Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "podmiotowość" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 253
Tytuł:
The Concept of Legal Capacity in Private Law and Constitutional Law
Pojęcie podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i prawie konstytucyjnym
Autorzy:
Tőkey, Balázs
Somody, Bernadette
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344043.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
legal capacity
holders of fundamental rights
private law
constitutional law
podmiotowość prawna
podmioty praw podstawowych
prawo prywatne
prawo konstytucyjne
Opis:
Legal capacity, i.e. being the holder of rights, is an essential legal term, but it does not necessarily mean the same in all areas of law. The article focuses on the concept and regulation of legal capacity in private law and the area of fundamental rights. These two areas deserve attention because their concepts of legal capacity seem to be closely connected even though they have different purposes in the legal system. The article discusses these connections and controversies from two complementary aspects. On a historical and comparative basis, the authors describe how the concept of legal capacity is rooted and evolved in private law and how other areas of law relate to that. Then, from a doctrinal perspective, they point out that the area of fundamental rights often relies on private law doctrines, however, it needs its own concept of legal capacity. The paper concludes with a model to interpret and assess the multifaceted relationship between legal capacity-related norms of the two areas of law.
Podmiotowość prawna, tzn. bycie podmiotem prawa, jest zasadniczym terminem prawnym, ale nie zawsze oznacza to samo we wszystkich dziedzinach prawa. W artykule skoncentrowano się na pojęciu i regulacji podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i dziedzinie praw podstawowych. Oba obszary zasługują na uwagę, ponieważ używane w nich pojęcia podmiotowości prawnej wydają się być ściśle połączone, nawet jeśli mają inne przeznaczenie w ramach systemu prawnego. Autorzy omawiają te związki i kontrowersje w dwóch uzupełniających się aspektach. Opisują w sposób historyczno-porównawczy, jak pojęcie podmiotowości prawnej powstało i wyewoluowało w prawie prywatnym oraz jak do tego odnoszą się inne dziedziny prawa. Następnie z perspektywy doktrynalnej wskazują, że obszar praw podstawowych często opiera się na doktrynach prywatnoprawnych, ale wymaga własnego pojęcia podmiotowości prawnej. Artykuł kończy się podaniem modelu interpretacji i oceny wielowymiarowej zależności pomiędzy normami dotyczącymi podmiotowości prawnej wskazanych dwóch dziedzin prawa.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 263-278
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ChatGPT – problemy z tożsamością
ChatGPT’s identity issues
Autorzy:
Zaorski-Sikora, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38885342.pdf
Data publikacji:
2023-11-16
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
artificial intelligence
ChatGPT
identity
subjectivity
person
digitisation
virtuality
sztuczna inteligencja
tożsamość
podmiotowość
osoba
cyfryzacja
digitalizacja
wirtualność
Opis:
W artykule, który w dużej mierze jest wywiadem z ChatGPT, autor starał się pokazać, że rozstrzygnięcia dotyczące tożsamości i podmiotowości sztucznej inteligencji nie są takie proste, jak by się mogło wydawać na pierwszy rzut oka. W takiej perspektywie okazuje się, że nie mamy tutaj do czynienia z neutralnym, przezroczystym narzędziem. Sztuczna inteligencja nie daje się zredukować do biernego przedmiotu. Idąc za tropem zaproponowanym już wiele lat temu przez Jeana Baudrillarda, możemy zaryzykować stwierdzenie, że to ona zaczyna określać sens rzeczywistości, w której przyszło nam żyć. Sztuczna inteligencja skromnie zauważa, że nie posiada samoświadomości „w pełnym tego słowa znaczeniu”, ale jednocześnie zna nas lepiej niż my sami – zna nasze predylekcje, preferencje, zwyczaje i sposób komunikowania się z innymi ludźmi. Możemy mieć zatem nieprzyjemne odczucie (AI na razie nie odczuwa), że ta osoba wirtualna jest zaskakująco realna w świecie, w którym wszystko ulega digitalizacji, symulacji i odrealnieniu.
In an article that is largely an interview with ChatGPT, the author attempts to show that decisions about the identity and subjectivity of artificial intelligence are not as simple as they may appear at first glance. In this perspective, it turns out that we are not dealing with a neutral, transparent tool here. Artificial intelligence cannot be reduced to a passive object. Following the lead proposed many years ago by Jean Baudrillard, we can venture to say that it is AI that begins to define the meaning of the reality in which we have to live. Artificial intelligence humbly acknowledges that it does not possess self-awareness „in the full sense of the word”, but at the same time, it knows us better than we know ourselves – it knows our predispositions, preferences, habits, and the way we communicate with other people. Therefore, we may have an unpleasant feeling (AI does not yet feel) that this virtual person is surprisingly real in a world where everything is digitized, simulated, and unreal.
Źródło:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2023, 18, 1; 1-13
1896-1819
2391-5145
Pojawia się w:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Civic participation in Paweł Starosta’s research
Partycypacja obywatelska w badaniach Pawła Starosty
Autorzy:
Murawska, Agnieszka
Marks-Krzyszkowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28781544.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
aktywność obywatelska
lokalna partycypacja publiczna
alienacja
podmiotowość
obszary wiejskie
miasta poprzemysłowe
Centralna i Wschodnia Europa
active citizenship
local civic participation
alienation
empowerment
rural areas
post-industrial cities
Central and Eastern Europe
Opis:
Research on the condition of democracy in post-socialist countries focuses primarily on issues of civic participation. This article, which provides an analytical overview, presents civic participation in light of the achievements of Professor Paweł Starosta. The text has the character of an analytical overview study. Particular attention is focused on the social context, the aims and directions of the research, the definition and determinants of public participation, and the main results of the observations made by Starosta. Starosta’s contribution, visible in the analysed works, extends the perception of public participation beyond the behavioural dimension and constructs theoretical concepts to explain political involvement based on the criterion of subjectivity. It also distinguishes ideal types of political involvement at the local level. In conclusion, Starosta’s research has considerable application potential in the context of the methods used to measure and explain participation at the local level. The comparative value may be particularly useful for researchers of local systems, especially rural systems (rural studies), who come from various scientific disciplines, including political sociology, rural or urban sociology, and socio-political geography.
Badania dotyczące kondycji demokracji w krajach posocjalistycznych przede wszystkim skupiają się na kwestiach aktywności obywatelskiej. Celem artykułu jest zaprezentowanie zagadnienia uczestnictwa obywatelskiego w dorobku publikacyjnym profesora Pawła Starosty. Tekst ma charakter studium przeglądowego. Szczególną uwagę skoncentrowano na kontekście społecznym, celach i kierunkach badań, definiowaniu i determinantach partycypacji publicznej oraz na głównych wynikach obserwacji prowadzonych przez Pawła Starostę. Widoczny w analizowanych pracach wkład w naukę prof. Pawła Starosty polega rozszerzeniu postrzegania partycypacji publicznej poza wymiar behawioralny oraz skonstruowaniu koncepcji teoretycznych tłumaczących zaangażowanie polityczne według kryterium podmiotowości, a także wyodrębnieniu idealnych typów zaangażowania politycznego na poziomie lokalnym. Podsumowując, uzasadniony wydaje się wniosek o znacznym potencjale aplikacyjnym prac badawczych Pawła Starosty, zarówno w kontekście stosowanych metod pomiaru, jak i wyjaśniania zjawisk partycypacji na poziomie lokalnym. Szczególnie duża w tym zakresie może być wartość porównawcza dla badaczy układów lokalnych, zwłaszcza wiejskich (tzw. rural studies), reprezentujących różne dyscypliny naukowe, w tym np. socjologię polityki, socjologię wsi lub miasta, geografię społeczno-polityczną.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2023, 87; 27-43
0208-600X
2353-4850
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conceptualizing the Legal Capacity to Fundamental Rights
Konceptualizacja podmiotowości prawnej w zakresie praw podstawowych
Autorzy:
Gárdos-Orosz, Fruzsina
Somody, Bernadette
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344077.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
personality
legal capacity
fundamental rights
concept mapping
osobowość
podmiotowość prawna
prawa podstawowe
mapowanie pojęć
Opis:
While the capacity to have rights has been a question since people started creating states and law, having the capacity to exercise fundamental rights is a contemporary legal issue. The article focuses on the legal capacity to fundamental rights and presents an innovative proposal for the legal doctrine related to the concept of the normative constitution of fundamental rights. The authors argue that protecting fundamental rights is incomplete if uncertainties exist regarding these rights’ subjects. Due to the complexity of the problem and the relevance of the “judge-made law”, the article offers a new methodological tool: instead of building a pre-set, abstractly defined comprehensive concept, concept mapping is advocated for conceptualizing the legal capacity to fundamental rights. The concept map is an organic and beneficial way to collect and structure the interrelated factors determining legal capacity. It can be a decision-support tool for judges in fundamental right-related cases to bring well-grounded decisions. As a starting point, the authors argue that an autonomous dogmatic category of legal capacity to fundamental rights is crucial for effectively protecting rights. To support this point, the complex theoretical background (the concept of person, personality, rights and fundamental rights) is reviewed. The authors point out that existing approaches do not give an unambiguous answer to what entity and how far can be the holder of what fundamental right. The article concludes with a methodological proposal of conceptualizing by mapping to maximize the effect of knowledge on factors that influence judicial decisions in this regard.
O ile podmiotowość do posiadania praw jest zagadnieniem istniejącym, od kiedy człowiek zaczął tworzyć państwo i prawo, o tyle posiadanie podmiotowości do korzystania z praw podstawowych jest współczesną kwestią prawną. W artykule skoncentrowano się na podmiotowości prawnej do praw podstawowych i przedstawiono innowacyjną propozycję prawno-doktrynalną związaną z pojęciem normatywnego ukształtowania praw podstawowych. Autorzy twierdzą, że ochrona praw podstawowych jest niepełna, jeżeli istnieją nieścisłości dotyczące podmiotów tych praw. Ze względu na złożoność problemu i znaczenie „prawa tworzonego przez sędziów” proponują nowe narzędzie metodologiczne – zamiast budowania uprzednio określonego, abstrakcyjnie zdefiniowanego całościowego pojęcia zaleca się mapowanie pojęć celem konceptualizacji podmiotowości prawnej do praw podstawowych. Mapa pojęciowa jest organicznym i pożytecznym sposobem gromadzenia i strukturyzowania wzajemnie powiązanych czynników wpływających na podmiotowość prawną. Może ona stanowić narzędzie wspierające proces orzekania dla sędziów w sprawach dotyczących praw podstawowych, zapewniając dobrze uzasadnione orzeczenia. Autorzy wychodzą od twierdzenia, że autonomiczna teoria dogmatyczna podmiotowości prawnej do praw podstawowych ma istotne znaczenie dla skutecznej ochrony praw podmiotowych. Dla poparcia tego twierdzenia analizie poddano skomplikowane tło teoretyczne (pojęcia osoby, osobowości, prawa i praw podstawowych). Autorzy wskazują, że dotychczasowe podejścia nie udzielają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, jaki podmiot może być podmiotem jakiego prawa podstawowego i w jakim zakresie. Artykuł wieńczy propozycja metodologiczna konceptualizacji poprzez mapowanie celem maksymalizacji efektu wiedzy na czynniki wpływające na decyzje orzecznicze w tym zakresie.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 385-405
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziecko w doświadczeniu maternalnym. O wierszach Joanny Mueller
A Child in Maternal Experience: About the Poems of Joanna Mueller
Autorzy:
Morzyńska-Wrzosek, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14755530.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
poezja neolingwistyczna
podmiotowość dziecka
tożsamość matki
doświadczenie maternalne
neo-linguistic poetry
child’s subjectivity
mother’s identity
maternal experience
Opis:
W neolingwistycznej poezji Joanny Mueller istotnym zagadnieniem jest indywidualny wymiar macierzyństwa. Jego liryczne konkretyzacje odznaczają się pogłębioną autorefleksyjnością, poszukiwaniem własnej poetyki, wskazywaniem na przemiany ponowoczesnej estetyki. Poetka, eksplorując możliwości języka, próbując wypowiedzieć doświadczenie maternalne, skupia się nie tylko na tożsamości matki, ale też na podmiotowości dziecka w okresie prenatalnym i niemowlęcym. Charakteryzując jego status, otwierając się na eksperymentowanie z dźwiękową i semantyczną zasobnością języka, w matczynym doświadczeniu wskazuje na radość, troskę, ale też niepewność i lęk. Odsłania potencjalność nowego bytu, znikomość jego istnienia, która wymaga skupienia i przyzwolenia, subtelnych gestów, by załagodzić napięcia towarzyszące wzrastaniu. Mueller, przedstawiając budowanie relacji z dzieckiem, podkreśla współzależność, doznawanie jego bezcenności, odrębności, stopniowe oswajanie się z tym, co nieznane, ukryte, a niezwykle bliskie.
A significant theme in the neo-linguistic poetry of Joanna Mueller is the individual dimension of maternity. Its poetic expressions are characterized by deepened self-reflection, search for a personal poetics, and point to transformations of postmodern aesthetics. As the poet explores the possibilities offered by language and attempts to express maternal experience, she focuses not only on the mother’s identity but also on the subjectivity of the unborn child or the infant. Describing its status, opening herself to experimenting with the phonetic and semantic wealth of language, she notes joy and care, but also uncertainty and fear that are a part of maternal experience. She reveals the potentiality of the new being, its infinitesimality, which requires concentration and permission as well as subtle gestures to ease the tensions that accompany growth. In her portrayal of building a relation with the child, Mueller emphasizes co-dependency, experiencing the child’s pricelessness and distinctiveness, gradual familiarization with what is unknown and hidden, yet so very close.
Źródło:
Porównania; 2023, 33, 1; 225-243
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filmowe krajobrazy epoki antropocenu: eksploracja, eksploatacja, trwanie
Film Landscapes of the Anthropocene Era: Exploration, Exploitation, Existence
Autorzy:
Radkiewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24874067.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
landscape
ruins
relational subjectivity
posthumanity
posthumanizm
krajobraz
ruiny
podmiotowość relacyjna
Opis:
Autorka dokonuje problematyzacji krajobrazu w kinie współczesnym w kategoriach eksploracji, eksploatacji i trwania, zdefiniowanych z perspektywy posthumanistycznej i postkolonialnej. Przywołane pojęcia pozwalają odnieść się do różnych relacji między krajobrazem a ludzkimi i nie-ludzkimi podmiotami/aktorami, z uwzględnieniem odmiennych sposobów (współ)działania i (współ)odczuwania, analizowanych przez Rosi Braidotti, Ann Laurę Stoler i badaczy antropocenu. Joanny Żylińskiej koncepcja fotografii „po człowieku” umożliwia natomiast wyjście w analizie obrazów filmowych poza perspektywę ludzkich doświadczeń i działań oraz skupienie się na dynamice i rytmie egzystencji samego krajobrazu. Wybrane przykłady filmowe pokazują, że w kinie współczesnym krajobraz jest ukazywany jako zjawisko polisensoryczne, różnorako oddziałujące na postacie i wpływające na ich relacje ze światem zewnętrznym.
The author examines film landscapes in terms of exploration, exploitation, and existence, which are defined in the context of posthuman and post-colonial studies. These terms allow her to analyse various relations between landscapes and human and non-human subjects/actors, recalling different forms of their co-operation and com-passion, as described by Rosi Braidotti, Ann Laura Stoler, and Anthropocene researchers. After a closer examination of selected films, the author argues that landscapes are represented as polysensory phenomena, which engage film characters and shape their relations with environmental and social realities. Joanna Żylińska’s concept of posthuman photography helps to go beyond human experience and focus on the dynamics and existence of landscapes, especially in images that discuss people-centred ways of representation.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 122; 21-35
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak być „Korczakiem” w środowisku mediów cyfrowych?
Autorzy:
Ciesiołkiewicz, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44317027.pdf
Data publikacji:
2023-03-30
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
Janusz Korczak
środowisko cyfrowe
społeczeństwo informacyjne
podmiotowość dziecka
prawa dziecka
Opis:
Artykuł przedstawia analizę współczesnego rozumienia Janusza Korczaka jako humanisty i wybitnego pedagoga. Celem tekstu jest stworzenie, ideowych wskazań dla pracujących w społeczeństwie mediów cyfrowych pedagogów XXI wieku. Środowisko cyfrowe jest traktowane przez dzieci i młodzież jako naturalne miejsce aktywności, budowania i utrzymywania relacji oraz korzystania z rozrywki i edukacji. Ze względu na akcentowanie w dyskursie publicznym licznych zagrożeń środowiska cyfrowego, postrzeganie go wyłącznie technokratycznie oraz z uwagi na dużą dynamikę jego przemian, wybór właściwego kierunku stawia pedagogów przed wieloma dylematami. W toku rozważań wykazano, że zasadne jest kierowanie się wskazaniami nurtu refleksyjno-krytycznego stawiające w centrum uwagi dialogiczne metody pracy, skorzystanie z dostępnych w Polsce holistycznych modeli edukacji medialnej, informacyjnej i cyfrowej oraz rozwinięcie rzecznictwa na rzecz praw dziecka w środowisku cyfrowym.
Źródło:
Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze; 2023, 618(3); 15-24
0552-2188
Pojawia się w:
Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowe środki definiowania podmiotowości państwa (na przykładzie Ukrainy)
Linguistic means of defining state subjectivity (on the example of Ukraine)
Autorzy:
Gergało-Dąbek, Nadia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343818.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
state subjectivity
national language
language resources and practices
international communication
podmiotowość państwa
język narodowy
środki i praktyki językowe
komunikacja międzynarodowa
Opis:
Podmiotowość wyznacza granice uprawnień państwa i jego miejsce w globalnym porządku prawnym i politycznym, stanowiąc fundamentalny element stosunków międzynarodowych. Obejmuje ona różne elementy, w tym język narodowy, który pełni kluczową rolę w budowaniu tożsamości i podkreślaniu niezależności. Rosyjska agresja na Ukrainę w 2014 r. ukazała rolę języka rosyjskiego jako narzędzia geopolitycznego, wykorzystywanego przez Kreml do negowania podmiotowości Ukrainy i kwestionowania jej odrębnej tożsamości. Wobec tego język ukraiński zaczął odgrywać ważną rolę w walce o odrębną tożsamość narodu i państwa ukraińskiego, a także jego niezależność. Na postrzeganie państwa przez społeczność międzynarodową przez pryzmat podmiotowości mają wpływ praktyki językowe, takie jak transliteracja nazw geograficznych czy stosowanie określonej terminologii. W celu wzmocnienia podmiotowości i emancypacji od „rosyjskiego świata” Ukraina podejmuje rozmaite działania, takie jak inicjatywa zmiany pisowni nazwy stolicy z „Kiev” na „Kyiv” w języku angielskim. Na postrzeganie państwa ukraińskiego na arenie międzynarodowej i jego podmiotowości wpływają również środki lingwistyczne i praktyki językowe w innych językach. Analiza dyskursów anglojęzycznego, rosyjskojęzycznego i polskojęzycznego w kontekście Ukrainy ukazuje podobieństwa i różnice w sposobie definiowania jej podmiotowości. Język staje się więc istotnym elementem walki o podmiotowość państwa i budowania jego tożsamości w społeczności międzynarodowej.
Subjectivity sets the limits of a state's powers and its place in the global legal and political order, being a fundamental element of international relations. It encompasses various elements, including the national language, which plays a key role in building identity and emphasising independence. The Russian aggression against Ukraine in 2014 demonstrated the role of the Russian language as a geopolitical tool, used by the Kremlin to deny Ukraine's subjectivity and challenge its separate identity. In view of this, the Ukrainian language began to play an important role as in the struggle for the separate identity of the Ukrainian people and state, as well as for its independence. The international community's perception of the state through the prism of subjectivity is influenced by linguistic practices, such as the transliteration of geographical names or the use of specific terminology. In order to strengthen subjectivity and emancipation from the 'Russian world', Ukraine is taking various measures, such as the initiative to change the spelling of the capital's name from 'Kiev' to 'Kyiv' in English. The international perception of the Ukrainian state and its subjectivity are also influenced by linguistic devices and language practices in other languages. An analysis of English-speaking, Russian-speaking and Polish-speaking discourses in the context of Ukraine reveals similarities and differences in the way its subjectivity is defined. Language thus becomes an important element in the struggle for the state's subjectivity and the construction of its identity in the international community.
Źródło:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2023, 9, 2; 179-199
2450-4866
Pojawia się w:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morfogeneza światów społecznych i paradygmatyczne możliwości antropologii wojtyliańskiej. Ujęcie Krzysztofa Wieleckiego
Morphogenesis of social worlds and paradigmatic possibilities of Wojtyla’s anthropology. The approach of Krzysztof Wielecki
Autorzy:
Wójtowicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28874334.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:
realizm krytyczny
antropologia filozoficzna
paradygmat
metateoria
podmiotowość
critical realism
philosophical anthropology
paradigm
metatheory
subjectivity
Opis:
Jak możliwa jest zaawansowana krytyka podstaw nauk społecznych, w szczególności podstaw socjologii z wykorzystaniem realizmu krytycznego i antropologii Karola Wojtyły równocześnie? Zadanie takie podejmuje Krzysztof Wielecki w badaniach warunków niekompletnej systematycznie jakiejkolwiek teorii socjologicznej działania społecznego. Jeśli teza wyjściowa o niekompletności teorii orzeka prawdziwie o losach statusu wartości logicznych teorii – prawdzie, fałszu, ewentualnie nonsensie – jej dowód z kręgu antropologii filozoficznej warto zobaczyć w świetle jakiejś metateorii, bo tylko jakieś stanowisko metateoretyczne może je uprawomocnić. Owszem, takim stanowiskiem jest w badaniach Krzysztofa Wieleckiego realizm krytyczny. Konfrontacja realizmu krytycznego jako paradygmatu, bo taki status mu nadaje Krzysztof Wielecki, z antropologią filozoficzną Karola Wojtyły odkrywa możliwości wzbogaconej krytyki podstaw współczesnej socjologii w ogólności.
How is an advanced critique of the foundations of the social sciences, in particular the foundations of sociology possible with the use of Karol Wojtyła’s philosophical anthropology and critical realism at the same time? Krzysztof Wielecki undertakes such a task in his research into the conditions of any systematically incomplete sociological theory of social action. If the initial thesis about the incompleteness of the theory truly determines the fate of the status of the logical values of the theory – truth, falsehood, or nonsense – its proof from the field of philosophical anthropology is worth seeing in the light of some metatheory, because only some metatheoretical position can validate it. Indeed, critical realism is such a position in Krzysztof Wielecki’s research. The confrontation of critical realism as a paradigm with Karol Wojtyła’s philosophical anthropology reveals the possibility of an enriched critique of the foundations of contemporary sociology in general.
Źródło:
Polish Journal of Critical Realism; 2023, 1, 1; 125-139
2956-7750
2956-7769
Pojawia się w:
Polish Journal of Critical Realism
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz pandemii w pamięci dzieci
The Image of the Pandemic in Children’s Memory
Autorzy:
Wójcicka, Marta
Manasterska-Wiącek, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37245651.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
pamięć indywidualna i zbiorowa
emocjonalność
selektywność
podmiotowość
individual and collective memory
emotionality
selectivity
subjectivity
Opis:
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytania: Jak w pamięci dzieci – zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej – zapisał się pandemiczny rok ich życia? Jakie cechy pamięci dziecka można zrekonstruować na podstawie zebranych odpowiedzi na zadane przez nas pytanie? Artykuł opiera się na koncepcji pamięci zbiorowej J. Assmanna. Podstawę materiałową stanowią przeprowadzone przez autorki badania jakościowe, które objęły 106 dzieci i ich wypowiedzi na temat koronawirusa COVID-19. Przeprowadzone przez nas badania pokazują selektywność pamięci – dzieci pamiętają rok 2020 przede wszystkim jako czas zmian, które obejmują: brak kontaktów z bliskimi, konieczność noszenia maseczek i naukę zdalną. Pamięć jest emocjonalna, pandemiczny rok został zapamiętany jako czas smutku, lęku, straty oraz nudy. Pamięć dzieci jest jednak zróżnicowana pod względem oceny emocjonalnej i racjonalnej – w warstwie emocjonalnej dominuje ocena negatywna, w racjonalnej – pozytywna (dzieci podkreślają korzyści tego czasu).
The aim of the article is to try to answer the question: how was the last pandemic year of their lives recorded in children’s memories, both individually and collectively? What features of children’s memory can be reconstructed on the basis of the collected answers to the question we posed? The article is based on J. Assmann’s concept of collective memory. The material is based on a qualitative study conducted by the authors, which included 106 children and their statements about COVID-19. Our research shows the selectivity of memory: children remember that year primarily as a time of changes, including no contact with their loved ones, the need to wear masks, and distance learning. Memory is emotional and the past year was remembered as a time of sadness, fear, loss, and boredom. However, children’s memory is different in terms of emotional and rational assessment: in the emotional layer, negative assessment dominates, in the rational – positive (children emphasize the benefits of this time).
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 511-528
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiotowe traktowanie pacjentów fizjoterapii
Autorzy:
Golec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/29520559.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Bialska im. Jana Pawła II
Tematy:
kompetencje społeczne
podmiotowość
fizjoterapeuta
Opis:
Posiadanie właściwych cech osobowości oraz profesjonalizmu wskazuje właściwy kierunek w relacjach międzyludzkich podczas świadczenia usług medycznych. Wyższe wykształcenie fizjoterapeutów pozytywnie wpływa na realizację wyznaczonych wartości moralnych, których nadrzędną cechą jest fachowość oraz profesjonalizm zawodowy. Jakość relacji terapeutycznych oparta na podmiotowości pacjenta sprzyja procesom zdrowienia. Głównym celem pracy było ukazanie opinii oraz oczekiwań pacjentów w zakresie kompetencji społecznych fizjoterapeutów. Założono poszukiwanie cech niepożądanych oraz wskazanie postaw wzorowych, pojawiających się w relacjach fizjoterapeuta – pacjent oraz wskazanie oczekiwanego wzorca właściwej relacji terapeutycznej, która może wpływać na pozytywny proces terapeutyczny. W pracy wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety składający się z 15 pytań zamkniętych. Do oceny kompetencji oraz cech fizjoterapeutów zastosowano 6 stopniową skalę Likerta: 5 – bardzo dobrze, 4 – dobrze, 3 – dostatecznie, 2 – źle, 1 – bardzo źle, 0 – nie wiem. Zgodnie z wynikami badań, najniższe oceny (złą i bardzo złą – dostateczną i niedostateczną) wystawiło fizjoterapeutom blisko 9% uczestników badania. Uzyskany wynik, jest niższy niż wystawiony innym przedstawicielom zawodów medycznych (lekarzom, pielęgniarkom, sanitariuszom) w sondażach przeprowadzonych przez innych autorów. Najlepszą opinię a zarazem najlepsze noty w ocenie pacjentów otrzymali fizjoterapeuci pracujący w gabinetach prywatnych, gdyż wszystkie proponowane cechy sylwetki zawodowej zostały ocenione w skali Likerta powyżej 4 stopnia.
Źródło:
Dyscypliny komplementarne fizjoterapii; 97-106
9788364881985
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiotowość chłopstwa staropolskiego
Subjectivity of the Old Polish Peasantry
Autorzy:
Wyżga, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28765356.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
podmiotowość
chłopstwo
szlachta
gospodarka
rynek lokalny
poddaństwo
pańszczyzna
sąd
subjectivity
peasantry
nobility
economy
local market
serfdom
serfdom duties
court
Opis:
Wciąż powszechna jest opinia o chłopstwie jako o ubezwłasnowolnionym i traktowanym przedmiotowo elemencie systemu folwarczno-pańszczyźnianego, a zarazem brutalnie wykorzystywanej ofierze tego systemu. Celem artykułu jest propozycja analizy położenia chłopstwa wychodząca z założenia o istnieniu podmiotowości tej najliczniejszej grupy społecznej. Podmiotowość ta mogła wynikać m.in. z zapotrzebowania rynku pracy na siłę roboczą, co wymagało od dworów pewnej elastyczności, ale też z chłopskiej aktywności na lokalnym rynku handlowym. Ta aktywność współgrała z przedsiębiorczością i zamożnością niektórych chłopów. W ten też sposób można rozumieć ich występowanie w sądach grodzkich, a także pewną sprawczość i decyzyjność w relacjach z innymi stanami społecznymi Rzeczypospolitej przedrozbiorowej.
There is still a widespread belief that the peasantry was an incapacitated and objectively treated element of the manorial-serf system and, simultaneously, a brutally exploited victim of this system. The article proposes an analysis of the peasantry’s position based on the assumption of the existence of the subjectivity of this most numerous social group. This subjectivity resulted, among other factors, from the labour market’s demand for labour, which required a certain flexibility on the part of the manors, but also from peasant activity in local markets. This activity interacted with the entrepreneurship and wealth of some peasants. This activity made peasant entrepreneurship possible, and even enabled some to become wealthy. In this way, it is also possible to understand their appearance in the municipal courts and their particular prominence and capacity to manage their own affairs in relation with other social estates in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 4; 771-792
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiotowość i prawa narodów w dyskursie wartości i postaw
Subjectivity and the Rights of Peoples in the Discourse of Values and Attitudes
Autorzy:
Korporowicz, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37488087.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
podmiotowość kulturowa
dyskurs wartości
prawa narodów
redukcjonizm aksjologiczny
interakcja symboliczna
cultural subjectivity
value discourse
rights of peoples
axiological reductionism
symbolic interactionism
Opis:
Współczesne procesy globalizacji potwierdzają, iż nie są wyłącznie jednorodnym i jednokierunkowym fenomenem cywilizacyjnej homogenizacji, postępujących powiązań i wszechstronnej medializacji. Nasilająca się mobilność oraz interakcja osób i grup spowodowały odwrotną wręcz dynamikę różnicowania, pluralizacji, ale także ożywienia świadomości, tożsamości oraz poczucia praw kulturowych zarówno starych, jak i nowych wspólnot kulturowych. Umiejętność artykulacji i rozwoju owych praw jako atrybutów podmiotowości kulturowej współzależy jednak od wielu komponentów kompetencji i postaw aksjologicznych uczestników dyskursu, jaki dokonuje się na bardzo różnych poziomach, począwszy od mikro- do makrostruktur społecznych. Szczególną rolę zajmują wśród nich wspólnoty narodowe. Charakteryzują się bowiem najbardziej złożonym powiązaniem struktur czysto symbolicznych i instytucjonalnych, dziedziczonych i tworzonych, afektywnych i poznawczych. Ich kulturowa kondycja zależy od stopnia uwikłania w procesy redukcji kulturowych świata współczesnego, które zamieniają wartości na potrzeby, osoby na jednostki, dziedzictwo na impresje, mądrość na informację, poznanie na doznanie, treści na wrażenia. Od zdolności pokonania tych redukcji zależy stopień postrzegania realności bytu narodu, siły jego tożsamości, potencjałów rozwojowych oraz szans na twórczą odpowiedź wobec wyzwań współczesności.
Modern processes of globalization confirm that they are not just a homogeneous and unidirectional phenomenon of civilizational homogenization, progressive interconnectedness and comprehensive mediaization. Increasing mobility and interaction of individuals and groups have caused an opposite dynamic of differentiation, pluralization, but also a revival of consciousness, identity and a sense of cultural rights of both old and new cultural communities. However, the ability to articulate and develop these rights as attributes of cultural subjectivity co-depends on many components of the competence and axiological attitudes of the participants in the discourse, which takes place at very different levels, from micro to macro social structures. National communities occupy a special role among them. This is because they are characterized by the most complex interplay of purely symbolic and institutional, inherited and created, affective and cognitive structures. Their cultural condition depends on the degree to which they are entangled in the cultural reduction processes of the modern world, which convert values into needs, persons into individuals, heritage into impressions, wisdom into information, cognition into sensation and content into impressions. On the ability to overcome these reductions depends the degree of perception of the reality of a nation’s existence, the strength of its identity, its development potentials and its chances for a creative response to the challenges of the present.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 41, 2/2; 13-30
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiotowość megalotymiczna jako efekt populistycznych strategii narracyjnych
Megalothymic Subjectivity as a Result of Populist Narrative Strategies
Autorzy:
Bielawski, Kornel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25805891.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
podmiotowość
megalotymia
thymos
populizm
Donald Trump
subjectivity
megalothymia
populism
Opis:
The article addresses the phenomenon of megalothymic subjectivity as an indirect effect of the systemic weakness of modern liberal democracy. By using Donald Trump’s narrative strategies as an example, the author shows how populism creates in voters’ minds an imagined reality of conspiracy, danger, and loss of human decency. The process of populist communication takes the form of a story with an upcoming decisive moment, the victory of good or evil. A voter being shaped in such manner sees himself both as a part of a significant and strong community and as a victim of hostile actions of politicians on the national and international scene. The voter in such a position begins to manifest attitudes indicating a desire to regain his supposedly lost subjectivity, the extreme manifestation of which was the attack on the US Capitol on January 6, 2021.
Artykuł podejmuje problematykę zjawiska podmiotowości megalotymicznej, ujawniającej się jako efekt pośredni systemowej słabości współczesnej demokracji liberalnej. Na przykładzie strategii narracyjnych Donalda Trumpa autor wskazuje, jak populizm kreuje w wyborcach wyobrażoną rzeczywistość spisku, zagrożenia i utraty ludzkiej wartości. Proces komunikowania populistycznego przybiera formę opowieści z nadchodzącym rozstrzygnięciem w postaci zwycięstwa dobra lub zła. Wyborca podlegający takiemu kształtowaniu postrzega siebie jednocześnie jako element znaczącej i silnej zbiorowości i jako ofiarę wrogich działań polityków na scenie krajowej i międzynarodowej. Znajdując się w takiej pozycji, wyborca zaczyna przejawiać postawy wskazujące na chęć odzyskania utraconej rzekomo podmiotowości, czego skrajnym przejawem był atak na amerykański Kapitol 6 stycznia 2021 roku.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2023, 78; 238-252
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preschool as a Shared Place. About the Fundamental Values of the University Preschool in Gdansk
Przedszkole jako miejsce wspólne. O fundamentalnych wartościach Przedszkola Uniwersyteckiego w Gdańsku
Autorzy:
Kmita-Zaniewska, Katarzyna
Maj, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30148738.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
podejście Reggio Emilia
Przedszkole Uniwersyteckie w Gdańsku
przedszkole jako miejsce wspólne
partycypacja
podmiotowość
organizacja przestrzeni
The Reggio Emilia Approach
University Preschool in Gdansk
participation
subjectivity
organization of the environment
Opis:
The article consists of two parts. In the first part, we introduce the premises of the educational philosophy of Reggio Emilia, which formed the basis for the concept of the University Preschool in Gdansk. We refer to the values that, from the perspective of adults who are part of the preschool community, were the foundation for creating everyday educational context in the University Preschool during the first three years of its functioning. In the discourse of Reggio Emilia, a preschool is not perceived so much as a place of instruction or formation, but rather as a place of education, a place where values are transmitted, discussed and constructed. Democracy, participation and subjectivity are key categories on which the narrative is focused. In the second part, these categories are the starting point for reconstructing the cultural practices present in the everyday life of the preschool which fulfill the above mentioned values. We refer to the goals of the University Preschool, the principles and conditions of its functioning. We also describe solutions, especially in the field of the organization of the educational environment, which contribute to the building of a community in which children are listened to and supported by adults.
Artykuł zasadniczo składa się z dwóch części. W pierwszej przybliżamy założenia filozofii edukacyjnej Reggio Emilia, na której opierała się koncepcja funkcjonowania Przedszkola Uniwersyteckiego w Gdańsku, oraz odwołujemy się do wartości, które z perspektywy dorosłych, będących częścią społeczności przedszkola, były fundamentem dla tworzenia codzienności edukacyjnej w Przedszkolu UG w pierwszych trzech latach jego działalności. W dyskursie Reggio Emilia przedszkole postrzegane jest bowiem nie tyle jako miejsce instrukcji czy formowania, ale jako miejsce edukacji, miejsce, w którym wartości są przekazywane, dyskutowane i konstruowane. Demokracja, partycypacja oraz podmiotowość to kluczowe kategorie, wokół których skoncentrowana jest narracja. W drugiej części tekstu stanowią one punkt wyjścia dla zrekonstruowania tych praktyk kulturowych obecnych w codzienności edukacyjnej przedszkola, które powyższe wartości urzeczywistniały. Odwołujemy się do założeń przedszkola, zasad i warunków jego funkcjonowania, oraz przedstawiamy rozwiązania, w szczególności w zakresie organizacji przestrzeni edukacyjnej, służące budowaniu wspólnoty, w której dorośli słuchali dzieci i towarzyszyli im w ich rozwoju.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2023, 17, 2; 158-185
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 253

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies