Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "postantropocentryzm," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Twórca wyzwalający rzeczywistość przeciwko dyktatowi „mise en scène”? „Five” Abbasa Kiarostamiego
    An Author Liberating Reality Against the Dictates of “Mise en scène”? “Five” by Abbas Kiarostami
    Autorzy:
    Zawojski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24884912.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Abbas Kiarostami
    Yasujirō Ozu
    postantropocentryzm
    pejzaż dźwiękowy
    post-anthropocentrism
    soundscape
    Opis:
    Five (2003) Abbasa Kiarostamiego jest interpretowane w tym artykule w kontekstach medialnych, technologicznych i filozoficznych. Najpierw zostają przedstawione okoliczności powstania filmu, sens ewoluującego tytułu oraz różne wersje ekspozycyjne. W kolejnych pięciu częściach artykułu autor podejmuje następujące kwestie: inspiracje, jakie Kiarostami czerpał z twórczości Yasujirō Ozu, oraz utopijne marzenie o tworzeniu filmu bez autora (I); możliwości, jakie dała twórcy technologia cyfrowa (II); intencje stworzenia filmu bez historii (III); postantropocentryczna strategia wyrażająca się zwrotem ku przedmiotom (IV); pejzaż wizualny, który zostaje zastąpiony widzeniem na granicy widzialności (V). W zakończeniu artykułu autor interpretuje instalację Doors without Keys (2015) jako votum separatum wobec powszechnego dziś przekonania o dominacji ruchomych obrazów jako środków prezentowania rzeczywistości.
    Abbas Kiarostami’s Five (2003) is interpreted in this article in media, technological, and philosophical contexts. The author begins by presenting the circumstances of this production, the evolving title, and various display versions. In the subsequent five parts of the article, he addresses the following issues: the inspiration Kiarostami drew from the works of Yasujirō Ozu, the utopian dream of making a film ‘without an author’ (I); the possibilities offered by digital technology (II); Kiarostami’s intention to create a film ‘without history’ (III); a post-anthropocentric strategy expressed by a cinematic shift towards objects that replace the dominant tendency towards human subjects (IV); visual landscape replaced by seeing at the edge of visibility (V). At the end of the article, the installation Doors without Keys (2015) is interpreted as a votum separatum against the popular belief that moving images dominate as means of presenting reality.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 122; 156-178
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gość/inność dyskursu posthumanistycznego. Recenzja książki Anny Filipowicz, „(Prze)zwierzęcenia. Poetyckie drogi do postantropocentryzmu”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017
    Host/otherness of post-humanist discourse. A review of the book entitled „(Prze)zwierzęcenia. Poetyckie drogi do postantropocentryzmu” by Anna Filipowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017
    Autorzy:
    Juchniewicz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682673.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    post-anthropocentrism
    post-humanism
    poetry
    involvement
    interspecies community
    postantropocentryzm
    posthumanizm
    poezja
    zaangażowanie
    wspólnota międzygatunkowa
    Opis:
    The reviewed book by Anna Filipowicz entitled (Prze)zwierzęcenia. Poetyckie drogi do postantropocentryzmu is one of the key dissertations analyzing human and animal relations as exemplified by Polish poetry of the 20th and 21st century. The author is innovative in her interpretation of poems by poets considered to be canonical (Anna Świrszczyńska, Tadeusz Różewicz, Marcin Świetlicki, Ryszard Krynicki, Tomasz Różycki, Jarosław Marek Rymkiewicz and Julian Tuwim), using her knowledge of ethology and natural science. The greatest strength of the dissertation, in the opinion of the reviewer, is the micrological analysis of individual works, enhancing the importance of the detail, due to which the reader receives a compendium of major problems connected with animal emancipation in two time planes (during the Warsaw Uprising and in contemporary times). Filipowicz calls for rejecting stereotypes which so far have enhanced species chauvinism and hierarchical structure in accidental encounters (the case of animals living in zoos and non-urbanized areas) as well as developing interspecies sensitivity. Its manifestations could include, for instance, concern about noticing individual biographies of animals during armed conflicts or preventing the destruction of biotopes. Filipowicz’s work is not only an example of skillful application of methodology bordering on environmental humanities, animal studies and affective studies, but also an important voice in the debate on constructing environmental order and the place/role of animals in human life.
    Recenzowana książka Anny Filipowicz (Prze)zwierzęcenia. Poetyckie drogi do postantropocentryzmu jest jedną z kluczowych rozpraw badających związki ludzko-zwierzęce na materiale poezji polskiej XX i XXI wieku. Autorka w sposób innowacyjny odczytuje wiersze poetów uznanych za kanoniczych (Anny Świrszczyńskiej, Tadeusza Różewicza, Marcina Świetlickiego, Ryszarda Krynickiego, Tomasza Różyckiego, Jarosława Marka Rymkiewicza i Juliana Tuwima), wykorzystując wiedzę etologiczną i przyrodoznawczą. Największym atutem rozprawy, zdaniem recenzenta, jest mikrologiczna analiza poszczególnych utworów, dowartościowująca szczegół, dzięki czemu czytelnik otrzymuje kompendium podstawowych problemów związanych z emancypacją zwierząt w dwóch planach czasowych (podczas powstania warszawskiego i w czasach współczesnych). Filipowicz postuluje odrzucenie stereotypów, które do tej pory wzmacniały szowinizm gatunkowy i hierarchiczność w ramach akcydentalnych spotkań (casus zwierząt zamieszkujących ogrody zoologiczne i przestrzenie niezurbanizowane) i wypracowanie wrażliwości międzygatunkowej. Jej przejawami mogłyby być m.in. troska o dostrzeżenie indywidualnych biografii zwierząt w trakcie konfliktów zbrojnych lub zapobieganie niszczeniu biotopów. Rozprawa Filipowicz jest nie tylko przykładem zręcznego aplikowania metodologii z pogranicza humanistyki ekologicznej, animal studies, affective studies, lecz również ważnym głosem w debacie o budowaniu ładu ekologicznego i miejscu/roli zwierząt w życiu człowieka.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 325-337
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poza formą i treścią. W stronę materialności
    Beyond Form and Content: Towards Materiality
    Autorzy:
    Sikora, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27311692.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    antropologia filmu
    Lucien Castaing-Taylor
    Véréna Paravel
    materialność
    postantropocentryzm
    anthropology of film
    materiality
    postanthropocentrism
    Opis:
    Artykuł przedstawia rozważania na temat Leviathana (2012), filmu zrealizowanego przez Luciena Castaing-Taylora i Vérénę Paravel, antropologów współtworzących Sensory Ethnography Lab (Uniwersytet Harvarda). Autor proponuje, by traktować film jako antropologię nowej generacji, zrywającą z tradycyjnym Geertzowskim „opisem gęstym”, nastawieniem antropocentrycznym i reprezentacją dominującą w myśleniu zachodnim. Kładzie nacisk na materialność/materiały, zmysłowość, procesualność, a także nierozróżnialność aktorów ludzkich i pozaludzkich. Ważnymi dla prowadzonego wywodu autorami stają się Gilles Deleuze i Félix Guattari oraz Tim Ingold. Zdanie tego ostatniego (Zaangażowanie w świat wiąże się z odczuwaniem go, a nie zamieszkiwaniem w świecie sensu) mogłoby być szczególnym wprowadzeniem do analizowanego filmu. 
    The article offers a reflection on Leviathan (2012), a film made by Lucien Castaing-Taylor and Véréna Paravel, anthropologists associated with the Sensory Ethnography Lab (Harvard University). The author proposes to regard the film as a new type of anthropology, breaking with the traditional Geertzian “thick description” and anthropocentric perspective, but also with the philosophy of representation dominant in the Western world. It emphasizes the importance of materiality/materials, sensuality, processuality, but also the indistinguishability of human and non-human actors. The argument draws on the concepts of Gilles Deleuze and Félix Guattari, as well as Tim Ingold. Perhaps the latter’s sentence (To engage with things is to sense the world, not to inhabit a world of sense) could be a kind of introduction to the film.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2021, 115; 21-34
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Decentring the Human? Towards a Post- Anthropocentric Standpoint Theory
    Decentralizacja człowieka? Ku postantropocentrycznej teorii punktu widzenia
    Autorzy:
    Keating, AnaLouise
    Merenda, Kimberly
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1016206.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    anthropocentrism
    feminist standpoint theory
    Gloria Anzaldúa
    postanthropocentrism
    virology
    antropocentryzm
    feministyczna teoria punktu widzenia
    postantropocentryzm
    wirusologia
    Opis:
    Drawing on recent developments in virology and the work of Chicana queer-feminist Gloria Anzaldúa, this article explores the possibility of shifting from anthropocentric epistemologies (including feminist standpoint theories) into more expansive, decentralized modes of knowledge production which are neither entirely human-centered nor fully post-human. We explore this shift through several parts: (1) A brief overview of recent critiques of anthropocentrism and the limitations in mainstream feminist standpoint theory’s ability to overcome this anthropocentrism; (2) an exploration of recent developments in virology’s promising alternatives to anthropocentrism’s narrow definition of the human; and (3) an analysis of Anzaldúa’s innovative nepantlera subjectivity and onto-epistemology as seen in her theory of conocimiento. Because scholars have yet to examine the post-anthropocentric (and posthumanist) dimensions of Anzaldúa’s thought, but instead generally categorize her epistemology as an ethnic-specific feminist standpoint theory, her work offers a unique point of entry into these investigations.
    Bazując na ostatnich postępach w wirusologii oraz pracy queerowej feministki chicano Glorii Anzaldúa’y, w niniejszym artykule badamy możliwość przesunięcia z pozycji epistemologii antropocentrycznych (w tym feministycznych teorii punktu widzenia) w stronę szerszych, zdecentralizowanych sposobów produkcji wiedzy - takich, które ani nie byłyby skoncentrowane wyłącznie na człowieku, ani nie były w pełni postludzkie. Badamy to przejście w kilku etapach składających się na poszczególne części niniejszego artykułu: (1) krótki przegląd współczesnych krytyk antropocentryzmu oraz ograniczeń feministycznej teorii punktu widzenia głównego nurtu w kontekście przekroczenia antropocentryzmu; (2) analiza współczesnych opracowań z obszaru wirusologii, które prezentują obiecujące alternatywy wobec wąskiej antropocentrycznej definicji tego, co ludzkie; oraz (3) analiza podmiotowości nepantlera i onto-epistemologii Anzaldúa’y na gruncie jej teorii conocimiento. Dzieło Glorii Anzaldúa’y dostarcza nam unikalnej perspektywy dla powyższych rozważań, gdyż postantropocentryczny (i posthumanistyczny) wymiar myśli Anzaldúa’y nie został jeszcze w pełni zbadany, a jej epistemologię powszechnie kategoryzuje się jako etnicznie określoną feministyczną teorię punktu widzenia.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2013, 10, 4; 65-88
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wspólnota rozszerzona
    The Enlarged Community
    Autorzy:
    Głowacka, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1997128.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    postantropocentryzm
    ekokrytyka
    animal studies
    komunikacja międzygatunkowa
    przemoc antroponormatywna
    post-anthropocentrism
    ecocriticism
    interspecies communication
    anthropormative violence
    Opis:
    Artykuł stanowi omówienie książki Anity Jarzyny pod tytułem Post-koine. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich) (2019), której przedmiotem jest analiza narracji nieantropocentrycznych we współczesnej poezji polskiej. Recenzentka przybliża problematykę monografii, zwracając uwagę na nieoczywisty wybór utworów interpretowanych przez Jarzynę, którą interesują przede wszystkim przebłyski perspektywy nieantropocentrycznej u autorów niekojarzonych z nurtem ekokrytycznym. Uwzględniając w swoich rozważaniach róznorodne konteksty interpretacyjne, autorka rezenzowanej książki nie tylko prezentuje szerokie spektrum zagadnień z zakresu animal studies, ale też przekonuje, że poezja jest zarazem odbiciem i zwiastunem zmian zachodzących w wyobraźni wspólnoty.
    This article is a discussion of Anita Jarzyna's book Post-koine. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich) [Post-koine. Studies of non-anthropocentric (poetic) languages] (2019), which analyses non-anthropocentric narratives in contemporary Polish poetry. The reviewer introduces the problematics of the monograph and notices the non-obvious choice of works interpreted by Jarzyna, who is primarily interested in glimpses of the non-anthropocentric perspective in authors not associated with the ecocritical writing. Taking into account various interpretative contexts, the author presents a wide spectrum of issues from the field of animal studies, and she also argues that poetry is both a reflection and a harbinger of changes that are taking place in the collective imagination.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2021, 19; 195-206
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Posthumanizm jako podstawa edukacji dla zrównoważonego rozwoju? Możliwości i granice rewolucji edukacyjnej
    Posthumanism as a Base of Education for Sustainable Development? Possibilities and Limits of Educational Revolution
    Autorzy:
    Lipowicz, Markus
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2141574.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    rozwój zrównoważony
    edukacja
    środowisko naturalne
    posthumanizm
    postantropocentryzm
    transhumanizm
    education
    sustainable development
    natural environment
    posthumanism
    postanthropocentrism
    transhumanism
    Opis:
    W niniejszym artykule będę argumentował, iż ekologiczny program rozwoju zrównoważonego, promowany przez ONZ, wymaga rewizji dotychczasowych sposobów myślenia o edukacji. W tym celu zaprezentuję myśl posthumanistyczną jako istotną alternatywę wobec koncepcji i apeli o edukację humanistyczną, która dotychczas nie przyniosła pokładanych w niej nadziei. Kluczową przesłanką posthumanizmu jest promowany przez niego postantropocentryzm, który poszerza horyzonty świadomości i troski wobec bytów nie-ludzkich. Pod koniec artykułu postaram się także wskazać, iż największym oponentem tej myśli jest – paradoksalnie – najbardziej ekstremalny odłam posthumanizmu, czyli transhumanizm. Postaram się przekonać, iż zamiast rewidować humanistyczne fiksacje wokół efektywności i wydajności, transhumanizm wydaje się jedynie dążyć do potęgowania ludzkiej dominacji nad przyrodą, co w sposób fundamentalny kłóci się z kluczowymi ideami programu zrównoważonego rozwoju.
    In the present article I will argue that the program of sustainable development, as promoted by the United Nations, demands a revision of the foregoing patterns of educational reflection. For this purpose I will present the posthuman thought as an alternative to the conception and plea for humanistic education, which hitherto has failed to realize the invested hopes. The key premise of posthumanism is the promotion of postanthropocentrism, which extends the horizons of consciousness and concerns regarding non-human beings. Towards the end of the article I will try to indicate that the biggest opponent of this thought is – paradoxically – the most extreme fraction of posthumanism, which is transhumanism. I will argue that instead of revising the humanistic fixations on effectiveness and efficiency, transhumanism seems to head towards an increase of human domination over nature, which fundamentally contradicts the key ideas of the sustainability program.
    Źródło:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja; 2017, 20, 2(78); 139-153
    1505-8808
    2450-3428
    Pojawia się w:
    Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozoficzna koncepcja człowieka na gruncie posthumanizmu
    Philosophical Concept of Human on the Basis of Posthumanism
    Autorzy:
    Krupa, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933402.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    posthuman
    posthumanist philosophy
    Braidotti
    materialism
    embodiment
    non-essentialism
    post-anthropocentrism
    postczłowiek
    filozofia posthumanistyczna
    antyesencjalizm
    materializm
    ucieleśnienie
    postantropocentryzm
    Opis:
    Artykuł analizuje koncepcję postczłowieka z filozoficznej perspektywy. Celem pracy jest przedstawienie oraz dookreślenie znaczenia pojęcia postczłowieka. Rozważania opierają się na założeniu, że w ramach nurtu posthumanizmu można wyróżnić filozofię posthumanistyczną, której przedmiotem namysłu jest człowiek oraz jego sytuacja w zmieniającym się świecie za sprawą rozwoju nauki i techniki. Punktem wyjścia dla analiz jest posthumanistyczny postulat przepracowania tradycji humanistycznej, którego rezultatem jest nieesencjalistyczna oraz nieantropocentryczna koncepcja postczłowieka. Artykuł przedstawia kształtowanie się koncepcji postczłowieka w odwołaniu do twórczości D. Haraway oraz N.K. Hayles. Następnie analizuje stanowisko R. Braidotti, aby wykazać feministyczne oraz dekonstruktywistyczne inspiracje posthumanizmu, które miały znaczący wpływ na wizję postczłowieczeństwa. Charakterystyka postczłowieka zostaje przedstawiona w odwołaniu do koncepcji Braidotti ujmującej ludzką podmiotowość relacyjnie. Artykuł tłumaczy, czemu służy materialistyczne umocowanie podmiotu posthumanistycznego, aby następnie wyjaśnić twierdzenie o istotnej roli ludzkiego ucieleśnienia. Praca ukazuje, jak zniesienie opozycji między cielesnością a myśleniem prowadzi do post-dualistycznej koncepcji człowieka.
    The article analyses the concept of posthuman from a philosophical perspective. The paper aims to present and determine the meaning of the notion of posthuman. The considerations are based on the assumption that posthumanist philosophy can be distinguished within posthumanism. The subject matter of posthumanist philosophy is human being and human situation in the changing world due to the development of science and technology. The starting point for the analysis is the posthumanist postulate of ‘working-through’ the humanist tradition, which results in a non-essentialist and non-anthropocentric concept of posthuman. The article presents the process of shaping this concept in reference to works of D. Haraway and N.K. Hayles. Then the paper analyses the standpoint of R. Braidotti in order to show that posthumanism was inspired by feminism and deconstructivism (these inspirations had a significant impact on the vision of posthumanity). The characteristics of posthuman are presented in reference to Braidotti’s conception of relational subjectivity. The article elucidates why the posthuman subject is materialistically embedded in order to explain the thesis about significant role of human embodiment. The paper shows how the abolition of the opposition between body and thinking leads to a post-dualistic conception of human being.
    Źródło:
    Analiza i Egzystencja; 2021, 56; 75-94
    1734-9923
    2300-7621
    Pojawia się w:
    Analiza i Egzystencja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego zwierzęta? "Poemat o miejskiej rzeźni" jako narracja zookrytyczna
    Why Animals? A "Poem about an Urban Slaughterhouse" as a Zocritic Narrative
    Autorzy:
    Juchniewicz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27309891.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Tadeusz Śliwiak
    ecology
    post-anthropocentrism
    violence against animals
    memory scars
    ekologia
    postantropocentryzm,
    przemoc wobec zwierząt
    blizny pamięci
    Opis:
    Autor artykułu proponuje zookrytyczną lekturę Poematu o miejskiej rzeźni Tadeusza Śliwiaka, a także wierszy z innych tomów, w których pojawiają się zwierzęta. Podstawowym założeniem jest próba dostrzeżenia w tomie z 1965 wątków świadczących o wrażliwości ekologicznej, które antycypowały późniejszy rozwój literatury ekologicznej. Autor, biorąc pod uwagę wiersze powstałe od lat 60. XX wieku, postuluje uznanie Śliwiaka za poetę przejawiającego skłonność do włączania do "wspólnoty zranionych" nie tylko ludzi, lecz również zwierzęta. Emocją, która pozwala na budowanie nowego ładu, opartego na trosce i odpowiedzialności, jest upokorzenie, doznawane przez poetę w czasie zamieszkiwania miejskiej rzeźni w czasie drugiej wojny światowej. Tym, co świadczy o uporczywym powracaniu wspomnień z tamtego okresu, jest metafora "blizny pamięci", pojawiająca się w wielu tomach. Autor artykułu dowodzi, że długotrwałe obserwowanie masowej śmierci zwierząt mogło być dla poety doświadczeniem traumatycznym.
    The article's author proposes a zoocritical reading of Tadeusz Śliwiak's Poem about the Urban Slaughterhouse and poems from other volumes in which animals appear. The basic assumption is an attempt to notice in the volume from 1965 threads testifying ecological sensitivity, which anticipated the subsequent development of ecological literature. The author, taking into account the poems created since the 60s of the twentieth century, postulates the recognition of Śliwiak as a poet who shows a tendency to include not only people but also animals in the "community of the wounded". The emotion that allows us to build a new order based on care and responsibility is the humiliation experienced by the poet during his stay in the city slaughterhouse during the Second World War. What testifies to the persistent return of memories from that period is the metaphor of the "scar of memory", appearing in many poems. The author of the article argues that long-term observation of the mass death of animals could have been a traumatic experience for the poet.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 194-213
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antropologiczne otwarcie na postantropocentryzm. Sprawczość bytów poza-ludzkich w procesie ekologizacji wiedzy
    Autorzy:
    Majbroda, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2042860.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    antropocen
    ekologizacja wiedzy
    kapitalocen
    postantropocentryzm
    sprawczość
    świat więcej-niż-społeczny
    anthropocene
    ecologisation of knowledge
    Capitalocene
    post-anthropocentrism
    agency
    more-than-social world
    Opis:
    Artykuł koncentruje się wokół otwarcia antropologii na postantropocentryzm oraz świat więcej-niż-społeczny w procesie ekologizacji wiedzy. Żyjemy w Antropocenie, nowej epoce geologicznej, w której działania człowieka wpływają na klimat, ekosystemy i środowisko jak nigdy przedtem. Tymczasem, dominujące rozumienie globalnej historii środowiska nie uwzględnia należycie jej powiązań z teorią społeczną, mimo że wątki te są nierozerwalnie związane  ze społecznością i materialnością zmieniającego się świata ludzi i nie-ludzi. W ramach światowej antropologii społeczno-kulturowej przedstawiciele dyscypliny zajmują coraz bardziej zdecydowane stanowiska wobec zmian klimatycznych, rozwijając praktyki,  które inwencyjnie  można by nazwać ‘ekologizacją antropologii’ jako odpowiedź na tezę o przegrzaniu świata. Ruch konceptualnej transgresji kategorii ‘człowiek’, która jest podstawą antropocentrycznej wiedzy, może stać się dla antropologii szansą nie tylko na prognozowanie przyszłości społeczeństw, lecz także na współtworzenie wiedzy naukowej antycypującej i wyjaśniającej jej kształty.
    The article focuses on the opening of anthropology to post-anthropocentrism, and the more-than-human world. We are living in the Anthropocene, a new geological era in which human activities are affecting climate, ecosystems and the environment like never before. However, the dominant understanding  of  the global environmental history does not adequately account for its connections to social theory, even though these themes are inextricably linked to the sociality and materiality of the changing world of humans and non-humans. Within the framework of the world's socio-cultural anthropology are being developed, and the representatives of the discipline are taking increasingly firm stances on climate change, developing  practices that creatively can be called the ‘ecologisation of anthropology’ as a response to the notion that the world is overheated. A movement of conceptual transgression of the category ‘human’, which is the core of anthropocentric knowledge, can become an opportunity for anthropology not only to prognose the future of societies, but also to co-produce scientific knowledge anticipating and explaining its shapes.
    Źródło:
    Lud; 2021, 105; 243-274
    0076-1435
    Pojawia się w:
    Lud
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Optyka obcości. Ludzkie wiersze o zwierzętach
    Strangeness Optics. Human poems about animals
    Autorzy:
    Szulc-Woźniak, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1076742.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Joanna Pollakówna
    human and non-human animals
    animal studies
    posthumanism
    non-anthropocentric ideas
    poety
    istoty ludzkie i nie-ludzkie
    animal studiem
    posthumanizm
    postantropocentryzm
    poezja
    Opis:
    Artykuł stawia pytanie o możliwość postantropocentrycznej lektury wierszy Joanny Pollakówny. Poetka, doktor historii sztuki, zakorzeniona w kulturze europejskiej i myśli chrześcijańskiej (św. Augustyn, św. Jan od Krzyża, Pascal), wydaje się bliska tradycyjnym wartościom humanizmu (humanizmów). Podejmując tematy bólu i cierpienia, przymierza do nich sensy religijne i filozoficzne, wraz z wpisaną w nie, tak głęboko, że niekiedy trudną do dostrzeżenia, perspektywą antropocentryczną. Równocześnie, w swojej twórczości, poszukuje relacji i bliskości z istotami nie-ludzkimi – dostrzegając równość wszystkich bytów wobec kolei biologicznego życia (zoe). W tekście przedstawiam wybrane wiersze Pollakówny, reprezentatywne dla jej pisarstwa i zawartych w nim refleksji o zwierzętach. Zarysowuję w ten sposób dwa kierunki rozważań poetki o istotach nie-ludzkich – dążenie ku relacji i zachwyt ich niemożliwą do oswojenia naturą.
    The article questions the post-anthropocentric ability of Joanna Pollakówna’s poems. Poet, Ph.D holder in history of art, rooted in the European culture and Christian thought (St. Augustine, St. John of the Cross, Pascal), seems to be close to the traditional values of humanism (humanisms). She takes up themes of pain and suffering, adds religious and philosophical meanings along with anthropocentric perspective inscribed so deeply into them that it is sometimes barely visible. At one time, in her work, she is looking for relationship and intimacy with non-human beings – at other times recognizing the equality of all beings towards the biological life (zoe). In the following text I present the selected Pollakówna’s poems representing her writing and containing reflections about animals. In this way, I try to outline the poet’s two directions of considerations of non-human beings – striving towards relationships and the delight of their impossible to tame nature.
    Źródło:
    Polonistyka. Innowacje; 2017, 5; 41-52
    2450-6435
    Pojawia się w:
    Polonistyka. Innowacje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies