Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "people’s movement" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Budowanie tożsamości chłopów w myśli politycznej i działalności Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast
Construction of the identity of peasants in the political thought and activities of the Polish Peoples Party "Piast"
Autorzy:
Wichmanowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446455.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
identity
serfdom
empowerment
political thought
people's (peasant`s) movement
peasants
tożsamość
pańszczyzna
uobywatelnienie
myśl polityczna
ruch ludowy
chłopi
Opis:
Tożsamość chłopów kształtowała się przez wieki. Wpływ na nią miały doświadczenia wielu pokoleń, formułowała historia, sytuacja społeczno-gospodarcza i polityczna; zmieniała się pod wpływam warunków, w jakich żyli. Przynależność chłopów do określonej społeczności leżała u podstaw ich wartości i miała istotny wpływ we wszelkich możliwych relacjach. Tożsamość-autentyczność chłopów utrwalała się w długich i osobliwych dziejach, w nader trudnym i swoistym bytowaniu tej warstwy społecznej. Uformowała się w toku wykonywania ciężkiej pracy przez całe stulecia zamkniętej kultury i obyczajowości chłopskiej. System pańszczyźniany trwał 400 lat, 400 lat kształtowała się tożsamość chłopska. Nie należy się dziwić, że mimo zmiany warunków społecznych, wciąż trwali w okowach folwarcznej mentalności. Za niewątpliwą konsekwencję pańszczyzny uznano uformowanie pewnego typu osobowości, który utrzymywał się bardzo długo. Chłopi stanowili dla polityków Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast fundament społeczeństwa i narodu, byli inspiracją dla koncepcji i działań politycznych. W artykule starano się udowodnić, na ile warunki życia chłopów determinowały ich tożsamość i na ile wpływ działalności PSL Piast przyczynił się do jej przemiany.
Over the centuries the identity of the peasants has evolved. It was largely influenced by the experiences of generations, shaped by history, socio-economic and political situation; it changed under the influence of the conditions in which they lived. The peasants' belonging to a specific community constituted the basis of their values and had a significant impact in all possible relationships. Identity – the authenticity of peasants was perpetuated in their long and quaint history, in the very difficult and peculiar existence of this social class. It was shaped in the course of centuries of hard work in closed peasant culture and customs. The serfdom system lasted 400 years, and these 400 years long the peasant identity was shaped. It is not surprising that despite the change in social conditions, they still remained in the shackles of the serfdom determined mentality. The formation of a certain type of personality, which lasted for a very long time, is considered an undoubted consequence of serfdom. Peasants constituted the cornerstone of society and the nation for the politicians of the Polish People's Party "Piast", they were the inspiration for their political concepts and actions. The article attempts to prove to what extent the living conditions of peasants determined their identity and to what extent the impact of activities of PSL Piast contributed to the transformation of their identity.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2023, 21, 1; 297-314
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy byli ich „wielką szansą”? Obraz Związku Młodzieży Polskiej w Dziennikach Agnieszki Osieckiej z lat 1949–1955
The image of Union of Polish Youth in Agnieszka Osiecka’s Diaries
Autorzy:
Borowska, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28693818.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Union of Polish Youth
diary
Agnieszka Osiecka
Polish People’s Republic
political youth movement
Związek Młodzieży Polskiej
dziennik
Polska Rzeczpospolita Ludowa
polityczny ruch młodzieżowy
Opis:
Artykuł jest próbą przedstawienia działalności Związku Młodzieży Polskiej w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Curie-Skłodowskiej w Warszawie oraz na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Przedmiotem analizy są zapiski osobiste Agnieszki Osieckiej z przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX w. Z tekstu wyłania się obraz organizacji, która charakteryzowała się stagnacją członków i członkiń, brakiem pomysłów na zainteresowanie działalnością młodzieży licealnej i studenckiej. Jakiekolwiek próby usprawnienia działań ZMP przez autorkę Dzienników kończyły się fiaskiem. Duży wpływ na tę sytuację miała postawa władz Związku, a także okręgowych komitetów KC PZPR.
The article presents the activities of the Union of Polish Youth (ZMP) at the Maria CurieSkłodowska High School and the Faculty of Journalism at the University of Warsaw. The subject of analysis are Agnieszka Osiecka’s personal notes from the late 1940s and early 1950s. What emerges from the text is a picture of an organisation characterised by its male and female members’ stagnation and a lack of ideas of interest to high school and university students. Any attempts undertaken by Osiecka to improve the activities of ZMP failed. The attitude of the Union’s authorities, as well as the district committees of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR), greatly impacted this situation.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 81-112
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karta z dziejów historiografii ruchu robotniczego: przypadek Jerzego Targalskiego (1929-1977)
A page from the historiography of the workers’ movement: the case of Jerzy Targalski (1929-1977)
Autorzy:
Siewierski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089389.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Targalski Jerzy
historiography of the Polish People’s Republic
history of the workers’ movement
Lodz
March 1968
historiografia PRL
historia ruchu robotniczego
Łódź
marzec 1968
Opis:
The article is devoted to Jerzy Targalski (1929-1977), a historian of the workers’ movement and the beginnings of socialist organizations in Poland. Targalski’s intellectual biography draws attention to the previously neglected area of studies on the history of historical science, such as the party structures of science, namely the Institute for Education of Scientific Staff/ Institute of Social Sciences at the Central Committee of the Polish United Workers’ Party and the Department of Party History at the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. What seems to be an important theme is the development of Targalski’s research interests and the evolution of his critical approach to both the historiography and the reality of the Polish People’s Republic.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 102--123
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O idei „Polski Ludowej” i jej orędownikach. Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski – uwagi krytyczne
Idea of „People’s Poland” and its Adherents. People’s and Socialist vision of the Independent Polish State – Some Critical Remarks
Autorzy:
Piskała, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33766959.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Socialism
peasant movement
„People’s Poland”
propaganda
social movements
socjalizm
ruch ludowy
„Polska Ludowa”
ruchy społeczne
Opis:
Prezentowany artykuł recenzyjny poświęcony jest omówieniu książki Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski, w redakcyjnym opracowaniu Janusza Gmitruka i Tadeusza Skoczka. Jest to publikacja, w której zgromadzono teksty dotyczące różnych wątków obecnych w historii nowoczesnych ruchów socjalistycznych i chłopskich na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Zwracam m.in. uwagę, że sama idea „Polski Ludowej”, choć obecnie jednoznacznie kojarzona z propagandą epoki PRL (1944/45–1989), posiadała głębokie korzenie historyczne i odgrywała kluczową rolę w wyobraźni politycznej ruchów demokratycznych i niepodległościowych. W tekście proponuję nie tylko krytyczną ocenę recenzowanego tomu, lecz również podejmuję próbę zasugerowania nowych, potencjalnie obiecujących perspektyw w dalszych badaniach nad historią masowych, plebejskich ruchów politycznych w pierwszej połowie XX w.
In this essay I present a book titled Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski [People’s and Socialist vision of the Independent Polish State], edited by Janusz Gmitruk and Tadeusz Skoczek. It is a collection of papers which are focused on different aspects of history of modern socialist and peasant movements in Poland during first half of 20th century. I argue, that the idea of „People’s Poland”, currently strictly associated with propaganda of communist „Polish People’s Republic” (1944/45–1989), has deeper historical roots and played a key role in political imagination of democratic and pro-independence movements. In this essay I offer not only a critical review of articles collected in the book, but also try to propose new, potentially promising perspectives for further research on history of mass and plebeian political movements.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 681-690
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proza nurtu chłopskiego wobec hegemonicznego dyskursu o przemianach społecznych lat 1944–1956. Rekonesans
Autorzy:
Tarnowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028585.pdf
Data publikacji:
2022-02-21
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
literatura polska XX w.
PRL
proza nurtu chłopskiego
ludowość
zwrot ludowy
Polish contemporary literature
rural movement in Polish prose
Polish People’s Republic
folk turn
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja wstępnych wyników badań nad prozą nurtu chłopskiego powstającą w Polsce w latach 60., 70. i 80. XX w. w kontekście dominującego w PRL dyskursu o awansie społecznym wsi. Kategorie dyskursów hegemonicznych i kontrhegemonicznych posłużą autorce do roboczego określenia dwóch skrajnych wersji opowieści o chłopskości: tej konstruowanej przez władze PRL i tej podważającej ją, a niekiedy sutuującej się do niej w kontrze, która wyłania się z prozy nurtu chłopskiego. Przegląd literatury pokazuje, że proza ta była ważną uczestniczką procesów komunikacyjnych dotyczących kształtowania figury chłopskości w polskiej kulturze powojennej i jako taka może stanowić jedno ze źródeł rewizji historii Polski w ramach „zwrotu ludowego”.
The article aims to present preliminary results of research on the so-called rural movement in Polish prose which emerged in Soviet Poland in the 60s and prevailed until the early 80s, within the framework of the dominant discourse on contryside of that time. Two categories of narratives concerning rurality and peasanrty can be distinguished by employing hegemonic and counterhegemonic discourses; one of these categories is construed by the authorities and one undermines them, emerging from the Polish rural movement prose. The analysis shows that the prose played a significant role in communication processes that shaped the meaning of rurality and peasantry in Polish post-war culture, and as such can prove a meaningful resource in reimagining Polish history in the kontext of the so-called folk turn.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 4; 77-89
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józef Milik (1891–1944) – biografia polityczna podlaskiego posła i działacza społecznego
Autorzy:
Odziemczyk, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041055.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
social activist
MP
national movement National Party
People’s National Association
County Department
County self-government
National Unity Council
działacz społeczny
poseł
ruch narodowy
Stronnictwo Narodowe
Związek Ludowo-Narodowy
Wydział Powiatowy
Sejmik Powiatowy
Rada Jedności Narodowej
Opis:
The article refers to the figure of Józef Milik (1891–1944), a national movement parliamentarian and social activist from Podlasie. The article tries to present a political biography of a pre-war member of the People’s National Association and the National Party from 1928 to 1935 on the basis of available archival and statistical sources as well as studies and diaries. It also takes into account the political function of J. Milik’s social and self-government activities, especially with regard to his home Sokołów County. J. Milik was also a member of the County Department and County self-government and organizer of social life in his home municipality of Sterdyń. In this way, his way of life is shown, which made him one of the important figures of National Democracy on a regional and national scale becoming a part of the central authorities of the National Party. The author also presents J. Milk’s involvement in the development of conspiracy structures and activities in the National Unity Council – the parliament of the Polish Underground State during World War II. He stresses the continued need for research, in particular on this period, which is however limited by the quantity and content of sources.
Artykuł dotyczy postaci Józefa Milika (1891–1944), parlamentarzysty ruchu narodowego oraz działacza społecznego z Podlasia. Na podstawie dostępnych źródeł archiwalnych, statystycznych, opracowań i pamiętników starano się przedstawić biografię polityczną przedwojennego posła Związku Ludowo-Narodowego i Stronnictwa Narodowego w latach 1928–1935. Badaniami objęto także powiązaną z funkcją polityczną działalność społeczną i samorządową J. Milika, zwłaszcza w odniesieniu do jego rodzinnego powiatu sokołowskiego. J. Milik był bowiem także członkiem Wydziału Powiatowego i Sejmiku Powiatowego oraz organizatorem życia społecznego w swojej rodzinnej gminie Sterdyń. W ten sposób została ukazana jego droga życiowa, która spowodowała, że stał się jedną z ważnych postaci endecji w skali regionu i kraju, wchodząc m.in. w skład centralnych organów władzy Stronnictwa Narodowego.Autor przedstawił również zaangażowanie J. Milika w rozwój struktur konspiracyjnych i działalność w Radzie Jedności Narodowej – parlamencie Polskiego Państwa Podziemnego podczas II wojny światowej. Podkreślił dalszą potrzebę badań zwłaszcza nad tym okresem, którą jednak ogranicza ilość i zawartość źródeł.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 511-534
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liga Kobiet Polskich w okręgu łódzkim w latach 1982–1989. Główne kierunki działalności w świetle materiałów sprawozdawczych organizacji
Autorzy:
Dajnowicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1628422.pdf
Data publikacji:
2021-09-23
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Liga Kobiet Polskich
praca zawodowa kobiet
ruch kobiecy w PRL
Komitet Gospodarstwa Domowego
Polish Women’s League
women’s professional work
women’s movement of Polish People’s Republic
Household Committee
Opis:
Liga Kobiet Polskich, akceptowana przez władze komunistyczne organizacja kobieca, usiłowała umocnić swoje wpływy zwłaszcza wśród kobiet pracujących. Jako priorytetowy cel działalności wskazywała także upowszechnianie znaczenia szerokich działań Komitetu Gospodarstwa Domowego, w ramach którego organizowano szkolenia zawodowe, promowano gospodarność w prowadzeniu przez kobiety gospodarstw domowych. Schyłek jej działalności przypadł na koniec lat osiemdziesiątych, biorąc pod uwagę zarówno zmniejszającą się liczbę członkiń, jak i słabnącą pozycję jako oficjalnej reprezentacji kobiet polskich.
The Polish Women’s League, a women’s organisation accepted by the communist authorities, tried to strengthen its influence, especially among working women. Its other priority was popularising the Household Committee activities, which organised vocational education and promoted household economics. Unfortunately, it was declining in the late 1980s because of decreasing number of female members and its waning position as the official representation of Polish women.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 2; 143-160
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczna i wychowawcza rola teatru ludowego w Drugiej Rzeczypospolitej
Autorzy:
Podgajna, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053575.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
People’s theater
amateur artistic movement
peasant movement
interwar period
teatr ludowy
amatorski ruch artystyczny
ruch ludowy
dwudziestolecie międzywojenne
народный театр
художественная самодеятельность
народное движение
межвоенный период
Opis:
Teatr ludowy był zjawiskiem niezwykłym w życiu kulturalnym okresu Drugiej Rzeczypospolitej o ogromnym zasięgu oddziaływania, zróżnicowanej geografii i przynależności organizacyjnej. Był przejawem potrzeb duchowych mieszkańców polskiej wsi, a także istotnym instrumentem odziaływania na warstwę chłopską. Stał się motorem przyspieszającym kształtowanie świadomości politycznej i narodowej chłopów, ważną szkołą wychowania patriotycznego i obywatelskiego. Głównym celem funkcjonowania teatrów ludowych była aktywizacja społeczności wiejskiej w ich własnym środowisku. Z reguły nawoływano do działalności społecznej, ale także politycznej, zrzeszania się w organizacjach ludowych, spółdzielniach, organizacjach kobiecych, a także namawiano do korzystania z praw obywatelskich. W granych przedstawieniach budowano zróżnicowaną narrację i oprawę: od poradnictwa, przez pochwałę usamodzielnienia, rozbudzania godności chłopskiej, po patriotyczną postawę obywatelską. Teatr ludowy przyczyniał się do rozwoju życia gospodarczego, wpływał pozytywnie na postawę moralną młodego pokolenia, pobudzał troskę o estetyczny wygląd zabudowań i całej wsi, wyrażał także troskę o poprawę sytuacji higienicznej i zdrowotnej ludności wiejskiej. Szczególną rangę w tym zakresie przypisywano wychowaniu uwzględniającemu kulturę sanitarną i popularyzowanie wiedzy o zdrowiu przez teatr. Wyrażano pogląd, że zachowania antyhigieniczne wynikają z braku wiedzy i odpowiednich nawyków, dlatego chętnie poruszano te sprawy w przedstawieniach. Prowadzono zatem za pomocą teatrów ludowych wielokierunkową działalność społeczno-oświatową, wychowawczą w zakresie upowszechniania kultury na wsi, edukacji z zakresu zagadnień gospodarczych, społecznych i politycznych. 
The folk theater was an extraordinary phenomenon in the cultural life of the Second Polish Republic, with a huge range of influence, diversified geography and organizational affiliation. It was a manifestation of the spiritual needs of the inhabitants of the Polish countryside as well as an important instrument of influencing the peasants. It became a factor accelerating the formation of political and national consciousness of peasants, an important school of patriotic and civic education. An important goal of folk theaters was to activate the rural community in their own environment. As a rule, calls were made for social but also political activity, association in popular organizations, cooperatives, women's organizations, and encouraged to exercise civil rights. The presented performances built a varied narrative and setting: from counseling, through praise of independence, awakening peasant dignity, to patriotic civic attitude. The folk theater contributed to the development of economic life, positively influenced the moral attitude of the young generation, stimulated concern for the aesthetic appearance of buildings and the entire village, and expressed concern for the improvement of the hygienic and health situation of the rural population. Upbringing which took into account sanitary culture and popularizing knowledge about health through theater was of particular importance in this respect. The opinion was expressed that anti-hygiene behavior resulted from the lack of knowledge and appropriate habits, therefore these matters were eagerly mentioned in the performances. Therefore, with the help of folk theaters, multidirectional social and educational activities were carried out in the field of popularizing culture in the countryside, as well as education in the field of economic, social and political issues.
Народный театр был необычным явлением в культурной жизни Второй Республики Польши, с огромным диапазоном влияния, разнообразной географией и организационной принадлежностью. Это было проявлением духовных потребностей жителей польской деревни, а также важным инструментом воздействия на класс крестьян. Он стал двигателем, ускоряющим формирование политического и национального самосознания крестьян, важной школой патриотического и гражданского воспитания. Основная цель народных театров - активизировать сельскую общину в их собственной среде. Как правило, звучали призывы к общественной активности, но также и к политической активности, объединению в общественные организации, кооперативы и женские организации, а также к поощрению осуществления гражданских прав. Представленные спектакли выстроили разнообразный рассказ и сеттинг: от консультирования, восхваления независимости, пробуждения крестьянского достоинства до патриотической гражданской позиции. Народный театр внес свой вклад в развитие хозяйственной жизни, положительно повлиял на нравственный настрой молодого поколения, стимулировал заботу об эстетическом виде зданий и всего села, выразил заботу об улучшении гигиенического и санитарного состояния сельского населения. Особое значение в этом отношении имело воспитание, учитывающее санитарную культуру и популяризацию знаний о здоровье через театр. Бытовало мнение, что антигигиеническое поведение является результатом недостатка знаний и соответствующих привычек, поэтому эти вопросы активно поднимались в выступлениях. Поэтому с помощью народных театров проводились разнонаправленные общественно-просветительские мероприятия в области пропаганды культуры в сельской местности и образования в области экономических, социальных и политических вопросов.
Źródło:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2021, 7, 2; 125-138
2450-4866
Pojawia się w:
Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wincenty Witos wobec Rosji i ZSRR
Wincenty Witos towards Russia and the USSR
Винценты Витос против России и СССР
Autorzy:
Podgajna, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235065.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wincenty Witos
people’s movement
Polish political thought
Russia
Soviet Russia
USSR
ruch ludowy
polska myśl polityczna
Rosja
Rosja Radziecka
ZSRR
Opis:
Przedmiotem rozważań w artykule były formułowane przez Wincentego Witosa (1874–1945) koncepcje odnoszące się do Rosji, jej polityki wobec narodu od czasów zaborów, okresu Rosji Radzieckiej i ZSRR oraz myśl polityczna dotycząca bezpieczeństwa granic państwowych ze wschodnim sąsiadem. Do największych przeszkód w relacjach polsko-radzieckich Witos zaliczał te polityczne, takie jak ustrój państwa, ale także wszelkie problemy, bariery i niechęć, które zrodziły się w czasie ponad stuletniego panowania Rosjan na ziemiach polskich pod zaborami. Utrudnienia te w przekonaniu Witosa należało pokonywać w imię najważniejszego interesu, jakim było dobro państwa i utrzymanie pokojowych relacji z sąsiadami.
The article deals with the concepts formulated by Wincenty Witos (1874–45) regarding Russia, its policy towards the Polish nation from the partitions times and throughout the period of Soviet Russia and the USSR, as well as the political thought regarding the security of state borders against its eastern neighbour. According to Witos, the biggest obstacles in Polish-Soviet relations were of political nature, such as the state system, but were also influenced by all problems, prejudices, and issues that arose in over a century of Russian rule in Poland after the partitions. In his opinion, these difficulties should be overcome in the name of the most vital interest: the good of the state and the maintenance of peaceful relations with its neighbours.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 1; 25-45
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Kotyza, żołnierz Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, ludowego Wojska Polskiego – zarys biograficzny
Jan Kotyza, Soldier of the Home Army, Peasants’ Battalions, Polish People’s Army – a Biographical Outline
Ян Котыза – солдат Армии Крайовой, Крестьянских Батальонов и народного Войска Польского. Биографический очерк
Autorzy:
Paduchowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1916505.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Jan Kotyza
Polskie Państwo Podziemne
ZWZ/AK
Bataliony Chłopskie
Ruch Ludowy
powiat krakowski
II wojna światowa
konspiracja
Bieńczyce
ludowe Wojsko Polskie
Polish Underground State
Home Army
Peasants’ Battalions
Peasant movement
Cracow district
World War II
underground work
Polish People’s Army
Ян Котыза
Польское подпольное государство
Армия Крайова
Крестьянские батальоны
Народное движение
краковский повят
Вторая мировая война
подпольное движение
Беньчице
народное Войско Польское
Opis:
Artykuł przedstawia zarys biografii Jana Kotyzy, żołnierza Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich oraz ludowego Wojska Polskiego. Urodził się w podkrakowskich Bieńczycach w rodzinie chłopskiej. Dzięki uporowi rodziców i nauczycieli ukończył gimnazjum, a następnie również Studium Wychowania Fizycznego przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Tuż przed wybuchem II wojny światowej Kotyza objął posadę kierownika nowobudowanego stadionu miejskiego przy Alei 3 Maja w Krakowie. Był oficerem rezerwy, ale nie wziął udziału w kampanii polskiej 1939 r. W czasie okupacji zaangażował się w pracę konspiracyjną. Pierwotnie polegała ona tylko na kolportażu podziemnych pism. Przystąpił do Związku Walki Zbrojnej, przyjął ps. „Krzemień”. Początkowo organizował pluton na terenie wsi Bieńczyce, Krzesławice oraz Mistrzejowice. Następnie został komendantem placówki ZWZ Mogiła, która obejmowała terytorialnie gminy Mogiła, Ruszcza oraz Węgrzce. Z szeregów ZWZ przeszedł do Batalionów Chłopskich. Jednocześnie został członkiem konspiracyjnego Stronnictwa Ludowego „Roch”. Po scaleniu BCh z AK objął dowództwo batalionu krypt. „Pająk”. W 1943 r. awansował w ramach BCh i został komendantem powiatu krakowskiego krypt. „Nadleśnictwo nr 6”. W niedługim czasie po oswobodzeniu od Niemców zgłosił się na wezwanie nowych władz do tzw. ludowego Wojska Polskiego. Początkowo nie trafił na front, ostatecznie został wysłany do 2 Armii WP. Nie zdążył wziąć udziału w walkach z Niemcami – był pod Dreznem, skąd wycofano go przez Wrocław do Rzeszowa, gdzie brał udział w walkach z UPA. Po zdemobilizowaniu wrócił w rodzinne strony.
The article presents a biographical outline of Jan Kotyza, a soldier of the Home Army, Peasants’ Battalions and the Polish People’s Army. He was born in Bieńczyce near Cracow in a peasant family. Thanks to the persistence of his parents and teachers he finished high school and then studied physical education at the Jagiellonian University. Just before the outbreak of World War II, Kotyza took over the position of manager of the newly built city stadium at 3 Maja Avenue in Cracow. He was a reserve officer but did not take part in the Polish campaign of 1939. During the occupation he got involved in underground work. Initially, it consisted only in the distribution of underground magazines. He joined the Union of Armed Struggle (ZWZ) and took pseudonym „Krzemień”. Initially he organized a platoon in the villages of Bieńczyce, Krzesławice and Mistrzejowice. Then he became the commander of the ZWZ post „Mogiła”, which included municipalities: Mogiła, Ruszcza and Węgrzce. He left the ZWZ to join the Peasants’ Battalions (BCh). At the same time he became a member of the underground People’s Party „Roch”. After the BCh where merged with the Home Army, he took command of the „Pająk” battalion. In 1943, he was promoted within the BCh and became commander of the Cracow district codenamed „Forest Inspectorate No. 6”. Shortly after the liberation from the Germans, he answered the call of the new authorities to join the so-called Polish People’s Army. Initially he was not sent to the front, eventually he was sent to the 2nd Army. He did not manage to take part in fights against the Germans. He was near Dresden, from where he was withdrawn through Wrocław to Rzeszów, where he took part in fights with the Ukrainian Insurgent Army. After being demobilized, he returned to his hometown.
В статье представлен биографический очерк Яна Котызы, солдата Армии Крайовой, Крестьянских батальонов и народного Войска Польского. Ян Котыза родился в Беньчице под Краковом, в крестьянской семье. Благодаря настойчивости родителей и учителей он окончил гимназию, а впоследствии учился по направлении „физическая культура” в Ягеллонском университете. Незадолго до начала Второй мировой войны Котыза занял должность управляющего недавно построенным муниципальным стадионом на улице Аллея 3 Мая в Кракове. Котыза был офицером запаса, но в Польской кампании 1939 г. участия не принимал. Во время оккупации он был задействован в конспиративных действиях, которые поначалу заключались только в распространении подпольной прессы. Он вступил Союз вооруженной борьбы (СВБ) принял псевдоним «Кшемень» („Кремень”). Первоначально он организовал взвод в деревнях Беньчице, Кшеславице и Мистшейовице. Затем он стал командиром поста СВБ „Могила”, который территориально охватывал три гмины: Могилу, Рушчу и Венгжце. Из Союза вооруженной борьбы Котыза перешел в Крестьянские Батальоны и одновременно с этим стал членом конспиративной Народной Партии „Рох”. После объединения Армии Крайовой и Крестьянских Батальонов он стал командовать батальоном „Пайонк” („Паук”). В 1943 г. в рамках Крестьянских Батальонов он получил повышение и стал комендантом краковского повята под криптонимом „Лесной округ №6”. Вскоре после освобождения от немцев он откликнулся на призыв новых властей присоединиться к народному Войску Польскому. Поначалу его не высылали на фронт, но затем все-таки отправили на фронт 2-ой армии Войска Польского. Котыза не успел принять участие в боях с Германией. Он был под Дрезденом, откуда был выведен через Вроцлав в Жешув, где принял участие в боях с УПА. После демобилизации вернулся на родину.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2020, XXI (LXXII), 4 (274); 145-169
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naukowe fascynacje profesora Jana Molendy
Scientific Fascinations of Professor Jan Molenda
Autorzy:
Wolsza, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233250.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
niepodległość
orientacje polityczne
ruch ludowy
Wielka Wojna
zabory
independence
political orientations
people’s movement
Great War
partitions
Opis:
Artykuł dotyczy dorobku naukowego jednego z najwybitniejszych polskich badaczy zajmujących się historią polityczną i społeczną przełomu XIX i XX w., ze szczególnym uwzględnieniem dróg wiodących do niepodległości Polski.
Article is devoted to the scholarly achievement of one of the most outstanding Polish historians specialising in the political and social history of the late nineteenth and early twentieth centuries, with particular emphasis put on the paths leading to the independence of Poland.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 7-20
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz kultury chłopskiej w myśli politycznej wybranych partii ludowych działających w II Rzeczypospolitej
The image of peasant culture in the political thought of selected people’s parties of the Second Polish Republic
Крестьянская культура в политической мысли избранных народных (крестьянских) партий, действующих во Второй Речи Посполитой
Autorzy:
Wichmanowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568297.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
political thought
culture
peasant’s creativity
people’s movement
Second Polish Republic
политическая мысль
культура
крестьянское творчество
народное (крестьянское) движение
Вторая Речь Посполитая
Opis:
Culture formed a significant element of political thought of every major political movement, both during the final years of partition of Poland, and after it regained its independence. The scope of interest of people’s parties covered almost everything that had a rural context, relating to the many millions of peasants. The present article analyzes the program assumptions of the Polish People’s Party “Piast” [Pol. Polskie Stronnictwo Ludowe “Piast”], Polish People’s Party “Wyzwolenie” [Pol. Polskie Stronnictwo Ludowe “Wyzwolenie”], Peasant’s Party [Pol. Stronnictwo Chłopskie] and the People’s Party [Pol. Stronnictwo Ludowe] relating to the aforesaid category of political sciences. These parties played a significant role in the history of people’s movement, influencing the shape of the recreated Polish state during the interwar bi-decade. The political thought of people’s parties aimed at bestowing the peasant’s culture with both autonomous, and nationwide value. These ideological assumptions were included in the political programs of people’s parties.
Культура являлась важным элементом политической мысли каждого из крупных политических движений периода конца Разделов и затем в независимой Польше. Интерес народных партий к культуре охватывал все, что имело деревенский, крестьянский контекст и относилось к многомиллионным крестьянским массам. Предметом анализа в данной статье являются программные положения Польской крестьянской партии «Пяст», Польской крестьянской партии «Освобождение» („Wyzwolenie”), Крестьянской партии и Народной партии (Stronnictwo Ludowe) относительно рассматриваемой политологической категории. В межвоенное двадцатилетие эти партии сыграли существенную роль в истории народного (крестьянского) движения и оказали влияние на строй возрожденной Польши. Политическая мысль народных (крестьянских) партий стремилась придать кре¬стьянской культуре ее автономные и, одновременно, общенародные ценности. Такие идеологические положения вошли в политические программы народных (крестьянских) партий.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2020, 2(25); 177-203
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obszary współdziałania PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa na przykładzie powiatów województwa krakowskiego 1957–1975. Zarys problematyki
Areas of Cooperation between the Polish United Workers’ Party, Local Administration and the Security Service. A Case Study of the Districts in the Cracow Voivodeship, 1957– 1975. An Overview of Research Problems
Autorzy:
Kasprzycki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24987768.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Security Service
Polish United Workers’ Party
local administration organs
‘people’s right-wing movement
the Catholic Church
farmers’ groups
Cracow Voivodeship
Służba Bezpieczeństwa
PZPR
organy administracji terenowe
Kościół katolicki
kółka rolnicze
województwo krakowskie
"prawica ludowa"
Opis:
W artykule podjęto rozważania na temat obszarów współdziałania (współpracy) PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa w zakresie działań kontrolnych i represyjnych. Analizą objęto powiaty województwa krakowskiego w latach 1957–1975. We wstępie scharakteryzowano rolę i pozycję każdego z wymienionych podmiotów w strukturze lokalnego systemu władzy. Zwrócono uwagę na wzajemne relacje i oddziaływania tych instytucji, także o charakterze personalnym. Następnie, na podstawie analizy źródeł, wskazano obszary, w których dochodziło do współdziałania, co zilustrowano konkretnymi przykładami. W podsumowaniu sformułowano wnioski wynikające z analizy dokumentów, jednocześnie wskazano na konieczność dalszych badań w poszukiwaniu innych pól współpracy PZPR, administracji i SB. Zwrócono też uwagę na możliwość występowania płaszczyzn współdziałania tych podmiotów na terenie innych województw ówczesnej Polski, odmiennych niż wskazane w artykule.
This article deals with the areas of cooperation between the Polish United Workers’ Party, the local administration and the Security Service in matters of control and repression. The analysis covers the districts (powiat) in the Cracow voivodeship, 1957–1975. The introduction describes the role and position of each of those actors within the local power structure, with a focus on the mutual interrelations and impacts of those institutions, including at the personal level. Based on source analysis, this is followed by a listof areas where cooperation took place, as illustrated by specific examples. The summary contains conclusions based on an analysis of the documents. More research is needed into areas of cooperation between the party, local administration officials and the security apparatus. Attention is also drawn to possible other areas of cooperation between those actors in other voivodeships at the time.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 232-290
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The 2nd Polish Republic in underground publications in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Olaszek, Jan
Kisilowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472322.pdf
Data publikacji:
2020-04-19
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
2nd Polish Republic
Polish People’s Republic
democratic opposition
independent publishing movement
Józef Piłsudski
Roman Dmowski
Opis:
The article outlines the achievements of an independent publishing movement in the, ruled by communist’s, Polish People’s Republic concerning the pre-war Second Polish Republic. It was advisable that the characters and themes from the history of pre-war Poland were popular among underground publishers and that they were overlooked. At the same time, the article presents a dispute between supporters of the idealized vision of the Second Polish Republic and its critics.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, Tom specjalny: Dla Niepodległej / Special Issue: For an Independent Poland; 251-272
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The League of Women (Liga Kobiet) – the conditions for functioning of the women’s organisation in the communist system of the Polish People’s Republic (in the first period of the organisation’s activity from 1945 to 1975)
Liga Kobiet – warunki funkcjonowania organizacji kobiecej w systemie komunistycznym PRL (w pierwszym okresie działalności organizacji 1945–1975)
Autorzy:
Dajnowicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834119.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Liga Kobiet [League of Women]
Polish women’s organisation
Polish People’s Republic
communism
Eastern European women’s movement
1945–1975
gender equality in Poland
Liga Kobiet
polska organizacja kobieca
PRL
komunizm
wschodnioeuropejski ruch kobiecy
równość płci w Polsce
Opis:
The League of Women (Liga Kobiet), until 1949 operating under the name of the Socio-Civic League of Women (Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet), was a mass women’s organisation functioning in the Polish People’s Republic. Throughout the whole period, one of the priorities set by the organisation was to build up its mass character and, thus, to influence different social, professional and environmental groups of Polish women, fitting into the general agenda of implementing the communist regime in Polish society. Most League of Women’s members were also members to the Polish United Workers’ Party. The League of Women tried to play a role of a “utilitarian” organisation, supporting in a genuine and diverse way the Polish women’s environment. The period between 1945 and 1975 was the first stage of organisation’s activity; in the communist Polish People’s Republic it was a period of “isolation” of the Polish society from the Western world and of a significant influence of the Soviet Union’s policy on the social relations in the country. The League of Women was an example of an East European women’s organisation in the communist era.
Liga Kobiet, działająca do 1949 r. pod nazwą Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet, była masową organizacją kobiecą działającą w PRL. Przez cały okres jednym z priorytetów organizacji było budowanie jej masowego charakteru, a tym samym wpływanie na różne grupy społeczne, zawodowe i środowiskowe Polek, wpisujące się w ogólny program wdrażania reżimu komunistycznego w polskim społeczeństwie. Większość członkiń Ligi Kobiet należała również do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Liga Kobiet starała się odgrywać rolę organizacji „utylitarnej”, wspierającej w sposób autentyczny i różnorodny środowisko Polek. Lata 1945–1975 to pierwszy etap działalności organizacji; w PRL był to okres izolacji polskiego społeczeństwa od świata zachodniego i znaczącego wpływu polityki Związku Sowieckiego na stosunki społeczne w kraju. Liga Kobiet była przykładem wschodnioeuropejskiej organizacji kobiecej w czasach komunizmu.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 186-207
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies