Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "pożary lasów" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-29 z 29
Tytuł:
Aktywnosc enzymatyczna jako wskaznik stanu srodowiska glebowego 12 lat po pozarze lasu
Autorzy:
Bielinska, E J
Futa, B
Kaczmarek, Z
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/802440.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
pozarzyska
aktywnosc enzymatyczna
srodowisko glebowe
lasy
pozary lasow
Opis:
W prezentowanej pracy zbadano aktywność enzymatyczną gleb leśnych po upływie 12 lat od przejścia całkowitego pożaru lasu. Proces rewitalizacji gleb zniszczonych przez pożar oceniono poprzez porównanie ich aktywności enzymatycznej z aktywnością enzymatyczną gleby bezpośrednio sąsiadującej z pożarzyskiem. Przeprowadzone badania wykazały, że po 10 latach rekultywacji proces regeneracji gleb na pożarzysku nie został zakończony. Wpływ pożaru na aktywność enzymatyczną gleb był zróżnicowany w zależności od rodzaju enzymu, co sugeruje, że jednoczesne badania aktywności szeregu enzymów pozwalają zarejestrować zmiany stanu środowiska glebowego zachodzące pod wpływem czynników stresowych. Wyższa aktywność enzymatyczna gleby w odnowieniach sztucznych niż naturalnych wskazuje na to, że pomiary aktywności wybranych enzymów mogą ułatwić wybór zabiegów związanych z renaturyzacją ekosystemów leśnych zniszczonych przez pożar.
Paper presented the study on enzymatic activity of forest soils 12 years after a total forest fire. The revitalization process of soils destroyed by the forest fire was evaluated comparing their enzymatic activity with the enzymatic activity of soils in immediate vicinity of the fire site. The studies showed that after 10 years of re-cultivation, the soil regeneration process on the fire site was not completed. The fire’s influence on soil enzymatic activity was differentiated and related to the type of enzyme what suggested that simultaneous studies of a number of enzymes enabled to register changes in soil environment condition affected by stress factors. Higher enzymatic activity of soil in the artificial renovations than in the natural ones showed that measuring activity of some selected enzymes may decide on appropriate treatments relating to re-naturization of forest ecosystems destroyed by fires.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2004, 501; 33-41
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkie pozary w lasach wschodniej Syberii i ich wplyw na proces tworzenia sie lokalnych chmur burzowych
Autorzy:
Ponomarev, E.
Ivanov, V.A.
Byckov, V.A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45655.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
chmury burzowe
oddzialywanie na srodowisko
lasy
Syberia
monitoring
pozary wielkoobszarowe
pozary lasow
lesnictwo
wyladowania atmosferyczne
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2005, 4; 19-28
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of nurses in addressing health effects of climate change and wildfires
Rola pielęgniarek w przeciwdziałaniu skutkom zdrowotnym zmian klimatycznych i pożarów lasów
Autorzy:
Baykara Mat, Seda Tugba
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056548.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
wildfires
climate change
nurses
nursing
health
pożary lasów
zmiany klimatyczne
pielęgniarki
pielęgniarstwo
zdrowie
Opis:
The present study reviews existing evidence regarding the role of nursing in responses to climate change and wildfires caused by climate change, with the aim of enhancing nurses’ awareness about these issues. A total of 21 studies published between 2014 to 2021 and written in English or Turkish were included in the review. Analysis focused on the role of nursing in lessening negative impacts from climate change and wildfires. There is evidence to suggest that nurses can significantly assist with the prevention and alleviation of the effects of climate change and wildfires. Based on these findings, it is recommended that nurses take an active role in reducing likely risks and responding effectively when needed. The importance of flexible and proactive health systems that can predict needs during emergencies is also highlighted. Nurses should lead the way in designing national and international policies on emergencies and disasters, making suggestions, and contributing to national emergency response plans, management of human resources, and the continuity of basic care services.
W niniejszym opracowaniu dokonano przeglądu istniejących dowodów dotyczących roli pielęgniarstwa w odpowiedzi na zmiany klimatu i pożary lasów nimi spowodowane, w celu zwiększenia świadomości pielęgniarek na temat tych zagadnień. Do przeglądu włączono łącznie 21 badań opublikowanych w latach 2014-2021 i napisanych w języku angielskim lub tureckim. Analiza skupiła się na roli pielęgniarstwa w zmniejszaniu negatywnego wpływu zmian klimatu i pożarów lasów. Istnieją dowody sugerujące, że pielęgniarki mogą znacząco pomóc w zapobieganiu i łagodzeniu skutków zmian klimatycznych i pożarów lasów. W oparciu o te wyniki zaleca się pielęgniarkom podjęcie aktywnej roli w zmniejszaniu prawdopodobnego ryzyka i skutecznym reagowaniu w razie potrzeby, a także podkreśla się znaczenie elastycznych i proaktywnych systemów opieki zdrowotnej, które mogą przewidzieć potrzeby w sytuacjach kryzysowych. Pielęgniarki powinny odgrywać wiodącą rolę w tworzeniu krajowej i międzynarodowej polityki dotyczącej sytuacji kryzysowych i katastrof, zgłaszać sugestie i wnosić wkład do krajowych planów reagowania kryzysowego, zarządzania zasobami ludzkimi i ciągłości podstawowych usług opieki.
Źródło:
Health Problems of Civilization; 2022, 16, 1; 31-36
2353-6942
2354-0265
Pojawia się w:
Health Problems of Civilization
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ kontrolowanych pożarów lasów na potencjał mineralizacyjny azotu w glebie
The effect of controlled forest fire on soli potential for nitrogen mineralization
Autorzy:
Prędecka, A.
Russel, S.
Chojnicki, J.
Gozdowski, D.
Dmochowski, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339286.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gleba leśna
potencjał mineralizacyjny
pożary lasów
forest fire
forest soil
nitrogen mineralization potential
Opis:
Przedmiotem pracy jest określenie wpływu pożarów kontrolowanych na potencjał mineralizacyjny azotu w glebach leśnych Nadleśnictwa Drewnica i Puszczy Białej. Próbki gleby pobierano z powierzchni spalonej, ekotonu i powierzchni kontrolnej. Potencjał mineralizacyjny azotu w badanych glebach leśnych zaraz po pożarach kontrolowanych był najwyższy na obszarze znajdującym się poza zasięgiem pożaru (powierzchnia kontrolna), w ściółce lasu (warstwa spopielałych częściowo lub całkowicie resztek organicznych) i na głębokości 0-5 cm. Wartość potencjału mineralizacyjnego azotu zmniejszała się istotnie wraz z głębokością (powierzchnia badawcza w Nadleśnictwie Ostrów Mazowiecka i Nadleśnictwie Wyszków), natomiast nie stwierdzono wpływu pożaru na wartość tego potencjału.
The aim of this study was to determine the effect of fire on nitrogen mineralization potential of forest soils in Forest District Drewnica and in the Biała Forest. Soil samples were collected from burned mesocosms, ecotones and control areas. The controlled forest fire decreased soil potential for nitrogen mineralization. The nitrogen mineralization potential just after controlled fire was the highest in control areas, in forest litter (a layer of partly or totally burnt organic remains) and at a depth of 0-5 cm. The value of nitrogen mineralization potential significantly decreased with depth (in the Biała Forest District) but fire did not affect the value of this potential.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 2; 143-151
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność aktywności fosfataz oraz zawartości fosforu i węgla w wierzchniej warstwie gleby rok po pożarze lasu
Variation in the activity of phosphatases and the content of phosphorus and carbon in the top layer of soil one year after a forest fire
Autorzy:
Lemanowicz, J.
Bartkowiak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/886569.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
lasy
pozary lasow
gleby
warstwa wierzchnia
fosfatazy
wegiel
fosfor
zawartosc wegla
zawartosc fosforu
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2015, 24, 2[68]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw pozaru na biegaczowate [Carabidae, Col.] na przykladzie pozarzyska w Potrzebowicach. Zaleznosc miedzy stanem rozwoju a stopniem destrukcji
Autorzy:
Szyszko, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/821272.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
pozarzyska
sklad gatunkowy
owady
pozary lasow
lesnictwo
dynamika liczebnosci
biegaczowate
Nadlesnictwo Potrzebowice
Carabidae
liczebnosc
Źródło:
Sylwan; 2001, 145, 12; 29-45
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zanieczyszczenia srodowiska emisjami dymowymi z pozarow lasu na podstawie danych satelitarnych
Autorzy:
Trofimova, N.V.
Suchinin, A.I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45483.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
gazy
dymy
Rosja
satelita TERRA
Zabajkale
lasy
teledetekcja satelitarna
monitoring
pozary lasow
lesnictwo
zanieczyszczenia powietrza
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2005, 3; 7-15
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw pozarow o roznej intensywnosci na zgrupowania biegaczowatych [Coleoptera, Carabidae] zamieszkujacych drzewostany sosnowe w roznym wieku
Autorzy:
Sklodowski, J.W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/821783.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
drzewostany sosnowe
drzewostany popozarowe
liczebnosc populacji
sklad gatunkowy
owady
populacje zwierzat
pozary lasow
lesnictwo
biegaczowate
Carabidae
Źródło:
Sylwan; 1994, 138, 12; 131-144
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki powstawania i rozwoju pozarow, niektore dzialania organizacyjne oraz aktualne zagadnienia hodowlane i ochronne na pozarzysku w Nadlesnictwie Rudy Raciborskie
Autorzy:
Szabla, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/822220.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
pozarzyska
hodowla lasu
odnowienia lasu
zagrozenie pozarowe
lasy
pozary lasow
lesnictwo
zagospodarowanie terenu
Nadlesnictwo Rudy Raciborskie
Źródło:
Sylwan; 1994, 138, 06; 75-83
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza palnosci lasow Zabajkala w 2003 roku wedlug danych z satelity NOAA i Landsatu ETM
Autorzy:
Slinkina, O.A.
Pavlicenko, E.A.
Mis'kiv, S.I.
Suchinin, A.I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45324.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
satelita NOAA
satelita Landsat ETM
Rosja
Zabajkale
zagrozenie pozarowe
lasy
teledetekcja satelitarna
monitoring
pozary lasow
lesnictwo
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2005, 2; 7-16
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wystepowanie pozarow lasu w Syberii Srodkowej w zaleznosci od szerokosci geograficznej i ocena uszkodzenia lasow
Geographic conditionality of wildfires and estimation of damages of forests of Central Siberia
Autorzy:
Ponomarev, E.I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45793.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
uszkodzenia drzewostanow
szerokosc geograficzna
Syberia Srodkowa
czynniki antropogeniczne
lasy
pozary lasow
lesnictwo
czynniki naturalne
rozmieszczenie przestrzenne
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2008, 69, 2; 109-115
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wilgotności względnej powietrza na występowanie pożarów w lasach w centralnej Polsce
The influence of relative humidity on fires in forests of Central Poland
Autorzy:
Konca-Kedzierska, K.
Pianko-Kluczynska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45472.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
lesnictwo
lasy
pozary lasow
czynniki srodowiska
wilgotnosc powietrza
wilgotnosc wzgledna
niska wilgotnosc powietrza
prognozy pogody
prognozy dlugoterminowe
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2018, 79, 3
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogien a ekologiczne przystosowania Pinus brutia i Cedrus libani do odnowienia
Autorzy:
Kwiatkowski, G
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/814478.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
odnowienia lasu
Pinus brutia
gospodarka lesna
lesnictwo tropikalne
pozary lasow
lesnictwo
lasy tropikalne
Cedrus libani
drzewa lesne
Źródło:
Sylwan; 1996, 140, 04; 73-78
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalizacja i interpretacja osadów po pożarach lasów – studium przypadku
Location and interpretation of post-forest-fire sediments – case studies
Autorzy:
Przepióra, Paweł
Król, Grzegorz
Frączek, Marcin
Kalicki, Tomasz
Kłusakiewicz, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765050.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historyczne i współczesne pożary lasów
typy osadów
paleogeografia
Historical and present day forest fires
type of sediments
paleogeography
Opis:
Forest fires are common phenomenon in many countries, including Poland. Forest divisions are the institutions responsible for their monitoring and control. Their task is to detect, fight and counteract the fire forest effects. For a long time forest divisions have maintained the database of forest fires, since 2010 in digital version (Information System of the State Forests – SILP, Llas.2). The information gathered in SILP includes the classification, size and location of fires. The Information for the years 2010–2014 was obtained from the Forest Division Suchedniów (Świętokrzyskie province). Most fires were small, often limited to undergrowth and soil cover (less than 1 ha), two of them were classified as medium-size fires (over 1 ha). In post-fire areas a series of shallow geological borings was made. In most profiles no fire traces (layers of charcoal, individual coals etc.) where found. Such traces were preserved on flood plains, under the edges of terraces, where post-fire layer was covered by colluvial deposits. The study of forest soil pH indicate that fires which occurred many years ago did not leave any significant changes in the pH level, while in fire areas several years old pH level was lower. The results of contemporary post-fire sediments studys may be helpful in paleogeographical and geoarchaeological reconstructions (e.g. O’Connor, Evans 2005). In geological profiles it is common to find single charcoals, rarely layers. Their presence, changing the amount of sediment raises a number of controversies and problems with interpretation. In the Druć River valley (Belarus) the layer (0.2–0.35 cm) of post-fire charcoal (14C dating: younger than 200 years old) is covered with sandy colluvia (thickness 30 cm) with numerous of Neolithic and Iron Age artifacts. In this case the thickness of post-fire sediment many times exceeds sediments observed in Suchedniów Forest District, and suggests the occurrence of a very large forest fire (probably anthropogenic). After the fire, intensive soil erosion began in the burnt area, which in a short time covered fossilized charcoals layer by colluvium containing the artifacts.
Pożary lasów są częstym zjawiskiem w wielu krajach, w tym i w Polsce. Instytucjami odpowiedzialnymi za ich monitorowanie i kontrolę są nadleśnictwa. Ich zadaniem jest wykrycie oraz przeciwdziałanie skutkom pożaru lasu. Nadleśnictwa prowadzą od dłuższego czasu, od 2010 roku w formie cyfrowej (System Informacji Lasów Państwowych – SILP, Llas.2), bazy danych dotyczące klasyfikacji, wielkości i lokalizacji pożarów lasów. Informacje za lata 2010–2014 pozyskano z Nadleśnictwa Suchedniów (woj. świętokrzyskie). Przeważnie pożary były małe, często ograniczone do podszycia i pokrywy glebowej (poniżej 1 ha), dwa z nich zostały sklasyfikowane jako pożary średnie (ponad 1 ha). Na terenach popożarowych wykonano szereg płytkich wierceń geologicznych. W większości profili nie odnotowano żadnych śladów po pożarach (warstw węgla, pojedynczych węgli etc.). Takie ślady zachowały się na terenach zalewowych, pod krawędziami teras, gdzie warstwa po pożarze była przykryta deluwiami. Badania pH gleby leśnej wskazują na to, że pożary sprzed wielu lat nie pozostawiły żadnych znaczących zmian w poziomie pH, natomiast w miejscach, gdzie pożary miały miejsce kilka lat temu poziom pH był niższy. Wyniki badań współczesnych warstw pożarowych mogą być pomocne w paleogeograficznych i geoarcheologicznych rekonstrukcjach (np. O’Connor, Evans 2005). W profilach geologicznych powszechne są pojedyncze węgle, rzadziej warstwy. Ich obecność, zmienna ilość osadów budzi jednak szereg kontrowersji i problemów interpretacyjnych. Przykładem może być stanowisko w dolinie Druci (Białoruś), gdzie warstwa (0,2–0,35 cm) węgli popożarowych (datowanie 14C – osady młodsze niż 200 lat) jest przykryta piaszczystymi deluwiami (grubość 30 cm) z licznymi artefaktami neolitycznymi i z epoki żelaza. W tym przypadku miąższość warstwy pożarowej wielokrotnie przewyższa osady obserwowane na terenie Nadleśnictwa Suchedniów, sugerując wystąpienie bardzo dużego pożaru lasu (prawdopodobnie antropogenicznego). Po pożarze, na odsłoniętej powierzchni, doszło do intensywnej erozji gleby, co doprowadziło w krótkim czasie do przykrycia warstwy węgla przez deluwia zawierające redeponowane artefakty.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2017, 16
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieloletnia zmienność pożarów lasów w wybranych 28 krajach Europy, Kanadzie i USA
Long-Term Variability of Forest Fires in Selected 28 European Countries, Canada and the USA
Autorzy:
Grajewski, S. M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/373405.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego
Tematy:
pożary lasów
liczba pożarów lasów
spalona powierzchnia leśna
trendy
zabezpieczenie przeciwpożarowe lasów
forest fires
number of forest fires
burnt forest area
trends
forest fire protection
Opis:
Cel: Zasadniczym celem artykułu jest określenie wieloletniej zmienności liczby pożarów lasów i spalonej powierzchni leśnej w wybranych 28 krajach Europy, Kanadzie i USA oraz ocena skuteczności systemów zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów w tych państwach. Celem dodatkowym jest wydzielenie grup krajów podobnych pod względem występowania pożarów lasów oraz skuteczności działania systemów zabezpieczenia przeciwpożarowego obszarów leśnych. Wprowadzenie: Pożary lasów skutkują nie tylko wymiernymi stratami gospodarczymi, ale najczęściej powodują również poważne zmiany w ekosystemach leśnych. Tym samym przyczyniają się do pogarszania jakości życia społeczeństw. Pożarami zagrożonych jest na świecie około 40% powierzchni lasów, a w Europie ponad 60%. Dodatkowo ze względu na ocieplanie klimatu, spadek wielkości opadów atmosferycznych i wydłużanie się okresów bezdeszczowych prognozuje się, że zagrożenie pożarowe lasów będzie wzrastać, co przełoży się nie tylko na większą liczbę pożarów, ale sprzyjać będzie ich intensywnemu rozprzestrzenianiu. W tym kontekście prowadzenie na bieżąco analiz pożarów lasów nabiera szczególnego znaczenia. Metodologia: Analizie poddano dane o liczbie pożarów lasów, spalonej powierzchni leśnej i średniej powierzchni pojedynczego pożaru dla 28 krajów europejskich, Kanady i USA. Liczbę pożarów i spaloną powierzchnię odniesiono do powierzchni lasów w poszczególnych krajach, dokonując przeliczenia wartości tych charakterystyk na 1000 ha powierzchni leśnej danego państwa. Dla będących w dyspozycji różnej długości serii danych dokonano oceny trendów za pomocą nieparametrycznego testu Manna-Kendalla. Do grupowania krajów pod względem występowania pożarów lasów oraz skuteczności systemów zabezpieczenia pożarowego obszarów leśnych w latach 1990–2015 wykorzystano hierarchiczną metodę analizy skupień z zastosowaniem euklidesowej miary odległości i metody aglomeracji Warda. Wnioski: Przeprowadzone dla 30 krajów badania generalnie nie potwierdziły poglądów niektórych badaczy dotyczących możliwości zwiększania się liczby pożarów lasów czy też rozmiaru spalonych powierzchni leśnych w konsekwencji zmian ziemskiego klimatu. Niemniej dla niektórych państw odnotowano potwierdzone statystycznie niepokojące tendencje wzrostowe tych cech. Najniższa wartość średniej powierzchni pożaru lasu charakteryzuje Czechy, Finlandię, Niemcy, Austrię, Szwecję, Litwę, Łotwę, Polskę i Ukrainę. Uprawnia to do stwierdzenia, że w krajach tych skuteczność przeciwpożarowego zabezpieczenia obszarów leśnych jest najwyższa. Pod względem liczby pożarów i spalonej powierzchni leśnej Polska tworzy wspólną grupę z Węgrami, Turcją, Francją i Bułgarią. Hierarchiczna analiza skupień z użyciem wskaźników liniowego tempa zmian dla liczby pożarów, spalonej powierzchni i dla średniej powierzchni pożaru (wartości Sen’s slope) oraz średniej powierzchni pożaru lasu skupia Polskę z Łotwą, Słowacją, Ukrainą i Białorusią obok Finlandii, Czech, Litwy, Niemiec, Szwecji i Austrii.
Aim: The primary aim of this paper was to determine long-term variability in the number of forest fires and burnt forest area in selected 28 European countries, Canada and the USA and to assess the effectiveness of fire protection systems in the forests of those countries. The secondary aim was to identify similarities between the analysed countries in terms of the incidence of forest fires and the effectiveness of forest fire protection systems. Introduction: Forest fires not only cause tangible economic losses, but they also typically result in serious changes in forest ecosystems. By affecting fauna, flora and the air, among other things, they simultaneously contribute to a deterioration of living conditions. Worldwide approx. 40% forested areas are at risk of forest fires, while in Europe it is over 60%. Additionally, due to climate change, decreasing precipitation and prolonged periods with no rainfall it is forecast that fire hazard in forests is going to increase, which will not only be manifested in a greater number of fires, but will also contribute to their intensive spreading. In this context, it is crucial to conduct analyses of forest fires. Methodology: Analyses were conducted on data concerning the number of forest fires, burnt forest areas and the mean area of a single fire in 28 European countries, Canada and the USA. The number of fires and the burnt area were compared to the total forested areas in individual countries by converting the values of these characteristics per 1000 ha forested area in a given country. Trends for the available varying lengths of data series were determined using the non-parametric Mann-Kendall test. Countries were clustered in terms of the incidence of forest fires and the effectiveness of fire protection systems in the years 1990-2015 using the hierarchical method of cluster analysis based on Euclidean distances and the Ward agglomeration method. Conclusions: Generally, the analyses conducted in the above-mentioned 30 countries did not confirm forecasts on the increasing numbers of forest fires or burnt forest areas, which may be explained e.g. by the consequences of climate change. Nevertheless, in some countries statistically disturbing trends were observed for these characteristics. The lowest mean forest fire areas were recorded for the Czech Republic, Finland, Germany, Austria, Sweden, Lithuania, Latvia, Poland and Ukraine, which indicates that those countries had the highest effectiveness of forest fire protection measures. In terms of the number of fires and burnt forested area Poland is clustered with Hungary, Turkey, France and Bulgaria. Hierarchical cluster analysis using linear indices for changes in the number of forest fires, burnt area and mean fire area (Sen’s slope) as well as mean forest fire area clustered Poland with Latvia, Slovakia, Ukraine and Belarus next to Finland, the Czech Republic, Lithuania, Germany, Sweden and Austria.
Źródło:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza; 2017, 47, 3; 46-61
1895-8443
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentaryzacja pożarów lasów w Europie na podstawie obrazów satelitarnych
The inventory of forest fires in Europe from satellite images
Autorzy:
Mierczyk, M.
Mycke-Dominko, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/132201.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
pożary lasów
obszary spalone
dane shape
European Forest Fire Information
EFFIS
obraz satelitarny
forest fires
burnt areas
shapefiles
satellite imagery
Opis:
Satellite remote sensing has supplied many techniques for mapping the extent of the burned areas, as well as analyzing post-fi re land cover changes. As a quick and low-cost method it is used for detecting and monitoring forest fi res on a large scale. This work presents a list of forest fires of the area bigger than 1000 hectares in Europe in 2011 and the main causes of this natural disaster. Following the document concerned with burnt areas issued European Forest Fire Information System (EFFIS) an analysis of the basic climatic and height characteristics impact was prepared. To prepare a list of definite areas some considerations of method were performed. Total burnt forest areas including broad leaves forests, coniferous, mixed forests, sclerophyllous vegetation and transitional woodland scrubs (based on the Corine legend) bigger than 1000 hectares were separated. The territories situated out of Europe were removed. As a result of the analysis the list of 17 burnt forest areas was created. This work also shows a brief characteristics of the forest fi res problem in Europe as well as an influence of the global climate change. Furthermore, there are presented planning, management and prevention tasks in the Mediterranean region in Europe, to understand the exact distribution of large scale forest fires.
Źródło:
Teledetekcja Środowiska; 2013, 49; 81-95
1644-6380
Pojawia się w:
Teledetekcja Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych jako składników mobilnego systemu monitorowania zagrożeń pożarowych w lasach
Usage of unmanned aerial vehicles as mobile components of fire hazard monitoring system in forests
Autorzy:
Cyganczuk, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/791538.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi
Tematy:
pozary lasow
zagrozenie pozarowe
monitoring
kleski zywiolowe
drony
bezzalogowe statki powietrzne
unmanned aerial vehicle
fire
forest
natural disaster
fire hazard
Źródło:
Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach; 2016, 10
2081-1438
2391-4106
Pojawia się w:
Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości wykorzystania modelu HSI do analizy rozprzestrzeniania się pożaru lasu
Suitability of the HSI model for the analysis of the forest fire spread
Autorzy:
Brach, M.
Kaczmarowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/990875.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
pozary lasow
rozprzestrzenianie sie pozaru
System Informacji Geograficznej
wykorzystanie
indeks HSI
fire
forest
hsi index
gis
laser scanning
fire spread
Opis:
An attempt was made to determine fire selectivity for different vegetation classes and habitat conditions using the HSI (Habitat Suitability Index) model. This is an example of expert model based on theoretical knowledge and experience of researchers. HSI analyses were originally designed to study animal habitat preferences. The assessment of inherent differences in the flammability of the selected fragments of forest stands was carried out on the basis of the derivative vector layers and raster images. The obtained results show fuel characteristics of the forest environment and the theoretical paths of fire spread preferences.
Źródło:
Sylwan; 2014, 158, 10; 769-778
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola mediów społecznościowych w sytuacjach kryzysowych związanych z zagrożeniem pożarowym w lasach
The role of social media in ensuring the safety of forests
Autorzy:
Wenarski, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/791559.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi
Tematy:
lasy
zagrozenie pozarowe
zarzadzanie kryzysowe
innowacje
pozary lasow
media spolecznosciowe
forest
fire
fire hazard
crisis management
social media
innovation
forest fire
Źródło:
Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach; 2016, 10
2081-1438
2391-4106
Pojawia się w:
Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczyny pożarów i skuteczność systemu ochrony przeciwpożarowej Lasów Państwowych w latach 2010–2019 na przykładzie Nadleśnictwa Kielce
Autorzy:
Przepióra, Paweł
Kalicki, Tomasz
Żarnowiecki, Grzegorz
Król, Grzegorz
Frączek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1015920.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
forest fires
fire protection system
Kielce Forest District
meteorological conditions
duff
pożary lasów
system ochrony przeciwpożarowej
Nadleśnictwo Kielce
warunki meteorologiczne
ściółka leśna
Opis:
Celem opracowania jest ustalenie przyczyn pożarów lasów i skuteczności systemu przeciwpożarowego Lasów Państwowych na terenie Nadleśnictwa Kielce. Dokonano analizy porównawczej przebiegu wybranych danych meteorologicznych sprzyjających powstawaniu pożarów z danymi dotyczącymi pożarów lasów (bazy TETRAX elektronik, SILP, Llas.2) w latach 2010–2019, ze szczególnym uwzględnieniem pożarów o nieustalonych przyczynach. Pozwoliło to ustalić dominację czynników antropogenicznych nad naturalnymi w wywoływaniu pożarów. Stwierdzono dużą skuteczność systemu przeciwpożarowego, co związane jest m.in. z gęstą siecią dróg i brakiem większych, zwartych kompleksów leśnych.
The aim of the study is to determine the causes of the forest fires and the effectiveness of the State Forests fire protection system in Kielce Forest District. A comparative analysis of the course of selected meteorological data favoring the occurrence of fires and forest fires data (databases TETRAX electronic, SILP, Llas.2) in 2010–2019, with particular emphasis on fires with unknown causes was obtained and analyzed. This allowed to establish the dominance of anthropogenic over natural factors in forest fires ignition. The high effectiveness of the fire protection system was confirmed, which is related to i.e. with a dense network of roads and the lack of large, compact forest complexes.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2020, 19; 41-54
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ przygotowania gleby po pożarze lasu na przeżywalność i wzrost wybranych gatunków drzew
The influence of the soil preparation after the forest fire on the survival and growth of the selected tree species
Autorzy:
Ceitel, J.
Barzdajn, W.
Zientarski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026442.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
wzrost roslin
przezywalnosc
odnowienia lasu
tereny popozarowe
przygotowanie gleby
pozary lasow
lesnictwo
drzewa lesne
forest fire
artificial regeneration
soil preparation
survival
growth
Opis:
This paper refers to the investigation of the influence of the soil preparation methods and selection of the forest tree species for the forest regeneration on the surface after the forest fire and in case of the poor coniferous forest site types. Results come from the experiment established in 1994 in Notecka Forest according to the split−plots method. Five soil preparation methods were tested (furrows, furrows with subsoiler, subsoiler, full shallow ploughing and control) and six forest tree species (Scots pine, European larch, gray alder, silver birch, pedunculate oak, red oak). On the base of the analysis of variance the height growth and survival of the tested species during 6 year period were evaluated.
Źródło:
Sylwan; 2003, 147, 06; 3-13
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transboundary Air Pollution in the Krakow Agglomeration Using the HYSPLIT Model
Transgraniczne zanieczyszczenie powietrza w aglomeracji krakowskiej z zastosowaniem modelu HYSPLIT
Autorzy:
Ciepiela, Maciej
Sobczyk, Wiktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2201255.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
particulate pollution
air pollution modeling
air quality assessment
environmental monitoring
forest fires
zanieczyszczenie pyłowe
modelowanie zanieczyszczeń powietrza
ocena jakości powietrza
monitoring środowiska
pożary lasów
Opis:
The study aims to analyze the measurement data of PM10 particulate matter in the Krakow agglomeration. It develops a model of the backward trajectory of air masses to determine whether and to what extent natural phenomena, such as forest fires outside Poland, affect the level of air pollution. The article describes the process of pollutant dispersion in the Earth’s atmosphere and the principles of air monitoring in the Krakow agglomeration. The study uses 2022 measurement data from ten monitoring stations of the Chief Inspectorate of Environmental Protection in the Krakow agglomeration. Two periods of increased PM10 particulate matter were selected. On the basis of the HYSPLIT software, which uses backward air trajectories, the influx of transboundary pollution was simulated. Then, by analyzing the FIRMS fire information system, an attempt was made to document that the pollution sources considered were of natural origin and that human activity did not in any way determine the emissions and their magnitude.
Celem badań była analiza danych pomiarowych pyłów zawieszonych PM10 na terenie aglomeracji krakowskiej oraz wykonanie modelu trajektorii wstecznych mas powietrza w celu określenia, czy i w jakim stopniu zjawiska naturalne, takie jak pożary lasów poza granicami Polski, wpływają na stopień zanieczyszczenia powietrza. W artykule opisano proces dyspersji zanieczyszczeń w atmosferze ziemskiej oraz zasady monitoringu powietrza w aglomeracji krakowskiej. Do opracowania posłużono się danymi pomiarowymi z 2022 r. z dziesięciu stacji monitoringu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, znajdujących się na terenie aglomeracji krakowskiej, gdzie wytypowano dwa epizody zwiększonego stopnia zanieczyszczenia pyłami zawieszonymi PM10. Bazując na oprogramowaniu HYSPLIT, który wykorzystuje wsteczne trajektorie powietrza, przeprowadzono symulację napływu zanieczyszczeń transgranicznych. Następnie analizując system informacji o pożarach FIRMS, podjęto się próby udokumentowania, iż uwzględnione źródła zanieczyszczeń miały pochodzenie naturalne, a działalność człowieka w żaden sposób nie decydowała o emisji i jej wielkości.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2023, 1; 161-167
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postęp w technice gaszenia pożarów lasów
Advances in forest fires extinguishing techniques
Autorzy:
Karpowicz, M.
Gniazdowska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/791545.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi
Tematy:
lasy
pozary lasow
gaszenie pozarow
postep techniczny
srodki gasnicze
zwilzacze
zageszczacze
sprzet gasniczy
fire
forest fire
extinguishing technique
extinguishing agent
wetting agent
thickener
fire-fighting equipment
Źródło:
Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach; 2016, 10
2081-1438
2391-4106
Pojawia się w:
Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ pożaru lasu na czas opóźnienia odpływu bezpośredniego wód opadowych z małej zlewni w Kalabrii
Effect of forest fire on lag time of direct runoff of rainfall in a small catchment in Calabria
Autorzy:
Cogliandro, V.
Krajewski, A.
Rutkowska, A.
Porto, P.
Banasik, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/987065.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
lasy
pozary lasow
oddzialywanie na srodowisko
zlewnie lesne
zlewnie male
wody opadowe
odplyw wody
odplyw bezposredni
Kalabria
Wlochy
forest hydrology
forest fire
rainfall−runoff
lag time
Opis:
Hydrological processes in forested areas such as runoff and erosion after heavy rainfalls are sensitive to changes in land surface properties that can be significantly modified by fire. Rainfall−runoff events recorded in a small forested catchment in Calabria (southern Italy), of area of 1.36 hectare, in the period of 2014−2015, were analyzed to check differences in lag time of direct runoff, i.e. the basic characteristics in rainfall−runoff modelling, before and after the forest fire. Lag time, defined as the elapsed time between the occurrence of the centroids of the effective rainfall intensity hyetograph and the storm runoff hydrograph, was computed with the use of two methods of effective rainfall estimation, i.e. CN−SCS (Soil Conservation Service) and Duband method. In the first one effective rainfall starts after no runoff period, when rain water is used for inter− ception, filling local depressions and high infiltration. In the other one, effective rainfall starts at the beginning of rain and then increases more gentle than in the first method. The results show that in response to the forest fire, the average lag time was reduced to 28% of the average value representative for original conditions when CN−SCS method was used (from 0.530 h before the forest fire to 0.145 h after the fire) and to 38% when the other method was used (from 0.637 h to 0.243 h, respectively). Significance of the differences in lag time was confirmed statistically with Mann−Whitney U test. The results of the investigation, i.e. reduction of lag time, and in consequence higher value and earlier appearance of peak discharge, confirm the thesis that forest fire would increase the risk of flood flows.
Źródło:
Sylwan; 2017, 161, 08; 677-684
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany ilościowe dna lasu i struktury drzewostanów sosnowych II i III klasy wieku na siedlisku boru świeżego po pożarze pokrywy gleby
Quantitative changes in the structure of pine stands of 2nd and 3rd age class and the forest floor following understorey fire in a fresh-coniferous forest
Autorzy:
Rywka, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45337.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
lesnictwo
siedlisko boru swiezego
drzewostany sosnowe
drzewostany II klasy wieku
drzewostany III klasy wieku
pozary lasow
pozary pokrywy gleby
dno lasu
drewno martwe
drewno lezace
grubosc sciolki
pokrycie powierzchni
zmiany ilosciowe
struktura drzewostanu
zmiany struktury drzewostanu
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2012, 73, 1
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ głębokości zaburzenia na liczbę gatunków szkodników sosny pospolitej (Pinus sylvestris L.) oraz ich liczebność w borach północno-wschodniego Kazachstanu
Influence of the disturbance depth on the number of Pinus sylvestris L. pest species and their abundance in the forests of north-eastern Kazakhstan
Autorzy:
Mussayeva, B.
Mokrzycki, T.
Sarsekova, D.
Osserkhan, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/985749.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
Kazachstan
drzewostany sosnowe
zagrozenia drzewostanow
pozary lasow
huragany
drzewostany uszkodzone
sosna zwyczajna
Pinus sylvestris
szkodniki roslin
szkodniki pierwotne
szkodniki wtorne
wystepowanie
primary insect pests
secondary insect pests
scots pine
kazakhstan
Opis:
The research was carried out in the economic and natural Forest Reserve ‘Yertys Ormany’ in Pavlodarsk Oblast (Kazakhstan) in 2018. In the middle of May, two barrier traps of the ‘Netocia’ type (30, in total) were installed on each research plot damaged by wind, fire and great pine web – spinning pine sawfly – Acantholyda posticalis Mats. Insects were caught every month, from mid−June to mid−August. 1521 insects belonging to 67 species and 23 families were caught in the traps. Beetles clearly dominated. We also observed a great pine web and sirex woodwasp Sirex noctilio Fabr. Of the beetles caught, 10% were thermophilic jewel beetles or metallic wood−boring beetles Buprestidae, among which Chalcophora mariana (L.) dominated. The highest average number of individuals was observed on sites damaged by A. posticalis, however, differences between the plots turned to be insignificant. The highest significant average number of species was observed on sites damaged by the fire and by the wind. The GLM analysis indicated the highest mean values of the Margalef index in plots damaged by fire and by the wind, but did not show significant differences between the average values of the fidelity index of the assemblages. The research confirmed the hypothesis of a greater number of species and individuals, and a higher diversity of pests in pine stands more strongly disturbed (i.e. damaged by the fire and by the wind). At the same time, there were no differences between the most seriously disturbed variants.
Źródło:
Sylwan; 2019, 163, 12; 1035-1042
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura zbiorowisk grzybów mykoryzowych po pożarze drzewostanu sosny zwyczajnej na siedlisku boru suchego
Structure of post-fire ectomycorrhizal communities of Scots pine stand in a dry coniferous forest habitat
Autorzy:
Hilszczańska, D.
Gil, W.
Olszowska, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/980282.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
siedlisko boru suchego
drzewostany sosnowe
pozary lasow
tereny popozarowe
sosna zwyczajna
Pinus sylvestris
mikoryza
grzyby mikoryzowe
zbiorowiska grzybow
struktura zbiorowisk
roznorodnosc gatunkowa
forest fire
mycorrhiza
fungi
scots pine
coniferous forest habitat
Opis:
Ectomycorrhizal communities associated with Pinus sylvestris growing on dry coniferous forest habitat after the fire were studied. In order to investigate the fire effect on ectomycorrhizal fungi and changes of soil parameters in the upper (0−15 cm) soil layer three study plots were established: 1 – the control, 2 – fire zone left for artificial renewal (with the economic method of renewal) and 3 – fire zone left for natural renewal. The analysis of mycorrhizae revealed presence of eight mycorrhizal fungi on Scots pine roots and the value of Shannon−Wiener species diversity index H’ equaled to 1.76. The most abundant were mycorrhizae formed by Tomentella feruginea (31.7%) and Hebeloma crustuliniforme (23.3%). The fraction of Paxillus involutus and Rhizopogon sp. mycorrhizae was 16.7% and 13.0%, respectively. The lowest was the number of Thelephora terrestris mycorrhizae (only 1.7%). At the site 2, number of mycorrhizal fungi diminished to five and Shannon−Wiener species diversity index was also lower (1.37). The predominant were mycorrhizae of Cenococcum geophilum (26.7%) and P. involutus (21.7%), whilst the lowest were mycorrhizae of Suillus luteus (1.7%). Although at the third site the number of ectomycorrhizal fungi was the same as on the site 2, the dominance of Thelephora terrestris (66.7%) caused that Shannon−Wiener’s species diversity index was the lowest (1.05). Mycorrhizae of Paxillus involutus and Wilcoxina mikolae were characterised by similar abundance (13.3% and 11.7%, respectively). The lowest number of mycorrhizae was observed for Tomentella sp. (3.3%). Analysis of soil parameters showed an increase of pH on burnt sites in comparison to the control. The soil of burnt sites were also characterised by lower value of C and C/N ratio than the soil on the control treatment. The result showed that ubiquitous mycorrhizal fungi, such as T. terrestis, are able to persist on roots in changed soil environment with low content of nutritions.
Źródło:
Sylwan; 2019, 163, 01; 71-79
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-29 z 29

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies