Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polish jews" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 87
Tytuł:
Das Verhältnis der Kommunistischen Partei Polens zum Judentum nach 1945
Stosunek partii komunistycznej w Polsce do Żydów po 1945 roku
Autorzy:
Piotrowski, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954340.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
stosunki polsko-żydowskie
antysemityzm
antypolonizm
władze bezpieczeństwa w PRL
Żydzi
komunizm
historia PRL
Polish-Jewish Relations
anti-semitism
anti-polonism
security authorities in the Polish People's Republic
Jews
communism
history of the Polish People's Repubic
Opis:
Narzucona siłą Polsce w 1944 r. tzw. „władza ludowa”, skupiała w swych szeregach zarówno ludność pochodzenia polskiego jak i w znacznej mierze pochodzenia żydowskiego. Stan taki był pochodną celowej polityki J. Stalina, który podczas tworzenie pierwszych zrębów administracyjnych przyszłej PRL na bazie Zarządu Głównego Związku Patriotów Polskich (ZPP) oraz Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) zalecał, aby na listach kandydatów zdecydowanie preferowano towarzyszy pochodzenia żydowskiego, dążąc do tego aby wszędzie stanowili większość. Stwierdzano wprost, że ich narodowe pochodzenie gwarantuje większą pewność dyspozycyjności niż komunistów polskich. Koncepcji tej bezskutecznie próbowali się m.in. przeciwstawiać polscy generałowie walczący po stronie Armii Czerwonej, jak Karol Świerczewski i Zygmunt Berling. Współdziałający z Sowietami zarówno Polacy jak i Żydzi, przez społeczeństwo polskie postrzegani byli jako zdrajcy. Wedle zgodnej opinii historyków, pomimo fluktuacji różnych osób na ważnych rządowych stanowiskach, faktycznie w Polsce wlatach 1944-1956 decydowała i rządziła trójka: Bolesław Bierut, Jakub Berman i Hilary Minc. Dwóch ostatnich było pochodzenia żydowskiego i określali się jako Żydzi. Do dziś trwa w Polsce spór na temat procentowego udziału Żydów w strukturach komunistycznej władzy, lecz nie dokonano jeszcze szczegółowych rachunków. Jednakże a priori przyjmowane jest twierdzenie, iż ogólnie biorąc była to „żydo-komuna”. Szczególnie znienawidzonym stał się Resort Bezpieczeństwa Publicznego, później MBP, w którym wszystkie ważniejsze stanowiska obsadzono ludźmi pochodzenia żydowskiego. Wprawdzie na jego czele stał Polak Stanisław Radkiewicz, ale wiceministrami byli Żydzi m.in. Mieczysław Mietkowski i Roman Romkowski, później Antoni Alster (w Komitecie ds. Bezpieczeństwa Publicznego). Najważniejszymi departamentami w tym ministerstwie również zawiadywali ludzie pochodzenia żydowskiego. Departamentem V ds. walki z Kościołem i środowiskiem inteligencji kierowała lwowska żydówka Julia Brystyger. Dyrektorem Departamentu VII ds. cenzury był Józef Czaplicki; Departamentem X, dbającym o „czystość” szeregów partii komunistycznej kierował Anatol Fejgin; wicedyrektorem był zbiegły na Zachód w 1953 r. Józef Światło (Izaak Fleishfarb). Głównym Urzędem Cenzury kierował Marcel Reich (Ranicki), dyrektorem Departamentu Więziennictwa MBP był Jerzy-Dagobert Łańcut; szefem Departamentu Śledczego był osławiony sadysta płk Józef Goldberg-Różański. Wszystko to sprzyjało umacnianiu przeświadczenia, że winę za powojenne zniewolenie narodu polskiego ponoszą Żydzi. Podobnego zdania był także prymas Polski kard. August Hlond. Rosnąca bariera uprzedzeń pomiędzy Polakami a Żydami czyniła z tych ostatnich dogodny instrument polityki prowadzonej przez Stalina. Potrzebował on bowiem zwolenników bezwzględnie zaufanych, po których mógł się spodziewać całkowitej lojalności, a więc ludzi możliwie osamotnionych, bez zaplecza rodzinnego, sąsiedzkiego – którzy partię komunistyczną uczynią swym jedynym kręgiem odniesienia. Logicznie rzecz biorąc Żydzi przebywający po wojnie w Polsce powinni mieć wsparcie i zagwarantowaną opiekę przynajmniej ze strony komunistów i Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Tak jednak nie było, gdyż stali się oni nie podmiotem, a przedmiotem politycznej rozgrywki. Dla współrodaków ze wspomnianych komunistycznych formacji nadrzędnym celem było zwycięstwo idei rewolucji oraz posłuszne wypełnianie dyrektyw Stalina. Na tak zbudowanym ołtarzu całkowicie poświęcono interes jednostki – także „zwykłego” Żyda. Podkreślić należy, iż na nastrojach społeczeństwa polskiego względem tzw. „kwestii żydowskiej” władze komunistyczne „grały” świadomie – nie bacząc na tragiczny finał. Większość historyków w Polsce nie ma wątpliwości, iż antyżydowskie rozruchy i próby ich wzniecenia w Krakowie, Rzeszowie, Lublinie, a przede wszystkim najbardziej znane i tragiczne w skutkach – w Kielcach, były prowokacją. Oznacza to, że ludność polska była celowo prowokowana przez aparat komunistyczny, w którym czynni byli przecież Żydzi, do wystąpień przeciw „zwykłym” Żydom, a nawet do pogromów. W jednym z podziemnych pism Zrzeszenia WiN „Honor i Ojczyzna” znalazło się znamienne zdanie: „Żydzi stali się więc niebezpiecznym narzędziem w ręku tych, którzy są bardziej komunistami niż ... Żydami”. Nie dziwi więc, że pozostający w Polsce Żydzi czuli się zagubieni. Ich los znalazł się pomiędzy przysłowiowym „młotem i kowadłem”. Mieli jednak do wyboru kilka wariantów: albo wyjechać z Polski, albo zmienić nazwisko i „wtopić się” w społeczeństwo polskie, albo też przystąpić do obozu rządzącego, zasilając szeregi „żydo-komuny”. Niezdecydowani skazani byli, w zaistniałych warunkach, na alienację. Żydzi, którym udało się przeżyć niemiecką okupację, obozy koncentracyjne, pałali chęcią rewanżu i zemsty na Niemcach, którzy byli sprawcami zagłady ich całych rodzin. Okazję taką stworzyli koledzy z UB, masowo werbując ich do tej formacji. Kompleksowo zjawisko to opisał amerykański Żyd – John Sack w książce pt. Oko za oko. Przemilczana historia Żydów, którzy w 1945 r. mścili się na Niemcach. W łonie komunistycznej partii trwała ostra walka, w której przełomem stała się śmierć Stalina w 1953 r. oraz odwilż polityczna po październiku 1956r. Od dawna bowiem ścierały się ze sobą, walcząc owpływy i władzę, dwie frakcje komunistów: Żydzi, przybyli wraz z Armią Czerwoną do Polski, i grupa polskich komunistów walczących w czasie II wojny światowej w podziemiu – tzw. „partyzanci” – z ministrem spraw wewnętrznych Mieczysławem Moczarem na czele. Dojście W. Gomułki do władzy w 1956 r. wpłynęło na wzmocnienie tej drugiej grupy. Odpowiedzialność za zbrodnie stalinowskie wygodnie było zrzucić właśnie na funkcjonariuszy żydowskich i pod pretekstem „wypaczeń idei socjalizmu” rozpocząć czystki w aparacie bezpieczeństwa ipartii. Część zwalnianych funkcjonariuszy-Żydów wyjeżdżała na Zachód Europy, do USA i Izraela. Według statystyk międzynarodowych w 1948 r. mniejszość żydowska liczyła w Polsce 88 tys. osób. Znaczna część emigrowała do Izraela już w latach 1949-1951. W zorganizowanych transportach emigrowało tam ok. 28. tys. Żydów. W latach 1956-1957 z Polski odpłynęła kolejna fala Żydów którą oblicza się na ok. 40 tys. osób. Dodać jednak trzeba, że połowę z nich stanowili dopiero co repatriowani Żydzi z terytorium Związku Radzieckiego. Emigracji tej towarzyszyły komentarze, że Żydzi uciekają z Polski, bojąc się odpowiedzialności za swoje zbrodnie popełnione w okresie stalinowskim („błędów i wypaczeń”), a także ze względu na obawę przed polskim antysemityzmem, rozbudzonym przez popełnione zbrodnie. Wśród wyjeżdżających było faktycznie wielu komunistów. W marcu 1957 r. zawarta została polsko-radziecka umowa, na mocy której do 31 marca 1959 r. repatriowano do Polski 224 tys. osób. W grupie tej przyjechało ok. 40 tys. osób pochodzenia żydowskiego, ale większość z nich w Polsce nie pozostała. W latach 1967-1968 liczbę Żydów w Polsce szacowano na 25-30 tys. W partii komunistycznej (PZPR) wyodrębniły się dwie nieformalne grupy: tzw. „puławska” i „natolińska”, nazwane tak od miejsc w których się zbierali. W skład pierwszej z nich bardziej liberalnej – tzn. domagającej się zmian, wchodzili w większości komuniści pochodzenia żydowskiego w skład drugiej tzw. „partyjny beton” – wwiększości zachowawczy „partyzanci”. W polskiej literaturze przedmiotu popularnie ugrupowania te nazywa się też: „Chamy i Żydy” (W. Jedlicki). Na początku lat 60. w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (MSW) dokonano, jak pisał historyk J. Eisler, „aryzacji” lub „dejudeizacji” resortu. Bez zgody Biura Politycznego PZPR zakładano podsłuchy telefoniczne i inwigilowano wpływowe osoby pochodzenia żydowskiego. Kontroli władz koministycznych poddano „Fołks-Sztyme” jedyne w Polsce pismo wydawane w języku jidisz. „Czystka rasowa” objęła także korpus oficerski. Przebywający w Polsce wiceminister obrony narodowej ZSRR marszałek Sergiej Biriuzow, miał oświadczyć gen. M. Spychalskiemu: „armia dowodzona przez Żydów i kontrrewolucjonistów nie może być użyta w walce przeciwko imperializmowi”. Wypowiedź ta związana była z ideologiczną ofensywą podjętą przez ZSRR w krajach arabskich. Ponownie więc kwestia żydowska, za pośrednictwem Związku Radzieckiego, stała się instrumentem wewnętrznej gry politycznej w Polsce. W połowie lat 60. wśród 40-45 tys. oficerów wojska polskiego, ok. 250-300 stanowili Żydzi. Z armii zwalniano nawet osoby „oskarżane” o przyjaźń z żydowskimi oficerami. W partii komunistycznej grupa M. Moczara („partyzantów”) zwalczała „liberalne” zaplecze I sekretarza PZPR W. Gomułki. Do akcji tej dołączyła się grupa tzw. postępowych katolików środowiska PAX, z Bolesławem Piaseckim na czele. Starano się umacniać przekonanie, że pierwsze dziesięciolecie krwawego komunizmu w Polsce było zasługą Żydów-komunistów, akomuniści-„partyzanci” winy za to nie ponoszą. Nową historię Polski utrwalać miały wświadomości społeczeństwa nowo produkowane filmy. W 1968 r. sięgnięto ponownie do instrumentu prowokacji. Jego preludium stanowiła wojna izraelsko-arabska 1967 r., w której ZSRR opowiedział się po stronie Arabów. W Polsce partia komunistyczna, stosując się do dyrektyw Moskwy, rozpoczęła tropienie zwolenników zwycięstwa Izraela. Pierwszymi podejrzanymi były oczywiście osoby pochodzenia żydowskiego. Poważne ataki na nich okazały się być związane z wewnętrzną polityczną prowokacją w łonie PZPR. Na początku marca 1968 r., minister spraw wewnętrznych PRL M. Moczar, wykorzystując nieobecność I sekretarza PZPR W. Gomułki wPolsce, postanowił przejąć pełnię władzy i jednocześnie pozbyć się z aparatu władzy osób pochodzenia żydowskiego. W tym celu posłużył się prowokacją podburzając młodzież studencką do wystąpień. Na czele protestujących stanęli młodzi ludzie – w większości pochodzenia żydowskiego, których rodzice piastowali niegdyś poczesne stanowiska rządowe i partyjne. Byli to m.in.: Adam Michnik – syn Ozjasza Szechtera, przewodniczącego KPZU; Aleksander Smolar – syn Grzegorza, redaktora naczelnego żydowskiego pisma „Fołks-Sztyme”; Henryk Szlajfer – ojciec jego był cenzorem w Głównym Urzędzie Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk; Irena Grudzińska – córka wiceministra rolnictwa, Marian Alster – syn b. wiceministra spraw wewnętrznych; Karol Modzelewski – syn b. ministra spraw zagranicznych itd. Młodzież tę nazywano „bananową” – czyli wolną od kłopotów i trosk materialnych. Gomułka po powrocie do kraju zdołał opanować sytuację, zwolnił Moczara z pełnionej funkcji, ale postanowił skorzystać z drugiej części prowokacyjnego scenariusza i na fali tej „załatwić” problem żydowski. Wsparł ataki na Żydów w partii (choć jego żona Zofia była Żydówką), w rządzie, administracji, w kulturze i w nauce, skutecznie ich stamtąd eliminując. Dokonano wówczas „rasowej czystki” w szeregach tych instytucji i organizacji. Jednym zcelów akcji miało być zbliżenie władzy do społeczeństwa. Nie został on jednak osiągnięty. Antysemityzm rozpętany przez PZPR spotkał się z dezaprobatą wielu środowisk i wybitnych osób. Przede wszystkim zdystansował się od tego Kościół katolicki. Po uśmierzeniu zamieszek władza komunistyczna zaczęła stosować różnorodne środki nacisku na osoby pochodzenia żydowskiego, chcąc wpłynąć na ich decyzję wyjazdu z Polski. Liczono natomiast na efekt propagandowy, stawiając tezę o „obcości Żydów” w Polsce. Mówiono więc: gdyby czuli związek z Polską, to by z niej nie wyjeżdżali. Motywem emigracji osób pochodzenia żydowskiego w tamtym okresie było poczucie zagrożenia, obawa przed wzrostem antysemityzmu, ale także nadzieja na poprawienie swoich warunków bytowych na emigracji. Przypominało to więc niekiedy emigrację zarobkową. Polskę opuszczało wtedy wielu ludzi kultury, pisarzy, poetów, naukowców. Wielu jednak wyjeżdżało nie chcąc ponosić odpowiedzialności za czyny, które dokonali będąc w aparacie władzy. W kraju pozostawili świetne emerytury, legitymacje partyjne itp. Jak podkreśla historyk J. Eisler „ci ludzie często są tymi, którzy o Polsce i Polakach mówią w sposób, na jaki nie zasługujemy”. Według przybliżonych szacunków po marcu 1968r. – w ciągu dwóch lat – wyjechało z Polski 15-20 tys. osób, z czego ok. 25% osiedliło się w Izraelu. Pokłosiem prowokacji marcowych było więc opuszczenie Polski, przez większość przebywających tam po II wojnie światowej Żydów. Komunistyczna nagonka na ludzi pochodzenia żydowskiego w znacznej mierze przyczyniła się nie tylko do ich emigracji z Polski, ale także wpływała na kształt świadomości polskiego społeczeństwa. Komunistyczna władza chciała oficjalnie i bez ogródek rozliczyć się z przeszłością, wskazując także na sprawców stalinowskiego terroru w Polsce. W grudniu 1970 r. usunięty został ze stanowiska I sekretarza partii W. Gomułka. W 1980 r. wybuchła w Polsce „Solidarność”, a w 1989 r. rozpoczęto przekazywanie władzy wybranym ludziom opozycji. Wielu dysydentów miało pochodzenie żydowskie, lecz po latach komunistycznej polityki, wolało tego faktu nie upubliczniać. Trzeba wyraźnie stwierdzić, iż wskutek wojennego holocaustu i polityki komunistów po 1945r. problem Żydów w Polsce jako nacji przestał istnieć. Pozostała jednak „kwestia żydowska”, wypływająca przy różnych okazjach i nagłaśniany szeroko rzekomy antysemityzm Polaków. Publicznie mówi się do dziś o „antysemityźmie bez Żydów”. Przedstawione tu wydarzenia stały się asumptem do formułowania przez wielu historyków, politologów oraz publicystów tezy, iż przemiany następujące w Polsce po 1989 r. to zmodyfikowana kontynuacja walk frakcyjnych „Chamów” i „Żydów” – czyli dawnych aktywistów PZPR pochodzenia żydowskiego z tzw. partyjnym „betonem”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 2; 191-207
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żydzi w Opatowie w XVI-XVIII wieku
Jews in Opatów in XVI-XVIII Centuries
Autorzy:
Lis, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934203.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Żydzi
Opatów
kahał
stosunki polsko-żydowskie
Rzeczypospolita szlachecka
starozakonni
Jews
kahal
polish-jewish relations
The Republic of noble
the old religion
Opis:
First source mention about presence in Opatów four Jewish families comes from 1538 year. Right of settling in this private city the Jewish population got in privilege the Konstantyn Ostrogski from 1545 year. Opatów in second half XVI century was Jews the largest concentration in whole province sandomierskie. Jewish commune suffered particularly during "Swedish deluge” (1655-1660) as well as northern war (1700-1721). To frequent disputes among Polish population and Jewish it came during debating in Opatów of regional council of province sandomierskie. The financial dependence of Jewish commune from owners of city brought to limitation their rights. This is the stately thing of attention also, that Jews in Opatów belonged to common with Catholic craftsmen of guild. In XVIII century two synagogues functioned in Opatów, one stone build from XVI century, second wooden from beginnings XVIII century. It seems, that painting of life of this population in Opatów can be the perfect example of relations Catholic-Jewish in different cities of Rzeczypospolita XVI-XVIII century.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 2; 95-111
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatur als Medium des Gedächtnisses: "Pojln" von Jehiel Isaiah Trunk
Autorzy:
Sitarz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032673.pdf
Data publikacji:
2011-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
siedmiotomowe „Pojln”
Jehiel Isaiah Trunk
polscy Żydzi
pamięć zbiorowa
Khurbn
autobiografia
krytyka literacka
„Pojln” in seven volumes
Polish Jews
collective memory
autobiography
literary criticism
siebenbändiges „Pojln”
polnische Juden
kollektives Gedächtnis
Autobiographie
Literaturkritik
Opis:
Das autobiographisch gefärbte siebenbändige Werk Pojln von Jehiel Isaiah Trunk liefert ein breites Bild des Lebens der polnischen Juden von der zweiten Hälfte des 19. Jhd.s bis zum Zweiten Weltkrieg. Es kann zugleich als Medium des kollektiven Gedächtnisses betrachtet werden, dessen Rolle nach dem Khurbn sehr oft gerade die jüdischen literarischen Werke übernehmen mussten. Trunks Autobiographie gewinnt für den Leser zusätzlich dadurch an Bedeutung, weil der Autor, der nicht nur Schriftsteller, sondern auch Literaturkritiker war, in den Einführungen zum ersten sowie zum letzten Band seine Überlegungen zu Form und Zielen der autobiographischen Literatur darlegt.
Zabarwione autobiograficznie siedmiotomowe dzieło Jechiela Jeszaje Trunka, Pojln, oferuje szeroki obraz życia polskich Żydów od połowy XIX wieku aż do drugiej wojny światowej. Równocześnie można utwór Trunka traktować jako medium pamięci zbiorowej, którą to rolę w kulturze żydowskiej musiały po Zagładzie często przejąć właśnie dzieła literackie. Dodatkową zaletą utworu Trunka jest fakt, że autor, będący nie tylko pisarzem, lecz również krytykiem literackim, przekazuje we wstępach do pierwszego oraz do ostatniego tomu swoje refleksje na temat formy oraz zadania utworów autobiograficznych.  
The seven-volume semiautobiographical work by Yekhiel Yeshaye Trunk, Poyln, provides a broad picture of Jewish life in Poland from the second half of the 19th century until the Second World War. It can also be seen as a medium of collective memory, because after the Shoah, it were especially the works of the Jewish literature which had to take over this role. Trunk’s autobiography has got an additional value for the reader, since the author, being not only a writer but also a literary critic, presents, in the introductions to the first and the last volume, his thoughts concerning the form and the goals of the autobiographical literature.
Źródło:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2011; 99-124
2196-8403
Pojawia się w:
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Malarstwo Żydów Polskich z kolekcji prywatnej, opr. Waldemar Odorowski, Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym, Kazimierz Dolny 2008, ss. 128
Autorzy:
Cześniak-Zielińska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117382.pdf
Data publikacji:
2011-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
painting of Polish Jews
Polish Oriental Art Association – Section of Jewish and Israeli Art
Kazimierz Dolny
malarstwo Żydów polskich
Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu – Sekcja Sztuki Żydowskiej i Izraelskiej
Opis:
Jesienią 2008 roku w Kamienicy Celejowskej Oddziale Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym zorganizowano wystawę zatytułowaną „Malarstwo Żydów Polskich z kolekcji prywatnej”. Wernisaż ekspozycji inaugurował równocześnie I Kongres Sztuki Żydowskiej, który został przygotowany przez Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu – Sekcja Sztuki Żydowskiej i Izraelskiej. Te dwa wydarzenia nie przypadkowo miały miejsce w Kazimierzu Dolnym. Miasto to w okresie międzywojnia obok Zakopanego, Krzemieńca, Druskiennik było siedzibą żydowskiej kolonii artystycznej. Co więcej, w środowisku kazimierskim wspólnie tworzyli artyści polscy i żydowscy, czyniąc miasteczko miejscem rzeczywiście integrującym te dwa narody. Wystawie towarzyszył album-katalog pod tym samym tytułem.
In the fall of 2008, an exhibition entitled „Painting of Polish Jews from a private collection” was organized in the Tenement House of Celejowska, branch of the Vistula Museum in Kazimierz Dolny. The opening of the exhibition was also inaugurated by the 1st Congress of Jewish Art, which was prepared by the Polish Association of Oriental Art - Section for Jewish and Israeli Art. These two events did not happen by accident in Kazimierz Dolny. During the interwar period, Druskininkai was the seat of the Jewish artistic colony, next to Zakopane, Kremenets, and Druskininkai. Moreover, Polish and Jewish artists worked together in Kazimierz, making the town a place that truly integrated these two nations. The exhibition was accompanied by an album-catalog of the same title.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2011, 1, 1; 193-196
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła historyczna Majera Bałabana – młodzi historycy żydowscy w Polsce w okresie międzywojennym
The Majer Bałaban’s historical school – the young Jewish historians in Poland in the interwar period
Autorzy:
Aleksiun, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117374.pdf
Data publikacji:
2011-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
history of Polish Jews
interwar period
Majer Bałaban
Institute of Jewish Studies in Warsaw
crossing social barriers
historia Żydów polskich
II RP
Instytut Judaistyki w Warszawie
przekraczanie barier społecznych
Opis:
Seminarium z historii polskich Żydów w Instytucie Judaistyki i w Uniwersytecie Warszawskim, kierowane przez Majera Bałabana, stworzyło niezwykle doniosłą oprawę naukową, umożliwiając mu wyszkolenie ponad sześćdziesięciu studentów historii polskich Żydów zgodnie z programem uniwersyteckim i jego rozumieniem nauki. Bałaban wyposażył ich w umiejętności badawcze i metody nauczania. Kształtował ich poglądy na rolę historyków żydowskich w Polsce, rozpoczynając kariery naukowe i publiczne w ostatniej dekadzie II RP. Uczniowie Bałabana należeli do pokolenia silnie związanego z polską kulturą, pociąganego do studiowania polskiej literatury i historii. Zapisywali się na Uniwersytet i do Instytutu Judaistyki z różnych powodów. Dyplom uniwersytecki może prowadzić do kariery edukacyjnej, ponieważ Ministerstwo Edukacji wymaga od wszystkich nauczycieli szkół średnich odbycia szkolenia uniwersyteckiego. Zróżnicowane pochodzenie społeczne i indywidualna motywacja uczniów Bałabana sugerują, że badanie historii polskich Żydów jest bardzo atrakcyjne dla młodzieży żydowskiej w Polsce. Analiza wybranych przez jego studentów tematów badawczych, pytań stawianych w pracach dyplomowych oraz stosowanych przez nich metod badawczych rzuca światło na ramy intelektualne tych młodych uczonych. Ich badania i działalność społeczna w dziedzinie edukacji pokazują wpływ Bałabana na tę rodzącą się szkołę historii polskich Żydów. Zarówno poczucie zakorzenienia w polskiej kulturze, jak i przywiązanie do żydowskiego nacjonalizmu inspirowały ich pisarstwo i ścieżki kariery jako uczonych, nauczycieli i pedagogów.
A seminar in Polish Jewish history at the Institute of Jewish Studies and the Warsaw University directed by Majer Bałaban created a scholarly setting of great consequence, enabling him to train over sixty students of Polish Jewish history according to the University curriculum and his understanding of scholarship. Bałaban equipped them with research skills and teaching methods. He shaped their views on the role of Jewish historians in Poland as they embarked on academic and public careers in the last decade of the Second Polish Republic. Bałaban’s students belonged to a generation with an intimate relation with Polish culture, drawn to the study of Polish literature and history. They enrolled at the University and the Institute of Jewish Studies for a variety of reasons. A university diploma could lead to a career in education, since the Ministry of Education required all teachers in secondary schools to obtain university training. The diverse social backgrounds and individual motivation of Bałaban’s students suggest the wide appeal of the study of Polish Jewish history to Jewish youth in Poland. The analysis of research topics selected by his students, questions they posed in their theses and research methods they applied sheds light on the intellectual framework of these young scholars. Their research and their social activism in the field of education demonstrate Bałaban’s influence on this emerging school of Polish Jewish history. Both the sense of being rooted in Polish culture and a commitment to Jewish nationalism inspired their writings and their career paths as scholars, teachers, and educators.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2011, 1, 1; 89-100
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żniwo „Złotych żniw
Harvest of “Golden Harvest”
Autorzy:
Sułek, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373656.pdf
Data publikacji:
2011-11-22
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish-Jews relations
Holocaust
Jan Tomasz Gross
stosunki polsko-żydowskie
zagłada Żydów
Opis:
The article is an attempt to assess a social impact of the book “Golden Harvest”, published at the beginning of 2011 by Jan Tomasz Gross and Irena Grudzińska-Gross. The authors of the book have revealed facts, scale and motives of participation of the Polish citizens in killing and robbing Jews in the Nazi-occupied Poland. They have demonstrated that the scale of Jewish homicide was broader than hitherto described, and argued that it was greater than the scope of help provided to the Jews. The book triggered a fiery public debate in Poland. Based on the research polls the Author of the article demonstrates that the impact of “Golden Harvest” is quite complex. The book and the debate did activate the social memory concerning violence, burglary and killings of the Jews. Supposedly, they also persuaded some scarce number of Poles that such facts, quite numerous, did happen and made a significant number of Poles think that it might have been so. The discussion did not, however, change an overall and valuating opinion about the attitude of Poles towards Holocaust. The Author tries to explain why the book’s effect was far less spectacular than its authors had expected. The answer is looked for in the attitudes of Poles and the type of beliefs that were to have been changed as a result of publishing “Golden Harvest”, as well as in the specific features of the book and the debate triggered by it.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2011, 55, 4; 247-261
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dezercje Żydów z Armii Andersa w świetle dokumentów Instytutu Polskiego i Muzeum im. Władysława Sikorskiego w Londynie
Jews desertions from Anders Army in the light of evidence from Polish Institute and Sikorski Museum in London
Autorzy:
Strzyżewski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/347910.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
dezercja
Żydzi
Anders Władysław
Polskie Siły Zbrojne 1941-1943
wojna 1939-1945
desertion
Jews
Anders Władysław (1892-1970)
Polish Armed Forces 1941-1943
war of 1939-1945
Opis:
Stosunki polsko-żydowskie liczą sobie wiele stuleci. Zmienność kart historii powodowała często wystawianie na próbę naszej wspólnej historii. Jedną z mniej znanych spraw związanych ze stosunkami polsko-żydowskimi są dezercje żołnierzy narodowości żydowskiej z Armii Polskiej na Wschodzie. W prezentowanym artykule autorzy podjęli próbę przedstawienia i wytłumaczenia tego zjawiska.
Polish and Jewish relations are over centuries old. The different episodes in history have often put our relationships to the test. One of the less known issues related to Polish and Jewish relations are the desertions of Jewish soldiers from the Polish Army in the East. The authors of this article present and explain this phenomenon.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2012, 3; 220-238
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczność żydowska Międzyrzeca Podlaskiego w okresie międzywojennym
The Jewish Population of Międzyrzec Podlaski in the interwar period
Autorzy:
Borysiuk, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144059.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Podlasie
Second Polish Republic
interwar period
political life
economy
Jews
Polish-Jewish relations
II Rzeczpospolita
okres międzywojenny
życie polityczne
gospodarka
Żydzi
stosunki polsko-żydowskie
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia obrazu społeczności żydowskiej mieszkającej w Międzyrzecu Podlaskim w okresie II Rzeczypospolitej. Głównym celem autora artykułu jest przedstawienie życia społeczności żydowskiej w Międzyrzecu Podlaskim, w tym działalności placówek służby zdrowia oraz udziału Żydów w życiu politycznym miasta. Ważna część artykułu dotyczy udziału Żydów w życiu gospodarczym Międzyrzeca. Artykuł przyczynia się do poszerzenia wiedzy na temat współżycia polsko-żydowskiego w latach poprzedzających II wojnę światową na Podlasiu.
The article is an attempt to present the image of Jewish community living in Międzyrzec Podlaski during the Second Republic. The main aim of the author of this article is to present the life of the Jewish community in Międzyrzec Podlaski including activities of healthcare facilities and the participation of the Jews in the political life of the city. Important part of the article refers to participation of the Jews in econo-mic life of Międzyrzec. The article helps to broaden the knowledge of Polish-Jewish coexistence in the years preceding World War II in the Podlasie Region.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2012, 2, 2; 87-104
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żydzi w opinii studentów szkół wyższych Lublina i Zamościa
Jews in the opinion of students from Lublin and Zamość
Autorzy:
Płokita, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144047.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Jews
Polish-Jewish relations
stereotypes
statistics
data
society
opinions
questionnaire
Żydzi
stosunki polsko-żydowskie
stereotypy
statystyka
dane
społeczeństwo
opinie
ankieta
Opis:
Ogólnym celem niniejszego artykułu jest lepsze zrozumienie stosunków polsko-żydowskich, z naciskiem na postawy Polaków wobec narodu żydowskiego. Badania są tworzone na podstawie odpowiedzi uzyskanych od określonej grupy respondentów składającej się ze studentów. Łączna liczba zaangażowanych ankietowanych w niniejszej analizie ilościowej wynosi 250 osób. Metodą badawczą zastosowaną do zebrania informacji jest kwestionariusz, który zawiera łącznie 24 pytania. Badanie dostarcza danych na temat społecznego poznania stosunków polsko-żydowskich i przyczynia się do lepszego zrozumienia kształtowania się sądów i opinii respondentów na temat Żydów. W niniejszym opracowaniu omówiono szereg problemów badawczych, m.in. kwestie historyczne, polityczne, ekonomiczne i społeczne dotyczące społecznego postrzegania narodu żydowskiego. Pierwszy główny problem badawczy związany jest z określeniem źródła opinii o Żydach. Drugi dotyczy cech, po których rozpoznaje się Żyda. Ostatnie pytanie badawcze dotyczy tego, czy respondenci dostrzegają specyficzne relacje między Żydami a Polakami, a w przypadku odpowiedzi pozytywnej – respondenci mają je określić. W celu przedstawienia wyników badań w sposób obrazowy czytelnik ma do dyspozycji graficzne reprezentacje omawianego zagadnienia. Zarówno wykresy słupkowe, jak i kołowe mają na celu zilustrowanie, jak duże są poszczególne części ogólnej liczby odpowiedzi, które są również proporcjonalne do ilości pozostałych odpowiedzi uzyskanych w badaniu.
The overall aim of this article is to provide a better understanding of the Polish-Jewish relations, placing emphasis on the Polish attitudes towards the Jewish people. The studies are created on the basis of answers received by the specific group of respondents comprised of students. The total number of the engaged respondents in this quantitative analysis is 250. The research method used to gather information is a questionnaire which contains a total of 24 questions. The study provides data on the social cognition of Polish-Jewish relations and contributes to a better understanding of the development of respondents’ judgments and opinions about the Jews. This paper discuss a variety of research problems, interalia, historical, political, economic, and social issues with regard to the public perception of the Jewish people. The first main research problem is related to the identification of the source of opinion about the Jews. The second one concerns the characteristics on which one recognizes a Jew. The last research question is whether the respondents notice specific relations between the Jews and the Poles, and if the answer is positive, the respondents are to determine them. In order to present the research results in a graphic way, the reader is provided with graphic representations of the subject matter. Both bar charts and pie charts aim to depict how big the different parts of a total number of responses are, which are also proportional to the quantity of the rest of responses obtained through the survey.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2012, 2, 2; 235-278
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Echi della rivolta del ghetto di Varsavia nella letteratura polacca contemporanea
Autorzy:
Marchesani, Pietro
Quercioli Mincer, Laura
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408881.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Polish Studies in Italy
Polish Jews
Warsaw
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2013, 4; 298-316
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Głowiński: tożsamość prozą (od początku)
Głowiński: identity in prose (from the beginning)
Autorzy:
Kuczyńska-Koschany, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1533389.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Michał Głowiński
identity
autobiographical writing
memory
Polish Jews
Holocaust
Opis:
The article is an attempt to reach the first statements and texts by Michał Głowiński, relating to Jewish identity in Poland, the condition of a child of the Holocaust, the trauma of a Holocaust survivor, and the situation of an intelectual. The author of the article tries to demonstrate continuity of all creative gestures, from the frist writings and statements, signed with pseudonyms, through Czarne sezony [The Black Seasons] and their continuations, to the autobiographical Kręgi obcości [Circles of strangeness]; the continuity is seen in the perspective of identity. The author is also interested, in the given subject scope, in Głowiński’s spatial obsessions (especially claustrophobia and phantasmagoria). The stake of literary “self-therapy” is in the most crucial things: truth of oneself, memory, self-identification.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2013, 22; 119-129
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świecka tożsamość polskich Żydów jako żydowska tożsamość alternatywna
Autorzy:
Włodarczyk, Tamara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631147.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
POLISH JEWS
JEWISH IDENTITY
SECULAR IDENTITY
Opis:
The article discusses the issue of Jewish secular identity. Drawing on the studies of Irena Hurwic-Nowakowska, Konstanty Gebert and Heleny Datner, as well as own research, the author demonstrates the specific identity of a number of Polish Jews, whose notion of Jewish identity is not founded on religion but rooted in the broadly understood Jewish heritage.  
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2013, 8; 71-95
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grand Illusion? The Phenomenon of Jewish Life in Poland after the Holocaust in Lower Silesia
Autorzy:
Ilwicka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668297.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Polish Jews
German Jews
communism
Holocaust
survivors of the Holocaust
Lower Silesia
Polska
Jacob Egit
Opis:
The Jewish Life in Poland inLower Silesia began with the end of World War II. Survivors from the local concentration camp in Gross Rosen created the first Jewish committee and, with German Jewish survivors, started a new chapter in the post war history of Lower Silesia. The fact that only 10% of the Jews from the whole population overcame the extermination should be borne in mind. There is a related branch of research that seeks to determine how long Jewish life continued in Europe, where and under what conditions. In the last few years, we have become aware of the extent to which Jews actually built new possibilities after World War II in Poland, 1945–1968. In fact, the prevailing popular image of post–war Jewry is a simplistic one that divides the Jewish population into basic groups: the assimilated Jews of Russia; the “Jewish Jews” of Poland and other western areas, annexed to the Soviet Union, who sought to preserve at least some aspects of Yiddishkayt (Jewishness); and the traditional Jews, who remained devout.In the period of 1945–1950, the Jews created the most important center of Jewish Life in Europe, in terms of culture, industry, education and intellectual life. A stabilization period of the Jewish settlement began with the autumn of 1946. The softening of emigration rules and the closure of the Polish borders in the winter of 1947 helped Jews fully concentrate on the Jewish life in Poland. At that time, political, social, economic and cultural activities continued to be carried out on a large scale. In 1946, 16,960 Jews were registered in Wrocław. With the change of the policy towards the Jewish community by the communist government of Poland, the Jewish settlement in Wrocław slowed down and eventually, at the beginning of the 70’s, Jewish life in the Lower Silesia disappeared from the cultural map of the local landscapes.Even though some of the Jewish settlers remained in the Lower Silesia to continue Jewish life in this territory, the community never became as strong and influential as it was at the beginning of the settlement. 
The Jewish Life in Poland inLower Silesia began with the end of World War II. Survivors from the local concentration camp in Gross Rosen created the first Jewish committee and, with German Jewish survivors, started a new chapter in the post war history of Lower Silesia. The fact that only 10% of the Jews from the whole population overcame the extermination should be borne in mind. There is a related branch of research that seeks to determine how long Jewish life continued in Europe, where and under what conditions. In the last few years, we have become aware of the extent to which Jews actually built new possibilities after World War II in Poland, 1945–1968. In fact, the prevailing popular image of post–war Jewry is a simplistic one that divides the Jewish population into basic groups: the assimilated Jews of Russia; the “Jewish Jews” of Poland and other western areas, annexed to the Soviet Union, who sought to preserve at least some aspects of Yiddishkayt (Jewishness); and the traditional Jews, who remained devout.In the period of 1945–1950, the Jews created the most important center of Jewish Life in Europe, in terms of culture, industry, education and intellectual life. A stabilization period of the Jewish settlement began with the autumn of 1946. The softening of emigration rules and the closure of the Polish borders in the winter of 1947 helped Jews fully concentrate on the Jewish life in Poland. At that time, political, social, economic and cultural activities continued to be carried out on a large scale. In 1946, 16,960 Jews were registered in Wrocław. With the change of the policy towards the Jewish community by the communist government of Poland, the Jewish settlement in Wrocław slowed down and eventually, at the beginning of the 70’s, Jewish life in the Lower Silesia disappeared from the cultural map of the local landscapes.Even though some of the Jewish settlers remained in the Lower Silesia to continue Jewish life in this territory, the community never became as strong and influential as it was at the beginning of the settlement.
Źródło:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2014, 4, 2
2391-6559
2083-8018
Pojawia się w:
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In the Interstices of Languages and Cultures. Julian Stryjkowski – a Polish Writer of Jewish Origin
Autorzy:
Piekarski, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508748.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Julian Stryjkowski
Jewish literature
Polish literature
Jewish identity
Polish Jews
Opis:
In the Interstices of Languages and Cultures. Julian Stryjkowski – a Polish Writer of Jewish OriginThe following sketch is a depiction of a prewar stage of life as well as work of Julian Stryjkowski who was a Polish writer of Jewish origin. Identity quandary of the author of Voices in the Dark was presented against the background of changes taking place in the Jewish world at the turn of the twentieth century juxtaposed with the parallel choices of Shmuel Josef Agnon and Isaac Bashevis Singer. The aim of the essay is to present the role of the language of writing in the process of shaping authors' personal identity.W szczelinach języków i kultur. Julian Stryjkowski - polski pisarz żydowskiego pochodzeniaJest to szkic o przedwojennym etapie życia i twórczości Juliana Stryjkowskiego - polskiego pisarza żydowskiego pochodzenia. Tożsamościowe rozterki twórcy Głosów w ciemności ukazane zostały na tle przemian modernizacyjnych postoświeceniowego żydostwa i zestawione z paralelnymi wyborami Szmuela Josefa Agnona i Izaaka Baszewisa Singera. Głównym celem artykułu jest ukazanie roli języka twórczości w kształtowaniu osobowej tożsamości pisarzy.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2014, 3
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 87

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies