Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "political translation" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Traduction du discours politique entre spécialisation et inclusion
Translation of Political Discourse between Specialization and Inclusiveness
Autorzy:
Chouarfia, Fatima Zohra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048801.pdf
Data publikacji:
2016-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
translation of political discourse
specialized translation
media translation
linguistic and extralinguistic knowledge
Opis:
Translation of political discourse is one of specialized translation central issues. In this kind of translation, not only are translators required to be familiar with both terminology and phraseology of the field in question, they are also compelled to be a walking encyclopedia due to the diversity of topics that could be dealt with in such texts. Thus, the translation of political discourse proves to be an uphill battle putting a huge responsibility on the translator’s shoulders who must be ultracautious when trying to choose the most appropriate and accurate equivalents, for such texts are highly sensitive and any tiny mistake can lead to conflicts, even wars, between nations. The scope of this paper is to examine the process of this type of translation and explore the dilemma of whether or not to consider the translation of political discourse as a kind of specialized translation.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2016, 43, 1; 17-26
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traktat z Waitangi jako przykład twórczej translacji politycznej.
The Treaty of Waitangi as an example of creative political translation.
Autorzy:
Dańda, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441221.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
Tematy:
Nowa Zelandia
Waitangi
Maorysi
Imperium Brytyjskie
negocjacje w dobrej wierze
tłumaczenie polityczne
suwerenność
kolonializm
New Zealand
Maori
British Empire
negotiating in good faith
political translation
sovereignty
colonialism
Opis:
6 lutego 1840 roku przedstawiciel Korony Brytyjskiej wicegubernator Hobson oraz 45 wodzów maoryskich z północnej części Wyspy Północnej podpisali Te Tiriti o Waitangi – Traktat z Waitangi. Każdemu z wodzów Maorysów, który złożył już swój podpis pod tekstem dokumentu, Hobson ściskał dłoń w geście braterstwa, dodając: He iwi tahi tatou („Jesteśmy teraz jednym ludem”). Czy Maorysi wiedzieli, na co wyrażają zgodę? Problem z Traktatem z Waitangi polega na tym, że został on przygotowany przez przedstawicieli Korony Brytyjskiej w dwóch wersjach językowych: angielskiej i maoryskiej. Teoretycznie miały być one wersjami jednobrzmiącymi. Jednakże w trakcie późniejszego stosowania przepisów Traktatu okazało się, iż jego tłumaczenie na język maoryski dokonane przez Brytyjczyków wcale nie było dokładnym odzwierciedleniem brytyjskiej wersji umowy. Celem artykułu jest przedstawienie determinant, które wpłynęły na decyzję Brytyjczyków odnośnie do przygotowania dwóch różniących się od siebie wersji językowych dokumentu. Szczególna uwaga zostaje zwrócona na problemy manipulacji, które pojawiają się w procesie przekładu tekstów politycznych oraz na trudności i pokusy, przed jakimi staje tłumacz w sytuacji, kiedy dany język nie jest jeszcze językiem w pełni wykształcony w konkretnej dziedzinie. W końcowych fragmentach tekstu autor stara się wykazać, że Traktat z Waitangi, który został wprowadzony do systemów prawnych Imperium Brytyjskiego i Nowej Zelandii, nie do końca z zachowaniem zasady prowadzenia negocjacji w dobrej wierze, jest obecnie uznawany zarówno przez Maorysów, jak i potomków białych osadników za kluczowy dokument konstytuujący współczesną narodowość nowozelandzką.
On February 6th 1840 Te Tiriti o Waitangi (the Treaty of Waitangi) was signed by the representative of the British Crown – Lieutenant-Governor Hobson – and 45 Maori chiefs from the northern part of the North Island. Each and every Maori chief, who already signed the text of the Treaty, was given a handshake by Hobson and a short remark: „He iwi tahi tatou” („We are now one people”). Did the Maori know what they gave their support to? The problem with the Treaty of Waitangi is that it was prepared by the representatives of the British Crown in two language versions: in English and in Maori. Those two versions were meant to be, in theory, linguistically equivalent. In later practice however, it turned out that the Maori translation prepared by the British was not accurate at all. The aim of the paper is to present determinants which influenced British decision to prepare the two non-equivalent texts of this international treaty. A special attention is given towards the question of manipulation in translation process and the opportunities for abuse which translator has to face when the language of translation is not fully developed in a given field yet. In the concluding remarks the author points out to the fact that the treaty, which has been implemented into the legal systems of both the British Empire and New Zealand not exactly in accord with the principle of negotiating in good faith, is today considered by the Maori and Pākehā alike as a key document which constitutes contemporary nationality of New Zealanders.
Źródło:
Kultura i Polityka; 2011, 10; 29-42
1899-4466
Pojawia się w:
Kultura i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translation of Politically Correct Terms and its Reception by Polish Speakers
Tłumaczenie politycznie poprawnych określeń i ich odbiór przez osoby polskojęzyczne
Autorzy:
Sikorski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192804.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
political correctness
translation
perception
polityczna poprawność
tłumaczenie
odbiór
Opis:
The article seeks to answer the question of how politically correct terms are perceived by the speakers of Polish. The main focus of analysis is the book Politically Correct Bedtime Stories by James Finn Garner and its Polish translation. The book is a parody of the language of political correctness and, even though it follows the rules of such discourse, its main aim is to mock it. The analysis gives an insight into how meaning is created in both the source and target expressions found in the book. This word-formation and etymological investigation is complemented with the results of an on-line survey submitted by Polish speakers in which they were asked to assess the degree of political correctness of each of the 20 terms. The analysis clearly indicates that, although the meaning of the Polish terms is mostly equivalent to its source expression, which is corroborated by participants’ answers, the terms often explicitly state what the author intended to hide. Hence, participants’ perception of the expressions being politically correct was relatively low and did not correspond the equivalence level.
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób określenia politycznie poprawne odbierane są przez osoby polskojęzyczne. Głównymi przedmiotami analizy są książka „Politycznie poprawne bajki na dobranoc” autorstwa Jamesa Finna Garnera i jej polski przekład. Książka jest parodią języka poprawności politycznej i chociaż przestrzega ona zasad tego dyskursu, jej głównym celem jest naśmiewanie się z niego. Przeprowadzona analiza pozwala zrozumieć, jak tworzone jest znaczenie określeń zarówno w tekście oryginalnym, jak i w tekście przekładu. Brane pod uwagę słowotwórstwo i etymologia uzupełnione zostały wynikami ankiety przeprowadzonej online na osobach polskojęzycznych, w której proszeni byli o określenie stopnia poprawności politycznej dla wybranych określeń. Analiza w jasny sposób wskazuje, że chociaż znaczenie polskich określeń jest zazwyczaj zbliżone do oryginalnego, co potwierdzone zostało przez biorących udział w ankiecie, to jednak określenia te wyraźnie zwracają uwagę na to, czego autor chciał uniknąć. Z tego powodu badani oceniali je dość nisko pod względem poprawności politycznej w przeciwieństwie do stopnia oddania znaczenia zwrotu angielskiego.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 2; 122-139
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“The First Swallow”: Avian Metaphors in Nikita Khrushchev’s Political Discourse
Autorzy:
Carter, Elena V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2046468.pdf
Data publikacji:
2021-11-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
avian metaphor
comparative study
Nikita Khrushchev
political discourse
translation
Opis:
Birds are a rich source for metaphors in paremias that are known to be a significant rhetorical force in various modes of communication. This article deals with the repertoire of ornithological proverbial texts utilized in the Soviet leader’s public speeches and memoirs, as well as in their English translations. The metaphor human is bird, in which there are various grounds of comparison, is explored. The peculiarities of using avian metaphors in the context of the original and the ways of their translation into English are scrutinized as well. The analysis of the material shows that the main features, shared by the Target (human) and the Source (bird species), are grounded on physiological characteristics and behavioral traits, having a negative slant. The equivalent and literal translations are applied as the main methods of rendition. Of particular interest are the metaphorical “animalistic metamorphoses” found in translation.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2021, 21; 75-95
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poprawność polityczna w przekładzie literatury dla dzieci. Analiza serii translatorskiej powieści Marka Twaina Przygody Tomka Sawyera
Political correctness in the translation of children’s literature. A study of the Polish translations of Mark Twain’s Adventures of Tom Sawyer
Autorzy:
Działowy, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117228.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
translation series
political correctness
children’s literature
literary canon
Opis:
This article is concerned with the translation of children’s literature; it focuses on the ways in which Polish translators of Mark Twain’s novel Adventures of Tom Sawyer deal with the descriptions of the Black minority. The first part of the paper provides a historical overview concerning the publication of the novel and its first editions. It also looks at its status on the Polish market. Next, the paper discusses the notion of political correctness and its role in works written for young audiences. It also examines the terms used to refer to Afro-Americans in eight translations of the novel. Three of them, i.e. the translations by Jan Biliński, Marceli Tarnowski and Kazimierz Piotrowski, appeared in the first half of the 20th century; the remaining ones, i.e. the translations by Paweł Łopatka, Paweł Beręsewicz, Marta Kędroń and Barbara Ludwiczak, Aleksandra Kubiak, Jędrzej Polak, were published after 2000. All the versions were examined to identify the situations in which the writer, narrator and the characters refer to the representatives of the Black minority. The analysis aimed at the identification of the changes in the translation of fragments describing Afro-Americans resulting from political correctness.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2018, 18; 59-71
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poza politykę odmowy? Billy Budd Hermana Melville’a jako traktat o translacji.
Beyond the Politics of Re-fusal? Herman Melville’s Billy Budd as a Tract on Translation.
Autorzy:
Bogalecki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441123.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
Tematy:
Billy Budd
Melville Hemann
polityczność
przekład
władza
the political
translation
authority
Opis:
Artykuł stanowi próbę reinterpretacji opowiadania Billy Budd – artystycznego i filozoficznego testamentu Hermanna Melville’a (1819–1891). Odwołując się do jednej z najważniejszych opozycji Polityki Arystotelesa, a mianowicie do rozróżnienia na logos i fone, oraz przywołując prace współczesnych filozofów polityki (przede wszystkim Dzielenie postrzegalnego Jacques’a Rancière’a, O polityczności Chantal Mouffe i Politykę natury Brunona Latoura), próbuje on włączyć się w dyskusję na temat problemu mediacji w społeczeństwach nowoczesnych. Dzięki namysłowi nad zaproponowaną przez Latoura definicją rzecznika rozpoznaje on właściwie znaczenie każdego aktu politycznego w kategoriach translacji. Tezę tę sprawdza i weryfikuje odczytanie Billy’ego Budda, skoncentrowane szczególnie na jego metaforyce i zmuszające do ponownego przemyślenia pojęcia „barbarzyńskości”, co odbywa się na drodze interpretacji problemów artykulacyjnych i jąkania głównego bohatera tekstu Melville’a.
Coming back to Aristotle’s Politics and recognizing a distinction between logos and fone as one of his most important ideas, the essay tries to reinterpret the short novel Billy Budd, Sailor – the artistic and philosophical testament of Herman Melville (1819–1891). According to contemporary political philosophers’ theses, especially The Distribution of the Sensible by Jacques Rancière, On the Political by Chantal Mouffe and Politics of Nature by Bruno Latour, the essay contributes to ongoing discussions of the role of mediation in modern society. Using Latour’s definition of the spokesman and deducting about his important function it discovers the real meaning of each political act as a form of translation. This main thesis is verifying by the interpretation of Billy Budd focused especially on its metaphors and challenging us to rethink not only the word, but also the deep substance of “barbarity”, and to elaborate the motive of main character’s problems in articulation and stutter.
Źródło:
Kultura i Polityka; 2011, 10; 55-76
1899-4466
Pojawia się w:
Kultura i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translation strategies in political speeches : a case study of Ukrainian translation of president Joseph R. Biden’s inaugural address
Autorzy:
Onyshchak, Halyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933427.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
translation strategy
inaugural address
political discourse
source text
communicative intent
target language
Opis:
The paper deals with a comprehensive study of translation strategies in English-Ukrainian translation of President Joseph R. Biden’s inaugural address. Political discourse is characterized by its unique features triggering a considerable interest in applied linguistics and translation studies. In brief, political speeches are often delivered by politicians to communicate their messages to the public. They mainly operate as a tool of persuasion, imposing political ideas, beliefs, and practices crucial in constituting a political community. The paper deals with a comprehensive study of translation strategies in English- -Ukrainian translation of President Joseph R. Biden’s inaugural address. Political discourse is characterized by its unique features triggering a considerable interest in applied linguistics and translation studies. In brief, political speeches are often delivered by politicians to communicate their messages to the public. They mainly operate as a tool of persuasion, imposing political ideas, beliefs, and practices crucial in constituting a political community. Translating political speeches can posit serious problems due to their unique features as a special text genre. Appropriate translation methods are needed to ensure a higher quality political speech translation and its adequacy. It has been decided that the best methods for the proposed study were discourse and comparative analyses combined with generalization. The translation techniques employed in the translation of Joseph R. Biden’s inaugural address into Ukrainian include lexical, grammatical, and complex transformations. A comparative analysis of the linguistic means used by both American president and the translator has demonstrated that the source text submitted for translation undergoes interlingual changes to create the text with the same communicative intent in the target language. Syntactic translation transformations are the most dominant ones, followed by lexical and grammatical. Such changes in the translation of the American President’s inaugural address are necessary for better conforming to existing cultural norms and soothing out social, religious, and political differences in English and Ukrainian cultures. Thus, translation is not simply an act of faithful reproduction but, rather, deliberate and conscious creation of secret linguistic and pragmatic codes.
Źródło:
Reality of Politics; 2021, 17; 132-144
2082-3959
Pojawia się w:
Reality of Politics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy trzeciej kultury w przekładach polskich wersji Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa
Translating the Components of Third Culture on the Basis of Polish Versions of Mikhail Bulgakov’s Master and Margarita.
Autorzy:
Sadowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481737.pdf
Data publikacji:
2018-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Master and Margarita
translation series
third culture components
traditional culture
political life phenomena
Opis:
Nowadays the publishing market offers five Polish translations of Mikhail Bulgakov’s novel Master and Margarita, which appeared in the space of almost fifty years. The objective of the article is to concentrate on the way the components of third culture are rendered in the translations mentioned above. The author tries to draw the readers’ attention to the analogies and discrepancies within the translators’ choices. The analysis covers the names of natural phenomena, names of traditional culture phenomena, both material and spiritual, as well as the names of social and political life phenomena.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2018, 3, XXIII; 141-155
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Politics, Shakespeare, East-Central Europe: Theatrical Border Crossings
Autorzy:
Almási, Zsolt
Kujawińska Courtney, Krystyna
Nicolaescu, Mădălina
Škrobánková, Klára
Vyroubalova, Ema
Zaharia, Oana-Alis
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39776472.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
race
racism
political theater
William Shakespeare
Jan Kott
adaptation
cultural mobility
cultural transmission
microhistories
translation
Opis:
This essay discusses how productions of Shakespeare’s plays that transcend various geographical, national, and linguistic boundaries have influenced the theatrical-political discourse in East-Central Europe in the twenty-first century. It focuses primarily on the work of four internationally-established directors: Andrei Şerban (Romania), Jan Klata (Poland), David Jařab (Czech Republic), and Matei Vișniec (Romania), whose works have facilitated interregional cultural exchange, promoting artistic innovation and experimentation in the region and beyond. Among the boundary-crossing productions analysed in detail are Vișniec’s Richard III will not Take Place, Jařab’s Macbeth – Too Much Blood, Klata’s Measure for Measure, and Serban’s Richard III. The essay also notes that while there has been a relative scarcity of Shakespearean productions in this region engaging closely with gender and race inequalities, productions such as Klata’s African Tales or Vladimír Morávek’s Othello manage to work with these politically charged topics in subtler but still productive ways. The essay concludes that the region’s shared historical experience of totalitarian regimes followed by the struggles of nascent democracies, provides a fertile ground for a diverse and internationally ambitious Shakespearean theatre.  
Źródło:
Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2023, 28, 43; 45-68
2083-8530
2300-7605
Pojawia się w:
Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Edition and Publication of Historical Sources in Poland from the Perspective of Historians of Political and Legal Thought
Autorzy:
Barwicka-Tylek, Iwona
Malczewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/924093.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
source edition
legal historical source
translation of historical source
institute of national
remembrance
the karta centre
history of political and legal thought
methodology of edition
polish political thought
republican thought
socialist regime
Opis:
The article discusses the current state of edition of legal historical sources in Poland from the perspective of historians of political and legal thought. The authors begin by explaining the idea and scope of „source base”specific to their field of research. Three following issues are discussed later: (a) translation of foreign sources into Polish; (b) critical (re)edition of classic Polish texts in political thought; (c) edition of 20th century documental sources by the Institute of National Remembrance and The KARTA Centre. The authors make a number of comments and requests concerning the subject of discussion.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2014, 7, 3; 517-525
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of repetitions in Barack Obama’s speech and its Polish translation
Rola powtórzeń w przemówieniu Baracka Obamy i jego polskim tłumaczeniu
Autorzy:
Janczyło, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179256.pdf
Data publikacji:
2020-11-24
Wydawca:
Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
Tematy:
emphasis
functional equivalence
identity
materiality
overt translation
political discourse
recontextualising
repetitions
dyskurs polityczny
emfaza
ekwiwalencja funkcjonalna
powtórzenia
przekład jawny
rekontekstualizacja
tożsamość
znaczenie/waga
Opis:
The paper presents an analysis of Barack Obama’s first presidential victory speech and its Polish translation. The analysis focuses on loss of repetitions in translation, resulting in modified meaning and effect of the original speech in the target text. Several theoretical vehicles are employed in the paper to explain how those shifts lead to loss in translation and, hence, affect Obama’s message: overt translation, functional equivalence and loss of materiality. The main motivation behind this paper was a desire to investigate ways in which the purpose that political discourse serves in the original language and socio-political context is handled in translation and to what ends.
Artykuł prezentuje analizę przemówienia Baracka Obamy po wygraniu pierwszych wyborów prezydenckich oraz jego polskiego tłumaczenia. Analiza skupia się na wyeliminowaniu powtórzeń w tłumaczeniu, co zmieniło wagę i efekt przemówienia. Zastosowano kilka koncepcji teoretycznych w celu wyjaśnienia, w jaki sposób te zmiany prowadzą do strat w tłumaczeniu, a przez to strat w przekazie przemówienia: przekład jawny (overt translation), ekwiwalencja funkcjonalna oraz utrata znaczenia/wagi (loss of materiality). Głównym źródłem motywacji do napisania tej analizy była chęć prześledzenia sposobów, w jakie cel, któremu służy dyskurs polityczny w języku oryginalnym oraz kontekst socjo-polityczny są potraktowane w tłumaczeniu i czemu to służy.
Źródło:
Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 227-240
2353-2912
2719-8537
Pojawia się w:
Forum Filologiczne Ateneum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„La cronique martiniane” Sébastiena Mamerota a „Kronika papieży i cesarzy” Marcina Polaka
“La cronique martiniane” by Sébastien Mamerot and “The Chronicle of Popes and Emperors” by Martinus Polonus
Autorzy:
Just, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1398876.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
historiografia średniowieczna
kronikarstwo uniwersalne
historiografia starofrancuska
tłumaczenie
francuska ideologia polityczna doby średniowiecza
medieval historiography
universal chronicles
Old French historiography
translation
French political ideology in the Middle Ages
Opis:
The article analyses and compares the texts of the medieval universal chronicle by Martinus Polonus with the Renaissance chronicle by Sébastien Mamerot. The translation of Martinus Polonus’s text was supplemented with the history of France and its mythical beginnings by the French translator. Sources that could shed a light on the lives of Polonus, a Dominican monk and a Papal confessor, and Mamerot, a chaplain of the Troyes collegiate, employed by Louis de Laval, are scarce and their works were only partially edited. Due to these facts, the problems that arise in the study of their texts are in need of further research.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2018, 27, 2; 11-57
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Goslicius’ Treatise of the Ideal Senator: The Englishman’s Epitome of Polish Republicanism.
Wawrzyńca Grzymały Goślickiego traktat o Senatorze Doskonałym – angielski wgląd w szesnastowieczny model ustroju Rzeczypospolitej. Obojga Narodów
Wawrzyniec Grzymała Goślickis Abhandlung De optimo senatore - ein englischer Blick auf das Verfassungsmodell der polnisch-litauischen Adelsrepublik im 16. Jahrhundert.
Autorzy:
Bałuk-Ulewiczowa, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1203921.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
Tematy:
Laurentius Grimalius Goslicius
De Optimo Senatore
reception of literary translation political theory of the mixed state
16th-century English and Polish republicanism
Wawrzyniec Goślicki
recepcja przekładu literackiego
teoria polityczna państwa o ustroju mieszanym
szesnastowieczny republikanizm w Polsce i w Anglii
Rezeption der literarischen Übersetzung
politische Staatstheorienbetreff
end die gemischte Staatsform (respublica mixta)
das englische und polnische Republikanismus des 16. Jahrhunderts
Opis:
In 1919 the historian of Polish science and education Stanisław Kot wrote that in the English constitutional conflict between Royalists and Roundheads in the first half of the seventeenth century, played out not only on the battlefields but also in the war of the pamphlets, participants used to turn to Continental examples for viable models of the constitutional form of the state they were advocating. According to Kot, Poland and the Scandinavian countries were cited as working models of the elective, limited monarchy by proponents of republicanism, while the supporters of absolute monarchy tried to refute their arguments and show that the constitutional arrangements operating in these countries were in fact no different from the “traditional” monarchy. The sixteenth-century treatise De Optimo Senatore by Laurentius Grimalius Goslicius was a special instrument for the pens and ink of the two sides in the English controversy. First published in its original Latin in Venice in 1568, the work must have reached England pretty soon, since we know of two surviving manuscript translations of it into English dated to the 1580s. One of them was published as The Counsellor in 1598. A knowledge of this book persisted in the political awareness of its English readers for the next six decades at least; it appears to have been referred to in the growing climate of political antagonism. After the Restoration in 1660 it was republished in a plagiarised version which in effect produced a completely reversed picture of Goslicius’ original postulates without quoting his name or the source of the text. Although this was by no means the end of the Ideal Senator’s singular career in the political culture of English-speaking countries, and Goslicius went on to earn another English translation in the eighteenth century and thereafter enjoy a peculiar afterlife in the United States in the twentieth century, the early stages of the book’s presence in England are a fascinating focus for research on English-Polish cultural relations and republican ideas in the sixteenth and seventeenth centuries.
W 1919 roku historyk polskiej nauki i edukacji Stanisław Kot pisał, iż w angielskim konflikcie konstytucyjnym z pierwszej połowy XVII wieku – rozgrywającym się nie tylko na polach bitew, ale również i w wojnie na pamflety pomiędzy zwolennikami parlamentu, okrągłymi głowami a zwolennikami króla, kawalerami – strony konfliktu zwykły zwracać się do europejskich przykładów możliwych modeli ustroju państwa, za którymi się opowiadały. Według Kota, Polska i kraje skandynawskie były przytaczane przez zwolenników republikanizmu jako sprawnie funkcjonujące modele ustroju monarchii elekcyjnej i ograniczonej, z kolei zwolennicy monarchii absolutnej usiłowali obalić ich argumenty i wykazać, że rozwiązania konstytucyjne stosowane w tych państwach w rzeczywistości nie różnią się wcale od formy monarchii „tradycyjnej”. Szesnastowieczny traktat De optimo senatore autorstwa Wawrzyńca Goślickiego okazał się być specjalnym narzędziem dla pisarzy po obu stronach konfliktu. Wydane po raz pierwszy po łacinie w Wenecji w 1568 roku, dzieło to musiało dotrzeć do Anglii dość wcześnie, ponieważ wiadomo nam, że zachowały się dwa tłumaczenia tego manuskryptu na język angielski – datowane są one na lata 80-te XVI wieku. Jeden z nich został wydany w 1598 roku jako The Counsellor. Znajomość tej książki utrzymywała się w świadomości politycznej jej angielskich czytelników przynajmniej przez kolejne sześćdziesiąt lat; wydaje się, że odnoszono się do niej w atmosferze narastających antagonizmów politycznych. Po Restauracji Stuartów w 1660 roku traktat został opublikowany po raz kolejny, tym razem w splagiatowanej wersji, która w rezultacie przedstawia zupełnie inny obraz oryginalnych postulatów Goślickiego, nie przytaczając jego nazwiska ani źródła tekstu. Pomimo że nie oznaczało to wcale końca kariery rozprawy „O senatorze doskonałym” w kulturze politycznej krajów anglojęzycznych – Goślicki doczekał się kolejnego angielskiego przekładu w XVIII wieku, w związku z czym doświadczył swoistego życia po śmierci w Stanach Zjednoczonych w XX wieku – początkowe etapy obecności tej książki w Anglii stanowią fascynujący przedmiot badań na temat relacji kulturowych i wymiany idei republikańskich pomiędzy Anglią a Polską w XVI i XVII wieku.
1919 schrieb Stanislaw Kot, ein hervorragender polnischer Kulturhistoriker mit einem Faible für die Geschichte der polnischen Wissenschaft und Bildung, dass der englische konstitutionelle Konflikt zwischen Royalisten und Roundheads aus der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts nicht nur auf den Schlachtfeldern sondern auch mit dem Feder in der Publizistik ausgefochten worden war – als ein Krieg der Pamphlete, deren Autoren eine Lanze für die tragfähigen staatspolitischen Modelle in Europa brachen, in denen die Verfassung als Staatsform eingeführt worden war. Kot zufolge galten Polen und die skandinavischen Länder in den Augen der Anhänger des Republikanismus’ als flagrante Beispiele für die eingeschränkte Monarchie, während die Verfechter der monarchistischen Staatsform die Argumente ihrer Gegner zu widerlegen und nachzuweisen versuchten, dass sich in jenen Ländern die verfassungsmäßige Ordnung von der „traditionellen“ Monarchie kaum unterscheidet habe. Die aus dem 16. Jahrhundert stammende Abhandlung De Optimo Senatore von Laurentius Grimalius Goslicius (Goślicki) wurde durch die beiden Seiten in der englischen Kontroverse gerne aufgegriffen und in der eigenen Sache in zahlreichen Publikationen zitiert. In seiner originellen lateinischen Fassung wurde sie zunächst im Jahre 1568 in Venedig veröffentlicht. Doch ziemlich rasch muss sie nach England gelangt sein, da man zwei Manuskripte, bereits auf die 1580-er Jahre datiert und ins Englische übersetzt, kennt. Eins von ihnen erschien im Jahre 1598 unter dem Tittel Der Berater. Die dort gebündelten Ideen entfalteten auf das politische Bewusstwein seiner Leser, mindestens für die nächsten sechs Jahrzehnte, ihre Wirkung – dazu in der Atmosphäre des zunehmenden Antagonismus. Nach der Restauration im Jahre 1660 wurde das Buch in einer Plagiat-Version neu aufgelegt, welche die ursprünglichen Ideen von Goslicius, ohne Angabe seines Namens und der Herkunft des Textes, in das Gegenteil verkehrte. Dies markierte keinesfalls das Ende der einzigartigen Karriere von De Optimo Senatore in der politischen Kultur der englischsprachigen Länder. Das Werk wurde im 18. Jahrhundert nochmals ins Englische übersetzt, um im 20. Jahrhundert in den USA wieder seine Wiedergeburt zu feiern. Die ersten Phasen der Präsenz des Buches in England fungieren allerdings als eine faszinierende Periode für die Erforschung der englisch-polnischen kulturellen Beziehungen und der republikanischen Ideen des 16. und des 17. Jahrhunderts.
Źródło:
Kultura i Polityka; 2011, 9; 89-106
1899-4466
Pojawia się w:
Kultura i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies