Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pietyzm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Gromadkarstwo – ruch religijno-społeczny w Prusach Wschodnich
    Gromadkarstwo – A religious and social movement in East Prussia
    Autorzy:
    Warda, Elwira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1019351.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    pietyzm
    protestantyzm
    Prusy Wschodnie
    Mazury
    gromadkarstwo
    gromadkarze
    East Prussia
    a religious movement
    nomadic preachers
    Germanisation
    the 19th century
    Opis:
    In East Prussia, the revival movement (Erweckungsbewegung) was formed by the eighteenth-century pietist school of the University of Königsberg. The development of the pietist movement in Prussia was influenced by the Brethren’s Congregation from Herrnhut (the Unity of the Brethren) and so-called the Brethren from Salzburg. The movement of the Brethren from Salzburg gave a direct impetus to the creation of the movement called Gromadkarstwo. In the 19th century, this movement was formed as an opposition to the official Church, and its members also participated in their own congregations led by lay people. There were various reasons for the development of Gromadkarstwo. By the middle of the 19th century, Gromadkarstwo in East Prussia had been purely folk in character, and its members did not leave virtually any documents. Peasants became nomadic preachers, spreading the gospel from village to village. It was only after 1885 that the mass movement became organized and institutionalized. In the Lutheran Church in East Prussia, it survived until the Second World War.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 108; 307-318
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Grundlagen der Normativität bei Kant und Spener
    Autorzy:
    Szyrwińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437221.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    eksternalizm
    internalizm
    Kant
    normatywność
    pietyzm
    Spener
    Opis:
    Podstawy normatywności według Kanta i Spenera. W jednym z rozdziałów Sporu Fakultetów Kant prezentuje tak zwany „problem Spenera”. Nawiązuje w nim do koncepcji siedemnastowiecznego teologa Philippa Jakoba Spenera dotyczącej możliwości dokonania się radykalnej przemiany moralnej jednostki. Spener zasłynął jako jeden z twórców i głównych przedstawicieli teologii pietystycznej, która w wieku osiemnastym stała się jednym z dominujących prądów intelektualnych na Uniwersytecie Królewieckim i co do której można podejrzewać, iż mogła wpłynąć na proces kształtowania się filozofii Kanta. Celem artykułu jest porównanie głównych założeń teologii Spenera z koncepcją motywacji moralnej Kanta, zaś głównym tematem rozważań jest możliwość opisania fenomenu normatywności w świetle obydwu teorii.
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2011, 1, 2; 225-237
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pietyzm XVII wieku jako protestancka forma Nowej Ewangelizacji
    Seventeenth Century Pietism as a Protestant Form of New Evangelization
    Autorzy:
    Pawłowski, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036705.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    adhortacja Evangelii gaudium
    papież Franciszek
    nowa ewangelizacja
    Pia desideria
    pietyzm
    Filip Jakub Spener
    exhortation Evangelii Gaudium
    pope Francis
    new evangelization
    Pia Desideria
    pietism
    Philipp Jacob Spener
    Opis:
    Czy w świecie protestanckim można odnaleźć odpowiednik katolickiej nowej ewangelizacji? Z pewnością tak. Jednym z nich - przy całej ich różnicy czasowej i teologicznej - jest zrodzony w XVII wieku pietyzm, ruch odnowy religijnej zainicjowany przez Filipa Jakuba Spenera (1635-1705), który swoje postulaty zawarł w dziele pt. Pia desideria (1675). Pietyzm kładł nacisk na ożywienie osobistej wiary, modlitwę, lekturę Pisma Świętego, zaangażowanie człowieka w przemianę struktur społeczno-gospodarczych, działalność misyjną oraz życic wspólnotowe. Czy istnieje z kolei – vice versa – katolicka forma pietyzmu? Odpowiedź nic jest prosta, ponieważ Kościół katolicki XXI wieku ma za sobą wielkie dzieło II Soboru Watykańskiego wraz z wezwaniem do apostolstwa świeckich, odnową biblijną, ożywieniem ruchów kościelnych. Idea parafii jako „wspólnoty wspólnot”, uwrażliwienie na potrzebę głoszenie kerygmatu, powstawanie grup modlitewno-formacyjnych, odnowa charyzmatyczna – w tym wszystkim można dostrzec realizację ideałów, które przyświecały pietystom. W pewnym sensie na miano pia desideria naszych czasów zasługuje adhortacja papieża Franciszka Evangelii gaudium.
    Can equivalents of the Catholic new evangelization be found in the Protestant world? They certainly can. One among them — with all their temporal and theological difference — is pietism, a religious renewal movement initiated by Philipp Jacob Spener (1635-1705), who included his postulates in the book titled Pia Desideria (1675). Pietism emphasized revival of personal faith, ardent prayer, reading the Holy Scriptures, human involvement in the transformation of socio-economic structures, missionary activity, and community life. Is there, alternatively, also a Catholic form of pietism? The answer is not straightforward, because the 21st century Catholic Church has behind it the great work of the Second Vatican Council with its call for lay apostolate, biblical renewal, and the revival of ecclesial movements. The idea of the parish as a “community of communities,” sensitizing the need to proclaim the kerygma, set up of prayer and formation groups, charismatic renewal — in all of this one can also see the implementation of the ideals that guided the pietists. In a sense, Pope Francis’ exhortation Evangelii Gaudium deserves to be called the pia desideria of our times.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 7; 119-127
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paradoksy współczesnej kultury widziane okiem pedagoga
    The Paradoxes of Contemporary Culture as Seen by the Teacher
    Autorzy:
    Parzyszek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558462.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    człowieczeństwo
    humanizm
    kultura
    mądrość
    moralność
    nauka
    paradoks
    pietyzm
    realizm
    humanity
    culture
    wisdom
    morality
    science
    paradox
    piety
    realism
    Opis:
    W całej historii ludzkości kultura nie osiągnęła jeszcze tak wysokiej integracji, by mogła uwolnić się od sprzecznych tendencji. Nie było także w dziejach kultury, która obfitowałaby w większe sprzeczności niż współczesna kultura rozprzestrzeniająca się na cały świat. Następujące po sobie przemiany na przestrzeni wieku ujawniły, obok spektakularnych zwycięstw, cały szereg klęsk, a przede wszystkim to, że człowiek wewnętrznie nie dorósł do świata, w którym żyje i który zmienia. Przywrócenie stale chwiejącej się równowagi rozwojowej może nastąpić tylko przez spotęgowanie czynników integracyjnych, moralnych, przez odkrycie wielkich celów i podporządkowanie im całości życia kultury.
    Throughout the history of mankind culture has not reached such a high integration to free itself from the contradictory tendencies. There wasn’t also in the history of culture, the one that would abound in the larger conflict than the contemporary culture spreading all over the world.Consecutive transformations over the past century have revealed a series of spectacular victories, a whole range of disasters and above all, that a man has not internally grown up into the world he lives in and changes.Restoration of constantly swaying balance of development can take place only by intensification of integration factors or moral oues by the discovery of great goals and the subordination of the entire culture life.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2014, 34; 183-192
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Refleksje o filozoficznych źródłach sekularyzacji i sekularyzmu
    Autorzy:
    Mazanka, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041228.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Säkularisierung
    Säkularismus
    Sacrum
    Glaube
    Autonomie
    Pietismus
    Metaphysik
    Descartes
    F. Nietzsche
    L. Feuerbach
    D. Strauss
    A. Schopenhauer
    Secularisation
    secularism
    sacrum
    faith
    autonomy
    pietism
    metaphysics
    R. Descartes
    Sekularyzacja
    sekularyzm
    wiara
    autonomia
    pietyzm
    metafizyka
    Kartezjusz
    Opis:
    Pluralizm oraz wielokulturowość są terminami od niedawna używanymi w biblistyce. Zapożyczone z nauk społecznych określenie pluralizm odnosi się do społeczności złożonej z wielu grup różnych pod względem etnicznym, rasowym oraz religijnym. Każda z tych grup ma prawo do zachowania swojej tożsamości i wartości rdzennych. Z kolei wielokulturowość skupia się na interakcjach pomiędzy grupami funkcjonującymi w ramach jednej większej społeczności. Celem prezentowanego artykułu jest analiza pluralizmu obecnego w Biblii, ukazanie, jakie istniały jego modele (od separatyzmu w czasach Abrahama do wielokulturowej wspólnoty chrześcijańskiej w I w.) i jak zmieniało się jego wartościowanie. Chrześcijaństwo od początku było społecznością pluralistyczną, którą apostoł Paweł przedstawia jako ciało Chrystusa. Wzajemne oddziaływanie różnych członków ciała służy zilustrowaniu interakcji, jakie zachodzą wewnątrz wspólnoty tworzonej przez Żydów i pogan. Również działalność misyjna Kościoła od początku opierała się na różnych modelach inkulturacji (kontekstualizacji). Pluralizm w biblistyce zaś przejawia się także w wyborze strategii translacyjnych Biblii oraz metod egzegezy i interpretacji.
    The presented paper describes the phenomenon of secularisation and secularism in the culture of Western Europe, and attempts to identify its sources. The first point of the paper, The meaning of secularization and secularism, explains secularisation as a social process in which religion or, more strictly, religious institutes, religious behaviour, and religiously inspired conscience, are gradually loosing their control over many fields of social activity such like education, arts or politics. Secularisation can be labelled as a philosophy of life “as if there were no God”, or a kind of ideology that tries to justify not only the very fact of secularisation but declares it a source and norm for human progress and demands the proclamation of man’s absolute autonomy in shaping his own destination. Among many philosophers who have influenced development of secularisation and secularism two stand out: R. Descartes (second point) and F. Nietzsche (third point). In the philosophy of Descartes one can identify at least four sources of modern secularism. These are: his concept of philosophy, theory of cognition with the resulting departure from classical concepts of truth and rationality and development of alternative ones, Cartesian metaphysics and the arguments for the existence of God and his concept of the nature of God evolving from those arguments. The last part of the article presents Nietzsche’s move away from the faith in Christian God and his turn to atheism. At least three fundamental causes for Nietzsche’s radical autosecularisation can be discerned: the emotional religion of his home, his disbelief in the authenticity of the Bible and his growing familiarity with the philosophy of Schopenhauer.
    Im Artikel wurde auf das  Verständnis der Begriffe Säkularisierung sowie Säkularismus verwiesen sowie auf die Quellen dieser Prozesse. Säkularisierung ist ein Kulturprozess, in dem Religion d.h. religiöse Werte, religiöses Bewusstsein sowie religiöse Institutionen verdrängt werden, sowohl aus dem öffentlichen wie auch aus dem privaten Leben. Es wurde auf vier Eigenschaften dieses Prozesses verwiesen. Säkularisierung verursacht nicht nur negative Einflüsse (Schwund der Sphäre des Sacrum), sondern auch positive. Zu den letzteren zählt man die Beschleunigung der Rationalisierungsprozesses der Konzepte in der Philosophie, Theologie und Naturwissenschaften, vor allem im Bereich der exakten Methodologie, aber auch das Anregen der Rationalisierungsprozesse des Sacrum-Konzeptes sowie sozial-politischer Strukturen vieler Nationen. Säkularismus dagegen wird als eine Erscheinungsform des Humanismus bzw. der Ideologie verstanden. Wenn man Säkularismus als einen Humanismus bezeichnet, unterstreicht man zwei Merkmale: zum einen die Eingrenzung der wahren Werte ausschließlich auf die diesseitigen Werten, welche zur naturhaften Vollkommenheit des Menschen beitragen, zum anderen aber den faktischen Ausschluss von allem Übernatürlichen aus dem menschlichen Leben, vor allem aller Verbindung zu Gott, sowohl im irdischen Leben als auch nach dem Tod. Säkularismus verstanden als eine Ideologie führt zur bewussten Verwerfung aller Kategorien des Übernatürlichen und der mit ihnen verbundenen religiösen Aktivität sowie zur Verneinung der Existenz der religiösen Natur des Menschen. Es wurden zwei Quellen der neuzeitlichen Säkularismus genannt: die Philosophie von Descartes und F. Nietzsche.            
    Źródło:
    Studia Nauk Teologicznych PAN; 2014, 9; 55-84
    1896-3226
    2719-3101
    Pojawia się w:
    Studia Nauk Teologicznych PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Irenicism and Ecumenism in the Early Modern World: A Reevaluation
    Autorzy:
    Louthan, Howard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602633.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    irenizm
    ekumenizm
    tolerancja
    humanizm
    mistycyzm
    erazmianizm
    pietyzm
    irenicism
    ecumenism
    toleration
    humanism
    mysticism
    Erasmianism
    pietism
    Opis:
    Artykuł proponuje nową próbę oceny nowożytnego irenizmu. Irenizm i ekumenizm, dawniej stanowiące istotne obszary zainteresowań badaczy dziejów reformacji, zostały z czasem zepchnięte na margines. Wykazuję, że zmiana ta jest częścią szerszego zjawiska w obrębie badań nad historią religii, oddalających się coraz bardziej od ujęć metodologicznych osadzonych w antropologii. W odpowiedzi artykuł niniejszy oferuje przegląd wiadomości o irenizmie epoki nowożytnej i stawia nowe pytania, a wszystko to dla lepszego zrozumienia dynamiki tych znaczących przemian. The article offers a reassessment of early modern irenicism. Irenicism and ecumenism, which were once significant areas of study for Reformation specialists, have drifted to the scholarly margins. I argue that this shift is part of a broader phenomenon connected to the study of religion that draws increasingly more from anthropologically based methodologies. In response, the article provides an overview of irenicism in the early modern world and proposes a new set of questions to help us better understand this important dynamic today.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O istocie gromadkarstwa mazurskiego
    About the essense of the masurian Gromadkar movement
    Autorzy:
    Kozłowski, Janusz B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366372.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    ruch gromadkarski
    pietyzm
    Mazurzy
    teologia luterańska
    XIX wiek
    Prusy Wschodnie
    Krzysztof Kukat
    Gromadkar movement
    Pietism
    members of the Fellowship Movement
    Masurians
    Lutheran theology
    19th century
    East Prussia
    Christopher
    Kukat
    Opis:
    After the Reformation Masurians as subjects of the rulers of the first evangelical state in the world became Lutherans. Over time, the inhabitants of the southern areas of Easy Prussia and the so- called Lithuania Minor felt the lack of the deepened spirituality, which they did not find in the evangelical church. Through the settled in Gąbin (Gumbinnen) exiled from the area of Salzburg pietist Evangelists in Masuria, “The six books on True Christianity” by John Arndt appeared. The book, after the Bible and the Small Catechism of Luther became the most popular among people of Masuria. The first piety movements appeared in Masuria in the county of Nidzica and Szczytno at the turn of the 18th and 19th centuries. However their true upturn took place from the 1840s. It manifested itself in running home services, prayer meetings- so-called “beads” and increased activity of travelling preachers. In the seventies and eighties of the nineteenth century, The Gromadkar movement comprised between 30 and 80% of the Masurian population. The centre of the Masurian clusters was located near Szczytno, Pisz and Mrągowo. Registered in 1885 by the Prussian Lithuanian Christopher Kukat , the East Prussian Evangelical Prayers Association which with the help of its bilingual (German Lithuanian) paper Pakajaus Paslas/ Friedens- Bote gave the organizational framework to the East Prussian clusters. At the turn of 19th and 20th centuries, the Gromadkar movement reached its apogee, also spreading among the Mazurian workers’ communities in the Ruhr. Since the First World War, there has been a gradual stifling of the movement, which in the Nazi era entered agonal phase. The key to understanding the world of clusters is the “Six Books on True Christianity” by John Arndt, in which he creates a kind of bridge between Luther’s teachings and the writings of the Rhine mystics of Master Eckhart, John Tauler and Henry Suzo, giving Mazurians directions for spiritual growth. It was supposed to rely on “Six Books” to deny yourself, to reject your own ego, to seek contact with God, indicating as the goal the union with God. The uniqueness of the Gromadkar movement consisted in going beyond the Lutheran principle of “justification by faith” and entering the ground of Christian mysticism unknown to the Evangelical doctrine, which happened through the work of Arndt. An additional aspect that opens up in this context is the Slavic and Lithuanian spirituality and the sensitivity of the crowd, without which undoubtedly it would not be possible to practice mysticism on the basis of the Evangelical religion.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2019, 304, 2; 218-242
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania nad historią pietyzmu na przełomie XVII i XVIII wieku. Uwagi w związku z monografią Liliany Lewandowskiej
    Research on the History of Pietism in the Late Seventeenth and Early Eighteenth Centuries. Comments on the Monograph by Liliana Lewandowska
    Autorzy:
    Kizik, Edmund
    Ptaszyński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763583.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    luteranizm
    pietyzm
    Filip Jakub Spener
    Samuel Schelwig
    Gdańsk
    Lutheranism
    pietism
    Opis:
    Artykuł jest polemiką z analizą sporów wokół pietyzmu w Gdańsku przedstawioną przez Lilianę Lewandowską. Autorzy, odnosząc się do najnowszego stanu badań nad pietyzmem, postulują szersze wykorzystanie dostępnych źródeł archiwalnych oraz rekonstrukcję historycznego kontekstu: uwzględnienie sytuacji międzynarodowej, polityki Rady Miejskiej, układu sił politycznych w Gdańsku, a także reakcji społecznych na polemiki.
    The article polemicises with Liliana Lewandowska’s analysis of the disputes over pietism in Gdańsk. Referring to the latest state of research on pietism, the authors argue for a broader use of available archival sources and a reconstruction of the historical context: considering the international situation, the politics of the city council, the balance of political forces in Gdańsk, and the public reaction to the polemics.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 3; 603-636
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Na skrzydłach pokoju, w porannym wietrzyku…”. Tersteegen, Klopstock, młody Hölderlin: poetyckie wizje ciszy
    “On Wings of Peace and Morning Air…” Klopstock, Tersteegen and the Young Hölderlin: Poetical Visions of Silence
    Autorzy:
    Haas, Agnieszka K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559299.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Hölderlin
    Klopstock
    literatura niemiecka XVIII w.
    mistyka
    pietyzm
    Tersteegen
    German Literature of the 18th century
    Mysticism
    Pietism
    Opis:
    Teologicznie ważny temat ciszy był podejmowany również w poezji XVIII w. Trzej niemieccy poeci znajdujący się pod wpływem pietyzmu – Gerhard Tersteegen (1697‒1769), Friedrich Gottlieb Klopstock (1724‒1803) oraz Friedrich Hölderlin (1770‒1843) realizują go na trzy różne sposoby. Gerhard Tersteegen, w ujęciu ciszy najbliższy teologii chrześcijańskiej, korzysta z tradycji mistycznej, w której cisza związana jest z kontemplacją oraz stanowi warunek zjednoczenia duszy z Bogiem. Także dla F. G. Klopstocka pojęcia ciszy i pokoju wypływają z doświadczenia religijnego, chociaż poeta używa ich również w utworach o tematyce świeckiej. Młody F. Hölderlin ukazuje ciszę jako alegoryczną postać bóstwa. Łącząc myśl platońską z tradycją chrześcijańską dąży do stworzenia uniwersalnej, duchowej, ale nie religijnej wizji ciszy.
    The theologically important theme of silence was undertaken by poets of the 18th century. Three German poets under the influence of Pietism – Friedrich Gottlieb Klopstock (1724‒1803), Gerhard Tersteegen (1697‒1769) and Friedrich Hölderlin (1770‒1843) – realize this theme in three different ways. In his way of showing silence Gerhard Tersteegen has come nearest to the Christian doctrine. He uses the mystical tradition, in which silence is part of contemplation and the condition of the fellowship of the soul with God. The concepts of silence and peace in the poems of F. G. Klopstock are connected with the religious experience, but he also uses them with secular subject matter. The young F. Hölderlin shows silence as an allegorical figure of the pagan god. Hölderlin, uniting the Platonic thought with the Christian tradition, aims to create a universal, spiritual, non-religious concept of silence.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2011, 29; 403-430
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rösnitz/Rozumice. Polifoniczność górnośląskiej tradycji protestanckiej
    Rösnitz /Rozumice. Polyphonicity of the upper silesian protestant tradition
    Autorzy:
    Gładkowski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179559.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    reformacja
    luteranie
    Górny Śląsk
    husytyzm
    bracia morawscy
    pietyzm
    Herrnhut
    Reformation
    Lutherans
    Upper Silesia
    Hussites
    Moravian Brothers
    Pietism
    Opis:
    Autor prezentuje tu uszczegółowione wyniki swoich badań na religijną przeszłością luterańskiej społeczności z miejscowości Rösnitz (dzisiejsza polska nazwa Rozumice) na Górnym Śląsku. Wieś ta jest położona na granicy z dzisiejszą Republiką Czeską. Dziś jest to miejsce pamięci związane z ciągłością protestanckiej tradycji, wliczając w to ruchy przedreformacyjne, od XV wieku. Ciągłość wyznania luterańskiego od 1523 roku społeczności, którą badania autora wykazały, przeczy generalizującej tezie, mówiącej o całkowitej rekatolizacji Górnego Śląska. W tym artykule wyeksponowano jeden z wątków historii tego miejsca pamięci – różnorodności protestanckiej tradycji, jaką ukazują badania przeszłości tej społeczności luterańskiej. Na tę różnorodną tradycję składają się przedreformacyjne ruchy chrześcijańskie, do których należą bracia morawscy, z którymi jeszcze przed końcem XV wieku nawiązali kontakt mieszkańcy Rösnitz. W wierzeniach tej społeczności pojawiają się też wątki charakterystyczne dla waldensów, znane na Śląsku. Ruchy te przygotowały społeczność rozumiczan na przyjęcie luteranizmu. W okresie kontrreformaji społeczność ta nie poddała się rekatolizacji. Później silnie oddziałuje tu ruch pietystyczny, sam hrabia Ludwik von Zinzendof odwiedza Rösnitz, gdzie przemawia do licznie tu zgromadzonych z okolicznych miejscowości przebudzonych. Dochodzi nawet do rozłamu w dotąd zjednoczonej gminie, którego skutkiem było wyemigrowanie zwolenników jednoty braterskiej do Herrnhut.
    The author presents here the detailed results of his research on the religious past of the Lutheran community of Rösnitz (today’s Polish name Rozumice) in Upper Silesia. This village is situated on the border with today’s Czech Republic. Today it is a place of remembrance of the continuity of Protestant tradition, including pre-reform movements, since the 15th century. The continuity of the Lutheran denomination of the community since 1523 of the, which the author’s research has shown, contradicts the generalized thesis of total recatholization of Upper Silesia. This article highlights one issue of the memorial site – the diversity of the Protestant tradition shown by the research of the past of this Lutheran community. This diverse tradition consists of pre-reformation Christian movements, including the Moravian Brothers, with whom the inhabitants of Rösnitz had already established contacts before the end of the 15th century. In the beliefs of this community, there are also themes characteristic for Waldensians who were known in Silesia. These movements prepared Rösnitz dwellers for the acceptance of Lutheranism. During the counterreformation period, the community did not undergo a recatholization. Later, Pietism strongly influenced the area, Count Ludwik von Zinzendof himself visits Rösnitz, where he speaks to the many gathered there from the surrounding villages. It even came to a split in this so far united municipality, which resulted in the emmigration of followers of Unita Fratrum to Herrnhut.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2017, 60, 2; 265-282
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekoracja malarska kościoła w Rodowie jako przykład nowych źródeł ikonografii sztuki luterańskiej w Prusach Książęcych
    The painted decoration of the Church in Rodowo as an example of new sources of iconographz of protestant art in Ducal Prussia
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147838.pdf
    Data publikacji:
    2018-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    reformacja
    sztuka protestancka
    Prusy Książęce
    emblemy
    Ludwik XIV
    Claude Perrault
    Charles Le Brun
    pietyzm
    Reformation
    Protestant art
    Ducal Prussia
    emblems
    Louis XIV
    Pietism
    Opis:
    Artykuł przedstawia artystyczny program dekoracji malarskich w XVIII-wiecznym kościele w Rodowie jako przykład nowych źródeł ikonograficznych sztuki protestanckiej w Prusach Książęcych. W tekście zaprezentowane zostały dzieje wsi, rodziny właścicieli i kolatorów kościoła oraz historia kościoła w Rodowie. Artykuł prezentuje dekoracje emblematyczne ławek oparte na projektach tapiserii oraz omawia cztery owalne malowidła znajdujące się w zachodniej części kościoła. Autor sugeruje, że są one przykładem wpływów pietyzmu na sztukę protestancką w Prusach Książęcych. Zidentyfikowane w Rodowie emblemy oparte są o dzieła Quatre elemens i Quatre saisons rytowane przez Sébastien Le Clerc. Nieznany malarz do wykonania dekoracji w Rodowie użył pierwszych niemieckich wydań dzieł, które ukazały się w Augsburgu w 1687 i 1690 roku u Jacoba Koppmayera dla Johanna Ulricha Kraussa. Dekoracje kościoła w Rodowie są idealizującym obrazem porządku społecznego w Prusach Książęcych? Unikalny zespół malowideł można traktować jako wizualizację relacji pomiędzy duchowieństwem, wieśniakami oraz przede wszystkim luterańskim właścicielem wsi. W Prusach Książęcych, tylko w Rodowie lokalna arystokracja stworzyła tak silny przekaz społeczny. Malowidła emblematyczne na przedpiersiach ławek oraz cztery obrazy w nawie mogą być rodzajem komunikatu skierowanego przez właścicieli Rodowa do poddanych chłopów o konieczności respektowania hierarchii społecznej, której przewodzić może tylko szlachta. Malowidła w nawie informują nie tylko o wartości i sile bezpośredniej modlitwy, ale również o pożądanej przez Boga strukturze społeczeństwa pruskiego. Dla pastorów z kolei malowidła te mogły być wskazówką co do treści głoszonych w Rodowie kazań. Podsumowując malowidła z tego kościoła demonstrują relacje pomiędzy luterańskim właścicielem wsi, jego poddanymi a pastorem. Ostatni rozdział omawia źródła tradycyjnej i nowej ikonografii w kościołach ewangelickich Prus Książęcych. Początkowo większość kompozycji obrazów w Prusach Książęcych oparta była na biblijnych ilustracjach takich malarzy jak Lucas Cranach (Koenigsberg), Albrecht Dürer (Rychnowo), Matthäus Merian (Dąbrówno) albo na grafikach rodziny Sadelerów, Hendricka Goltziusa, Maertena de Vos albo Crispijna van de Passe (starsze malowidła w Rodowie). W XVII i na początku XVIII wieku dekoracje oparto o Pia Desideria jezuity Hermanna Hugo (Stare Miasto pod Dzierzgoniem) albo na dziele Otto van Veeniusa Amori divini emblemata (Pasłęk). Dekoracje kościoła w Rodowie są przykładem wpływów kultury francuskiej w Prusach Książęcych, także wśród lokalnej szlachty. Wpływ ten nie tylko widoczny jest w pałacach pruskich (Drogosze, Friedrichstein i Finckenstein) ale także w malarstwie – pierwszym przykładem i to świeckiego źródła inspiracji jest wnętrze kościoła w Rodowie.
    This article investigates the artistic program of the eighteenth-century Lutheran church in Rodowo as an example of new sources of protestant iconography in Ducal Prussia. The article presents the history of the village, the history of the family von Schack as the owners of the village and the history of the church in Rodowo. Family of Schacks was the founder of the church and the founders of the decorations. The paper presents the emblem decorationson the benches based on the projects of tapestries for Louis XIV as a projects of Charles le Brun and Charles Perrault, and four oval paintings located in the western part of the church. The author imply that those paintings are the example of the influences of Pietism on area of Ducal Prussia. The emblems identified among the paintings in the panels of the Rodowo church benches are copies of the interpretations offered by the authors of "Quatre elemens" and "Quatre saisons" engraved by Sébastien Le Clerc. An unknown painter used in Rodowo probably the first German editions appeared in Augsburg in 1687 and 1690 by Jacob Koppmayer for Johann Ulrich Krauss.Maybe the painted decorations of the church in Rodowo are an idealized image of the order of the tree estates in Ducal Prussia? The unique set of paintings is the visible visualization of the relationship between the clergy, the peasants, and, above all, the Lutheran ruler of the village. In Ducal Prussia, only in Rodowo did the local nobles create such strong lines of communication. The images (which are depicted on the benches and on the four great paintings) are the kind of message sent by the owners of Rodowo village to the peasant population about their respective status in life: the rulers should follow the rules as set down in theemblems, the peasants should learn how to pray properly. They also received a visual model of social structure. The preachers had reminders of their sermons written on the walls. The images demonstrate the relationship between the Lutheran landlord, his peasants and the local pastor. The final chapter discusses the sources of the traditional and new iconography in protestant churches in Ducal Prussia. The most compositions of paintings in Prussia were based on biblical illustrations of Lucas Cranach (Koenigsberg), Albrecht Dürer (Rychnowo), Matthäus Merian (Dąbrówno) and graphics of Sadeler family, Hendrick Goltzius, Maerten de Vos or Crispijn van de Passe (older paitnings Rodowo). In XVII and at the beginning of XVIII Century decorations were based on Pia Desideria by Jesuit Hermann Hugo (Stare Miasto near Dzierzgoń) or on Otto van Veenius’ Amori divini emblemata (Pasłęk). The decoration in the church in Rodowo is an interesting example of the influence of French culture in Ducal Prussia and among the local nobility, too. This influence is only apparent in the architecture of the greatest palaces in Prussia (Drogosze, Friedrichstein and Finckenstein) but also in the paintings – first example of secular sources of inspirations in the church interior in Rodowo.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2018, 19; 155-172
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies