolicyzm
kontrreformacja
Royal Prussia
Ducal Prussia
XVII Century
Swedisch deluge
Tatars
Protestantism
Catholicism
Counter-reformation
Opis:: Artykuł niniejszy opowiada o świątyniach katolickich i kościołach ewangelickich, o które toczyły spory w XVII wieku podczas wojen szwedzkich. Władcy Szwecji Gustaw II Adolf oraz Karol X Gustaw prowadząc walki z Rzeczpospolitą w czasie I i II wojny polsko- -szwedzkiej zwanych potocznie wojną o ujście Wisły i potopem doprowadzili do wzmocnienia konfliktu religijnego pomiędzy protestantami a katolikami. Jego skutkiem w Prusach Królewskich było, w zależności od wsparcia władzy, nie tylko wzajemne niszczenie czy odbieranie sobie budynków kościelnych ale również liczne rabunki i wywóz kościelnych dóbr kultury i wyposażenia liturgicznego do Skandynawii. W artykule autor omawia losy poszczególnych budynków, pracujących w nich pastorów oraz podaje przykłady strat. Ponieważ dopiero podczas potopu wojna polsko-szwedzka dotarła do Prus Książęcych w drugiej części artykułu omówione zostały działania wojsk polsko-litewsko-tatarskich, które chcąc zmusić do zerwania sojuszu Wielkiego Elektora Fryderyka Wilhelma I z Karolem X Gustawem zniszczyły dziesiątki kościołów ewangelickich, spaliły wiele miast i miasteczek przyczyniając się do śmierci tysięcy ludzi. Na koniec wspomniano o pomnikach grobowych, upamiętniających biorących w wojnach żołnierzy. Konsekwencją wydarzeń I połowy XVII wieku było ostateczne zachwianie równowagi konfesyjnej i narastający, coraz bardziej wrogi stosunek do polskiego protestantyzmu.
This article presents the history of Catholic and Lutheran churches during Swedish wars in the south part of Baltic sea the 17th Century. The Swedish rulers Gustav II Adolf and Carl X Gustav when they were fighting with Polish Republic during the first and second Swedish-Polish wars (commonly called the war at the mouth of the Vistula river and Swedish deluge) led to the strengthening of the religious conflict between Protestants and Catholics. The result in the Royal Prussia was, depending on the support of the authorities’ power, not only destruction or the mutual receipt of church buildings but also numerous robberies and exports of church cultural goods and liturgical equipment to Scandinavia. In this article the author discusses the fate of the individual buildings, their pastors and gives examples of church war losses. In the second part of the article the author presents the war expedition of the Polish-Lithuanian-Tatar troops to Ducal Prussia to break the alliance of Frederic William, Elector of Brandenburg with Charles X Gustav of Sveden. The soldiers destroyed dozens of Lutheran churches, burned down many cities and towns, and contributed to the death of thousands of people. Finally, the author mentioned grave monuments commemorating soldiers taking part in the both wars. The result of those events in the mid-17th century was the final imbalance of confessional balance and the growing, increasingly hostile attitude toward Polish Protestantim.
Źródło:: Studia Elbląskie; 2020, 21; 9-26
1507-9058
Pojawia się w:: Studia Elbląskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Przeprawa na wyspę Alsen 14 grudnia 1658 r.
Autorzy:: Godlewski, Jarosław.
Powiązania:: Polska Zbrojna. Historia 2020, nr 4, s. 12-13
Data publikacji:: 2020
Tematy:: Czarniecki, Stefan (1599-1665)
Wojna
II wojna północna (1655-1660)
Przeprawy wodne
Kampania wojenna
Potop szwedzki (1655-1660)
Artykuł z czasopisma historycznego
Opis:: Tematem artykułu jest epizod kampanii duńskiej roku 1658 – przeprawa dywizji hetmana Stefana Czarnieckiego przez Bałtyk, aby uderzyć na Szwedów. W tej duńsko-szwedzkiej wojnie Polacy oraz wojska brandenburskie i cesarstwa niemieckiego szły na pomoc Duńczykom zaatakowanym przez Szwedów. W trakcie odsieczy dywizja pod dowództwem hetmana Czarnieckiego ponoć błyskawicznie przepłynęła cieśninę Bałtyku dzielącą ich od wyspy Alsen i uderzyła na zgromadzonych na brzegu Szwedów, roznosząc ich. Legenda głosi, iż wojsko polskie przepłynęło konno wpław ponad 500 metrów cieśninę, której głębokość miejscami osiągała 10 metrów, w grudniu, w ostrą zimę. Według relacji uczestnika kampanii Jakuba Łosia, ludzie i część koni przeprawiono tratwami i łodziami. Pozostałe konie ciągnięto za środkami przeprawowymi. Natomiast prawdą jest, że sprawność i szybkość tych działań całkowicie zaskoczyła szwedzkich obrońców i dała zwycięstwo Polakom.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW