- Tytuł:
-
Aktualizacje zwrotu 'wyjść z szuflady' w tekstach współczesnej polszczyzny
Updating the phrase 'wyjść z szuflady' in texts of the present-day Polish language - Autorzy:
- Ignatowicz-Skowrońska, Jolanta
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1591284.pdf
- Data publikacji:
- 2018
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
phraseological innovations
supplementing phraseological innovations
semantics
innowacje frazeologiczne
frazeologiczne innowacje uzupełniające
semantyka - Opis:
-
Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest pojawiająca się od pewnego czasu w polszczyźnie frazeologiczna innowacja uzupełniająca wyjść z szuflady, która funkcjonuje w tekstach w trzech różnych znaczeniach, przybierając też różne formy derywacyjne i wariantowe. Po pierwsze, licznie poświadczone jest użycie zwrotu ktoś, coś wychodzi, wyszło z szuflady, który realizując schemat składniowy ktoś wychodzi z szuflady, wnosi znaczenie ‘ktoś upublicznia swoją twórczość artystyczną lub naukową, wcześniej skrywaną, tworzoną tylko dla siebie lub niemającą szans na publikację’; a realizując schemat coś wyszło z szuflady, jest synonimem sensu ‘coś (jakieś przejawy działalności twórczej człowieka), wcześniej nieprezentowane szerszej publiczności, zostają upublicznione, zaprezentowane szerokiemu audytorium’. Po drugie, zwrot wyjść z szuflady jest elementem rodziny derywacyjnej innowacyjnych związków, z których część pozostaje względem siebie również w relacji wariancji, a mianowicie ktoś jest w szufladzie,
ktoś wpadł w szufladę, ktoś trafił do (jakiejś, z czymś itp.) szuflady, ktoś ucieka z (jakiejś, z czymś itp.) szuflady, ktoś wyszedł, w ychodzi z (jakiejś, z czymś itp.) szuflady, ktoś zamyka kogoś w (jakiejś, z czymś itp.) szufladzie, ktoś wyciąga kogoś z (jakiejś, z czymś itp.) szuflady. Elementy tej rodziny, pozostając w relacjach derywacyjnych względem słabo poświadczonego w uzusie związku nienacechowanego być w szufladzie, wnoszą nowe znaczenia ingresywizacji, finalizacji i kauzatywizacji. Po trzecie, neofrazeologizm wyjść z szuflady w trzecim z opisanych znaczeń jest synonimem treści ‘zdecydować się na jakiś czyn, który w danych okolicznościach jest ryzykowny, trudny dla kogoś, kto ma się nań zdecydować’.
The article contains an analysis of the supplementing phraseological innovation wyjść z szuflady [‘to leave a drawer’], which has been appearing for some time in Polish; it has three different meanings and various derivative and variant forms. Firstly, in frequently quoted usage the phrase ktoś / coś wychodzi / wyszło z szuflady [‘somebody / something leaves / left a drawer’] following the syntactic pattern ktoś wychodzi z szuflady [‘somebody leaves a drawer’] means ‘somebody makes public their artistic or academic work, which was hidden and created only for the author without any chance to be published’; the pattern coś wyszło z szuflady [‘something left a drawer’] means ‘something (some manifestations of human creative activity) before unknown to the wider public has just been made public’. Secondly, the phrase wyjść z szuflady [‘to leave a drawer’] is an element of the derivative family of innovative idioms, part of which are in variant relation to one another, namely ktoś jest w szufladzie, ktoś wpadł w szufladę, ktoś trafił do (jakiejś, z czymś and the like) szuflady, ktoś ucieka z (jakiejś, z czymś and the like) szuflady, ktoś wyszedł, wychodzi z (jakiejś, z czymś and the like) szuflady, ktoś zamyka kogoś w (jakiejś, z czymś and the like) szufladzie, ktoś wyciąga kogoś z (jakiejś, z czymś and the like) szuflady. Some elements of that family, which are in derivative relations with an unmarked and rare idiom być w szufladzie [‘to b e i n a drawer’], add new meanings of ingressiveness, finalisation and causativity. Thirdly, the neo-idiom wyjść z szuflady [‘to leave a drawer’] means ‘to decide to do something that under the circumstances is risky and difficult for the person who is to make the decision’. - Źródło:
-
Studia Językoznawcze; 2018, 17; 163-175
1730-4180
2353-3161 - Pojawia się w:
- Studia Językoznawcze
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł