Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "philosophy of language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 65
Tytuł:
На перетині Ти й Воно: криворівнянська говірка та українська стандартна мова
On the Intersection of Thou and It: The Kryvorivnya Dialect and Standard Ukrainian
Autorzy:
Лебедівна, Оксана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030906.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Hutsul (Kryvorivnya) dialect
Standard Ukrainian
dialect native speaker
philosophy of dialogue
I‑Thou and I‑It relations
language mentality
Źródło:
Slavia Orientalis; 2021, LXX, 3; 579-598
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Многоаспектная интерпретация фраземы в монографии Н. Алефиренко "Теоретичні питання фразеології": к юбилею ученого
Multi-Aspect Interpretation of the Phraseme in Nikolaĭ Alefirenko’s Monograph Teoretychni pytannia frazeolohiï: On the Occasion of His Jubilee
Wieloaspektowe rozumienie frazemu w monografii Nikołaja Alefirenki Теоретичні питання фразеології. Z okazji jubileuszu badacza
Autorzy:
Космеда, Татьяна
Ковтун, Оксана
Осипова, Татьяна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697127.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
intertextuality
Nikolaĭ Alefirenko
philosophy of language
the subject of science
the concept of the phraseme
Opis:
This article is dedicated to the renowned Russian and Ukrainian linguist Nikolaĭ Alefirenko on the occasion of his 75th birthday. The paper considers his approach to the study of the phraseme presented in his monograph Teoretychni pytannia frazeolohiï [Theoretical Issues of Phraseology] (1987), which includes a multi-dimensional and comprehensive description of this concept through the prism of his philosophy of language, and which is based on the material of the Ukrainian language from the early Soviet period of his scholarly activity. The article draws attention to the intertextual dimension of Alefirenko’s monograph, noting his knowledge of tradition and heritage of classical linguistics on the one hand, and novel approaches in the modern study of language on the other, coupled with a careful selection of illustrative material from a large body of phraseological dictionaries as well as literary works and journalistic texts. The phraseme is approached as a multifaceted phenomenon, and it is captured using a system of definitions clarifying its features and types. It is analysed in the context of the philosophy of language – through the prism of semantics, syntactics and pragmatics. The author’s scientific thinking is characterised by the ability to see this issue in all linguistic dimensions. As interpreted by Afirenko, the phraseme is (1) “a symbol of the life of a language”, (2) a structural unit of the language system, (3) a component of the linguistic (phraseological) picture of the world (4) with peculiar epistemological roots, (5) an active component of the communication process, (6) reflecting the philosophy and logic of the language and (7) demonstrating a kind of connection with units of all its levels; (8) “a unit of the highest language level”; (9) “one of the means of human self-expression”. In Afirenko’s model, the phraseme is a complex unit which is unique in nature, and his understanding fully corresponds to the modern linguistic paradigm. Although his study was written 35 years ago, it is certainly still novel today.
Artykuł jest dedykowany wybitnemu rosyjskiemu i ukraińskiemu językoznawcy Nikołajowi Alefirence z okazji jego 75. urodzin. Dotyczy rozważań nad pojęciem frazemu, przedstawionych przez badacza w monografii Теоретичні питання фразеології [Zagadnienia teoretyczne frazeologii] (1987). Praca ta zawiera kompleksową i wielostronną analizę frazemu w kontekście filozofii języka wyznawanej przez autora, opartą na materiale języka ukraińskiego z wczesnego radzieckiego okresu działalności naukowej lingwisty. W artykule zwrócono uwagę na intertekstualne ujęcie zagadnienia. Odnotowano erudycyjność autora zarówno w kontekście tradycji, spuścizny językoznawstwa klasycznego, jak też nowatorskich poglądów we współczesnej lingwistyce, podpartych analizą dużej liczby słowników frazeologicznych, utworów literatury pięknej i publicystyki. Frazem jest traktowany jako zjawisko wieloaspektowe, definiowane za pomocą  systemu określeń doprecyzowujących jego cechy i typy. Analizowany jest przez pryzmat semantyki, syntaktyki i pragmatyki. Rozumienie frazemu cechuje językoznawcza wieloaspektowość. Alefirenko uznaje go za (1) „symbol życia języka”, (2) strukturalną jednostkę systemu języka, (3) komponent językowego (frazeologicznego) obrazu świata, (4) element mający swoiste korzenie epistemologiczne, (5) aktywny składnik procesu komunikacyjnego, (6) komponent odzwierciedlający filozofię i logikę języka, (7) element związany z innymi jednostkami języka, na wszystkich jego poziomach, (8) „jednostkę najwyższego poziomu języka”, (9) „jeden ze sposobów wyrażania siebie przez człowieka”. Jest jednostką kompleksową i niepowtarzalną, której rozumienie odpowiada współczesnemu lingwistycznemu paradygmatowi naukowemu. Monografia powstała 35 lat temu, ale do dziś niewątpliwie pozostaje pracą nowatorską.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morbus Etymologicus? Philosophers in the Element of Etymologisation
Autorzy:
Zdrenka, Marcin T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010419.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
etymologisation
folk etymology
language of philosophy
philosophical vocabulary
hermeneutical turn
morbus hermeneuticus
Opis:
The paper presents the problem of etymologisation (folk etymology), which involves the false genealogy of meanings of concepts. Exploration and “discovering“ of such false or projected meanings, as a result of the use of false genealogy has already been examined by specialists of language studies. However, it is important to note that etymologisation affects also philosophy. The paper attempts to characterize main features of this form of folk etymology and proposes to develop Hans Schnädelbach’s category of the philosophical “hermeneutic disease” (morbus hermeneuticus) to “etymological disease” (morbus etymologicus). This attempt helps to formulate the answer to the question why philosophers are tempted by etymologisations and why they so often succumb to this temptation. The main causes of this process revealed by philosophers are: the pursuit of surprise, which is the starting point for philosophical reflexion; the strong devotion to tradition and long history of their discipline; the permanent striving for both freshness and depth of philosophical language, and some kind of faith in the myth of the fundamental (antique or even older) source of all knowledge. Although the philosophical form of the folk etymology is recognized in the paper as a substantial threat, at the same time there is some hope that studies on etymologisation may become an inspiration for philosophers.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2016, 2(112); 128-144
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół najnowszej polskiej refleksji nad dziejami językoznawstwa
Around the recent Polish reflection on the history of linguistics
Autorzy:
Zbrocki, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916933.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
language
word
philosophy of language
philosophy of words
history of linguistics
język
słowo
filozofia języka
filozofia słowa
historia językoznawstwa
Opis:
Celem artykułu jest krytyczna refleksja nad poruszoną w dwóch głośnych książkach wydanych w Polsce w 2016 roku problematyką historii refleksji nad językiem i słowem.
The purpose of the article is a critical reflection on the issues raised in two high-profile books on the history of reflection on language (word) published in Poland in 2016.
Źródło:
Investigationes Linguisticae; 2018, 42; 95-99
1426-188X
1733-1757
Pojawia się w:
Investigationes Linguisticae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What Is the Sense in Logic and Philosophy of Language
Autorzy:
Wybraniec-Skardowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/749864.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
categorisation
denotation
logic and philosophy of language
categorial language
syntactic and semantic senses
intensional semantics
meaning
extensional semantics
syntactic and semantic compatibility
algebraic models
truth
structural compatibility
compositionality
language communication
Opis:
In the paper, various notions of the logical semiotic sense of linguistic expressions – namely, syntactic and semantic, intensional and extensional – are considered and formalised on the basis of a formal-logical conception of any language L characterised categorially in the spirit of certain Husserl's ideas of pure grammar, Leśniewski-Ajdukiewicz's theory of syntactic/semantic categories and, in accordance with Frege's ontological canons, Bocheński's and some of Suszko's ideas of language adequacy of expressions of L. The adequacy ensures their unambiguous syntactic and semantic senses and mutual, syntactic and semantic correspondence guaranteed by the acceptance of a postulate of categorial compatibility of syntactic and semantic (extensional and intensional) categories of expressions of L. This postulate defines the unification of these three logical senses. There are three principles of compositionality which follow from this postulate: one syntactic and two semantic ones already known to Frege. They are treated as conditions of homomorphism of partial algebra of L into algebraic models of L: syntactic, intensional and extensional. In the paper, they are applied to some expressions with quantifiers. Language adequacy connected with the logical senses described in the logical conception of language L is, obviously, an idealisation. The syntactic and semantic unambiguity of its expressions is not, of course, a feature of natural languages, but every syntactically and semantically ambiguous expression of such languages may be treated as a schema representing all of its interpretations that are unambiguous expressions.
Źródło:
Bulletin of the Section of Logic; 2020, 49, 2
0138-0680
2449-836X
Pojawia się w:
Bulletin of the Section of Logic
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecumenical issues in Józef Herbut’s philosophy of religion
Zagadnienia ekumeniczne w filozofii religii Józefa Herbuta
Autorzy:
Wolsza, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047886.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
ekumenizm
dialog doktrynalny
filozofia religii
język religijny
logika
ecumenism
doctrinal dialogue
philosophy of religion
religious language
logic
Opis:
The philosophy of religion constituted one of the main fields of research by Prof. Józef Herbut. He created an original version of the analytical philosophy of religion. With the use of logical means, he analysed various dimensions of religion, primarily religious language. During the last period of his work, Herbut included ecumenical issues in his philosophical research. His research on these issues consisted of two stages. During the first stage, Herbut tried to create a specific logic of ecumenism. He hypothesised that the reason for the crisis of ecumenical dialogue consists in the lack of a clearly defined goal. Using the logical set theory, Herbut constructed possible models of doctrinal unity of different denominations. These models were constructed a priori, without reference to actual dialogues. During the second stage of his project, Herbut focused on the content of Catholic and Evangelical doctrines presented in catechisms. Here, he also put forward a research hypothesis that the languages of Catholic and Evangelical theology are different because they include different philosophical assumptions. These assumptions reach back to the medieval problem of universals. The language of Catholic theology is heavily influenced by moderate realism, and the language of Evangelical theology is influenced by moderate nominalism (these are two of the four standpoints in the problem of universals). Herbut's research project is original and innovative in terms of Polish philosophical and theological literature. However, in foreign language literature it is possible to find ones analogous to Herbut's project (József Fuisz, Charles Morerod).
Filozofia religii była jednym z głównych nurtów badań prof. Józefa Herbuta. Stworzył on oryginalną odmianę analitycznej filozofię religii. Przy pomocy środków logicznych analizował w niej różne wymiary religii, przede wszystkim język religijny. W ostatnim okresie twórczości do swych badań filozoficznych Herbut włączył zagadnienia ekumeniczne. Jego badania tych zagadnień miały dwa etapy. W pierwszym etapie Herbut próbował stworzyć specyficzną logikę ekumenizmu. Postawił on hipotezę, że przyczyną kryzysu dialogu ekumenicznego jest brak wyraźnie określonego celu. Wykorzystując logiczną teorię zbiorów, Herbut skonstruował możliwe modele jedności doktrynalnej różnych wyznań. Modele te zostały skonstruowane a priori, bez odwołania do faktycznie prowadzonych dialogów. W drugim etapie realizacji swego projektu Herbut skupił się na treści doktryn katolickiej i ewangelickiej przedstawionych w katechizmach. Tu także postawił hipotezę badawczą, że języki teologii katolickiej i ewangelickiej są odmienne, ponieważ mają różne założenia filozoficzne. Założenia te sięgają średniowiecznego sporu o uniwersalia. Język teologii katolickiej jest pod dużym wpływem realizmu umiarkowanego, a język teologii ewangelickiej – pod wpływem nominalizmu umiarkowanego (są to dwa z czterech stanowisk w sporze o uniwersalia). Projekt badawczy Herbuta jest oryginalny i nowatorski w polskiej literaturze filozoficznej i teologicznej. Natomiast w literaturze obcojęzycznej można spotkać projekty analogiczne do projektu Herbuta (József Fuisz, Charles Morerod).
Źródło:
Studia Oecumenica; 2020, 20; 67-88
1643-2762
Pojawia się w:
Studia Oecumenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół języka pism wizyjnych św. Hildegardy z Bingen
Autorzy:
Wieczorek, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511874.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
św. Hildegarda z Bingen
średniowieczna teologia
filozofia języka
wizja świata
średniowieczna koncepcja kosmosu
St. Hildegard of Bingen
medieval theology
philosophy of language
vision of the world
medieval conception of the cosmos
Opis:
This article presents the concept of interpretation for an unusual symbolic language of Saint Hildegard von Bingen, who in her writing tried to express the unity of the entire creation and its dependence on the Creator. According to Hildegard, the whole world was planned and ordered by the Creator, and each thing is a kind of message, the word of the Creator, which is related to Him. The disaster, which was the original sin, disrupted the original harmony of the creation and introduced evil and falsehood to this creation. Relationships between earthly things, as well as between God and man were falsified. Thanks to her visions and their interpretations, Hildegard wants to show the real place of man in space. She wants to restore his ability to understand the world and read it as a message and the path to the Creator. Moreover, she intends to clean up the human language from the false. However, Saint Hildegard von Bingen knows quite well that the language without falsehood and lies, which reflects the harmony of man with cosmos and God, will be revealed to man at the end of time. For people, who have contact with Hildegard and for Hildegard, this language is the metaphysical truth, but not a historical reality (yet).
Źródło:
Studia Theologica Varsaviensia; 2016, 54, 1; 201-222
0585-5594
Pojawia się w:
Studia Theologica Varsaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język jako system znaków
Autorzy:
Wawrzonkiewicz-Słomska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158560.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
philosophy
logic
language
history of logic
sign
Opis:
We have to deal with numerous signs in everyday life, given us both by the nature – as, for example, clouds being a sign of upcoming rain, and also traditional, conventional signs and created by ourselves for better communication. A sign is a perceptible arrangement of things or a phenomenon caused by someone else for the reason that some set expression or formed customary rules govern combining a definite type of thoughts with this arrangement of things or the phenomenon.
Źródło:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2011, 1(1); 37-45
1730-0266
Pojawia się w:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What is your educational philosophy? Modern and postmodern approaches to foreign language education
Autorzy:
Uzun, Levent
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/780823.pdf
Data publikacji:
2012-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
philosophy of education
foreign language education
teaching versus learning
education versus training
postmodern approaches to education
Opis:
The present study discusses the concepts of education and training, while also highlighting the paradigm wars of the positivistic and naturalistic views, beginning with the age of ancient philosophies and continuing to the latest era of postmodernism. Additionally, language education is examined considering the linguistic and educational fundamentals which all need to be based on and combined by a philosophy. The research in foreign language (FL) education is evaluated from both the teaching and learning perspectives in order to reach conclusions concerning the current situation and the requisites of futuristic and innovative FL education. What is my educational philosophy? is proposed as a key question that not only FL teachers but also all educators should ask themselves; a question that will guide teachers throughout their entire lives and illuminate their minds throughout their teaching practice. Teacher and learner roles are discussed in order to determine whether teachers or learners should come first in the process of education. It is emphasised that the philosophical perspectives of education urgently need to be built into the minds of educators prior to asking them to convey knowledge of any kind or to apply the materials of a specific teaching method. The study concludes with the observation that there exists a serious discrepancy between the needs, preferences and interests of the learners and the views held by educational decision makers, who seem to fail to catch up with the trends in technology and globalisation.
Źródło:
Studies in Second Language Learning and Teaching; 2012, 2, 3; 333-348
2083-5205
2084-1965
Pojawia się w:
Studies in Second Language Learning and Teaching
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grzech antropocentryzmu
The Sin of Anthropocentrism
Autorzy:
TROJAN, Maciej
SIKORSKA, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046679.pdf
Data publikacji:
2020-01-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
hipoteza biofilna, filozofia przyrody, genom neandertalczyka, definicja gatunku ludzkiego, ewolucjonizm, problem Wallace’a, umysł ludzki, antropocentryzm, antropomorfizm, mentalne podróże w czasie, nauka języka, psychologia porównawcza, etologia
biophilia hypothesis, philosophy of nature, the Neanderthal genome, the definition of the human species, evolutionism, Wallace’s problem, the human mind, anthropocentrism, anthropomorphism, mental time travels, language acquisition, comparative psychology, ethology
Opis:
Zainteresowanie życiem innych gatunków jest być może cechą wpisaną w nasze geny. Dziedziny takie, jak psychologia porównawcza czy etologia, koncertują się na odnajdywaniu i opisywaniu ewolucyjnych procesów stojących za powstaniem umysłu i jego złożonych funkcji poznawczych. Częstą przeszkodą na tej drodze jest nasze przywiązanie do antropocentrycznego spostrzegania świata. Przekonanie, że człowiek jest kimś lepszym i unikalnym, często wykrzywia percepcję badaczy. Tymczasem dane naukowe gromadzone na przestrzeni ostatnich 150 lat zdają się wskazywać, że w istocie tak nie jest. Zmuszeni jesteśmy redefiniować człowieka, odkrywając, że nasze unikalne cechy są często ewolucyjnie starsze i szerzej rozpowszechnione w przyrodzie, niż się nam pierwotnie wydawało.
The tendency to seek connections with nature and other forms of life might be a genetic predisposition of humans. Fields of study such as comparative psychology and ethology are dedicated to identifying and describing the evolutionary processes responsible for the emergence of the human mind and its complex cognitive functions. However, adherence to the anthropocentric worldview turns out an obstacle to this research. The belief that Homo sapiens is a ‘better’ species than others and unique in its kind frequently distorts the scientists’ perception. Indeed, the research data gathered for the last 150 years seems to point to the contrary. Thus, having discovered that our ‘unique’ traits are frequently evolutionary-older and more common in nature than we originally assumed, we need to redefine the human. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2017, 30, 1 (117); 208-217
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o teorii znaczenia Kazimierza Ajdukiewicza
Some reflections on the Kazimierz Ajdukiewicz’s theory of meaning
Autorzy:
Tomza, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950273.pdf
Data publikacji:
2016-06-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
philosophy of language
cognitive science
meaning of meaning
theory of interpretation
Opis:
The current discourse in the philosophy of law and philosophy of language is focused on one question – what is the proper meaning of the concept of meaning? The main problem in this reflections is a definition of a term ‘meaning’. Kazimierz Ajdukiewicz, the most renown Polish logician, which analyzed this problem, present the definition of ‘meaning’ as a proper understanding of the sense of the directives. Many current philosophers take this part of Ajdukiewicz’s work to demonstrate the cognitive part of the philosophy of law and especially the philosophy of language. In the Polish theory of law this issue is overlooked. In my opinion Ajdukiewicz was a creator of the philosophical concept ‘meaning’, and this article will consider the possibility that the idea of directive concept of ‘meaning’ and the conception of meaning belongs rather to the philosophy of language than constitutes the theory of logic.
Źródło:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2016, 5, 1; 300-318
2299-1875
Pojawia się w:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Georg Simmel o tajemnicy
Georg Simmel on Mystery
Autorzy:
Tokarzewska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138994.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
mystery
sociology as scholarly discipline
language in sociology
philosophy of culture
tajemnica
socjologia jako nauka
język w socjologii
filozofia kultury
Opis:
The article attempts to connect two dimensions of studies on Georg Simmel: reflection of his influence on the creation of sociology as a scholarly discipline as well as his interest In language and estheticism. In depth analysis of a chapter from Simmel's seminal work 'Sociology' the author will present the existing correlation between the search for new areas for research and looking for a new language suitable for their description.
Artykuł jest próbą powiązania ze sobą dwóch nurtów dających się wyróżnić w badaniach nad Georgiem Simmlem: refleksji nad wkładem tego uczonego do ukonstytuowania się socjologii jako dyscypliny naukowej oraz jego zainteresowania językiem i estetyką. Na przykładzie szczegółowej analizy jednego z najciekawszych rozdziałów dzieła Socjologia pokazana zostaje istniejąca w dziele Simmla zależność między poszukiwaniem nowych obszarów badawczych a poszukiwaniem nowego języka, który pozwoliłby je uchwycić.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2008, 2(189); 65-90
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Logika i język" pół wieku później
"Logic and Language" a Half Century Later
Autorzy:
Szubka, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561350.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
Jerzy Pelc
semiotyka logiczna
filozofia języka
filozofia analityczna
filozofia w Polsce
logical semiotics
philosophy of language
analytic philosophy
Polish philosophy
Opis:
An extensive Polish anthology Logic and Language, for which Jerzy Pelc selected and translated a number of papers, has been for many years an invaluable resource in teaching and research. It has provided a helpful and instructive picture of some essential debates within analytic philosophy. However, in addition to several crucial essays, which firmly belong to the core texts of this tradition, the anthology includes also marginal and insignificant papers. And what is even more surprising, Pelc has passed over contributions of a few hugely influential philosophers (G. E. Moore, L. Wittgenstein, W. V. Quine, J. L. Austin, and H. P. Grice), and the justification of his selection given in the preface to the collection is incomplete and far from convincing.
Obszerna antologia Logika i język z analitycznej filozofii języka, do której J. Pelc wybrał i przełożył teksty, była przez wiele lat wykorzystywana w nauczaniu i badaniach w Polsce. W udany sposób przedstawia niektóre dyskusje toczone w ramach filozofii analitycznej. Jednakże obok tekstów kluczowych, które weszły do kanonu tej tradycji, zawiera także prace marginalne i mało znaczące. Zaskakujące jest pominięcie przez Pelca kilku bardzo ważnych filozofów i ich dorobku (G. E. Moore’a, L. Wittgensteina, W. V. Quine’a, J. L. Austina i H. P. Grice’a), a podane we wstępie do antologii uzasadnienie tych braków jest niekompletne i mało przekonujące.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2019, 33, 2
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O NIEKTÓRYCH UWARUNKOWANIACH FREGOWSKIEJ TEORII KWANTYFIKACJI
ON SOME DETERMINATS OF THE FREGEAN THEORY OF QUANTIFICATION
Autorzy:
Szot, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488152.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia języka
filozofia logiki
wyrażenie kwantyfikatorowe
wyrażenie niekompletne
predykat złożony
predykat prosty
philosophy of language
philosophy of logic
theory of quantification
incomplete expression
complex predicate
simple predicate
Opis:
The article discusses the Fregean way of producing multiple quantifications and distinction between complex and simple predicates. In the proper sense only the complex predicates are a kind of the incomplete expression (unselbsständig). Many contemporary authors of general logic textbooks do not pay due attention to that determinants.
W artykule omówiono Fregowski (wieloetapowy) sposób tworzenia wielokrotnych kwantyfikacji oraz rozróżnienie predykatów prostych i złożonych. W sensie właściwym tylko predykaty złożone są typem wyrażeń niekompletnych (unselbsständig). Większość współczesnych autorów podręczników logiki elementarnej nie zwraca należnej uwagi na te dwa uwarunkowania teorii kwantyfikacji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 3; 125-141
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’émergence et le développement de la grammaire dans l’Antiquité grecque
Powstanie i rozwój gramatyki w starożytności greckiej
Autorzy:
Swiggers, Pierre
Wouters, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953986.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analiza syntaktyczna w starożytności
Arystoteles
części mowy
Dionizy z Halikarnasu
filozofia języka w starożytności
gramatyka aleksandryjska
gramatyka antyczna
gramatyka i filozofia w starożytności
gramatyka
logika
poetyka i retoryka
historia terminów gramatycznych
historia (zachodniego) językoznawstwa
kategorie gramatyczne
klasy słów
nauczanie gramatyki
Platon
stoicy
Alexandrian grammar
ancient grammar
Aristotle
Dionysius of Halicarnassus
grammar and philosophy in Antiquity
grammar
logic
poetics and rhetorics
grammatical categories
(history of) grammatical terminology
history of (Western) linguistics
parts-of-speech model
philosophy of language in Antiquity
Plato
sentence analysis in Antiquity
Stoics
teaching of grammar
word classes
Opis:
Artykuł prezentuje genezę gramatyki w Grecji starożytnej i koncentruje się na procesie autonomizacji, poprzez który gramatyka (gr. γραμματική) stała się oddzielnym polem badań i dyscypliną „techniczną”, tj. działem wiedzy (praktycznej i teoretycznej) opartej na empirii (por. semantykę gr. τέχνη). Wiedza ta była przekazywana jako dyscyplina naukowa w zorganizowanym systemie dydaktycznym i ukierunkowana na badanie faktów i struktur językowych, takich, jakie się ujawniają w tekstach (literackich). Proces autonomizacji, poprzez który gramatyka uzyskała swój własny status, jest tu analizowany z dwóch punktów widzenia. (I) Jeżeli chodzi o sam przedmiot badań, to gramatyka stała się autonomiczna w relacji do poetyki i retoryki. Wspólnym pierwotnie przedmiotem gramatyki, poetyki i retoryki, było λέξις, tj. wyrażenie słowne (literackie). Wszechstronne badanie λέξις obejmowało gramatykę, jak to widać w tekstach źródłowych, takich jak dzieła na temat poetyki i retoryki Arystotelesa i Dionizjusza z Halikarnasu, szczegółowo tutaj przeanalizowane. Początki takich całościowych badań λέξις można znaleźć w poglądach gramatyków aleksandryjskich, dotyczących przedmiotu i zadań gramatyki, oraz w definicji „gramatyki” podanej w Τέχνη γραμματική Dionizjusza Traka (według niej „gramatyka” obejmuje czytanie, analizę, wyjaśnianie i ocenianie dzieł literackich). (II) Jeżeli chodzi o określenie funkcji, metody i metajęzyka gramatyki, to zasadniczą wagę ma zbadanie powiązań między filozofią i gramatyką. Badanie takie stanowi drugą część niniejszego artykułu. W analizie związków między filozofią i gramatyką wyróżnione są następujące etapy: (i) W pierwszym etapie refleksja lingwistyczna polegała na opartych na filozofii rozważaniach dotyczących semantycznych właściwości powiązanych ze sobą słów: od sofistów po Arystotelesa znajdujemy wypowiedzi dość jasno mówiące o takich własnościach jak synonimia, antonimia i paronimia. (ii) Etap drugi wyznacza formułowanie podstawowych zasad analizy zdań. Głównym w tym względzie osiągnięciem był platoński dwupodział zdania na ὄνομα i ῥῆμα (zob. dialog Sofista). (iii) Trzeci etap charakteryzuje się ustaleniem relacji między klasami form językowych i kategorii ich zawartości noetycznej; tutaj fundamentu dla analizy form wyrazów i ich podziału na klasy intelektualno-semantyczne dostarczyły arystotelesowskie Kategorie (por. Kategorie 1b: „Każda nie połączona wypowiedź oznacza albo substancję, albo ilość, albo jakość, albo stosunek, albo miejsce, albo czas, albo położenie, albo stan, albo działanie, albo doznawanie” [przekład K. Leśniaka]). Takie właśnie podejście „kategorialne” leży u podstaw podziału na części mowy, jaki został wytworzony, rozwinięty i zdefiniowany w starożytnej Grecji. Wpływ metodologiczny filozofii (a dokładniej: dialektyki i logiki) na gramatykę widać w ewolucji wyodrębniania poszczególnych części mowy (μέρη τοῦ λόγου). Punkty zwrotne tego długiego procesu są omówione w ostatniej części pracy. Wyróżnić można trzy podstawowe kroki: (α) Pierwszym krokiem jest stosowanie przez Arystotelesa teorii μέρη τῆς λέξεως („części mowy”; zob. jego Poetykę i Peri Hermeneias, które zawierają pewne zasady analizy morfosyntaktycznej); (β) Wkład filozofów stoickich polegał na bardziej szczegółowej analizie niektórych części mowy (takich jak rzeczownik, czasownik, zaimek, przysłówek i spójnik), na skonstruowaniu opartej na filozofii teorii semantycznej (obejmującej pojęcie λεκτόν – „dająca się wypowiedzieć [treść]”), a zwłaszcza na opracowaniu teorii παρεπόμενα (łac. accidentia), tj. morfosyntaktycznych i semantycznych cech klas wyrazów. (γ) Krokiem trzecim było rozszerzenie i kodyfikacja modelu części mowy dokonane przez gramatyków aleksandryjskich (Arystarch z Samotraki i jego uczniowie). Ich model obejmował osiem części mowy: rzeczownik, czasownik, imiesłów, rodzajnik, zaimek, przyimek, przysłówek i spójnik. Pierwszym podręcznikiem dającym syntezę wiedzy i umiejętności gramatycznych była Τέχνη γραμματική, przypisywana Dionizjuszowi Trakowi. Pamiętać też należy, że na stopniowy proces autonomizacji gramatyki trzeba patrzeć w świetle dydaktyki – w dydaktyce uczono gramatyki, a równocześnie pogłębiano ją i poszerzano.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 3; 169-195
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 65

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies