Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polszczyzna" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 115
Tytuł:
Formy aorystyczne w XVII-wiecznych polonikach kijowskich
Aoristic Forms in the Seventeenth-Century Kiev Polonicas
Autorzy:
Klimek, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943992.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
aoryst
czasownik
fleksja
polszczyzna kresowa
polszczyzna XVII wieku
tryb warunkowy
aorist
verb
flexion
border Polish
seventeenth-century Polish
the conditional
Opis:
This paper belongs to a cycle of studies on the Polish language in Kiev. It draws on to Zofia Kurzowa’s publication, which revised some opinions on the temporal and geographic ranges of aorist and the conditional that was formed by analogy from -bych, -bychmy. The sources here are Polish prints edited by Kiev-Pechersk Lavra. On their basis past and conditional forms have been presented, the cohesion of enclitical elements with various parts of speech and determinants of the grammatical person. Such data confirmed Kurzowa’s thesis that forms of the type robilichmy (we were doing) robilibychmy (we would do) were used much longer than only until the beginnings of the seventeenth century. What is more, they were well-known not only in the kind of Polish that was spoken in Małopolska region.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 6; 29-40
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język Cypriana Norwida na tle epoki
Cyprian Norwids Language Against the Backdrop of the Epoch (transl. by Jan Kłos)
Autorzy:
Skubalanka, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117096.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język tekstów poetyckich Norwida
polszczyzna XIX wieku
innowacje językowe
słownictwo specjalne
the language of Norwid's poetic texts
the Polish language of the nineteenth century
linguistic innovations
special vocabulary
Opis:
This paper seeks to provide an overall characterisation of the linguistic aspect of Norwid's poetic texts. It is partly a reflection of the then state of general Polish that differs for many reasons from the contemporary Polish language, both with regard to systemic (phonological, morphological, and syntactic) and regional aspects (Masovian and East-Polish). The scope of borrowings was also different. Despite this, the linguistic structure of the poet's works depicts numerous innovations (inter alia neologisms and archaisms), which fulfil concrete stylistic functions. From the lexicological point of view one should also mention here groups of poetisms, colloquial elements, and components of various terminologies
Źródło:
Studia Norwidiana; 2010, 27-28; 37-52
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Animizacyjna kreacja księżyca w poezji Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
Animistic creation of the moon in poetry of Konstanty Ildefons Gałczyński
Autorzy:
Walczak, Bernadetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595752.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
polish linguistics
historical polish language
stylistics
językoznawstwo polskie
polszczyzna historyczna
stylistyka
Opis:
The moon is one of the basic motives in the output of K.I. Gałczyński and a designation animated by him the most frequently – in the poet’s lyrics appeared 97 animisations of the moon. Using them the moon is created as a human being: it has a human appearance, it behaviours like a man, it has a human psyche and human interests, it plays various social roles. The type of animisation used the most frequently is the anthropomorphisation and the considerably rarer are anthropopaties, animisations and animalisations. The density degree of the moon animisations in the poems is low (41,9), same as the degree of their frequency (45,3). The majority of samples of the stylistic fi gure plays the poetic function or imparts dynamism to the lyric picture, the other are used for the expressive and humoristic purposes.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2011, 10; 307-320
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekład Piotra Poznańczyka a Biblia Leopolity, czyli o XVI-wiecznych edycjach Księgi Syracha. Część 2
Piotr Poznańczyk and The Leopolits Bible, videlicet about Polish editions of The wisdom of Jesus son of Sirach from 16th century. Part 2
Autorzy:
Lenartowicz-Zagrodna, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595776.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Polish translations of the Bible
Piotr Poznańczyk
Biblia Leopolity (the Leopolits Bible)
polszczyzna biblijna
Biblia Leopolity
Opis:
Main subject of this article is The Wisdom of Jesus Son of Sirach (translated into Polish by Piotr Poznańczyk in 1535) and its relations with a biblical edition of this book from 1561 (so-called The Leopolits Bible). Analysis of lexical changes (including: particles, diminutives, colloquial and German words) have to give an answer to a few questions: was Piotr Poznańczyk an editor of The Sirach from 1561? Which was the direction of the textual modifi cation? Perhaps, in the future, this article will by also helpful to fi nd an editor (or editors) of The Leopolits Bible.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2011, 10; 121-133
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o składni Paterykonu Sylwestra Kossowa (1635)
Selected Remarks on the Syntactic Aspect of Paterykon by Sylwester Kossow (1635)
Autorzy:
Klimek, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1902179.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polszczyzna kijowska
składnia
historia języka
Kossow
Kievan language variety of Polish
syntax
history of language
Opis:
The paper discusses a selection of issues relating to the syntactic structure of Paterykon, as translated by Sylwester Kossow. These observations are put in the context of the specialist literature devoted to the status of the Polish language in the 17th century, including its Borderland dialectal varieties. The analysis focuses on the following syntactic structures: causal constructions – with preposition, with infinitive (modelled on the Latin n.c.i and a.c.i. constructions), syntax of negative sentence constructions (single negation after the conjunction ani [either]), syntax of quotes (a merger of reported and direct speech constructions), numerals, and the semantics of the subordinators (iż [that], jeśli [if], skoro [if/unless]). A more important part of the analysis concerns the use of grammatical tenses in the text. The analysis shows that tenses are not always ordered logically in the complement sentences with the adverbial of time as well in the complex complement sentences (the present tense expresses an action taking place prior to the one signalled by the perfect tense). The examination helps to discover the systemic parallelism between the analysed text and the 17th-century Northern Borderland Polish language variety. At the same time, by pointing out to the systemic discrepancies between the text and the above-mentioned language variety, the author indicates that Paterykon should be classified as representative of a regional variety of Polish.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 6; 43-56
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Afektonimy w najnowszej polszczyźnie
Affectionate Names in Contemporary Polish
Autorzy:
Staroń, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892161.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
afektonimy
antroponimia
współczesna polszczyzna
leksyka
affectionate names
anthroponymy
contemporary Polish
lexis
Opis:
This paper touches upon contemporary Polish affective names as a specific lexical category. The paper discusses the material collected in Annex, which is to illustrate changes within the onomastic category under analysis. The analyses proposed by the author draw upon the dictionary of Terms of Endearment by Mirosław Basko and Agnieszka Zygmunt, published in 2010. The author also relies on the collection of intimate vocabulary extracted from the letters of some 20th-century writers to their loved ones. The corpus of affectionate names is analysed in terms of their grammatical and thematic status quo: the majority of cases are nouns and adjectives; morphologically – most of them are diminutives, hypocorisms and augmentatives. The author also focuses on the use of vulgarisms - sexual expressions in particular – in naming intimately close persons, and on affectionate names inspired by English, such as names of characters from famous films, cartoons or satirical series and dramas.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 6; 109-119
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy dialektalne wykorzystywane dziś w stylizacji na materiale Narodowego Korpusu Języka Polskiego
Dialectal features used in contemporary stylisation found in the Polish National Corpus
Autorzy:
Kępińska, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594322.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Narodowy Korpus Języka Polskiego
cecha dialektalna
stylizacja gwarowa
polszczyzna potoczna
Polish National Corpus
dialectal feature
dialectal stylisation
colloquial Polish
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie rejestru typowych polskich cech dialektalnych obecnych w źródłach pełnego Narodowego Korpusu Języka Polskiego, reprezentujących współczesną polszczyznę potoczną. Celem jest także ustalenie frekwencji wybranych leksemów zawierających cechy dialektalne oraz ocena ich wartości stylistycznej i funkcji, jaką pełnią w tekście. Praca ma charakter jedynie sondażowy. Leksemy, w których są poświadczone cechy dialektalne, we współczesnej polszczyźnie standardowej są wykorzystywane w ramach stylizacji. Mają nacechowanie ujemnie albo wnoszą pewną wartość stylistyczną, sygnalizując nonszalancki stosunek nadawcy wypowiedzi do rzeczywistości pozajęzykowej i samego języka. W ten sposób są głównie wykorzystywane wyraziste fonetyczne cechy dialektalne, takie jak labializacja nagłosowego o- (np. łojciec, łoczywiście, łostatnio, łobywatelski) czy wąska realizacja dawnych samogłosek pochylonych a oraz e, np. wsiok, biedok i bidok, kobita, chlyb i chlib, przy czym niektóre ekspresywne nazwy osób mają tylko postać z samogłoską o, typu głupol, kibol, psychol czy ćwok. Spośród cech fleksyjnych większą frekwencję ma jedynie końcówka 2. os. lm. -ta. W wypadku niezgodnych z normą końcówek rzeczowników trudno jednoznacznie określić, czy dany morfem pochodzi z gwary, czy realizuje określoną tendencję językową, jak tzw. deprecjatywne formy M., B. i W. lm. rzeczowników męskoosobowych typu chłopy, dziady, pany czy ministry, dyrektory, politykiery.
The aim of the present paper is creating a record of typical Polish dialectal features representing contemporary colloquial Polish language which can be found in the sources of the full version of the Polish National Corpus. Another target of the paper is to verify the frequency of selected lexemes containing dialectal features and to assess their stylistic value and role which they play in texts. The project described in the paper has been only a survey. The lexemes containing attested dialectal features are used in contemporary Polish in order to achieve stylisation. They are negatively marked or convey a specific stylistic value by means of displaying a nonchalant attitude of the speaker towards the extralinguistic reality and towards the language itself. Among the distinct dialectal phonetic features used in the above-described manner are: the labialisation of the beginning o- (as in łojciec, łoczywiście, łostatnio, łobywatelski) or the narrow pronunciation of old long vowels a and e, e.g.: wsiok, biedok and bidok, kobita, chlyb and chlib. However, some expressive names of people are only of the following kind: głupol, kibol, psychol and ćwok. As far as the inflectional features are concerned, only the plural 2nd person -ta is of higher frequency. In the cases of noun endings which are incompatible with the norm it is difficult to state clearly whether a given morpheme originates in a dialect or displays a certain language tendency, as in the case of deprecating forms of the nominative, accusative and vocative of plural masculine personal nouns of the following type: chłopy, dziady, pany or ministry, dyrektory, politykiery.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 91-105
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasowniki onomatopeiczne w gwarach Śląska na tle słowiańskim. I. Leksemy opisujące głosy i zachowania ptaków
Onomatopoeic verbs in the Silesian dialect compared to Slavic languages. I. Lexemes describing bird sounds and behaviours
Autorzy:
Muszyńska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594261.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
słowotwórstwo czasownika
onomatopeja
gwary Śląska
języki słowiańskie
polszczyzna historyczna
verb formation,
onomatopoeia,
Silesian dialect,
Slavic languages,
historical Polish language
Opis:
Artykuł stanowi opracowanie z zakresu czasowników onomatopeicznych w gwarach Śląska, a konkretnie dotyczy leksemów opisujących głosy i zachowania ptaków. Zagadnienie zostało zaprezentowane na tle słowiańskim i w kontekście polszczyzny ogólnej, z uwzględnieniem polszczyzny historycznej (zwłaszcza doby staro- i średniopolskiej). Przytoczone przykłady opowiadają się za tezą o więzi między budową głoskową wyrazu a jego znaczeniem. Zwraca się uwagę na istotną w wypadku onomatopei opozycję u–i (samogłoskom tylnym: u, o, a odpowiada wyobrażenie dużych przedmiotów, a samogłoskom przednim: i, y, e – wyobrażenie małych obiektów). Ważny wydaje się sam fakt odnotowania interesującego zbioru „ptasich” onomatopei, gdyż w polskiej literaturze omawianej tematyce poświęca się stosunkowo niewiele miejsca (przeważają publikacje obcojęzyczne).
This paper is a study dedicated to onomatopoeic verbs in the Silesian dialect, and specifically, lexemes describing bird sounds and behaviours. The subject has been discussed compared to Slavic languages and in the context of the common Polish language, as well as taking into consideration historical Polish (in particular that in the Old- and Middle Polish era). The provided examples support the thesis that there exists a link between the word’s sound formation and its meaning. There is emphasized the opposition between ‘u’ and ‘i’ which is essential in the case of onomatopoeia (back vowels ‘u’, ‘o’ and ‘a’ are used with reference to large objects, while front vowels ‘i’, ‘y’ and ‘e’ – small objects). Noticing an interesting set of ‘bird-type’ onomatopoeia also seems important, since there is relatively little mention of this phenomena in the Polish literature (foreign studies prevail).
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 165-187
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O roli gestu i spójności w polskich listach śląskich z XVI wieku
The role of gesture and cohesion in the Polish Silesian letters from the sixteenth century
Autorzy:
Francuz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475680.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
epistolografia
szesnastowieczna polszczyzna
socjolingwistyka
epistolography
the sixteenth century Polish language
sociolinguistics
Opis:
In the article I focused on three among twenty-eight Polish Silesian letters from the sixteenth century published by Władysław Nehring in 1902. In order to describe them I concentrated on the letters as an example of individual languages. The function of gesture and cohesion were the subjects of my research. The analysis showed that epistolography was directly influenced by social conditions. It was the social status that determined the models of verbal and nonverbal behavior and forms of communication. The form nawiedzam zdrowie analysed in the article depicts the role of gesture which was important not only in the culture. The gesture is an essential element of writing. It has got a sufficient power to initiate indirect contact — through the letters. The analysis of Polish Silesian letters from the sixteenth century allowed me to discover cohesion. The sender of the letter could not express his thoughts. He had to follow the rules of writing a letter.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2013, 27; 163-167
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obce nazwy winorośli występujące w poradniku Piotra Krescencjusza (1571)
Foreign names of grapevine from Piotr Crescentius’ Guide (1571)
Autorzy:
Kamper-Warejko, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595628.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
the 16th century Polish language
borrowings
the names of grapevine
XVI-wieczna polszczyzna
zapożyczenia
nazwy winorośli
Opis:
The subject of the article are foreign names of grapevine from the second edition of the Polish version of Crescentius’ guide (1571) which were adopted by the Polish language. The material analyzed embraces 41 names, none of which appears in other texts. The aim of the work is to examine the appearance of foreign words in the Polish language and their possible incorporation into Polish. More than half of the words (58,5%) were taken from the Latin text with no alterations; the remaining words were submitted to adaptation, which was not always consistent. Only two words underwent the phonetic and infl ectional assimilation (labruszki, arbusta), but only labruszki became common in this meaning in the 16th century Polish language. In the Old Polish language and in later periods there appeared the word muszkatela, which was submitted to communization. The names analyzed here are not common in Polish, which is probably due to their originality and their highly specifi c narrow meaning.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2013, 12; 73-81
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktury referujące z wyrazami pan/pani w polskojęzycznej prasie na Ukrainie: grzeczność czy niegrzeczność?
Referential structures with words pan/pani in the Polish language press in Ukraine: politeness or impoliteness
Autorzy:
Krawczuk, Ałła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47224584.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
grzeczność językowa
język polski na Ukrainie
polszczyzna prasowa
honoryfikatywność
deprecjonowanie
zakłócenie komunikacyjne
linguistic politeness
the Polish language in Ukraine
the press Polish language
honorification
deprecation
communicative misunderstanding
Opis:
W artykule analizuje się konstrukcje referujące (nieadresatywne), w których występują wyrazy pan lub pani jako – teoretycznie rzecz ujmując – analityczne wykładniki honoryfikatywności rzeczownika, typu pan prezes, pan (Zbigniew) Gołąb. Różne warianty strukturalne tych konstrukcji stanowią wyraźną cechę tekstów informacyjnych prasy polskojęzycznej ukazującej się obecnie na Ukrainie, np.: Ambasador RP na Ukrainie pan Jacek Kluczkowski; Pan Mieczysław Maciejak, przewodniczący Stowarzyszenia; Pan Konsul Generalny Wojciech Gałązka; Pan Janik – Konsul Generalny RP w Łucku; Pan Ambasador; Pan Tomasz Janik; Pani Tymoszenko; Pani Julia. W tekstach narracyjnych polszczyzny ogólnej wyrazy pan / pani w podobnych strukturach są zbędne, a czasami bywają wręcz wyzyskiwane w tzw. schematach pozbawienia tytułu wprowadzających deprecjację (np. Nowy minister zdrowia, pan Arłukowicz, wie, jak uzdrowić [...]). Badania wykazują, że w prasowym dyskursie polonijnym – w odróżnieniu od ogólnopolskiego – konstrukcje referujące z wyrazami pan / pani pełnią inne funkcje: potęgowanie grzeczności przejawiające się w zwiększeniu szacunku wobec nazywanej osoby; wprowadzanie do przestrzeni komunikacyjnej osobliwej atmosfery „polskości”; tworzenie iluzji obecności desygnatu w sytuacji komunikacyjnej powodujące swoistą hybrydyzację gatunku prasowego. Jednakże precyzyjne określenie funkcji analizowanych struktur w prasie polonijnej nie zawsze jest możliwe, częste są bowiem niekonsekwencje w wyrażaniu „lokalnej nadgrzeczności”. Stosowność tych swoistych struktur grzecznościowcyh może także być wątpliwa, jeśli w roli odbiorcy komunikatu wystąpi rodzimy użytkownik polszczyzny w kraju. Zatem „zderzenie” dyskursów prasy ogólnopolskiej i mniejszościowej pod względem analizowanego aspektu etykiety językowej może skutkować zakłóceniami komunikacyjnymi, niezamierzonymi ze strony nadawcy reprezentującego środowisko polskie na Ukrainie.
The author of the article analyses the referential structures (which are not used as forms of address), including words pan or pani as (from the theoretical point of view) analytical forms of noun honorification (as pan prezes, pan [Zbigniew] Gołąb). Different structural variants of these constructions are characteristic of information texts in the Polish language press, which comes out nowadays in Ukraine, for example: Ambasador RP na Ukrainie pan Jacek Kluczkowski; Pan Mieczysław Maciejak, przewodniczący Stowarzyszenia; Pan Konsul Generalny Wojciech Gałązka; Pan Janik – Konsul Generalny RP w Łucku; Pan Ambasador; Pan Tomasz Janik; Pani Tymoszenko; Pani Julia. In the Polish narrative texts words pan / pani in similar structures are unnecessary and sometimes even occur in so-called schemes of title depriving in the meaning of deprecation (for example: Nowy minister zdrowia, pan Arłukowicz, wie, jak uzdrowić [...]). The research shows that in the Polish community press discourse, which is distinct from the Polish nationwide discourse, referential constructions with words pan / pani are used in other functions: heightening of politeness manifested in the increased respect for the mentioned person; introduction of peculiar atmosphere of “polishness” to the communication area; creation of the illusion of the presence of the designatum in the communicative situation causing specific hybridization of the press genre. However, the precise definition of the functions of the structures in the Polish community press is not always possible because of the frequent inconsistencies in the “local overpoliteness” expression. The relevance of these specific polite structures may also be questionable if in the role of the recipient of a message is native Polish language speaker from Poland. Therefore, the “clash” of Polish nationwide and minority press discourses as regards the analyzed aspect of the linguistic etiquette may lead communicative misunderstanding, which are unintended by the sender, who represents the Polish community in Ukraine.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2013, 20; 119-130
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane tendencje słowotwórcze w polszczyźnie południowokresowej na przykładzie Mościsk i okolic (Uwagi o zjawiskach słowotwórczych w języku Polaków południowokresowych
Wordbuilding in the Polish dialect of southern borderland with the examples of Mościska and the region dialect (Comments on wordbuilding in the Polish dialect of southern borderland)
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475513.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
słowotwórstwo
gwara
polszczyzna południowokresowa
zapożyczenia
wordbuilding
dialect
southern borderland
borrowings
Opis:
This article is focused on the characteristic of wordbuilding patterns in the Polish dialect of people in the southern borderland. Wordbuilding tendencies of this Polish borderland dialect split into several directions. On the one hand there are many items marked as archaic in Słowniku języka polskiego (Dictionary of the Polish Language). On the other hand includes independent formants and different degrees of productivities of some other formants. Moreover, there are also Ukrainian loan structures and formants. The above mentioned combinations are significant for the dialect and determine its independent character.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2013, 27; 153-161
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła leksyki socjolektu użytkowników CB-radia
The sources of CB radio users’ sociolectal lexis
Autorzy:
Jaros, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594151.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
socjolekt
leksyka środowiskowa
polszczyzna wspólnoodmianowa gwary ludowe
zapożyczenia
sociolect
environmental lexis
basic (common to all words) Polish dialects
borrowings
Opis:
Przedmiotem referatu jest ustalenie, z jakich źródeł czerpie leksykę socjolekt użytkowników CB- -radia. Analiza wykazała, że głównym źródłem leksyki cb-radiowej kierowców jest język potoczny, dawna gwara szoferska i słownictwo motoryzacyjne oraz w różnym stopniu inne socjolekty, z których wymienić należy współczesny slang młodzieżowy (dawna gwara studencka i uczniowska), język cb- -radiowy, a także język środowisk przestępczych (żargon więzienny i złodziejski), język łowiecki, gwarę żołnierską, język wojskowy i partyzancko-konspiracyjny z okresu drugiej wojny światowej, profesjolekt lekarski, polszczyznę religijną i konsumpcyjną, a także zapożyczenia z języków obcych, w mniejszym stopniu rodzimych gwar ludowych i dialektów. Analiza wykazała także, że leksyka socjolektalna znacznie przewyższa podstawowy, współnoodmianowy zasób polszczyzny dotyczący transportu, komunikacji i podróżowania – 967 określeń cb-radiowych wobec 201 wyrazów wspólnych.
The subject of this paper is to determine what are the sources that the CB radio users’ sociolect derives from. The analysis has shown that the main sources of the CB radio lexis are as follow: the informal language, the old dialect of chauffeurs, the automotive vocabulary and the other sociolects to some extent, such as contemporary youth slang (the old dialect of students and school children), the CB radio language, the language of criminal environment (prison slang and thieves’ argot), the hunters’ language, the military slang, the military language, the World War II partisan-conspiratorial language, the medical professiolect, the religious Polish language and the consumerist Polish language, the foreign language borrowings as well as the local folk cants and dialects but in a minor degree. The analysis has shown that the sociolectal lexis has considerably outnumbered the basic (common to all words) range of Polish vocabulary referring to transporting, commuting and travelling – 967 CB radio users’ expressions to 201 common words.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 61-77
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym jest i co zawiera „Słownik mówionej polszczyzny pónocnokresowej”
What is ”A Dictionary of oral Polish language of the north-eastern borderland” and what does it include?
Autorzy:
Grek-Pabisowa, Iryda
Biesiadowska-Magdziarz, Beata
Jankowiak, Mirosław
Ostrówka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965799.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dictionary
headword
meaning
Polish borderland dialects
hasło słownikowe
podhasło
polszczyzna północnokresowa
słownik
znaczenie
Opis:
A regional variety of the Polish language of the north-eastern borderland in both oral and written forms has been functioning in Belarus, Lithuania and Latvia (former Polish Livonia) for several centuries. In 2000, The Team for Research on the Polish Language of the North-Eastern Borderland of the Institute of Slavic Studies of PAS came up with an idea of creating A Dictionary of oral Polish language of the north-eastern borderland. First, publications containing patterns of the Polish language, credibly recorded, were collected. There were more and more new studies, and the material was enriched with many new lexemes as well as their new variants or better exemplifications. Therefore, the lexical collection continued and was completed in 2012. At the same time the team researchers carried out excerpting from earlier texts, choosing examples, searching for parallel forms of lexemes, blending the material in dictionary units, i.e. establishing the form of a dictionary entry. In this way the corpus of the dictionary was written, following a formula created by the team. The article presents methodology of creating the Dictionary, its material basis, short description of lexical items included and the content of an entry.
Regionalna odmiana polszczyzny północnokresowej w postaci języka mówionego i pisanego funkcjonowała na obszarze Białorusi, Litwy i Łotwy (dawne Inflanty Polskie) od kilku wieków. W roku 2000 w Zespole Badań Polszczyzny Północnokresowej IS PAN powstał pomysł opracowania Słownika mówionej polszczyzny północnokresowej. Przez pierwsze lata wyszukiwano i gromadzono publikacje zawierające zarejestrowane w sposób wiarygodny wzorce mowy polskiej na interesującym nas terenie. Nowych opracowań stale przybywało, materiał powiększał się o nowe leksemy lub ich nowe postaci czy lepszą egzemplifikację. Dlatego też uzupełnianie zbioru leksykalnego zamknięto datą publikacji wydanych w roku 2012. Równolegle z uzupełnieniami pochodzącymi z nowo pojawiających się prac prowadzono ekscerpcję z tekstów wcześniejszych, dobór przykładów, wyszukiwanie paralelnych postaci leksemów i scalanie materiałów w jednostki słownikowe, czyli ustalanie postaci hasła. W ten sposób powstał korpus Słownika, który opracowywano według ułożonej przez zespół formuły. Artykuł przedstawia metodologię tworzenia Słownika, jego podstawę materiałową, krótką charakterystykę leksyki, którą zawiera oraz zawartość artykułu hasłowego.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2014, 49; 277-301
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jego Wehrmacht, czyli polsko-niemiecka akademia językowa Janusza Rudnickiego w "Książkach. Magazynie do czytania."
His Wehrmacht or Polish-German Language Academy by Janusz Rudnicki in „książki. Magazyn Do Czytania” [„Books. a Magazine to Read”]
Autorzy:
Zduniak-Wiktorowic, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182393.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
war
Polska
Germany
Polish language
emigrants’ literature
wojna
Polska
Niemcy
polszczyzna
literatura emigrancka
Opis:
Nową i ciekawą odsłonę walki na wyeksploatowane, ale podlegające aktualizacjom znaczenia wojenne stanowią teksty publikowane przez Janusza Rudnickiego w kwartalniku Książki. Magazyn do czytania (Agora). W autorskich omówieniach niemieckiej literatury autor oddelegowany do polskoniemieckich poruczeń wciąż na nowo artykułuje – na przykład w postaci frazemów i frazesów – znane wojenne języki. Wykorzystuję je w artykule jako postkolonialny koncept uzupełniania przez Rudnickiego polsko-niemieckiej matrycy historycznej, ale też objaśniania uprzedzeń, stereotypów i napięć utrzymujących się w przestrzeni sąsiedzkiej komunikacji.
The texts published by Janusz Rudnicki in the quarterly Książki. Magazyn do czytania (Agora) present a new and interesting scene of fighting with the use of the exploited but still constantly updated meanings of war. In the author’s discussions of German literature, the writer, delegated to Polish-German commissions, continually articulates – for instance in the form of phrasemes and phrases – well-known war languages. I use them in the paper as a post-colonial concept of Rudnicki’s supplementation of the Polish-German historical matrix, but also as explanation of the prejudice, stereotypes and tensions persisting in the space of neighborhood communication.
Źródło:
Porównania; 2014, 15; 185-197
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 115

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies