Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pogranicze językowe" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Асаблівасці сацыялінгвістычнай сітуацыі ў камунікатыўнай прасторы кантактнай зоны Беларусі і Польшчы (гiстарычны аспект)
    Sytuacja socjolingwistyczna białorusko-polskiego pogranicza językowego na przestrzeni wieków
    Peculiarities of Sociolinguistic Situation in the Communicative Space of the Contact Zone of Belarus and Poland (historical aspect)
    Autorzy:
    Снігірова, Наталля
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475615.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    sociolinguistic conditions
    contact zone
    influence
    pogranicze językowe
    czynniki socjalne
    wpływy językowe
    сацыялінгвістычныя ўмовы
    кантактная зона
    уплыў
    Opis:
    Фарміраванне беларуска-польскай міжмоўнай занальнай супольнасці, якая паўстала ў выніку кантактавання моўных сістэм, адбывалася ў супярэчлівых сацыялінгвістычных варунках. Іх аналіз уяўляецца перспектыўным пры вызначэнні прычын, якія паўплывалі на сучасны арэальны падзел славянскіх моўных тэрыторый. У артыкуле аналізуюцца гістарычныя ўмовы, у якіх зараджаліся і развіваліся беларуска-польскія кантакты ў прасторы і часе, а таксама ўстанаўліваецца статус, роля і функцыі беларускай мовы ў гісторыі беларуска-польскіх узаемадачыненняў. Вялікае значэнне пры выяўленні характару беларуска-польскіх арэальных узаемасувязей мае выкарыстанне такіх метадаў, як арэальна-тыпалагічны, супастаўляльны, параўнальна-гістарычны, апісальна-аналітычны.
    Formowanie się białorusko-polskiej wspólnoty językowej, do wyłonienia której doszło poprzez krzyżowanie się systemów obu języków, odbywało się w niesprzyjających warunkach socjolingwistycznych. W dziedzinie kontaktów międzyjęzykowych najbardziej potrzebne na obecnym etapie badań — jak się zdaje — jest zweryfikowanie dotychczasowych poglądów i w miarę obiektywne określenie przyczyn, jakie odegrały niebagatelny wpływ na współczesny kształt i zasięg terytorialny języków pokrewnych, jakimi są polszczyzna i białoruszczyzna. W niniejszym artykule wnikliwiej analizie (w aspekcie czasowo-przestrzennym) poddano warunki historyczne, w jakich zrodziły się i rozwijały białorusko-polskie kontakty językowe. Największy nacisk położono na próbę określenia statusu, roli i funkcji języka białoruskiego w historii wzajemnych kontaktów i wpływów obu języków. Przy opisie cech białorusko-polskich zależności na badanym obszarze wykorzystano — niezwykle istotnych dla tego typu badań lingwistycznych — kilka metod: arealno-typologiczną, konfrontatywną, porównawczo-historyczną oraz opisowo-analityczną
    The formation of the communicative space of the Belarusian-Polish contact zone that was formed as a result of contacting of language systems took place in contradictory sociolinguistic conditions. The analysis of the conditions is perspective in case of identifying the factors that influenced on the modern areal division of Slavic language territories. The article analyzes the historical conditions in which the Belarusian-Polish language contacts originated and developed in space and time, and also defines the status, role and functions of the Belarusian language in the history of the Belarusian-Polish interrelations.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2014, 28; 109-120
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antroponimia Białostocczyzny w badaniach profesora Michała Sajewicza
    Anthroponymy of the Bialystok region in the Research of Professor Michal Sajewicz
    Autorzy:
    Złotkowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32222659.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    onomastics
    anthroponymy
    Polish-East Slavic language borderland
    Bialystok region
    Michal Sajewicz
    onomastyka
    antroponimia
    polsko-wschodniosłowiańskie pogranicze językowe
    Białostocczyzna
    Michał Sajewicz
    анамастыка
    антрапаніміка
    польска-ўсходнеславянскае моўнае пагранічча
    Беласточчына
    Міхал Саевіч
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie wkładu Michała Sajewicza w rozwój badań nad współczesną i historyczną antroponimią Białostocczyzny. Badacz jest znanym i cenionym językoznawcą, związanym naukowo z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Slawista opublikował monografię oraz 28 artykułów naukowych o tematyce antroponimicznej. Z niniejszego opracowania wynika, że zainteresowania profesora skupiają się na następujących kategoriach nazw osobowych: imionach, nazwiskach, przezwiskach oraz marytonimach, z terenu obecnego powiatu hajnowskiego w województwie podlaskim. Na podstawie analizy dorobku badawczego językoznawcy można stwierdzić, że przedmiotem jego szczegółowych dociekań onomastycznych są: 1) imiona mieszkańców Kleszczel i okolicznych wsi w XVI–XVIII w., 2) imiona absolwentów Liceum Ogólnokształcącego z Białoruskim Językiem Nauczania w Hajnówce od lat 50. do 90. XX w., 3) nazwiska patronimiczne z formantem -uk w powiecie hajnowskim 4) przezwiska mieszkańców Lewkowa Starego i okolic oraz 5) nazwy żon w gwarach białoruskich okolic Narewki. W niniejszym tekście starano się również ukazać w jakim stopniu w badaniach polsko-wschodniosłowiańskiego pogranicza językowego prowadzonych przez slawistę, znalazły odbicie uwarunkowania historyczne, geograficzne, etniczne, wyznaniowe, kulturowe i socjologiczne. Dokonany tu przegląd osiągnięć badawczych Michała Sajewicza upoważnia do stwierdzenia, że wniósł on duży wkład w badania nad antroponimią Białostocczyzny.
    Мэтай артыкула з’язляецца паказаць значэнне навуковых даследаванняў Міхала Саевіча ў галіне сучаснай і гістарычнай антрапаніміі Беласточчыны. М. Саевіч – вядомы і прызнаны мовазнаўца, які на працягу доўгага часу працаваў ва Ўніверсітэце Марыі Кюры-Складоўскай у Любліне. Славіст апублікаваў манагарафію і 28 навуковых артыкулаў на тэму антрапанімікі. З дадзенага нарысу вынікае, што навуковыя зацікаўленні даследчыка засяродзіліся на наступных катэгорыях асабовых назваў: імёнах, прозвішчах, мянушках, а таксама назвах замужніх жанчын на тэрыторыі Гайнаўскага павета Падляшскага ваяводства. На падставе аналізу вынікаў даследаванняў мовазнаўцы аўтар артыкула сцвярджае, што прадметам дэталёвых анамастычных разважанняў М. Саевіча з’яўляюцца: 1) імёны жахароў Кляшчэляў і навакольных вёсак у XVI–XVIII стст., 2) імёны выпускнікоў Агульнаадукацыйнага ліцэя з беларускай мовай навучання ў Гайнаўцы ў перыяд 1950–1999 гг., 3) патранімічныя прозвішчы з фармантам -ук у Гайнаўскім павеце, 4) мянушкі жыхароў Ляўкова Старога і наваколля, 5) назвы жон у беларускіх гаворках наваколля Нарэўкі. У дадзеным тэксце ўвага звяртаецца таксама на тое, у якой ступені ў даследаваннях польска-ўсходнеславянскага моўнага памежжа, што славістам разглядалася, адлюстраваны гістарычныя, геаграфічныя, этнічныя, культурныя і сацыялагічныя ўмовы, а таксама веравызнанне жыхароў. Прадстаўлены чытачу агляд навуковых дасягненняў Міхала Саевіча дазволіў аўтару сцвердзіць, што люблінскі славіст зрабіў значны ўклад у даследаванні антрапанімікі Беласточчыны.
    The aim of this article is to present the contribution of Michal Sajewicz to the development of research on the contemporary and historical anthroponymy of the Bialystok region. The researcher is a well-known and respected linguist, scientifically associated with the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin. The Slavist published a monograph and 28 scientific articles on anthroponymy. This study shows that the Professor's interests focus on the following categories of personal names: first names, surnames, nicknames and marytonyms, from the area of the present Hajnówka district in the Podlasie voivodeship. On the basis of analysis of the Linguist's research achievements, it can be concluded that the subjects of his detailed onomastic investigations are: 1) first names of Kleszczele and surrounding villages residents in the 16th-18th centuries, 2) first names of graduates of the Secondary School with the Belarusian Language of Teaching in Hajnówka from the 50's to the 90's of the 20th century, 3) patronymics surnames with a formant -uk in the Hajnówka district 4 ) nicknames of Lewkowo Stare and the surrounding area residents, and 5) names of wives in the Belarusian dialects of the vicinity of Narewka. In his linguistic research, Michal Sajewicz also addresses issues related to history, sociology and religious diversity of the Polish-East Slavic language borderland. Their results were published in the monograph and 28 scientific articles. This text also attempts to show to what extent the historical, geographic, ethnic, religious, cultural and sociological conditions were reflected in the research on the Polish-East Slavic language borderland conducted by the Slavist. The review of Michal Sajewicz’s research achievements presented here allows us to state that he made a significant contribution to research on the anthroponymy of the Bialystok region.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 277-287
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język a dziedzictwo kulturowe pogranicza
    Language and the cultural heritage of borderland
    Autorzy:
    Walczak, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497104.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    język
    pogranicze etniczno-językowe
    historia
    dziedzictwo kulturowe
    language
    ethnic and linguistic borderland
    history
    cultural heritage
    Opis:
    The article’s author argues in favor of his thesis that just as the literary language is on the one hand a mirror, while on the other hand material and an instrument of the community of users’ spiritual culture, so is the regional language (dialect, subdialect) a mirror, material and an instrument of the regional culture (represented by folklor in language). In case of the ethnic and linguistic borderland’s multilingualism, all the ethnolects amount to its cultural heritage.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2016, 2(14); 161-174
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Popularyzacja dziedzictwa kulturowo-językowego pogranicza polsko-czeskiego na przykładzie Międzynarodowego Konkursu Gwary Laskiej „Morawske rzadzyni selske hospodyni”
    Popularization of the Cultural and Linguistic Heritage of the Polish-Czech Borderland on the Example of the International Lendian Dialect Contest „Moravian Stories of a Farmer’s Wife”
    Autorzy:
    Szymańska, Marcela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057179.pdf
    Data publikacji:
    2018-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    regional education
    cultural and linguistic heritage
    Polish-Czech borderland
    Moravians
    Lendian dialects
    edukacja regionalna
    dziedzictwo kulturowo-językowe
    pogranicze polsko-czeskie
    Morawianie
    gwary laskie
    Opis:
    The article presents an example of good practice in the field of regional education, which is the organization of the cyclical International Lendian Dialect Contest called "Moravian stories of a farmer’s wife" (Moravian dialect: „Morawske rzadzyni selske hospodyni”) in the Primary School in Krzanowice (continuously since 2007). The overriding goal of this initiative is to popularize the cultural and linguistic heritage of the Polish-Czech borderland, a specific and unique region due to the cross-influence of four cultures and state and political changes that have taken place over the centuries. The contest fulfills an educational, social and cultural function. In adult recipients, it shapes and strengthens ties with the environment, creates a sense of regional community and stimulates social activity. Whereas, in the young generation, it arouses interest in the problems of history, sensitizes them to the richness and specificity of the Moravian heritage, and in the wider perspective enables shaping and developing the need for attachment to the homeland and respect for the legacy of ancestors.
    Artykuł prezentuje przykład dobrej praktyki z zakresu edukacji regionalnej, jaką jest organizacja cyklicznego Międzynarodowego Konkursu Gwary Laskiej „Morawske rzadzyni selske hospodyni” w Szkole Podstawowej w Krzanowicach (nieprzerwanie od 2007 roku). Nadrzędnym celem tej inicjatywy jest popularyzacja dziedzictwa kulturowo-językowego pogranicza polsko-czeskiego, regionu specyficznego i wyjątkowego z racji wpływu czterech kultur oraz zmienności państwowej i politycznej na przestrzeni stuleci. Konkurs spełnia nie tylko funkcję edukacyjną, ale przede wszystkim społeczną. Wśród dorosłych odbiorców kształtuje i umacnia więzi ze środowiskiem, stwarza poczucie wspólnoty regionalnej oraz rodzi aktywność społeczną. Zaś wśród młodego pokolenia rozbudza zainteresowanie problematyką historii, uwrażliwia na bogactwo i specyfikę morawskiego dziedzictwa, a w szerzej perspektywie pozwala kształtować i rozwijać potrzebę przywiązania do rodzinnych stron oraz szacunku do spuścizny przodków.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2018, 6, 6; 145-161
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Re)sources for Intercultural Dialogue between Hungary and Greece
    Autorzy:
    Szederkényi, Éva
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375545.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-04
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    cultural heritage
    borders
    language and culture centres
    intercultural dialogue
    Byzantine Empire
    Hungary
    dziedzictwo kulturowe
    pogranicze
    centra językowe i kulturowe
    dialog intelektualny
    Cesarstwo Bizantyjskie
    Węgry
    Opis:
     This article addresses the concept of preserving cultural heritage by looking at the flourishing historical and cultural links between Hungary and Byzantium and at their modern manifestations. Since the 1980s and 1990s both Hungary and Greece have organised intensive language and cultural education courses for foreign nationals and those with Hungarian and Greek ancestry to promote intercultural dialogue. In addition to discussing the historical bonds that date back millennia, this article also outlines the sources and resources used to maintain Hungarian and Greek cultural characteristics. It demonstrates some of the best practices of Greek language and culture programmes offered, which serve the notion of the continued survival and flourishment of European cultural heritage.
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2020, 11; 68-81
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antroponimy nieoficjalne na językowym pograniczu słowacko-polskim
    Autorzy:
    Szczerbová, Marcela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590864.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    antroponimy nieoficjalne
    pogranicze językowe
    modele nazewnicze
    Opis:
    Antroponimy nieoficjalne są pospolitymi nazwami, które tworzą dynamiczny, stale rozwijający się system antroponimiczny przejawiający się w wymiarach przestrzennym, czasowym i częstotliwościowym. Na sposób formowania antroponimów nieoficjalnych wpływają potrzeby komunikacyjne, sytuacja społeczno-kulturowa danego obszaru, lokalne nawyki, a na aspekt formalny ma wpływ lokalny dialekt. Badanie zostało przeprowadzone na pograniczu językowym Słowacji i Polski. Po obu stronach granicy wybrano dwie sąsiednie, ale wyjątkowo różne miejscowości. Różnią się charakterem i naturą, obszarem, populacją itp.
    Unofficial anthroponyms are common names that form a dynamic, constantly developing an-throponymic system manifested in spatial, temporal and frequency dimensions. The method of forming Unofficial anthroponyms is influenced by communication needs, socio-cultural situ-ation of particular area, local habits and the formal aspect is affected by a local dialect. This research was carried out in the language boundary of Slovakia and Poland. On both sides, two neighbouring, but remarkably distinct villages were chosen. They differ in their character and nature, area, population, etc.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2019, 18; 241-251
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interferencje językowe na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim a interpretacja materiału gwarowego (na przykładzie wsi Choroszczynka)1
    Linguistic interference at the Polish-East Slavic linguistic borderland vs. The interpretation of dialectal data (at the example of Choroszczynka village)
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375729.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish-East Slavic language contact
    linguistic borderland
    Polish dialects
    dialects of Ukrainian outside Ukraine
    kontakty językowe polsko-wschodniosłowiańskie
    pogranicze językowe
    gwary polskie
    gwary ukraińskie poza Ukrainą
    Opis:
    Artykuł podejmuje kwestię interferencji w obrębie języków słowiańskich na przykładzie dwujęzycznej wsi Choroszczynka w powiecie bialskim, woj. lubelskie. Przedstawienie całości materiału z dwóch kwestionariuszy do Ogólnosłowiańskiego atlasu językowego – polskiego i ukraińskiego daje możliwość nie tylko uchwycenia osobliwości gramatycznych i leksykalnych obu zestawień przypisanych do poszczególnych gwar, ale także pokazuje nierzetelność eksploratorek prowadzących badania terenowe. W konsekwencji wpłynęło to na niezgodną z rzeczywistością interpretację faktów gwarowych zobrazowanych na mapach OLA.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 55-102
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksyka na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim jako świadectwo wielojęzycznej przeszłości
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Siatkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38634504.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dialectal lexis
    language contact
    Polish-East Slavic borderland
    multilingualism
    leksyka gwarowa
    kontakty językowe
    pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie
    wielojęzyczność
    Opis:
    The importance of borderlands has been considered in many studies in various fields, both theoretical and empirical. In this study, the borderland is approached as a geographical term, an area in Poland which is located in close proximity to the eastern border. At the same time, this spatial understanding of the border area determines cultural, linguistic and ethnic borders, which are difficult to define precisely. This article deals with the issue of difficulties in unambiguously defining the origin of certain lexemes, a fact stemming from the complicated cultural, ethnic and linguistic past of the borderlands between the West and the East Slavic regions. This has been demonstrated drawing on the example of two words: czugun ‘cast iron’, ‘cast-iron pot’ and opołonik ‘large spoon, ladle’. On the one hand, they show the complexity of the multilingual past of the areas where they can be found; on the other hand, they are a testimony to old rural realities.
    W wielu publikacjach badaczy z różnych dziedzin rozpatrywano znaczenie pogranicza zarówno w studiach teoretycznych, jak i w pracach empirycznych. W tekście pogranicze jest traktowane jako określenie geograficzne, obszar na terenie Polski znajdujący się w bezpośredniej bliskości granicy państwowej na wschodzie. Jednocześnie to przestrzenne rozumienie pogranicza wyznacza trudne do precyzyjnego wytyczenia granice kultur, języków i etnosów. W artykule zajęto się problemem trudności w jednoznacznym rozstrzygnięciu pochodzenia wyrazu, które wynikają ze skomplikowanej, wspólnej przeszłości kulturowej, etnicznej oraz językowej ziem położonych na styku zachodniej i wschodniej Słowiańszczyzny. Wykazano to na przykładzie dwóch wyrazów – czugun ‘żeliwo’, ‘garnek żeliwny’ i opołonik ‘warząchew, łyżka wazowa’ – które z jednej strony pokazują uwikłanie wynikające z wielojęzycznej przeszłości terenów, gdzie występują, a z drugiej strony stanowią świadectwo dawnych realiów wiejskich.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Łużyckie materiały językowe w Atlasie języka i kultury ludowej Wielkopolski
    Lusatian linguistic materials in the Atlas of Great Poland folk language and culture
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498402.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialektologia
    dialekt wielkopolski
    języki łużyckie
    polsko-łużyckie pogranicze językowe
    Opis:
    The “Atlas of Greater Poland’s regional language and folk culture” greatly extends the knowledge on the linguistic relations between Lusatia and the south-west of Great Poland. Comments on 42 maps (cf. II.1.) contain findings and suggestions typically absent from dialectology monographs and articles published to date. These may include actual linguistic relations between Lusatia on the one hand and Great Poland and north-western Silesia on the other. However, a hypothesis that they are at least in part remains of native linguistic elements brought by Lusatian migrants who, long ago, adopted the Polish language, cannot be excluded.It appears that our knowledge on the linguistic relations between Lusatia and Greater Poland can be extended by means of thorough comparative studies, namely 11 comments on maps (cf. II.4.) Common customs connecting Lusatia with western and southern Greater Poland are also worthy of attention (cf. II.5.).
    Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski dosyć znacznie wzbogaca wiedzę o związkach językowych Łużyc z zachodnią i południowo-zachodnią Wielkopolską. W komentarzach do 42 map (zob. II.1.) zawarto ustalenia i sugestie, których w większości nie znajdziemy w dotychczas wydanych monografiach dialektologicznych oraz w artykułach. Mogą to być rzeczywiste związki językowe łączące Łużyce z Wielkopolską i północno-zachodnim Śląskiem, ale nie można również hipotetycznie wykluczyć, że są to przynajmniej częściowo rodzime elementy językowe po przesiedleńcach z Łużyc, którzy dawno temu językowo się spolonizowali.Wydaje się, że znajomość związków językowych łużycko-wielkopolskich mogą pogłębić wnikliwe badania porównawcze z łużycczyzną. Chodzi o 11 komentarzy do map (zob. II.4.). Na uwagę zasługują również wspólne zwyczaje łączące Łużyce z zachodnią oraz południową Wielkopolską (zob. II.5.).
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2019, 11
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polsko-żydowskie pogranicze językowe – stan i perspektywy badań
    The Polish-Jewish language borderland – the state and perspectives of research
    Autorzy:
    Krasowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594033.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    pogranicze językowe
    język hebrajski
    język jidysz
    polszczyzna Żydów
    language borderland
    Hebrew
    Yiddish
    Polish language of Jews
    Opis:
    Polsko-żydowskie pogranicze językowe powstało w wyniku zetknięcia się ograniczonej terytorialnie jednojęzycznej kultury polskiej z wielojęzyczną i aterytorialną kulturą żydowską. W wyniku tego zetknięcia doszło do szeregu interferencji językowych, a także do ukształtowania się socjolektu mieszanego (polszczyzny Żydów) i języka mieszanego (jidysz – zgodnie z teorią slawocentryczną). Artykuł poświęcony jest omówieniu stanu polskich rozważań nad wzajemnymi wpływami polsko- -żydowskimi w dziedzinie językowej i ogólnemu zarysowaniu perspektyw badawczych, zwłaszcza w obrębie socjolingwistyki historycznej i dialektologii kontrastywnej.
    The Polish-Jewish language borderland was created as a result of the meeting of the territorially limited monolingual Polish culture with the multilingual and aterritorial Jewish culture. As a result of this encounter, a number of linguistic interferences and a mixed sociolect (Jewish Polish) and mixed language (Yiddish – according to the Slavocentric theory) emerged. This article discusses the state of Polish reflections on the mutual Polish-Jewish influences in the linguistic field and outlines general research perspectives, especially in the context of historical sociolinguistics and contrastive dialectology.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 149-171
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy części kosy w ukraińskiej gwarze nadsańskiej (na przykładzie rejonu mościskiego, obwodu lwowskiego)
    Names of the scythe in the Ukrainian Nadsanie dialect (based on an example of the district of Mościska).
    Autorzy:
    Kostecka-Sadowa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498456.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    gwara ukraińska
    zróżnicowanie pokoleniowe
    słownictwo
    pogranicze językowe
    Ukrainian dialect
    cross-section of generations
    lexis
    linguistic borderland
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2017, 9; 175-182
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co wiemy i czego nie wiemy o polszczyźnie kowieńskiej
    What we do and do not know about the Kaunas Polish language
    Autorzy:
    Karaś, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407984.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    polszczyzna północnokresowa
    cechy północnokresowe
    substrat
    pogranicze językowe
    Polish language in the former North-Eastern Borderland (kresy)
    language features typical of the North-Eastern Borderlands
    substrate
    linguistic borderland
    Opis:
    Celem artykułu jest próba podsumowania dotychczasowej wiedzy na temat polszczyzny kowieńskiej, a także pokazanie luk badawczych, a więc tego, czego jeszcze mimo wielu badań, nie wiemy o tej odmianie języka. Niezwykła intensyfikacja badań na przełomie XX i XXI wieku zarówno nad współczesną, mówioną odmianą języka polskiego na Kowieńszczyźnie, jak i nad jej dziejami (głównie w XIX i w pierwszej połowie XX wieku) dostarczyła ogromnej liczby danych językowych i pozajęzykowych. Jednak szczegółowa analiza pokazuje, że mimo to nie jest to zadanie łatwe. W artykule przedstawiono sytuację polszczyzny kowieńskiej, jej zasięg terytorialny, zakres i funkcje, jej cechy konstytutywne na początku XXI wieku. Pokazano także zmiany, jakim podlegała omawiana pododmiana polszczyzny północnokresowej w XX wieku.
    The article aims at providing a synopsis of previous studies on the Kaunas Polish language, as well as identifying knowledge gaps, i.e., the things that – despite extensive research on this language variety – are still not known. At the turn of the 20th and the 21st century, intensified research both on the current Polish language variety, as spoken in the Kaunas region, and its history (mainly over the 19th century up till the 1950s) brought about vast amounts of linguistic and extralinguistic data. However, a detailed analysis shows that there is no easy answer to the question posed in the title of the paper. The article overviews the situation of the Kaunas Polish language, its territorial range, scope, and functions, as well as its defining features observable at the beginning of the 21st century. The author also outlines how the language variety – a subdivision of the Polish in the North-Eastern Borderlands – has evolved over the 20th century.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 7-23
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Granice zasięgu gwar białoruskich w świetle badań lingwistów. Część I: pogranicze białorusko-rosyjskie
    The limits of the range of Belarusian dialects in the research of linguists. Part I: The Belarusian-Russian borderland
    Межы функцыянавання беларускіх гаворак у святле даследаванняў лінгвістаў. Частка І: беларуска-расійскае памежжа
    Autorzy:
    Jankowiak, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29430746.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    dialectology
    Belarusian dialects
    Russian dialects
    Belarusian-Russian linguistic borderland
    transitional sub-dialects
    ideology
    dialektologia
    dialekty białoruskie
    dialekty rosyjskie
    językowe pogranicze białorusko-rosyjskie
    gwary przejściowe
    ideologia
    дыялекталогія
    беларускія дыялекты
    рускія дыялекты
    беларуска-расійскае моўнае памежжа
    пераходныя гаворкі
    ідэалогія
    Opis:
    The article discusses the range of occurrence of Belarusian sub-dialects on the Belarusian-Russian borderland in the light of linguistic research. Selected publications covering the period from the mid-nineteenth century, texts of the interwar period, post-war times of the USSR and the years after the collapse of the Soviet Union were analysed. The focus was on publications by Belarusian, Russian and Polish authors. The approach to the issue of the linguistic borderland changed chronologically, depending on the adopted research methods and understanding of the terms transitional / mixed dialect, the development of linguistic geography, the progressing process of Russification and political and ideological factors.
    W artykule omówiono zasięg występowania gwar białoruskich na pograniczu białorusko-rosyjskim w świetle badań lingwistycznych. Analizie poddane zostały wybrane publikacje obejmujące okres od połowy XIX w., teksty okresu międzywojennego, powojenne czasy ZSRR oraz lata po rozpadzie Związku Sowieckiego. Skupiono się na publikacjach autorów białoruskich, rosyjskich i polskich. Podejście do zagadnienia pogranicza językowego zmieniało się chronologicznie w zależności od przyjętych metod badawczych i rozumienia terminów gwara przejściowa / mieszana, rozwoju geografii lingwistycznej, postępującego procesu rusyfikacji oraz czynników polityczno-ideologicznych.
    У артыкуле прадстаўлены арэал функцыянавання беларускіх гаворак на беларуска-расійскім памежжы ў святле лінгвістычных даследаванняў. Прааналізаваны выбраныя публікацыі, якія ахопліваюць перыяд ад першай паловы ХІХ ст., тэксты міжваеннага часу, як і пасляваеннага перыяду Савецкага Саюза і надрукаваныя ў апошні час пасля распаду СССР. Для аналізу выбраны публікацыі беларускіх, расійскіх і польскіх даследчыкаў. Падыход да праблемы моўнага памежжа змяняўся храналагічна, у залежнасці ад прынятых метадалогій, разумення тэрмінаў “пераходныя / змешаныя гаворкі”, развіцця лінгвістычнай геаграфіі, працэсу русіфікацыі і палітычна-ідэалагічных фактараў.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2023, 23; 31-61
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies