Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "people’s movement" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-29 z 29
    Tytuł:
    Stanisław Szczotka – historyk dziejów wsi i działacz ludowy (1912–1954)
    Stanisław Szczotka – Historian of the Countryside and Activist (1912–1954)
    Autorzy:
    Turkowski, Romuald
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1205195.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Stanisław Szczotka
    biography
    countryside
    People’s Movement
    Opis:
    The paper presents the profile of an outstanding researcher of the country-wide and a deserved activist of the People’s Movement who was closely related to the prominent figure of this movement i.e. Wincenty Witos. So far, information about life and activity of that scholar was scarce and came only from dictionary publishers. This text, however, puts special focus not only on Professors’ scientific achievements, but also on his dramatic fate during the Stalinist period. Similar to many persecuted people at those times, in order to resume his research career he had to conceal his past as a People’s Movement activist, agrarian and supporter of liberal-democratic system.
    Źródło:
    Zeszyty Wiejskie; 2017, 23; 33-51
    1506-6541
    Pojawia się w:
    Zeszyty Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WHO IS THE PEOPLE? NOTES ON SUBJECTIVITY AND THE ADIVASI RESISTANCE IN LALGARH, WEST BENGAL, INDIA
    Autorzy:
    Sengupta, Anubhav
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036529.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-14
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Maoist movements
    people’s movement
    subjectivity
    history
    everyday.
    Opis:
    In the last decade, India has witnessed a resurgence of Maoist movements. At the same time, the country’s polity has been rocked by various protests against displacement by local population. These protests have commonly been referred to as people’s movement. In some cases, both, Maoists and people’s movements have overlapped and thus raising the question about people’s agency and Maoists’ role in it. This essay posits the question: who is this people? The assumption is only by exploring the answer, questions pertaining to autonomy or agency can be answered. The essay takes the case of Lalgarh movement, West Bengal, where adivasis rose up against the state, police atrocities. Subsequently Maoists came into the picture. In exploring the debate, mentioned above in the context of Lalgarh, the essay studies a set of letters written to civil society, issued by an organization on behalf of adivasis. The essay finds that the issues of agency must be reconceptualised as subjectivity. Instead of finding a pure voice of adivasis, it is subjectivity as process that helps us to grasp politics of the people. The paper finally argues that the process of becoming people is congealing of adivasis as a political collective.
    Źródło:
    Society Register; 2017, 1, 1; 23-37
    2544-5502
    Pojawia się w:
    Society Register
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Integracja europejska i współpraca regionalna w koncepcjach programowych parlamentarnych partii ludowych w Polsce (1989–2004)
    European Integration and Regional Cooperation in the Parliamentary People`s Parties` Electoral Programmes (1989–2004)
    Autorzy:
    Swacha, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/901757.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    polityka zagraniczna
    integracja
    współpraca regionalna
    ruch ludowy
    foreign policy
    integration
    regional cooperation
    people’s movement
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza założeń programowych dotyczących polityki zagranicznej, które zostały sformułowane przez partie ruchu ludowego po roku 1989. Obszarem zainteresowania były kwestie stosunku do integracji europejskiej, koncepcji współpracy regionalnej, relacji Polski z sąsiadami, polskiej obecności w NATO oraz przyszłej wizji Unii Europejskiej. Analiza obejmuje programy przedwyborcze z lat 1991, 1993, 1997, 2001, jak również dokumenty programowe ogłoszone w 1989 r. przez dwa ugrupowania ruchu ludowego, które w tym okresie rozpoczęły swoją działalność. Badanie odnosi się do koncepcji wypracowanych przez: PSL „O”, PSL „S”, PSL, SLCh, SKL, Samoobronę RP.
    The aim of the article is to analyze the program assumptions of foreign policy, formulated by Polish people`s parties after the year 1989. The area of the interests are: attitudes to the process of European integration, concepts of regional cooperation, relations with neighboring countries, Polish presence in NATO and future vision of European Union. The analysis concerned pre-election programs from the years: 1991, 1993, 1997, 2001, as well as documents created in the year 1989, when two people`s parties were created. The study covered concepts developed by: PSL “O”, PSL “S”, PSL, PL, SLCh, SKL, Samoobrona RP.
    Źródło:
    Społeczeństwo i Polityka; 2019, 3(60); 163-181
    1733-8050
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naukowe fascynacje profesora Jana Molendy
    Scientific Fascinations of Professor Jan Molenda
    Autorzy:
    Wolsza, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233250.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    niepodległość
    orientacje polityczne
    ruch ludowy
    Wielka Wojna
    zabory
    independence
    political orientations
    people’s movement
    Great War
    partitions
    Opis:
    Artykuł dotyczy dorobku naukowego jednego z najwybitniejszych polskich badaczy zajmujących się historią polityczną i społeczną przełomu XIX i XX w., ze szczególnym uwzględnieniem dróg wiodących do niepodległości Polski.
    Article is devoted to the scholarly achievement of one of the most outstanding Polish historians specialising in the political and social history of the late nineteenth and early twentieth centuries, with particular emphasis put on the paths leading to the independence of Poland.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 7-20
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TRYNIDAD I TOBAGO: ZRÓŻNICOWANIE ETNICZNE A REPREZENTACJA POLITYCZNA
    Trinidad and Tobago: Ethnic Diversity and Political Representation
    Autorzy:
    Lewandowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/555867.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
    Tematy:
    Trynidad i Tobago
    zróżnicowanie etniczne
    People’s National Movement,
    Eric Williams
    United National Congress
    Basdeo Panday
    People’s Partnership
    Kamla Persad-Bissessar
    Trinidad and Tobago
    ethnic diversity
    People’s National Movement
    Opis:
    Artykuł traktuje o wpływie zróżnicowania etnicznego na preferencje wyborcze społeczeństwa Trynidad i Tobago, a przez to na kształtowanie życia politycznego w kraju. Rozpoczyna go krótkie przedstawienie historii wieloetniczności Trynidadu i Tobago, po którym następuje przytoczenie danych dotyczących przynależności do grup etnicznych i wyznaniowych, pochodzących z wybranych spisów ludności. Na podstawie historii tworzenia partii politycznych, kampanii i wyników wyborów, została dokonana analiza wpływu składu etnicznego partii na ich znaczenie w kraju.
    The article discusses the impact of ethnic diversity of Trinidad and Tobago on the electoral preferences of society, and thus on the formation of political life in the country. It begins with a brief presentation of the history of multi-ethnicity of Trinidad and Tobago, followed by the citation of data concerning belonging to ethnic and religious groups, originating from selected censuses. Then, based on the history of the creation of political parties, campaigns and election results, the article analyzes of the influence of the ethnic composition of the party for their importance in the country has been conducted.
    Źródło:
    Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2014, 22, 1(83); 74-86
    1506-8900
    2081-1152
    Pojawia się w:
    Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz kultury chłopskiej w myśli politycznej wybranych partii ludowych działających w II Rzeczypospolitej
    The image of peasant culture in the political thought of selected people’s parties of the Second Polish Republic
    Крестьянская культура в политической мысли избранных народных (крестьянских) партий, действующих во Второй Речи Посполитой
    Autorzy:
    Wichmanowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568297.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    political thought
    culture
    peasant’s creativity
    people’s movement
    Second Polish Republic
    политическая мысль
    культура
    крестьянское творчество
    народное (крестьянское) движение
    Вторая Речь Посполитая
    Opis:
    Culture formed a significant element of political thought of every major political movement, both during the final years of partition of Poland, and after it regained its independence. The scope of interest of people’s parties covered almost everything that had a rural context, relating to the many millions of peasants. The present article analyzes the program assumptions of the Polish People’s Party “Piast” [Pol. Polskie Stronnictwo Ludowe “Piast”], Polish People’s Party “Wyzwolenie” [Pol. Polskie Stronnictwo Ludowe “Wyzwolenie”], Peasant’s Party [Pol. Stronnictwo Chłopskie] and the People’s Party [Pol. Stronnictwo Ludowe] relating to the aforesaid category of political sciences. These parties played a significant role in the history of people’s movement, influencing the shape of the recreated Polish state during the interwar bi-decade. The political thought of people’s parties aimed at bestowing the peasant’s culture with both autonomous, and nationwide value. These ideological assumptions were included in the political programs of people’s parties.
    Культура являлась важным элементом политической мысли каждого из крупных политических движений периода конца Разделов и затем в независимой Польше. Интерес народных партий к культуре охватывал все, что имело деревенский, крестьянский контекст и относилось к многомиллионным крестьянским массам. Предметом анализа в данной статье являются программные положения Польской крестьянской партии «Пяст», Польской крестьянской партии «Освобождение» („Wyzwolenie”), Крестьянской партии и Народной партии (Stronnictwo Ludowe) относительно рассматриваемой политологической категории. В межвоенное двадцатилетие эти партии сыграли существенную роль в истории народного (крестьянского) движения и оказали влияние на строй возрожденной Польши. Политическая мысль народных (крестьянских) партий стремилась придать кре¬стьянской культуре ее автономные и, одновременно, общенародные ценности. Такие идеологические положения вошли в политические программы народных (крестьянских) партий.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2020, 2(25); 177-203
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wincenty Witos wobec Rosji i ZSRR
    Wincenty Witos towards Russia and the USSR
    Винценты Витос против России и СССР
    Autorzy:
    Podgajna, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2235065.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Wincenty Witos
    people’s movement
    Polish political thought
    Russia
    Soviet Russia
    USSR
    ruch ludowy
    polska myśl polityczna
    Rosja
    Rosja Radziecka
    ZSRR
    Opis:
    Przedmiotem rozważań w artykule były formułowane przez Wincentego Witosa (1874–1945) koncepcje odnoszące się do Rosji, jej polityki wobec narodu od czasów zaborów, okresu Rosji Radzieckiej i ZSRR oraz myśl polityczna dotycząca bezpieczeństwa granic państwowych ze wschodnim sąsiadem. Do największych przeszkód w relacjach polsko-radzieckich Witos zaliczał te polityczne, takie jak ustrój państwa, ale także wszelkie problemy, bariery i niechęć, które zrodziły się w czasie ponad stuletniego panowania Rosjan na ziemiach polskich pod zaborami. Utrudnienia te w przekonaniu Witosa należało pokonywać w imię najważniejszego interesu, jakim było dobro państwa i utrzymanie pokojowych relacji z sąsiadami.
    The article deals with the concepts formulated by Wincenty Witos (1874–45) regarding Russia, its policy towards the Polish nation from the partitions times and throughout the period of Soviet Russia and the USSR, as well as the political thought regarding the security of state borders against its eastern neighbour. According to Witos, the biggest obstacles in Polish-Soviet relations were of political nature, such as the state system, but were also influenced by all problems, prejudices, and issues that arose in over a century of Russian rule in Poland after the partitions. In his opinion, these difficulties should be overcome in the name of the most vital interest: the good of the state and the maintenance of peaceful relations with its neighbours.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 1; 25-45
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budowanie tożsamości chłopów w myśli politycznej i działalności Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast
    Construction of the identity of peasants in the political thought and activities of the Polish Peoples Party "Piast"
    Autorzy:
    Wichmanowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22446455.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    identity
    serfdom
    empowerment
    political thought
    people's (peasant`s) movement
    peasants
    tożsamość
    pańszczyzna
    uobywatelnienie
    myśl polityczna
    ruch ludowy
    chłopi
    Opis:
    Tożsamość chłopów kształtowała się przez wieki. Wpływ na nią miały doświadczenia wielu pokoleń, formułowała historia, sytuacja społeczno-gospodarcza i polityczna; zmieniała się pod wpływam warunków, w jakich żyli. Przynależność chłopów do określonej społeczności leżała u podstaw ich wartości i miała istotny wpływ we wszelkich możliwych relacjach. Tożsamość-autentyczność chłopów utrwalała się w długich i osobliwych dziejach, w nader trudnym i swoistym bytowaniu tej warstwy społecznej. Uformowała się w toku wykonywania ciężkiej pracy przez całe stulecia zamkniętej kultury i obyczajowości chłopskiej. System pańszczyźniany trwał 400 lat, 400 lat kształtowała się tożsamość chłopska. Nie należy się dziwić, że mimo zmiany warunków społecznych, wciąż trwali w okowach folwarcznej mentalności. Za niewątpliwą konsekwencję pańszczyzny uznano uformowanie pewnego typu osobowości, który utrzymywał się bardzo długo. Chłopi stanowili dla polityków Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast fundament społeczeństwa i narodu, byli inspiracją dla koncepcji i działań politycznych. W artykule starano się udowodnić, na ile warunki życia chłopów determinowały ich tożsamość i na ile wpływ działalności PSL Piast przyczynił się do jej przemiany.
    Over the centuries the identity of the peasants has evolved. It was largely influenced by the experiences of generations, shaped by history, socio-economic and political situation; it changed under the influence of the conditions in which they lived. The peasants' belonging to a specific community constituted the basis of their values and had a significant impact in all possible relationships. Identity – the authenticity of peasants was perpetuated in their long and quaint history, in the very difficult and peculiar existence of this social class. It was shaped in the course of centuries of hard work in closed peasant culture and customs. The serfdom system lasted 400 years, and these 400 years long the peasant identity was shaped. It is not surprising that despite the change in social conditions, they still remained in the shackles of the serfdom determined mentality. The formation of a certain type of personality, which lasted for a very long time, is considered an undoubted consequence of serfdom. Peasants constituted the cornerstone of society and the nation for the politicians of the Polish People's Party "Piast", they were the inspiration for their political concepts and actions. The article attempts to prove to what extent the living conditions of peasants determined their identity and to what extent the impact of activities of PSL Piast contributed to the transformation of their identity.
    Źródło:
    Polityka i Społeczeństwo; 2023, 21, 1; 297-314
    1732-9639
    Pojawia się w:
    Polityka i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Liga Kobiet Polskich w okręgu łódzkim w latach 1982–1989. Główne kierunki działalności w świetle materiałów sprawozdawczych organizacji
    Autorzy:
    Dajnowicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1628422.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-23
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Liga Kobiet Polskich
    praca zawodowa kobiet
    ruch kobiecy w PRL
    Komitet Gospodarstwa Domowego
    Polish Women’s League
    women’s professional work
    women’s movement of Polish People’s Republic
    Household Committee
    Opis:
    Liga Kobiet Polskich, akceptowana przez władze komunistyczne organizacja kobieca, usiłowała umocnić swoje wpływy zwłaszcza wśród kobiet pracujących. Jako priorytetowy cel działalności wskazywała także upowszechnianie znaczenia szerokich działań Komitetu Gospodarstwa Domowego, w ramach którego organizowano szkolenia zawodowe, promowano gospodarność w prowadzeniu przez kobiety gospodarstw domowych. Schyłek jej działalności przypadł na koniec lat osiemdziesiątych, biorąc pod uwagę zarówno zmniejszającą się liczbę członkiń, jak i słabnącą pozycję jako oficjalnej reprezentacji kobiet polskich.
    The Polish Women’s League, a women’s organisation accepted by the communist authorities, tried to strengthen its influence, especially among working women. Its other priority was popularising the Household Committee activities, which organised vocational education and promoted household economics. Unfortunately, it was declining in the late 1980s because of decreasing number of female members and its waning position as the official representation of Polish women.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 2; 143-160
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność Podokręgu IVA Siedlce (Podlasie) Batalionów Chłopskich w latach 1942–1944
    Operations of IVA Siedlce (Podlasie) Subdivision of Farmers’ Battalions in 1942–1944
    Autorzy:
    Charczuk, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953279.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Bataliony Chłopskie Południowe Podlasie
    II wojna światowa
    ruch ludowy
    Polskie Państwo Podziemne
    okupacja hitlerowska
    działalność zbrojna Podokręgu IVA BCh Siedlce
    farmers‘ battalions
    southern podlasie
    world war ii
    people’s movement
    polish underground state
    nazi occupation
    military operations of farmers‘ battalions iva siedlce subdivision
    Opis:
    Celem tekstu jest omówienie działalności Podokręgu IVA Siedlce (Podlasie) Batalionów Chłopskich w latach 1942–1944. W szczególności analizie poddana została struktura organizacyjna Podokręgu IVA BCh Siedlce, uzbrojenie i działalność zbrojna. Artykuł został napisany na podstawie źródeł archiwalnych zdeponowanych w Archiwum Akt Nowych, Archiwum Zakładu Historii Polskiego Ruchu Ludowego, źródeł drukowanych i opracowań dotyczących omawianego zagadnienia.
    A purpose of the article is to describe operations of IVA Siedlce (Podlasie) Subdivision of Farmers‘ Battalions in 1942–1944, and in particular provide a thorough analysis of its organizational structure, armament and military activity. The article has been written on the basis of archival resources stored in the Central Archives of Modern Records, Archive of the Institute of the History of Polish People’s Movement, and printed resources and studies concerning the above issue.
    Źródło:
    Studia Podlaskie; 2017, 25
    0867-1370
    Pojawia się w:
    Studia Podlaskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Społeczeństwo obywatelskie” w Polsce Ludowej? – przypadek z Wysoczyzny Elbląskiej
    „Civil Society” in the communist Poland? – The case from the Elblag Upland
    Autorzy:
    Kaliszuk, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2151036.pdf
    Data publikacji:
    2015-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    cooperative movement
    Bolesław Nieczuja-Ostrowski
    Polish People’s Republic
    civil society
    Elblag Upland
    Opis:
    Social-Economic Cooperative (SEC) in Nowy Kościół existed a few years after the end of World War II. It was an organization which members had an alternative approach to the reconstruction of the Polish State than the communists. This fact was the direct cause of the rapid elimination of Cooperative. The purpose of this paper is to test hypothesis that the SEC was characterized by features which today is attributed to ‘civil society’. To make it possible,article is divided into two parts. First part outlines the operation of the Cooperative itself. And in the second part, the author is trying to demonstrate which of the features of SEC correspond to those of ‘civil society’.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2015, 16; 415-429
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obszary współdziałania PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa na przykładzie powiatów województwa krakowskiego 1957–1975. Zarys problematyki
    Areas of Cooperation between the Polish United Workers’ Party, Local Administration and the Security Service. A Case Study of the Districts in the Cracow Voivodeship, 1957– 1975. An Overview of Research Problems
    Autorzy:
    Kasprzycki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24987768.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Security Service
    Polish United Workers’ Party
    local administration organs
    ‘people’s right-wing movement
    the Catholic Church
    farmers’ groups
    Cracow Voivodeship
    Służba Bezpieczeństwa
    PZPR
    organy administracji terenowe
    Kościół katolicki
    kółka rolnicze
    województwo krakowskie
    "prawica ludowa"
    Opis:
    W artykule podjęto rozważania na temat obszarów współdziałania (współpracy) PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa w zakresie działań kontrolnych i represyjnych. Analizą objęto powiaty województwa krakowskiego w latach 1957–1975. We wstępie scharakteryzowano rolę i pozycję każdego z wymienionych podmiotów w strukturze lokalnego systemu władzy. Zwrócono uwagę na wzajemne relacje i oddziaływania tych instytucji, także o charakterze personalnym. Następnie, na podstawie analizy źródeł, wskazano obszary, w których dochodziło do współdziałania, co zilustrowano konkretnymi przykładami. W podsumowaniu sformułowano wnioski wynikające z analizy dokumentów, jednocześnie wskazano na konieczność dalszych badań w poszukiwaniu innych pól współpracy PZPR, administracji i SB. Zwrócono też uwagę na możliwość występowania płaszczyzn współdziałania tych podmiotów na terenie innych województw ówczesnej Polski, odmiennych niż wskazane w artykule.
    This article deals with the areas of cooperation between the Polish United Workers’ Party, the local administration and the Security Service in matters of control and repression. The analysis covers the districts (powiat) in the Cracow voivodeship, 1957–1975. The introduction describes the role and position of each of those actors within the local power structure, with a focus on the mutual interrelations and impacts of those institutions, including at the personal level. Based on source analysis, this is followed by a listof areas where cooperation took place, as illustrated by specific examples. The summary contains conclusions based on an analysis of the documents. More research is needed into areas of cooperation between the party, local administration officials and the security apparatus. Attention is also drawn to possible other areas of cooperation between those actors in other voivodeships at the time.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 232-290
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O idei „Polski Ludowej” i jej orędownikach. Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski – uwagi krytyczne
    Idea of „People’s Poland” and its Adherents. People’s and Socialist vision of the Independent Polish State – Some Critical Remarks
    Autorzy:
    Piskała, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33766959.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Socialism
    peasant movement
    „People’s Poland”
    propaganda
    social movements
    socjalizm
    ruch ludowy
    „Polska Ludowa”
    ruchy społeczne
    Opis:
    Prezentowany artykuł recenzyjny poświęcony jest omówieniu książki Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski, w redakcyjnym opracowaniu Janusza Gmitruka i Tadeusza Skoczka. Jest to publikacja, w której zgromadzono teksty dotyczące różnych wątków obecnych w historii nowoczesnych ruchów socjalistycznych i chłopskich na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Zwracam m.in. uwagę, że sama idea „Polski Ludowej”, choć obecnie jednoznacznie kojarzona z propagandą epoki PRL (1944/45–1989), posiadała głębokie korzenie historyczne i odgrywała kluczową rolę w wyobraźni politycznej ruchów demokratycznych i niepodległościowych. W tekście proponuję nie tylko krytyczną ocenę recenzowanego tomu, lecz również podejmuję próbę zasugerowania nowych, potencjalnie obiecujących perspektyw w dalszych badaniach nad historią masowych, plebejskich ruchów politycznych w pierwszej połowie XX w.
    In this essay I present a book titled Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski [People’s and Socialist vision of the Independent Polish State], edited by Janusz Gmitruk and Tadeusz Skoczek. It is a collection of papers which are focused on different aspects of history of modern socialist and peasant movements in Poland during first half of 20th century. I argue, that the idea of „People’s Poland”, currently strictly associated with propaganda of communist „Polish People’s Republic” (1944/45–1989), has deeper historical roots and played a key role in political imagination of democratic and pro-independence movements. In this essay I offer not only a critical review of articles collected in the book, but also try to propose new, potentially promising perspectives for further research on history of mass and plebeian political movements.
    Źródło:
    Res Historica; 2022, 53; 681-690
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The 2nd Polish Republic in underground publications in the Polish People’s Republic
    Autorzy:
    Olaszek, Jan
    Kisilowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472322.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    2nd Polish Republic
    Polish People’s Republic
    democratic opposition
    independent publishing movement
    Józef Piłsudski
    Roman Dmowski
    Opis:
    The article outlines the achievements of an independent publishing movement in the, ruled by communist’s, Polish People’s Republic concerning the pre-war Second Polish Republic. It was advisable that the characters and themes from the history of pre-war Poland were popular among underground publishers and that they were overlooked. At the same time, the article presents a dispute between supporters of the idealized vision of the Second Polish Republic and its critics.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, Tom specjalny: Dla Niepodległej / Special Issue: For an Independent Poland; 251-272
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Liga Kobiet w okręgu łódzkim w latach 1945–1981. Główne obszary działalności organizacji
    Autorzy:
    Dajnowicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608631.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Women’s League
    communism
    propagandistic work
    women’s activities in People’s Poland
    official women’s movement
    Liga Kobiet
    komunizm
    praca propagandowa
    działalność kobieca w Polsce Ludowej
    oficjalny ruch kobiecy
    Opis:
    The Women’s League was the most numerous, official and accepted by the communist authorities women’s movement in the Polish People’s Republic. It carried out ideological and propaganda activities within women’s communities, and implemented the official government policy towards women. The Women’s League propagated professional work of women, running of more efficient and modern household, and was to represent interests of different female environments. In the Łódź district, the League was one of the most active and numerous in Poland.
    Liga Kobiet była najliczniejszym oficjalnym, akceptowanym przez władze komunistyczne ruchem kobiecym w Polsce Ludowej. Jej działalność dotyczyła pracy ideowo-propagandowej w środowiskach kobiecych, realizacji polityki ówczesnego rządu wobec kobiet. LK upowszechniała pracę zawodową kobiet, prowadzenie oszczędnego i nowoczesnego gospodarstwa domowego, miała reprezentować interesy różnych środowisk kobiecych. LK w okręgu łódzkim była jedną z najaktywniejszych i najliczniejszych w kraju.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 4
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczna i wychowawcza rola teatru ludowego w Drugiej Rzeczypospolitej
    Autorzy:
    Podgajna, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053575.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    People’s theater
    amateur artistic movement
    peasant movement
    interwar period
    teatr ludowy
    amatorski ruch artystyczny
    ruch ludowy
    dwudziestolecie międzywojenne
    народный театр
    художественная самодеятельность
    народное движение
    межвоенный период
    Opis:
    Teatr ludowy był zjawiskiem niezwykłym w życiu kulturalnym okresu Drugiej Rzeczypospolitej o ogromnym zasięgu oddziaływania, zróżnicowanej geografii i przynależności organizacyjnej. Był przejawem potrzeb duchowych mieszkańców polskiej wsi, a także istotnym instrumentem odziaływania na warstwę chłopską. Stał się motorem przyspieszającym kształtowanie świadomości politycznej i narodowej chłopów, ważną szkołą wychowania patriotycznego i obywatelskiego. Głównym celem funkcjonowania teatrów ludowych była aktywizacja społeczności wiejskiej w ich własnym środowisku. Z reguły nawoływano do działalności społecznej, ale także politycznej, zrzeszania się w organizacjach ludowych, spółdzielniach, organizacjach kobiecych, a także namawiano do korzystania z praw obywatelskich. W granych przedstawieniach budowano zróżnicowaną narrację i oprawę: od poradnictwa, przez pochwałę usamodzielnienia, rozbudzania godności chłopskiej, po patriotyczną postawę obywatelską. Teatr ludowy przyczyniał się do rozwoju życia gospodarczego, wpływał pozytywnie na postawę moralną młodego pokolenia, pobudzał troskę o estetyczny wygląd zabudowań i całej wsi, wyrażał także troskę o poprawę sytuacji higienicznej i zdrowotnej ludności wiejskiej. Szczególną rangę w tym zakresie przypisywano wychowaniu uwzględniającemu kulturę sanitarną i popularyzowanie wiedzy o zdrowiu przez teatr. Wyrażano pogląd, że zachowania antyhigieniczne wynikają z braku wiedzy i odpowiednich nawyków, dlatego chętnie poruszano te sprawy w przedstawieniach. Prowadzono zatem za pomocą teatrów ludowych wielokierunkową działalność społeczno-oświatową, wychowawczą w zakresie upowszechniania kultury na wsi, edukacji z zakresu zagadnień gospodarczych, społecznych i politycznych. 
    The folk theater was an extraordinary phenomenon in the cultural life of the Second Polish Republic, with a huge range of influence, diversified geography and organizational affiliation. It was a manifestation of the spiritual needs of the inhabitants of the Polish countryside as well as an important instrument of influencing the peasants. It became a factor accelerating the formation of political and national consciousness of peasants, an important school of patriotic and civic education. An important goal of folk theaters was to activate the rural community in their own environment. As a rule, calls were made for social but also political activity, association in popular organizations, cooperatives, women's organizations, and encouraged to exercise civil rights. The presented performances built a varied narrative and setting: from counseling, through praise of independence, awakening peasant dignity, to patriotic civic attitude. The folk theater contributed to the development of economic life, positively influenced the moral attitude of the young generation, stimulated concern for the aesthetic appearance of buildings and the entire village, and expressed concern for the improvement of the hygienic and health situation of the rural population. Upbringing which took into account sanitary culture and popularizing knowledge about health through theater was of particular importance in this respect. The opinion was expressed that anti-hygiene behavior resulted from the lack of knowledge and appropriate habits, therefore these matters were eagerly mentioned in the performances. Therefore, with the help of folk theaters, multidirectional social and educational activities were carried out in the field of popularizing culture in the countryside, as well as education in the field of economic, social and political issues.
    Народный театр был необычным явлением в культурной жизни Второй Республики Польши, с огромным диапазоном влияния, разнообразной географией и организационной принадлежностью. Это было проявлением духовных потребностей жителей польской деревни, а также важным инструментом воздействия на класс крестьян. Он стал двигателем, ускоряющим формирование политического и национального самосознания крестьян, важной школой патриотического и гражданского воспитания. Основная цель народных театров - активизировать сельскую общину в их собственной среде. Как правило, звучали призывы к общественной активности, но также и к политической активности, объединению в общественные организации, кооперативы и женские организации, а также к поощрению осуществления гражданских прав. Представленные спектакли выстроили разнообразный рассказ и сеттинг: от консультирования, восхваления независимости, пробуждения крестьянского достоинства до патриотической гражданской позиции. Народный театр внес свой вклад в развитие хозяйственной жизни, положительно повлиял на нравственный настрой молодого поколения, стимулировал заботу об эстетическом виде зданий и всего села, выразил заботу об улучшении гигиенического и санитарного состояния сельского населения. Особое значение в этом отношении имело воспитание, учитывающее санитарную культуру и популяризацию знаний о здоровье через театр. Бытовало мнение, что антигигиеническое поведение является результатом недостатка знаний и соответствующих привычек, поэтому эти вопросы активно поднимались в выступлениях. Поэтому с помощью народных театров проводились разнонаправленные общественно-просветительские мероприятия в области пропаганды культуры в сельской местности и образования в области экономических, социальных и политических вопросов.
    Źródło:
    Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2021, 7, 2; 125-138
    2450-4866
    Pojawia się w:
    Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy byli ich „wielką szansą”? Obraz Związku Młodzieży Polskiej w Dziennikach Agnieszki Osieckiej z lat 1949–1955
    The image of Union of Polish Youth in Agnieszka Osiecka’s Diaries
    Autorzy:
    Borowska, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28693818.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Union of Polish Youth
    diary
    Agnieszka Osiecka
    Polish People’s Republic
    political youth movement
    Związek Młodzieży Polskiej
    dziennik
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    polityczny ruch młodzieżowy
    Opis:
    Artykuł jest próbą przedstawienia działalności Związku Młodzieży Polskiej w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Curie-Skłodowskiej w Warszawie oraz na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Przedmiotem analizy są zapiski osobiste Agnieszki Osieckiej z przełomu lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX w. Z tekstu wyłania się obraz organizacji, która charakteryzowała się stagnacją członków i członkiń, brakiem pomysłów na zainteresowanie działalnością młodzieży licealnej i studenckiej. Jakiekolwiek próby usprawnienia działań ZMP przez autorkę Dzienników kończyły się fiaskiem. Duży wpływ na tę sytuację miała postawa władz Związku, a także okręgowych komitetów KC PZPR.
    The article presents the activities of the Union of Polish Youth (ZMP) at the Maria CurieSkłodowska High School and the Faculty of Journalism at the University of Warsaw. The subject of analysis are Agnieszka Osiecka’s personal notes from the late 1940s and early 1950s. What emerges from the text is a picture of an organisation characterised by its male and female members’ stagnation and a lack of ideas of interest to high school and university students. Any attempts undertaken by Osiecka to improve the activities of ZMP failed. The attitude of the Union’s authorities, as well as the district committees of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR), greatly impacted this situation.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 81-112
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Karta z dziejów historiografii ruchu robotniczego: przypadek Jerzego Targalskiego (1929-1977)
    A page from the historiography of the workers’ movement: the case of Jerzy Targalski (1929-1977)
    Autorzy:
    Siewierski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089389.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Targalski Jerzy
    historiography of the Polish People’s Republic
    history of the workers’ movement
    Lodz
    March 1968
    historiografia PRL
    historia ruchu robotniczego
    Łódź
    marzec 1968
    Opis:
    The article is devoted to Jerzy Targalski (1929-1977), a historian of the workers’ movement and the beginnings of socialist organizations in Poland. Targalski’s intellectual biography draws attention to the previously neglected area of studies on the history of historical science, such as the party structures of science, namely the Institute for Education of Scientific Staff/ Institute of Social Sciences at the Central Committee of the Polish United Workers’ Party and the Department of Party History at the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. What seems to be an important theme is the development of Targalski’s research interests and the evolution of his critical approach to both the historiography and the reality of the Polish People’s Republic.
    Źródło:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 102--123
    0023-589X
    2657-4020
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aleksander Bocheński wobec działalności i koncepcji Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego
    Autorzy:
    Orzełek, Ariel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/609021.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Aleksander Bocheński
    geopolityka
    Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    publicystyka
    realizm polityczny
    stan wojenny
    geopolitics
    Patriotic Movement for National Rebirth
    Polish People’s Republic
    Opis:
    Działalność Aleksandra Bocheńskiego w Patriotycznym Ruchu Odrodzenia Narodowego była wyrazem jego politycznych koncepcji w latach osiemdziesiątych. Wiązały się one z apologią polityki ekipy gen. Jaruzelskiego oraz podkreślaniem skutków geopolitycznego położenia Polski. Ewolucja stosunku Bocheńskiego do PRON-u była wyrazem jego wzrastającego rozczarowania działaniami władzy w tym czasie. Aleksander Bocheński’s activity in the Patriotic Movement for National Rebirth was an expression of his political concepts in the eighties. They were meant as the apology of policy conducted by Gen. Jaruzelski’s team and emphasised the consequences of geo-political situation of Poland. An evolution of Bocheński’s attitude towards the Movement was provoked by his disappointment with the government’s actions at that time.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 1
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proza nurtu chłopskiego wobec hegemonicznego dyskursu o przemianach społecznych lat 1944–1956. Rekonesans
    Autorzy:
    Tarnowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028585.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-21
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    literatura polska XX w.
    PRL
    proza nurtu chłopskiego
    ludowość
    zwrot ludowy
    Polish contemporary literature
    rural movement in Polish prose
    Polish People’s Republic
    folk turn
    Opis:
    Celem artykułu jest prezentacja wstępnych wyników badań nad prozą nurtu chłopskiego powstającą w Polsce w latach 60., 70. i 80. XX w. w kontekście dominującego w PRL dyskursu o awansie społecznym wsi. Kategorie dyskursów hegemonicznych i kontrhegemonicznych posłużą autorce do roboczego określenia dwóch skrajnych wersji opowieści o chłopskości: tej konstruowanej przez władze PRL i tej podważającej ją, a niekiedy sutuującej się do niej w kontrze, która wyłania się z prozy nurtu chłopskiego. Przegląd literatury pokazuje, że proza ta była ważną uczestniczką procesów komunikacyjnych dotyczących kształtowania figury chłopskości w polskiej kulturze powojennej i jako taka może stanowić jedno ze źródeł rewizji historii Polski w ramach „zwrotu ludowego”.
    The article aims to present preliminary results of research on the so-called rural movement in Polish prose which emerged in Soviet Poland in the 60s and prevailed until the early 80s, within the framework of the dominant discourse on contryside of that time. Two categories of narratives concerning rurality and peasanrty can be distinguished by employing hegemonic and counterhegemonic discourses; one of these categories is construed by the authorities and one undermines them, emerging from the Polish rural movement prose. The analysis shows that the prose played a significant role in communication processes that shaped the meaning of rurality and peasantry in Polish post-war culture, and as such can prove a meaningful resource in reimagining Polish history in the kontext of the so-called folk turn.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2022, 4; 77-89
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The League of Women (Liga Kobiet) – the conditions for functioning of the women’s organisation in the communist system of the Polish People’s Republic (in the first period of the organisation’s activity from 1945 to 1975)
    Liga Kobiet – warunki funkcjonowania organizacji kobiecej w systemie komunistycznym PRL (w pierwszym okresie działalności organizacji 1945–1975)
    Autorzy:
    Dajnowicz, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834119.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    Liga Kobiet [League of Women]
    Polish women’s organisation
    Polish People’s Republic
    communism
    Eastern European women’s movement
    1945–1975
    gender equality in Poland
    Liga Kobiet
    polska organizacja kobieca
    PRL
    komunizm
    wschodnioeuropejski ruch kobiecy
    równość płci w Polsce
    Opis:
    The League of Women (Liga Kobiet), until 1949 operating under the name of the Socio-Civic League of Women (Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet), was a mass women’s organisation functioning in the Polish People’s Republic. Throughout the whole period, one of the priorities set by the organisation was to build up its mass character and, thus, to influence different social, professional and environmental groups of Polish women, fitting into the general agenda of implementing the communist regime in Polish society. Most League of Women’s members were also members to the Polish United Workers’ Party. The League of Women tried to play a role of a “utilitarian” organisation, supporting in a genuine and diverse way the Polish women’s environment. The period between 1945 and 1975 was the first stage of organisation’s activity; in the communist Polish People’s Republic it was a period of “isolation” of the Polish society from the Western world and of a significant influence of the Soviet Union’s policy on the social relations in the country. The League of Women was an example of an East European women’s organisation in the communist era.
    Liga Kobiet, działająca do 1949 r. pod nazwą Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet, była masową organizacją kobiecą działającą w PRL. Przez cały okres jednym z priorytetów organizacji było budowanie jej masowego charakteru, a tym samym wpływanie na różne grupy społeczne, zawodowe i środowiskowe Polek, wpisujące się w ogólny program wdrażania reżimu komunistycznego w polskim społeczeństwie. Większość członkiń Ligi Kobiet należała również do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Liga Kobiet starała się odgrywać rolę organizacji „utylitarnej”, wspierającej w sposób autentyczny i różnorodny środowisko Polek. Lata 1945–1975 to pierwszy etap działalności organizacji; w PRL był to okres izolacji polskiego społeczeństwa od świata zachodniego i znaczącego wpływu polityki Związku Sowieckiego na stosunki społeczne w kraju. Liga Kobiet była przykładem wschodnioeuropejskiej organizacji kobiecej w czasach komunizmu.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 186-207
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marzec ’68 w publikacjach drugiego obiegu w PRL
    Autorzy:
    Olaszek, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1198085.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    independent publishing movement
    March ’68
    student rebellion
    democratic opposition
    anti-Semitism in the Polish People’s Republic
    niezależny ruch wydawniczy
    Marzec ’68
    bunt studencki
    opozycja demokratyczna
    antysemityzm w PRL
    Opis:
    W artykule przeanalizowana została obecność wątków związanych z Marcem ’68 w publikacjach drugiego obiegu wydawniczego. Wskazałem w nim na najważniejsze książki, broszury i numery czasopism, które ukazały się w PRL poza cenzurą i dotyczyły tego „polskiego miesiąca”. Wyróżniłem trzy momenty intensyfikacji debat na ten temat na łamach niezależnych publikacji oraz przeanalizowałem kilka wybranych wątków dotyczących Marca, które były przedmiotem sporów i zróżnicowanych ocen. 
    The article presents an analysis of topics related to March ’69 in Samizdat texts. I have indicated the most important books, pamphlets, and volumes of periodicals that appeared in the Polish People’s Republic outside censorship control and were related to the subject of the Polish March 1968. I have included, among others, books by Jakub Karpiński, Anna Mieszczanek, Anna Siwek, Paul Lendvai, and two special issues of the periodical Krytyka (Criticism). I have distinguished three moments when the debates on the subject in clandestine publications intensified. The first one took place on the tenth anniversary of March, when oppositionists had an opportunity to debate on the subject for the first time. The second one was in 1981, when the “Solidarity” organised a special celebration of the thirteenth anniversary of March. The third one – in 1988 – was a response to the attempted change of narratives about the March undertook by the state authorities. I have analysed several selected topics of March which were the subject of disputes and different opinions: the question of possible provocation that sparked protests, the problem of reaction of Polish people to the antiSemitic propaganda and the policy of the authorities in general, the question of Leftist orientation of the protest participants and the problem of recapitulation of March ’68.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2018, 16; 165-201
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność społeczna ks. Franciszka Blachnickiego
    Rev. Franciszek Blachnicki’s social work
    Autorzy:
    Derewenda, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886422.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ks. Franciszek Blachnicki
    działalność społeczna
    ruch trzeźwościowy
    oaza
    Ruch Światło-Życie
    opozycja w PRL
    teologia wyzwolenia
    non violence
    Rev. Franciszek Blachnicki
    social work
    temperance movement
    oasis
    Light – Life Movement
    opposition in the Polish People’s Republic
    liberation theology
    Opis:
    Ksiądz Franciszek Blachnicki (1921-1987) jest zaliczany do grona osób, które w szczególny sposób wpłynęły na ukształtowanie polskiego społeczeństwa w okresie PRL. Wojnę przeżył jako więzień Auschwitz i innych obozów i więzień nazistowskich. Po wojnie wstąpił do seminarium duchownego i w roku 1950 rozpoczął działalność duszpasterską. W latach 1957-1960 rozwinął ruch trzeźwościowy – Krucjatę Wstrzemięźliwości, którego centralę zorganizował w Katowicach. Wydawała ona własne książki i czasopisma. Organizowała wiele akcji i rekolekcji. Po likwidacji Krucjaty przez władze państwowe ks. Blachnicki zaangażował się w działalność liturgiczną i katechetyczną, inicjując w roku 1969 ruch oazowy. Uczestnicy tego ruchu prezentowali styl życia odmienny od popularnego w PRL-u. Mimo utrudnień ze strony władz komunistycznych, Ruch Światło-Życie rozwijał się bardzo dynamicznie, gromadząc na rekolekcjach letnich w końcu lat osiemdziesiątych 78 tys. osób. Wobec narastającego w latach siedemdziesiątych alkoholizmu i demoralizacji społecznej, ks. Blachnicki zainicjował w roku 1979 kolejny ruch trzeźwościowy – Krucjatę Wyzwolenia Człowieka. Widząc zakłamanie systemu komunistycznego, propagandy „szerokiego poparcia społecznego”, w marcu 1980 r. wezwał oazowiczów do bojkotu „wyborów” w PRL i przemyślenia swojego uczestnictwa w partii komunistycznej i w innych marksistowskich organizacjach. W okresie Solidarności ks. Blachnicki przygotował specjalny program rekolekcji ewangelizacyjnych dla środowisk pracy. W listopadzie 1981 r. zainicjował stowarzyszenie pod nazwą Niezależna Chrześcijańska Służba Społeczna. W roku 1982, będąc na emigracji w RFN, utworzył Chrześcijańską Służbę Wyzwolenia Narodów. Stowarzyszenie działało na rzecz wyzwolenia narodów, które po II wojnie światowej utraciły swoją państwowość lub suwerenność. Dynamiczne działania ks. Blachnickiego przerwała jego nagła śmierć w lutym 1987 r.
    Rev. Franciszek Blachnicki (1921-1987) is counted among the people who in a special way influenced the shaping of the Polish society in the period of the Polish People’s Republic. He spent the Second World War as a prisoner in Auschwitz and other Nazi camps and prisons. After the war he entered the Seminary and in 1950 he started his pastoral work. In the years 1957-1960 he developed a temperance movement – The Temperance Crusade whose central office was located in Katowice. It published its own books and periodicals and it organized numerous actions and retreats. After the Crusade was abolished by the State authorities Rev. Blachnicki started liturgical and catechetic work, initiating the Oasis Movement in 1969. The participants in this movement adopted a style of life that was different from the one popular in the Polish People’s Republic. Despite difficulties created by the communist authorities the Light – Life Movement developed dynamically, gathering 78 thousand people in summer retreats at the end of the 1980s. Because of alcoholism and social demoralization that grew in the 1970s Rev. Blachnicki initiated another temperance movement in 1979 – The Crusade for the Liberation of Man. Seeing the hypocrisy of the communist system and the propaganda of a “broad social support” in March 1980 he appealed to the Oasis participants to boycott the “election” in the Polish People’s Republic and to think over their membership in the communist party and in other Marxist organizations. In the “Solidarity” period Rev. Blachnicki prepared a special program of evangelization retreats for working people. In November 1981 he initiated an association called the Independent Christian Social Service. In 1982, in emigration in Germany, he established the Christian Service for the Liberation of Nations. The association worked for the liberation of nations that lost their statehood or independence. Rev. Blachnicki’s dynamic work was stopped by his sudden death in February 1987.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 2; 219-235
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Periodicals of the Historical Museum of the Polish Peasant Movement in 1985–2013
    Autorzy:
    Nieć, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421457.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    History of the Polish press since the 1980
    party political publications
    publications of the Museum the Polish Peasant Movement
    the agrarian parties in Poland
    United People’s Party (ZSL)
    Polish People’s Party (PSL)
    Polska
    Warszawa
    PRL
    transformacja ustrojowa
    ruch ludowy
    ZSL
    PSL
    muzealnictwo
    czasopisma naukowe
    czasopisma popularnonaukowe
    prasa politycznego ruchu ludowego
    „Zeszyty Historyczne Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego”
    Opis:
    The article outlines the history of the Museum of the Polish Peasant Movement and its periodicals - The Yearbook of the Historical Museum of the Polish Peasant Movement and In the Footsteps of Our Fathers. The Museum id closely connected with the political representation of Poland’s agrarian community. At first it was the United People’s Party (ZSL), and since 1991 the Polish People’s Party (PSL). As our analysis demonstrates the periodicals, both academic and popular, published under the Museum’s auspices invariably reflect the party line, or even party propaganda, in the spheres of tradition and history
    Źródło:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2014, 17, 2
    1509-1074
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Józef Milik (1891–1944) – biografia polityczna podlaskiego posła i działacza społecznego
    Autorzy:
    Odziemczyk, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041055.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    social activist
    MP
    national movement National Party
    People’s National Association
    County Department
    County self-government
    National Unity Council
    działacz społeczny
    poseł
    ruch narodowy
    Stronnictwo Narodowe
    Związek Ludowo-Narodowy
    Wydział Powiatowy
    Sejmik Powiatowy
    Rada Jedności Narodowej
    Opis:
    The article refers to the figure of Józef Milik (1891–1944), a national movement parliamentarian and social activist from Podlasie. The article tries to present a political biography of a pre-war member of the People’s National Association and the National Party from 1928 to 1935 on the basis of available archival and statistical sources as well as studies and diaries. It also takes into account the political function of J. Milik’s social and self-government activities, especially with regard to his home Sokołów County. J. Milik was also a member of the County Department and County self-government and organizer of social life in his home municipality of Sterdyń. In this way, his way of life is shown, which made him one of the important figures of National Democracy on a regional and national scale becoming a part of the central authorities of the National Party. The author also presents J. Milk’s involvement in the development of conspiracy structures and activities in the National Unity Council – the parliament of the Polish Underground State during World War II. He stresses the continued need for research, in particular on this period, which is however limited by the quantity and content of sources.
    Artykuł dotyczy postaci Józefa Milika (1891–1944), parlamentarzysty ruchu narodowego oraz działacza społecznego z Podlasia. Na podstawie dostępnych źródeł archiwalnych, statystycznych, opracowań i pamiętników starano się przedstawić biografię polityczną przedwojennego posła Związku Ludowo-Narodowego i Stronnictwa Narodowego w latach 1928–1935. Badaniami objęto także powiązaną z funkcją polityczną działalność społeczną i samorządową J. Milika, zwłaszcza w odniesieniu do jego rodzinnego powiatu sokołowskiego. J. Milik był bowiem także członkiem Wydziału Powiatowego i Sejmiku Powiatowego oraz organizatorem życia społecznego w swojej rodzinnej gminie Sterdyń. W ten sposób została ukazana jego droga życiowa, która spowodowała, że stał się jedną z ważnych postaci endecji w skali regionu i kraju, wchodząc m.in. w skład centralnych organów władzy Stronnictwa Narodowego.Autor przedstawił również zaangażowanie J. Milika w rozwój struktur konspiracyjnych i działalność w Radzie Jedności Narodowej – parlamencie Polskiego Państwa Podziemnego podczas II wojny światowej. Podkreślił dalszą potrzebę badań zwłaszcza nad tym okresem, którą jednak ogranicza ilość i zawartość źródeł.
    Źródło:
    Res Historica; 2021, 51; 511-534
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warunki niezależności ekonomicznej mniejszości polskiej na Śląsku Opolskim
    The conditions for the economic independce of the Polish minority in the Opole Silesia (from the second half of XIX century to the Second World War)
    Autorzy:
    Senft, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/547097.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
    Tematy:
    ruch spółdzielczy
    mniejszość polska w Niemczech w XIX i XX wieku
    polskie banki ludowe na Górnym Śląsku
    co-operative movement
    Polish minority in Germany in XIX and XX century
    Polish people’s banks in the Upper Silesia
    Opis:
    Górny Śląsk i jego zachodnia część – Śląsk Opolski ma swoje historyczne doświadczenia w zakresie polsko-niemieckich zmagań w dziedzinie życia gospodarczego. Aspekt ekonomiczny, starania o wzmocnienie organizacji i całych grup społecznych, pojawił się niemal natychmiast, gdy stało się faktem ożywienie narodowościowe w regionie. Decydującą rolę odegrała tu polska spółdzielczość. Ruch spółdzielczy narodził się jako społeczna samoobrona przed rosnącym wyzyskiem wczesnego kapitalizmu. Od założenia pierwszego banku ludowego w 1985 r. w Bytomiu do 1914 r. powstało 17 banków, 3 filie terenowe i 1 spółka parcelacyjna, we wszystkich powiatach z ludnością polskojęzyczną. Liczyły one w sumie ponad 13 tys. członków i około 30 tys. posiadających wkłady. Główny cel pracy – umocnienie gospodarcze społeczeństwa polskiego, realizowano przez udzielanie korzystnych kredytów, pożyczek na budownictwo mieszkaniowe, zakładanie drobnych przedsiębiorstw, warsztatów, sklepów, wyposażenie gospodarstw rolnych. Działalność banków nie ograniczała się do sfery ekonomicznej. Bardzo szybko stały się one ważnymi ośrodkami życia polskiego w poszczególnych powiatach. Z chwilą wybuchu II wojny światowej w ramach ogólnej akcji wymierzonej w przywódców mniejszości, spółdzielczość polska została zlikwidowana środkami polityczno-administracyjnego przymusu.
    The Upper Silesia and its western part, the Opole Silesia, has a historical experience regarding the Polish-German struggle on the field of economic life. Almost immediately, after the national revival in the region had started, the efforts to strengthen the organizations and whole social groups appeared to be an important economic issue. The polish co-operative movement played a crucial role in this task. The co-operative movement rose as a society’s self-defence against the growing exploitation by the early capitalism. Until the year 1914, since the establishment of the first people’s bank in Bytom in the year 1885, the 17 people’s banks, three local branches and one parceling partnership were set up in the districts with the Polish-speaking population. These institutions had more than 13 thousand members and approximately 30 thousand depositors. The main objective was to strengthen the economic position of the Polish society by providing favourable credits, mainly loans for house-building, setting up small enterprises, workshops, shops and farmsteads’ equipment. The banks did not perform only economic functions as very quickly they became a significant centres of the Polish public life at the district level. With the outbreak of the Second World War the Polish co-operative movement was liquidated by means of the political-administrative coercion, this process being a part of the general operation against the leaders of minorities.
    Źródło:
    Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2015, 3, 1; 57-67
    2545-160X
    2353-3781
    Pojawia się w:
    Pogranicze. Polish Borderlands Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Należy ich otoczyć jakąś opieką nie angażując się w ich kontestacje”. Kardynał Stefan Wyszyński i opozycja demokratyczna (1976–1980)
    “They Should be Surrounded by Care without Engaging in their Contestations”. Cardinal Stefan Wyszyński and the Democratic Opposition (1976–1980)
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559435.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Kościół katolicki w Polsce
    kardynał Stefan Wyszyński
    opozycja demokratyczna w PRL (1976–1980)
    Komitet Obrony Robotników
    Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela
    the Catholic Church in Poland
    Cardinal Stefan Wyszynski
    the democratic opposition in the People’s Republic of Poland (1976-1980)
    the Workers’ Defence Committee (KOR)
    the Movement for Defence of Human and Civic Rights (ROPCiO)
    Opis:
    Głęboki kryzys społeczno-polityczny, jaki dotykał PRL w dekadzie lat 70. XX w., oddziaływał na zmianę relacji państwo-Kościół katolicki. Ekipa Edwarda Gierka, stosując wobec Kościoła katolickiego politykę ustępstw, pragnęła przede wszystkim wzmocnić swoją słabą pozycję społeczną. Jednocześnie dość wcześnie dostrzeżono zagrożenie wynikające z możliwości zawarcia niepisanego sojuszu pomiędzy Kościołem a budzącymi się środowiskami opozycyjnymi. Bezpośredni wpływ na powstanie opozycji demokratycznej w PRL miały propozycje zmian w konstytucji PRL oraz wydarzenia Czerwca ’76. Wywołały one zdecydowany sprzeciw społeczny, wspierany przez prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz cały episkopat, a wyrażony kilkakrotnie w postaci memoriałów, listów i komunikatów. Relacje kardynała Stefana Wyszyńskiego z Komitetem Obrony Robotników poprzedziły wcześniejsze kontakty m.in. z Jackiem Kuroniem oraz Adamem Michnikiem. Podejmowane wielokrotnie przez to środowisko akcje protestacyjne w postaci głodówek organizowanych w kościołach archidiecezji warszawskiej nie spotykały się ze strony prymasa Wyszyńskiego z otwartą krytyką bądź sprzeciwem, ale z dyskretnym, nieformalnym przyzwoleniem. Na stosunki hierarchy ze środowiskiem KOR mocno oddziaływał fakt, że część działaczy ruchu obarczona były marksistowskim rodowodem. Dość bliskie kontakty kardynał Stefan Wyszyński utrzymywał ze współzałożycielem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela Andrzejem Czumą oraz uczestnikiem Towarzystwa Kursów Naukowych Bohdanem Cywińskim. Ogólna ocena działań opozycji demokratycznej skłaniała prymasa do zachowania ostrożności, a nawet powściągliwości w okazywaniu jej sympatii. Postawę przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski – wielokrotnie wyrażaną na forum Rady Głównej Episkopatu Polski oraz na kartach osobistego dziennika „Pro memoria” – charakteryzowały pragnienie zapewnienia ładu, zgody społecznej oraz idea przestrzegania podstawowych praw obywatelskich.
    The deep social and political crisis that affected Poland in the 1970s also produced a change in relations between the state and the Catholic Church. By implementing a policy of concession towards the Catholic Church, the team of Edward Gierek wanted mainly to strengthen its weak social position. At the same time, relatively early they noticed a risk associated with the possibility of an unwritten alliance between the Church and the circles of awakening opposition. The formation of the democratic opposition in PRL was directly influenced by proposed changes in the PRL constitution and by the events of June 1976. These met with strong public resistance, supported by the Primate of Poland, Cardinal Stefan Wyszyński, and the whole episcopate, and expressed several times in official statements, letters and messages. Cardinal’s Stefan Wyszyński relations with Komitet Obrony Robotników (Worker’ Defence Committee - KOR) were preceded by contacts with, for example, Jacek Kuroń and Adam Michnik. Not only did Primate Wyszyński not openly criticise or oppose actions organised many times by this circle in the form of hunger protests held in the churches of Warsaw Archdiocese, but he also discreetly and informally permitted them. The Cardinal’s relations with the KOR circles were strongly affected by the fact that some activists of this movement had a Marxist background. Stefan Wyszyński maintained relatively close relations with Andrzej Czuma, a co-founder of Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (Movement for Defence of Human and Civic Rights), and with Bohdan Cywiński, a participant in Towarzystwo Kursów Naukowych (Scientific Training Association). His general opinion of the democratic opposition’s actions prompted the Primate to remain cautious, or even restrained in showing sympathy towards it. Wyszyński’s attitude – expressed many times at the Presidium of the Polish Episcopal Conference, and in the pages of his personal diary, “Pro memoria” – was always characterised by his desire to ensure order and a societal consensus, and by the idea of adhering to fundamental civil rights.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2018, 43; 215-236
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan Kotyza, żołnierz Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, ludowego Wojska Polskiego – zarys biograficzny
    Jan Kotyza, Soldier of the Home Army, Peasants’ Battalions, Polish People’s Army – a Biographical Outline
    Ян Котыза – солдат Армии Крайовой, Крестьянских Батальонов и народного Войска Польского. Биографический очерк
    Autorzy:
    Paduchowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1916505.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-28
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Jan Kotyza
    Polskie Państwo Podziemne
    ZWZ/AK
    Bataliony Chłopskie
    Ruch Ludowy
    powiat krakowski
    II wojna światowa
    konspiracja
    Bieńczyce
    ludowe Wojsko Polskie
    Polish Underground State
    Home Army
    Peasants’ Battalions
    Peasant movement
    Cracow district
    World War II
    underground work
    Polish People’s Army
    Ян Котыза
    Польское подпольное государство
    Армия Крайова
    Крестьянские батальоны
    Народное движение
    краковский повят
    Вторая мировая война
    подпольное движение
    Беньчице
    народное Войско Польское
    Opis:
    Artykuł przedstawia zarys biografii Jana Kotyzy, żołnierza Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich oraz ludowego Wojska Polskiego. Urodził się w podkrakowskich Bieńczycach w rodzinie chłopskiej. Dzięki uporowi rodziców i nauczycieli ukończył gimnazjum, a następnie również Studium Wychowania Fizycznego przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Tuż przed wybuchem II wojny światowej Kotyza objął posadę kierownika nowobudowanego stadionu miejskiego przy Alei 3 Maja w Krakowie. Był oficerem rezerwy, ale nie wziął udziału w kampanii polskiej 1939 r. W czasie okupacji zaangażował się w pracę konspiracyjną. Pierwotnie polegała ona tylko na kolportażu podziemnych pism. Przystąpił do Związku Walki Zbrojnej, przyjął ps. „Krzemień”. Początkowo organizował pluton na terenie wsi Bieńczyce, Krzesławice oraz Mistrzejowice. Następnie został komendantem placówki ZWZ Mogiła, która obejmowała terytorialnie gminy Mogiła, Ruszcza oraz Węgrzce. Z szeregów ZWZ przeszedł do Batalionów Chłopskich. Jednocześnie został członkiem konspiracyjnego Stronnictwa Ludowego „Roch”. Po scaleniu BCh z AK objął dowództwo batalionu krypt. „Pająk”. W 1943 r. awansował w ramach BCh i został komendantem powiatu krakowskiego krypt. „Nadleśnictwo nr 6”. W niedługim czasie po oswobodzeniu od Niemców zgłosił się na wezwanie nowych władz do tzw. ludowego Wojska Polskiego. Początkowo nie trafił na front, ostatecznie został wysłany do 2 Armii WP. Nie zdążył wziąć udziału w walkach z Niemcami – był pod Dreznem, skąd wycofano go przez Wrocław do Rzeszowa, gdzie brał udział w walkach z UPA. Po zdemobilizowaniu wrócił w rodzinne strony.
    The article presents a biographical outline of Jan Kotyza, a soldier of the Home Army, Peasants’ Battalions and the Polish People’s Army. He was born in Bieńczyce near Cracow in a peasant family. Thanks to the persistence of his parents and teachers he finished high school and then studied physical education at the Jagiellonian University. Just before the outbreak of World War II, Kotyza took over the position of manager of the newly built city stadium at 3 Maja Avenue in Cracow. He was a reserve officer but did not take part in the Polish campaign of 1939. During the occupation he got involved in underground work. Initially, it consisted only in the distribution of underground magazines. He joined the Union of Armed Struggle (ZWZ) and took pseudonym „Krzemień”. Initially he organized a platoon in the villages of Bieńczyce, Krzesławice and Mistrzejowice. Then he became the commander of the ZWZ post „Mogiła”, which included municipalities: Mogiła, Ruszcza and Węgrzce. He left the ZWZ to join the Peasants’ Battalions (BCh). At the same time he became a member of the underground People’s Party „Roch”. After the BCh where merged with the Home Army, he took command of the „Pająk” battalion. In 1943, he was promoted within the BCh and became commander of the Cracow district codenamed „Forest Inspectorate No. 6”. Shortly after the liberation from the Germans, he answered the call of the new authorities to join the so-called Polish People’s Army. Initially he was not sent to the front, eventually he was sent to the 2nd Army. He did not manage to take part in fights against the Germans. He was near Dresden, from where he was withdrawn through Wrocław to Rzeszów, where he took part in fights with the Ukrainian Insurgent Army. After being demobilized, he returned to his hometown.
    В статье представлен биографический очерк Яна Котызы, солдата Армии Крайовой, Крестьянских батальонов и народного Войска Польского. Ян Котыза родился в Беньчице под Краковом, в крестьянской семье. Благодаря настойчивости родителей и учителей он окончил гимназию, а впоследствии учился по направлении „физическая культура” в Ягеллонском университете. Незадолго до начала Второй мировой войны Котыза занял должность управляющего недавно построенным муниципальным стадионом на улице Аллея 3 Мая в Кракове. Котыза был офицером запаса, но в Польской кампании 1939 г. участия не принимал. Во время оккупации он был задействован в конспиративных действиях, которые поначалу заключались только в распространении подпольной прессы. Он вступил Союз вооруженной борьбы (СВБ) принял псевдоним «Кшемень» („Кремень”). Первоначально он организовал взвод в деревнях Беньчице, Кшеславице и Мистшейовице. Затем он стал командиром поста СВБ „Могила”, который территориально охватывал три гмины: Могилу, Рушчу и Венгжце. Из Союза вооруженной борьбы Котыза перешел в Крестьянские Батальоны и одновременно с этим стал членом конспиративной Народной Партии „Рох”. После объединения Армии Крайовой и Крестьянских Батальонов он стал командовать батальоном „Пайонк” („Паук”). В 1943 г. в рамках Крестьянских Батальонов он получил повышение и стал комендантом краковского повята под криптонимом „Лесной округ №6”. Вскоре после освобождения от немцев он откликнулся на призыв новых властей присоединиться к народному Войску Польскому. Поначалу его не высылали на фронт, но затем все-таки отправили на фронт 2-ой армии Войска Польского. Котыза не успел принять участие в боях с Германией. Он был под Дрезденом, откуда был выведен через Вроцлав в Жешув, где принял участие в боях с УПА. После демобилизации вернулся на родину.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2020, XXI (LXXII), 4 (274); 145-169
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odnowa posoborowa w Kościele katolickim w Polsce w latach 1978-1989. Zarys wybranych problemów
    Post-Council Renewal in the Catholic Church in Poland in the Years 1978-1989. An Outline of Chosen Problems
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545137.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Kościół katolicki
    PRL
    Sobór Watykański II
    recepcja Vaticanum II
    Jan Paweł II
    Konferencja Episkopatu Polski
    Komisje Episkopatu Polski
    nauczanie soborowe
    reforma liturgii
    kolegialność biskupów
    synodalność
    ekumenizm
    odnowa życia zakonnego
    ruchy katolickie
    Catholic Church
    Polish People’s Republic
    Second Vatican Council
    reception of Second Vatican Council
    Commissions of the Polish Episcopate
    application of council teachings
    reform of liturgy
    collegiality of bishops
    idea of synodality
    ecumenical movement
    renewal of monastic life
    Catholic movemens
    Catholic associations
    Opis:
    Lata 1978-1989 to w Kościele katolickim w Polsce faza dojrzała recepcji Soboru Watykańskiego II. Do najważniejszych zjawisk mających wpływ na jej przebieg należały: przemiany polskiej religijności w latach osiemdziesiątych XX w.; nowy model relacji państwo-Kościół katolicki; społeczny wymiar trzech pielgrzymek Papieża-Polaka do Ojczyzny (1979-1983-1987); zmiany personalne i pokoleniowe w Episkopacie Polski. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Aplikacja nauczania soborowego w teologii polskiej zaznaczyła swoją obecność w pracach: ks. Józefa Kudasiewicza (biblistyka), ks. Józefa Tischnera (katolicka nauka społeczna), ks. Adama Ludwika Szafrańskiego (eklezjologia), o. Stanisława Celestyna Napiórkowskiego OFMConv. (mariologia, ekumenizmu), ks. Wacława Hryniewicza OMI (ekumenizm), o. Jana Charytańskiego SJ (katechetyka), ks. Franciszka Blachnickiego (teologia pastoralna i liturgika), ks. Eugeniusza Werona SAC (teologia laikatu), biskupa Wilhelma Pluty (teologia pastoralna), ks. Franciszka Woronowskiego (teologia pastoralna) oraz ks. Tadeusza Dajczera (religioznawstwo i fenomenologia religii). Publikacja czterech tomów „Liturgii Godzin” oraz wydanie w 1986 r. „Mszału Rzymskiego dla Diecezji Polskich” stanowiły zwieńczenie odnowy liturgicznej. Z kolei ukazanie się krytycznego III wydania „Biblii Tysiąclecia” (1980 r.), było realizacją postulatów zgłaszanych już w drugiej połowie lat sześćdziesiątych XX w. Kolegialność biskupów znalazła w pełni odzwierciedlenie w przepisach nowego Statutu Konferencji Episkopatu Polski (1987 r.), a synodalność rozwijała się poprzez synody. W latach 1978-1989 trwały obrady jednego synodu prowincjonalnego i dziewięciu synodów diecezjalnych. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było zainaugurowanie dwustronnych dialogów doktrynalnych (odnośnie ważności chrztu św. oraz małżeństw mieszanych). Przystosowana odnowa życia zakonnego w dekadzie lat osiemdziesiątych XX w. miała przede wszystkim wymiar jurydyczny związany z rewizją prawa zakonnego oraz przyjęciem nowych konstytucji. Aktywność świeckich zaowocowała rozwojem wcześniej działających ruchów i stowarzyszeń oraz narodzinami nowych. Dynamiczny wzrost był udziałem Drogi Neokatechumenalnej, Katolickiej Odnowy w Duchu Świętym, Ruchu Światło-Życie, Ruchu Rodzin Nazaretańskich oraz Wspólnot Życia Chrześcijańskiego.
    The years 1978-1989 in the Catholic Church in Poland constitute a mature stage of the reception of the Second Vatican Council. Among the most important phenomena that influenced the process were: changes in Polish religious life in the 1980’s; new model of state-Church relationship, social aspect of the three pilgrimages of the Polish Pope to Poland (1979-1983-1987); personal and generational changes in Polish Episcopate. An important role was played by the activity of special Commissions of the Polish Episcopate, which gave the whole process an appropriate tempo and determined the main directions of changes. The application of council teachings in Polish theology could be found in the works of: Rev. Józef Kudasiewicz (Bible studies), Rev. Józef Tischner (Catholic Social Teaching), Rev. Adam Ludwik Szafrański (Ecclesiology), Fr. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (Mariology, Ecumenism), Rev. Wacław Hryniewicz OMI (Ecumenism), Fr. Jan Charytański SJ (Catechetics) Rev. Franciszek Blachnicki (Pastoral Theology and Liturgics), Rev. Eugeniusz Weron SAC (Theology of the Laity), Bishop Wilhelm Pluta (Pastoral Theology), Rev. Franciszek Woronowski (Pastoral Theology) and Rev. Tadeusz Dajczer (Religious Studies and Phenomenology of Religion). Publication of four volumes of Liturgy of Hours and Roman Missal for Polish Dioceses (1986) constituted the culmination of liturgical renewal. Publication of critical third edition of the Millennium Bible (1980) was the realization of the postulates set in the second half of the 1960’s. Collegiality of bishops was fully reflected in the regulations of the new Statute of Polish Episcopal Conference (1987), and the synodality developed through synods. In the years 1978-1989 there was one provincial synod assembly and nine diocesan synod assemblies. A considerable achievement of the ecumenical movement was the inauguration of bilateral doctrinal dialogues (about the validity of baptism and mixed marriages). The renewal of monastic life in the 1980’s was predominantly of juridical dimension connected with the revision of monastic law and adopting new constitutions. Activity of the laity resulted in the development of existing movements and associations and the creation of new ones. Neocatechumenal Way, Catholic Charismatic Renewal, Light-Life Movement, Families of Nazareth Movement and Christian Life Communities enjoyed a dynamic growth.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 130; 263-323
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-29 z 29

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies