Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "platonizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
Czy fizyka wskazuje na istnienie transcendencji? Dyskusja wokół książki "Fizyk w jaskini światów"
Does Physics Point to the Existence of Transcendence? Discussion of the Book: "Fizyk w jaskini światów" ["A Physicist in the Cave of Worlds"] by Krzysztof A. Meissner (conversation with Jerzy Sosnowski), Biblioteka Więzi, Vol. 389, Warszawa 2023
Autorzy:
Buczkowska, Janina
Krokos, Jan
Lemańska, Anna
Świeżyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39572155.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fizyka
transcendencja
filozofia nauki
filozofia fizyki
platonizm
physics
transcendence
philosophy of science
philosophy of physics
Platonism
Opis:
Profesor Krzysztof A. Meissner proponuje obraz transcendencji wynikającej z poznawania świata przez fizykę, która oznacza świat uniwersalnych i niezmiennych praw przyrody. Czy tego rodzaju wypowiedzi są uprawnione na gruncie fizyki, czy też należy uznać je za określony pogląd filozoficzny? Czy istnienie praw przyrody wskazuje na istnienie jakiejś transcendencji? Publikacja jest zapisem dyskusji wokół książki: Krzysztof A. Meissner, Fizyk w jaskini światów (rozmawia Jerzy Sosnowski), (Biblioteka Więzi, tom 389, Warszawa 2023), która to dyskusja odbyła się 25 marca 2023 w Instytucie Filozofii UKSW w Warszawie w ramach spotkania Katedry Filozofii Przyrody.
Professor Krzysztof A. Meissner proposes a picture of transcendence resulting from physics’ understanding of the world. The transcendence of which he speaks does not mean the Absolute-God, but the world of universal and unchanging laws of nature, which are understood by him in the shape of the Platonic world of ideas. Therefore, one may ask whether such statements are legitimate on the grounds of physics, or should they be considered a particular philosophical view? Furthermore, what is Meissner’s actual understanding of the status of “laws of nature”? Can they legitimately be considered a world of ideas? Does their existence actually indicate the existence of some transcendence? This article is the transcript of a discussion around the book A Physicist in the Cave of Worlds, (Biblioteka Więzi, Vol. 389, Warszawa 2023) by Krzysztof A. Meissner, Jerzy Sosnowski, which took place on March 25, 2023 at the Department of Philosophy of Nature of the CSWU Institute of Philosophy in Warsaw.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2023, 59, 2; 205-218
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józefa Życińskiego koncepcja relacji między religią a nauką
Autorzy:
Gutowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705425.pdf
Data publikacji:
2013-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
J. Życiński
A.N. Whitehead
metodologiczny naturalizm
metafi- zyczny naturalizm
panenteizm
platonizm w filozofii matematyki
filozofia procesu
filozofia analityczna
Opis:
W artykule omówione zostały zasadnicze idee filozoficzne, jakie abp Józef Życiński (1948-2011) wykorzystywał do ukazania harmonii teizmu chrześcijańskiego i współczesnej nauki. Są to m.in.: naturalizm metodologiczny, panenteizm, platońska filozofia matematyki, antypozytywistyczna filozofia nauki, interpretacja ontologicznych implikacji teorii naukowych, która pozwala na teistyczne dopełnienie. Koncepcje te nie składają się na wykończony i detalicznie opracowany system, ale są świadectwem samodzielności, odwagi intelektualnej i pomysłowości Życińskiego w takim modyfikowaniu teizmu za pomocą „narzędzi” filozoficznych, które pozwoliłoby na pozostawanie w ramach ortodoksji chrześcijańskiej i umożliwiało akceptację naukowego obrazu świata. Apologetyczna motywacja, widoczna w pracach Życińskiego, w żadnym razie nie podważa ich filozoficznej wartości. Jako filozof inspirowany analitycznym sposobem myślenia, dbał on bowiem o jak najbardziej bezstronne uzasadnianie swoich przekonań.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 15-30
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bóg i uniwersalia
God and universals
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591888.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
God
universals
Platonism
realism
conceptualism
nominalism
Bóg
uniwersalia
platonizm
realizm
konceptualizm
nominalizm
Opis:
W pierwszych dwóch częściach artykułu przedstawione są motywacje prowadzące do akceptacji istnienia uniwersaliów, jak również ich rodzaje. Dalej zostają wyróżnione cztery zasadnicze stanowiska w tzw. sporze o uniwersalia: realizm pojęciowy (platonizm), umiarkowany realizm pojęciowy, czyli rozwiązanie arystotelesowskie, konceptualizm i nominalizm (w różnych wersjach). W dalszych częściach artykułu przedstawiona jest krytyka rozwiązań nominalistycznych, arystotelesowskich i konceptualistycznych. Na tym tle autor argumentuje na rzecz teistycznego realizmu pojęciowego, ukazując, w jaki sposób należy zinterpretować relację pomiędzy ludzką świadomością semantyczną a uniwersaliami istniejącymi w umyśle Boga. W tym kontekście zostają wzięte pod uwagę zagadnienia dotyczące pojęć ewolucji kosmicznej i biologicznej oraz pojęcia stworzenia świata.
The first two parts of the article discuss the motivations leading to acceptance of the existence of universals, as well as their types. Four main positions in the so-called the dispute about universals are presented: conceptual realism (Platonism), moderate conceptual realism, i.e. the Aristotelian solution, conceptualism and nominalism (in various versions). Further parts of the article present a critique of nominalist, Aristotelian and conceptual solutions. Against this background, the author argues in favor of theistic conceptual realism, showing how to interpret the relationship between human semantic consciousness and universals existing in God’s mind. In this context, issues related to the concepts of cosmic and biological evolution and the concept of creation are taken into account.
Źródło:
Colloquia Theologica Ottoniana; 2019, 2; 7-34
1731-0555
2353-2998
Pojawia się w:
Colloquia Theologica Ottoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura mądrościowa a Boecjuszowe "O pocieszeniu jakie daje filozofia"
Wisdom Literature and Boethius’s "Consolation of Philosophy"
Autorzy:
Kijewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789203.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Chrystianizm Boecjusza
platonizm Boecjański
Księga Mądrości
problem zła
Boethius’ Christianism
Boethian Platonism
The Book of Wisdom
the problem of evil
Opis:
W tym artykule starałam się zarysować liczne analogie pomiędzy myślą Boecjusza a tym, co zawiera Księga Mądrości. Punktem wyjścia tych rozważań jest fakt, że w Boecjuszowym O pocieszeniu, jakie daje filozofia znajduje się bezpośredni cytat z Księgi Mądrości (8,1). Wydobywane w toku analiz podobieństwa i analogie dotyczą przede wszystkim kwestii etycznych: problemu relacji człowieka do Boga, ludzkiego cierpienia oraz kwestii zła. W kontekście najbardziej palących zagadnień, jakie jawią się w studiach nad myślą Boecjusza, jak kwestia jego chrystianizmu czy miejsca jego edukacji, być może, na bazie tych analogii, będzie można przybliżyć się nieco do rozwiązania tych problemów.
In this article, I have sought to draw numerous parallels between Boethius’s thoughts and the content of the Book of Wisdom. The starting point of these considerations is that in Boethius’ On the consolation of philosophy there is a direct quote from the Book of Wisdom (8:1). The similarities and analogies mined in the course of the analysis concern primarily ethical issues: the question of man’s relationship to God, human suffering, and the question of evil. In the context of the most pressing issues that appear in the study of Boethius’s thinking, such as the question of his Christianism or sources of Neoplatonic influences, perhaps, based on these analogies, it will be possible to move a little closer toward solving these problems.
Źródło:
Verbum Vitae; 2021, 39, 3; 1025-1050
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O platonizmie w teorii mnogości
On Platonism in Set Theory
Autorzy:
Król, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015765.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
platonizm
teoria mnogości
hermeneutyka matematyki
fenomenologia
Heidegger
konstruktywizm
intuicjonizm
platonism
set theory
hermeneutics of mathematics
phenomenology
constructivism
intuitionism
Opis:
This article points at some (strictly) mathematical methods, which often tend to display not fully conscious treatment of mathematical reality as given, existing and already-present-there. This attitude is prequisite for mathematical research (including set theory), and not merely apsychological add-on, and the methods can be best described as „platonism as method ofenquiry in mathematics” (pl.Metod.) and „platonism as mode of existence of infinity” (pl.Niesk.). Thus, platonism becomes one of the problems internal to mathematics. Identifying pl.Metod. and pl.Niesk. as such, being described here with respect to set theory, is only astarting point in the process of grasping and explaining platonism. This requires phenomenological hermeneutics of mathematics to be conceived (cf. [Z. K.]).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 225-252
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
MATEMATYKA A PRZYRODA W UJĘCIU ABPA JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO
MATHEMATICS AND THE NATURE ACCORDING TO ARCHBISHOP JÓZEF ŻYCIŃSKI
Autorzy:
Lemańska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488233.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Józef Życiński
matematyczność przyrody
platonizm
mathematicity of nature
Platonism
Opis:
In the article the views of Archbishop Józef Życiński on the relationship between nature and mathematics are outlined. Życiński states that formal structures create the basic level of nature. This enables him to explain the effectiveness of mathematics in the scientific research of the material world. He therefore accepts Platonism and the thesis of mathematicity of nature. In the article some of the difficulties of this concept are pointed out.
W artykule zostały naszkicowane poglądy ks. abpa Józefa Życińskiego na temat relacji między przyrodą a matematyką. Życiński stwierdza, że podstawowy poziom rzeczywistości przyrodniczej tworzą struktury formalne. To pozwala mu wyjaśnić skuteczność matematyki w badaniach świata materialnego. Przyjmuje zatem platonizm i tezę o matematyczności przyrody. W artykule wskazano na niektóre trudności takiej koncepcji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 283-296
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys filozoficznej doktryny Henry'ego More'a
The Sketch of the Philosophical Doctrine of Henry More
Autorzy:
Ługiewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423090.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Cambridge Platonism
soul
thinking
God
platonizm z Cambridge
dusza
myślenie
Bóg
Opis:
This paper constitutes an endeavor to present the thought of dr Henry More, a seventeenth century English philosopher and theologian, who is regarded as one of the so-called Cambridge Platonists. Historians usually consider thinkers such as Descartes, Hobbes and Spinoza as their adversaries, but it is only partially true in relation to Henry More because in his early years he was a follower of Descartes. More perceived him as a committed defender of faith and spirituality; eventually Descartes argued in favor of God’s existence and defended the immortality of the soul as well. However, a few years after Descartes’ death, More realised that the main framework of his philosophy (in particular his doctrine of the soul as a thinking thing and his explanation of natural motions in mechanical terms) was overwhelmed with errors and inaccuracies, which led to materialism, ontic accidentalism and moral relativism, and thus made a loophole to atheism and nihilism. This article illustrates both episodes in More’s life, but it also focuses on the variety of his representative conceptions. These include: his strongly non-orthodox belief in reincarnation and universal salvation influenced by the work of Plotinus and Origen; a conception of The Spirit of Nature (similar to the Platonic conception of World Soul); evidence of the existence of God; a conception of infinite space, which might have been an influence on Isaac Newton. Finally, the article deals with relations between More and his students (especially Anne Conway) and Christian Kabbalists. By describing all these aspects of More’s philosophical journey, the author of this work wishes to show his thought as an original and eclectic marriage of influences, which can be an interesting study in itself, but the author’s aim is also to draw the reader’s attention to several problems which make the designation of More as a “Platonist sensu stricto” very controversial.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2014, 26; 39-58
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O postawach fizyków wobec filozofii
On physicists’ attitudes towards philosophy
Autorzy:
Łukasik, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41302697.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
physics
philosophy
apriorism
positivism
Platonism
beauty
fizyka
filozofia
aprioryzm
pozytywizm
platonizm
piękno
Opis:
Celem artykułu jest analiza postaw fizyków wobec filozofii na przykładach stanowisk wybitnych teoretyków. Można wyróżnić postawy profilozoficzne (Einstein, Bohr, Heisenberg, von Weizsäcker, Penrose, Rovelli) oraz antyfilozoficzne (Weinberg, Hawking, Feynman). Analizie poddano argumenty fizyków za filozofią lub przeciw niej z uwzględnieniem kierunków filozoficznych, do których omawiani fizycy się odnoszą. Okazuje się, że najbardziej krytycznie odnoszą się fizycy do wszelkich koncepcji filozoficznych dopatrujących się czynników apriorycznych w ludzkim poznaniu, natomiast ci, którzy dostrzegają pozytywne znaczenie filozofii dla nauki, najczęściej nawiązują do tradycji pitagorejsko-platońskiej jako właściwej podstawy rozumienia fizyki współczesnej.
The article analyses physicists’ attitudes towards philosophy on the examples of the positions of eminent theorists. There are two physicists’ philosophical attitudes towards philosophy: pro-philosophical (Einstein, Bohr, Heisenberg, von Weizsäcker, Penrose, Rovelli) and anti-philosophical (Weinberg, Hawking, Feynman). I analyse some physicists’ arguments for or against philosophy. It is demonstrated that physicists are most critical of all philosophical conceptions that accept a priori factors in cognition, while those who recognize the significance of philosophy for science most often refer to the Pythagorean-Platonic tradition as the proper basis for understanding modern physics.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2020, 8, 2; 9-34
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ajdukiewicz alternatywny: pragmatysta i platonik
Autorzy:
Marciszewski, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705798.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
asercja
definicja realna
empiryzm
fallibilizm
fundamentalizm
intersubiektywność
matematyka obiektywna
metodologia empiryczno-historyczna
nauka dedukcyjna
nauka empiryczna
niewyczerpywalność matematyki
obiekt abstrakcyjny
platonizm
pragmatyzm
Opis:
Ajdukiewicza postrzega się jako myśliciela, który przeszedł ewolucję od radykalnego konwencjonalizmu do empiryzmu. W proponowanym tu ujęciu alternatywnym, ewolucja prowadzi do empiryzmu, ale typu pragmatycznego i z pewnym elementem platonizmu. Wyrazem pragmatyzmu jest m.in. arty-kuł Logika a doświadczenie (1947), gdzie twierdzenia logiki uważa autor za pokrewne metodologicznie zdaniom nauk przyrodniczych. Różni je stopień zależności od doświadczenia, nie zaś pełna zależność w jednym przypadku, a niezależność w drugim. Taka wizja stopniowalności cechuje też Quine'a w jego manifeście pragmatyzmu Two dogmas of empiricism. Orientacja pla-tońska pojawia się w studium Trzy pojęcia definicji (1958), gdzie Ajdukiewicz przyznaje obywatelstwo w nauce definicjom realnym, świadom, iż dotyczą one powszechników, czyli idei w sensie platońskim. Jak pogodzić empiryzm, pragmatyzm i platonizm? Tego problemu Ajdukiewicz nie podjął, staje się to więc zadaniem jego interpretatorów. W artykule proponuje się interpretację po myśli Gödla, czołowego platonika XX w. Dystansował się on od klasycznie platońskiego pogłdu, że wszystkie twierdzenia matematyki cieszą się tym samym, najwyższym stopniem konieczności. Dostrzegał między nimi, podob-nie jak Quine, róznice zależne od stopnia odległości od doświadczenia. Jest ona szczególnie duża np. w hipotezie continuum, a minimalna w przypadku elementarnych twierdzeń o liczbach naturalnych. Te drugie sprawdzają się wciąz doświadczalnie w praktyce obliczeniowej, co jest na rzecz ich prawdzi-wości argumentem pragmatycznym. A skoro dotyczą obiektów nie-fizycznych i nie-psychicznych, odnoszą się do świata platońskiego5.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 239-253
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metamorfozy Platońskiej „metafory słońca” (Respublica 509b) w hetero- i ortodoksyjnej teologii (I-III w.): gnostycyzm, Klemens z Aleksandrii i Orygenes
The metamorphosis of the Platonic “metaphor of the sun” (Respublica 509b) in heterodox and orthodox theology (I-III centuries): gnosticism, Clement of Alexandria and Origen
Autorzy:
Mrugalski, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612819.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Idea Dobra
transcendencja Boga
platonizm
gnostycyzm
Klemens Aleksandryjski
Orygenes
wpływ greckiej filozofii na chrześcijaństwo
Idea of the Good
transcendence of God
platonism
gnosticism
Clement of Alexandria
Origen
the influence of Greek philosophy on Christianity
Opis:
The metaphor of the sun, in which Plato (Republic 509b) compares the idea of the Good to the sun that dwells above the earth yet affects the phenomena occurring on it, was an inspiration for both heretical and orthodox theology in the first Christian centuries. The Gnostics, Clement of Alexandria and Origen all believed that God, like the Platonic idea of the Good, is radically transcendent in relation to the world, but at the same time is the cause of everything that exists in it. Unlike Plato, who believed that the idea of the Good is knowable and can be the subject of science, the Christian theologians of the first centuries believed that God was like a blinding light. This means that God, according to them, though intelligible, is unknowable in His essence. Therefore, God cannot be the subject of science. Another modification of the Platonic metaphor was the introduction of the element of sunlight, to which the philosopher from Athens did not refer. For the Gnostics, the rays of the sun were “eons” – spiritual beings that existed in the space between the first principle of all things and the material world. For Clement and Origen, the light that comes from the sun was the Son – the power and wisdom of God. In contrast to the Gnostics, who believed in the progressive degradation of the spiritual world through successive emanations, the Alexandrian Fathers believed that the Son possessed all the knowledge of God and therefore revealed to man the true God. Yet the revelation of God by the Son, and even the grace that assists human beings in the process of learning about God, do not give man complete knowledge of the essence of God. Thus the Gnostics, Clement and Origen, despite some doctrinal differences, all accepted the concept of the radical transcendence of God on the ontological and epistemological levels.
Źródło:
Vox Patrum; 2017, 68; 21-58
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klasyczne ujęcia problemu prawdy w „post-świecie”
The Classic Approaches to the Problem of Truth in the “Post-World”
Autorzy:
Pawlikowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075958.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
prawda
filozofia współczesna
tomizm
arystotelizm
platonizm
Truth
Contemporary Philosophy
Thomism
Aristotelianism
Platonism
Opis:
1. For many people, the contemporary culture seems to be something different from modernity, it is something resembling a special period of “post-”. At the same time, different trends are present in current culture. Some reach the genesis of nearly two and a half thousand years back, others have about half a century. Perhaps also breaks some modern belief that in every culture, “newer” means “better”. 2. Representatives of the philosophical and theological trend of “Radical Orthodoxy” noticed in this the approach of postmodernism to the pre-modern tradition. Therefore, we can say that we live and operate in a “post-world”, without leading currents of thought. On the other hand, is the current culture very different from the others when you look at it from the perspective of centuries? 3. For many philosophers, it is still important to reach to the great traditional approaches to the problem of truth. These are above all three concepts related to three great philosophical syntheses created by Plato, Aristotle and Saint Thomas Aquinas. This is also evident among the basic contemporary trends critical of the classics and philosophical tradition. 4. M. Heidegger created a certain idea of being reduced to the time determinant. For the supporters of his views, it became the overcoming of Aquinas’s theory. The German thinker also formulated a specific interpretation of Plato's views on truth. He contrasted it with Thomas's concept, especially with the definition of truth as the adequacy of thing to intellect. 5. T. Bartoś – Polish author of the new attempt to read the essence of the concept – believes, in turn, that the statements of the Angelic Doctor can be found close to the characteristics of post-modernity. He points to a certain incoherence and fragmentary nature of the problem, anthropocentrism and pragmatism of the approach, and a rejection of the unity of truth. It seems, however, that there is a lot of exaggeration in this interpretation. De facto, we are dealing here with radical criticism of Thomism as a trend that develops the views of Saint Thomas Aquinas, because none of the known Thomists do not even come close in their deliberations to the view that T. Bartoś formulated. 6. Finally, a group of philosophers using in the method of reflection the achievements of contemporary logic, representatives of analytic philosophy, generally seems to be aimed at getting rid of the term “truth” from his vocabulary. The idea of reaching their assumptions of logical positivism is difficult to discuss with his followers because of the difference in approach to the practice of philosophy itself between the “analysts” and “non-analysts”. The classic concept of philosophy, under which situates itself Platonism, Aristotelianism and Thomism, is different from the concept of linguistic or neo-positivist, which locates to analytic philosophy. 7. The classical approach to truth, especially the definition developed in the final shape in the Middle Ages, indicating the adequacy of things and the intellect as the essence of truth, therefore meets with criticism from various directions. This does not mean that they should go into oblivion, that they have been replaced by newer and better concepts, or simply refuted. The proclamation of the slogans such as “The End of the Era ...”, “The End of Truth ...” sounds propaganda. 8. The classical approach to the problem of truth has lost nothing in its argumentation. In fact, the current forms of criticism do not rely on any discussion, but on the rejection of the principles on which it is based. Heidegger proclaimed his vision of being and truth, supporting it with a hermeneutic analysis of ancient works. He claimed that this vision is contained in the properly read outlooks of ancient Greek thinkers. The current of philosophy practiced with the use of modern logic tools considers reality only in so far as it can be translated into a “language fact”. This is the analysis of language and not reality. The proposal to read the theory of truth contained in the works of Aquinas, submitted by T. Bartoś to be a projection of some interpretative grid on the expression Thomas's interpretation, wherein the radically differs from the recognized positions. 9. It seems that in the whirlwind of ideologies present in philosophy, science and culture in general, it remains to preserve the classical approach to the problem of truth and develop them according to their essential elements. Compilation with principles that are not appropriate to them will not result in the presentation of their authentic content. They are permanent achievements of culture, philosophically justified. Recourse to reality, confrontation with it, makes the classic approaches open in terms of development. None of them provides a closed system also adopted a priori or received by the conversion performed according to a specified number of regulations. The development of the classical approaches to the problem of truth is theoretically interesting for the whole field of philosophy and as such should be supported.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 313-344
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baśń o Erosie i Psyche Apulejusza z Madaury. Duchowe aspekty baśni
The tale of Cupid and Psyche by Lucius Apuleius Madaurensis. The spiritual aspects of the tale
Autorzy:
Pawłowski, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614250.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Apulejusz
Eros i Psyche
Metamorfozy
starożytne misteria
misteriozofia
średni platonizm
Apuleius
Cupid and Psyche
Metamorphoses
ancient mysteries
mysteriosophy
Middle Platonism
Opis:
This work will discuss the eponymous tale of „Cupid and Psyche”, originally written as a part of Lucius Apuleius Madaurensis’ „Metamorphoses”. The tale’s main thread, the motif of Psyche making an effort to reclaim Cupid’s lost affection, is depicted through the means of mysteriosophic context of Apuleius’ philosophy, as well as his theory on love. The work will draw upon the characteristic motifs of the ancient sacred mysteries, thus suggesting that the story of Psyche’s trials and tribulations is somewhat an allegory of the spiritual development of man, who searches for love to find the meaning of his life and the fulfillment of his spiritual yearning for the eternal and the divine.
Źródło:
Vox Patrum; 2016, 65; 533-546
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Catharsis in phaedo and republic of Plato
Motyw oczyszczeń w fedonie i państwie Platona
Autorzy:
Pawłowski, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034790.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
Platon
mit
misteria
katharsis
oczyszczenia
średni platonizm
Plato
myth
mystery
mysteries
catharsis
middle platonism
Opis:
The article takes up the topic of mystical motif of catharsis present in Plato’s dialogues Phaedo and Republic as well as their links with the mysticism of the Ancient Greek mysteries. The philosophical catharsis is a result of touching the divine, transcendent Truth.
Oczyszczenie (katharsis) to motyw typowo misteryjny (orfi cki). W misteriach orfi ckich oczyszczenia przybierały dwojaką formę. Pierwsze miały charakter ciągły i realizowały się w tzw. „życiu orfi ckim” (które jest jakby pierwsza formą „życia fi lozofi cznego”). Drugie spełniały się poprzez misteryjne wtajemniczenia, których istotę stanowiło duchowe doświadczenie boskości (nadprzyrodzoności). Motyw oczyszczeń w obu tych formułach odnajdujemy w dialogach Platona. Pierwsza przyjmuje formę tzw. „życia fi lozofi cznego”, które praktycznie realizuje ideał melete thanatu. Druga spełnia się poprzez dążenie do prawdy, a w punkcie kulminacyjnym przyjmuje postać duchowego doświadczenia prawdy absolutnej, którą okazuje się Bóg. Doświadczenie Prawdy absolutnej jest tu równoważne z misteryjnym wtajemniczeniem w boskość. Filozofi a w swym dążeniu do prawdy przybiera na poziomie duchowym formę filozofi cznych wtajemniczeń. Tym samym wszelkie dążenie do prawdy w formule platońskiej to niejako wejście w oczyszczające (i zarazem przyciągające) pole Prawdy absolutnej.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2019, 18, 3; 67-74
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odkrycie niecielesności i nadprzyrodzoności w filozofii średnioplatońskiej i jego egzystencjalne konsekwencje
The Discovery of Incorporeality and the Supernatural in Middle Platonism and its Existential Consequences
Autorzy:
Pawłowski, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048296.pdf
Data publikacji:
2016-07-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Middle Platonism
Apueius
Alcinous
Plutarch
Maximus
mysticism
średni platonizm
Apulejusz
Alkinous
Maksymus
mistycyzm
Opis:
The most important and enduring input of Middle Platonism is the way it unveiled the fascinating depths of human nature in its supernatural dimension, and its greatest secrets, including the most important and most sacred mystery of human love, which is the initiation into divinity itself. The discovery of the supernatural dimension of the human nature enforced a change from materialistic life preferences to spiritual ones — it was the consequence of accepting the supernatural aspects of human existence, but also, above all, it revealed its fascinating and mysterious depth in which divinity itself is both hidden and somehow exposed (although only to those who are initiated). Middle Platonic philosophers returned to Platonic postulates: “follow God” and “imitate to God,” which replaced the Stoic “live in accordance with nature” and “follow nature.” In the eyes of the Platonics, the new direction of human ethical development was to be found in imitating the transcendent and incorporeal divinity.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2016, 13; 77-95
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieczysław Gogacz’s Account of Ethics of Protecting Persons
Mieczysława Gogacza teoria etyki chronienia osób
Autorzy:
Płotka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057898.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
prawda
filozofia współczesna
tomizm
arystotelizm
platonizm
ethics of protecting persons
personal relations
transcendental properties
philosophy of man
Mieczysław Gogacz
Opis:
The key postulate of Mieczysław Gogacz’s ethics of protecting persons is to develop an attitude that always stands on the side of persons and defends the persons. In order to be able to implement this postulate, Gogacz points out that it is necessary to recognize in advance who a person (i.e. the subject of ethics) is. In his account, ethics of protecting persons is an ethical proposition built on metaphysics, on certain metaphysical assumptions. The ethics itself is constituted by norms understood as criteria for selecting actions that protect persons. He indicated three the most important criteria for moral conduct: wisdom, conscience and contemplation. Firstly, human wisdom as the basic criterion of good conduct. Wisdom helps to recognize the ultimate good and enables people to choose the right courses of actions. Secondly, a righteous conscience is another criterion for moral conduct. Gogacz point out that moral conduct requires a regular human reflection, consideration of what is to be done. Thus, thirdly, a contemplation is the last criterion for moral conduct. In this paper, I will attempt to reconstruct this proposal and point its most important theses, concepts and postulates. The course of the argument will correspond to the order of discussing ethical problems in Gogacz's book. The first part of this article begins with a brief discussion on methodological issues: we will explain what ethics is, what are the reasons for the dependence of ethics on anthropology, and then we will recall Gogacz's thesis that ethical research must be preceded by research in metaphysics of a human being. Then, we will present the most important theses of the ethics of protecting persons. Precisely, we will focus on personal relationships. Three rules of ethics will also be formulated. The second part (Anthropological problems) deals with some detailed problems on metaphysics of a human being (i.e. body, soul, conception, birth, death, suffering, etc.) in order to be able to take a closer look at the detailed propositions of ethical problems in the next last part (Ethical problems).
Sama etyka to normy rozumiane jako kryteria doboru działań chroniących osoby. Gogacz przekonuje, że etyka realistyczna poszukuje tych kryteriów - za Arystotelesem i św. Tomaszem - w człowieku. Rezultatem tych poszukiwań jest wskazanie trzech najważniejszych kryteriów postępowania moralnego: mądrości, sumienia i kontemplacji. Po pierwsze, ludzka mądrość jako podstawowe kryterium dobrego postępowania. Mądrość pomaga rozpoznać najwyższe dobro i umożliwia ludziom wybór właściwego kierunku działania. Po drugie, prawidłowo ukształtowane sumienie jest kolejnym kryterium moralnego postępowania. Gogacz zwraca uwagę, że moralne postępowanie wymaga regularnej ludzkiej refleksji, przemyślenia tego, co należy zrobić. A zatem, po trzecie, kontemplacja jest ostatnim kryterium moralnego postępowania. Rozważania te otwierają najważniejszą książkę Mieczysława Gogacza, w której przedstawił on swoją oryginalną propozycję teorii etycznej, tj. Wprowadzenie do etyki chronienia osób. W niniejszym artykule spróbuję zrekonstruować tę propozycję i wskazać jej najważniejsze tezy, koncepcje i postulaty. Przebieg wywodu będzie zgodny z kolejnością omawiania problemów etycznych w tej książce. Część pierwsza tego artykułu rozpoczyna się krótkim omówieniem zagadnień metodologicznym: wyjaśnimy czym jest etyka, jakie racje stoją za uzależnieniem etyki od antropologii, by następnie przywołać tezę Gogacza, że badania etyczne muszą być poprzedzone badaniami z zakresu metafizyki człowieka. Następnie w części pierwszej przedstawimy najważniejsze tezy etyki chronienia osób. Skupimy się na relacjach osobowych. Zostaną również sformułowane trzy zasady etyki. Druga część (Anthropological problems) dotyczy uszczegółowienia zagadnień z filozofii człowieka, aby móc w kolejnej ostatniej części (Ethical problems) przyjrzeć się bliżej szczegółowym propozycjom problemów etycznych.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 181-193
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies