Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pogranicze" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 362
Tytuł:
Procesy fonetyczne w śródgłosie imion chrześcijańskich Podlasian w XVI i XVII w. Wokalizm
Phonetic processes in the inlaut of Christian names of Podlasie people in the 16th-17th centuries. Vocalism
Autorzy:
Abramowicz, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992211.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
antroponimia historyczna
fonetyka
wokalizm
wielokulturowość
pogranicze
historical anthroponymy
phonetics
vocalism
multiculturalism
borderland
Opis:
Artykuł jest poświęcony analizie procesów fonetycznych w obszarze wokalizmu w imionach chrześcijańskiej ludności Podlasia. Analiza pozwoliła ustalić, że przyswajanie i funkcjonowanie imion chrześcijańskich w języku potocznym i gwarach Podlasia w XVI-XVIIw. w obszarze wokalizmu określały uwarunkowania rozwoju fonologii ogólnosłowiańskiej oraz charakterystycznej dla języków i gwar regionu. W śródgłosie imion  adaptacji ulegały samogłoski heterosylabiczne oraz dyftongi. Na przekształcenia samogłosek w badanym okresie wpłynęły zmiany w konsonantyzmie, jakość samogłosek w sąsiednich sylabach oraz akcent paroksytoniczny w języku polskim i dynamiczny i ruchomy w białoruskim.
The article is devoted to the analysis of phonetic processes in the area of vocalism in the names of the Christian population of Podlasie. The analysis showed that the absorption and functioning of Christian names in the colloquial language and dialects of Podlasie in the 16th–17th centuries in the area of vocalism were determined by the conditions for the development of Slavic phonology and phonology characteristic of the languages and dialects of the region. In the inlaut of the names, heterosyllabic vowels and diphthongs were adapted. In the analyzed period, the transformations of vowels were influenced by changes in consonantism, the quality of vowels in adjacent syllables and paroxytonic accent in Polish as well as dynamic and variable accent in Belarusian.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 2; 189-236
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływy Wschodniosłowiańskie w zakresie fonetyki i zapożyczenia w polskiej antroponimi mieszkańców pogranicza polsko-ukraińskiego z końca XVIII – początku XIX wieku
Autorzy:
Abuzarowa, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681583.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
polish surnames
inf luence and borrowings from east Slavic languages
the Polish-Ukrainian borderland
polskie nazwiska
wschodniosłowiańskie wpływy na język polski
pogranicze polsko-ukraińskie
Opis:
Adding to the lexical structure of Polish language, affecting its phonetics and morphology, Ukrainian language has also left its distinct mark in the formation of Polish anthroponymy. This is evident in the large number of Polish surnames with East Slavic (predominantly Ukrainian) elements recorded in the Roman Catholic parish register of the Galician region. Thus, identification of phenomenon of phonetic interference in Polish anthroponymy of Drohobych, analysis of phonetic influences of Ukrainian language on the formation of Polish surnames in Drohobych at the end of XVIII and beginning of XIX centuries is an important, interesting and hitherto little studied linguistic problem that are discussed in this article.
Język ukraiński, zdaniem autorki artykułu, wywarł pewien wpływ na antroponimię polską. Uwidacznia się on m.in. w fakcie występowania licznych polskich nazwisk zawierających elementy wschodniosłowiańskie (przeważnie pochodzenia ukraińskiego), poświadczone w katolickich księgach metrykalnych z terenu Galicji. Autorka stwierdza, iż szczegółowa analiza polskich antroponimów z Drohobycza z końca XVIII – początku XIX wieku stanowi ważny, lecz słabo zbadany element szerszego zjawiska językowej interferencji polsko-ukraińskiej.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcia promocji wielowymiarowości pogranicza
Concepts of promotion multidimensional borderline
Autorzy:
Acewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/398919.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
pogranicze
wielowymiarowość
sieć
promocja
borderline
multidimensional
network
promotion
Opis:
Pogranicza to regiony wielowymiarowe. Promocja takiego terytorium ma na celu budowanie jego stabilnej marki na gruncie jednoznacznie identyfikowanych cech. Realizuje się ona w ramach modelu sieciowego. Optymalnie jest zespołem stałych i konsekwentnych działań w ramach różnorodnych kampanii. Jak pokazuje przykład pogranicza Podlasia, wartość jednostki terytorialnej rośnie, jeżeli nie tylko spełnia ona określone oczekiwania swojego odbiorcy, ale jest również jako marka polecana innym.
Borderline is a multi-dimensional regions. The target of promotion of such territory is building its brand on the basis of stable clearly identifiable characteristics. It is realized in the network model. Optimally it is a unit of regular and consistent action in the different campaigns. As seen in the borderline Podlasie territorial unit value increases if not only meets the certain expectations of their customers, but as a brand recommended others.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2013, 5, 3; 163-179
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce nauczyciela w kulturze szkoły
The Teacher’s Place in School Culture
Autorzy:
Adrjan, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138513.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
kultura szkoły
tworzenie kultury
odtwarzanie kultury
nauczyciel
pogranicze kultury szkoły
school culture
school culture borderline
teacher
production-reproduction school culture
Opis:
Kultura szkoły była w pedagogice (zwłaszcza polskiej) marginalizowana, obecnie jednak coraz częściej jest przedmiotem badań. W prezentowanym artykule kategoria kultury szkoły ukazana jest jako kontekst funkcjonowania nauczyciela. Badania prezentują nauczyciela jako odtwórcę, a nie twórcę kultury szkoły.
In Poland, school culture in the past was ignored in social research, but that has changed. In this article I will show school culture as the context of the teacher’s life at school. The ethnographic research shows the teacher to be a reproducer rather than a producer of school culture.
Źródło:
Forum Oświatowe; 2015, 27, 2(54); 97-102
0867-0323
2450-3452
Pojawia się w:
Forum Oświatowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Borderlands Tales: Representations of the U.S.-Mexico Border in The Bridge (2013-2014)
Opowieści graniczne: reprezentacje granicy amerykańsko-meksykańskiej w serialu The Bridge (2013-2014)
Autorzy:
Antoszek, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/954411.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
the U.S.-Mexico border
borderlands
The Bridge
border crossers
interdependent borderlands
immigrants
cartels
granica meksykańsko-amerykańska
pogranicze
przekraczający granice
współzależne pogranicza
imigranci
kartele
Opis:
Even though border scholars have for a long time reached a consensus regarding arbitrariness of borders as artificial human constructs, it seems that in the second decade of the twenty-first century “political borders separating peoples remain pervasive and problematic” (Ganster 2016, xv). Globalization and people’s flows at the beginning of the twenty-first century both opened some borders to international trade or services and at the same time turned other borders into almost completely impenetrable territories with its status reinforced by legislation and militarization, with the U.S.-Mexican border as the best example of the play between those antagonistic forces pulling together and pushing apart at the same time people and spaces on both sides of the border. As such the U.S.-Mexico border “provides a paradigmatic case of global border development” (2016, xvi) and hence the purpose of this paper is to analyze how the transformations of the concept of the border that took place at the turn of the 20th and 21st centuries are reflected in American popular media on the basis of the TV series, The Bridge (2013-2014). In addition, the article will also examine the way the region is presented in the series, thus creating specific borderlands tales and contributing to the scholarship on the border.
Pomimo tego, że badacze zajmujący się problemami granic i pogranicza już dawno doszli do wniosku, że granice są sztucznym tworem ludzkim, wydaje się, że w kolejnych dekadach XXI wieku „granice polityczne oddzielające od siebie ludzi pozostają wszechobecne i problematyczne” (Ganster 2016, xv). Globalizacja oraz przepływy ludzi na początku XXI wieku otworzyły niektóre granice, umożliwiając międzynarodowy handel lub przepływ usług. Jednocześnie zaś inne granice zamieniły się w nieprzenikalne terytoria, których status jest wciąż umacniany przez zabiegi legislacyjne oraz militaryzację. Granica meksykańsko-amerykańska jest doskonałym przykładem ścierania się tych antagonistycznych sił, które jednocześnie przyciągają do siebie i rozdzielają zarówno ludzi jak i miejsca po obydwu stronach granicy. Dlatego też celem tego artykułu jest analiza, w jaki sposób zmiany definicji granicy, które pojawiły się w literaturze przedmiotu na przełomie XX i XXI wieku są odzwierciedlane w popularnych mediach amerykańskich na przykładzie serialu The Bridge (2013-2014). Ponadto artykuł analizuje, w jaki sposób region ten jest przedstawiany w serialu i jak na podstawie tych reprezentacji powstają opowieści graniczne, które stanowią kolejny głos w dyskusji dotyczącej granic.
Źródło:
Res Rhetorica; 2018, 5, 2; 45-53
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
U.S.–Mexico Border Re-Visions: Border Artivism in Time and Space
Re-wizje granicy amerykańsko-meksykańskiej: Twórczość graniczna w czasie i przestrzeni
Autorzy:
Antoszek, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341686.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
granica meksykańsko-amerykańska
re-wizje granicy
artystyczna aktywność społeczna na granicy
strefa kontaktu
aktywizm transgraniczny
pogranicze
the U.S.–Mexico border
border re-visions
border artivism
contact zone
transborder activism
borderlands
Opis:
The question of the U.S.–Mexico border has always been important for Latinx living in the U.S. and its versatile roles as well as its influence on border crossers and the environment have been presented by various Latinx and non-Latinx authors and artists. Their artistic productions illustrate the transformations of space into a contact zone and challenge the rationale of the wall. They vary in form from immediate responses to those interventions undertaken with the privilege of preparation, i.e. time. The purpose of this article is to examine how those post-millennial re-visions of the border re-define the conflicted and contentious space of the U.S.–Mexico border and how the time-determined form of selected examples of post-2000 border artivism influences those transformations.
Kwestia granicy amerykańsko-meksykańskiej zawsze była ważna dla Latynosów mieszkających w USA, a jej wszechstronne role, a także wpływ na osoby przekraczające granice oraz na środowisko, są przedstawiane przez różnych autorów i artystów latynoskich i nielatynoskich. Ich artystyczne produkcje ilustrują przemiany tej przestrzeni w strefę kontaktu a tym samym kwestionują racjonalność budowanego na granicy muru. Różnią się one formą – od działań, które stanowią natychmiastową odpowiedź na pojawiający się na granicy problem po interwencje podejmowane z „przywilejem” przygotowania, tj. czasem. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, w jaki sposób re-wizje granicy pows`tałe po roku dwutysięcznym na nowo definiują skonfliktowaną i sporną przestrzeń granicy amerykańsko-meksykańskiej oraz jak wybrane przykłady artystycznej aktywności społecznej wpływają na te przemiany.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 11; 7-20
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy wobec problemów południowo-wschodniego pogranicza Rzeczypospolitej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII wieku
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski towards the problems of South-Eastern borderlands of Polish Republic in second and third decade of 17th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII w.
pogranicze południowo-wschodnie
Jerzy ks. Zbaraski
Krzysztof ks. Zbaraski
Zygmunt III
Turcja
Tatarzy
Kozacy
Polish Republic in the first half of 17th century
South-Eastern borderlands
Jerzy prince Zbaraski
Krzysztof prince Zbaraski
Sigismund III
Turkey
Tatars
Cossacks
Opis:
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski were descendants of the old and very wealthy magnates family. Their education, wealth and mental qualities predestined them to play an important role in the political arena. Reluctance on the part of Sigismund III made, however, that the two brothers found themselves in the ranks of the opposition. As owners of large estates in the South-Eastern borderlands, the princes have to be interested in both the situation in Ukraine, as well as relations with neighboring countries in this region of the Polish Republic. In the middle of the second decade of the seventeenth century, they fell into conflict with the hetman Stanislaw Żółkiewski. They believed that the policy of hetman in borderlands leads to war with Turkey. Zbaraski brothers advocated the maintenance of peace with the Sultan. Their relation to the Ottoman Empire did not change until the end of their lives. Maintaining peaceful relations with Turkey they regarded as one of the priorities of the foreign policy of the Polish Republic. On the issue of relations with the Crimean Khanate the princes Zbaraski looked through the prism of Turkish politics. They regarded rulers of Crimea as performers of the policy of Istanbul and sultan tool to exert pressure on the Polish Republic. They were in favor of not to provoke Tartars. But both of them took an active part in the fight against Tartar s invasions. In the fight against the Tatars they were ready to use the help of the Cossacks. In the years 1624–1628 the Zbaraski brothers supported the idea of intervention in the internal affairs of the Crimean Khanate. They believed that fueling the civil war in the Crimea will be in every way beneficial to the interests of the Polish Republic. Very interesting was also the attitude of Zbaraski brothers to the Cossacks. Both princes believed Cossacks as the rebels, destroyers of internal order and adventurers provoking conflicts with Turkey. They do not accept the policy of tolerance towards Cossacks in the period before Cecora. After Khotyn war they urged Cossacks to stop their trips to the Black Sea. The both brothers quickly recognized the danger posed by an alliance of Orthodox bishops and the Cossacks. They found it as a serious threat to the interests of the Polish Republic in Ukraine. The princes Zbaraski referred to the Cossacks with a sense of superiority and contempt. Appreciated, however, their military force. The Zbaraski brothers advocated a policy of hard hand against the Cossacks. Prince Jerzy has repeatedly stated that the Cossacks do not need any committee, but a sword. However, the princes of Zbaraż feel awe in front of a large and valiant Cossacks army. They feared the destruction of their landed estates. After the conclusion of the Treaty of Kurukove they opted, however, for strict compliance with its terms. Relatively little attention devoted Zbaraski brothers to the situation in the Danubian principalities – Moldavia and Wallachia. But both brothers carefully watched the actions of the ruler of Transylvania – Bethlen Gabor. The paradox seems the fact that after the death of Krzysztof, when he was the most powerful magnate in the South-Eastern borderlands of the Republic, Jerzy Zbaraski was much less interested in the situation in that region. His attention was absorbed at that time by completely different problems. It is in this context to note that even earlier the issue of the problems of the South-Eastern borderlands of Polish Republic were not the main subject of the interest of the Zbaraski brothers. Both princes were politicians who tried to influence the whole, as well internal and foreign policy of the state. Because of that reason they followed and commented all the most important events that have taken place in the Central and Eastern Europe in the second and third decade of the seventeenth century.
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy byli potomkami starej i ogromnie bogatej rodziny magnackiej. Ich wykształcenie, majątek i walory umysłowe predestynowały ich do odgrywania ważnej roli na arenie politycznej. Niechęć ze strony Zygmunta III sprawiła jednak, że obaj bracia znaleźli się w szeregach opozycji. Jako właściciele wielkich majątków na kresach, książęta z natury rzeczy musieli być zainteresowani zarówno sytuacją na Ukrainie, jak i stosunkami z państwami graniczącymi w tym regionie z Rzecząpospolitą. W połowie drugiego dziesięciolecia XVII w. popadli w konflikt z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim. Uważali bowiem, że polityka hetmana na kresach prowadzi do wojny z Turcją. Zbarascy opowiadali się natomiast za utrzymaniem pokoju z sułtanem. Swojego stosunku do państwa Imperium Osmańskiego nie zmienili do końca życia. Utrzymanie pokojowych stosunków z Turcją uważali za  jeden z priorytetów polityki zagranicznej Rzeczypospolitej. Na kwestię stosunków z Chanatem Krymskim książęta Zbarascy patrzyli przez pryzmat polityki tureckiej. Władców Krymu uważali za wykonawców polityki Stambułu i narzędzie służące sułtanom do wywierania nacisku na Rzeczpospolitą. Opowiadali się za tym, by nie prowokować Tatarów. Brali jednak czynny udział w zwalczaniu najazdów tatarskich. W walce z Tatarami gotowi byli wykorzystać pomoc Kozaków. W latach 1624–1628 bracia Zbarascy poparli pomysł interwencji w wewnętrzne sprawy Chanatu Krymskiego. Uważali bowiem, że podsycanie wojny domowej na Krymie będzie pod każdym względem korzystne dla interesów Rzeczypospolitej. Bardzo ciekawy był też stosunek braci Zbaraskich do Kozaczyzny. Obaj książęta uważali Kozaków za buntowników, burzycieli porządku wewnętrznego i awanturników prowokujących konflikty z Turcją. Nie akceptowali polityki pobłażania Kozakom w okresie przed Cecorą. Po Chocimiu nakłaniali Kozaków do zaprzestania wypraw na Morze Czarne. Obaj bracia bardzo szybko dostrzegli niebezpieczeństwo, jakie stanowił sojusz prawosławnych władyków z Kozaczyzną. Uznali go za poważne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej na Ukrainie. Książęta Zbarascy odnosili się do mołojców z poczuciem wyższości i z pogardą. Doceniali jednak siłę wojskową Kozaczyzny. Bracia Zbarascy opowiadali się za polityką twardej ręki wobec Kozaków. Książę Jerzy wielokrotnie powtarzał, że na Kozaków nie trzeba żadnych komisji, tylko szabli. Niemniej książęta ze Zbaraża czuli respekt przed liczną i bitną armią kozacką. Bali się zniszczenia swoich majątków. Po zawarciu ugody kurukowskiej opowiedzieli się jednak za rygorystycznym przestrzeganiem jej warunków. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcali natomiast Zbarascy sytuacji w księstwach naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyźnie. Śledzili zaś poczynania władcy Siedmiogrodu – Bethlena Gabora. Paradoksem wydaje się to, że po śmierci Krzysztofa, kiedy został najpotężniejszym latyfundystą na kresach Rzeczypospolitej, Jerzy ks. Zbaraski w dużo mniejszym stopniu interesował się sytuacją w tamtym regionie. Jego uwagę absorbowały bowiem w tym czasie zupełnie inne problemy. Warto w tym kontekście zaznaczyć, że również wcześniej problematyka pogranicza południowo-wschodniego nie stanowiła bynajmniej głównego przedmiotu zainteresowania braci Zbaraskich. Byli oni bowiem politykami, którzy próbowali wpływać na całokształt tak wewnętrznej, jak i zagranicznej polityki państwa, śledząc i komentując na bieżąco wszystkie najistotniejsze wydarzenia, które rozgrywały się w Europie Środkowo-Wschodniej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII w.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niematerialne aspekty krajobrazu kulturowego pogranicza na przykładzie wybranych tradycji mieszkańców Podlasia
Intangible aspects of the cultural landscape of the borderland on the example of selected customs from Podlasie region
Autorzy:
Awramiuk, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88086.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
niematerialne aspekty krajobrazu
pogranicze kulturowe
Podlasie
cultural landscape
intangible aspects of the landscape
cultural borderland
Podlasie region
Opis:
Krajobraz kulturowy jest źródłem symboli i znaczeń, które dla ludności zamieszkującej dany obszar są ważnym czynnikiem kształtującym ich tożsamość kulturową. Mają one często wymiar emocjonalny, wywołują pozytywne, bądź negatywne uczucia. Nośnikiem znaczeń w krajobrazie są elementy materialne, jak i niematerialne, przejawiające się w zwyczajach, wierzeniach oraz świadomości minionych wydarzeń. Na pograniczu kulturowym, gdzie mieszkają przedstawiciele kilku grup kulturowych mogą wykształcić się różne tradycje: a) przeciwstawne (których źródłem bywają konflikty, bądź pamięć o konfliktach), b) akceptowane bądź tylko tolerowane przez poszczególne grupy kulturowe (które nie przeciwstawiają, nie negują odmiennych tradycji, ale też z nich nie czerpią), c) może też dochodzić do przenikania tradycji, wzajemnego wzbogacania się. Na przykładach z Podlasia autorka postara się ukazać, jak kontakty międzykulturowe wpływają na kształtowanie się niematerialnego wymiaru krajobrazu kulturowego na pograniczu.
Local communities perceive cultural landscape as a source of symbols and meanings, which can play a significant role in the creation of their regional identity. These symbols and meanings often have emotional dimensions, inducing positive or negative feelings. Material as well as intangible elements of the cultural landscapes carry certain meanings and will describe it. Ethnic and religious minorities living on the cultural borderland next to each other can create different traditions, which can be considered as: a) opposing (their roots are seen in local conflicts), b) accepted or just tolerated by both sides or in some cases we may observe a situation where c) customs will be complementary to each other. The author of the article, on the basis of selected examples from the Podlasie region in North‐east Poland, is going to present how intercultural relationships influence the process of creating the intangible dimension of cultural landscape of the borderland.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 327-337
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizualizacja kartograficzna krajobrazu pogranicza kulturowego – Źródła i metody
Cartographical visualization of the landscape of cultural borderland – The data sources and methods
Autorzy:
Awramiuk-Godun, A.
Iwańczak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88294.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz
pogranicze kulturowe
województwo podlaskie
delimitacja
landscape
borderland
Podlaskie Voivodship
delimitation
Opis:
W opracowaniu przedstawiono propozycje metodyczne dotyczące wykorzystania wybranych źródeł danych oraz metod określania przestrzennego zróżnicowania krajobrazu pogranicza kulturowego. Badania przeprowadzono na przykładzie województwa podlaskiego, charakteryzującego się wyraźnym zróżnicowaniem kulturowym. Przebiega tam strefa przejściowa między kręgami kulturowymi Europy Zachodniej (łacińskiej) i Wschodniej (bizantyjskiej). Z uwagi na specyfikę obszaru badań za podstawę wielokulturowości przyjęto zróżnicowanie wyznaniowe z podziałem na rzymskokatolickie i prawosławne. Do określenia zasięgu i intensywności oddziaływania badanych kultur zastosowano 4 sposoby delimitacji przestrzeni z wykorzystaniem buforów, wieloboków Thiessena, pól podstawowych oraz podziału terytorialnego. Efektem analiz było opracowanie map różnicowych i wyznaczenie granic wpływów kulturowych, które następnie zaznaczono na mapie wynikowej.
The paper presents methodological suggestions concerning the usage of the selected data sources and methods to determinate a spatial diversity of the cultural landscape of the borderland. The study was conducted on the example of Podlaskie voivodship, which is characterized by a distinct ethno-religious cultural diversity. A transition zone between two cultural circles: Western-Latin and eastern-Byzantine, goes there. As a basis of multiculturalism, due to the specific area of research, the authors took the religious diversity divided into Roman Catholic and Orthodox. To determine the scope and the intensity of cultures interaction, there were applied 4 different ways of delimitation of space with the use of buffers, Thiessen (Voronoi) polygons, basic fields (GRID) and territorial division. The result of the analysis was to develop the differential maps, to delimitate the cultural influences and to present those cultural influences on the comparative map.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2015, 27; 95-108
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obiekty sakralne w krajobrazie kulturowym pogranicza katolicko-prawosławnego w północnowschodniej Polsce wyrazem poszanowania i przenikania tradycji
Sacred structures in the cultural landscape of the catholic and orthodox borderland in north-eastern Poland as an expression of respect between traditions and their permeation
Autorzy:
Awramiuk-Godun, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1537972.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
obiekty sakralne
symbole religijne
katolicyzm
prawosławie
pogranicze wyznaniowe
północno-wschodnia Polska
sacred structures
religious symbols
Catholicism
Orthodoxy
religious borderland
north-eastern Poland
Opis:
Pogranicza są postrzegane, jako obszary sprzyjające kontaktom i przenikaniu kultur (tradycji, zwyczajów, idei). Przyjmując, że religia jest kluczowym elementem kultury różne formy religijności będą znajdowały istotne odzwierciedlenie w krajobrazie kulturowym, głownie w postaci materialnych, sakralnych elementów krajobrazu. W opracowaniu podjęto dyskusję na temat znaczenia religii w kształtowaniu krajobrazu pogranicza wyznaniowego w północno-wschodniej Polsce. Na wybranych przykładach obiektów sakralnych (głownie symboli religijnych) obecnych w krajobrazie pogranicza katolicko-prawosławnego przedstawiono przejawy przenikania tradycji oraz zapożyczania wzorców kulturowych. Zwrócono również uwagę na przykłady eksponowania różnic kulturowych w architekturze sakralnej, starając się określić lokalne uwarunkowania obu zjawisk.
Borderlands are perceived as areas conducive to the permeation of cultures (traditions, customs, concepts). Assuming that religion is a key element of culture, various forms of religiosity will be significantly reflected in the cultural landscape, mainly in the form of material, sacred landscape elements. This study discusses the importance of religion in shaping the landscape of the religious borderland in north-eastern Poland. It presents the manifestations of traditions blending together and the borrowing of cultural patterns based on selected examples of sacred structures (mainly religious symbols) present in the landscape of the Catholic-Orthodox borderland. This paper also discusses examples of cultural differences highlighted in sacred architecture, and tries to define the local conditions of both phenomena.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2020, 44 (2); 123-137
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okupacja, której… nie było? Życie codzienne w wojennych wspomnieniach mieszkańców Spisza i Orawy, zebranych w latach 1967–1970 i pół wieku później
An occupation that … was not there? Everyday life in the war memories of the inhabitants of Spisz and Orawa collected in the years 1967–1970 and half a century later
Autorzy:
Awzan, Kacper
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803938.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:
Spisz i Orawa
życie codzienne
Słowacja
okupacja
II wojna światowa
pogranicze
Spisz and Orava
everyday life
Slovakia
occupation
Second World War
borderlands
Opis:
Pamięć II wojny światowej oraz słowackich rządów na Spiszu i Orawie pozostaje dość żywa w obydwu regionach. Porównując współczesne relacje ze wspomnieniami zebranymi w latach 1967–1970, można stwierdzić, że nie ulega ona większym przemianom. Na obraz pięciu wojennych lat rzutuje przede wszystkim dobra sytuacja gospodarcza oraz zwrot ku słowackości, nieo ceniany pejoratywnie. Relacje świadków sprzed pół wieku uzupełniają się ze współczesnymi świadectwami, choć zawierają więcej szczegółów i niosą większy ładunek emocjonalny.
The memory of the Second World War and Slovak rule in Spisz and Orawa remains quite vivid in both regions. Comparing contemporary accounts with memories collected in the years 1967–1970, it can be argued that there have not been any major changes. The image of the five years of war is mainly coloured by the good economic situation and the turn towards Slovakness, not seen pejoratively. The accounts of witnesses from half a century ago complement the contemporary testimonies, although obviously containing more details and carrying a greater emotional charge.
Źródło:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2022, 12; 30-51
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizyczne i mentalne bariery polsko-rosyjskiego pogranicza
Physical and mental barriers in the Polish-Russian borderland
Autorzy:
Balogh, Péter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21151048.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
borderland
international relations
Königsberg district
mental barriers
national stereotypes
Polska
political borders
Russia
bariery mentalne
granice polityczne
okręg królewiecki
pogranicze
Polska
Rosja
stereotypy narodowe
stosunki międzynarodowe
Opis:
The purpose of this article is to explain the processes taking place in the PolishRussian borderland in the context of Russian and European Union (EU) foreign policy. The basic premise is that bilateral relations between Russia on the one hand, and Poland and the EU on the other, should not be considered without taking into account the communities whose situation is affected by the quality of international relations. Therefore, the problems of these communities and the situation on the border must be juxtaposed with the policies whose directions are set in Moscow, Warsaw, Brussels and other capitals. The first research question is therefore: How do the foreign policies of Russia, Poland and the EU affect the lives of local communities in the Russian-Polish borderland? Due to the gradual opening of borders for movement, border studies have recently also included non-physical aspects of cross-border relations, including mental ones. Hence, a second question was formulated: what mental barriers exist in the Russian-Polish borderland and can they be at least partially overcome? The analysis of the mental and cultural aspects is based on the results of sociological studies. The article begins with remarks on the history of the Polish-Russian neighborhood up to 1991, preceded by an overview of recent border studies. It then shows the changes in the foreign policy of the stakeholders, followed by an analysis of the impact of political factors on the life of local border communities, taking into account both physical and non-physical aspects.
Celem artykułu jest wyjaśnienie procesów zachodzących na polsko-rosyjskim pograniczu w kontekście polityki zagranicznej Rosji i Unii Europejskiej (UE). Podstawowym założeniem jest to, że stosunki dwustronne pomiędzy Rosją z jedne strony, a Polską i UE z drugiej, nie powinny być rozpatrywane bez uwzględnienia społeczności, na których sytuację wpływ wywiera jakość relacji międzynarodowych. Dlatego też problemy tych społeczności i sytuacja na pograniczu muszą być zestawiane z polityką, której kierunki ustalane są w Moskwie, Warszawie, Brukseli i innych stolicach. Pierwsze pytanie badawcze brzmi zatem: Jak polityka zagraniczna Rosji, Polski i UE wpływa na życie społeczności zamieszkujących pogranicze rosyjsko-polskie? Ze względu na stopniowe otwieranie granic dla ruchu, studia nad granicami obejmują ostatnio także niefizyczne aspekty stosunków transgranicznych, w tym granice mentalne. Stąd też sformułowane zostało drugie pytanie: Jakie bariery mentalne istnieją na pograniczu rosyjsko-polskim i czy można je przynajmniej częściowo pokonać? W badaniach wykorzystano zarówno dokumenty polityczne jak i opracowania akademickie. Analiza aspektów mentalno-kulturowych oparta jest na wynikach badań socjologicznych. Artykuł rozpoczyna się od uwag dotyczących historii polsko-rosyjskiego sąsiedztwa do 1991 roku, poprzedzonych przeglądem najnowszych badań nad granicami. W dalszej kolejności ukazane zostały zmiany w polityce zagranicznej zainteresowanych podmiotów, po czym następuje analiza wpływu czynników politycznych na życie przygranicznych społeczności lokalnych, z uwzględnieniem zarówno aspektów fizycznych jak i niefizycznych.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2022, 42; 67-88
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości rozwoju pogranicza polsko-słowackiego
Development Opportunities of the Polish-Slovakian Cross-border Area
Autorzy:
Baran, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547714.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
pogranicze polsko słowackie
rozwój zrównoważony
programy współpracy transgraniczne
borderland
sustainability
a cross-border cooperation programs
Opis:
Regiony graniczne UE zaliczane są do obszarów problemowych, posiadających niskie wskaźniki rozwoju społeczno-gospodarczego, które wynikają ze złożonych uwarunkowań i specyfiki ich terytorium. Jednym z nich jest pogranicze polsko-słowackie posiadające liczne ograniczenia natury środowiskowej warunkowane położeniem na obszarze Karpat Wschodnich. Zmniejszeniu stopnia peryferyjności obszarów przygranicznych służą programy współpracy transgranicznej UE wspierające lokalne inicjatywy rozwojowe. Wpisują się one w realizację głównego celu, jakim jest poprawa spójności terytorialnej, społecznej i gospodarczej UE. Celem opracowania jest określenie możliwości rozwoju - w kontekście zmian społeczno-gospodarczych - obszarów przygranicznych woj. podkarpackiego, które ze względu na swą specyfikę środowiskową wymagają poszukiwania narzędzi wspierających ich konkurencyjność i zapewniających zrównoważony rozwój. Trwałe efekty podejmowanych działań może zapewnić współpraca różnych środowisk z włączeniem lokalnych społeczności oraz wykorzystanie właściwości i zasobów regionu.
Cross-border regions of the European Union are regarded as problem areas. They are typically characterized by low rates of socio-economic development which are caused by complex territorial conditioning and specificity. One of such regions is the Polish-Slovakian border area with its various natural limitations imposed by the Eastern Carpathian location. The issue of decreasing peripherality of border regions is addressed by a variety of the EU pro-development cross-border cooperation programs. They also comply with the overriding objective of increasing territorial, social and economic cohesion of the European Union. The main of the paper is to determine the development opportunities – in the context of socio-economic changes of the cross-border areas of the podkarpackie voivodship which due to its environmental uniqueness necessitate identification of their competitiveness and sustainable development enhancenent policy tools. The long lasting effects of the programs can be ensured by cooperation among various local communities and taking advantage of the full potential of the regional resources.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2015, 43; 313-322
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia - projekt badawczy Katedry Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego
Autorzy:
Barszczewska, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624812.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
dialects
Podlasie
borderland
identity
multiculturalism
gwary
pogranicze
tożsamość
wielokulturowość
гаворкі
Падляшша
памежжа
тоеснасць
шматкультурнасць
Opis:
The Podlasie study is essential due to the multiculturalism in the area, which, on the one hand, determines the richness of the region, and on the other, leads to difficulties in identifying the population’s nationality. The CULTURAL-LINGUISTIC HERITAGE OF PODLASIE project has been carried out at the Department of Belarusian Studies at Warsaw University since January 2013. The main objective of the project is to investigate the Polish – East Slavic linguistic interference and the cultural-historical differences. Another dimension of the project is the analysis of behaviours in bilingual communities of the multicultural borderland, such as the necessity to select the appropriate language in various social situations. The comparison of research material from the 1980s and recordings obtained in 2013 enables tracing changes that have occurred in the local dialects, rituals and traditions of Podlasie over the last 30 years.
Badanie Podlasia jest ważne ze względu na wielokulturowość, która z jednej strony stanowi o bogactwie danego regionu, a z drugiej – często utrudnia identyfikację narodową mieszkańców. Projekt Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia realizowany jest w Katedrze Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego od stycznia 2013 roku. Głównym celem projektu jest zbadanie polsko-wschodniosłowiańskiej interferencji językowej i różnic historyczno-kulturowych. Dodatkowym wymiarem jest analiza zachowania się społeczności bilingwalnej w warunkach wielokulturowości pogranicza, na przykład konieczności wyboru odpowiedniego języka w różnych sytuacjach społecznych. Porównanie materiałów z lat 80. XX wieku oraz nagrań uzyskanych w 2013 roku pozwala na prześledzenie zmian, które zaszły w gwarach oraz obrzędach i tradycjach podlaskich na przestrzeni ostatniego 30-lecia.
Даследаванне Падляшша важнае з увагі на шматкультурнасць, якая, з аднаго боку, сведчыць пра багацце дадзенага рэгіёна, а з другога – часта ўскладняе нацыянальную ідэнтычнасць жыхароў. Праект Культурна-моўная спадчына падляшша рэалізуецца Кафедрай беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта cа студзеня 2013 года. Галоўнай яго мэтай з’яўляецца даследаванне польска-ўсходнеславянскай моўнай інтэрферэнцыі і гістарычна-культурнай дыферэнцыяцыі. Дадатковым вымярэннем з’яўляецца аналіз паводзін білінгвальнага грамадства ва ўмовах шматкультурнага памежжа, напрыклад, неабходнасці выбару мовы i розных сацыяльных сітуацыях. Параўнанне матэрыялаў з 80-х гадоў ХХ стагоддзя ды запісаў з 2013 года дазваляе назіраць змены, якія адбыліся ў падляшскіх гаворках, абрадах і традыцыях за апошнія 30 гадоў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania peryferyjności obszarów wiejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju
Autorzy:
Bartkowiak-Bakun, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584199.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
obszary wiejskie
pogranicze zachodnie
peryferyjność
Opis:
W pracy dokonano pomiaru ładu społecznego. Stanowiło to punkt wyjścia do przeprowadzenia delimitacji obszarów wiejskich pogranicza zachodniego. Za przesłankę peryferyjności przyjęto niski poziom badanej kategorii. Pomiaru dokonano z wykorzystaniem miary syntetycznej. Badaniami objęto 310 gmin województw dolnośląskiego, lubuskiego i zachodniopomorskiego. Badania przeprowadzono dla lat 2008-2012. Otrzymane wyniki badań dowiodły znaczenia sytuacji demograficznej w kształtowaniu peryferyjności.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 466; 32-38
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 362

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies